ماه: بهمن ۱۴۰۲
با فرزند طلاق ازدواج کنیم؟
به گفته یک روانشناس، اینکه بگوییم نباید با بچه‌های طلاق ازدواج کرد کاملاً اشتباه است اما برای‌آنکه در چنین ازدواج بچه‌های طلاق دچار تحقیر و سرزنش نشوند و از سوی دیگر، طرف مقابل در ازدواج با این افراد دچار چالش‌هایی نشود، لازم است تا به نکاتی توجه کرد.
طلاق دوران سختی برای خانواده است، اما این وضعیت برای فرزندانی که در آستانه ازدواج هستند سخت‌تر است. تأثیر طلاق والدین بر این دسته از فرزندان چیزی نیست که بتوان به‌سادگی و بدون آگاهی از آن عبور کرد. آنها ازیک‌طرف به سوگ جدایی والدین خود می‌نشینند و از طرف دیگر، نگرانی از زندگی آینده، آنها را با یک چالش بزرگ مواجه می‌کند. یکی از نگرانی‌های عمده، مسئله ازدواج آنها است. این در حالی است که به گفته دکتر محمدرضا کمن، روانشناس و مشاور ازدواج، ازدواج با فرزند طلاق فاجعه‌آمیز و لزوماً آسیب‌زا نیست و اینکه بگوییم نباید با بچه‌های طلاق ازدواج کرد، کاملاً اشتباه است؛ چراکه برخی از بچه‌های طلاق اتفاقاً بسیار موفق و سالم هستند. اما برای‌آنکه در چنین ازدواج بچه‌های طلاق دچار تحقیر و سرزنش نشوند و از سوی دیگر، طرف مقابل در این ازدواج با چالش‌هایی روبرو نشود، لازم است تا به نکاتی توجه کرد.
خواستگارتان را در جریان طلاق والدین خود قرار دهید
به اعتقاد کمن، مطرح‌کردن این مسئله در جلسات خواستگاری الزامی است. او توضیح می‌دهد: چنانچه فرزند در آستانه ازدواج است و والدین در شرف طلاق هستند، این مسئله حتماً باید با طرف مقابل در میان گذاشته شود. همچنین پدر و مادر طرف مقابل نیز لازم است از این مسئله مطلع باشند؛ لذا مادر یا پدر خانواده می‌تواند این مسئله را با خانواده طرف مقابل در میان بگذارد.
او تأکید می‌کند: چه والدین در فرایند طلاق باشند و چه طلاق صورت‌گرفته باشد، این مسئله حتماً باید با طرف مقابل یا با خانواده او به‌صورت حضوری مطرح شود نه تلفنی.
بهترین زمانِ درمیان‌گذاشتن طلاق والدین با خواستگار
این روانشناس می‌گوید بهترین زمان درمیان‌گذاشتن طلاق والدین با خواستگار جلسات دوم یا نهایتاً جلسه سوم است: «جلسه اول لزومی به‌عنوان کردن این مسئله نیست، چون اولاً ممکن است خواستگاری به جلسه دوم کشیده نشود و جواب هر دو طرف از همان اول منفی باشد؛ دوماً، مطرح‌کردن این موضوع در وهله اول ممکن است باعث جواب منفی طرف مقابل شود.»
قربانی طلاق والدینتان نشوید
به گفته کمن، خیلی مهم است که این مسئله ساده و روان مطرح شود. بعضی افراد از مطرح‌کردن این مسئله با طرف مقابل ابا دارند، درحالی‌که این مسئله باعث می‌شود که موضوع فاجعه‌آمیز تلقی شود و فرد به دلیل طلاق والدین، خود را قربانی کرده و برای همیشه از ازدواج دوری کند.
او تأکید می‌کند: دختر یا پسر نباید اجازه دهد که شرایط زندگی‌اش به‌خاطر جدایی والدینش آسیب ببیند؛ لذا با پذیرش این مسئله باید بدون ترس این موضوع را با طرف مقابلش در میان گذاشته و زندگی‌اش را مدیریت کند.
بر روی این مسائل تحقیق کنید
کمن می‌گوید: پس از درمیان‌گذاشتن طلاق والدین، طرف مقابل یا به‌خاطر این موضوع جواب رد می‌دهد یا می‌پذیرد و روند خواستگاری و ازدواج را ادامه می‌دهد. در صورت‌پذیرفتن شرایط، این حق طرف مقابل است تا جزئی‌تر و دقیق‌تر در جریان طلاق قرار بگیرد تا بررسی کند که آیا این جدایی آسیب یا اثری در زندگی خود این دختر یا پسر گذاشته یا نه.
او با اشاره به مواردی که ناظر به ازدواج است و نیاز به بررسی دارد، توضیح می‌دهد: «دختر یا پسر باید علل و عامل جدایی والدین را مورد بررسی قرار دهد؛ مثلاً آیا والدین قبل از جدایی تنش‌های طولانی‌مدت داشته‌اند یا با تفاهم و آرامش اقدام به جدایی کرده‌اند، آیا برای حفظ زندگی‌شان تلاش کرده‌اند و شاهدان بیرونی نظرشان بر تلاش آنها است، نظر اطرافیان نسبت به جدایی والدین چگونه است و… .»
این مشاور ازدواج با بیان که طلاق والدین هیچ ارتباطی به دختر و پسر ندارد، عنوان می‌کند: زمانی که والدین به هر علتی به نقطه طلاق می‌رسند باید در تمام مراحل خواستگاری و ازدواج فرزندشان حضور داشته باشند. یک پدر و مادر فهمیده نباید مسائل بین خودشان را در ارتباط حلقه بسیار مقدس فرزندشان وارد کنند.
کمن در پاسخ به این سؤال که چطور تشخیص دهیم طلاق والدین بر روی فرزند تاثیر منفی گذاشته است یا خیر، می‌گوید: «برای تشخیص اثر طلاق بر روی سلامت روان دختر یا پسر لازم است سطح سلامت فرزند با تحقیق و تست‌های سلامت شخصیت مورد بررسی قرار بگیرد؛ لذا برای تحقیق لازم است سؤالاتی مثل چگونگی رابطه و کیفیت رابطه دختر یا پسر با مادر و پدرش بررسی شود.»
او ادامه می‌دهد: در کنارِ تحقیق و گزارش‌های میدانی، برای تست‌های سلامت شخصیت نیز باید از متخصص خبره کمک گرفته شود تا عملکرد اجتماعی و عاطفی فرد مورد بررسی قرار گیرد.
