دسته: سبک زندگی
چگونگی رفتار با کودکان بیش فعال
نادیده گرفتن و درمان نکردن این اختلال در کودکان می‌تواند در حوزه‌های مختلف مانند تحصیل، روابط اجتماعی، شغل و سلامت روان، پیامدهای منفی بلند مدتی داشته باشد.
بیش فعالی از جمله اختلالاتی است که ممکن است در بسیاری از کودکان وجود داشته باشد، اما والدین متوجه آن نشوند یا آن را به بازی‌گوشی و شیطنت کودک ربط دهند. برخی از این خانواده‌ها برای آرام کردن کودکشان، روش‌هایی مانند تنبیه یا فشار را به کار می‌گیرند که می‌تواند به جای بهبود، باعث تشدید رفتارهای هیجانی کودک شود. بنابراین برخورد نامناسب والدین در مواجهه با کودک بیش فعال می‌تواند عواض جبران ناپذیری برای او داشته باشد. به این بهانه با سحر حیاتلو روانشناس و مدرس دانشگاه به گفت‌وگو نشستیم تا خانواده‌ها بیشتر با نشانه‌های این اختلال و چگونگی مواجهه با آن آشنا شوند که در ادامه می‌خوانید:
چه عواملی باعث بیش فعالی می‌شود؟
اختلال بیش فعالی(ADHD), ناشی از یک عامل منفرد نیست، بلکه یک اختلال پیچیده است. تحقیقات نشان می‌دهد که این اختلال به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی، زیستی ومحیطی (عوامل خانوادگی ،اجتماعی و روانی) ایجاد می‌شوند.
بررسی عوامل ژنتیکی نشان می‌دهد، برخی ژن‌ها که بر انتقال دهنده‌های عصبی مانند دوپامین تاثیر می‌گذارند، می‌توانند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند. اگر یکی از والدین یا خواهر و برادرها مبتلا به بیش فعالی باشند، احتمال بروز آن در کودک افزایش می‌یابد.
عدم درمان و مدیریت اختلال بیش فعالی بر توانایی فرد برای حفظ شغل در آینده و ارتباط موثر با همکاران و مدیریت مالی او تاثیر منفی می‌گذارد. در نتیجه مداخله زود هنگام، از طریق مراجعه به متخصص روانشناس، رفتار درمانی، بازی درمانی، آموزش والدین و در صورت نیاز دارودرمانی می‌تواند به مدیریت علائم و جلوگیری از این مشکلات کمک کند
بررسی عوامل زیستی یا بیولوژیکی نیز نشان می‌دهد که آسیب مغزی و صدمات وارده به سر به ویژه در نواحی مرتبط با کنترل تکانه‌ها می‌تواند منجر به علائم ADHD شود. همچنین عوامل دوران بارداری مادر، مثل مصرف سیگار، الکل و یا مواد مخدر توسط مادر در این دوران و تولد زودرس یا وزن کم هنگام تولد و مواجهه جنین با سموم و استرس‌های شدید، احتمال بروز این اختلال در کودک را افزایش می‌دهد.
همچنین بررسی عوامل محیطی نیز گویای این است که قرار گرفتن در معرض سموم محیطی مانند سرب در کودکی، استرس یا محرومیت عاطفی، تغذیه نامناسب، تاثیر عوامل اجتماعی و روانی مثل تعاملات ضعیف در خانواده یا مدرسه و با گروه همسالان و فشارهای روانی ممکن است باعث تشدید علائم شوند.به طور کلی شناسایی این عوامل در هر فرد، می‌تواند به مدیریت بهتر و درمان این اختلال کمک کند.
والدین باید در مقابل کودک بیش فعال چه واکنش یا رفتارهایی داشته باشند؟
والدین درک کنند که اختلال ADHD، یک اختلال عصبی _ رشدی است و رفتارهای کودک عمدی نیست، پس صبور باشند. برخورد مناسب پدر و مادر و حمایت آنها از یک کودک بیش فعال می‌تواند تاثیر زیادی در بهبود علائم، افزایش اعتماد به نفس و مدیریت بهتر رفتارهای کودک داشته باشد.
از جمله این واکنش‌ها تعیین قوانین واضح و ایجاد یک برنامه‌ریزی منظم برای فعالیت‌های روزمره مثل بیدار شدن، غذا خوردن، درس خواندن و خوابیدن است. زمان‌بندی منظم به کودک کمک میکند که بداند چه چیزی را انجام دهد و از بی‌نظمی و سردرگمی دور بماند. ثبات در اجرای قوانین بسیار مهم است.
واکنش دیگر تشویق و رفتارهای محبت آمیز به خاطر تلاش‌ها و موفقیت‌های هر چند کوچک و پرهیز کردن از تحقیر ، مقایسه و تنبیه‌های بدنی است. به صورتی که به جای تمرکز بر اشتباهات، بر نکات مثبت رفتار کودک تاکید شود.
همچنین زمانی که کودک رفتار غیر قابل قبولی دارد، والدین آرام بمانند و واکنش هیجانی نشان ندهند و به جای انتقاد مستقیم، توجه کودک را به فعالیت یا موضوع دیگری جلب کرده و در صورت نیاز به متخصصان روانشناسی یا روانپزشکی کودک مراجعه شود.
واکنش بعدی تقویت فعالیت‌های بدنی، کاهش استرس و ایجاد محیطی آرام و بدون حواس پرتی است. به صورتی که محیط خانه برای انجام تکالیف یا فعالیت‌های دیگر(مدیریت زمان تماشای تلویزیون و استفاده از تبلت و گوشی) به شکلی طراحی شود که عدم تمرکز کودک به حداقل برسد.
اهمیت ندادن و نادیده گرفتن بیش فعالی در کودکان باعث چه مشکلاتی در آینده آنها می‌شود؟
نادیده گرفتن و درمان نکردن این اختلال در کودکان می‌تواند در حوزه‌های مختلف مانند تحصیل، روابط اجتماعی، شغل و سلامت روان، پیامدهای منفی بلند مدتی داشته باشد. کودکان مبتلا به بیش فعالی اغلب در تمرکز، تکمیل تکالیف و وظایف و مدیریت زمان مشکل دارند. ناکامی مکرر در مدرسه و ادامه تحصیل، می‌تواند اعتماد به نفس او را کاهش دهد و باعث شود کودک، خود را بی‌ارزش بداند. این احساسات و هیجانات می‌تواند منجر به اضطراب و افسردگی در آینده شود.
این کودکان اغلب در برقراری و حفظ دوستی مشکل دارند زیرا بی‌توجهی، رفتارهای تکانشی و بیش فعالی آنها منجر به ناراحتی دیگران می‌شود و این مشکلات باعث انزوای اجتماعی یا طرد شدن توسط گروه همسالان می‌شود.
رفتارهای تکانشی درمان نشده می‌تواند منجر به بروز رفتارهای پرخطر مثل پرخاشگری، تخلف و سوء مصرف مواد در دوران نوجوانی و بزرگسالی شوند و احتمال بیشتری وجود دارد که این کودکان درگیر رفتارهای غیرقانونی شوند. همچنین در نهایت عدم درمان و مدیریت اختلال بیش فعالی بر توانایی فرد برای حفظ شغل در آینده و ارتباط موثر با همکاران و مدیریت مالی او تاثیر منفی می‌گذارد. در نتیجه مداخله زود هنگام، از طریق مراجعه به متخصص روانشناس، رفتار درمانی، بازی درمانی، آموزش والدین و در صورت نیاز دارودرمانی می‌تواند به مدیریت علائم و جلوگیری از این مشکلات کمک کند.
