دسته: سبک زندگی
چرا عفونت‌های واژینال دوباره برمی‌گردند؟
پژوهشی درباره نقش عادات بهداشتی در بازگشت یک بیماری زنانه
محققان در قالب یک پژوهش، به یکی از مشکلات شایع سلامت زنان پرداخته‌اند تا تصویری روشن از دلایل بروز و بازگشت دوباره این عفونت‌ها ارائه شود و به درک بهتر راه‌های پیشگیری و مراقبت کمک نماید.
واژینیت یکی از مشکلات رایج در میان زنان است و بسیاری از آنها در طول زندگی دست کم یک بار با آن روبه رو میشوند. این عارضه معمولا به دلیل التهاب یا عفونت در ناحیه واژن ایجاد می‌شود و انواع مختلفی دارد که شناخته شده ترین آنها واژینوز باکتریایی، عفونت قارچی و تریکومونیازیس است. هر یک از این مشکلات می‌تواند با نشانه‌هایی مانند خارش، سوزش، ترشح غیرطبیعی یا احساس ناراحتی همراه باشد. بنابر گزارش‌های علمی، بخش بزرگی از زنان دست کم یک دوره عفونت قارچی را تجربه می‌کنند و برخی نیز با چندین بار تکرار آن روبه رو میشوند. تکرار عفونت معمولا برای زنان ناراحت کننده است و بر کیفیت زندگی، آرامش روانی و روابط زناشویی اثر می‌گذارد. از سوی دیگر برخی عفونت‌ها مانند تریکومونیازیس می‌توانند حتی برای سلامت جنین یا احتمال ابتلا به برخی بیماری‌های دیگر خطرآفرین باشند. این موارد نشان می‌دهند شناخت عوامل ایجاد کننده و کنترل کننده بیماری چه‌قدر اهمیت دارند.
در کنار عوامل بیولوژیک، شرایط زندگی، وضعیت جسمی و برخی عادات شخصی نیز در بروز و شدت این عفونت‌ها نقش دارند. برای مثال استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک‌ها، استفاده از برخی روش‌های پیشگیری از بارداری، دیابت کنترل نشده یا استفاده نادرست از شوینده‌های واژینال می‌تواند محیط طبیعی واژن را برهم بزند. محیط واژن برای سالم ماندن به وجود باکتری‌های مفید و میزان مشخصی از اسید طبیعی وابسته است و هر چیزی که این نظم را مختل کند، احتمال بروز واژینیت را بالا می‌برد. در صورت عدم درمان مناسب، برخی از انواع واژینیت می‌توانند به مشکلات جدی مانند التهاب لگن، نازایی یا زایمان زودرس منجر شوند. همین موضوع ضرورت انجام پژوهش‌های دقیق درباره شیوع و عوامل تاثیرگذار بر این مشکل را نشان می‌دهد.
در همین زمینه، راژان چهره استادیار گروه مامایی در دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی ایلام به همراه سه همکار خود از همین دانشگاه و با همکاری دانشگاه علوم پزشکی گلستان پژوهشی انجام دادند تا میزان عود این عارضه و عوامل همراه آن را بررسی کنند. این گروه در قالب پژوهشی درباره شیوع عود واژینیت در میان زنان مراجعه کننده به کلینیک‌های زنان ایلام به دنبال یافتن تصویری روشن از روند بیماری و عوامل مرتبط با بازگشت دوباره عفونت‌ها بودند.
در این مطالعه، ۲۵۵ زن مبتلا به واژینیت مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات مربوط به سن، وضعیت باروری، سوابق بهداشتی، عادت‌های شخصی، نشانه‌های بالینی و شیوه درمان از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. سپس داده‌ها با استفاده از نرم افزارهای آماری تحلیل شدند تا مشخص شود کدام عوامل با احتمال بازگشت بیماری ارتباط دارند.
بر اساس نتایج، شیوع کلی واژینیت حدود یک پنجم موارد بررسی شده بود و بیش از ۱۰ درصد از زنان با عود این مشکل روبه رو بودند.
بیشترین میزان عود مربوط به عفونت قارچی بود که حدود ۴۴ درصد را شامل می‌شد. در کنار آن، تریکومونیازیس، واژینیت باکتریایی، واژینیت آتروفیک و نوع التهابی نیز با میزان‌های متفاوت دیده شدند. نکته مهم این بود که میان عوامل جمعیت شناختی مانند سن یا وضعیت باروری ارتباط معنی داری با عود عفونت دیده نشد، اما برخی عادات رفتاری نقش مهمی داشتند.
در بخش دیگری از یافته‌ها مشخص شد استفاده از شوینده‌های واژینال به طور قابل توجهی با عود بیماری مرتبط است. همچنین دو علامت بالینی یعنی خارش پیش از قاعدگی و خارش مداوم واژن با افزایش احتمال بازگشت بیماری همراه بودند. این موضوع نشان می‌دهد که برخی علائم ساده که شاید در نگاه اول جدی به نظر نرسند، می‌توانند نشانه‌ای از زمینه بازگشت عفونت باشند و باید به آنها توجه بیشتری شود.
بر پایه این نتایج، پژوهشگران تاکید کردند که مقابله با عود واژینیت تنها با درمان دارویی کافی نیست و باید به عوامل رفتاری و بهداشتی نیز توجه شود. آموزش درباره استفاده درست از محصولات بهداشتی، پرهیز از مصرف بی رویه شوینده‌ها و مراقبت از سلامت بدن می‌تواند در کاهش عود عفونت نقش داشته باشد. این نکته به ویژه برای زنان جوان و زنان در سنین باروری اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، زیرا مشکلات مکرر واژینیت می‌تواند بر سلامت باروری، آرامش روانی و زندگی فردی تاثیر بگذارد.
