دسته: سبک زندگی
برای تقویت حافظه چه بخوریم؟

اگر احساس فراموشی میکنید، ممکن است این مشکل ناشی از کمبود خواب یا دلایل دیگری همچون ژنتیک، سطح فعالیت بدنی و شیوه زندگی و عوامل محیطی باشد. با این حال، شکی نیست که رژیم غذایی نقش مهمی در سلامت مغز دارد و باید این موضوع را مورد توجه قرار داد.
«شکی نیست که رژیم غذایی نقش مهمی در سلامت مغز دارد و یک رژیم غذایی مناسب، جریان خون خوب در مغز را موجب میشود. بسیار شبیه آنچه میخواهید برای تغذیه و محافظت از قلب خود بخورید. تحقیقات نشان داده است که رژیم غذایی مدیترانهای کمک می کند تا مغز در دوران پیری شکل خود را حفظ کند و این نوع رژیم منجر به بهترشدن عملکرد شناختی، حافظه و هشیاری میشود.
با اضافهکردن این مواد غذایی به رژیم غذایی خود حافظهتان را تقویت کنید:
سبزیجات بخورید
این پیام را هرگز فراموش نکنید. سبزیجات کافی مصرف کنید به خصوص کرفس، کلم بروکلی، کلم، سبزیجات تیره که به بهبود حافظه کمک میکنند. در ساندویچهایتان از کلم برگ یا بروکلی استفاده کنید. بروکلی تفتدادهشده گزینه خوبی در کنار ناهار و شام است.
انواع توتها و گیلاس شیرین مصرف کنید
توتها بهخصوص توتهای رنگ تیره مانند تمشک، زغال اخته و گیلاس منبع غنی از آنتوسیانینها و دیگر فلاونوئیدها هستند که میتوانند عملکرد حافظه را افزایش دهند. شما میتوانید از این میوهها به عنوان یک میانوعده همراه با ترکیب غلات یا به صورت پخته در دسر به عنوان یک منبع غنی از آنتیاکسیدان استفاده کنید. البته این مزایا در توتها و گیلاسهای تازه، یخزده و خشکشده وجود دارد.
به میزان کافی اسیدهای چرب امگا ۳ دریافت کنید
امگا ۳ برای سلامت مغز ضروری است. اسیدهای چرب امگا ۳، به خصوص دکوزاهگزانوئیک اسید یا DHA ممکن است به بهبود حافظه در جوانان کمک کند. غذاهای دریایی، جلبکها و ماهیهای چرب از جمله ماهی قزلآلا، ماهی تن، ساردینها و شاهماهی از بهترین منابع اسید چرب امگا ۳ هستند. مصرف هفتهای دو بار ماهی توصیه میشود. اگر نمیتوانید ماهی را بخورید، با یک متخصص تغذیه مشورت کنید تا گزینههای دیگر غذایی و مکملها را برای شما در نظر بگیرد. شما میتوانید اسیدهای چرب امگا ۳ را از روغن ماهی، جلبک دریایی و مکملهای جلبکی دریافت کنید.
گردو بخورید
اثرات مفید گردو برای قلب برای همه آشکار است. توجه داشته باشید که گردو باعث بهبود عملکرد شناختی مغز میشود. گردو به اندازه یک مشت به عنوان یک میانوعده برای رفع گرسنگی مناسب است.
چگونه کودکان صبوری داشته باشیم؟

صبر داشتن مهارتی است که کمکم و در طول زندگی به دستمیآید و مانند هر مهارت دیگری نیاز به تمرین دارد. در اینجا تمرینهایی پیشنهاد شده که با توجه به سنین مختلف میتوانید با کودک خود داشته باشید.
صبر و شکیبایی یکی از مهارتهایی است که باید از دوران کودکی به فرزندان آموزش داده شود تا در بزرگسالی و در مواجهه با مشکلات و ناکامیها بتوانند بهترین راه را برای برونرفت از مشکلات پیدا کنند. داشتن کودکان صبور یکی از موهبتهایی است که هر خانوادهای میتواند داشته باشد.
کودکان صبور به نسبت دیگر کودکان، بهتر میتوانند با دیگران ارتباط برقرار کنند و از پس مشکلات بربیایند. آنها یاد میگیرند چطور نوبت را رعایت کنند و منتظر بمانند، بدون اینکه عصبانی شوند و از کوره دربروند. بچههایی که از کودکی صبوری را یاد گرفتهاند در آینده افراد موفقتری خواهند بود و در دوران تحصیل نیز به نسبت دیگر دانشآموزان موفقتر هستند.
صبر داشتن مهارتی است که کمکم و در طول زندگی به دستمیآید. این مهارت نیز همانند هر مهارت دیگری نیاز به تمرین دارد. هیچ کودکی از بدو تولد صبور به دنیا نمیآید و با گذشت زمان و در خانواده یاد میگیرد که خواستههای خود را به تعویق بیندازد و صبر کند تا زمان مناسب برای بهدستآوردن خواستههایش فرا برسد.
به گفته ندا محمدعلی، روانشناس، بهترین سن برای آموزش غیرمستقیم صبوری به کودکان بین ۲ تا ۳سالگی کودک است که این آموزش تا ۷سالگی نیز باید بهصورت غیرمستقیم ادامه داشته باشد. اما درخصوص کودکان زیر دو سال باید حواسشان را از چیزهایی که میخواهند و برایشان مناسب نیست، پرت کنیم.
در این سن کودکان بهزودی حواسشان به موضوع جدید پرت میشود و زود فراموش میکنند که تا چند لحظه قبل چه درخواستی داشتهاند. او میگوید: یکی از کارهایی که میتوانیم با کودکان بالای ۳ سال انجام دهیم این است که با انجام برخی کارهای تشویقی و یا بازیکردن، صبرکردن را به کودکان (با تکرار و تمرین) آموزش دهیم. یکی از این کارها ستارهبازی است.
برای این کار، یک جدول میکشیم و در ازای هر کار خوبی که فرزندمان انجام داد به او یک ستاره میدهیم و میگوییم که مثلا در ازای دریافت هر ۵ ستاره میتواند پاداش بگیرد. این پاداش میتواند خرید بستنی مورد علاقه کودک، کتابخریدن و یا درستکردن غذای مورد علاقهاش باشد. والدین باید به این نکته توجه کنند که پاداشی که برای فرزندشان در نظر میگیرند خیلی هم گرانقیمت و… نباشد و در حد زندگی روزمره کودکشان باشد.
صبوری در گذر زمان
بچهها هنوز از گذر زمان درکی ندارند و متوجه نیستند که فرق بین ۵دقیقه صبرکردن با نیمساعت صبوریکردن، چقدر است اما میتوان به آنها آموزش داد که بتوانند گذر زمان را درک کنند. مثلا میتوان عقربه بزرگ ساعت را به آنها نشان داد و گفت وقتی عقربه روی عدد ۸ قرار گرفت میتوانیم با همدیگر بازی کنیم؛ یا مثلا به جای اینکه به او بگوییم تا ۲۰دقیقه دیگر ناهار آماده میشود، بگوییم زمانی که سرخکردن سیبزمینیها تمام شد میتوانیم با هم ناهار بخوریم.
میتوانیم به او تأکید کنیم که تا رسیدن زمان مناسب میتواند با ماشینهایش بهتنهایی بازی کند، پازلش را تکمیل کند و یا نقاشی بکشد. در این صورت کودک بهمرور یاد میگیرد که برای رسیدن به خواستهاش باید صبر کند و در عین حال زمان انتظار برای رسیدن به خواستهاش نیز به بطالت نمیگذرد.
والدین صبور، کودکان صبور دارند
والدین باید خودشان اهل صبر و مدارا باشند تا بتوانند این مهارت را به فرزندشان هم آموزش دهند. بچهها با مشاهده عکسالعمل والدین یاد میگیرند که در موقعیتهای مشابه چه عکسالعملی داشته باشند. وقتی ما بهعنوان والد زمانی که اینترنت قطع میشود شروع به شکوه و شکایت میکنیم و زمین و زمان را به هم میدوزیم یا وقتی میخواهیم به میهمانی برویم توقع داریم همان موقعی که ما انتظار داریم همه آماده شوند و در غیر این صورت شروع به پرخاشگری میکنیم، نباید از کودک خود انتظار صبوری داشته باشیم.
