دسته: سبک زندگی
ابتلای ۱۹۳ نفر در کشور به بیماری تب دنگی
معاون فنی مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت، از ابتلای ۱۹۳ نفر در کشور به بیماری تب دنگی خبر داد.
بابک عشرتی، درباره میزان افزایش آمار مبتلایان به تب دنگی در کشور گفت: از هفته گذشته که آمار حدود ۱۸۹ نفر بود تا این هفته ۴ نفر مبتلای جدید شناخته شده که نشان میدهد پشه آئدس فعالیت چشمگیری در هفتههای اخیر نداشته است.
وی افزود: تا زمانی که از شهرستانهای کشور، بیمار گزارش نشود، آماری اضافه نمیشود، اما درباره مشاهده خود پشه ممکن است در برخی از استانها فعالیت داشته باشد.
عشرتی گفت: تاکنون هیچ استانی درگیر تب دنگی نشده و فقط شهرستان چابهار درگیر این بیماریست، البته در برخی از شهرستان ها، پشه آئدس صید شده، اما به صورت استانی تا کنون شیوع پیدا نکرده است.
وی با بیان اینکه گستره زیستگاه پشه آئدس افزایش یافته، افزود: تا چندین سال قبل مثلاً در فرانسه تنها در جنوب این کشور پشه آئدس وجود داشت، اما هم اکنون همه این کشور را درگیر کرده است.
معاون فنی مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت با اشاره به تشکیل ستادی در وزارت کشور برای ساماندهی دستگاههای اجرایی در مقابله احتمالی با شیوع بیماری تب دنگی، گفت: با توجه به تجربه کرونا، وزارت بهداشت با هماهنگی موفقتر از دوران کرونا عمل کرده است.
عشرتی افزود: گزش این پشه کشنده نیست و از ابتدای سال تا کنون فقط یک مورد فوتی داشتیم و از تعداد ۱۹۳ مورد مبتلا تقریباً بیش از ۱۳۰ نفر از خارج کشور مبتلا شده بودند.
فاصله بین ازدواج تا تولد اولین فرزند زوجین در کشور
رئیس موسسه تحقیقات جمعیتی کشور با استناد به پژوهشی درخصوص فاصله بین ازدواج زوجین تا تولد اولین فرزندشان، میانگین فاصله بین ازدواج تا تولد اولین فرزند در زوجینی که در طول زندگی مشترکشان حداقل صاحب یک فرزند شدهاند را ۳ سال و ۵ ماه اعلام کرد.
محمدجواد محمودی با اشاره به مطالعات صورت گرفته توسط متخصصان در سازمان ثبت احوال کشور درخصوص فاصله بین ازدواج زوجین تا تولد اولین فرزندشان، بیان کرد: مطالعات طولی انجام شده در این زمینه بر روی ۷۷۰ هزار ازدواج رخ داده با عنوان «فرزندآوری در همآغازان ازدواج سال ۱۳۹۲: یک مطالعه طولی» وضعیت زناشویی و فرزندآوری گروه همآغازان ازدواج سال ۱۳۹۲ طی دورهای ۱۰ ساله مورد بررسی قرار گرفت که یافتههای آن نشان میدهد،- میانگین فاصله بین ازدواج تا تولد اولین فرزند در زوجینی که در طول زندگی مشترکشان حداقل صاحب یک فرزند شدهاند، ۳ سال و ۵ ماه است.
وی ادامه داد: در نیمی از ازدواجها زوجین در کمتر از سه سال پس از ازدواج، صاحب اولین فرزند شدهاند. با لحاظ گروه سنی مادر در زمان ازدواج، زنانی که در سال ۱۳۹۲ در سنین کمتر از ۱۵ سال ازدواج کردهاند، در بیشترین زمان و زنان ازدواج کرده ۳۵ تا ۳۹ ساله در کمترین زمان پس از ازدواج صاحب فرزند اول شدهاند. بهعبارتی فاصلهگذاری بین ازدواج تا تولد فرزند اول، در زنانی که دیرتر وارد زندگی زناشویی میشوند، کمتر از زنان جوانتر است.
رئیس موسسه تحقیقات جمعیتی کشور براساس آمارهای ارائه شده توسط سازمان ثبت احوال کشور گفت: میانگین فاصله ازدواج تا تولد اولین فرزند در میان زنان دارای حداقل یک فرزند طی سالهای ۱۳۹۹ برابر ۴.۵۱، ۱۴۰۰ برابر ۴.۳۶، ۱۴۰۱ برابر ۴.۲۳ و ۱۴۰۲ برابر ۴.۱۹ سال بوده است.
وزارت بهداشت: بر اساس قانون جوانی جمعیت تبلیغ شیرخشک و پستانک ممنوع است
معاون بهداشت به دو قانون مصوب مجلس در حمایت از مادران و شیرخواران اشاره کرد و گفت: قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی در سال ۱۳۷۴ و قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در سال ۱۴۰۰ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت گفت: بر اساس قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، انتشار هرگونه جزوه، کتاب، نشریه و سایر تبلیغات در مورد تغذیه شیرخوار با انواع شیرخشک، شیشه و سر پستانک از سوی شرکتها و رسانهها ممنوع است.
به گزارش تسنیم؛ حسین فرشیدی به مناسبت هفته جهانی ترویج تغذیه با شیر مادر اظهار کرد: شیر مادر موهبت الهی است که فواید بیشماری برای مادر و شیرخوار و نسل آینده دارد.
وی با بیان این که تمامی کشورها برنامههایی برای ترویج تغذیه با شیر مادر دارند، گفت: در جمهوری اسلامی ایران نیز بر اساس توصیههای دینی و قرآنی، برنامههای ترویج تغذیه با شیر مادر مورد توجه سیاستگذاران و مدیران قرار دارد که نشان میدهد علاوه بر توصیههای دینی به ترویج تغذیه با شیر مادر، جهت حمایت از مادر و شیرخوار، قانونگذاری نیز شده است.
معاون بهداشت به دو قانون مصوب مجلس در حمایت از مادران و شیرخواران اشاره کرد و گفت: قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی در سال ۱۳۷۴ و قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در سال ۱۴۰۰ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است.
فرشیدی به تشریح برخی از مواد مهم قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در حمایت از مادر و شیرخوار پرداخت و گفت: اعطای مرخصی زایمان با پرداخت تمام حقوق و فوقالعاده به مدت ۹ ماه و برای تولد دوقلو و بیشتر، به مدت ۱۲ ماه، اعطای مرخصی تشویقی به همسران، اختیاری بودن نوبت کاری شب برای مادران شاغل باردار و هم چنین مادران دارای فرزند شیرخوار تا دوسال و پدران تا یک ماهگی نوزاد از جمله مواردی بوده است که در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت لحاظ شده است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت همچنین اعطای دورکاری به درخواست مادران باردار، حداقل به مدت چهارماه در دوران بارداری در مشاغلی که امکان دورکاری در آنها فراهم است، موافقت با تقاضای مرخصی یک نیمسال تحصیلی قبل از زایمان به مادر باردار بدون احتساب در سنوات تحصیلی با تقاضای کتبی دانشجویان، موافقت با تقاضای مرخصی حداکثر تا چهار نیمسال تحصیلی بدون احتساب در سنوات تحصیلی به دانشجویان مادر دارای فرزند زیر دو سال، موافقت با تقاضای کاهش نوبت کاری شب دانشجویان مادر باردار یا دارای فرزند زیر دو بر اساس آیین نامه مصوب وزارت بهداشت و استفاده از یک ساعت از مرخصی (بدون کسر از مرخصی استحقاقی) برای مادران شیرده حداکثر تا ۲۴ ماهگی کودک پس از شروع به کار مجدد را از دیگر مواد مهم این قانون برشمرد.
فرشیدی تصریح کرد: بر اساس قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، انتشار هرگونه جزوه، کتاب، نشریه و نظایر آن و سایر تبلیغات در مورد تغذیه شیرخوار با انواع شیرخشک، جانشینشوندههای شیر مادر، شیشه و سر پستانک از سوی شرکتها، رسانههای جمعی و فردی که جنبه تبلیغاتی داشته باشد و خارج از ضوابط و مقررات تعیین شده توسط وزارت بهداشت باشد، ممنوع است.
وی همچنین به ابلاغ منشور کرامت مادری اشاره کرد و گفت: بر این اساس، در تمامی ادارات دولتی مهد کودک راهاندازی میشود.
