دسته: سلامت
آیا روانشناسی زرد برای مردم کیسه دوخته است؟
این روزها کمتر ممکن است در جمعی حاضر باشید و صحبت از روانشناسی و تکنیک‌های آن به میان نیاید. گاهی اوقات نکات آموزنده و بسیار مفیدی هم در چنین محافلی ردوبدل می‌شود که گره از کار ما در زندگی می‌گشاید؛ اما متأسفانه بیشتر صحبت‌هایی که در این دورهمی‌ها مطرح می‌شوند چیزی جز روانشناسی زرد و حرف‌های زیبای پوچ و بی‌محتوا نیستند.
بخش عظیمی از جملات انگیزشی و زیبایی که این روزها در پوشش تراپی و درمان می بینیم و می‌شنویم در حوزه روانشناسی زرد قرار دارند و چیزی جز وعده‌های پوچ و بی‌اساس نیستند. این روزها کمتر ممکن است در جمعی حاضر باشید و صحبت از روانشناسی و تکنیک‌های آن به میان نیاید. گاهی اوقات نکات آموزنده و بسیار مفیدی هم در چنین محافلی ردوبدل می‌شود که گره از کار ما در زندگی می‌گشاید؛ اما متأسفانه بیشتر صحبت‌هایی که در این دورهمی‌ها مطرح می‌شوند چیزی جز روانشناسی زرد و حرف‌های زیبای پوچ و بی‌محتوا نیستند.
شاید هم به همایش‌ها وبینارها و سیمنارهایی دعوت شده‌اید یا در فضای مجازی برخورد کرده‌اید که تأکید دارند شما با قدرت بی‌انتهایی که دارید قادر به انجام هر کاری در زندگی خود هستید. جملات محکم و کوبنده‌ای که به شما می‌گویند فقط کافی است حرکت کنید تا به هر آنچه که می‌خواهید برسید و خوشبختی را در آغوش بگیرید. این حرف‌ها و جملات انگیزشی همان روانشناسی زرد مخربی هستند که برای جیب مردم کیسه دوخته‌اند.
در یک تعریف کلی، روانشناسی زرد (Popular psychology) را میتوان هر مطلب غیرعلمی و عامه‌پسندی دانست که از سوی افرادی غیر از روانشناسان متخصص به عامه مردم ارائه می‌شود. روانشناسی زرد به صحبت درمورد روان انسان می‌پردازد و مفاهیمی را به‌عنوان مطالب علمی بیان میکند که درواقع هیچ پایه و اساس علمی مشخصی برای آنها وجود ندارد. در روانشناسی زرد همه چیز ممکن است و شما به‌عنوان یک انسان منبع قدرتی بی‌انتها هستید و برای رسیدن به خواسته‌های خود فقط کافی است اراده کنید.
دکتر مهدی رضا سرافراز عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی و مدیر مرکز مشاوره و سبک زندگی دانشگاه شیراز با تشریح آسیب‌های روانشناسی زرد در جامعه به تعریف زیر شاخه‌های علم روانشناسی پرداخت و اظهار داشت : روانشناسی شاخه‌ها و زیر رشته‌های مختلفی دارد، بسیاری از گرایش‌های حوزه علوم تربیتی و روانشناسی در ذهن مردم با هم گره خورده است، بعضی از زیر شاخه‌های روانشناسی تربیتی باید به استفاده از علم روانشناسی در آموزش بپردازد، روانشناسی عمومی هم رشته‌ای است که علم را تولید میکند اما در جامعه می‌بینیم که افرادی در همه این زیر شاخه‌های غیر بالینی هم روان درمانی می‌کنند، در حالیکه روان درمانی صرفا تخصص روانشناس بالینی است، بنابراین همیشه آدم‌های حتی متخصص هم سرجایشان نیستند و این خلط مبحث در علوم روانشناسی بسیار آسیب زا است.