به همین دلیل است که روانشناسان معتقدند الگوی صبور بودن، کار بسیار سختی است و برای دستیابی به آن باید تلاش و تمرین کرد. صبر، یکی از مهارتهایی است که کیفیت آن بهمرور زمان بهبود پیدا میکند و والدین و کودکان در کنار هم میتوانند با یکدیگر تمرین کنند تا به مزایای صبر دسترسی پیدا کنند.
قانونمند شدن در دبستان
ندا محمدعلی میگوید: کودکان از سن پیشدبستان به بعد باید به سوی قانونمندشدن پیش بروند. در این سن، مدل گفتوگوی والدین و فرزندان باید قاطع، محکم و بدون تهدید و سرزنش و داد زدن باشد. مثلا اگر بچه خواستهای دارد که والدین تشخیص میدهند نباید به آن خواسته برسد باید با قاطعیت و صدای آرام و البته بیتفاوت نسبت به جیغوداد فرزندشان در موضوع مداخله کنند و به او بگویند که برای رسیدن به خواستهای که دارد باید تا زمانی که والدین تشخیص میدهند، صبر کند.
به گفته این روانشناس، والدین در صورتی باید در زمان جیغودادزدن کودک خود مداخله کنند که احتمال خطر برای او وجود داشته باشد و مثلا کودک سر خود را به زمین یا دیوار میکوبد و در معرض خطر آسیبدیدگی قرار دارد. در این صورت باید کودک را نگه دارند و بدون هیچ عکسالعمل احساسی، در چشمهای کودک نگاه کنند و به او بگویند تا زمانی که رفتار خود را ادامه دهد هیچ کاری برایش انجام نخواهند داد.
چطور فرایند پیر شدن را به تأخیر بیندازیم؟

پیر شدن و بروز علائم و نشانههای سالمندی در همه ما امری اجتنابناپذیر است. ما در یک نقطهای از زندگی آن را تجربه خواهیم کرد. با بالا رفتن سن، این نشانهها در بخشهایی از اعضای بدن خیلی زودتر خود را نشان میدهد اما تغییر سبک زندگی میتواند روند پیر شدن در این اعضا را به تأخیر بیندازد.
وقتی صحبت از پیری به میان میآید، ممکن است سؤالات خاصی در ذهن ایجاد شود، مانند اینکه چرا بدن ما پیر میشود و با پیری، چه اتفاقی در بدن میافتد؟ با افزایش سن، به دلیل تغییرات در سلولها، شکل بدن بهطور طبیعی تغییر میکند و این تغییرات منجر به تغییر در عملکرد و ظاهر میشود. بنابراین، عملکرد و ظاهر بدن تا حد زیادی به عملکرد سلولهای درون بستگی دارد. در برخی از اندامها، سلولها میمیرند و جایگزین نمیشوند؛ بنابراین، تعداد سلولها کاهش مییابد. بهطور مثال، تعداد سلولهای بیضهها، تخمدانها، کبد و کلیهها با افزایش سن بهطور قابلتوجهی کاهش مییابد.
وقتی تعداد سلولها خیلی کم میشود، بخشهایی از اعضای بدن نمیتواند بهطور طبیعی کار کند. البته تغییرات در سلولها در سنین جوانی هم اتفاق میافتد اما بدن، در جوانی میتواند بهسادگی بسیاری از این تغییرات را ترمیم کند یا ذخایر کافی برای جبران آنها داشته باشد اما توانایی مقابله با این آسیبها، با افزایش سن کاهش مییابد و نشانههای پیری در برخی از اعضای بدن بهسرعت نمایان میشود.
ضعف عضلانی، اولین نشانه سالمندی
با افزایش سن، استخوانها ازنظر اندازه و تراکم کوچک میشوند و این مسئله، آنها را مستعد شکستگی میکند. همچنین ماهیچهها بهطورکلی قدرت، استقامت و انعطافپذیری خود را از دست میدهند – عواملی که میتوانند بر هماهنگی، ثبات و تعادل بدن تأثیر بگذارند.
با تغییر در استخوان، مفاصل و ماهیچهها، قد نیز ممکن است کاهش یابد. افراد معمولاً بعد از ۴۰ سالگی، هر ۱۰ سال تقریباً حدود یک سانتیمتر از قدشان را از دست میدهند. کاهش قد پس از ۷۰ سالگی حتی سریعتر است و ممکن است به ۲.۵ تا ۷.۵ سانتیمتر هم برسد. برای جلوگیری از کاهش قد و ارتقای سلامت استخوان، مفاصل و عضلات توصیه میشود:
-مقادیر کافی کلسیم دریافت کنید. آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی آمریکا (NAS) روزانه حداقل ۱۰۰۰ میلیگرم کلسیم را برای بزرگسالان توصیه میکند. این توصیه برای زنان ۵۱ سال و بالاتر و مردان ۷۱ سال و بالاتر به ۱۲۰۰ میلیگرم در روز افزایش مییابد. منابع غذایی دارای کلسیم شامل لبنیات، کلم برو کلی، کلم پیچ و ماهی سالمون است.
-مقدار کافی ویتامین D دریافت کنید. مصرف روزانه توصیهشده ویتامین D برای بزرگسالان تا سن ۷۰ سال ۶۰۰ واحد و برای بزرگسالان بالای ۷۰ سال ۸۰۰ واحد است. بسیاری از افراد مقادیر کافی ویتامین D را از نور خورشید دریافت میکنند. منابع دیگر عبارتاند از ماهی قزلآلا، تخممرغ، شیر غنیشده با ویتامین D و مکملهای ویتامین D.
-فعالیت بدنی را در برنامه روزانه خود قرار دهید. ورزشهایی مانند پیادهروی، آهسته دویدن، تنیس، بالا رفتن از پلهها و تمرینات وزنهبرداری میتواند به شما کمک کند تا استخوانهایتان را قوی کنید.
اثرات جزئی افزایش سن بر حافظه
افزایش سن، اثرات جزئی بر حافظه دارد؛ مثلاً، افراد مسنِ سالم و فاقد بیماری آلزایمر ممکن است نامها یا کلمات آشنا را فراموش کنند اما به منظور ارتقای سلامت روانشناختی توصیه میشود:
فعالیت بدنی را در برنامه روزانه خود قرار دهید. فعالیت بدنی باعث افزایش جریان خون بهکل بدن ازجمله مغز میشود. مطالعات نشان میدهد که ورزش منظم با عملکرد بهتر مغز مرتبط است و استرس و افسردگی را کاهش میدهد – عواملی که بر حافظه تأثیر میگذارد. از نظر ذهنی فعال بمانید. فعال ماندن ذهنی میتواند به تقویت حافظه کمک کند. با کتاب خواندن، انجام بازیهای فکری و یادگیری یک فعالیت مثل سفالگری، نقاشی و…حافظه خود را فعال نگهدارید.
افزایش سن بر عدسی چشم تأثیر میگذارد
در طول ۴۰ سالگی، دیدن اجسام نزدیکتر از حدود ۶۰ سانتیمتر دشوار میشود. این تغییر در بینایی، به دلیل سفت شدن عدسی چشم اتفاق میافتد. با افزایش سن، دید در نورِ کم دشوارتر میشود؛ بهطوریکه افراد ۶۰ ساله اغلب برای خواندن، ۳ برابر بیشتر از افراد ۲۰ ساله به نور نیاز دارند اما برای جلوگیری از مشکلات چشمی در سنین بالا، لازم است:
بهطور منظم معاینات چشمی انجام دهید و به توصیههای پزشک عمل نمایید.