این موضوع تا چه اندازه در یادگیری و تمرکز کودک تاثیرگذار است؟
این کودکان به سختی می‌توانند توجه خود را روی وظایف طولانی مدت یا خسته کننده مثل خواندن کتاب یا مشق نوشتن و رنگ آمیزی نگه دارند. زیرا ممکن است تمرکز آنها به سرعت توسط محرک‌های خارجی یا افکار خودشان منحرف شود. توانایی نگه داشتن و استفاده از اطلاعات در زمان کوتاه (حافظه کاری) اغلب در کودکان ADHD ضعیف است و این مشکل می‌تواند منجر به فراموش کردن دستورالعمل‌ها، گم کردن وسایل یا عدم تکمیل تکالیف شود. این کودکان قبل از شنیدن کامل سوال، جواب می‌دهند و اشتباهات ناشی از بی‌دقتی انجام می‌دهند.
در نتیجه شکست‌های مکرر یا سختی در یادگیری، ممکن است باعث کاهش انگیزه کودک شود و احساس کند که توانایی یادگیری ندارد و به مرور از تلاش دست بکشد و از نظر عاطفی، درگیر احساس ناامیدی یا خشم شود.
۸ کاری که کودکان باهوش متفاوت از دیگران انجام می‌دهند
این کودکان اغلب انعطاف‌پذیر و سازگار هستند. این دسته از بچه‌ها چه از رفتن به یک مدرسه جدید، آشنایی با افراد جدید، چه مواجهه غیرمنتظره با چالش‌ها، از تغییر نمی‌هراسند و راهی خلاق برای سازگاری با آن می‌یابند.
کودکان با ضریب هوشی بالاتر از معمول، اغلب رفتارها و عادات خاصی از خود بروز می‌دهند که آنها را متفاوت از دیگران میکند. البته این شرایط هوش یا استعداد بالا لزوما به معنای موفقیت آکادمیک نخواهد بود و شامل هوش هیجانی، کنجکاوی و خلاقیت می‌شود. در ادامه ۸ رفتار متمایز کودکان باهوش را مرور میکنیم:
سوالات متفکرانه می‌پرسند
برخی کودکان، ذاتا کنجکاو هستند. آنها از سوالات سطحی عبور کرده و در مورد مفاهیم و چیستی «چرا» و «چگونه» سوال می‌پرسند. این شوق به فهمیدن به آنها کمک میکند تا به شکلی موثرتر یاد بگیرند و مسائل را از زوایای مختلف بررسی کنند.
سریع با موقعیت‌های جدید سازگار می‌شوند
این کودکان اغلب انعطاف‌پذیر و سازگار هستند. این دسته از بچه‌ها چه از رفتن به یک مدرسه جدید، آشنایی با افراد جدید، چه مواجهه غیرمنتظره با چالش‌ها، از تغییر نمی‌هراسند و راهی خلاق برای سازگاری با آن می‌یابند.
مستقل و منتقد می‌اندیشند
بچه‌های باهوش به‌طور عمقی موقعیت‌ها را تحلیل می‌کنند و ترجیح می‌دهند تا دیدگاه خودشان را شکل بدهند. از به چالش کشیدن خرد متعارف یا بیان دیدگاه‌های خاص خود ابایی ندارند حتی اگر با نظر جمع مخالف باشد.
درک عاطفی و دلسوزانه دارند
بسیاری از بچه‌های باهوش بالا، از هوش هیجانی بالایی برخوردار هستند. آنها می‌توانند عواطف و احساسات خود را مدیریت کرده و همزمان نسبت به دیگران عاطفه و دلسوزی داشته باشند. این توانمندی باعث ایجاد روابط قوی و موفق و ارتباطات موثر در آنها خواهد شد.
بر خودانگیزشی و هدف‌گذاری تمرکز می‌کنند
بچه‌های با ضریب هوشی بالا، به جای متکی شدن به محرک‌های بیرونی چون جایزه و تشویق، اغلب خودشان با انگیزه درونی بر روی اهدافشان تمرکز می‌کنند. چه فراگیری یک مهارت یا به سرانجام رساندن یک پروژه، از موفقیت‌هایشان مسرور و مفتخر می‌شوند.
از خلاقیت استقبال می‌کنند و خارج از چهارچوب معمول می‌اندیشند
این کودکان اغلب از نوآوری و خلاقیت خوششان می‌آید و راه‌حل‌های نوآورانه را برای حل مسائل و انجام امورشان به شکلی غیرمتعارف پیش می برند. این خلاقیت تنها به حوزه هنر یا نویسندگی محدود نمی شود بلکه شامل حل تمام مسائل و چگونگی مواجهه با تمام چالش‌های روزانه می شود.
از خطاها و اشتباهات درس می‌گیرند
در حالیکه بسیاری از بچه‌ها از خطا و اشتباه می‌هراسند، اما بچه‌های دارای ضریب هوشی بالا، این خطا و اشتباه را به چشم فرصتی برای یادگیری می‌بینند. آنها مسیر خطا و اشتباه را تجزیه و تحلیل می‌کنند، رویکرد خود را به کار می‌بندند و سعی می‌کنند با گزینش راهکاری جایگزین، بر مساله یا مشکل فائق آیند.
بین یادگیری و بازی تعادل برقرار می‌کنند
بچه‌های باهوش می‌دانند چطور بین بازی و یادگیری تعادل برقرار کنند. آنها اغلب از بازی و سرگرمی‌ها و علایقشان، فرصت‌هایی برای رشد می‌سازند. آنها این کار را با طراحی مدل‌های بازی، کاووش در مورد کیت‌های علمی یا داستان‌سرایی انجام می‌دهند. آنها از تمام مراحل این اکتشافات و ابداعات لذت می‌برند.
دلایلِ کمبود ویتامین Bچیست
متخصصان سلامت می‌گویند اگر با وجود مصرف غذاها و مکمل‌های مناسب هنوز علائم کمبود ویتامین B را نشان می‌دهید، سبک زندگی شما ممکن است دلیلِ ناتوانی بدن‌تان در جذب کافیِ این ویتامین باشد.
یکی از مهمترین دلایل کمبود ویتامین B به رغم مصرف غذاها و مکمل‌های غنی از این ویتامین، مصرف الکل است.
مصرف الکل و کمبود ویتامین B به هم مرتبط هستند و نادیده گرفتن این ارتباط می‌تواند منجر به عوارض جدی برای سلامتی شود.
الکل با جذب و متابولیسم ریزمغذی‌های مهم از جمله ویتامین‌های گروه B که برای بسیاری از عملکردهای حیاتیِ بدن ضروری هستند، تداخل میکند.
مصرف الکل به ویژه در طولانی مدت، توانایی سیستم گوارش برای جذب ریزمغذی‌ها شامل املاح و ویتامین‌ها از غذا را مختل میکند و به ویژه می‌تواند منجر به کمبود ویتامین B شود که به نوبه خود مشکلات مختلف سلامتی را به همراه دارد.