ازدواج با فرزند طلاق لزوماً آسیب‌زا نیست
به گفته این روانشناس، ازدواج با فرزند طلاق را نباید به‌عنوان یک مؤلفه تأثیرگذار تلقی کرد. به همان اندازه که در ازدواج با فردی که والدینش جدا نشده‌اند باید دقت و بررسی کرد، این ازدواج هم به همان میزان باید مورد بررسی قرار بگیرد.
او تأکید می‌کند: گاهی فرزندان طلاق از نظر سلامت روان سالم‌تر از فرزندانی هستند که پدر و مادرشان طلاق عاطفی دارند. بررسی طلاق عاطفی داشتن یا نداشتن والدین طرف مقابل سخت و حتی غیرممکن است؛ چون ممکن است حتی اطرافیان هم متوجه طلاق عاطفی آنها نشوند و این مسئله می‌تواند بر سلامت روان فرزند به‌شدت تأثیر منفی گذاشته باشد.
کمن خانواده را اصلی‌ترین و مهمترین عامل سلامت روان فرزندان می‌داند و می‌گوید: بی‌تردید خانواده‌هایی که طلاق عاطفی دارند یا طلاق قطعی گرفته‌اند احتمال آسیب پذیریشان بیشتر از خانواده‌هایی است که پدر و مادر موفق و با نشاطی دارند. همچنین فرزندان خانواده‌های بالنده بسیار کم‌مسئله‌تر خواهند بود؛ البته این به معنای این نیست که فرزند طلاق دارای مسئله و اختلال در سلامت روان است و این نباید مسئله تعیین‌کننده‌ای در ازدواج باشد.
پذیرش طلاق والدین، شرط ازدواج با طرف مقابل است
فرزندان طلاق اغلب ترس از تحقیر و سرزنش از جانب همسر و خانواده طرف مقابل را دارند؛ کمن دراین‌باره می‌گوید: چنانچه این مسئله در دوره آشنایی با طرف مقابل در میان گذاشته شود، تبدیل به تحقیر و سرزنش نخواهد شد. آدم‌های سالم، بااخلاق و خداترس وقتی موضوعی را پذیرفتند، هیچ‌وقت آن را به‌طرف مقابل گوشزد نمی‌کنند؛ کسانی که ضمن پذیرش این موضوع، طرف مقابلشان را تحقیر می‌کنند، هنوز به شخصیت بالغانه‌ای نرسیده‌اند و آمادگی برای ازدواج ندارند.
او در پایان تأکید می‌کند: دختر یا پسر تا زمانی که مطمئن نشدند که طرف مقابل و خانواده‌اش شرایط طلاق والدینش را پذیرفته‌اند نباید تن به این ازدواج دهند.
تیم‌های هندبال بانوان فولاد هرمزگان و فولاد مبارکه اصفهان به تساوی رضایت دادند
تیم هندبال بانوان فولاد هرمزگان در هفته دهم لیگ برتر هندبال بانوان مقابل تیم فولاد مبارکه اصفهان به تساوی ۲۲ بر ۲۲ دست یافتند.
هفته دهم نوزدهمین دوره لیگ برتر هندبال بانوان کشور امروز جمعه با بازی بین تیم‌های فولاد هرمزگان و فولاد مبارکه اصفهان در سالن فجر بندرعباس برگزار شد.
در نیمه نخست شاگردان مینا خنفری‌پور از تیم فولاد هرمزگان بازی قابل قبولی به نمایش گذاشتند و موفق شدند با سه امتیاز ۱۱ بر هشت پیش بیافتند.
در نیمه دوم نماینده اصفهان بهتر ظاهر شد و علاوه بر جبران امتیازهای عقب افتاده، در پایان توانست بازی را با تساوی ۲۲ بر ۲۲ به پایان برساند.
تیم فولاد هرمزگان با این تساوی ۱۵ امتیازی شد و در رده دوم جدول قرار گرفت.
در رقابت‌های لیگ برتر هندبال بانوان کشور هشت تیم شرکت دارند که به‌صورت رفت و برگشت بازی خواهند کرد.
لیگ برتر فوتسال زنان ایران؛ فولاد هرمزگان حریف البرزی خود را شکست داد
تیم فولاد هرمزگان در هفته نهم لیگ برتر فوتسال بانوان کشور، آوا آباندخت البرز را پنج بر یک شکست داد.
در این دیدار شاگردان کلثوم دارا عصر جمعه، در سالن فجر بندرعباس با یک بازی هجومی و تماشاگر پسند با گل های سعیده رهی۲گل ، فاطمه ارزیاب ۲گل و مهسا عرب یک گل در مقابل تنها گل حریف، بانتیجه پنج بریک مهمان خود را با شکست بدرقه کردند.
مهدیه رشیدی رنجبر، الهام ایلاقی، فاطمه کارگر و هانیه سالاری کار قضاوت این دیداررا برعهده داشتندو پرستو عرفانی نیز ناظر فدراسیون بود.
تیم فولاد هرمزگان با این بُرد ۲۷ امتیازی شد و همچنان صدرنشین جدول است.
هفته آینده سیزدهم بهمن ماه در مشهد با تیم مبلمان کلاسیک مشهد به میدان می رود.
رقابت‌های همخوانی قرآن‌کریم ویژه دختران کشور در هرمزگان آغاز شد
هفتمین دوره رقابت‌های همخوانی قرآن کریم و مدیحه سرایی ویژه دانش‌آموزان دختر سراسر کشور امروز جمعه ششم بهمن‌ماه به میزبانی استان هرمزگان آغاز شد.
مدیرکل آموزش و پرورش هرمزگان در حاشیه برگزاری این مسابقات با اشاره به اینکه برگزاری مسابقات ویژه دختران تا هفتم بهمن‌ماه در پردیس خواهران فرهنگیان آموزش و پرورش بندرعباس ادامه دارد: گفت: در این دوره مسابقات ۱۶ گروه قرآنی دختر باهم به رقابت می‌پردازند.
محمد قویدل افزود: در این دوره از مسابقات از هر استان یک گروه دختر و یک گروه پسر (پنج و هفت نفره) در مجموع ۶۴ گروه به مرحله مقدماتی کشوری راه پیدا کردند که پس از برگزاری مرحله مقدماتی، ۳۳ گروه شامل ۱۷ گروه پسر و ۱۶ گروه دختر به مرحله‌نهایی راه یافتند.
قویدل با اشاره به اینکه هشت داور خانم و آقا این رقابت‌ها را داوری می‌کنند، بیان کرد: داوران در هر بخش از مسابقات، تلاوت‌های گروهی را بر پایه قواعد مختلف قرائت، گروه‌ها را مورد ارزیابی قرار می‌دهند.