بهمنظور محافظت از چشم در برابر نور خورشید، حتماً از عینک آفتابی یا کلاه نقابدار استفاده کنید.
ظهور چینوچروک در میانسالی
با افزایش سن، پوست شما نازک میشود، خاصیت ارتجاعی کمتری پیدا میکند، شکنندهتر میشود و بافت چربی زیرپوست کاهش مییابد. کاهش تولید روغنهای طبیعی ممکن است پوست را خشکتر کرده و درنتیجه منجر به چینوچروک در پوست شود اما برای به تأخیر انداختن پیری پوست کافی است با استفاده از کرمهای مرطوبکننده و کرم ضد آفتاب از پوست خود محافظت کنید. ترک دخانیات از موارد مهم دیگری است که باید موردتوجه قرار بگیرد زیرا سیگار بهخودیخود باعث آسیبهای پوستی مانند چینوچروک میشود.
تغییرات وابسته به سن در سیستم قلبی عروقی
با افزایش سن، شایعترین تغییری که در سیستم قلب و عروق اتفاق میافتد، سفت شدن رگهای خونی و شریانها است که باعث میشود قلب برای پمپاژ خون از طریق آن سختتر کار کند. همچنین تغییر ضربان قلب از دیگر تغییراتی است که در سن پیری شاهد آن خواهیم بود؛ بهطوریکه ضربان قلب در حالت استراحت تقریباً ثابت میماند اما در طول فعالیت بهاندازه قبل افزایش نمییابد. این تغییرات خطر ابتلا به فشارخون بالا و سایر مشکلات قلبی عروقی را افزایش میدهد؛ برای ارتقای سلامت قلب در سنین پیری لازم است:
فعالیت بدنی را در برنامه روزانه خود قرار دهید. پیادهروی، شنا یا سایر فعالیتهای بدنی متوسط و منظم میتواند به حفظ وزن سالم و کاهش خطر بیماری قلبی کمک کند.
رژیم غذایی سالم داشته باشید. سبزیجات، میوهها، غلات کامل، غذاهای پر فیبر و منابع پروتئین کمچربی مانند ماهی را انتخاب کنید. غذاهای حاوی چربی اشباعشده و نمک را محدود کنید.
سیگار نکشید. سیگار به سفت شدن رگها و افزایش فشارخون و ضربان قلب کمک میکند.
استرس را مدیریت کنید. استرس میتواند بر قلب تأثیر بگذارد لذا با انجام اقداماتی مانند مدیتیشن، ورزش یا گفتاردرمانی استرس را کاهش دهید.
بهاندازه کافی بخوابید. خواب باکیفیت نقش مهمی در بهبود و ترمیم قلب و عروق خونی دارد. هفت تا نه ساعت خواب در شب را هدفگذاری کنید.
با این داروها آستانه تحملتان را میکُشید!

معمولا درد به دنبال بیماریهای مختلف، آسیبدیدگی یا انجام فعالیتهای شدید فیزیکی ظهور میکند. میزان تحمل فرد در برابر درد با اصطلاحی به نام آستانه تحمل درد شناخته میشود. متخصصان می گویند شیوع استفاده از داروهای مسکن قوی آستانه تحمل در بیماران را به شدت کاهش داده است.
حتما نام داروهای OTC به گوشتان خورده است. داروهایی که از داروخانه بدون نسخه پزشک میتوان تهیه کرد. بیشتر مسکنها(ضد دردها) جزو این دسته داروها هستند. بیشترین فروش در بخش OTC داروخانهها مربوط به مسکنها است. وقتی درد به سراغ افراد میآید به دنبال راهی برای تسکین آن هستند. با توجه به شواهد میتوان گفت در ایران اولین گزینه مورد نظر برای تسکین و کنترل درد، پناه بردن به مسکنها است. ایرانیها معمولا در منزل حداقل یک نوع مسکن دارند. انواع مختلف داروهای مسکن مثل استامینوفن، ایبوپروفن، مفنامیک اسید و دیکلوفناک دارای کاربردهای مختلف هستند که تشخیص آنها به عهده پزشک میباشد. وقتی یک داروی ضد درد را بدون تجویز پزشک مصرف کنیم، بدن خود را مقاوم میکنیم و آستانه تحمل را کاهش میدهیم. بسته به نوع و شدت درد باید مسکنهای متناسب تجویز شود در غیر اینصورت مصرف داروهای غیر متناسب قطعا برای بدن مشکلساز خواهد شد. دکتر ایرج خسرونیا رئیس جامع پزشکی متخصصان داخلی ایران در گفتوگویی با ایرنازندگی از آستانه تحمل درد و ارتباط آن با شیوع مصرف مسکنهای قوی میگوید. اگر میخواهید در ارتباط با آستانه تحمل درد و عوامل موثر بر آن بیشتر بدانید در ادامه مطلب، این گفتوگو را بخوانید.
آقای دکتر بدن انسان چگونه با درد مقابله میکند؟
مراکزی در مغز انسان، وجود دارد که تا یک میزانی شروع درد را تحمل میکند و بعد با قرصهای مسکن خیلی ضعیف هم میتوان آن را تسکین داد. این مراکز بیشتر در نخاع و بصلالنخاع هستند. اگر درد کم کم، قوی و ادامهدار باشد و مزمن شود ممکن است به این داروهای ضعیف، جواب ندهد و مجبور هستیم از داروهای مخدر یا قویتر استفاده کنیم که این مراکز درد را از بین ببرد یا به اصطلاح ساکت کند و ما بتوانیم درد را تحمل کنیم و در واقع درد را احساس نکنیم.
آیا شیوع مصرف مسکنهای قوی باعث ضعیف شدن آستانه تحمل درد میشود؟ شایعترین عوارض مصرف خودسرانه مسکن چیست؟
افرادی که بدون تجویز پزشک برای آرام کردن درد خود از مسکنهای قوی استفاده میکنند، اعتیاد پیدا میکنند و کم کم دیگر مراکز احساس درد به آن مقدار دارو جواب نمیدهد. مثل افراد معتاد که اوایل با مقدار بسیار کم مواد مخدر، حالت شادی به آنها دست میدهد و کم کم باید مقدار آن را اضافه کنند، ارتباط مسکنها با آستانه تحمل درد هم همین طور است. ابتدا با مقدار بسیار کم مسکن (دُز پایین) جواب میدهد ولی کم کم بدن عادت میکند و باید مقدار بیشتری مصرف کند. قطعا مصرف خودسرانه داروهای مسکن عوارضی برای قسمتهای مختلف بدن نیز دارد که شایعترین عوارض، خونریزی دستگاه گوارش است (از معده و اثنی عشر خونریزی پیدا میکنند) و حتی اگر تکرار شود منجر به بستری شدن در بیمارستان و فوت فرد هم شود. این است که باید سعی کنیم کمی در مقابل درد مقاومت کنیم و بدون تجویز پزشک مسکن مصرف نکنیم.
چه مواردی باعث کاهش آستانه تحمل درد میشود؟
فردی که بتواند در مقابل درد تحمل کند، با مقدار داروی کم میتواند تسکین پیدا کند اما گاهی افراد، ضعیف هستند و به محض داشتن کوچکترین دردی از مسکن استفاده میکنند. خود این کار باعث کاهش آستانه تحمل درد میشود. از طرفی درست است که داروی مسکن آن درد را آرام میکند اما ممکن است عارضه برای قسمتهای دیگر بدن ایجاد کند.
آیا تغییرات دمایی تاثیری در آستانه تحمل درد دارند؟
بله، سرما و گرما به میزانی در آستانه تحمل درد تاثیر دارند. مثلا اگر شخصی آرتروز گردن دارد و باد سرد به گردن بزند یا در یک مکان سرد باشد، درد شدت پیدا میکند. همین طور سردرد و سینوزیت به محض این که باد سرد به سر بخورد این درد بدتر میشود.