این استاد دانشگاه توضیح داد : متاسفانه این خلط مبحث حتی بیش از آن آسیب زده است و موضوع به چیزی به عنوان روانشناسی زرد رسیده است و افرادی فقط چند کتاب عامیانه مطالعه کرده‌اند یا حتی نکرده‌اند و بدون مبنای علمی و صرفا بر اساس تجربیات شخصی خود برای انبوهی از جامعه نسخه می‌پیچند؛ با گسترش فضای مجازی همه جامعه درگیر با این نوع آسیب است؛ هر چند معادل روانشناسی زرد در سایر حوزه‌ها از جمله حوزه‌های علوم پزشکی هم وارد شده است و افرادی غیر متخصص در امور بهداشت و درمان دخالت می‌کنند و نسخه می‌دهند اما روانشناسی زرد خیلی شایع و زیاد است و همه خود را روانشناس می‌دانند.
دکتر سرافراز با بیان اینکه چرا این حوزه چنین است، ادامه داد : این بستگی به تعداد مخاطبان حوزه روانشناسی دارد، در واقع روانشناسی به همه وجوه زندگی ارتباط پیدا میکند، همه حوزه های زندگی ما با روانشناسی درگیر است، پس چون همه ما مخاطب حرف‌های روانشناسانه هستیم از آن طرف افرادی که به دنبال سودجویی و سوء استفاده هستند ممکن است به این حوزه نفوذ کنند، بازاری برای شنیده شدن داشته باشند، وقتی آدم‌ها دغدغه روانشناسانه دارند افرادی می‌آیند و به این دغدغه پاسخ غیر علمی می‌دهند.
مدیر مرکز مشاوره و سبک زندگی دانشگاه شیراز همچنین با اظهار تاسف از اینکه مردم بیشتر جذب روانشناسی زرد می‌شوند، گفت: چون روانشناسی زرد می‌داند که چگونه به مردم حرف عامه پسند بگوید، حتی اگر این حرف‌ها واقعی نباشد، بسیاری از ما ترجیح میدهیم که یک دروغ شیرین را بپذیریم ولی یک واقعیت تلخ را هرگز نمی‌پذیریم، روانشناسی علمی صرفا به دنبال این نیست که مخاطب خوشش بیاید اما روانشناسی زرد این قیدها و محدودیت‌ها را ندارد.
وی خاطرنشان کرد : یکی از دلایل اینکه روانشناسی زرد تا حدودی پرمخاطب و موفق بوده این است که چیزی به مردم تحویل می‌دهد که آنها می‌پسندند، چالش‌ها را نمی‌کاود و ریشه‌یابی نمی‌کند، به شکلی سطحی و گذرا از یک چالش بزرگ می‌گذرد، یکی دو سال پیش انجمن روانشناسان ایران فهرست بلند بالایی از روانشناسان زرد را منتشر کرد که بسیار شهرت داشتند و بسیاری از آنان همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهند و حتی به شهرتشان افزوده شد، ما باید تلاش کنیم که مخاطب آگاه شود، مردم باید شک کنند که موفقیت در چند روز به دست نمی‌آید، تست‌هایی ارائه می‌دهند و در نیم ساعت سرنوشت یک خانواده یا زوج را تعیین می‌کنند و به دو نفر داوطلب ازدواج می‌گویند که به درد هم می‌خورند یا نمی‌خورند، این فرم‌ها و تست‌ها حتی اگر معتبرترین تست‌های روانشناسی هم باشد باید بومی سازی شود و باید در مشاوره ازدواج حساسیت‌های زوجین در نظر گرفته شود. خوشبختی پدیده پیچیده‌ای است و با یک تست و دو تست و نیم ساعت کار مشاوره نمی‌توان درباره آن تصمیم گیری کرد.
کاهش وزن آسان؛ غذاهایی که شما را لاغر می‌کنند
برخی مواد غذایی هستند که وقتی می‌خورید علاوه بر کالری کم، احساس سیری می‌کنید. این غذاها برای کسانی که می‌خواهند برای تناسب اندام رژیم بگیرند، مناسب است.