مدیرکل آموزش و پرورش هرمزگان اظهار کرد: برای بخش بین‌المللی مسابقات همخوانی و مدیحه سرایی نیز گروه‌های نخبه قرآنی از کشور عراق و افغانستان آن هم در بخش پسران به مرحله‌نهایی راه یافتند که در حال حاضر کشور افغانستان حضورش در این رقابت‌ها قطعی شده است.
وی ابراز کرد: برای نخستین بار شعری تحت عنوان «طوفان الاقصی» به ۲ زبان فارسی و عربی آماده شده است که در این مسابقات به نیابت از دانش‌آموزان سراسر کشور به جبهه مقاومت تقدیم می‌شود و امسال گروه‌های پسران و دختران در چند مکان جمع‌خوانی این سرود را اجرا می‌کنند.
مراسم افتتاحیه هفتمین دوره مسابقات همخوانی و مدیحه سرایی شامگاه پنجشنبه بر عرشه ناو شهید رودکی نیروی دریایی سپاه با حضور سردار عباس غلامشاهی فرمانده منطقه یکم نیروی دریایی سپاه پاسداران و محمد قویدل مدیرکل آموزش و پرورش هرمزگان برگزار شد.
دورکاری بانوان شاغل؛ الزام فراموش شده
دورکاری تحت عنوان فرصتی برای رسیدگی بهتر بانوان به تکالیف مهم خانه‌داری و تربیت فرزند از خواسته‌ها و مطالبات جدی زنان شاغل است. آیین‌نامه دورکاری سال ۱۳۸۹ براساس تصمیم هیات دولت مصوب شد اما به نوعی جزء در مواقع خاص دوران کرونا، به نوعی الزامی فراموش شده به حساب می‌آید.
۱۹ آذر امسال جاری پیش‌نویس آیین‌نامه جدید دورکاری به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی برای نظرخواهی عمومی از سوی سازمان اداری و استخدامی با اهداف ارتقای بهره‌وری، حذف فعالیت‌های غیرضرور، افزایش بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در ارائه خدمات همراه با حفظ مطلوبیت ارائه خدمات، منتشر شد. موضوعی که شاید بسیاری از بانوان شاغل و دارای فرزند منتظر ابلاغ آن هستند تا شاید با استفاده از فرصت دورکاری بتوانند بخشی از برنامه‌های زندگی، خانه‌دار، تربیت فرزند و هزاران برنامه دیگر خود را با آن تنظیم کنند.
اینکه آیا مادران شاغل در عرصه‌های مختلف می‌توانند از این فرصت استفاده کنند یا نه باید آن را پس از تهیه پیش‌نویس آیین‌نامه جدید دورکاری از سوی سازمان اداری و استخدامی کشور جست‌وجو کرد.
برخی از الزامات آیین‌نامه جدید دورکاری
براساس ماده یک این آیین‌نامه، کارمند دستگاه اجرایی شامل کارمند رسمی، آزمایشی، پیمانی و قراردادی که عهده‌دار مسئولیتی (پستی) با انجام وظیفه یا مجموعه وظایف با قابلیت دورکاری است و در چارچوب ضوابط تعیین شده در این آیین‌نامه، مشمول دورکاری می‌شود.
همچنین در ماده ۲ این آیین‌نامه پست‌های سازمانی که نیاز به تعامل رودررو با خدمت‌گیرنده (تعاملات و مراجعات حضوری) درون سازمانی یا برون سازمانی ندارند، بی‌نیاز از دسترسی به داده‌ها و اطلاعات طبقه‌بندی شده (محرمانه، سری، فوق سری و … ) برای انجام فعالیت‌ها و تحمیل نشدن هزینه‌های اضافی به دستگاه باشد و دسترسی یا برخورداری از امکان دسترسی مجازی به سامانه‌ها، پایگاه‌های اطلاعاتی و اسناد مورد نیاز داشته باشد، امکان استفاده از شرایط دورکاری را دارند.
این آیین‌نامه در ۲۱ ماده برای نظرخواهی عمومی منتشر شده است تا اعلام نظرات بانوان شاغل مسیری برای بهره‌مندی از زنانی که امکان استفاده از این فرصت را دارند، فراهم کند. فرصتی که دوران همه‌گیری کرونا نشان داد که بسیاری از مشاغل را با دورکاری بهتر می‌توان انجام داد.
یکی از مهمترین مشکلات بانوان شاغل دارای فرزند، هزینه‌های بالای مهدکودک و نداشتن شرایط نگهداری از نوزادان، خردسالان و فرزندان آنان توسط یکی از نزدیکان است بنابراین چاره‌ای جز استفاده از مهدکودک ندارند که این موضوع هم به نوعی برای برخی به خاطر شرایط اقتصادی فراهم نیست. در چنین شرایطی دورکاری به عنوان بهترین بستر برای داشتن زمینه‌های اشتغال و وظیفه بزرگ مادری از سوی برخی از بانوان است.
اکنون بسیاری از مادرانی که حتی امکان استفاده از مهدکودک برای فرزند خود را دارند در برخی از مواقع به دلیل مشکلات مختلف مانند بیماری یا هر نوع مشکل دیگر، نمی توانند کودکشان را به مهدکودک‌ها بسپارند که می‌توان این مشکل را با استفاده از فرصت دورکاری حل کرد تا هم این قشر از شاغلان کمتر متحمل فشار و استرس روحی ناشی از نگهداری از فرزند در شرایط خاص شوند و هم بتوانند به فعالیت کاری خود ادامه دهند.
یکی از موضوعاتی که مورد توجه دولت و سازمان اداری و استخدامی کشور برای استفاده از دورکاری مدنظر است، موضوع افزایش کیفیت کار در شرایط دورکاری بانوان است زیرا برخی این فرصت را راه فراری برای انجام ندادن فعالیت کاری و به نوعی گریز از فعالیت‌های روزانه خود می‌دانند اما برخی از بانوان شاغل به دلیل مشکلات جدی که دارند از این فرصت به نحو احسن استفاده خواهند کرد.
شاید برخی همیشه از فرصت‌های پیش آمده همچون دورکاری سوءاستفاده کنند اما بانوانی هستند که به دلیل داشتن نوزاد چندماهه فرصت دورکاری را غنیمتی بزرگ برای تربیت فرزند و ادامه فعالیت کاری خود می‌دانند تا از این طریق بتوانند هم به زندگی فرزند خود به بهترین شیوه رسیدگی کنند و هم از طرفی دیگر به دلیل اشتغال در دستگاه اجرایی یا بخش خصوصی، این فرصت کاری را از دست نداده و به صورت دورکاری ادامه فعالیت خود را به سرانجام برساند.