همچنین نتایج پژوهش نشان دادند که برخلاف انتظار، برخی از عواملی که در مطالعات دیگر به عنوان عوامل خطر معرفی شده بودند مانند وضعیت بارداری یا برخی مشکلات طبی، در این تحقیق نقش پررنگی نداشتند. این موضوع لزوم انجام مطالعات گسترده تر را یادآور می‌شود تا بتوان تاثیر عوامل مختلف را در جمعیت‌های متفاوت با دقت بیشتری بررسی کرد.
گفتنی است این یافته‌ها در «مجله علمی زنان، مامایی و نازایی ایران» منتشر شده‌اند که زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی مشهد فعالیت می‌کند. انتشار این پژوهش می‌تواند در مسیر افزایش آگاهی عمومی و علمی درباره یکی از مشکلات مهم سلامت زنان تاثیرگذار باشد.
آنچه که لازم است درباره واکسیناسیون کودکان بدانیم
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با تأکید بر اهمیت واکسیناسیون به موقع کودکان و شیرخواران، نکات کاربردی و علمی مراقبت قبل و بعد از تزریق واکسن را تشریح کرد.
یک عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز بر ضرورت واکسن‌زدن به‌موقع کودکان تأکید کرد و گفت عوارض واکسن‌ها معمولاً خفیف و طبیعی است و نگرانی والدین نباید باعث تأخیر در واکسیناسیون شود.
او توضیح داد که برخی واکسن‌ها مانند ب‌ث‌ژ ممکن است باعث جوش یا زخم خفیف شوند و واکسن‌های پنج‌گانه و سه‌گانه نیز می‌توانند تب و درد ایجاد کنند که با استامینوفن بعد از تزریق و مراقبت‌های ساده قابل کنترل است. کمپرس سرد نیز در ۲۴ ساعت اول توصیه می‌شود.
ویزشفر اشاره کرد والدین فقط در صورت تب طولانی، ورم شدید یا ترشحات چرکی باید به مرکز بهداشت مراجعه کنند.
در مورد کودکان دارای شرایط ویژه مثل نقص ایمنی یا بیماری قلبی، واکسیناسیون معمولاً قابل انجام است اما باید با پزشک مشورت شود.
او تأکید کرد بیشتر بیماری‌های خفیف یا مصرف آنتی‌بیوتیک مانع واکسیناسیون نیست و اگر واکسن به تعویق افتاد، مرکز بهداشت برنامه را اصلاح می‌کند.
از باورهای غلط مثل منع حمام پس از واکسن نیز یاد کرد و گفت این موضوع هیچ پایه علمی ندارد.
در نهایت، بهترین مراقبت پس از واکسن شامل آرام کردن کودک، تماس پوستی، تغذیه و آرام‌سازی است و گریه پس از تزریق واکنشی طبیعی محسوب می‌شود.
شیوع گسترده سرخک صحت ندارد
معاون بهداشت وزارت بهداشت، با رد شایعات مربوط به «شیوع گسترده سرخک و سرخجه» و با اعلام اینکه ایران همچنان در مرحله حذف این بیماری‌ها قرار دارد و موارد گزارش‌شده در حد انتظار و ناشی از ورود بیماری از کشورهای همسایه است، تاکید کرد: واکسیناسیون همچنان مؤثرترین ابزار کنترل بیماری‌های واگیر است.
دکتر علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت، در واکنش به اظهاراتی درباره شیوع سرخک و سرخجه در پی نادیده گرفتن واکسیناسیون از سوی برخی‌ها، با بیان اینکه واکسیناسیون از موضوع‌های روز دنیا محسوب می‌شود، اظهار کرد: نتایج مطالعات مختلف در سطح جهان و توصیه اکید سازمان جهانی بهداشت از اهمیت واکسیناسیون سخن می‌گوید؛ به نحوی که واکسیناسیون مهم‌ترین روش کنترل بیماری‌های واگیر به حساب می‌آید. این در حالی است که گروه‌ها، دسته‌ها و فرقه‌های مختلفی در سطح دنیا حضور دارند که مسائل شبه‌علم و ضدواکسن را مطرح می‌کنند. به طور مثال، تحت تاثیر همین فعالیت‌های ضد واکسن، میزان پوشش واکسیناسیون بیماری‌های سرخک و سرخجه در ایالات‌متحده کمتر از ۶۰ درصد است.
او ادامه داد: تفاوت‌های فرهنگی و تعداد زیاد مهاجران در ایالات‌متحده از دلایل پوشش پایین واکسیناسیون در این کشور محسوب می‌شود. خوشبختانه، فرهنگ واکسیناسیون در کشور ما بسیار خوب است اما همچنان شاهد حضور افراد ضدعلم و طرفداران شبه‌علم در جامعه هستیم. افرادی که با عناوین عجیب و غریبی که برای خود برگزیده‌اند، مواردی را به جامعه توصیه می‌کنند. خوشبختانه، فرهنگ غنی و سواد سلامت مردم هنوز به نحوی است که پوشش واکسیناسیون را تحت تاثیر قرار نداده است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره علل بروز سرخک و سرخجه توضیح داد: ایران در مرحله حذف سرخک و سرخجه قرار گرفته اما حذف این بیماری‌ها به این معنی نیست که هیچ موردی از سرخک و سرخجه گزارش نشود. منظور از حذف سرخک و سرخجه این است که کمتر از ۶ در هزار مورد در گروه هدف اتفاق افتد؛ بنابراین این احتمال وجود دارد که ۶ مورد ابتلا به این بیماری‌ها اتفاق افتد.