فرشیدی همچنین ارائه خدمات درمانی رایگان به مادران باردار و کودکان تا ۷ سالگی را از دیگر اقدامات حمایتی مادران و کودکان ذکر کرد.
معاون بهداشت وزارت بهداشت در ادامه با بیان این که امسال نیز مشابه با هر سال هفته جهانی تغذیه با شیر مادر (۱۰-۱۶ مردادماه)، گرامی داشته میشود، گفت: شعار امسال این هفته حمایت همهجانبه ترویج تغذیه با شیر مادر برای همه نامگذاری شده است و جهت دستیابی به این هدف باید همه سیاستگذاران، مدیران، آحاد جامعه، خانواده و مادر به مزایای شیر مادر برای مادران و ارتقا سلامت کودکان و اهمیت آن در سلامت نسل آینده توجه نمایند و از هیچ تلاشی فرو گذار نکنند.
۱۵ هزار کودک هرمزگانی با تزریق واکسن «پنوموکوک» و «روتاویروس» ایمن شدند
رییس دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان گفت: ۱۵ هزار و ۶۶۱ کودک هرمزگانی از بهمن ماه پارسال تاکنون با تزریق واکسنهای پنوموکوک و روتاویروس علیه بیماریها ایمن شدند.
، دکتر غلامعلی جاودان روز پنجشنبه با اعلام این خبر اظهار کرد: در بازه زمانی یادشده تاکنون تعداد هشت هزار و ۲۰۴ واکسن پنوموکوک و هفت هزار و ۴۵۷ واکسن روتاویروس به کودکان این استان تزریق شده است.
تزریق واکسن پنوموکوک از سال ۱۴۰۲ در شهرستان بندرخمیر آغاز و سایر شهرستانهای استان از اردیبهشت ماه سالجاری به همراه واکسن روتاویروس این برنامه را برای کودکان زیر ۲ سال آغاز کردند.وی بیان کرد: تزریق واکسن پنوموکوک از سال ۱۴۰۲ در شهرستان بندرخمیر آغاز و سایر شهرستانهای استان از اردیبهشت ماه سالجاری به همراه واکسن روتاویروس این برنامه را برای کودکان زیر ۲ سال آغاز کردند.
بیماری پنوموکوک بر اثر تجمع باکتریهایی به نام استرپتوکوک نومونیا در پوشش مخاطی بینی و در پشت گلو ایجاد می شود که اگر تعدادشان زیاد باشد، میتوانند باعث ایجاد عفونت در دستگاه تنفسی، گوش میانی یا حفرههای سینوسی شوند.
میکروب پنوموکوک سبب بیماریهایی مانند سینوزیت، مننژیت، عفونت گوش میانی، پنومونی و عفونت خون میشود. این میکروب سبب بیماریهایی مانند سینوزیت (التهاب دریافت پوششی سینوسها)، مننژیت (عفونت پردههای مغز)، عفونت گوش میانی، پنومونی (سینهپهلو یا ذاتالریه) و عفونت خون میشود که ممکن است منجر به بستری شدن کودکان در بیمارستان، ایجاد عوارض در کودک و گاهی مرگ آنها شود. عفونت پنوموکوک از طریق قطرات تنفسی در حین صحبتکردن و تماس نزدیک بین افراد منتقل میشود. به عبارت دیگر، بیماری از طریق فرد بیمار، ناقل سالم (فردی که آلوده به میکروب است اما علائم ندارد) و همچنین اشیاء آلوده شده با ترشحات بدن قابل انتشار است.»
رییس دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان اظهار کرد: واکسن پنوموکوک در سنین ۲، چهار و ۱۲ ماهگی برای پیشگیری و مقابله با بیماریهای ناشی از باکتری پنوموکوک تزریق میشود که از بیماریهای عفونی همچون مننژیت، ذاتالریه، عفونت گوش میانی و عفونت منتشر خونی جلوگیری میکند.
دکتر جاودان یادآور شد: بررسیهای انجام شده در هرمزگان نشان میدهد که درصد زیادی از بیماریهای اسهالی شایع در کودکان زیر ۲ سال ناشی از روتاویروس بوده که با پیگیریهای انجام گرفته برای پیشگیری از این بیماری، واکسن آن نیز فقط در استانهای هرمزگان و بوشهر در سنین ۲، چهار و ۱۲ ماهگی به کودکان به صورت خوراکی خورانده میشود.
اصلاح سبک زندگی در کنترل دیابت حرف اول را می زند
یک متخصص داخلی و غدد میگوید: مهمترین عاملی که میتواند نشان بدهد، فرد در سالهای آینده مبتلا به دیابت میشود یا نه، پیش دیابت بودن است.
دکتر نسرین بابازاده متخصص داخلی و غدد در گفتوگو درباره سبک زندگی،عدم تحرک و رژیم های غذایی نامناسب که باعث بیماری گوناگون از جمله دیابت میشود و یکی از چالشهای مهم حوزه سلامت در سراسر دنیا است، گفت: دیابت تبدیل به یک معضل جهانی شده است. در حال حاضر در دنیا چیزی حدود ۵۰۰ میلیون بیمار دیابتی وجود دارد، یعنی از هر ۱۰ نفری که در کره زمین هستند، یک نفر آنها مبتلا به دیابت است. عدد، عدد زیادی است، به نظر میرسد طی ۲۰سال آینده این ۵۰۰ میلیون تبدیل به چیزی حدود ۷۰۰ تا ۷۵۰ میلیون بیمار دیابتی شود، که آمار بالایی است.
این متخصص در ادامه گفت: دیابت یک بیماری متابولیکی است، که قند خون بیمار به صورت مزمن بالاست و این بالا بودن قند خون بیمار در طول زمان، یک سری عوارضی را در بدن او ایجاد میکند. که مهمترین این عوارض، عوارض قلبی و عروقی، کلیوی و چشمی است. اما در کنار این عوارض میتواند باعث آسیب به اعصاب محیطی شود. خیلی وقتها بیماران دیابتی اگر دقت کرده باشید میگویند، پاهایمان حس ندارد یا گزگز یا درد شدید دارد در حدی که بیمار نتواند حتی شبها بخوابد، اینها باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدنشان میشود. ممکن است باعث ایجاد یک سری زخمها در پاهایشان شود که در نهایت منجر به قطع عضو شود. دیابت بیماری است که شاید خیلی از وقتها، بیماران آن را جدی نمیگیرند، اما در نهایت موقعی متوجه اهمیت این بیماری و درمان آن میشوند که عملا عوارض اتفاق افتاده است و دیگر در آن فاز، کار زیادی نمیشود برای این بیمار انجام داد.
مکانیزم دیابت در بدن
وی افزود: وقتی غذا میخوریم و قند خون ما بالا میرود از لوزالمعده یا همان پانکراس هورمون انسولین ترشح میشود، اگر به هرعلتی پانکراس نتواند انسولین ترشح کند یا نه، پانکراس انسولین را ترشح کند اما سلولهای بدن نسبت به این پانکراس مقاوم باشند در واقع انسولین نتواند روی آن سلولها اثر بگذارد که بتوانند قند را از خون وارد سلول کنند، دیابت اتفاق میافتد.
عوامل موثر در ایجاد دیابت
بابازاده خاطر نشان کرد: چاقی، سبک زندگی بیتحرک، رژیم غذایی نامناسب و ژنتیک(خیلی نقش مهمی دارد)، نارسایی پانکراس یا لوزالمعده (به هر علتی که باشد)، یک سری از بیماریهای خودایمنی( یعنی اینکه خود سیستم ایمنی بدن باعث آسیب به سلولهای لوزالمعده میشود تا نتواند انسولین ترشح کند) و در نهایت یک سری از داروها میتوانند قند خون فرد را بالا ببرند.
وی در ادامه میگوید: مهمترین عاملی که میتواند نشان بدهد فرد در سالهای آینده مبتلا به دیابت میشود یا نه، پیش دیابت بودن است افرادی که مبتلا به پیش دیابت هستند، سالانه چیزی حدود ۱۰ درصد این افراد تبدیل به بیماران دیابتی میشوند و در نهایت ۷۰ درصد بیمارانی که مبتلا به پیش دیابت هستند، تا آخر عمرشان به دیابت مبتلا میشوند. در ایران آماری که از افراد پیش دیابتی داریم، تقریبا ۲۵ درصد است، که باز عدد قابل ملاحظهای است، یعنی تقریبا از هر چهار فردی که در ایران زندگی میکنند یک فرد مبتلا به پیش دیابت است.