دورکاری چه شرایط و مزایایی دارد؟
دورکاری از جمله روش‌های انجام کار است که با توجه به سه عنصر اصلی خدمات، فناوری و نیروی انسانی طراحی می‌شود و اجرای مطلوب آن وابسته به وجود پنج پیش شرط اولیه است.
این پیش‌شرط‌ها شامل وجود خدماتی با ماهیت انجام / ارائه به صورت غیرحضوری (دارای خروجی مشخص و قابل سنجش در بازه زمانی)، وجود فناوری تولید و ارائه خدمت (سخت‌افزاری و نرم‌افزاری)، استقرار نظام مدیریتی متناسب (برنامه‌ریزی، مدیریت منابع انسانی، مدیریت پروژه) با دورکاری، برخورداری کارمند (نیروی نیروی) از ویژگی‌های دانشی، مهارتی و رفتاری متناسب با دورکاری و برخورداری مدیر از ویژگی‌های دانشی، مهارتی و رفتاری متناسب با دورکاری است.
بدین ترتیب زمانی انجام کار به شیوه دورکاری معنی می‌یابد که این پیش‌شرط‌ها با محوریت سه عنصر اصلی، مورد توجه قرار گیرد. در غیر این صورت اجرای دورکاری دارای تبعات منفی با اثر گسترده از جمله افزایش هزینه، کاهش کمیت و کیفیت خدمات، نارضایتی ارباب رجوع، کاهش بهره وری و مشکلات دیگر در فعالیت‌های کاری خواهد بود.
در تکمیل پیش‌نویس آیین‌نامه دورکاری (مصوب سال ۱۳۸۹) سعی شده است در انطباق با مبانی علمی، قوانین و مقررات و نیز تجارب حاصل از اجرای دورکاری در ایران و نیز سایر کشورها موضوعات اساسی با اهداف ارتقای بهره‌وری، حذف فعالیت‌های غیرضرور، افزایش بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در ارائه خدمات همراه با حفظ مطلوبیت ارائه خدمات مورد توجه باشد.
فرصت اشتغال و تربیت فرزند ۲ مقوله مهم بانوان شاغل
اشتغال و مادر بودن به عنوان ۲ مقوله و فرصت مهم برای هر بانوی شاغل در شرایط اقتصادی است. هم فرصت شغلی را نیاز دارد تا زندگی را با حقوق به دست آمده از فعالیت‌های کاری ادامه دهد و هم فرزند خردسالی که در دوران مهم زندگی‌اش نیاز به حضور پدر و به ویژه مادر دارد با شرایط خاص آن را بزرگ کند.
مادر شاغل نه می‌تواند کار خود را در چنین شرایطی ترک کند و نه می‌تواند وظیفه مادری را نیمه‌کاره رها کند، اکنون اگر زمینه‌هایی برای دورکاری وی فراهم شود با یک تیر دو نشان را هدف خواهد گرفت.
پیگیری معاونت زنان و خانواده برای موضوع دورکاری بانوان شاغل
یکی از موضوعاتی که همیشه مورد تاکید بانوان در نشست‌ها با مسئولان اجرایی مطرح شده همین موضوع دورکاری مادران شاغل است به طوری که انسیه خزعلی معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری دورکاری و بازنشستگی را از دو خواسته اصلی بانوان شاغل می‌داند.
معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با اشاره به مساله دورکاری برای برخی مشاغل گفته است: در بسیاری از مشاغل از جمله شغل خبرنگاران، دورکاری قابلیت اجرایی دارد؛ دورکاری در خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها به دلیل داشتن وسایل ارتباط جمعی برای دریافت و تحلیل خبر، می‌تواند یک راهکار باشد.
خزعلی ادامه داد: بانوان شاغل به طور معمول چند درخواست از دارند که مهمترین آنها، بازنشستگی پیش از موعد و دورکاری است. اکنون برای برخی از مشاغل امکان دورکاری وجود ندارد، بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که دورکاری برای همه مشاغل اجرایی شود اما معاونت این موضوع را پیگیری می‌کند.
وی در عین حال اظهارداشت: دولت برای تحقق سیاست های قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، به توسعه مهدکودک در ادارات و تسهیل فرایند دورکاری زنان اهتمام ویژه دارد.
مشاوره ژنتیک برای ازدواج‌های فامیلی؛ گام نخست پیشگیری از معلولیت
«عقد پسر عمو و دختر عمو در آسمان‌ها بسته شده»؛ این باور قدیمی سنگ بنای ازدواج آنها شد؛ دو سال بعد صاحب فرزندی با اختلال شنوایی متولد شد اما در خانواده، زوج‌های دیگری بودند که نسبت فامیلی داشتند و فرزندانشان سالم بودند؛ بنابراین فرزند دوم را هم آوردند و این بار پسرک آنها قادر به راه رفتن نبود.
مورد دیگر ثمره ازدواج دختر خاله و پسرخاله، پسری با مشکل تشنج و بیماری صرع بود که به سیستم شنوایی‌اش آسیب زد؛ والدین کودک سال‌ها به دنبال مداوای او بودند؛ حتی از ترس اینکه ممکن است فرزندان بعدی هم دچار بیماری شوند، دیگر بچه‌دار نشدند.
از این مثال‌ها در دور اطراف همه ما زیاد است؛ خیلی‌ها هنوز باور دارند که «عقد پسرعمو و دخترعمو را در آسمان‌ها بسته‌اند» و بسیاری با استناد به همین باور قدیمی سنگ بنای زندگی خود را گذاشته‌اند و حالا نوه و نتیجه هم دارند؛ در برخی از این ازدواج ها کودکانی با معلولیت ذهنی و جسمی از جمله شنوایی یا بینایی متولد شده‌اند اما در مقابل زوج‌های فامیلی هم هستند که صاحب فرزندان سالم شدند و مشکلی هم برای آنان به‌وجود نیامد.
طبق برآوردهای سازمان‌های جهانی یک میلیارد نفر در سرتاسر جهان در کشورهایی زندگی می‌کنند که ازدواج در میان اقوام رایج است؛ از این تعداد، یک نفر از هر سه نفر با پسر عمو و دخترعمو یا خویشاوند نزدیک ازدواج کرده‌اند و یا زاده چنین ازدواجی هستند که فراوانی اختلالات ژنتیکی در میان چنین کودکانی حدود دو برابر کودکان والدین غیرخویشاوند گزارش شده است.
ایران نیز در زمره کشورهایی قرار دارد که روی کمربند ازدواج فامیلی قرار گرفته‌است؛ آمارها حکایت از آن دارد که حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد ازدواج‌ها در کشور در زمره ازدواج‌های فامیلی است که احتمال تولد کودک دارای معلولیت را افزایش می‌دهد.