رئیسی گفت: پرسش «چرا احتمال ابتلا به سرخک و سرخجه وجود دارد؟» را مطرح می‌کنم و در پاسخ باید گفت که این بیماری‌ها یک بیماری وارده به کشور است. کشورهای همسایه شرقی، بالاترین میزان شیوع و بروز سرخک را دارند و این در حالی است که برخی از ساکنان این کشورها به ایران رفت و آمد دارند. شروع واکسیناسیون این بیماری در کشور ما از ۱۵ ماهگی است و افرادی که کمتر از ۱۵ ماه دارند جزو اطفال محسوب میشوند و احتمال ابتلا به بیماری از گروه‌های وارده در آنها وجود دارد؛ چرا که هنوز واکسن دریافت نکرده‌اند.
معاون وزیر بهداشت درباره علت دیگر بروز سرخک و سرخجه گفت: این احتمال وجود دارد که سطح آنتی‌بادی برخی افراد با توجه به سطح ایمنی آنها، کاهش یابد. بنابراین این افراد می‌توانند مستعد ابتلا به بیماری شوند؛ اگرچه ابتلا به بیماری برای آنها چندان خطرناک نیست اما می‌توانند ناقل بیماری باشند.
او توضیح داد: برخی بیمارستان‌هایی که در مراکز استان‌ها مستقر هستند و بیمارستان ارجاعی محسوب میشوند، افراد مبتلا به سرخک و سرخجه به آنها مراجعه می‌کنند و به همین دلیل، گاهی‌اوقات تعداد مبتلایان زیاد به نظر می‌رسد. به طور قطع، هر موضوع علمی به شواهد، پیمایش و مطالعه نیاز دارد. سیستم بهداشتی و درمانی کشور به طور پیوسته در حال رصد است. موارد این بیماری تا به این لحظه در محدوده‌ای که می‌بایست قرار داشته باشد، خیلی بالاتر نرفته است و تلورانس‌هایی دارد اما در محدوده قابل پیش‌بینی است.
رئیسی در پاسخ به پرسش «با توجه به توضیحاتی که ارائه دادید، می‌توان گفت که با شرایط خطرناک مواجه نیستیم؟» گفت: باید بگوییم که ابتلا را داشته‌ایم اما به مرحله خطرناک نرسیده‌ایم.
تشکیل بیش از ۱۵ هزار پرونده الکترونیکی سلامت بیماران دیابتی در هرمزگان
معاون خدمات درمانی مدیریت درمان تأمین اجتماعی هرمزگان گفت: بیش از ۱۵ هزار پرونده الکترونیکی سلامت بیماران دیابتی در هرمزگان تشکیل شده است.
خدیجه زمانی با تشریح اقدامات این مدیریت در حوزه پیشگیری و کنترل دیابت گفت: بر اساس اطلاعات ثبت‌شده در سامانه پرونده الکترونیک سلامت، از سال ۱۳۹۶ تا پایان شهریور ۱۴۰۴ بیش از ۱۵ هزار نفر از بیماران مبتلا به دیابت در مراکز درمانی تأمین اجتماعی هرمزگان شناسایی و تحت مراقبت قرار گرفته‌اند.
وی با بیان اینکه این آمار شامل ۷۹۸ بیمار دیابت نوع یک، ۱۴ هزار و ۷۲۱ بیمار دیابت نوع دو و ۱۶۸ مورد دیابت بارداری است، افزود: این حجم از اطلاعات ثبت‌شده نشان‌دهنده نقش فعال مراکز ملکی در رصد و مدیریت بیماری‌های مزمن در استان است
معاون خدمات درمانی مدیریت درمان تأمین اجتماعی هرمزگان با اشاره به فعالیت کلینیک‌های تخصصی دیابت و فشار خون در مراکز ملکی گفت: در این کلینیک‌ها خدماتی همچون پایش قند خون، معاینه عوارض چشمی و پای دیابتی، تنظیم روند درمان، مشاوره تغذیه و آموزش سبک زندگی سالم ارائه می‌شود و بیماران با پرونده الکترونیک سلامت به‌صورت مستمر پیگیری میشوند.
وی افزود: کلینیک فشار خون نیز در کنار کلینیک دیابت فعال است و خدمات غربالگری و مراقبت برای بیماران مبتلا و افراد در معرض خطر با هدف پیشگیری از عوارض قلبی و عروقی انجام می‌شود.
زمانی با اشاره به برنامه‌های مراکز درمانی استان به مناسبت روز جهانی دیابت گفت: «در این ایام خدماتی نظیر پایش رایگان قند و فشار خون، ارائه مشاوره تغذیه، برگزاری کلاس‌های آموزشی و جلسات پرسش و پاسخ با پزشکان متخصص و همچنین توزیع بروشورهای آموزشی برای بیمه‌شدگان انجام می‌شود.
وی با تأکید بر اهمیت پیشگیری، اظهار داشت: دیابت بیماری قابل کنترل است اما نیازمند آگاهی، آموزش صحیح و مراقبت مداوم است و مدیریت درمان هرمزگان با توسعه برنامه‌های غربالگری و تقویت کلینیک‌های تخصصی تلاش می‌کند تا کیفیت زندگی بیماران بهبود یابد.
معاون خدمات درمانی در پایان با اشاره به پایش مستمر عملکرد مراکز درمانی بیان کرد: با بررسی شاخص‌هایی همچون میزان ویزیت، ارجاعات و بازخورد بیمه‌شدگان، برنامه‌های ارتقای کیفیت خدمات در مراکز درمانی به‌طور دقیق دنبال می‌شود و هدف اصلی ما ارائه خدمات درمانی استاندارد، قابل دسترس و باکیفیت برای بیمه‌شدگان و بازنشستگان استان است.
دیابت نوع یک کودکان و حتی شیرخواران را هم درگیر می‌کند
رئیس مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی کودکان بندرعباس با اشاره به شعار جهانی «دیابت در تمام مراحل زندگی» گفت: دیابت نوع یک تنها مختص بزرگسالان نیست و می‌تواند کودکان، نوجوانان و حتی شیرخواران را نیز درگیر کند؛ بیماری‌ای که با مراقبت صحیح، مانعی برای رشد و زندگی طبیعی کودک نخواهد بود.