پیش دیابت چیست؟
این متخصص در تعریف پیش دیابتی گفت: وضعیتی است، که قند خون فرد نرمال نیست، اما در حدی هم نیست که ما بخواهیم لفظ بیمار دیابتی را به این فرد اطلاق کنیم، چیزی ما بین این دو است. تشخیص پیش دیابت را ما بر اساس قند خون ناشتا، قند خون سه ماهه یا بر اساس تست تحمل گلوکز میگذاریم. در این تست، یک محلول شیرینی که حاوی ۷۵ گرم گلوکز است به مریض میدهیم تا بنوشد، دو ساعت بعد قند خوناش را چک میکنیم و بر اساس آن میتوانیم بگوییم که فرد مبتلا سالم یا مبتلا به پیشدیابت است.
اهمیت شناسایی بیماران پیش دیابتی
وی در پایان تاکید کرد: به خاطر این که اگر در این مرحله بیمار شناسایی شود با یک سری از اقدامات میتواند قند خوناش را نرمال کند و احتمال ابتلا به دیابت را کم یا صفر کند. مسئله دومی که وجود دارد این است که مطالعاتی که طی سالهای اخیر انجام شده است نشان داده است که یک سری از عوارض مثل بیماریهای قلبی یا عروقی یا بیماریهای کلیوی از زمانی که فرد مبتلا به دیابت میشود، شروع نمیشود از زمانی شروع میشود که فرد مبتلا به پیش دیابت است یعنی هنوز بیمار قندش به ۱۲۶ نرسیده، شاید یک قند معمولیتر در حد مثلا ۱۱۰ یا ۱۰۵ داشته باشد، اما از همان زمان آن روند تصلب شرایین فرد شروع شده است، پس شناسایی زود هنگام از این جهت هم اهمیت دارد.
مهمترین قدم برای جلوگیری از دیابت
یک متخصص داخلی و غدد میگوید: مهمترین اقدام اصلاح سبک زندگی فرد جهت کاهش وزن مناسب است. مطالعات زیادی نشان داده است که اگر بیمار در مرحله پیش دیابت و حتی در مرحله اولیه دیابت، کاهش وزنی در حد هفت تا ده درصد داشته باشد، دیابت دچار پسرفت میشود و فرد قند خون نرمالی میتواند، پیدا کند.
در عصر حاضر با توجه به سبک زندگی افراد که معمولا بیتحرکی، نداشتن فعالیتهای ورزشی روزانه و استفاده از غذاهای چرب و فست فودها از مشخصههای آن است، بیمارهای زیادی هم با توجه به این شیوه و سبک زندگی گریبانگیر آنها شده است. از جمله این بیماریها، دیابت است، که بسیار شایع است، به طوری که از هر ده نفر در دنیا یک نفر درگیر این بیماری است، اما چگونه میتوان با استفاده از سبک زندگی درست از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرد یا کسانی که به پیش دیابت مبتلا میشوند یا در مراحل اولیه بیماری هستند، با رعایت چه نکاتی میتوانند، مانع پیشرفت این بیماری شوند؟ در این زمینه با دکتر نسرین بابازاده متخصص داخلی و غدد به گفتوگو نشستیم.
چه کسانی باید غربالگری دیابت را انجام دهند؟
همه افراد با سن ۳۵ سال و بیشتر باید سالی یک بار آزمایش غربالگری از جهت دیابت انجام دهند. البته در بعضی از افراد ضروری است از سنین پایینتر غربالگری انجام شود، مثلا بیمارانی که اضافه وزن یا سبک زندگی بیتحرکی دارند، سابقه خانوادگی دیابت، چربی خون یا فشار خون بالا دارند یا خانمهایی که مبتلا به سندروم تخمدان پلیکستیک یا همان تنبلی تخمدان هستند.
در مرحله پیش دیابت فرد با چه اقداماتی میتواند مانع پیشرفت آن شود؟
مهمترین اقدام اصلاح سبک زندگی فرد جهت کاهش وزن مناسب است. مطالعات زیادی نشان داده است که اگر بیمار در مرحله پیش دیابت و حتی در مرحله اولیه دیابت، کاهش وزنی در حد هفت تا ده درصد داشته باشد، دیابت دچار پسرفت میشود و فرد قند خون نرمالی میتواند، پیدا کند. مثلا فردی با وزن ۷۰ کیلوگرم با کاهش وزنی حدود پنج تا هفت کیلوگرم وزن میتواند قند خون نرمالی داشته باشد.
کاهش وزن باید به صورت اصولی، به تدریج و با صبر و حوصله باشد، راه حل جادویی که بتواند کاهش وزن سریع و بدون عارضه بدهد، وجود ندارد، کاهش وزن مناسب و ایدهآل در طول یک ماه چیزی بین دو تا چهار کیلوگرم است. وقتی کاهش وزن سریع و ناگهانی باشد، فرد به جای چربی، عضله از دست میدهد، یعنی این کاهش وزن نه تنها به کاهش قند و چربی خون کمکی نکرده است، بلکه به محض این که فرد رژیم غذاییاش را ول کند، وزن با سرعت و شدت بیشتری بر میگردد. جدای از آن کاهش وزن ناگهانی، احتمال ابتلا به کبد چرب را هم بالا میبرد. هیچ دمنوش گیاهی وجود ندارد که چربیسوز باشد، بلکه مصرف بیرویه آنها گاها باعث صدمات جدی به کلیه و کبد میشود.
راه حل اصلی کاهش وزن کاهش کالری دریافتی است. ورزش باعث کاهش وزن نمیشود اما ما حتما توصیه میکنیم، که فردی که رژیم کاهش وزن گرفته کنارش حتما ورزش داشته باشد، چون ورزش کردن باعث میشود عضلات ما حفظ شود و عضله از دست ندهیم و مسئله دوم این است که ورزش کردن باعث میشود که وزن ما ثابت بماند
چگونه میتوان کالری دریافتی را کم کرد؟
باید میزان کربوهیدارات و غذاهای نشاستهای (نان، برنج، ماکارانی، سیب زمینی و…) وچربیها محدود شود. از مصرف قندهای ساده باید حتما خودداری شود. منظور از قندهای ساده، انواع نوشیدنیهای شیرین، شیرینی و شکلات هستند که به شدت سطح قند خون را بالا میبرند و به سرعت در بدن تبدیل به چربی میشوند.
قندهای ساده طبیعی هم میتوانند باعث افزایش قند خون، باعث کبد چرب و چاقی شوند. خیلی وقتها مریضهای ما فکر میکنند، خرما، عسل، کشمش، مویز و… را به هر اندازهای میتوانند استفاده کنند، که این باور کاملا اشتباه است.
باور اشتباه دیگری که وجود دارد این است که آب میوه طبیعی ضرر ندارد و مفید است. در حالی که یک لیوان آب میوه، عصاره سه یا چهار میوه است، مضاف بر این که چون در آب میوه فیبر وجود ندارد قند خون را خیلی سریعتر بالا میبرود، اما میوه تازه چون فیبر هم داخلاش است، قند خون خیلی آهستهتر آزاد میشود. پس میوهها باید به صورت تازه ( نه به صورت میوه خشک، لواشک و آب میوه) و به اندازه (۲-۴ واحد ) مصرف شوند. مصرف بیرویه میوهجات شیرین باعث چاقی و کبد چرب میشود. واضح است که در یک رژیم غذایی سالم انواع غذاهایی که فیبر دارند مثل سبزیجات، محصولات دریایی، حبوبات، تخم مرغ و لبنیات کم چرب باید وجود داشته باشد.
اهمیت ورزش در کاهش وزن چیست؟
نکتهای که باید توجه داشته باشیم این است که راه حل اصلی کاهش وزن کاهش کالری دریافتی است. ورزش باعث کاهش وزن نمیشود اما ما حتما توصیه میکنیم، که فردی که رژیم کاهش وزن گرفته کنارش حتما ورزش داشته باشد، چون ورزش کردن باعث میشود عضلات ما حفظ شود و عضله از دست ندهیم و مسئله دوم این است که ورزش کردن باعث میشود که وزن ما ثابت بماند، یعنی به نگهداری آن کاهش وزن کمک میکند، اما اگر فردی رژیم غذایی خودش را رعایت نکند و فقط صرفا بخواهد با ورزش به کاهش وزن برسد این موضوع امکان ندارد.