استرس چه تاثیری در آستانه تحمل درد دارد؟
استرس باعث میشود که آستانه تحمل درد کاهش پیدا کند و فرد نتواند درد را تحمل کند. چون تصوری به فرد میدهد که فکر میکند درد شدت پیدا میکند. این باعث میشود در این حالت، استفاده از مسکن برای کنترل درد بیشتر شود و عارضه های متعدد این مسکن ها در استفاده بدون تجویز پزشک اجتناب ناپذیر است. انواع و اقسام مسکن ها در بازار وجود دارد که بدون نسخه در دسترس افراد است. بعضی از افراد بعد از استفاده از انواع مسکنهای قوی که دیگر جواب نمیگیرند به مواد مخدر پناه میبرند و متاسفانه معتاد میشوند.
همچنین استرس با تاثیری که روی بیخوابی شبانه دارد هم باعث کاهش آستانه تحمل درد میشود. در واقع اگر استرس نداشته باشیم، خواب شبانه خوبی خواهیم داشت و تحمل درد برای انسان راحتتر میشود.
آیا آستانه تحمل درد افراد با یکدیگر متفاوت است؟
بله صد در صد متفاوت است. تحمل درد، بستگی به ژنتیک دارد. بعضی افراد بدون مصرف دارو درد را تحمل میکنند. مثلا میبینیم که برخی افراد در طول عمر خود هیچ دارویی مصرف نکرده اند. آستانه تحمل درد این افراد با افرادی که مدام دارو مصرف میکنند قطعا متفاوت است. پس در واقع آستانه درد به سیستم اعصاب فرد بستگی داشته و خود افراد نقش چندانی در آن ایفا نمیکنند.
میتوان آستانه تحمل درد را در مردان و زنان مقایسه کرد؟
این موضوع بستگی به خود فرد دارد. نمیتوان گفت زنان یا مردان آستانه تحمل درد بالاتری دارند. البته معمولا زنان آستانه تحمل دردشان پایینتر است یعنی سریعتر به درد تحریک میشوند اما گاهی برخی زنان هم تحمل درد بالایی دارند. پس به طور کلی بسته به شخص دارد. مثلا کسی ممکن است دستش هم بشکند و هیچ دارویی مصرف نکند ولی یک شخص حتی تحمل درد یک ضربه را هم ندارد و شروع به خوردن مسکن میکند.
آیا راهکار کاربردی برای تقویت آستانه تحمل درد وجود دارد؟
معمولا باید شخص را از نظر روحی تقویت کرد. البته که قبلا هم اشاره کردیم که بیشتر ژنتیک است. برخی خانوادهها تحمل دردشان نسبت به خانوادههای دیگر متفاوت است. به عادت از زمان طفولیت هم بستگی دارد.
گفته می شود که موسیقی و فعالیت های آرامبخش می تواند تحمل را در افراد بالا ببرد.متخصصان این موضوع را تایید می کنند؟
موسیقی حتی روی گیاهان و حیوانات نیز تاثیرات مثبت دارد. در مورد تحمل درد، فقط ممکن است به واسطه ایجاد حواس پرتی از درد، کمی کمک کند اما نمیتوان گفت آستانه تحمل درد را خیلی تغییر میدهد.
آستانه تحمل درد در طول شبانه روز متفاوت است؟
آستانه تحمل درد در شب با روز متفاوت است. اکثر دردها شب بیشتر احساس میشود پس میتوانیم بگوییم که در ساعات شب آستانه تحمل درد افراد پایینتر است.
اصرار والدین به پزشکان برای تجویز آنتی بیوتیک به کودک/ آنفولانزا میکروبی نیست؛ آنتی بیوتیک لازم ندارد

رئیس اداره مراقبت از بیماری های واگیر وزارت بهداشت گفت: برای درمان بیماری آنفولانزا باید داروهای ضد ویروسی خاص خودش مصرف شود.
ابراهیم قادری گفت: بیماری آنفولانزا نیاز به مصرف آنتی بیوتیک ندارد. به طور کلی بیماری فردی که دچار سرماخوردگی های فصلی یا همان آنفولانزا می شود، میکروبی نبوده و بیشتر از نوع ویروسی است که نیاز به مصرف آنتی بیوتیک ندارد.
به گفته وی برای درمان بیماری آنفولانزا باید داروهای ضد ویروسی خاص خودش مصرف شود.
قادری ادامه داد: در حال حاضر در سیستم بهداشتی و درمانی برای ۳۰۰ هزار بیمار دارو موجود است. این برای شرایطی است که بیماران در معرض خطر شدید بیماری قرار گرفته باشند. برای افراد عادی نیازی به مصرف داروهای ضد ویروسی خاص نیست و بیماران با خوردن مسکن و تببرها بهبود می یابند.
او افزود: همکاران ما به دلیل عوارض بیماران و برخی از مواقع به دلیل طولانی شدن مدت بیماری، تشخیص میکروبی بودن را می دهند و آنتی بیوتیک ها را تجویز می کنند. در کل سرماخوردگی های ویروسی نیازی به مصرف آنتی بیوتیک ندارند.
رئیس اداره مراقبت از بیماری های واگیر وزارت بهداشت گفت: تشخیص سرماخوردگی میکروبی با ویروسی از نظر بالینی سخت است؛ اما با توجه به در گردش بودن بیماری و اصرار والدین برای التیام زودتر کودکانشان، همکاران اقدام به تجویز آنتی بیوتیک می کنند. ضرورتی ندارد که همه مبتلایان این نوع داروها را مصرف کنند.
نویدِ زندگیبخش به بیماران سرطانی؛ واکسن سرطان پستان، اولین آزمایش انسانی را با موفقیت پشتسر گذاشت

محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن، واکسنی آزمایشی را تولید کردهاند که میتواند از انواع تهاجمی سرطان سینه پیشگیری کرده و حتی آن را درمان کند. سطح ایمنی واکسن جدید بالاست و فاز دوم آزمایشات مربوط به آن در سطح گستردهتری در حال انجام است.
الهه جعفرزاده: بنا به گزارش سازمان جهانی بهداشت، در دنیا بیش از هفت میلیون زن از سرطان سینه رنج میبرند و همین امر این بیماری را به یکی از کشندهترین سرطان ها تبدیل میکند.
در این میان فقط زنان قربانی این بیماری نیستند؛ بلکه مردان هم ممکن است به این سرطان مبتلا شوند؛ هرچند نادر است اما سرطان سینه در مردان هم منجر به مرگ میشود. بر اساس گزارش بنیاد ملی سرطان سینه، پیشبینی میشود تا پایان سال ۲۰۲۲، بیش از ۴۳۰۰۰ زن و ۵۰۰ مرد در ایالات متحده ممکن است بر اثر سرطان سینه جان خود را از دست بدهند.
سرطان پستان قابل کنترل خواهد شد
خوشبختانه، طبق تحقیقات جدیدی که در مجله JAMA Oncology منتشر شده است، امکان کنترل کامل این بیماری خطرناک خیلی زود فراهم خواهد شد. مطالعات نشان میدهد که نتایج فاز اول کارآزماییهای بالینی انسانی بر روی واکسن سرطان سینه، موفقیتآمیز بوده است.
محققان از نتایج مثبت این آزمایشات خبر دادهاند و این نوید را میدهند که این واکسن قادر است در درمان انواع متفاوت سرطان به طور مؤثر عمل کند.
دانشمندان اکنون مشغول انجام بررسیهای مربوط به فاز دوم کارآزمایی بالینی روی واکسن سرطان سینه هستند. این فاز مدتی است که روی جمعیت بزرگتری از مبتلایان آغاز شده و انتظار میرود که نتایج آن تا دو سال دیگر در دسترس قرار گیرد. به گفته محققان، در صورت موفقیتآمیز بودن فاز دوم، بلافاصله فاز سوم و نهایی کارآزمایی بالینی آغاز خواهد شد.
نویدِ زندگیبخش به بیماران سرطانی؛ واکسن سرطان پستان، اولین آزمایش انسانی را با موفقیت پشتسر گذاشت
تمام دردسرها زیر سر یک پروتئین سلولی است!