امیر حسابی با اشاره به شعار روز جهانی دیابت با عنوان «دیابت در تمام مراحل زندگی» گفت: برخلاف تصور رایج، دیابت نوع یک تنها مختص بزرگسالان نیست و می‌تواند در کودکان و نوجوانان و حتی شیرخواران بروز کند.
حسابی با بیان اینکه ماهیت این بیماری در کودکان خودایمنی است، افزود: اگرچه درمان قطعی برای دیابت نوع یک وجود ندارد، اما با رعایت اصولی همچون مصرف منظم انسولین، رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی کافی و توجه به سلامت روان، می‌توان قند خون کودک را در محدوده هدف کنترل کرد.
وی تأکید کرد: در صورت مدیریت صحیح، رشد و تکامل کودک دچار اختلال نشده و او می‌تواند مانند سایر همسالان خود به فعالیت‌های روزمره ادامه دهد.
رئیس مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی کودکان بندرعباس با اشاره به خدمات این مرکز برای مدیریت دیابت کودکان اظهار کرد: از ابتدای سال جاری تاکنون ۱۷۱ مورد بستری مرتبط با دیابت در این مرکز ثبت شده است.
او افزود: سه پزشک فوق‌تخصص غدد و متابولیسم کودکان در بخش بستری و کلینیک سرپایی، خدمات جامع درمانی به بیماران ارائه می‌دهند.
به گفته حسابی، کنترل دقیق قند خون، انجام آزمایش‌های تخصصی، ارائه مشاوره تغذیه و روانشناسی، آموزش کامل تزریق انسولین و خودمراقبتی به والدین و بیماران و همچنین هماهنگی برای دریافت مشاوره‌های تخصصی دیگر از جمله خدمات این مرکز است.
وی در ادامه با اشاره به پیگیری‌های پس از ترخیص بیماران گفت: بیماران پس از اتمام دوره بستری، به کلینیک دیابت معرفی میشوند و برای دریافت مشاوره سریع‌تر، در گروه مجازی کلینیک در پیام‌رسان بله عضو خواهند شد. همچنین پرستار پیگیر با تماس‌های تلفنی دوره‌ای وضعیت بیماران را بررسی کرده و در صورت نیاز آنها را به پزشک ارجاع می‌دهد.
حسابی افزود: شماره مستقیم بخش دیابت (اطفال ۴) نیز در اختیار والدین قرار دارد تا در تمام ساعات شبانه‌روز بتوانند اطلاعات مورد نیاز را از کادر پرستاری دریافت کنند.
سکوت نوجوانان؛ هیاهوی درونی یا فریاد خاموش؟!
سکوت نوجوانان این روزها تنها یک رفتار ساده نیست؛ پشت این خاموشی دنیایی از افکار، احساسات و گاه ناامیدی پنهان شده است. نسل زد که درگیر بمباران اطلاعات و فشارهای ارتباطی مداوم است، سکوت را هم ابزار دفاعی و هم راهی برای بازآفرینی خود میداند. حال باید دید, چرا نوجوانان امروز ترجیح می‌دهند به جای گفت‌وگو، سکوت کنند؟ آیا این سکوت نشانه ضعف و ناتوانی است یا راهی برای نشان دادن قدرت و استقلال؟
سکوت در نگاه اول شاید ساده‌ترین رفتار باشد، بدون واکنش، بی‌صدا و خاموش، اما در دنیای پیچیده نوجوانان نسل زد، سکوت معنای دیگری پیدا کرده است. این نسل در عین آنکه ساعت‌ها در فضای مجازی مشغولند و در معرض سیل بی‌پایان اطلاعات قرار دارند، بیش از هر زمان دیگری سکوت اختیار می‌کنند. سکوتی که گاهی برای رسیدن به آرامش، گاهی از ناامیدی و در برخی مواقع حتی می‌تواند نشانه ضعف در مهارت‌های ارتباطی باشد.
برای واکاوی این موضوع خبرنگار ایرنا زندگی با پریسا وثوقی، روانشناس به گفت‌وگو پرداخته است.
سکوت؛ مفهومی وابسته به موقعیت
وثوقی در ابتدای این گفت وگو تأکید می‌کند که سکوت به خودی خود معنا و ارزش روانشناختی ندارد و باید در موقعیت‌های مختلف بررسی شود. معنای لغوی سکوت همان خاموشی و بی‌واکنشی است، اما از نگاه روانشناسی مهم این است که سکوت در چه شرایطی رخ می‌دهد.
یکی از دلایل اصلی سکوت نوجوانان، شلوغی ذهنی و نیاز به خلوت است و گاهی نیز نشانی از ناامیدی استنوجوان امروز، یا همان نسل زد، ذهنی پرهیاهو دارد. او ظاهراً در حال استراحت است، اما در واقع درگیر مشغله‌های فکری فراوان می‌باشد. یکی از دلایل اصلی سکوت نوجوانان، همین شلوغی ذهنی و نیاز به خلوت است. گاهی این سکوت نشانی از ناامیدی است.
در بسیاری از مواقع نوجوانان وقتی احساس می‌کنند حرف زدن هیچ فایده‌ای ندارد و صحبتشان اثرگذار نیست، ترجیح می‌دهند واکنش نشان ندهند و سکوت کنند.
سبک ارتباطی نسل زد
این روانشناس ادامه می‌دهد: نسل جدید حتی در نوع گفتار و پیام‌رسانی نیز متفاوت هستند. نوجوانان امروزی کلمات و عبارات را کوتاه می‌کنند، پیام‌هایشان اغلب مختصر است و گاهی به جای جمله‌ای کامل تنها یک ایموجی می‌فرستند. این سبک خاص تعامل باعث شده که سکوت در زندگی روزمره‌شان پررنگ‌تر دیده شود.