هیچ دمنوش گیاهی وجود ندارد که چربیسوز باشد، بلکه مصرف بیرویه آنها گاها باعث صدمات جدی به کلیه و کبد میشود
همه آدمها باید در طول هفته حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط تا شدید داشته باشند. البته ۱۵۰ دقیقه باید در سه تا پنج روز تقسیم شود و بیشتر از ۴۸ ساعت هم فاصله بین تمرینها نباشد. به مرور باید زمان ورزش افزایش یابد، اما برای شروع در حد ۱۵۰ دقیقه در هفته مناسب است. البته ورزش به تنهایی کفایت نمیکند و در کنار آن باید فرد در طول روز به میزان کافی تحرک داشته باشد، یعنی اگر فردی کل روز کم تحرک است، اصطلاحا پشت میزنشین است و هر جایی که میخواهد برود با ماشین میرود حتی با ورزش روزانه نیم ساعت هم به هدف مطلوب نمیرسد. پس مهم است در عین حالی که مریض ورزش روزانه و هفتگی مناسبی دارد، در طول روز هم تحرک به اندازه کافی داشته باشد. یعنی یک مسافتهایی را پیادهروی کند، همه جا با ماشین نرود یا اگر
کارش جوری است که پشت میز می نشیند هر نیم ساعت یا ۴۰ دقیقه بلند شود و قدمی بزند، تا جایی که میتواند از پلهها بالا و پایین برود، از آسانسور خیلی استفاده نکند. برعکس آن هم هست تحرک روزانه جای ورزش منظم را نمیگیرد،
مثلا وقتی به خانمها توصیه میشود ورزش کنند، اکثرا میگویند که صبح تا غروب داریم در خانه کار میکنیم، تحرک داریم و نیاز به ورزش نداریم! درست است که تحرک داشتن خوب است اما جای ورزش را نمیگیرد یعنی ورزش منظم در کنار یک سبک زندگی پرتحرک میتواند اثرات مثبت بسیار بهتری داشته باشد تا هر کدام تنهایی.
اصلاح سبک زندگی در کنترل دیابت حرف اول را می زند
بهجز رژیم غذایی کم کالری و ورزش برای کاهش وزن چه راهحلی وجود دارد؟
در بیماران با وزنهای خیلی بالا رژیم غذایی و ورزش به تنهایی جهت کاهش وزن و نگهداری آن کمک کننده نیست، برای این دسته افراد میتوان از درمانهای دارویی و یا جراحی برای کاهش وزن استفاده کرد. جدای از داستان ورزش و تغذیه و کاهش وزن، خیلی مهم است که از سیگار و الکل پرهیز شود. یک باور غلط دیگری که در بین مردم وجود دارد این است که مصرف مشروبات الکلی میتواند باعث پیشگیری از بروز بیماریهای قلبی شود این مسئله در مطالعات تایید نشده است. مصرف الکل میتواند باعث بیماریهای جدی کبدی شود و کنترل قند خون را هم مختل کند.
آیا تنها اصلاح سبک زندگی برای فرد مبتلا به پیش دیابت، کافی است؟
خیر. در برخی موارد پزشکِ غدد یا داخلی ممکن است برای بیمارانی که به نظر پر خطرتر باشند، مثل افرادی که سابقه خانوادگی دارند، افرادی که وزن بالاتری دارند، یا چربی خون و فشار خون دارند، دارو با دوزهای پایین شروع کند، تا از ابتلای فرد به دیابت جلوگیری شود و یا حداقل به تاخیر بیافتد. در نهایت این که برای پیشگیری از کنترل عوارض قند خون، صِرف پایین آوردن قند خون کافی نیست و مهم این است که در کنار آن، فشارخون و چربی خون فرد هم تنظیم شود.
مادران باردار؛ ویار کنید اما نه زیاد!
عضو هیات علمی انستیتو تحقیقات تغذیهای و صنایع غذایی کشور گفت: نیاز به انرژی در دوره بارداری افزایش پیدا میکند، این افزایش باید با یک تغذیه متعادل و متناسب تامین شود این به این معنا نیست، که مادر هر چه قدر که دلش خواست، غذا بخورد.
تغذیه مناسب نقش مهمی در سلامت، پیشگیری و کنترل بیماریها در همه دوران زندگی دارد. ولی در بعضی دورهها نقش مهم و حیاتی دارد. یکی از اینها دوران بارداری و جنینی است. همانطور که میدانیم تغذیه در ۱۰۰۰ روز اول زندگی یعنی از زمان لقاح تا پایان دو سالگی میتواند، دوران کودکی سالم و سلامت در بزرگسالی را تضمین کند. اگر مادر در دوران بارداری تغذیه مناسب داشته باشد، هم افزایش وزن مناسبی خواهد داشت و هم از تولد نوزاد کم وزن یا نارس جلوگیری کرده و هم از زایمان زودرس یا مرگ مادر در حین زایمان پیشگیری میکند. تغذیه مناسب باعث میشود مادر ذخایر کافی برای یک شیردهی موفق را داشته باشد. اهمیت تغذیه با شیر مادر و به خصوص تغذیه انحصاری با شیر مادر در شش ماه اول زندگی بر کسی پوشیده نیست. در این رابطه با دکتر دلارام قدسی عضو هیات علمی و استادیار انستیتو تحقیقات تغذیهای و صنایع غذایی کشور به گفتو گو نشستیم که در ادامه میخوانید:
اهمیت تغذیه مناسب در دوران بارداری بر روی مادر و نوزاد چیست؟
تغذیه مادر و کودک باهم ارتباط دارند اگر مادر تغذیه مناسب داشته باشد مطمئنا میزان وزنگیری و افزایش وزن او تضمینکننده وزن نوزاد در زمان تولد است. در دوره بارداری به واسطه افزایش حجم خون و افزایش بافتهای مرتبط با رشد جنین، مادر باید افزایش وزن مناسب را داشته باشد. نیاز به انرژی در دوره بارداری افزایش پیدا میکند، این افزایش باید با یک تغذیه متعادل و متناسب تامین شود این به این معنا نیست، که مادر هر چه قدر که دلش خواست، غذا بخورد. بعضا این را زیاد میشنویم: «باردار است باید زیاد غذا بخورد، چون نیاز جنین زیاد است».
در حالی که این افزایش نیاز، مشخص است. باید از مواد غذایی که دارای ارزش تغذیهای هستند تامین شود نه مواد غذایی که انرژی بالا یا چربی و قند بالایی دارند. تغذیه با این مواد عملا میتواند منجر به افزایش وزن زیاد مادر شود.
در صورتی که مادر تغذیه مناسب و متعادل در دوران بارداری نداشته باشد، یا با کمبود ریزمغذیها مواجه شود برای سلامت خودش مخاطره آمیز است یا منجر به ایجاد مشکلات سلامتی برای جنین میشود. به عنوان مثال کمخونی و کمبود آهن میتواند موجب خستگی و بیحالی مادر در دوران بارداری شود و یا برای زایمان مشکل ایجاد کند و برای جنین هم میتواند اختلال رشد مغزی ایجاد کند. یا کمبود روی میتواند موجب تولد نوزاد کم وزن یا زایمان زودرس شود. از طرف دیگر زیاده خواری و خوردن مواد غذایی با ارزش تغذیهای پایین و کالری بالا موجب افزایش وزن بیش از حد مادر و جنین، فشار خون، دیابت بارداری، زایمان زودرس و مسمومیت بارداری میشود. نوزاد این مادر هم مستعد ابتلا به اضافه وزن، دیابت و چاقی در دورانهای بعدی زندگی خود خواهد بود.
تغذیه مناسب در دوران بارداری شامل استفاده از چه مواد غذایی یا مکملهایی میشود؟
مادر در دوران بارداری باید افزایش وزن مناسب داشته باشد، به صورتی که این افزایش وزن هم با تولد نوزاد با وزن طبیعی همراه باشد و هم بتواند ذخایر مادر برای شیردهی موفق را تامین کند. همچنین مواد مغذی مورد نیاز مادر تامین شود. توجه داشته باشیم که در سه ماهه اول بارداری نیاز به انرژی با قبل از بارداری تفاوتی ندارد و مادر نباید اضافه وزن آنچنانی داشته باشد. عمده اضافه وزن مادر در سه ماهه سوم خواهد بود و میزان اضافه وزن مادر بستگی به وضعیت وزن او قبل از بارداری دارد و در این مورد لازم است که با متخصص تغذیه مشاوره داشته باشند.