اینکه چرا احتمال تولد فرزند معلول در ازدواج های فامیلی بیشتر است، به علم ژنتیک باز می‌گردد؛ ازدواج‌های فامیلی به دلیل شباهت ژن‌های معیوب در دو خانواده، احتمال تولد کودک معلول را افزایش می‌دهد؛ به طوری که حتی در اثر تکرار ازدواج‌های فامیلی، بعضی از مناطق ایران به برخی بیماری‌ها معروف شده‌اند.
به طور مثال آمار معلولیت بینایی، کم بینایی و شب کوری در برخی روستاهای نهبندان بالاست که طبق پژوهش انجام گرفته عامل بروز این معلولیت‌ها در روستاهای چاهداشی، شاه‌کوه و آتشکده علیا، ازدواج های فامیلی ذکر شده است.
البته ازدواج‌های فامیلی نه تنها احتمال تولد فرزند دارای معلولیت را زیاد می‌کنند بلکه ممکن است نسل‌های بعدی را نیز درگیر کنند؛ چنانکه دکتر محمدرضا زمانیان متخصص ژنتیک انسانی، عضو هیات علمی و دپارتمان پژوهشگاه رویان گفته است: ازدواج های فامیلی در ایران زیاد است؛ بنابراین ژن های معیوب در خانواده‌ها پراکنده شده و احتمال اینکه خود را در نسل‌های بعد نشان دهد، خیلی زیاد است؛ به ویژه در مواردی که انتقال ارث به صورت پنهان است.
چرا ازدواج فامیلی؟
ازدواج فامیلی در ایران به ویژه در برخی استان‌ها از محبوبیت بالایی برخوردار است زیرا این ازدواج‌ها، تضمین کننده ماندگاری ثروت در خانواده و یا قومیت است؛ اینکه زوج‌ها در این ازدواج‌ها وضعیت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مشابه و آداب و رسوم خانوادگی یکسانی خواهند داشت از دیگر موضوعاتی است که به‌ویژه خانواده‌های سنتی را به سمت ازدواج های فامیلی سوق می‌دهد همچنین ممکن است رابطه خوبی بین والدین زوجین وجود داشته باشد و اعتقاد داشته باشند که اینگونه ازدواج‌ها نرخ طلاق کمتر است.
باورهایی مانند «عقد دخترعمو و پسرعمو در آسمان‌ها بسته شده» یا «قوم و خویش، گوشت هم را می‌خورند استخوان هم را دور نمی‌اندازند» نیز بر ازدواج‌های فامیلی صحه می‌گذارند و از سوی دیگر وابستگی‌های قومی و طایفه‌ای نیز بر ازدواج فامیلی تاکید بیشتری دارند.
با تمام این تفاسیر، آگاهی نداشتن خانواده‌ها از تبعات و پیامدهای تلخ، ازدواج فامیلی می‌تواند منجر به تولد نوزادان دارای معلولیت و افزایش انواع اختلالات ارثی از جمله تالاسمی شود چنانکه افروز صفاری فرد مدیرکل پیشگیری از معلولیت ها و تلفیق اجتماعی سازمان بهزیستی کشور درباره ازدواج‌های فامیلی گفته است: ازدواج فامیلی میزان خطر بروز اختلالاتی را که می‌تواند منجر به معلولیت شود، در نوزاد بالا می‌برد. ازدواج فامیلی در برخی استان‌ها بیشتر بوده و تلاش بر این است با آگاه سازی بتوانیم میزان خطر معلولیت را در این استان‌ها کمتر کنیم.
به گفته وی، ۲۴۰ مرکز مشاوره ژنتیکی در کشور فعال است که شامل مشاوره‌های قبل از ازدواج، مشاوره‌های قبل از بارداری، مشاوره‌های حین بارداری و مشاوره‌های شناختی و تشخیصی در آنها انجام می‌گیرد تا مشخص شود اگر در خانواده‌ای فرد معلول وجود دارد آیا ناشی از موارد ژنتیکی است یا نیست.
رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی درباره ازدواج‌های فامیلی به خبرنگار ایرنا می‌گوید: بیماری‌های مغلوب و معلولیت‌های ناشی از ازدواج‌های فامیلی در ایران دو تا سه برابر جمعیت اروپایی است.
پروفسور حسین نجم‌آبادی افزود: ازدواج‌های خویشاوندی باعث افزایش بیماری‌هایی می‌شود که نحوه وراثت آنها به صورت مغلوب است. اگر در جمعیت اروپا ۲۰ تا ۳۰ درصد بیماری‌ها به خاطر نوع مغلوب است، این رقم در جمعیت ایرانی به طور مثال بین ۶۰ تا ۷۰ درصد است؛ بقیه نحوه‌های وراثت ترتیبی در آن نیست. به همین علت به طور مثال در کل، میزان بیماری های ژنتیک را در کشور افزایش می‌دهد.
وی، بیماری‌های اس. ام. آ (آتروفی عضلانی نخاعی -SMA)، تالاسمی و سی اف (سیستیک فیبروزیز – CF ) را از جمله بیماری‌های مغلوب برشمرد و گفت: بیماری‌های مغلوب، بیماری‌هایی هستند که دو کپی ژن (دو الل) درگیر می شوند، به آن معنا که پدر و مادر ناقل هستند اما علائمی نشان نمی دهند. یکی از دو کپی ژن آنها، صدمه خورده است و تغییری در آن ایجاد شده است اما چون یک کپی سالم دارند، بیماری را نشان نمی‌دهند و هرگاه بچه‌دار می شوند، این دو کپی ژن (الل) معلول در ۲۵ درصد موارد کنار هم قرار می‌گیرند و باعث تولد فرزند معلول یا بیمار می‌شوند.
نجم‌آبادی تاکید کرد: هر بارداری یک پدیده مستقل است یعنی اینگونه نیست که اگر در بارداری اول، کودک معلول یا مبتلا به بیماری داشتند در بارداری دوم، این احتمال کمتر یا بیشتر می‌شود.
ازدواج فامیلی، پرخطرترین ازدواج ممکن
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران به علت احتمال تولد نوزاد دارای معلولیت، ازدواج‌های فامیلی را پرخطرترین نوع ازدواج ممکن قلمداد می‌کند و می‌گوید: در تعامل با مددکاران اجتماعی به این نتیجه رسیدیم که بسیاری از معلولیت‌ها ناشی از مشکلات ژنتیکی است که بخشی از این مشکلات به ازدواج‌های فامیلی بازمی‌گردد.