نسل جدید در گفتار و پیام‌رسانی با خلاصه کردن کلمات و استفاده از ایموجی‌ها، سکوت را در زندگی روزمره‌شان پررنگ‌تر کرده‌اندوقتی نوجوانی با یک استیکر یا یک علامت کوچک کارش را راه می‌اندازد، طبیعی است که کمتر به توضیحات طولانی روی آورد.
وقتی سکوت نشانه ضعف است
وثوقی با نگرانی به جنبه دیگری از سکوت اشاره می‌کند: گاهی سکوت ناشی از بی‌مهارتی است. یعنی نوجوان به دلیل ناتوانی در ابراز وجود و ضعف در مهارت‌های ارتباطی، ناچار به سکوت می‌شود. این سکوت نوعی واکنش منفعلانه است، نه نشانه قدرت. چنین رفتاری می‌تواند نوجوان را در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار دهد.
به همین دلیل ما روانشناسان تأکید میکنیم باید روی مهارت‌آموزی کار شود؛ این مهارتها در گام نخست افزایش اعتماد به نفس، سپس آموزش ارتباط مؤثر و نهایتاً تقویت رفتار جرأت‌مندانه هستند. نوجوان باید یاد بگیرد خواسته‌هایش را بیان کند، نظرش را ابراز کند و از حق خود دفاع کند. اگر سکوت او از ضعف باشد، نه تنها مفید نیست بلکه خطرناک هم خواهد بود.
سکوتی که نشانه قدرت است
سکوت همیشه منفی نیست. خانم وثوقی در این خصوص توضیح می‌دهد: در رفتار جرأت‌مندانه سکوت یکی از تکنیک‌های مؤثر است. سکوت همراه با نگاه پرسشگرانه می‌تواند معنای عمیقی داشته باشد.
در رفتار جسورانه، سکوت با نگاه پرسشگرانه، قدرتمندترین پیام را منتقل می‌کندوقتی نوجوان در برابر اصرارهای بی‌مورد طرف مقابل سکوت می‌کند و تنها با نگاه می‌پرسد؛ چرا اصرار می‌کنی، این نوع سکوت نشان از قدرت دارد. در چنین شرایطی سکوت نه از ناتوانی، بلکه از توانایی در مدیریت موقعیت برمی‌آید.
سکوت به مثابه رازآلودگی
او در ادامه به جنبه دیگری از سکوت نوجوانان اشاره می‌کند و می گوید: دوران نوجوانی به طور طبیعی زمانی برای کشف خود و شناخت ابعاد درونی است. نوجوان در دنیای خودش سیر می‌کند و همین خلوت درونی نوعی مرموز بودن ایجاد می‌کند.
وقتی دیگران نمی‌دانند در ذهن نوجوان چه می‌گذرد، نسبت به او کنجکاوتر میشوند. این حس کنجکاوی، برای نوجوان جذاب است و او احساس می‌کند سکوتش به نوعی قدرت و جذابیت تبدیل شده است.
بمباران اطلاعات و چالش‌های ارتباطی
به گفته پریسا وثوقی، شرایط عصر دیجیتال فشار مضاعفی بر نوجوانان وارد کرده است؛ امروز بیش از هر دوره دیگری در تاریخ، انسان‌ها زیر بمباران اطلاعات قرار دارند. انتقال داده‌ها در کسری از ثانیه به سراسر دنیا انجام می‌شود. نوجوانان نسل زد این شرایط را به شدت تجربه می‌کنند، حتی در بازی‌های آنلاین نیز با افراد مختلف در سراسر جهان در ارتباط می باشند. این حجم از ارتباطات گسترده باعث می‌شود سکوت برایشان معنای ویژه‌ای پیدا کند، گویی سکوت تنها راهی است که می‌توانند خود را از این سیل اطلاعات نجات دهند.
نقش والدین در شکستن دیوار سکوت
این روانشناس در پاسخ به این پرسش که چگونه می‌توان به نوجوانان کمک کرد؟ چنین می‌گوید: اولین قدم، ایجاد فضای امن است. نوجوان باید مطمئن شود که والدین یا بزرگ‌ترها او را قضاوت نمی‌کنند و پذیرای او همان‌طور که هست خواهند بود. وقتی این اعتماد شکل بگیرد، نوجوان راحت‌تر به سمت گفت‌وگو می‌آید و سطح تعامل بالا می‌رود. در چنین فضایی، مهارت‌های ارتباطی عملاً در حال آموزش است.
نوجوانان حرف‌های زیادی دارند اما نمی‌دانند از کجا شروع کنند؛ والدین باید آنها را به بیان احساسات تشویق کنند
سوالاتی که از نوجوان پرسیده می‌شود، باید باز باشند تا فرصت بیشتری برای توضیح پیدا کند. اگر تنها با پاسخ‌های یک‌کلمه‌ای روبه‌رو شویم، نشان می‌دهد هنوز فضای کافی برای بیان احساسات ایجاد نشده است.
نوجوانان گاهی حرف‌های زیادی برای گفتن دارند اما نمی‌دانند از کجا شروع کنند. وظیفه والدین این است که آنها را به بیان احساسات تشویق کنند.
الگو بودن والدین
وثوقی تأکید می‌کند؛ والدین خود باید الگوی ارتباطی خوبی باشند. وقتی نوجوان می‌بیند والدینش بدون قضاوت درباره دیگران حرف می‌زنند، با احترام گوش می‌دهند و حتی به سکوت او هم احترام می‌گذارند، یاد می‌گیرد چگونه رفتار کند.
در واقع فرزند از رفتار والدین الگوبرداری می‌کند و همین می‌تواند نقش بزرگی در شکل‌گیری مهارت‌های ارتباطی او داشته باشد.