نیاز به انرژی مادر در سه ماهه دوم و سوم افزایش پیدا میکند. این افزایش نیاز باید با مواد غذایی سالم و مغذی مانند لبنیات کم چرب، سبزی، میوه و غلات سبوسدار تامین شود. نیاز به پروتئین مادر هم افزایش پیدا میکند که توصیه میشود از گوشتهای کم چرب، ماهی و حبوبات این افزایش نیاز تامین شود. مغزها هم منابع خوب پروتئین، مواد معدنی مثل روی و اسیدهای چرب مفید هستند. مادران باردار باید این مواد غذایی را به صورت خام (نه شور) و به میزان متعادل در برنامه غذایی خودشان داشته باشند. مادر باید از خوردن قندهای ساده، مواد چرب، غذاهای آماده اجتناب کند. آب و مایعات هم به اندازه کافی مصرف شود. نکته بعدی نظم وعدههای غذایی است. بخصوص این که بعضی از زنان به دلیل تغییرات هورمونی و تهوع یا در ماههای آخر بارداری، به دلیل مشکلات گوارشی، نمیتوانند به اندازه کافی از مواد غذایی استفاده کنند. به این افراد توصیه میشود حجم وعده غذاییشان را کم کنند و تعداد وعدهها را افزایش دهند.
کمخونی و کمبود آهن میتواند موجب خستگی و بیحالی مادر در دوران بارداری شود و یا برای زایمان مشکل ایجاد کند و برای جنین هم میتواند اختلال رشد مغزی ایجاد کند. یا کمبود روی میتواند موجب تولد نوزاد کم وزن یا زایمان زودرس شودعلاوه بر پروتئین، بعضی از مواد مغذی مثل روی، آهن، اسید فولیک، ید، ویتامین ث، اسیدهای چرب امگا ۳، کلسیم و ویتامین د برای سلامت مادر و رشد کافی جنین لازم و ضروری هستند، که با داشتن یک برنامه غذایی متعادل و مناسب میشود اغلب این مواد مغذی تامین شود. البته برخی از این مواد مغذی به دلیل افزایش نیاز فیزیولوژیک باید از طریق مکمل تامین شود تا اطمینان حاصل شود کمبودش وجود ندارد. باید توجه کنیم که در کنار تغذیه صحیح و متعادل و پرهیز از غذاهای پرچرب، شور و شیرین، داشتن فعالیت بدنی مناسب و به اندازه کافی و باتوجه به شرایط جسمی مادر، میتواند به سلامت مادر و جنین کمک کند.
آیا ویار مبنای علمی دارد؟
بعضی از مادران در دوران بارداری دچار به اصطلاح ویار میشوند. حالا این ویار میتواند به صورت تمایل به خوردن بعضی از مواد غذایی خودش را نشان بدهد یا بعضی مواقع به صورت تنفر و حالت تهوع و استفراغ.
علت این مسایل میتواند تغییرات هورمونی ناشی از بارداری باشد که روی حس چشایی یا بویایی اثرگذار هستند. اما در بعضی از موارد هم گفته شده مثلا کمبود بعضی از ریزمغذیها مثل آهن باعث تمایل مادر به خاک خواری یا یخ خواری میشود. به هرحال آنچه مهم است این است که در تمایل به خوردن، باید مادر توجه کند که غذاهای غیرتغذیهای را نخورد و این باور که در بین مردم رایج است که جنین به آن غذا تمایل دارد و مادر باید حتما آن غذا را بخورد، جنبه علمی ندارد. مادر باید سعی کند در چارچوب تغذیه صحیح و متعادل مواد غذایی را مصرف کند اما در مواردی که بیزاری از غذا یا تهوع و استفراغ وجود دارد هم باید به دریافت کافی از موداد غذایی لازم و متناسب با وضعیت مادر دقت شود. برای کاهش تهوع دوران بارداری هم توصیه میشود که مادر حجم وعده غذایی را کوچک و تعداد وعدهها را افزایش بدهد. بوییدن لیمو میتواند به کاهش تهوع کمک کند. خوردن موز و منابع حاوی ویتامین ۶ B هم مفید است.
علائم افسردگی در کودکان و نوجوانان
وقتی نوجوانان در مورد ترس و یاس و ناامیدی خود صحبت می کنند، والدین باید مسائل را جدی بگیرند. انجمن روانپزشکی آلمان توضیح داده که افسردگی در کودکان و نوجوانان فقط یک اختلال خلقی نیست، بلکه یک بیماری جدی است که باید درمان شود.
پزشکان آلمانی به علائمی اشاره کردند که از طریق آنها می توان موارد افسردگی را در کودکان و نوجوانان شناسایی کرد . افسردگی در کودکان و نوجوانان فقط یک اختلال خلقی نیست، بلکه یک بیماری جدی است که باید درمان شود.
علائم افسردگی در کودکان خردسال
کودکان خردسال دورههایی از فریاد و گریه را پشت سر میگذارند که پس از آن اغلب منفعل و بسیار بیعلاقه میشوند. علائم فیزیکی افسردگی در کودکان خردسال عبارتند از:
بی اشتهایی
اختلالات خواب.
درد شکم.
یکی از علائم افسردگی در کودکان این است که آنها منفی گرا و بی علاقه می شوند.
برای کودکان پیش دبستانی، علائم افسردگی در چندین تظاهرات ظاهر می شود، از جمله:
بیکاری، تنبلی.
نوسانات خلقی.
تحریک پذیری.
پرخاشگری .
نوسانات خلقی در کودکان پیش دبستانی یکی از بارزترین علائم افسردگی است
علائم افسردگی در کودکان در مرحله مدرسه
در دوران مدرسه، علائم افسردگی معمولاً متفاوت ظاهر می شوند و عبارتند از:
غم و اندوه.
احساس گناه.
ترس از شکست.
آنها اغلب از روابط اجتماعی کناره گیری می کنند.
کناره گیری از روابط اجتماعی یکی از بارزترین علائم افسردگی در مدرسه است
علائم افسردگی در بزرگسالی و نوجوانی
در بزرگسالی و نوجوانی، علائم افسردگی از طریق:
اختلالات خواب.
بی اشتهایی
کاهش وزن.
نوسانات خلقی .
بیکاری، تنبلی.
از دست دادن علاقه
عدم اعتماد به نفس.
کناره گیری از روابط اجتماعی
نوجوان ممکن است در دام سوء مصرف مواد مخدر یا اعتیاد به بازی بیفتد.
در بزرگسالی و نوجوانی، علائم افسردگی از طریق از دست دادن علاقه و عدم اعتماد به نفس ظاهر می شود.
نقش والدین چیست؟
کارشناسان آلمانی تاکید می کنند که والدین باید مسائل را جدی بگیرند. وقتی نوجوانان در مورد ترس ها و احساس ناامیدی و ناامیدی خود صحبت می کنند، باید با یک روانشناس مشورت کنند تا به آنها کمک کند تا بر آن غلبه کنند.
زخمهای کودکی که تا بزرگسالی ادامه دارند
برخی زخمها هرگز کهنه نمیشوند. این روایتها به ما نشان میدهند که چگونه شکافهای دوران کودکی میتوانند به آسیبهای عمیق در بزرگسالی تبدیل شوند.
تجربیات تلخ دوران کودکی، مانند آزار و اذیت، خشونت، طلاق، فقر و فقدان، میتوانند اثرات مخربی بر سلامت روان، عاطفی و جسمی افراد در بزرگسالی داشته باشند. این تجربیات میتوانند منجر به مشکلات مختلفی از جمله افسردگی، اضطراب، PTSD، سوء مصرف مواد، مشکلات رفتاری، و مشکلات در روابط شوند. در ادامه، به چند روایت از تجربه تلخ افراد در دوران کودکی میپردازیم:
روایت اول:
“من در کودکی توسط پدرم مورد آزار و اذیت جنسی قرار میگرفتم. این تجربه وحشتناکی بود که تا به امروز بر زندگی من سایه افکنده است. من از اعتماد به دیگران میترسم، با اضطراب و افسردگی دست و پنجه نرم میکنم، و در روابطم با دیگران مشکل دارم. هنوز هم در حال تلاش برای التیام زخمهای گذشته خود هستم.”