سیدحسن موسوی چلک در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: گاهی خانواده‌ها، برخی ضرب المثل‌ها را ملاک و مصداقی برای ازدواج‌های فامیلی ارزیابی می‌کنند. به طورمثال در زبان مازندرانی ضرب المثلی با این مضمون است که «ش نونه، وینه ش لاک دله انگتن» یعنی نان خودمان را باید داخل ظرف نان خودمان (تشت چوبی) بگذاریم و این ضرب‌المثل را ملاکی برای ازدواج‌های فامیلی می‌دانند.
وی ادامه داد: در گذشته خانواده‌ها اطلاعات چندانی درباره ازدواج‌های فامیلی نداشتند و اگر معلولیتی در فرزند به وجود می‌آمد، آن را به موضوعات دیگر ربط می دادند و اگر مصادیقی از ازدواج فامیلی بدون فرزند معلول در خانواده داشتند، آن را شاهد می‌گرفتند که معلولیت ربطی به ازدواج فامیلی ندارد. اما اکنون علم پزشکی نشان داده است که یکی از عوامل تاثیرگذار در معلولیت‌ها در کنار عواملی مانند تصادفات، بحران‌های طبیعی و جنگ، مسائل ژنتیکی است که بخشی از آن ناشی از ازدواج‌های فامیلی است.
ازدواج فامیلی به شرط مشاوره ژنتیک
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران با اشاره به فعالیت مراکز مشاوره ژنتیک در کشور، توصیه کرد: اگر قرار است ازدواج‌های فامیلی در کشور انجام شود، ضرورت دارد که مشاوره ژنتیکی برای شناسایی بیماری‌ها و اختلالات مشکوک انجام شود.
موسوی چلک با تاکید بر اجرای برنامه‌های درمانی تخصصی تر برای پیشگیری از معلولیت‌ها در ازدواج‌های فامیلی در صورت نیاز، افزود: در مشاوره ژنتیک، اطلاعات مربوط به سوابق پزشکی و خانوادگی زوج‌ها گرفته می‌شود و انجام آزمایشاتی، احتمال تولد فرزند دارای معلولیت بررسی شده و در صورت امکان، این احتمال به حداقل می‌رسد.
وی یادآور شد: در مراسم روز معلول در سال ۱۹۹۲ میلادی در سازمان ملل متحد، یکی از موضوعات مطرح شده، غفلت جامعه جهانی در استفاده از علوم دانش و فناوری ها برای پیشگیری از معلولیت ها بود که باید به این مهم توجه شود.
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران خاطرنشان کرد: حدود ۳۰ درصد ناهنجاری ها و معلولیت ها علت ژنتیکی دارد که بخشی از آن ناشی از ازدواج‌های فامیلی است.
موسوی چلک با بیان اینکه ازدواج‌های فامیلی فقط خاص جامعه ایرانی نیست و در سراسر دنیا هم مشاهده می‌شود، افزود: برای پیشگیری از معلولیت‌ها، بررسی ازدواج های فامیلی حائز اهمیت است.
وی با استناد به آمارهای موجود از قبل، گفت: ۴۰ درصد ازدواج ها در کشور فامیلی بوده و این آمار در عشایر و اقلیت های دینی بیشتر است.
خانواده‌های چندمعلولی میراث کدام غفلت است؟
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران گفت: خطر بروز معلولیت در کودکانی که حاصل ازدواج فامیلی هستند، دو برابر بیشتر از ازدواج های غیرخویشاوندی است و همین موضوع باعث شد در قانون برنامه ششم موضوع مشاوره ژنتیک مطرح شود و بهزیستی برای نیازمندان این خدمات را رایگان انجام دهد که با قانون جوانی جمعیت این اجبار برداشته شده است.
موسوی چلک افزود: هرچند آگاهی مردم نسبت به انجام مشاوره ژنتیک هنگام ازدواج افزایش داشته و دسترسی به این خدمات بیشتر شده و به رغم گران بودن این آزمایشات، انجام آن فراگیرتر شده اما ممکن است در برخی نقاط، نقش ازدواج های فامیلی را در تولد فرزندان معلول کمرنگ تر ببینند. بنابراین نیروهایی از جمله مددکاران اجتماعی و سازمان های خدمت دهنده مکلف هستند که زوج‌ها را به انجام آزمایشات ژنتیکی تشویق کنند.
وی تصریح کرد: وجود خانواده‌هایی که چند معلول دارند، نشان می‌دهد سازمان های ذیربط، مدیریت و حساسیت‌های لازم در این زمینه را نداشتند. خانواده‌ای که فرزند معلول دارد، قبل از تولد فرزند دوم باید بررسی‌های لازم انجام شود. وجود خانواده‌های چندمعلولی حکایت از آن دارد که یا کارشناسان خدمت دهنده به خانواده، آگاهی لازم در این زمینه را نداشته‌اند یا مراکز درمانی نسبت به این مساله حساس نبودند.
ضرورت آگاهی بخشی و تسهیل دسترسی به خدمات مشاوره
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران با تاکید بر ضرورت انجام مشاوره‌های ژنتیک، قبل و بعد از ازدواج گفت: مشاوره ژنتیک به صورت علمی در زمینه فرزندآوری تصمیم‌گیری می‌کند. اما متاسفانه برخی افراد معتقدند که تولد فرزند معلول کار خداست و نباید در کار خدا مداخله کرد درحالی که مشاوره ها باعث می شود زوج تصمیم بهتری در زمینه ازدواج و فرزنددار شدن بگیرند. مشاوره ژنتیک، نوعی سنجش و ارزیابی از وضعیت زوج‌هاست تا معلولیت‌های ناشی از ازدواج‌های فامیلی کنترل شود.
موسوی چلک در پاسخ به اینکه آیا می‌توان ازدواج‌های فامیلی را در ایران ممنوع کرد، گفت: با توجه به شرایط فرهنگی جامعه، نمی‌توان مردم را از انجام ازدواج‌های فامیلی منع کرد اما ارتقای آگاهی در این زمینه و تسهیل دسترسی به خدمات مشاوره‌ای می‌تواند در حوزه کنترل تولد نوزادان معلول کمک کننده باشد.
وی، رایگان کردن خدمات مشاوره ژنتیک، پوشش کامل بیمه‌ای این مشاوره‌ها، تسهیل دسترسی به خدمات مراکز مشاوره و ارائه اطلاعات به موقع و درست به زوجین در ازدواج‌های فامیلی را از جمله عوامل موثر در کاهش تولد نوزادان معلول در پی ازدواج‌های فامیلی برشمرد و تاکید کرد: منع ازدواج فامیلی در کشور با شرایط فرهنگی جامعه، تناسبی ندارد اما برای کنترل معلول‌زایی می‌توان از مولفه‌های انگیزشی استفاده کرد.