ضرورت آموزش همگانی
این روانشناس معتقد است مهارت‌آموزی باید هم نوجوانان و هم والدین را در برگیرد و در این باره می گوید: اعتماد به نفس نقطه شروع هر موفقیتی است. نوجوان باید اعتماد به نفس پیدا کند، سپس وارد مسیر یادگیری ارتباط مؤثر، رفتار جرأت‌مندانه و حتی مهارت نقدپذیری شود. نقدپذیری در نسل زد اهمیت زیادی دارد، اما متأسفانه بسیاری از والدین خودشان نقدپذیر نیستند.
وقتی والدین نتوانند انتقاد را بپذیرند، نوجوان هم یاد نمی‌گیرد. بنابراین آموزش باید دوطرفه باشد.
او پیشنهاد می‌دهد؛ کارگاه‌های آموزشی برای والدین می‌تواند بسیار مؤثر باشد. کارگاه‌هایی که در آنها مهارت گوش دادن فعال، شفاف صحبت کردن و احترام به فضای شخصی نوجوان آموزش داده شود. همچنین مدرسه، فضای مجازی و رسانه‌ها باید بستری برای آموزش عمومی فراهم کنند تا هم والدین و هم نوجوانان از آن بهره ببرند.
جمع‌بندی
با توجه به مصاحبه این روانشناس می توان نتیجه گرفت: سکوت نوجوانان پدیده‌ای پیچیده و چندلایه است. این سکوت می‌تواند حاصل شلوغی ذهنی، نیاز به آرامش، ناامیدی، سبک ارتباطی خاص نسل زد یا ضعف در مهارت‌های اجتماعی باشد.
گاهی سکوت ابزاری قدرتمند در رفتار جرأت‌مندانه است و گاهی نشانه ضعف و آسیب‌پذیری. آنچه اهمیت دارد، نقش والدین و بزرگ‌ترها در فهم درست این سکوت است.
ایجاد فضای امن، آموزش مهارت‌های زندگی، الگوی ارتباطی سالم و پذیرش نوجوان به همان شکلی که هست، می‌تواند دیوار سکوت را بشکند و زمینه رشد فردی و اجتماعی او را فراهم کند.
سن ابتلا به دیابت نوع دو به ۲۰ سال رسید/ ایران در منطقه پرخطر جهش دیابت قرار دارد
معاون بهداشت وزارت بهداشت:
معاون بهداشت وزارت بهداشت گفت: در گذشته تصور می‌شد دیابت نوع دو بیشتر در افراد بالای ۴۰ سال بروز می‌کند، اما امروز سن ابتلا به حدود ۲۰ سال و حتی پایین‌تر از آن رسیده است که این مسئله زنگ خطری جدی برای آینده سلامت جامعه به شمار می‌رود.
دکتر علیرضا رییسی ، معاون بهداشت وزارت بهداشت در همایش تازه های دیابت از چهار برابر شدن روند ابتلا به دیابت در ۳۵ سال گذشته ابراز نگرانی و اظهار کرد: دیابت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین معضلات سلامت جهانی، تنها با پیشگیری، ارتقای سواد سلامت، تغییر سبک زندگی و مراقبت مداوم قابل کنترل است.
او معتقد است که در مقابله با دیابت اتکای صرف به درمان‌های دارویی و بیمارستانی نتیجه پایداری نخواهد داشت.
رییسی یادآور شد: سازمان جهانی بهداشت برای بسیاری از بیماری‌های مزمن، اهداف مشخصی جهت کاهش بروز و شیوع تعیین کرده، اما درباره دیابت تنها توصیه کرده است که کشورها بتوانند آن را کنترل کنند، نه کاهش دهند؛ زیرا کاهش بروز این بیماری در شرایط کنونی تقریباً ممکن نیست.
معاون بهداشت وزارت بهداشت افزود: روند ابتلا به دیابت طی ۳۵ سال گذشته حدود چهار برابر افزایش یافته است و با وجود پیشرفت‌های چشمگیر در علم و فناوری، داروهای جدید و آگاهی بیشتر نسبت به عوامل بروز بیماری، همچنان شاهد رشد قابل توجه مبتلایان هستیم.
به گفته رییسی، در حال حاضر حدود ۶۰۰ میلیون نفر در جهان به دیابت مبتلا هستند و پیش‌بینی می‌شود این رقم تا سال ۲۰۵۰ میلادی به بیش از ۸۵۰ میلیون نفر برسد. بیشترین رشد موارد ابتلا نیز در منطقه آفریقا و خاورمیانه دیده می‌شود که ایران نیز در زمره کشورهای در معرض خطر بالاست.
رئیسی با تأکید بر اینکه تمرکز صرف بر درمان پاسخگوی بار بیماری نیست، اظهار داشت: اگر به‌دنبال کنترل مؤثر دیابت هستیم، باید به سمت پیشگیری برویم. عواملی مانند سبک زندگی کم‌تحرک، تغذیه ناسالم، چاقی، آلودگی هوا و استرس از مهم‌ترین علل افزایش بروز دیابت هستند و بدون اصلاح این الگوها، روند ابتلا متوقف نخواهد شد.
او یادآور شد: در گذشته تصور می‌شد دیابت نوع دو بیشتر در افراد بالای ۴۰ سال بروز می‌کند، اما امروز سن ابتلا به حدود ۲۰ سال و حتی پایین‌تر از آن رسیده است که این مسئله زنگ خطری جدی برای آینده سلامت جامعه به شمار می‌رود.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به پیامدهای اقتصادی و انسانی بیماری دیابت گفت: بخش بزرگی از بیمارانی که دیالیز میشوند، مبتلا به دیابت یا فشار خون بالا بوده اند. اگر در یکی از بخش‌های دیالیز بیمارستان‌ها از بیماران علت بیماری را بپرسید، بیش از ۹۰ درصد آنان دچار دیابت یا فشار خون مزمن‌اند. هزینه‌های درمان، دیالیز، عمل‌های بای‌پس قلبی و استنت‌های عروقی به‌طور سرسام‌آوری رو به افزایش است.