هنگامی که الکل مصرف می‌شود، دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار می‌دهد و منجر به کاهش جذب ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌شود.کبد که نقش کلیدی در متابولیسم الکل ایفا میکند، از طرفی هم وظیفه تجزیه و ذخیره ویتامین B۱۲ را برعهده دارد که یک ویتامین حیاتی برای عملکرد اعصاب و تولید گلبول‌های قرمز خون است.به گزارش «ام‌اس‌ان»، مصرف مزمن الکل می‌تواند منجر به آسیب کبدی شود و توانایی کبد برای متابولیسم و ذخیره مناسب این ویتامین را مختل کند.به همین ترتیب، الکل جذب سایر ویتامین‌های خانواده B مانند B۱ (تیامین) ، B۶ (پیریدوکسین) و B۹(فولات) را مختل می کند و منجر به کمبودهای شدیدی می‌شود که می‌تواند باعث بروز مشکلات عصبی، شناختی و خونی شود.کمبود ویتامین B به ویژه به دلیل مصرف الکل می‌تواند با علائم مختلفی ظاهر شود. به عنوان مثال کمبود تیامین می‌تواند منجر به مشکلات عصبی مانند نوروپاتی محیطی، ضعف عضلانی و گیجی شود. کمبود B۶ ممکن است باعث تحریک‌پذیری، افسردگی و مشکل در تمرکز شود، در حالی که کمبود B۱۲ می‌تواند منجر به کم خونی، خستگی و از دست دادن حافظه شود. کمبود فولات نیز می‌تواند به کم خونی و کاهش رشد منجر شود.
متخصصان تغذیه تاکید می‌کنند یک رژیم غذایی غنی از ویتامین‌های B و سایر مواد مغذی ضروری را برای مقابله با کمبودها ترکیب کنید. غذاهای سرشار از ویتامین B عبارتند از غلات کامل، حبوبات، گوشت بدون چربی، تخم مرغ، محصولات لبنی، آجیل و سبزیجات سبز برگ.
همچنین برای اشخاصی که با کمبودهای مرتبط با الکل دست و پنجه نرم می‌کنند یا افرادی که قادر به حفظ سطح کافیِ این ویتامین از طریق رژیم غذایی نیستند، مکمل‌های ویتامین ممکن است ضروری باشد.
فلوراید تراپی برای دانش آموزان هرمزگانی خطرناک نیست/والدین به شایعات توجه نکنند
رییس مرکز تحقیقات بیمه سلامت هرمزگان گفت: فلوراید تراپی برای دانش آموزان و کودکان خطرناک نیست
فاطمه نوروزیان در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان هرمزگان گفت:شهروندان به شایعه خطرناک بودن وارنیش فلوراید تراپی که اخیرا در در هرمزگان شروع شده،توجه نکنند.
نوروزیان گفت: فلوراید تراپی کار علمی و تحقیقاتی برای سلامت و استحکام دندان است و هیچ خطری ندارد.
او گفت: بهتر است کودکان حداقل سالی یک بار فلوراید تراپی شوند.
مدیر مرکز تحقیقات بیمه سلامت هرمزگان گفت: اشخاصی که فلوراید تراپی می شوند قبل از آن دهانشان تمیز و خشک باشد و بعد از آن برای بازسازی دندان ها نیز تا دو ساعت چیزی نخورند.
نوروزیان گفت:تعهدنامه و رضایت نامه ای که برخی مدارس از خانواده های دانش آموز می گیرند یک اقدام خودجوش از سوی آموزش و پرورش است و ارتباطی به خطرناک بودن فلوراید ندارد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان نیز گفت: فلوراید یک ماده موثر برای تقویت مینای دندان است و به جلوگیری از پوسیدگی دندانها کمک کرده و اگر پوسیدگی کوچکی در مینای دندان به وجود آمده باشد از پیشرفت پوسیدگی کوچک جلوگیری می کند.
عبدالجبار ذاکری افزود: دانش‌آموزان باید قبل از وارنیش فلوراید تراپی مسواک بزنند و توصیه می‌شود حداقل ۲ ساعت بعد چیزی نخورد و بعداز آن نیز از غذای نرم و آبکی استفاده کند.
او گفت: برای باقی ماندن ماده وارنیش روی دندان تا ۲۴ ساعت پس از وارنیش از مسواک و نخ دندان استفاده نشود.
طرح وارنیش تراپی برای کودکان ۳ تا ۵ سال و دانش آموزان ۶ تا ۱۴ ساله در هرمزگان با هدف پیشگیری از پوسیدگی دندان ها از ابتدای آبان آغاز شده است.
درمان بیماری ایدز در کشور رایگان است
دکتر طبرسی با بیان اینکه اکنون شاهد تغییر الگوی انتقال ویروس HIV هستیم و باید هشدارهای لازم را به جامعه منتقل کرد، گفت: امروز HIV تابو بیماری ها نیست و کشندگی های سال های پیش را ندارد و کاملا قابل درمان است. از همه مردم عزیز کشورمان درخواست دارم که در پویش من هم تست HIV می‌دهم، شرکت کنند و بدانند که درمان این بیماری رایگان است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: اکنون داروهای ضدویروسی HIV که موجود هستند سبب به صفر رسیدن ویروس در خون می‌شوند اما این تا زمانی است که دارو مصرف می‌شود و به محض قطع دارو دوباره بیماری برمی‌گردد.
به گزارش وبدا، دکتر پیام طبرسی فوق تخصص بیماری های عفونی و رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری با اشاره به برگزاری پویش ملی “من هم تست HIV می‌دهم” اظهار داشت: عمده انتقال HIV در جهان از طریق روابط جنسی بوده است اما در مقاطعی توسط بیماران معتاد تزریقی شاهد تشدید انتقال این ویروس بوده ایم.
وی افزود: در زمانی که ویروس HIV زیاد شناخته شده نبود شاهد انتقال از مادر به نوزاد و خون بودیم.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به انتقال خون های آلوده در سالهای ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۵ از طریق انستیتو فرانسه به بیماران هموفیلی در ایران گفت: ایران قربانی این توطئه سلامت شد و در حال حاضر میزان موارد شناسایی شده در ایران بیش از ۴۰ هزار نفر است که از این تعداد حدود ۲۶ هزار نفر تحت درمان قرار دارند.
وی با بیان اینکه بیماران مبتلا به ایدز که تحت درمان قرار گرفتند وضعیت بسیار رضایت‌بخشی دارند، گفت: تلاش شده برای درمان این بیماری، HIV موجود در خون به صفر برسد و پس از آن بیماری کنترل شود و قابلیت انتقال نداشته باشد بنابراین شناسایی و تحت درمان قرار دادن بیماران مبتلا به ایدز بسیار مهم است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطرنشان کرد: اکنون داروهای ضدویروسی که موجود هستند سبب به صفررسیدن ویروس در خون می‌شوند اما این تا زمانی است که دارو مصرف می‌شود و به محض قطع دارو دوباره بیماری برمی‌گردد.
دکتر طبرسی با بیان اینکه امروز وضعیت کنترل و درمان HIV با دهه ۸۰ و ۹۰ بسیار متفاوت تر است، گفت: امروز HIV تابو بیماری ها نیست و کشندگی های سال های پیش را ندارد و کاملا قابل درمان است.