زنگ خطر بار اجتماعی و اقتصادی فرزند دارای معلولیت برای جامعه
باید توجه داشت که بیماری‌های ژنتیکی و معلولیت‌های مادرزادی فقط در نتیجه ازدواج‌های فامیلی نیست بلکه عواملی مانند ضربه به شکم هنگام بارداری، بارداری مادران بالای ۳۵ سال، بیماری‌های مزمن مادر باردار، عفونت‌های دوران بارداری، مصرف الکل یا دارو بدون تجویز پزشک هنگام بارداری، تب و تشنج در دوران نوزادی و عوامل دیگر منجر به بیماری و معلولیت در فرزند می‌شوند اما در این بین ازدواج‌های فامیلی نیز نقش حائزاهمیتی دارند چنانکه به طور مثال بیماری فنیل‌کتونوری از جمله بیماری‌های متابولیک نادری است که به علت ازدواج‌های فامیلی، در ایران نسبت به جهان شیوع بالایی دارد
متاسفانه تولد یک فرزند دارای معلولیت، بار اجتماعی و اقتصادی خانواده‌ها را افزایش می‌دهد. هزینه‌ای که بیماری‌های ژنتیکی و بیمارزادی به کشور تحمیل می‌کند، تنها هزینه مالی نیست بلکه هزینه‌های اجتماعی و روحی و روانی نیز برای خانواده و جامعه در پی دارد.
بیماران ژنتیکی تا زمانی که زنده می مانند به درمان نیاز دارند و درمان آنان نیز بسیار پیچیده و سخت بوده و معمولا درمان آنان کامل نیست در حالی که به گفته مسئولان ذیربط با اجرای برنامه‌های پیشگیری از معلولیت‌های مادرزادی می توان تا ۸۰ درصد از این معلولیت ها جلوگیری کرد.
بیش از ۴۰ درصد معلولیت‌های افراد جامعه، مادرزادی است؛ بنابراین انجام آزمایش‌های ژنتیک پیش از ازدواج و خودداری از ازدواج های فامیلی در کاهش معلولیت‌زایی از اهمیت بسزایی برخوردار است.
قاتق گوشت، غذایی لذیذ از کرمان
مردم کرمان غذاهای سنتی و متفاوت زیادی دارند و آبگوشت‌ها، آش‌ها و پلوهایی که با خورشت‌های متنوع تهیه و سرو می‌شوند، از جمله غذاهای سنتی این شهر هستند. در این میان قاتق کرمانی غذایی متفاوت از این سرزمین است.
یکی از خوراک‌های قدیمی مردم کرمان قاتق گوشت می‌باشد که شبیه فلافلی است که با گوشت ترکیب شده و مواد اولیه آن را داخل یک هاون می‌کوبیدند که چسبندگی پیدا کند و طعم ها با هم ترکیب شود.
قاتق کرمانی یکی از غذاهای قدیمی و اصیل است که بیشتر در اطراف شهر کرمان آن را تهیه می‌کنند. در ادامه نحوه تهیه این غذا را با هم می‌خوانیم.
مواد لازم
نخود: نصف پیمانه
پیاز: دو عدد
چهار زیره (زیره سیاه، زیره سبز، بادیان رومی و تخم شبت): یک قاشق چای‌خوری
نمک و فلفل سیاه: به مقدار لازم
زردچوبه: به مقدار لازم
روغن مخصوص سرخ کردنی: به مقدار لازم
سیب زمینی مکعبی خرد شده: یک عدد
رب گوجه فرنگی: یک قاشق سوپ‌خوری
ترخون خشک: سه قاشق سوپ‌خوری
گوشت چرخ‌کرده: ۲۵۰ گرم
طرز تهیه
برای تهیه قاتق گوشت باید نخود را خیس کنید و بعد آن را آبکش کرده و با یک پیاز خورد کرده داخل غذاساز بریزید و آنها را به شکل بلغور در بیاورید.
سپس گوشت چرخ کرده را با مقداری زیره و نمک ورز داده و کمی فلفل سیاه و زردچوبه به آن اضافه کنید و ورز دهید تا چسبندگی پیدا کند و بعد آنها را به اندازه‌های کوچک برداشته و شبیه شامی درست کنید.
سپس پیاز دیگر را به شکل خیلی نازک خرد کنید و داخل مقداری روغن تفت دهید تا سبک و طلایی رنگ شود و بعد سیب زمینی‌ها را با مقداری نمک و فلفل سیاه تفت دهید تا سیب زمینی‌ها رنگ طلایی به خود بگیرند.
سپس داخل یک تابه کمی روغن بریزید و رب گوجه فرنگی را داخل آن تفت دهید تا رنگ خوبی پیدا کند و بعد با یک لیتر آب داخل قابلمه‌ای که سیب زمینی درون آن بود بریزید و شعله را زیاد کنید که به جوش برسد.
حالا کوفته‌هایی را که تهیه کرده بودید یکی یکی داخل آبی که در حال جوشیدن است بیاندازید و بعد از گذشت ۱۰ دقیقه شعله را ملایم کرده و در قابلمه را بگذارید.
بهتر است آب در حدی باشد که روی شامی‌ها را بگیرد تا مغز آنها خوب بپزد.
وقتی که مقدار سس به یک سوم مقدار اولیه رسید، کمی ترخون به آن اضافه کنید و بعد از گذشت سه دقیقه آن را با آب خود داخل ظرف دلخواه سرو کرده و کنار بگذارید.
هشدار درباره استفاده خودسرانه آنتی بیوتیک ها
استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک‌ها موجب مقاومت آنتی بیوتیکی می‌شود، بنابراین مردم به هیچ عنوان بدون دستور پزشک آنتی بیوتیک مصرف نکنند.
مرتضی مجاهدی، متخصص طب سنتی و عضو کمیته پژوهش معاونت طب سنتی وزارت بهداشت با بیان این مطلب گفت: متاسفانه در حال حاضر در کشور ما میزان مصرف آنتی بیوتیک‌ها بسیار زیاد است و این امر علیرغم هزینه زیادی که به کشور تحمیل می‌کند در بروز مقاومت آنتی بیوتیکی موثر است و باعث می‌شود در آینده بدن افراد به آنتی بیوتیک‌ها مقاوم شود که این مهم در سیستم سلامت بسیار خطرناک است.
وی با بیان اینکه آسیب‌هایی که آنتی بیوتیک‌ها به بدن میرسانند خطرناک است و در نوجوانان بر روی مسائل رشد و باروری آنها تاثیر مخرب دارد گفت: متاسفانه فرهنگ درمان ما نیز دچار آسیب شده و برخی مردم پزشک را مجبور می‌کنند که در نسخه آنها آنتی بیوتیک بنویسند که این امر خطا است.