رئیسی گفت: دیابت را نباید صرفاً یک بیماری پزشکی بدانیم. کنترل واقعی زمانی اتفاق می‌افتد که فرد دیابتی در مراقبت از خود مشارکت فعال داشته باشد. اگر بیمار سواد سلامت و مهارت خودمراقبتی نداشته باشد، حتی بهترین داروها هم اثر پایداری نخواهند داشت.
وی با بیان اینکه پزشک یا مراقب سلامت باید به بیمار بیاموزد که در مراقبت از خود متعهد باشد، اظهار کرد: اگر این اتفاق بیفتد، موفقیت در کنترل دیابت پایدار خواهد بود. کنترل دیابت با عدد قند خون آزمایشگاهی سنجیده نمی‌شود، بلکه با آگاهی، مسئولیت‌پذیری و تداوم مراقبت مشخص می‌شود.
به گفته معاون بهداشت وزارت بهداشت، در ایران حدود ۷.۵ میلیون نفر دیابتی وجود دارد که نیمی از آنها در سامانه بهداشت کشور ثبت شده‌اند.
او تأکید کرد: این در حالی است که هدف‌گذاری سازمان جهانی بهداشت تا پنج سال آینده این است که ۸۰ درصد بیماران شناسایی و کنترل شوند و صددرصد بیماران دیابت نوع یک به انسولین و وسایل خودارزیابی دسترسی داشته باشند.
او به شاخص‌های تعیین‌شده در برنامه هفتم توسعه کشور اشاره و تاکید کرد که بر اساس این برنامه، باید تا پایان آن، نرخ کنترل و پایش دیابت به ۴۵ درصد برسد.
به اعتقاد رییسی این هدف تنها در صورتی محقق می‌شود که از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، ابزارهای دیجیتال خودمراقبتی و پرونده سلامت الکترونیک بهره بگیریم.
معاون بهداشت وزارت بهداشت معتقد است که اثر واقعی صحبت ها در سمینارها و همایش‌های علمی درباره دیابت و موضوعات دیگر زمانی دیده می‌شود که آموزش‌ها از فضای سالن‌های علمی به خانه مردم و زندگی روزمره منتقل شود. اگر مردم از اطلاعات و آموزش‌های تخصصی بهره‌مند نشوند، کنترل دیابت در سطح ملی محقق نخواهد شد.
رئیسی بر عدالت در دسترسی به سلامت تاکید و تصریح کرد: کشور ما با جمعیتی ۹۰ میلیونی نیازمند آن است که ابزارهای آموزشی، فناوری و مراقبتی در دسترس همه مردم قرار گیرد تا بتوانیم کنترل دیابت را از حرف به عمل برسانیم.
وی گفت: پزشکان عمومی و مراقبان سلامت آموزش‌دیده در کشور به‌خوبی می‌توانند بیماران دیابتی را کنترل کنند.
تعداد تولدها در ۶ ماهه نخست سال جاری به زیر یک میلیون مورد رسید
زنگ خطری جدی برای آینده جمعیت:
برای نخستین بار پس از انقلاب، تعداد تولدها در ۶ ماهه نخست سال جاری به زیر یک میلیون مورد رسیده که زنگ خطری جدی برای آینده جمعیت است.
علیرضا رئیسی افزود: برنامه جوانی جمعیت یکی از چهار محور اصلی فعالیت معاونت بهداشت است و باید با همکاری همه دستگاه‌ها به‌صورت علمی و هماهنگ دنبال شود.
به گفته وی، چهار محور اصلی فعالیت معاونت بهداشت شامل پزشکی خانواده و اصلاح نظام ارائه خدمات، جوانی جمعیت، خودمراقبتی و ارتقای سواد سلامت و توجه به مؤلفه‌های اجتماعی مؤثر بر سلامت است.
رئیسی تأکید کرد: نقش مردم در ارتقای سلامت باید پررنگ‌تر شود، زیرا بدون مشارکت عمومی، پایداری نظام سلامت امکان‌پذیر نیست.
وی گفت: موفقیت پزشکی خانواده زمانی محقق می‌شود که برنامه به صورت کامل و با نظام ارجاع اجباری اجرا شود و منابع مالی به طور هدفمند و پایدار تخصیص یابد تا پزشک خانواده بتواند با تمرکز بر خدمات پیشگیری و سلامت‌محور، نقش واقعی خود را در مدیریت شبکه ایفا کند.
خطر ابتلا به کووید طولانی مدت در کودکان پس از ابتلای دوم دو برابر می‌شود
محققان گزارش می‌دهند که کودکان و نوجوانان پس از دومین عفونت کووید-۱۹، دو برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به کووید طولانی‌مدت هستند.
علاوه بر این، محققان گزارش می‌دهند که کووید طولانی مدت به طور چشمگیری خطر ابتلاء به میوکاردیت، لخته شدن خون، آسیب به کلیه‌ها، ضربان غیرطبیعی قلب و سایر مشکلات سلامتی را در کودکان افزایش می‌دهد.
دکتر «راوی جاوری»، محقق و رئیس بخش بیماری‌های عفونی کودکان در بیمارستان کودکان رابرت اچ. لوری شیکاگو، در یک بیانیه خبری گفت: «نتایج این مطالعه یکی از قوی‌ترین دلایلی را که من برای واکسیناسیون به بیماران، خانواده‌ها و پزشکان ارائه می‌دهم، بیشتر تأیید می‌کند: تزریق بیشتر واکسن‌ها باید منجر به عفونت‌های کمتر شوند که این امر باید منجر به کووید طولانی مدت کمتر شود.»