وی با بیان اینکه اکنون شاهد تغییر الگوی انتقال ویروس HIV هستیم و باید هشدارهای لازم را به جامعه منتقل کرد، گفت: از همه مردم عزیز کشورمان درخواست دارم که در پویش من هم تست HIV می‌دهم، شرکت کنند و بدانند که درمان این بیماری رایگان است.
گفتنی است، امسال به مناسبت روز جهانی پیشگیری از ابتلا به ایدز، پویش من هم تست اچ‌آی‌وی می‌دهم از ۲۰ آبان تا ۲۰ آذر ۱۴۰۳در سراسر کشور برگزار می‌شود.
ارتودنسی درمان مشکلات دندان و فک از کودکی تا بزرگسالی
با رویش اولین دندانهای دائمی دغدغه پدر و مادر در خصوص مرتب بودن و صاف بودن دندانهای کودکشان آغاز می‌شود. با بررسی به موقع و اقدامات لازم در زمان مشخص به راحتی می‌توانید مشکلات احتمالی دندانی و فکی کودک خود را برطرف نمایید.
برخی گمان می‌کنند بهترین زمان برای انجام ارتودنسی، دوران نوجوانی و بعد از رویش کلیه دندانهای دائمی است. اما متخصصین معتقدند جهت انجام ارتودنسی کودک قبل از هفت سالگی یعنی زمانیکه هنوز دندانهای شیری در دهان او است، باید تحت معاینه قرار گیرد.
ارتودنسی پیشگیری
چنانچه کودک شما با مشکلاتی مانند؛ بیرون زدگی دندانها از فک، داخل بودن دندانهای فک بالا نسبت به دندانهای فک پایین، شلوغی دندانها و… مواجه است غالبا دندانپزشک با یک ارتودنسی پیشگیری در سن سه تا هفت سالگی، کمک به رشد بهتر دندانهای دائمی میکند. استفاده از این روش موجب می‌شود تا فک و دندانهای دائمی در موقعیت بهتری رشد کرده و مانع شلوغی و نامرتبی دندانهای دائمی می‌شود.
علت نیاز به ارتودنسی
بسیاری از علل نیاز به ارتودنسی، مشکلات نامرتبی دندانها و اختلالات فکی ارثی است. اما علل دیگری مانند؛ مکیدن انگشت، تغذیه نامناسب، پوسیدگی‌ها و افتادن زودهنگام یا دیرهنگام دندانها، شلوغی دندانها یا قرارگیری آنها در حالت نامناسب و… از جمله عواملی است که موجب می‌شود کودک شما نیاز به ارتودنسی پیدا کند.
داشتن لبخند زیبا یکی از علت‌های انجام ارتودنسی است. متخصصین با توجه به نوع نیاز بیمار و سن او ممکن است انواه مختلفی از ارتودنسی را بر روی او انجام دهند. انواع ارتودنسی عبارتند از:
بریس سنتی فلزی: در این نوع متداول ارتودنسی با استفاده از براکت‌های فلزی از جنس تیتانیوم و ضد حساسیت و آرک‌وایر موجی صاف و همگون شدن دندانها می‌شوند. مزیت این نوع بریس استفاده از حلقه‌های پلاستیکی دور رنگی برای دور براکتها می‌باشد.
بریس سرامیکی: همچون بریس‌های فلزی است اما کمتر به چشم می‌آید به همین علت محبوبیت بیشتری دارند. این بریس ها خیلی ظریف هستند و گره های لاستیکی آن خیلی زود تغییر رنگ می‌دهند.
بریس اینسینیا: این روش که نیاز به فناوریهای پیشرفته و سه بعدی دارد با استفاده از سیستم عکسبرداری سه بعدی براکتها و سیم‌های دقیقی ایجاد می‌کنند که در کنار راحتی بیشتر بیمار دوره زمان درمان را کوتاهتر میکند.
ارتودنسی دایمون: در این نوع سیم ارتودنسی به راحتی بین براکتها عقب و جلو می‌شود. بیمار در این مورد به علت اصطکاک کمتر احساس راحتی بیشتری میکند.
ارتودنسی شفاف: در این روش، با استفاده از سیستم شبیه ساز، یک قالب شفاف برای روی دندان طراحی می‌شود که به تدریج شکل دندان به شکل مناسب در می‌آورد.
ارتودنسی لینگوال: این نوع ارتودنسی در پشت دندان مخفی شده و زمان لبخند مشخص نیست. این مدل به صورت صد در صد سفارشی به صورت تجهیزات فلزی منحصر به فرد برای بیمار ساخته می‌شود.
بهداشت دهان و دندان در ارتودنسی
فرقی نمی کند ارتودنسی در چه سنی انجام شود، مهمترین چیز رعایت بهداشت دهان و دندان است. چرا که بریس‌ها، سیم‌ها، باندها و ریتینرها همگی می‌توانند ذرات غذا را گیر انداخته و موجب از بین بردن پلاک دندانی شود. بنابر این الزامی است موارد زیر را در زمان ارتودنسی رعایت شود:
مسواک: روزی چهار بار بعد صبحانه، بعد ناهار، بعد شام، قبل خواب الزامی است.
نخ دندان: کشیدن نخ دندان باید با دقت و سر فرصت انجام شود و دقت داشته باشید زیر آرک وایر با دقت نخ کشیده شود.
شستشوی با دهانشویه آنتی باکتریال: شستشو با دهانشویه حاوی هیدروژن پروکسید برای پیشگیری از عفونت و کاهش حساسیت مهم است.
مسواک بین دندانی: استفاده از مسواک بین دندانی برای تمیز کردن زیر و اطراف آرک وایر و بریس‌ها بسیار مهم است.
ژل فلوراید موضعی: استفاده از ژل سدیم فلوراید مانع از پوسیدگی دندان در زمان درمان ارتودنسی می‌شود.
چگونه موسیقی و فیلم، افکار و رفتار ما را شکل می‌دهند؟
تماشای فیلم‌های خشن و شنیدن موسیقی‌های غمگین ممکن است در لحظه حس خوبی به ما بدهد، اما آیا واقعاً این آثار می‌توانند ما را به سمت بیماری‌های روانی سوق دهند؟ دکتر فرید فدائی، روانپزشک، به این پرسش پاسخ می‌دهد و تأثیرات عمیق این آثار هنری بر احساسات و رفتارهای ما را بررسی میکند.
امروزه، بسیاری از افراد روزهای خود را با آهنگ‌های ملایم و غمناک، یا سریال‌ها و فیلم‌هایی با درون‌مایه‌های تراژیک سپری می‌کنند. این گرایش به محتواهای غمگین و تراژیک می‌تواند به عنوان راهی برای تسکین دردهای درونی به نظر برسد، اما دکتر فرید فدائی، روانپزشک، معتقد است که ممکن است کسانی که خلق و خوی افسرده‌تری دارند، بیشتر به سوی موسیقی‌ها و نمایش‌های محزون گرایش پیدا کنند. او می‌گوید: «البته همیشه هم نمی‌توان به راحتی علت و معلول را در این میان پیدا کرد، زیرا تأثیرات محیط بیرونی و آنچه از درون و ذهن فرد سرچشمه می‌گیرد، در هم تنیده‌اند و بر احساسات و حالات افراد تأثیر می‌گذارند.