جمعی از محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن، آزمایشات فاز یک واکسن آزمایشی علیه سرطان سینه را انجام دادند؛ کارآزماییها نشان داد این واکسن در جلوگیری از رشد «گیرندهی شماره۲ فاکتور رشد اپیدرمی (HER2)»، بسیار ایمن و مؤثر ظاهر شده است. گیرنده شماره 2 (HER2)، یک گیرنده انسانی است و رشد سلولی در سلولهای طبیعی را تنظیم میکند. سلولهای سرطانی که بیش از اندازه، گیرنده شماره ۲ فاکتور رشد اپیدرمی (HER2) تولید میکنند، ممکن است سریعتر رشد کنند و در سایر قسمتهای بدن تکثیر شوند.
آمارها نشان میدهند حداکثر در ۳۰ درصد از مبتلایان به سرطان سینه، پروتئین «گیرنده شماره ۲ فاکتور رشد اپیدرمی» بیش از حد در سلولها تولید میشود. حدود یک سوم موارد ابتلا به سرطان سینه، دچار تولید بیش از حد این گیرنده هستند و همین موضوع، میزان ایمنی و مصونیت در این بیماران را کاهش میدهد. آن موارد از سرطانهای پستان که با این شاخصه (+HER2) تشخیص داده شود، تهاجمیتر هستند و امکان بازگشت بیماری بعد از درمان در آنها بیشتر است.
در این کارآزمایی که از ۲۰ سال پیش آغاز شد، تیم تحقیقاتی ۶۶ مبتلا به سرطان پستان پیشرفته با مشخصهی HER2 مثبت را برای آزمایش برگزیدند. سپس سه دوز مختلف از واکسن را با هدف ارزیابی اولیه و ایمنیسنجی در طولانیمدت، به داوطلبان تزریق کردند.
از آنجا که پروتئین های HER2 در انواع دیگر سلولهای بدن نیز یافت میشوند، تیم تحقیقات یک برنامه نظارتِ ۱۰ساله برای بیماران طرحریزی کرد که در طول این ۱۰ سال، بیماران تحتنظر قرار بگیرند تا اطمینان حاصل شود که این واکسن، صدمهای به بافتهای سالم بدن وارد نمیکند و عوارض بخصوصی در بر ندارد.
آیا تزریق این واکسن عوارض دارد؟
مِری دیسیس (Mary Disis)، نویسنده اصلی این مطالعه، در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: «نتایج تحقیقات ما نشان میدهد که این واکسن بسیار ایمن است». او در خصوص عوارض واکسن اشاره کرد: شایعترین عارضه جانبی که در حدود نیمی از بیماران دیده شد، بسیار شبیه به عوارضی است که در رابطه با واکسنهای کووید مشهود است؛ عوارضی همچون: قرمزی و تورم در محل تزریق. در برخی از موارد هم تب، لرز و علائمی شبیه آنفولانزا مشاهده میشود.
میزان اثربخشی واکسن در درمان سرطان چقدر است؟
در حالی که این فاز از آزمایشات در جهت ارزیابی میزان اثربخشی واکسن در درمان سرطان سینه طراحی نشده بود، دیسیس خاطرنشان میکند که در این کارآزمایی، علائم اولیه مؤثری مشاهده شده و این امید وجود دارد که این واکسن بتواند در درمان سرطان پستان اثرگذار باشد.
او به سیبیاس نیوز گفت: ۸۰ درصد از بیمارانی که طی مراحل آزمایشی واکسن را دریافت کردنده بودند، با گذشت ۱۰ سال، زنده هستند و بدون هیچ عارضهای به زندگی خود ادامه میدهند.
مری دیسیس اظهار داشت: فقط حدود ۵۰ درصد از مبتلایان به سرطان سینه (با مشخصهی HER2) میتوانند بیش از ۵ سال زنده بمانند! شواهد حاصل از آزمایشات ما اثبات میکند که واکسن مذکور احتمالاً اثربخش بوده است.
برخی از سرطانها تهاجمی هستند و در مقابل ایمونوتراپی (شیوه ای نسبتاً جدید در درمان سرطان) مقاومت میکنند. با این حال، محققان بر این باورند که این واکسن میتواند در پیشگیری یا درمان انواع مختلف سرطان سینه استفاده شود.
مرحله دوم آزمایش این واکسن اکنون در حال انجام است؛ این کارآزمایی، اثربخشی واکسن را در گروه بزرگتری از مبتلایان سرطان پستان HER2+ ارزیابی میکند.
آنفولانزا ۵ تا ۸ روزه از بدن دفع میشود
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت:

رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت گفت: در حال حاضر حدود ۴۰ درصد از موارد ابتلا به سرماخوردگی مربوط به آنفولانزای نوع A است. شیوع بیماری آنفولانزا چهار هفته زودتر شروع شده است و همین موضوع نیز پیش بینی شده بود.
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت گفت: پیش بینیها نشان میدهند که شیوع بیماری آنفولانزا بین دو تا سه ماه، یعنی تا اواسط بهمن طول میکشد.
شهنام عرشی گفت: در دو هفته گذشته درصد موارد ابتلا به بیماری آنفولانزا ثابت مانده است. پیش بینیها نشان میدهند که شیوع بیماری آنفولانزا بین دو تا سه ماه، یعنی تا اواسط بهمن طول خواهد کشید.
به گفته وی در دو سال گذشته به دلیل شیوع بیماری کرونا و رعایت فاصله گذاری اجتماعی و بهداشت، مانند زدن ماسک تعداد موارد ابتلا کم شده بود.
بررسیها نشان میدهند که شیوع بیماری آنفولانزا بیشتر در بین کودکان است.
عرشی ادامه داد: در حال حاضر حدود ۴۰ درصد از موارد ابتلا به سرماخوردگی مربوط به آنفولانزای نوع A است. شیوع بیماری آنفولانزا چهار هفته زودتر شروع شده است و همین موضوع نیز پیش بینی شده بود.
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت افزود: مطالعات نشان میدهند که ویروس آنفولانزا در طول ۵ تا ۸ روز از بدن دفع میشود. افراد مبتلا باید حدود پنج روز خود را قرنطینه کنند.
او گفت: خوشبختانه بیماری کرونا در حداقل پیک و هنوز پیک جدیدی شکل نگرفته است. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، احتمال ابتلای همزمان به بیماری کرونا و آنفولانزا را دارند و به همین دلیل این افراد باید شیوه نامههای بهداشتی را دقیقتر از سایر افراد رعایت کنند.
چه کنیم کودکانمان اجتماعی تربیت شوند؟

برخی از والدین در مسیر اجتماعیکردن کودکان خود، مرتکب خطاهایی میشوند که شرایط را برای خود و کودکشان مشکل میکنند.
خبرآنلاین نوشت: «کودکان از روزی که چشم به این جهان باز میکنند با چالشهای بسیاری روبهرو میشوند. یاد گرفتن مهارتهای اجتماعی و تعامل داشتن با دنیای اطراف، به آنها کمک میکند تا زندگی شاد و موفقی در تمام عرصههای زندگیشان، از محیط تحصیلی گرفته تا محیط کاری داشته، باشند. منظور از مهارتهای اجتماعی، تعامل داشتن با دیگران، خودتنظیمی، همدلی، شنیدن نظر دیگران و تایید آنهاست.
یک کودک اجتماعی در موقعیتهای روزمره تواناییهای زیر را از خود نشان میدهد:
داشتن تعامل با غریبهها، توانایی شروع گفتگو در جمع دیگران، پذیرفتن مسئولیت رفتارهای خود، داشتن مهارت دوستیابی (و البته حفظ دوستان)، توانایی برخورد صحیح با موقعیتهای ناراحتکنندهای مانند دست انداخته شدن، قلدری دیدن، ناهنجاریها یا محبوب نبودن و بسیاری از موارد دیگر
برخی از کودکان بهطور طبیعی بهسرعت اجتماعی میشوند، اما کودکان دیگر را باید آموزش داد. اجتماعی بودن، هنری است که مهارت در آن میتواند روی رشد کودک تاثیر مثبت بگذارد.