روایت دوم:
“والدین من همیشه در حال دعوا و مشاجره بودند. آنها به ندرت به من توجه میکردند و از نظر عاطفی از من حمایت نمیکردند. من احساس تنهایی و بیارزشی میکردم. این تجربیات منجر به اعتماد به نفس پایین و عزت نفس ضعیف در من شده است”.
روایت سوم:
“پدر و مادرم زمانی که من فقط ۵ سال داشتم از هم جدا شدند. این تجربه بسیار سختی برای من بود. من احساس میکردم که خانوادهام از هم پاشیده شده است. من دچار اضطراب جدایی و ترس از رها شدن شدم. این مشکلات تا به امروز بر روابط من با دیگران تاثیر گذاشته است”.
روایت چهارم:
“ما در یک خانواده فقیر زندگی میکردیم. من همیشه احساس میکردم که از بقیه بچهها کمبود دارم. ما نمیتوانستیم لباسها و اسباببازیهای جدید بخریم، و به سفر نمیرفتیم. من احساس شرم و حقارت میکردم. این تجربیات منجر به عزت نفس پایین و مشکلات در روابط اجتماعی من شده است.”
روایت پنجم:
“مادر من زمانی که من ۱۰ ساله بودم بر اثر بیماری فوت کرد. این فقدان عظیمی برای من بود. من احساس غم، خشم و تنهایی میکردم. این تجربه منجر به افسردگی و اضطراب در من شده است. من هنوز هم نتوانستم با غم و اندوه خود کنار بیاییم.”
آسیبهای روانی ناشی از تجربیات تلخ دوران کودکی به طور گستردهای بر زندگی بزرگسالی تاثیر میگذارند و این موضوع در روایتهای افراد با تجربیات مشابه به وضوح دیده میشود. دکتر سیما قدرتی، رواندرمانگر و استاد دانشگاه نیز با اذعان به این مسئله معتقد است که تجربیات تلخ دوران کودکی میتوانند بهطور قابل توجهی بر سلامت روان و کیفیت زندگی فرد در بزرگسالی تأثیر بگذارند.او می گوید: “هر اتفاق بزرگ منفی و آسیبزا در دوران کودکی به منزله یک تروما یا آسیب روانی است و این مسئله ابعاد مختلف زندگی آن فرد را تحت تاثیر قرار میدهد.”
تأثیرات عمیق زخمهای روانی دوران کودکی بر زندگی بزرگسالی
دکتر سیما قدرتی با ذکر مثالهایی به بازتاب زخمهای روانی دوران کودکی در بزرگسالی میپردازد و میگوید:«وقتی فردی در سن کودکی اتفاق بزرگی مثل طلاق والدین را تجربه میکند و دچار ترومای روانی میشود، این مسئله جنبههای مختلف زندگی کودک را تحت تأثیر قرار میدهد و بعد از این با والدینی زندگی خواهد کرد که به نوعی آسیب دیدند، حال روحی خوبی ندارند و در نتیجه آن مراقبتی که باید و شاید از کودک به عمل نمیآید؛ یا مثلاً والدینی که مشکلات اقتصادی دارند، این والدین به شکلهای مختلف درگیر این مشکل میشوند و شاید مجبور باشند ساعتهای طولانی کار کنند یا نیازهای اصلی کودکشان را نمیتوانند تأمین کنند. بنابراین، این کودک با یک کمبود محبتی بزرگ میشود و این میتواند در سنین کودکی به منزله یک زخم روانی باشد.
او اظهار میکند: «خاصیت زخمهای روانی این است که افراد را در زندگی بزرگسالی درگیر میکند؛ لذا اگر برای ترمیم این زخمها اقدام بهموقع انجام نشود، فرد با این زخم روانی وارد زندگی بزرگسالی میشود و این مسئله رابطه فرد با دیگران را تحتتأثیر قرار میدهد.
اختلالات روانشناختی ناشی از آسیبهای دوران کودکی
به گفته قدرتی، یکی از مهمترین اثراتی که تجربیات تلخ به لحاظ روانی میتواند روی کودک داشته باشد، ابتلا به انواع اختلالات روانشناختی مثل افسردگی، اضطراب، اختلال شخصیت و… در بزرگسالی است. همچنین تجربیات تلخ دوران کودکی بُعد عاطفی زندگی افراد در بزرگسالی را تحتتأثیر قرار میدهد.
این روانشناس تأکید میکند: «افرادی که در دوران کودکی بحرانهای سختی را پشت سر گذاشتند اغلب با این احساس بزرگ میشوند که دنیا جای امن و شادی نیست و خطر هر لحظه در کمین ماست و این خطرناکترین احساس برای یک کودک است.
او افزود: «این احساس باعث میشود تا کودک مدام با ترس زندگی کند؛ ترس ازدستدادن یا ترس از سوءاستفاده دیگران از او و فریبخوردن. این نگاه خطرناک است؛ چون فرد در بزرگسالی با آدمهای اطراف خود بهگونهای رفتار میکند که گویی هر لحظه میخواهند او را فریب دهند، رهایش کنند و از او سوءاستفاده نمایند.
قدرتی در تشریح برخورد کودکان آسیبدیده با دیگران در بزرگسالی میگوید: «معمولاً اینگونه افراد در بزرگسالی به دو صورت ممکن است رفتار کنند؛ یا جلب آدمهایی میشوند که خاصیتشان لطمهزدن به دیگران است؛ چون این الگو را در کودکی داشته و به آن عادت کرده است، یا اگر افرادی به سمتشان بروند که آدمهای نسبتاً سالمی هستند چون فرد یک الگوی رفتار بیمارگونهای دارد بهگونهای در آن رابطه رفتار میکند که طرف مقابل بعد از یک مدت خسته میشود؛ مثلاً دائم او را چک میکند؛ چون احساس میکند طرف مقابل هر لحظه او را رها میکند، دروغ میگوید یا فریب میدهد.
چگونه میتوان اثرات منفی تجربیات تلخ کودکی در بزرگسالی را کاهش داد؟
قدرتی در پاسخ به این سؤال میگوید: «یکی از مهمترین چیزها این است که از نظر روانشناختی فرد را مورد بررسی قرار دهیم و به او کمک کنیم تا رد پای اتفاقات گذشته را در زندگی فعلی خود بتواند پیدا کند تا متوجه شود که چقدر از رفتارهای فعلی او تحتتأثیر آن زخم و آسیبی است که درگذشته دیده است.
او تأکید میکند: «اگرچه آگاهی پیداکردن از تأثیر تجربیات تلخ گذشته در رفتارهای فعلیمان دردناک است؛ اما میتواند از تکرار این چرخه معیوب جلوگیری کرده و به فرد کمک کند تا با کسب مهارت با مشکلات فعلی خود مقابله کند.
قدرتی بخشی از تأثیر تجربیات تلخ کودکی در دوران بزرگسالی را متوجه والدین دانست و افزود: «متأسفانه ما شاهد رشد بچههایی هستیم که انگار چندین دفعه مورد آسیب قرار میگیرند؛ یکبار بهخاطر آن اتفاق بیرونی که برایشان افتاده و یکبار هم بهخاطر ناآگاهی والدین و اینکه نمیدانند وقتی کودک دچار تروما میشود چطور به او کمک کنند که به لحاظ روانی بتواند آن شرایط را پشت سر بگذارد؛ لذا یک مسئله مهمی که میتواند کمک کند که ما جلوی تجارب تلخ دوران کودکی و انتقال اینها به دوران بزرگسالی را بگیریم این است که پدرها و مادرها اولاً روی خودشان و روی روابط زوجیشان کار کنند، ثانیاً مهارتهای فرزندپروری را یاد بگیرند؛ این مهارتها کمک میکند که کودکشان را با آگاهی بزرگ کنند و نگذارند که بهخاطر حتی آن اتفاقاتی که شاید کنترلشان دست ما نیست بچهها آسیب ببینند.
والدین تراکتوری؛ عامل ایجاد نافرمانی و لجبازی کودکان
یک کودک نافرمان ممکن است برخلاف میل شما حرکت کند و از سرپیچی برای کنترل موقعیت استفاده کند. سرکشی مسئله رایجی است که والدین بسیاری از کودکان و نوجوانان آن را تجربه میکنند. با این حال، مقابله با احساسات کودک در طول سالهای رشدشان کار آسانی نیست.