برای این مطالعه، محققان سوابق سلامتی بیش از ۴۶۵۰۰۰ کودک و نوجوان را از ۱ ژانویه ۲۰۲۲ تا ۱۲ اکتبر ۲۰۲۳، در طول موج همه گیری سویه اومیکرون، تجزیه و تحلیل کردند.
محققان گفتند که همه این کودکان به عفونت اولیه کووید مبتلا بودند و بیش از ۵۸۴۰۰ نفر به عفونت دوم مبتلا شدند.
نتایج نشان داد که عفونت مجدد، خطر تشخیص بعدی کووید طولانی مدت را در کودک دو برابر می‌کند. محققان گفتند، متعاقباً، کودکانی که به کووید طولانی‌مدت مبتلا شدند، سه برابر بیشتر در معرض خطر ابتلاء به میوکاردیت، تورم عضله قلب که می‌تواند قلب را تضعیف کند، قرار داشتند.
این مطالعه می‌گوید کودکان مبتلا به کووید طولانی‌مدت همچنین بیش از دو برابر بیشتر احتمال لخته شدن خون داشتند و در معرض خطر بیشتر ابتلاء به بسیاری از مشکلات سلامتی دیگر مرتبط با این سندرم بودند.
محققان گفتند که این نتایج با تصورات رایج مبنی بر خفیف بودن کووید در کودکان و اینکه عفونت‌های مجدد خطر کووید طولانی‌مدت را که عفونت‌های اولیه دارند، ندارند، مغایرت دارد.
محققان قصد دارند در ادامه، داده‌های مربوط به کودکان و نوجوانان را در دوره‌های طولانی‌تر پیگیری کنند. آنها همچنین می‌خواهند بررسی کنند که آیا انواع جدیدتر کووید، الگوهای خطر کووید طولانی‌مدت را تغییر می‌دهند یا خیر و استراتژی‌های خاصی را که ممکن است از مشکلات سلامتی طولانی‌مدت جلوگیری کند، بررسی کنند.
افزایش چشمگیر بیماری‌های تنفسی در کودکان
رئیس انجمن ریه کودکان با بیان اینکه بیماری‌های تنفسی در کودکان هم‌زمان با تشدید آلودگی هوا افزایش چشمگیر دارد، هشدار داد که مصرف دخانیات در میان نوجوانان نگران‌کننده است.
قمرتاج خان‌بابایی، فوق‌تخصص آسم و آلرژی کودکان، رئیس انجمن علمی ریه کودکان ایران و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به برگزاری کنگره دو روزه بیماری‌های ریه کودکان گفت: تازه‌ترین مقالات و دستاوردهای علمی حوزه بیماری‌های تنفسی در این رویداد ارائه شده و در اختیار فوق‌تخصصان ریه، متخصصان کودکان و پزشکان عمومی قرار گرفته است.
وی افزود: بیماری‌های ریوی از شایع‌ترین دلایل مراجعه کودکان به اورژانس‌ها محسوب می‌شود؛ ازاین‌رو ارائه به‌روزترین دستاوردهای علمی در کنار برگزاری پنل‌های تخصصی با حضور اساتید شاخص، به ارتقای دانش بالینی و بهبود کیفیت درمان کمک می‌کند.
افزایش روند بیماری‌های تنفسی با صنعتی‌شدن شهرها
خان‌بابایی با اشاره به روند روبه افزایش بیماری‌های ریوی کودکان در سال‌های اخیر اظهار کرد: افزایش بیماری‌های تنفسی موضوعی جهانی است و کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست. صنعتی‌شدن شهرها، افزایش آلاینده‌ها و مصرف مواد افزودنی، زمینه‌ساز بروز و تشدید بیماری‌های ریوی و آلرژیک در کودکان شده است.
وی تأکید کرد: اگرچه پس از پاندمی کووید -۱۹، آگاهی عمومی درباره پیشگیری از بیماری‌ها افزایش یافته، اما رشد آلایندگی‌ها موجب تقویت بیماری‌های مزمن التهابی ریه می‌شود.
تأثیر آلودگی هوا و ریزگردها بر تشدید بیماری‌های تنفسی
رئیس انجمن علمی ریه کودکان ایران با اشاره به نقش مستقیم آلودگی هوا و ریزگردها در تشدید علائم تنفسی کودکان، بیان کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد در روزهایی که آلودگی هوا یا ریزگردها افزایش می‌یابد، آمار مراجعه به اورژانس‌ها و میزان بستری کودکان به‌طور قابل‌توجهی افزایش دارد. حتی بیماران کنترل‌شده نیز دچار تشدید علائم شده و نیازمند افزایش دوز دارو میشوند.
هشدار درباره مصرف فزاینده دخانیات در میان کودکان و نوجوانان
خان‌بابایی با ابراز نگرانی نسبت به افزایش مصرف دخانیات و قلیان در میان کودکان و نوجوانان تصریح کرد: متأسفانه امروز مصرف قلیان در فضای عمومی بسیار گسترده شده و حتی برخی خانواده‌ها قلیان را مانند غذا به منازل سفارش می‌دهند. مشاهده مصرف دخانیات در میان دانش‌آموزان دبستانی و نوجوانان بسیار نگران‌کننده است.
وی همچنین نسبت به استفاده از ماری‌جوانا و مواد مشابه در بین نوجوانان هشدار داد و افزود: مصرف مواد دخانی و روان‌گردان سبب بروز رفتارهای پرخطر شده و آسیب‌های آن به‌مراتب بیش از سیگار است. نخستین گام پیشگیری، محدودسازی مصرف دخانیات در اماکن عمومی و افزایش کنترل بر محیط‌های پذیرایی است.