اهمیت اجتماعی بودن کودکان
وقتی کودکی اجتماعی باشد، در موقعیتهای اجتماعی مدرسه جدید یا حتی پیشدبستانی، میداند چگونه با همسالان خود و سایر بزرگسالان تعامل کند. او میداند که برای ابراز وجود باید از منطقه امن خود خارج شود.
کودکان اجتماعی بیش از کودکان دیگر علایم و مرزهای اجتماعی را درک میکنند و کنترل و خودتنظیمی بهتری دارند. این کودکان بهتر از کودکان دیگر میتوانند دوستیهای طولانیمدت داشته باشند و البته قبل از هرچیز، همدلی را درک میکنند و مذاکرهکنندههای خوبی هستند. آنها هنگام رویارویی با چالشهای جدید، اعتمادبهنفس بالایی از خود نشان میدهند و با آن چالشها با تحلیل و استدلالهای منطقی برخورد میکنند.
کودکان اجتماعی قدرت کلامی و غیرکلامی بالایی دارند و به همین دلیل میتوانند ارتباط خوب خود با دیگران را حفظ کنند و مهمتر از همه، مهارتهای اجتماعی کودکان، علامت قوی موفقیت آنها در بزرگسالیشان در تمام زمینههای تحصیلی، حرفهای یا جنبههای شخصیشان است.
روشهای تربیت کودک اجتماعی
با روشهای مختلف میتوانید کودکتان را اجتماعی بار آورید:
۱. تماس چشمی
از کودکتان بخواهید وقتی با کسی صحبت میکند به چشمهای او نگاه کند. تماس چشمی داشتن موقع گفتگو، باعث میشود کودک با دیگران ارتباط موثری برقرار کند و در نتیجه اعتمادبهنفس در او شکل بگیرد. کودکان خردسال برای اینکه بتوانند به این مهارت دست پیدا کنند، باید هر روز تمرین کنند. بنابراین میتوانید از آنها بخواهید، با اسباببازیهایشان حرف بزنند و موقع حرف زدن به چشم عروسکهایشان نگاه کنند. یا میتوانند با شما حرف زده و در همان حال به چشمهایتان نگاه کنند.
۲. یادگیری عواطف و احساسات
به کودکتان اجازه دهید تا احساسات گوناگون، مانند شادی، خشم، ناامیدی، هیجان، شیطنت یا بدجنسی، عجیب و غریب بودن، خستگی، ترس و وحشت، احساس خطر و هر احساس دیگری را تقلید کرده و بیاموزد. بهطور مثال میتوانید با او بازی «تشخیص احساسات» انجام دهید. یک دسته کارت حاوی تصاویر چهره با احساسات گوناگون با خود داشته باشید و از کودک بخواهید احساس موجود در چهره تصویر را توضیح دهد.
کودکان وقتی احساسات دیگران را بهدرستی درک کنند، بهتر میتوانند با افراد اطراف خود ارتباط برقرار کنند و در برخورد با کودکان و افراد دیگر گیج نمیشوند.
برای اینکه بتوانید بهطور عملی و موثر احساسات را به کودکتان بیاموزید، موقع شادی یا ناراحتی، چهرهتان را شاد یا غمگین کرده و این احساسات را به آنها نشان دهید. همچنین وقتی آنها رفتار نامناسبی دارند، چهرهتان را عصبانی یا دلخور گرفته و این نوع احساسات را هم به آنها بیاموزید.
۳. تشویق به ارتباط برقرار کردن
باید به کودکتان بیاموزید تا به صورت کلامی یا غیرکلامی، ابراز وجود کند و با دیگران در تعامل باشد و به علایم اجتماعی واکنش نشان دهد.
ابتدا باید به آنها کمک کنید تا سلام و احوالپرسی را بهخوبی یاد بگیرند و بتوانند با دیگران بهطور مناسبی در تعامل باشند. همچنین به آنها کمک کنید به خجالتهایشان غلبه کنند و احساسات واقعیشان را بهدرستی نشان دهند.
برای این کار باید به کودکتان اجازه دهید راحت حرفهایش را بزند، سوال کند و درمورد نیازها، آرزوها، باورها و عقایدش صحبت کند. همچنین موقع صحبت با آنها باید از کلمات مناسب همراه با «لطفا»، «ممنون» و «خواهش میکنم» استفاده کنید. بدینترتیب کودکان ابتدا ارتباط صحیح با شما را یاد میگیرند، سپس با دیگران بهراحتی وارد تعامل مناسب میشوند.
۴. فراهم کردن محیط مناسب
کودکانی که تنها هستند نمیتوانند مهارتهای ارتباطی را بهخوبی یاد بگیرند. متاسفانه این کودکان، کمتر اجتماعی میشوند. بنابراین اگر کودکتان تکفرزند است، برای او شرایطی فراهم کنید که بتواند با کودکان دیگر در ارتباط باشد. مثلا، او را در کلاسهای آموزشی یا تفریحی ثبتنام کنید و اجازه دهید با انواع متفاوتی از افراد در ارتباط باشد. بودن در زمین بازی مدارس، کلاسهای تفریحی، فعالیتهای ورزشی و غیره، فرصت خوبی را برای اجتماعی شدن آنها فراهم میکند.
۵. آموزش مهارتهای بالاتر اجتماعی
وقتی کودکان بتوانند بدون ترس و خجالت، با دیگران ارتباط برقرار کرده و ابراز وجود کنند، برای آموزش مهارتهای اجتماعی در سطوح بالاتر آماده میشوند و یاد میگیرند از پس موقعیتهای پیچیدهتر اجتماعی هم برآیند.
در این زمان به کودکتان اجازه دهید، کانالهای ارتباطی خوبی داشته باشد تا بتواند مهارتهای اجتماعی چون مذاکره، حل اختلاف، ارتباطهای غیرکلامی، جسارت، چانهزنی و صحبت در جمع دیگران را بیاموزد و روی آنها مسلط شود.
پرهیز از خطاها هنگام اجتماعی کردن کودکان
برخی از والدین در مسیر اجتماعی کردن کودکان خود، مرتکب خطاهایی میشوند که شرایط را برای خود و کودکشان مشکل میکنند. از این خطاها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
* برای اجتماعی کردن کودک، لازم نیست از همان ابتدا او را وارد گروههای بزرگ افراد کنید. ممکن است کودک نتواند از عهده بودن کنار افراد مختلف برآید و مضطرب شود.
* موقع آموزش مهارتهای اجتماعی، یادتان نرود که فرزندتان، هنوز کوچک است. گاهیاوقات والدین این موضوع را فراموش میکنند و به کودکشان بیش از حد فشار میآورند که این کار نتیجه عکس میدهد و اعتمادبهنفس کودک را از او میگیرد.
* همه والدین کودکان خود را برونگرا فرض میکنند. این تصور اشتباه است. ممکن است کودکتان درونگرا باشد و هنگام برخورد با غریبهها، به زمان بیشتری نیاز داشته باشد تا بتواند با آنها وارد گفتگو شود. بنابراین او را بهسرعت وادار به گفتگو با دیگران نکنید. در غیراینصورت او را شرمنده و خجالتزده میکنید.
* اشتباه دیگری که والدین هنگام اجتماعی کردن کودکانشان مرتکب میشوند، وادار کردن آنها به کاری است که دوست ندارند. میتوانید کودکتان را به فعالیتی تشویق کنید، اما هرگز نباید او را به انجام دادن آن فعالیت مجبور کنید. مثلا، اگر جمع کودکانی را در حال بازی میبینید، نباید به کودکتان برخلاف میلش، اصرار کنید با بچههای دیگر بازی کند. این روش هیچ کمکی به اجتماعی شدن او نمیکند.