کودکان نافرمان اغلب ممکن است عصبانیت خود را نشان دهند و پرخاشگری نشان دهند. اگرچه این رفتار رشدی در کودکان رایج است، اما اصلاح آنها بسیار مهمتر است. اولین قدم برای حل این مسئله، تجزیه و تحلیل محرکهای چنین رفتارهای مستقل و سپس ایجاد تغییرات مثبت بر اساس آن است. در این مطلب به بیان تاثیر رفتار والدین بر علل نافرمانی در کودکان و نحوه برخورد با آنها می پردازیم و نظر «ندا اسلامی» روانشناس کودک و نوجوان را جویا شدیم.
والدین و نیازهای کودکان
این روانشناس کودک و نوجوان درخصوص رفتار والدین با فرزندان در دنیای امروزی می گوید: «در جامعه امروزی متاسفانه شاهد دور شدن والدین از دنیای کودکانه فرزندان هستیم. دردنیای ماشینی امروزی والدین همیشه در تلاشند تا نیازهای فرزندانشان را با اسباب بازیهای متنوع و لباسهای برند وکلاسهای گوناگون تامین کنند، فارغ از اینکه در دنیای پر زرق و برق، خبری از بازی وشوخی و غرق شدن دردنیای کودکانه نیست و به مرور از لحاظ عاطفی از فرزند خود دور میشوند. این روزها نافرمانی و لجبازی و خشم در بچهها به وفور دیده میشود. والدین از رفتار فرزندشان درمانده شده و نمیتوانند هیچ خصوصیت خوبی در فرزندانشان بیابند و به تبع آن بهدنبال راهی برای کاهش رفتارهای نامطلوب و افزایش یا ایجاد رفتارهای مطلوب هستند.
اسلامی درادامه اظهار داشت: «این موجودات منحصر به فرد، نیاز به بازی و توجه مثبت دارند. گفتن جملات مثبت و ابراز دوست داشتن، تأثیر بسیار زیادی در تقویت روابط خانوادگی و صمیمیت با یکدیگر دارد. برای اینکه خانواده پرنشاطی داشته باشید باید یکدیگر را درک کرده، به خواستههای هم توجه کنید و با تفاهم و همدلی میتوانید زندگی بهتری را تجربه کنید. درخانههایی که دائما بحث و مشاجره وجود دارد، هرچقدر هم سعی کنید این دعوا و درگیریها ازفرزندتان پنهان بماند اما چون به شکل دائم هر چندروز یکبار برسر یک مسئله کوچک و بزرگ دعوا از سر گرفته میشود، موجبات خشم و لجبازی کودکان فراهم می شود.
وی نقش والدین در شادی کودکان را مهم دانسته و گفت: «والدینی که هیچ گونه تلاشی برای تغییر دادن جو خانواده انجام نمیدهند، حال و حوصله چندانی ندارند، در لاک خود بهسر برده، کاملا بی تفاوتند. این والدین بیشتر میخواهند در نقش یک والد کنترلگر همه چیز را کنترل کنند و اغلب به شکایت و گله میپردازند و به مرور زمان موجب خستگی روانی فرزندشان شده و به شادمانی آنها لطمه میزنند.
والد شاد و صمیمی بجای والد حامی
این روانشناس کودک و نوجوان درخصوص والدین حامی ادامه داد: والدین حامی افراطی، که حمایتشان بیش از اندازهاست و درکارهایی که کودک میتواند خودش انجامدهد دخالت میکنند، باعث عدم رشد کودکان و پرتوقع بارآوردن آنها میشوند و وقتی توقعشان برآورده نشود پرخاش میکنند. والد مسئول وآگاه به خوبی میداند، دورهم بودنها و درکنارخویشاوندان و دوستان بودن باعث میشود اعضای خانواده احساس صمیمیت بیشتری کرده و احساس شادی و رضایت در همه اعضای خانواده افزایش یابد. علاوه براین انجام کارهایی که بچهها را شگفتزده کرده و زندگی را پر از اتفاقات جالب و مهیج میکند، سبب ایجاد حس و حال خوبی در خانواده، بخصوص کودکان میشود.»
ندا اسلامی معتقد است: «شاد بودن خانواده در کنار هم خیلی سخت نیست. پس باید از لحظات باهم بودن، آن هم در کنار یک موجود کوچک و دوستداشتنی بیشتر لذت ببریم.
همسویی والدین در تربیت کودکان و نافرمانی
این روانشناس با تاکید بر اتحاد والدین در تربیت کودکان بیان داشت: «والدین باید قوانین یکسانی درخصوص نظم و ترتیب فرزندان خود داشته باشند. کودک از ناهماهنگیهای بین والدین سردرگم و آشفته شده و گاهی این امر موجبات سوء استفاده آنها را فراهم میکند و به سمت کسی که به نفعش باشد گرایش پیدا میکند و به مرور موجبات قانون ناپذیری او زا فراهم میکند. پس چنانچه میخواهید در تربیت فرزند موفق باشید باید با همسرتان همسو باشید و به تفاوت اختلافها در تربیت احترام بگذارید. حتی اگردرشیوههای تربیت باهم متفاوتید از هم حمایت کنید و اجازه ندهید کودکتان از این اختلاف نظرها بویی ببرد، زیرا به راحتی و با زیرکی از این فرصت استفاده خواهدکرد.
اسلامی عصبانیت والدین کم حوصله که به فریاد و داد زدن روی میآورند را موجب تقلید کودک در موارد مشابه دانست و گفت: «داد و فریاد والدین موجب میشود، کودکان یاد بگیرد همین رفتار را در برابر دیگران انجام دهند و برای رسیدن به خواستهها صدا را بلند کرده و واکنش لجبازانه و عصبی نشان دهند.
تنبیه بدنی و نافرمانی کودکان
وی معتقد است, تنبیه بدنی و تمام بازدارندهها میل لجبازی کودکان را افزایش داده، باعث ایجاد احساس حقارت در کودکان شده و عدم اعتماد به نفسشان، جای مهر و عطوفت را میگیرد. این امر موجب میشود کودک احساس بیارزش بودن کرده و در لاک تنهایی و خلوت خود فرو رود و شادی او سلب شود. با نوازشهایی که میتوانید جایگزین تنبیه بدنی کنید، در کنار ایجاد حس شادی میتوانید با ارزشترین حس دنیا را به کودک خود هدیه کنید. محرومیت از نوازش باعث پرخاشگری، ناخرسندی و احساس عدم امنیت میگردد.
ندا اسلامی ادامه داد: «در برخی مواقع با وجود به کار گرفتن راهکارهایی برای جلوگیری از بالا رفتن صدا، والدین مجبور به فریاد زدن میشوند؛ در چنین شرایطی معذرتخواهی کنید در نتیجه کودکان این نکته مهم را آموزش میبینند که تمامی افراد اشتباه میکنند و لازم است معذرتخواهی کنند. چنانچه همچنان کودکتان فریاد زد، حد و مرزها را به او یادآوری کرده و گوشزد کنید که داد زدن روشی قابل قبول برای برقراری ارتباط نیست. توصیه میکنم برای خود وقت استراحت در نظر بگیرید، پیش از عصبانی شدن و از دست دادن کنترل و بالا بردن صدایتان خود را کنترل کنید. با ترک محیطی که در آن قرار دارید و کشیدن نفس عمیق، خود را آرام کنید.
این روانشناس معتقد است برای کنترل خود در برابر کودکان باید در مورد احساسات خود صحبت کنید، عصبانیت احساس طبیعی است و در صورتیکه به درستی کنترل شود میتوان از آن نکتههایی آموخت. با تایید تمامی احساسات از شادی و هیجان گرفته تا عصبانیت و حسادت میتوان به کودک آموخت که این رفتارها همگی بخشی از وجود انسان هستند. در مورد احساسات خود با فرزندانتان صحبت کرده و آنان را نیز به انجام این کار تشویق کنید. با رفتارهای بد فرزندتان آرام اما قاطع برخورد کنید. کودکان در برخی مواقع رفتارهای اشتباه دارند که بخشی از روند رشد آنان به حساب میآید. با آنان به شکلی قاطع صحبت کنید که به شأن آنان خدشهای وارد نشود و در عین حال متوجه شوند برخی رفتارها غیرقابل تحمل هستند.