او همچنین به تأثیرات محیطی بر جسم اشاره میکند و توضیح می‌دهد که چگونه تغییرات ساده محیط می‌تواند بر واکنش‌های جسمانی اثر بگذارد. برای نمونه، حضور در اتاقی به رنگ آبی روشن باعث ایجاد احساس آرامش و کاهش ضربان قلب می‌شود، در حالی که بودن در اتاقی با رنگ سرخ می‌تواند احساس برانگیختگی و افزایش ضربان قلب را به دنبال داشته باشد. به این ترتیب، می‌توان گفت که نوع محتوا و محیط اطراف نیز به شکل نامحسوسی می‌تواند بر حالات روانی و جسمانی فرد اثر بگذارد.
تاثیر موسیقی و هنر بر سلامت روان از نگاه ابن‌سینا تا امروز
فدائی در ادامه به بررسی اثرات موسیقی و هنرهای نمایشی بر سلامت روان و جسم انسان پرداخته و با اشاره به حکایتی معروف از ابن‌سینا، به اهمیت تاریخی شناخت ایرانیان از تأثیرات موسیقی اشاره میکند. فدائی می‌گوید: «در ادبیات عامه ایران نقل است که ابن سینا به‌طور ناشناس با کاروانی سفر می‌کرد. یک شب که همه در خواب بودند، زنگوله‌هایی را که بر گردن شتران آویزان بود، به ترتیب خاصی قرار داد. فردا صبح، شتران آهسته‌تر از معمول حرکت می‌کردند و کاروانیان نیز احساس کسالت و خستگی داشتند. شب که فرارسید، ابن سینا زنگوله‌ها را به ترتیب جدیدی بر گردن شتران آویزان کرد. فردا، شتران با سرعت بیشتر حرکت می‌کردند و کاروانیان نیز احساس شور و شوق داشتند. در صدر کشف علت این تغییرات برآمدند که ابن سینا خود را معرفی کرد و گفت این دگرگونی در خلق و رفتار کاروانیان و شتران وابسته به تغییر در صدای زنگوله‌ها بود. این داستان، آگاهی عموم را از تأثیر موسیقی بر جسم و روان انسان بیان میکند.
این متخصص اعصاب و روان با بیان این حکایت، به توضیح نقش علمی موسیقی در روانپزشکی امروز می‌پردازد و می‌افزاید: «امروزه نیز به‌صورت علمی از موسیقی برای درمان مشکلات بیماران استفاده می‌شود و ‘موسیقی‌درمانی’ جایگاه ویژه‌ای در توانبخشی بیماران اعصاب و روان دارد. موسیقی می‌تواند برای تسکین، آرامش و بهبود خلق و خو در بیماران مؤثر باشد و به بهبود فرایندهای ذهنی و جسمی کمک کند.
تأثیر فیلم‌های خشونت‌آمیز بر روان انسان
فدائی در ادامه، به وضعیت مشابهی در مورد نمایش‌ها، فیلم‌های سینمایی و مجموعه‌های تلویزیونی اشاره میکند و معتقد است: «این آثار هنری نه تنها بر روحیه بینندگان اثر می‌گذارند، بلکه خود از جو موجود در جامعه الهام می‌گیرند و تغذیه می‌شوند. این یک چرخه پویاست که در آن هنر و جامعه بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند و به صورت متقابل از هم اثر می‌پذیرند.
او توضیح می‌دهد که چگونه قرار گرفتن مداوم در معرض موسیقی و نمایش‌های غم‌انگیز می‌تواند بر ادراک و عملکرد روانی افراد اثرگذار باشد. او می‌گوید: «قرار گرفتن طولانی در معرض نمایش‌ها و فیلم‌های غم‌انگیز، سبب می‌شود دستگاه عصبی نیز در محرک‌های موجود در محیط، فقط در جستجوی مضامین محزون باشد و در امور گوناگون جز جنبه‌های غم‌انگیز را نبیند. وضعیت مشابهی در مورد فیلم‌های با مضمون پرخاشگری وجود دارد. مشاهده این فیلم‌ها در افراد مستعد سبب آشکار شدن پرخاشگری آنان می‌شود و میزان جرایم پرخاشگرانه را در جامعه افزایش می‌دهد.
فدائی همچنین به تاثیرات مثبت موسیقی و آثار هنری نشاط‌آور اشاره میکند و می‌افزاید: «در مقابل، موسیقی نشاط‌انگیز سبب احساس شادمانی در شنونده می‌شود و با تغییرات مثبت فیزیولوژیک همراه است. سرورهای گروهی احساس مشترک بین شنوندگان پدید می‌آورد و در کودکان سبب آموختن نظم و هماهنگی نیز می‌شود.
او به نقش طنز در آثار هنری نیز می‌پردازد و به چارلز چاپلین، نابغه عالم سینما، به عنوان مثالی برجسته اشاره میکند و می‌گوید: «یکی از کسانی که از طنز و شوخی برای پرداختن به مسائل و معضلات انسانی به بهترین وجه بهره گرفته است، نابغه عالم سینما چارلز چاپلین می‌باشد. او رنج‌های انسانی را با کاربرد طنز به صورتی بیان کرده است که قابل دیدن باشد و بیننده در عین آنکه لبخندی بر لب دارد، از موضوعات ناخوشایند آگاه می‌شود و تمایل به همراهی برای رفع موضوعاتی چون جنگ، فقر، بیکاری و تبعیض پیدا میکند. پس از آنکه فیلم‌های صامت جای خود را به فیلم‌های ناطق داد، چارلز چاپلین از آهنگ‌ها و ترانه‌ها برای رساندن احساسات و عواطف بهره گرفت.
فدائی تأکید میکند که شناخت این تأثیرات و مدیریت آنها می‌تواند به بهبود سلامت روانی جامعه کمک کند و بهره‌گیری از هنر و موسیقی به‌عنوان ابزارهای روان‌درمانی را به عنوان گامی مؤثر در جهت ارتقای سلامت روان عمومی توصیه میکند.
موسیقی و شعر، مرهم دل یا زنگ خطری برای روان؟
فدائی توضیح می‌دهد که چگونه موسیقی، شعر و نمایش‌های غم‌انگیز در مواقعی می‌توانند به تسکین و آرامش افراد کمک کنند و در عین حال، در صورت تداوم، هشداری برای نیاز به درمان باشند. او می‌گوید: «گاه پیش می‌آید که فردی که با ناکامی و شکستی روبرو شده است، تمایلی به موسیقی یا نمایش اندوهگین پیدا میکند و واقعاً هم خواندن شعری غم‌انگیز که وصف‌حال شخص باشد، به آرام شدن و بهبود روحیه او کمک میکند. اما اگر تمایل به موضوعات غم‌انگیز تداوم پیدا کرد، معلوم می‌شود که اشکالی در کار است که باید تشخیص داد و درمان کرد.
این روانپزشک در ادامه اشاره میکند که استفاده از اشعار امیدبخش و موسیقی نشاط‌انگیز می‌تواند تأثیر زیادی بر بهبود روحیه داشته باشد و با ذکر بیتی از حافظ می‌گوید: «چه بسیار کسانی که از محبوب خود جدا افتاده‌اند، با خواندن این بیت از حافظ احساس آرامش و امید کرده‌اند: ‘یوسف گم‌گشته باز آید به کنعان، غم مخور / کلبه احزان شود روزی گلستان، غم مخور / گرچه منزل بس خطرناک است و مقصد بس بعید / هیچ راهی نیست کان را نیست پایان، غم مخور.