* مراقب باشید هنگام ناکامیها، کودکتان را سرزنش نکنید. این اشتباهی است که بیشتر والدین مرتکب میشوند. هر زمان او نتوانست انتظاراتتان را برآورده کند، به او نگویید از او ناامید شدهاید. با اینکار اعتمادبهنفس و عزت نفس او را میگیرید. بهجای این رفتار، موفقیتهای دیگر، حتی کوچک، آنها را تشویق کنید. با این روش، او شهامت انجام دادن کارهای دیگر را پیدا میکند.
با روشهای فوق میتوانید کودکی اجتماعی و در نهایت کسی که میتواند در مسیر موفقیت قدم بردارد، تربیت کنید.
تربیت پسر سختتر است یا دختر؟

در آخرین تحقیقات مشخص شده داشتن پسر مغز والدین را سریعتر پیر میکند.
اعتمادآنلاین نوشت: «محققان بعد از بررسی بیش از ۱۳ هزار فرد بالای ۵۰ سال در آمریکا به این نتیجه رسیدند که والدینی که حداقل یک فرزند پسر داشتند، نسبت به والدینی که فرزند پسر نداشتند یا اصلاً فرزندی نداشتند، زودتر دچار مشکلات شناختی شدهاند. این در حالی است که آنانی که بیش از یک پسر داشتند سریعتر از کسانی که بیش از یک دختر داشتند توانایی شناختی خود را از دست دادهاند.
محققان آمریکایی و چک علل این امر را بررسی نکردند، اما احتمال دادند چون دختران بیشتر به والدین خود در دوران پیری توجه نشان میدهند و از آنها حمایت عاطفی میکنند، از این طریق به سلامت والدین در دوران پیری کمک بیشتری میشود. این باور هم در میان محققان رواج یافته که والدینی که فرزند پسر کمتری دارند، بهتر چارچوبهای زندگی سالم را رعایت میکنند.
به عنوان مثال آنها تاکید دارند، تحقیقاتشان نشان داده است پدران فرزندان دختر کمتر به سمت اعتیاد به مشروبات الکلی یا مواد مخدر و حتی دخانیات کشیده شدهاند؛ در حالی که مادران فرزندان پسر وزن بیشتری پیدا کردهاند. این تحقیق روی ۱۳ هزار و ۲۲۲ نفر از والدین که به مدت ۱۴ سال تحت نظر بودند صورت گرفت، آنها همچنین در تستهایهای مختلف شناختی شرکت کردند.»
رژیمهای فوری؛ آژیر قرمز شروع بیماری

دکتر سید ضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه و رژیمدرمانی میگوید: «وقتی ما یکمرتبه بدن را در مقابل گرسنگی قرار میدهیم، با این کار باعث میشویم ویتامینها و مواد معدنی حیاتبخش و آنتیاکسیدانهای کافی به بدن نرسد؛ در چنین شرایطی بدن شروع به عکسالعمل میکند.» این متخصص تغذیه در ادامه به بررسی عکسالعمل بدن در برابر رژیمهای غیراصولی میپردازد.
آمار چاقی و اضافهوزن از آن دسته مشکلات رو به رشد در جهان است؛ این بیماری، بیش از یک میلیارد نفر ازجمله ۶۵۰ بزرگسال، ۳۴۰ میلیون نوجوان و ۳۹ میلیون کودک در سراسر جهان را درگیر کرده است. این تعداد همچنان در حال افزایش است. سازمان بهداشت جهانی تخمین میزند که تا سال ۲۰۲۵، تقریباً ۱۶۷ میلیون نفر-بزرگسال و کودک- به دلیل اضافهوزن یا چاقی مفرط، سلامت کمتری خواهند داشت.
این روزها اضافهوزن و چاقی، به دغدغه بسیاری از افراد جامعه تبدیل شده که حتی گاهی این مسئله سبب بروز مشکلات روحی و جسمی نیز میشود. پیدا نکردن لباسی که سایزش مناسب باشد یا نداشتن توانایی برای انجام فعالیتهای فیزیکی و ورزشها، مواردی نیست که بهراحتی بتوان از کنار آنها گذشت. متأسفانه در چند سال اخیر، این دغدغهها باعث شده تا عدهای از هر راه غیراصولی اقدام به کاهش وزن کنند؛ برخی به خوردن داروها و قرصهای لاغری مختلف روی میآورند و بعضی دیگر، از شبکههای اجتماعی و وبسایتهای نامعتبر رژیم لاغری دریافت میکنند، رژیمی که میتواند سلامت افراد را نیز به خطر بیندازد. با این رژیمهای سخت و غیراصولی اتفاقاتی در بدن رخ میدهد که دکتر سید ضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه و رژیمدرمانی و رئیس انجمن علمی غذا و تغذیه حامی سلامت ایران در گفتوگو با خبرنگار ایرنازندگی به بررسی آنها میپردازد.
کاهش بیش از نیم تا یک کیلوگرم در هفته کاهش وزن سریع است که اگرچه میتواند جذاب و وسوسهانگیز باشد اما این رژیمهای سخت روش مناسبی برای کاهش وزن نیستند و عوارض جبرانناپذیری را برای بدن به همراه دارند. دکتر مظهری بابیان اینکه رژیم سخت، سوختوساز بدن را به چالش میکشد، توضیح میدهد: ما یک تعادلی در سیستمهای بدن داریم که اگر بدن را تحتفشار قرار دهیم، سیستم حفاظتی و ایمنی بدن که به محافظت در برابر بیماریها کمک میکند، عملکردش را از دست میدهد؛ بهعنوانمثال، بیماری چاقی ناشی از عدم تعادل دریافت و مصرف انرژی است که بهطور خزندهای پیشرفت میکند و نهتنها عملکرد ارگانهای بدن را برهم میزند بلکه باعث بیماری جسم و افسردگی روح میشود.
این متخصص تغذیه و رژیمدرمانی ادامه میدهد: اگر ما بخواهیم برای مبارزه با چاقی که حاصل زمان بسیار طولانی عدم تعادل دریافت و مصرف انرژی است، سریعاً اقدام کنیم، وزن و سایز بدن خیلی سریع پایین میآید اما این تغییر وزن به مفهوم دستیابی بهسلامتی تلقی نمیشود چون با فشار ناشی از یک رژیم سخت و گرسنگی، بدن در وضعیت قرمز قرار میگیرد.
مظهری میگوید بدن در برابر رژیم غیراصولی و فوری عکسالعمل نشان میدهد: وقتی ما یکمرتبه بدن را در مقابل گرسنگی قرار میدهیم، با این کار باعث میشویم ویتامینها و مواد معدنی حیاتبخش و آنتیاکسیدانهای کافی به بدن نرسد؛ در چنین شرایطی بدن شروع به عکسالعمل میکند.
او با اشاره به اولین عکسالعمل بدن در برابر رژیم سخت میگوید: با رژیم سخت، ۳۰ تا ۳۵ درصد سوخت بدن کاهش مییابد؛ در قبال این کاهش انرژی، بدن برای آنکه بتواند به مدت طولانی زنده بماند و انرژی لازم جهت فعالیتهای حیاتبخش غیرارادی را در اختیار قلب، مغز، غدد درونریز و تنظیم حرارت بدن قرار دهد، شروع به استفاده از گلیکوژن (انرژی ذخیره بدن) میکند. مصرف این انرژی ذخیره، خیلی سریع منجر به تحلیل و ضعف عضلات میشود.
هر کاهش وزنی سلامت ساز نیست
اغلب افراد زمانی که تصمیم میگیرند وزنشان را کاهش دهند، هرروز وزن و سایزشان را چک میکنند و روزشماری میکنند تا هرچه سریعتر به وزن ایده آلشان برسند اما کاهش وزن سریع و غیراصولی عوارض و آسیبهایی دارد که دکتر مظهری دراینباره میگوید: فردی که بهسرعت در هفته چند کیلو لاغر کند و تا ۱۵-۱۰ کیلو به لاغری ادامه دهد، به تدریج با پیر شدن چهره، از دست دادن تراکم استخوانها و تحلیل عضلات مواجه خواهد شد اما این نتیجه چون در زمان طولانیتری نسبت به آثار ملموس کاهش وزن و سایز رخ میدهد، این افراد از رژیمهای سخت استقبال میکنند اما در بلندمدت نهتنها پیری صورت دیگر قابل بازگشت نیست بلکه افراد را به کمخونیهایی دچار میکند که گاهی قابلدرمان نیست.