راهکارهای رهایی از نافرمانی کودک
از تهدید کردن خودداری کنید، تنبیه و تهدید کردن باعث به وجود آوردن احساس عصبانیت و درگیری بیشتر میشود و در درازمدت مانع از آن میشود تا فرزند به یک نظم درونی راه پیدا کند. همچنین وجود نیازهای اساسی در کودکان و برطرف کردن آنها مثل خواب و گرسنگی آنان را شاد ساخته و مجموع رفتارهای کودکان را مناسب میسازد. علاوه بر این، در نظر گرفتن برنامههای معین به آنان کمک میکند تا کمتر مضطرب شوند، در صورتیکه بر سر فرزند خود فریاد میزنید، میتوانید تاثیرات منفی آن را در رفتار کودک خود ببینید. بنابراین رابطه والدین با فرزند ناپایدار و آسیبپذیر شده و در نتیجه برقراری ارتباطی سالم با آنان را سخت میکند و همچنین ممکن است این شیوه رفتاری آنان را از والدین دور کند.
ندا اسلامی در ادامه این مطب افزود: «کودکان همیشه به جملات محبت آمیز پدر و مادر احتیاج دارند. جملاتی که برای تربیت آن ها مهم است و تاثیرگذار می باشد مانند؛ دوستت دارم، بهت افتخارمیکنم، بهت اعتماد دارم، تو قوی هستی و…
درمان نافرمانی کودکان با بازی حرکتی
این روانشناس کودک یکی از اصلیترین نیازهایی که میتواند مارا به دنیای کودکانه نزدیک کند را بازی های حرکتی دانست و گفت: «بازی یک جنبه مهم در دوران کودکی محسوب می شود، حرکات فیزیکی شامل بالا و پائین پریدنها و دویدن در هنگام بازی یا یادگرفتن یک مهارت جدید وکشفیات محیط پیرامون میشود. فعالیت فیزیکی از هر سنی میتواند آغاز شود، اهمیت دادن به بازیهای حرکتی و تحرک شرایط زندگی امروزه در بسیاری از خانواده ها به صورت زندگی آپارتمانی و تک فرزندی به گونهای شکل گرفته که اکثر بچه ها وقت خود را پای تلویزیون یا بازی کامپیوتری سپری میکنند، ازسوی دیگر عدم فعالیت حرکتی سبب افزایش وزن کودک شده و برای سلامتی و شادابی کودک شما مضر است.
وی ادامه داد: «کودکان چاق در مقایسه با سایرکودکان اعتماد به نفس کمتری دارند و افسرده تر ازسایر کودکان هستند. سرگرمیهای پرتحرک خارج از خانه را جانشین فعالیتهای کمتحرک خانگی کنید، با دنیای کودک همراه شوید و درتمام مراحل زندگی به کودکتان توجه کنید. شما میتوانید با گوش کردن به او وارد دنیای کودکتان شوید، باکودکتان به پیاده روی بروید. اگر همراه کودک در هفته یکبار پیاده روی کنیم و دنیا را از دریچه چشم او ببینید در مورد مسائل گوناگون حرف بزنیم مطمئن باشید در دوره نوجوانی مشکل نخواهد داشت و از تک رویها دورش میکنید و به او یاد میدهید که میتواند با حرف زدن درباره همه چیز روی شما حساب کند و در کنار شما شادی و امنیت را تجربه کند. والدین باید شرایطی را فراهم کنند که کودک درمورد آرزوها وعلائقش با شما صحبت کند، با اینکار اعتماد به نفس آنها را تقویت کرده و احساس محبت و عشق را در آنها ماندگار سازید.
بجای والد منتقد، والد مشوق باشید
ندا اسلامی معتقد است والدین باید درعملکرد به کودکشان اطمینان دهندکه از عهده اینکار برمیآید و رضایت شما را جلب میکنند، این کار باعث میشود هم شما و هم کودک احساس خرسندی کنید و او مسئولیت پذیر شود. بچهها مسلما زیاد خرابکاری میکنند. به آنها میگویید روی مبل بالا و پایین نپرند ولی گوششان بدهکار نیست و به کارشان ادامه میدهند و بعد گریه میکنند. بچگی دوران آزمون و خطاست و آنها گاهی نیاز دارند چیزهای مختلفی را تجربه کنند. باید آنها را ببخشید و در هر صورت دوستشان داشته باشید.
وی اظهارداشت: «وقتی بچهها بفهمند والدین آنها را دوست دارند و هر اتفاقی که بیفتد از آنها پشتیبانی میکنند، کمتر خود را به دردسر میاندازند. با اعتماد به نفس بیشتری تصمیم میگیرند و میآموزند همهی آدمها ممکن است اشتباه کنند ولی همیشه میتوانند اشتباه خود را اصلاح کنند پس با مچ گیری منفی و انتقاد مداوم خود را از فرزندمان دور نکنیم.
نافرمانی کودک را با قدرت تصمیم گیری درمان کنید
این روانشناس کودک و نوجوان در پایان اظهار داشت: «وقتی بچهها بدانند والدینشان در هر شرایطی کنارشان هستند، شادترند و کمتر لجبازی و نافرمانی میکنند. بچهها روی زندگی خود کنترل زیادی ندارند و این دیگران هستند که مرتب به آنها میگویند کجا بروند، چه کار بکنند و چه چیزی بخورند. اگر به آنها اجازه بدهید کمی کنترل اوضاع را به دست بگیرند، قدم بزرگی در تربیت سالم آنها برداشتهاید. اجازه دهید خودشان لباسهایشان را انتخاب کنند. اجازه بدهید هفتهای یکبار انتخاب کنند که چه غذایی میخواهند بخورند. از آنها بپرسید دوست دارند به چه کلاسی بروند. به آنها فرصت تصمیم گیری دهید و بعد ببینید بجای خشم و عصبانیت چطور لبخند به صورتشان برمیگردد دراین صورت دنیای قشنگتری را در کنار یکدیگر تجربه میکنید.
چه میوهها و سبزیجاتی به کاهش وزن کمک میکنند؟
بسیاری برای کاهش وزن سراغ میوهها و سبزیجات میروند. مصرف این مواد، همانطور که تحقیقات نشان داده است، علاوهبر فوایدی که برای سلامت دارد در کاهش وزن نیز موثر است.
«آنیکا گدارت» متخصص تغذیه گفت: خوردن برخی میوهها و سبزیجات در کاهش وزن به افراد کمک میکند و احساس سیری طولانیتری به همراه میآورد.
به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها در ایالات متحده، ۴۱ درصد آمریکاییها به چاقی دچارند. چاقی ممکن است به بیماریهای مزمنی نظیر دیابت نوع ۲، بیماریهای قلبی و عروقی و برخی از انواع سرطانها بینجامد.
گدارت و همکارانش چهار گروه از سبزیجات و میوهها را در مقابله با تودههای چربی بدن مؤثر میدانند.
کرفس
با این سبزی کمکالری میتوان وزن را کنترل کرد. گدرات میگوید: در فهرست من از میوهها و سبزیجات مناسب برای کاهش وزن، کرفس شماره یک است. کرفس اغلب بهدلیل تاثیر کالریسوزی پیشنهاد میشود، به این دلیل که بدن برای هضم آن بیش از کالری که در خود کرفس موجود است کالری میسوزاند. همچنین آنتیاکسیدانهای موجود در کرفس التهاب را از بین میبرند.
سیب
به گزارش ایندیپندنت، سیب مقدار بسیار زیادی فیبر دارد و برای مدت طولانیتری احساس سیری میدهد و به این ترتیب در کنترل اشتها و وزن موثر است. گدارت توصیه میکند که در رژیم غذاییتان جایی برای سیب باز کنید. او میگوید: سیب گزینه عالی دیگری است برای افرادی که بهدنبال کاهش وزناند. سیب از فیبر غذایی و پکتین سرشار است که به دفع چربیها کمک میکند.
توتها
انواع توت یکی از بهترین گزینهها برای کم کردن وزن است. به گفته گدارت، توتفرنگی، بلوبری و تمشک قند کم و آنتیاکسیدان و فیبر بالایی دارند. بنابراین برای کسانی که قصد کاهش وزن دارند و هوس شیرینی میکنند، گزینهای عالیاند.
سبزیجاتی که نشاسته ندارند
طبق گفته گدارت، سبزیجاتی مانند بروکلی، گلکلم و خیار، آب و فیبر بالایی دارند که باعث میشوند پس از خوردنشان احساس سیری کنیم.