او تأکید میکند که زندگی انسان ترکیبی از غم‌ها و شادی‌ها، اشک‌ها و لبخندهاست و نگاه افراد به زندگی می‌تواند تعیین‌کننده رویکرد آنها به این جنبه‌ها باشد: «افراد فهیم به زندگی چون یک کمدی می‌نگرند در حالیکه فرد ساده‌دل آن را به صورت تراژدی می‌بیند. بسیاری از شاهکارهای امیدبخش زندگی واقعی یا آثار هنری، از دل رنج‌ها و مصائب شدید برخاسته‌اند. قیام امام حسین (ع) از این گونه است.
او همچنین به بتهوون، آهنگساز مشهور آلمانی، اشاره میکند و می‌افزاید: «بتهوون زمانیکه در اوج دشواری‌ها، بیماری‌ها و کمبودهای زندگی بود، شاهکار جاودان سمفونی نهم را سرود که نویدبخش شادی، دوستی و برادری بین انسان‌هاست.
فدائی در نهایت، شادی و شاد کردن دیگران را به‌عنوان ارزشی والا توصیف میکند و می‌گوید: «شاد بودن وضعیتی است مطلوب، لیکن بالاتر از آن شاد کردن دیگران است و هنرمندان در این بین جایگاهی ویژه دارند.
۸ روش تقویت اعتماد به نفس در کودکان
اینکه فرزندتان از پس کاری هرچند کوچک برآمده، درک و دیدن و فهمیدن آن، می‌تواند روشی عالی برای شکل دادن به اعتماد به نفس آنها باشد. هر وقت کودکتان به موفقیتی می‌رسد او را تجلیل و تشویق کنید تا اهداف جدید را امتحان کند.
اعتماد به نفس یکی از ارزشمندترین جنبه‌های شخصیتی هر فردی است که می‌توانید آن را در فرزندتان رشد دهید. این امر به کودک نگاه به خود و چگونگی مواجهه با چالش‌ها را می‌آموزد. اعتماد به نفس، توانمندی و موفقیت‌های تحصیلی و مهارت‌های اجتماعی در فرزندان را موجب می‌شود. در اینجا هشت راهکار ساده اما قدرتمند برای تقویت اعتماد به نفس کودکتان ارائه می‌شود تا آنها را به انسان‌هایی مستقل، توانمند و ایمن تبدیل کند.
تمام موفقیت‌های ریز و درشت فرزندتان را جشن بگیرید!
اینکه فرزندتان از پس کاری هرچند کوچک برآمده، درک و دیدن و فهمیدن آن، می‌تواند روشی عالی برای شکل دادن به اعتماد به نفس آنها باشد. هر وقت کودکتان به موفقیتی می‌رسد او را تجلیل و تشویق کنید تا اهداف جدید را امتحان کند یا به هر طریقی به دنبال تلاش برای رسیدن به اهداف‌اش باشد. این قدردانی در آنها این ایمان و اعتماد را ایجاد میکند که توانمند هستند و مشوق آنها برای تداوم تلاش خواهد بود.
کودکتان را به استقلال تشویق کنید!
تشویق کودکان به تصمیم‌گیری، به سرانجام رساندند کارهایشان و حل مشکلات به‌طور مستقل، به آنها کمک میکند احساس اعتماد به نفس و توانمندی کنند. این کار را با واگذاری مسولیت‌هایی متناسب با سن‌شان مثل انتخاب لباس یا آماده کردن کیف مدرسه، آغاز کنید. استقلال، در کودک حسی از اعتماد و انعطاف‌پذیری ایجاد خواهد کرد.
بیشتر روی تلاش بچه‌ها تمرکز کنید تا نتیجه!
تشویق کودک به تلاش و نه نتیجه آن، موجب می‌شود فرزندتان به اهمیت سخت‌کوشی و مقاومت و بردباری پی ببرید. به جای تمرکز بر نمره و امتیاز، به آنها بیاموزید تا بیشتر بر روی اهمیت و ارزش زمان و یادگیری متمرکز شوند. این رویکرد باعث ارتقاء نوع نگاه کودک به زندگی و افزایش اعتماد به نفس برای مواجهه با مشکلات و چالش‌ها خواهد شد.
از مقایسه فرزندتان با دیگران اجتناب کنید!
مقایسه کودکان با خواهر برادرها، دوستان یا همکلاسی‌ها می‌تواند به اعتماد به نفس آنها آسیب برساند. در عوض، بر توانمندی‌های منحصر به فرد و تلاش آنها متمرکز شوید. به آنها کمک کنید که این مساله را بفهمند که هر کسی در مسیر و توانمندی‌های خود رشد میکند. آنها را تشویق کنید در رقابت با گذشته خود باشند و هر روز نسخه بهتری از خود ارائه دهند تا اینکه با دیگران مقایسه شوند.
محیطی مثبت و حمایت‌گر برایشان فراهم کنید!
محیط عاشقانه و حمایت‌گر، به کودکان کمک میکند تا احساس امنیت و اعتماد به نفس کنند. وقتی بفهمند که در محیطی امن برای بیان خودشان بدون قضاوت هستند، بهتر و بیشتر می‌توانند به کشف و بروز پتانسیل‌های خود بپردازند. گوش دادن، در دسترس بودن و ابراز عواطف و عاشقانه به فرزند، همه برای ایجاد این جوّ حمایتی ضروری هستند.
به آنها اجازه دهید ریسک کنند و از اشتباهات درس بگیرند!
اجازه ریسک کردن و اشتباه کردن، به کودکان، به آنها کمک میکند انعطاف‌پذیر، با ظرفیت و با اعتماد به نفس شوند. چنانچه مرتکب خطا یا اشتباه شدند، آنها را راهنمایی کنید که چطور دوباره تلاش کرده و مشکل را حل کنند. به آنها بیاموزید که اشتباهات، بخشی از راهی‌ست برای کسب اعتماد به نفس و ایمان به توانمدی‌ها برای مواجهه با مشکلات و چالش‌ها.
فرزندان‌تان را به تعاملات و کنش‌های اجتماعی تشویق کنید!
مهارت‌های اجتماعی نقشی بزرگ در ساختن اعتماد به نفس ایفا می‌کنند. کودکتان را تشویق کنید تا دوست انتخاب کند، به گروه‌ها و فعالیت‌های جمعی بپیوندد و با دیگران ارتباط برقرار کند. چه با ورزش، بازی‌های روزانه یا باشگاه، تعاملات اجتماعی به کودکان کمک میکند تا کار تیمی، همدلی و اعتماد به نفس را در موقعیت‌های مختلف درک و تقویت کنند.
خود، نمونه اعتماد به نفس فرزندتان باشید!
بچه‌ها بسیاری از مشاهدات و رفتارهایشان را در والدین‌شان می‌بینند. در کارها، تصمیمات و حتی در مواجهه با چالش‌ها، اعتماد به نفس نشان دهید. از اعتماد به نفس و عزت نفس مثبت بهره بگیرید و از سرزنش خود اجتناب کنید. وقتی کودکان، اعتماد به نفس شما در زندگی و کنترل امور می‌بینند، راحت‌تر با این شرایط و رسیدن به اعتماد به نفس سازگار خواهند شد.