برای جلوگیری از کاهش ناسالم در میزان متابولیسم، مظهری توصیه میکند که دریافت کالری هرگز نباید به کمتر از ۱۰۰۰ کالری در روز محدود شود: کاهش ۲۵۰، ۵۰۰، ۷۵۰ تا ۱۰۰۰ کالری در روز منجر به کاهش وزن یا کاهش سایز متعادل و متناسب ۱، ۲، ۳ و ۴ کیلو وزن در ماه میشود که البته این برای همه افراد تعمیم پیدا نمیکند، به دلیل آنکه افراد باید بر اساس سن، جنسیت و وضعیت فیزیولوژیکی، رژیم متناسب با زمان حالشان را دریافت کنند.
بهترین رژیم غذایی برای کاهش وزن سالم چیست؟
وقتی صحبت از کاهش وزن میشود، توصیههای زیادی وجود دارد. مجلات، کتابها و وبسایتها وعده میدهند که با ارائه روشهای اصولی و دستورات خاصی میتوانند فرد را به هدف اولیه و اصلی یعنی لاغری برسانند؛ برخی کلید لاغری را کمتر غذا خوردن و بیشتر ورزش کردن میدانند، برخی دیگر تنها راهحل را حذف چربی میدانند و عدهای دیگر حذف کربوهیدراتها را تجویز میکنند؛ اما در لابهلای اینهمه نسخه برای کاهش وزن، کدام روش برای کاهش وزن سالم توصیه میشود؟
مظهری در پاسخ به این سؤال میگوید: حقیقت این است که هیچ راهحل ثابتی برای کاهش وزن سالم و دائمی وجود ندارد. چیزی که برای یک فرد مؤثر است ممکن است برای شما مفید نباشد، زیرا کاهش وزن در هر فرد سیگنال زمانی مخصوصی دارد و علاوه بر این، چاقی، سن، جنسیت و وضعیت فیزیولوژیکی افراد باید بررسی شود.
این متخصص رژیمدرمانی ادامه میدهد: چاقی انواع و اقسام دارد؛ یک فرد چاق برای دریافت رژیم، قبل از هر چیز باید موردبررسی قرار بگیرد که آیا چاقی به دلیل زمینه ژنتیکی وارثی است؟، آیا غدد درونریز فعال است؟، آیا فرد کمکاری تیروئید دارد یا خیر؟، آیا در رابطه با مواد غذایی که تغذیه روزمره آنها را تشکیل داده، تناسب لازم بین رشد مغذیهای لازم مثل پروتئینها، چربیها، قندها و تعادل فیزیولوژیکی حفظ شده یا خیر؟
به اعتقاد مظهری، مسئله لاغر کردن هم علم است و هم هنر: متأسفانه برخی افراد ناکارآمد و سودجو سعی میکنند بدون هیچگونه دانش لازم در این زمینه، با تکلیف کمک لاغریها سود کلانی به دست آورند و سلامت جسمی و روحی فرد را تحت تأثیر قرار دهند. اینها جز خیانت به مراجعهکنندگان هیچ کمکی به انجام نمیرسانند.
اسلیو معده برای لاغری به چه افرادی توصیه میشود؟
به گفته مظهری، چاقی یک بیماری خزندهای است که با تجمع بیشازحد یا غیرطبیعی چربی میتواند سلامتی بدن را مختل کند. تعریف چاقی در پزشکی برحسب شاخص توده بدنی (BMI) محاسبه میشود، یک فرمول که در آن وزن به واحد کیلوگرم، تقسیمبر مجذور (توان دوم) قد به واحد متر میشود.
مظهری میگوید افراد دارای BMI 40 یا بالاتر دچار ابتلا به چاقیهای کشنده هستند که ریسک چاقی در این افراد بالاتر از عمل اسلیو معده است: «طبق پروتکل درمان تا زمانی که فرد بتواند بدون تهاجم، روند افزایش وزن را پیشگیری یا درمان نماید، باید این روند را به گونهای پشت سر بگذارد که به مسئله یویو افکت و بازگشت چاقی پس از کاهش وزن دچار نشود اما اگر ریسک و خطرات چاقی برای ادامه زندگی بیشتر باشد، در این صورت جراحی آخرین اقدامی است که باید انجام شود.
توصیه جدی به مراجعان اسلیو معده
مظهری عمل اسلیو معده را برای کسانی که نیاز به عمل ندارند، پرخطر میداند و میگوید: با برداشته شدن قسمتی از معده، اشتها کم میشود و این باعث لاغری خواهد شد اما این عمل جراحی در بلندمدت عوارضی خواهد داشت؛ حتی اگر اسلیو به شیوه درست و اصولی انجام شود، این عمل در بلندمدت برای افرادی که نیاز به عمل نداشتهاند، اثرات تخریبی همچون انسداد دستگاه گوارش، فتق، رفلاکس معده و… را به همراه خواهد داشت.
این متخصص رژیمدرمانی ادامه میدهد: افراد داری BMI 40 یا بالاتر که نیاز به عمل اسلیو معده داشتهاند، چنانچه تحت نظر جراحان و متخصصان باتجربه این عمل را انجام دهند، میتوانند با رعایت اصول تعادل و تنوع و کنترل دائمی سالهای طولانی عمر کنند اما این دسته افراد هم چنانچه رفتهرفته به پرخوری بپردازند، وزن به حالت قبل از عمل برمیگردد.
مظهری توصیه میکند: افراد قبل از اقدام به عمل اسلیو حتماً با چند متخصص باتجربه و قابلاطمینان مشورت کنند و درنهایت اقدام به این عمل نمایند.
دمنوشها تأثیری در لاغری ندارد
متأسفانه با افزایش تقاضا برای کاهش وزن، برخی افراد سودجو با تبلیغات فریبنده به مردم وعده لاغری چند کیلویی در عرض یک هفته یا یک ماه را می دهند؛ مظهری دراینباره میگوید ازنظر علمی، کاهش وزن با دمنوش امکانپذیر نیست: دمنوشها کاری جز افزایش ادرار و دفع آب بدن ندارند و مقداری از دمنوشها تغییراتی در سوخت انجام میدهند. همچنین نتیجهای که از دمنوشها حاصل میشود، ناپایدار است و چنانچه بر اساس اصول صحیح استفاده نشود حتی میتواند بیماریزا باشد.
مظهری بهمنظور تأیید رد تأثیر دمنوش در لاغری میگوید: آمریکا بزرگترین محققان تغذیه را دارد و ۶۰ درصد از افراد این کشور دچار چاقیهای قابلتوجهی هستند که در سال چندین هزار میلیارد دلار خرج درمان این افراد میشود؛ مسلماً اگر دمنوش تأثیری در لاغری داشت، این کشور پیشتاز در این مسیر بود؛ پس دمنوش هیچ تأثیری در لاغری ندارد و در این خصوص توصیه میکنم بههیچعنوان برای درمان لاغری فریب افراد سود جود در تبلیغ دمنوشها را نخورید.
این متخصص تغذیه و رژیمدرمانی در پایان تأکید میکند: «برای کاهش وزن، از رژیمهای غذایی خودسرانه و غیرعلمی اجتناب کنید و برای دریافت برنامه رژیم لاغری حتماً با یک متخصص تغذیه باتجربه و دلسوز مشورت کنید چون متخصصان تغذیه اغلب با بررسی مسائل پزشکی که ممکن است بر وزن تأثیر بگذارد، اقدام به ارائه برنامه غذایی میکنند و بررسی مسائل پزشکی و جسمی میتواند به روند کار برای کاهش وزن سالم و برگشتناپذیر کمک کند.»