عضو هیات کمیته پژوهش معاونت طب سنتی وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه آنتی بیوتیک‌ها هیچ اثری بر عفونت‌هایی ناشی از ویروس‌ها ندارند اظهار داشت: در مورد خلط پشت گلو باید توسط پزشک علت آن بررسی شود اگر عفونت باشد آنتی بیوتیک مصرف و اگر آلرژی و حساسیت باشد بنا به نظر پزشک تجویز خواهد شد.
مجاهدی تصریح کرد: در حال حاضر اکثر قریب به اتفاق شکایت‌های گلو درد، ناشی از عفونت‌های ویروسی و یا تعداد کمی حساسیت است که عفونت‌های ویروسی همراه با علائم عطسه آبریزش سرفه و قرمزی چشمی ها است که درمان این نوع گلودردها نیاز به مصرف آنتی بیوتیک‌ها ندارد.
وی در خاتمه سخنان خود که در یک برنامه رادیویی گفت‌وگو می کرد، بهترین راهکار در گلودرد را غرغره با آب ولرم و شستشو با سرم‌های شستشو عنوان کرد و گفت: سکوت بهترین راهکار در بهبود تغییر صدا است.
مشاور ورزش بانوان کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر بندرعباس منصوب شد
طی حکمی از سوی عیسی عباسی رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر بندرعباس، رحیمه نوابی به عنوان مشاور ورزش بانوان کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر بندرعباس منصوب شد.
گفتنی است، مربی کاراته، قهرمان مسابقات کشوری داستانی،اولین مربی اعزامی به مسابقات برون مرزی در سبک کنتوری به کشور ارمنستان،مربی باشگاه پالایشگاه نفت بندرعباس،مربی باشگاه نیروی دریایی بندرعباس ،مربی باشگاه الزهرا بندرعباس بخشی از سابقه ورزشی نوابی می باشد.
اکسیر جوانی در بدن انسان کشف شد
یک مطالعه جدید تایید می‌کند که سلول‌های T اصلاح شده ژنتیکی می‌توانند به عوامل ضد پیری تبدیل شوند.
دانشمندان سلول‌های تی(T) را فریب می‌دهند تا در برابر پیری مقاومت کنند و راز جوانی را در درون آنها بیابند.
به نقل از نیو اطلس، قرن‌هاست که بشر به دنبال راهی برای جوان ماندن است؛ به دنبال راهی که او را به اکسیر جوانی برساند.
پژوهشگران آزمایشگاه کلد اسپرینگ هاربر(Cold Spring Harbor) می‌گویند که راز ضد پیری در درون بدن ما نهفته است.
این تیم دریافته است که سلول‌های T که نوعی از گلبول‌های سفید خون هستند، هنگامی که به صورت ژنتیکی اصلاح شوند، به عوامل ضد پیری تبدیل می‌شوند.
سلول‌های T با اصلاح ژن می‌توانند سلول‌های پیر را هدف قرار دهند و از بین ببرند. سلول‌هایی که تکثیر را متوقف می‌کنند و با بیماری‌های مرتبط با افزایش سن ارتباط دارند.
رویکرد امیدوارکننده برای ترویج پیری سالم
تحقیقات آنها هنوز به مرحله‌ای نرسیده است که بتوانند آن را روی انسان آزمایش کنند. آنها آزمایش‌های خود را روی موش‌ها انجام داده‌اند.
برخلاف برخی از داروها که نیاز به دوزهای مکرر دارند، پژوهشگران این مطالعه از یک داروی زنده به نام سلول‌های CAR T (گیرنده آنتی ژن کایمریک) استفاده کردند.
آمور وگاس، پژوهشگر و نویسنده اول این مطالعه، توضیح می‌دهد: سلول‌های T این توانایی را دارند که حافظه را توسعه دهند و برای مدت‌های طولانی در بدن شما باقی بمانند که بسیار متفاوت از یک داروی شیمیایی است. با سلول‌های CAR T، شما پتانسیل دریافت این درمان را دارید.
سلول‌های CAR T نوعی از سلول‌های ایمنی هستند که در آزمایشگاه مهندسی شده‌اند تا در درجه اول توانایی آنها برای شناسایی و حمله به سلول‌های سرطانی افزایش یابد.
این فرآیند شامل استخراج سلول‌های T از خون بیمار و سپس اصلاح ژنتیکی آنها برای بیان یک گیرنده آنتی ژن کایمریک(CAR) در سطح آنهاست.
پژوهشگران با استفاده از همین فرآیند با موفقیت توانستند سلول‌های پیری را که با افزایش سن انباشته می‌شوند، در موش‌ها حذف کنند و موش‌ها بدون هیچ آسیبی به بافت‌ها یا سمی بودن، سلامتی‌شان بهبود یافت.
موش‌ها وزن بدن کمتر، متابولیسم بهتر، تحمل گلوکز و افزایش فعالیت بدنی داشتند.
وگاس می‌گوید: اگر این درمان را روی موش‌های مسن انجام دهیم، آنها جوان می‌شوند و اگر آن را به موش‌های جوان بدهیم، دیرتر پیر می‌شوند. هیچ درمان دیگری در حال حاضر نمی‌تواند چنین کاری را انجام دهد.
فقط یک دوز می‌تواند محافظت ایجاد کند
پژوهشگران توضیح دادند که نکته شگفت‌انگیز در مورد سلول‌های CAR T این است که تنها با یک درمان در اوایل زندگی می‌توانند تأثیر طولانی‌مدتی داشته باشند. این دوز واحد می‌تواند در برابر مشکلات سلامتی مانند چاقی و دیابت که معمولاً در اواخر زندگی آثار خود را نشان می‌دهند، محافظت ایجاد کند.
وگاس افزود: برای بیماری‌های مزمن، این یک مزیت بزرگ است. به بیمارانی فکر کنید که چندین بار در روز نیاز به درمان دارند. در مقابل، شما با این روش یک تزریق دریافت می‌کنید و پس از آن می‌توانید چندین سال آسوده باشید.
در حالی که سلول‌های CAR T برای درمان سرطان‌های خون از سال ۲۰۱۷ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا(FDA) تأیید شده‌اند، پژوهشگران این مطالعه در حال بررسی پتانسیل آنها فراتر از سرطان هستند.
وگاس و همکارانش در حال مطالعه این هستند که آیا سلول‌های CAR T می‌توانند کاری کنند که موش‌ها علاوه بر سالم‌تر و تندرست شدن، طول عمرشان نیز افزایش یابد؟ در صورت موفقیت آمیز بودن، این امر می‌تواند ما را به دستیابی به اکسیر جوانی نزدیکتر کند.
این مطالعه در مجله Nature Aging منتشر شده است.