جرمگیری و دغدغه‌ی آسیب به مینای دندان
نگرانی از جرمگیری و آسیب‌های احتمالی آن به مینای دندان یکی از دغدغه‌یی است که بسیاری از افراد با آن مواجه هستند. اما باید بدانیم این یک تصور غلط و رایج است که جرم گیری، روشی که برای از بین بردن پلاک و رسوب تارتار طراحی شده است، ممکن است مینای دندان را از بین ببرد یا به آن آسیب برساند. جرمگیری منظم نه تنها ایمن است، بلکه برای حفظ سلامت دهان و دندان ضروری است.
افسانه ها بخشی از زندگی ما هستند، اما وقتی در حوزه مراقبت های بهداشتی دخالت می‌کنند، نتیجه چیزی جز خطر نیست. به عنوان مثال، یکی از این افسانه ها این است که جرمگیری به مینای دندان آسیب میرساند. اما آیا به راستی این افسانه واقعیت دارد؟
جرم گیری دندان چیست؟
جرم گیری دندان یک روش معمولی است که توسط متخصصان دندانپزشکی برای تمیز کردن سطوح دندان ها، به ویژه در اطراف خط لثه انجام می شود. این فرآیند شامل استفاده از ابزارهای تخصصی مانند جرم‌گیر اولتراسونیک برای از بین بردن پلاک سخت شده که همان تارتار است و از طریق مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم از بین نمی‌رود. جرم گیری اغلب با پولیش انجام می شود، سطح دندان را صاف کرده و تجمع پلاک را دشوارتر می کند.
آشنایی با مینای دندان
مینای دندان سخت ترین ماده در بدن انسان است که عمدتاً از مواد معدنی مانند فسفات کلسیم تشکیل شده است. به عنوان یک لایه محافظ برای دندان های شما عمل می کند و از لایه های داخلی در برابر پوسیدگی، حساسیت و آسیب محافظت می کند. با این حال، مینای دندان تخریب ناپذیر نیست و می تواند توسط اسیدهای غذا، نوشیدنی ها یا باکتری ها فرسایش یابد.
علل بی خطر بودن جرمگیری دندان
آیا جرم گیری به مینای دندان آسیب می رساند؟ پاسخ کوتاه خیر است، جرم گیری منظم دندان به مینای دندان آسیبی نمی رساند. علل بی خطر بودن جرمگیری دندان عبارتند از:
جرمگیری روشی غیر تهاجمی: جرمگیری برای از بین بردن مواد خارجی مانند پلاک و تارتار طراحی شده است که به مینای دندان چسبیده است، نه خود مینا. ابزارهای مورد استفاده در هنگام جرم گیری به طور خاص برای هدف قرار دادن این رسوبات بدون تأثیر بر ساختار دندان ساخته شده اند.
جرمگیری و پیشگیری از بیماری لثه: بدون جرم گیری منظم، پلاک و تارتار می تواند در امتداد خط لثه جمع شود و منجر به التهاب لثه یا بیماری پریودنتال شدیدتر شود. این شرایط می تواند باعث تحلیل لثه شود، سطح بیشتری از دندان را در معرض دید قرار دهد و به طور بالقوه منجر به سایش مینا شود. با جلوگیری از بیماری لثه، جرم گیری در واقع به محافظت از مینای دندان کمک می کند.
جرمگیری و حداقل تاثیر روی مینا: عمل مکانیکی پوسته ریزی ممکن است باعث ساییدگی جزئی و سطحی روی مینا شود، اما این امر ناچیز است و سلامت مینا را به خطر نمی اندازد. هر گونه خراشیدگی جزئی به سرعت توسط فرآیند طبیعی رمینرالیزاسیون که از طریق بزاق و فلوراید موجود در خمیر دندان رخ می دهد، ترمیم می شود.
فواید جرمگیری منظم دندان
جرمگیری منظم که معمولاً هر شش ماه یکبار در طول معاینات معمول دندانپزشکی توصیه می شود، نقش مهمی در حفظ سلامت دهان و دندان شما دارد برخی از این فواید عبارتند از:
جلوگیری از پوسیدگی دندان: با از بین بردن پلاک و جرم دندان، جرم گیری خطر ایجاد حفره ها را کاهش می دهد، که در صورت عدم درمان می تواند منجر به از دست دادن مینای دندان و پوسیدگی بیشتر شود.
کاهش بوی بد دهان: پلاک و تارتار حاوی باکتری هایی است که بوی نامطبوع تولید می کنند. جرم گیری منظم به حفظ طراوت نفس شما کمک می کند.
زیبایی دندانها: جرم گیری لکه های سطحی غذا، نوشیدنی و سیگار را از بین می برد و به لبخندی درخشان تر کمک می کند.
سخن پایانی
جرم گیری منظم دندان یک روش ایمن و موثر برای حفظ سلامت دندان ها و لثه ها بوده و به مینای دندان آسیب نمی رساند، بلکه با جلوگیری از تجمع مواد مضر که می تواند منجر به مشکلات جدی تر دندان شود، از آن محافظت می کند. به یاد داشته باشید، لبخند سالم با مراقبت منظم و تمیز کردن حرفه ای شروع می شود.
نقش والدین در مهیا کردن نوجوان برای ورود به جامعه
یک روانشناس می‌گوید: نقش خانواده در رشد اخلاقی و بلوغ اجتماعی نوجوان بسیار مهم است. رشد یکسری مهارت‌ها به نوجوان کمک میکند ورودش به جامعه کم آسیب‌تر و پرثمرتر باشد.
نوجوانی در واقع پلی بین کودکی و جوانی است. عبور از جاده‌های پر پیچ وخم زندگی به آسانی ممکن نیست. در این میان دوره نوجوانی از سخت‌ترین گذرگاه‌های مسیر زندگی به شمار می‌آید. این دوره آکنده از رفتارهای پر شور، هیجان‌های طوفان‌وار و تشنج‌های گاه خشن است. در این سن نوجوان تولدی دیگر در عرصه‌های جسمی و اجتماعی را تجربه میکند. کارشناسان و روانشناسان از این دوره به عناوین مختلفی چون دوره بحران، دوران طوفان و فشار و تولد جدید نام می‌برند.
مفهوم نوجوان، در واقع مفهومی نسبتا مدرن است که از اواسط قرن بیستم شروع شد. تاریخ روز جهانی نوجوان در کل دنیا ۱۶ ژانویه است. در ایران هم تاریخ روز ملی نوجوان، ۸ آبان ماه، روز شهادت حسین فهمیده است. او نوجوان ۱۳ سالهای بود که در دوران دفاع مقدس به شهادت رسید. به همین علت این روز به عنوان روز نوجوان نام گذاری شد. روز ملی نوجوان، روزی است که نوجوانان بدانند که چقدر مهم و ارزشمند هستند و از سوی دیگر به جامعه فرصتی برای درک بهتر آنها داده شود.
از این رو برای شناخت و اهمیت دوران نوجوانی و آگاهی والدین در نحوه برخورد با فرزندان شان در این دوران، با دکتر محمد باقر حاجی سلطانی مدرس دانشگاه و روانشناس علوم رفتاری و تربیتی به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:
با توجه به حساسیت سن نوجوانی والدین باید نسبت به آنها، چه رفتارهایی داشته و از چه رفتارهایی خودداری کنند؟
شنونده باشید تا نصحیت کننده. با او دوست و مهربان باشید. اجازه دهید به شما اعتماد کرده و مشکلات‌اش را به شما بگویدنشان دهید که او را دوست دارید. دوره نوجوانی دوره‌ای است که احساس دوست داشتن در نوجوان نسبت به خودشان کمتر می‌شود. او را تحقیر و مقایسه نکنید . او را همان‌گونه که هست، بپذیرید. از او به تناسب استعدادها و توانایی‌هایش انتظار داشته باشید. او را تحقیر و با همسالانش مقایسه نکنید. به او مسئولیت واگذار کنید. همیشه به او وظایفی را محول کنید هر چند که این وظایف ساده و آسان باشند. اجازه دهید عواقب کار خوب یا بدش، به عهده خودش باشد. محیط خانه را امن و آرام کنید. محیط پر تنش و مملو از دعوای خانوادگی نوجوان را از خانه و والدین دور میکند. به او اعتماد کرده و به خلوت او احترام بگذارید. نوجوان گاهی دوست دارد، تنها باشد، موسیقی گوش دهد، شعر و کتاب بخواند. اجازه دهید یک حریم خصوصی(با نظارت درست والدین) داشته باشد.
صحبت‌هایش را گوش کرده و به حل مشکلاتش کمک کنید. شنوده باشید تا نصحیت کننده. با او دوست و مهربان باشید. اجازه دهید به شما اعتماد کرده و مشکلات‌اش را به شما بگوید. از او تشکر کرده و تشویق‌اش کنید. همیشه در قبال حرکت و کار خوب نوجوان از او تشکر کرده و تحسین‌اش کنید. اگر کار خطایی انجام داد فقط خطای او را گوشزد کرده و به هیچ عنوان او را سرزنش، نکوهش و تنبیه نکنید. از تنبیه و مقابله به مثل با نوجوان بپرهیزید. در این دوران اوج هیجان‌های بلوغ و هورمونی در نوجوان شکل گرفته و دوران هویت او محسوب می‌شود. خشم و گوشه‌گیری گاهی در مقایس کم بسیار طبیعی می‌باشد. در کنارش باشید، او را در آغوش گرفته و از تنبیه کردن‌اش بپرهیزید.
الگوی خوبی برای او باشید و روحیه معنوی را در او زنده نگاه دارید . والدین الگوی بسیار خوبی برای نوجوانان هستند. نوجوان در این دوره قبل از معلم، دوستان و اجتماع از والدین خود سرمشق می‌گیرد. حفظ احترام و رعایت اصول اخلاقی در منزل به رشد فکری و اخلاقی نوجوان بسیار کمک خواهد کرد. قوانین و انتظارات خود را برای او بازگو کنید. واضح و روشن با او گفتگو کنید و خواسته‌های خود را راجع به اینترنت موبایل و نحوه استفاده آنها با او در میان بگذارید. رابطه نوجوان با دوستان و هم کلاسی‌های خود و شرکت در مراسم‌ها را به صراحت بیان نمایید.
حمایت خانواده از نوجوان برای مهیا کردن‌اش برای ورود به جامعه باید چگونه باشد؟
نقش خانواده در رشد اخلاقی و بلوغ اجتماعی نوجوان بسیار مهم است. رشد یکسری مهارت‌ها به نوجوان کمک میکند که ورودش به جامعه کم آسیب‌تر و پر ثمرتر باشد.
در این دوران اوج هیجان‌های بلوغ و هورمونی در نوجوان شکل گرفته و دوران هویت او محسوب می‌شود. خشم و گوشه‌گیری گاهی در مقایس کم بسیار طبیعی می‌باشد. در کنارش باشید، او را در آغوش گرفته و از تنبیه کردن‌اش بپرهیزید.گام نخست در رسیدن به این مفهوم اجتماعی و ضروری در زندگی، برقراری ارتباط مؤثر با افراد است که از طریق یادگیری چگونگی برقراری ارتباط باز، صادقانه و محترمانه با دیگران شکل می‌گیرد. همچنین، شنیدن فعال، که منظور از آن توسعه توانایی گوش دادن به
دیگران و درک دیدگاه‌های آنها است. دومین جنبه، شناخت خود از طریق درک نقاط قوت و ضعف خود، علایق، ارزش‌ها و هدف‌هاست. همچنین توسعه استقلال با یادگیری چگونگی مدیریت مستقل زندگی روزمره و تصمیم‌گیری‌های شخصی است.
گام بعد مدیریت احساسات است که با تنظیم هیجانی یعنی یادگیری چگونگی کنترل و بیان احساسات به شیوه‌ای سالم و مؤثر ممکن است. همچنین مقابله با استرس که با توسعه روش‌های مقابله با استرس و فشارهای عاطفی صورت می‌گیرد. این مورد با کار گروهی و همکاری محقق می‌شود که توانایی کار با دیگران و احترام به دیدگاه‌ها و نیازهای گروهی و همچنین توسعه روابط مثبت با برقراری و حفظ دوستی‌ها و روابط اجتماعی سالم، زیر مجموعه این بخش محسوب می‌شود. از دیگر جنبه‌های بلوغ، درک مسائل اجتماعی است. یعنی آگاهی اجتماعی با درک چگونگی تأثیر مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بر خود و دیگران و نیز مسئولیت‌پذیری اجتماعی با توسعه حس مسئولیت و تعهد نسبت به بهبود جامعه.
رویارویی با چالش‌های خاص
مواجهه با فشارهای همسالان از چالش‌های این دوران است. یادگیری چگونگی مقابله با فشارهای همسالان، حفظ استانداردهای شخصی، مقابله با تغییرات بلوغ( یعنی درک و پذیرش تغییرات جسمی و هیجانی که در دوران بلوغ اتفاق می‌افتد) و نیز توسعه استقلال و خودکفایی بلوغ اجتماعی به نوجوانان کمک میکند تا مهارت‌های لازم برای تصمیم‌گیری مستقل و مدیریت زندگی شخصی خود را توسعه دهند.
بهبود روابط و مهارت‌های بین فردی، یعنی مهارت‌های ارتباطی و توانایی برقراری روابط مثبت و سالم که برای موفقیت در زندگی شخصی و حرفه‌ای ضروری هستند.
کنترل و تنظیم هیجانی با توانایی مدیریت احساسات و استرس که به سلامت روانی کمک کرده و رویارویی با چالش‌های زندگی را آسان‌تر میکند. همین‌طور شکل‌گیری هویت شخصی بلوغ اجتماعی به نوجوانان کمک میکند تا در مورد خودشان، ارزش‌ها، علایق و هدف‌های خود شناخت بیشتری پیدا کنند.
آمادگی برای چالش‌های بزرگسالی نیز با مهارت‌های اجتماعی و عاطفی که در دوران نوجوانی توسعه می‌یابند، برای موفقیت در محیط کار، تحصیلات بالاتر و زندگی بزرگسالی ضروری هستند. مشارکت مدنی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی نیز چالشی دیگر است که به واسطه بلوغ اجتماعی به نوجوانان کمک میکند تا در جامعه به عنوان شهروندان فعال و مسئول شرکت کنند.