چاقی مفرط یکی از چالش‌های مهم امروزی برای انسان در دنیای مدرنیته است. برای همین بیشتر کسانی که دارای این عارضه هستند تلاش می‌کنند تا بوسیله رژیم مناسب، علاوه برای رسیدن به اندام مناسب، سلامتی خود را بازیابی کرده و از بیمارهای مرتبط با آن دوری کنند. اما گرسنگی از جمله مهمترین موانع برای رسیدن به این آرزو محسوب می‌شود.
برای همین ما در این مطلب به سراغ غذاهایی می‌رویم که به شما علاوه بر اینکه کالری کمی می‌رساند، بلکه بوسیله آن احساس سیری طولانی می‌کنید. دلیل این سیری وجود آب، پروتئین و فیبر است. ما در این مطلب در مورد این غذاها برای شما خواهیم گفت.
جو دوسر
جو دوسر از جمله مواد غذایی حاوی فیبر فراوان است که می‌تواند آب زیادی را جذب کند. این ماده غذایی را می‌توانید به عنوان صبحانه و در قالب نان مصرف کنید. جو دوسر حاوی بتاگلوکان است که که می‌تواند بر عوامل موثر بر چاقی اثر بگذارد.
سیب‌زمینی آب‌پز
بسیاری فکر می‌کنند به دلیل اینکه سیب زمینی دارای کربوهیدرات زیادی است، از مصرف آن امتناع می‌کنند. باید گفت که این تفکر نادرست است. زیرا سیب زمینی دارای مواد مغذی حیاتی، ویتامین و فیبر فراوان برای جسم انسان است. از طرفی در سیب زمینی نوع متفاوتی از نشاسته با عنوان نشاسته پایدار وجود دارد که باعث سیری زود هنگام در شما می‌شود.
فراموش نکنید که چیپس سیب زمینی این احساس سیری را به شما تا سه برابر دیرتر منتقل میکند.
تخم‌مرغ
انواع تخم‌مرغ‌ها شامل تخم غاز، اردک، شترمرغ و تخم مرغ از جمله مواد غذایی هستند که علاوه بر کالری کالری پایین، به شما احساس سیرشدن می دهند. یادتان باشد تخم مرغ را کامل استفاده کنید زیرا نیمی از پروتئین آن در زرده قرار داد.
بر اساس مطالعات انجام شده اشخاصی که هنگام صبحانه خوردن از تخم مرغ استفاده کنند، گرسنگی کمتری احساس می‌کنند.
سوپ
سوپ بعنوان یکی از غذاهای سیرکننده دارای کالری پایینی است. فراموش نکنید سوپ‌های رژیمی بر پایه سبزیجات، حبوبات، ماهی و گوشت بر سیری فوری شما اثر گذارند. در زمان صرف شام استفاده از سوپ باعث کاهش یک پنجم کالری خواهد شد. فراموش نکنید از خامه در سوپ استفاده نشود
حبوبات
حبوبات بعنوان منبع فراوان پروتئین و فیبر دارای کالری پایین و سیرکنندگی هستند. انواع عدس، نخود و لوبیا از جمله مواد غذایی برای رژیم غذایی با چگالی انرژی پایین هستند.
سیب
سیب خوراکی یکی از اثرگذارترین منابع غذایی در ایجاد احساس سیری است. مهمترین عاملی که در این ماده غذایی طبیعی باعث سیری می‌شود وجود فیبرسه گانه است. سیب دارای قابلیت چربی‌سوزی و تسریع در روند کاهش وزن بوده و چهار پنجم حجم آن را آب تشکیل می‌دهد.
میوه و مرکبات
مرکبات هم از جمله اثرگذارترین مواد طبیعی برای لاغری بوده که دارای کالری پایین هستند. این نوع مواد غذایی دارای پکتین بوده که بر سیری زود هنگام موثر است. پکتین نوعی فیبر است که با ایجاد احساس سیری و کند کردن روند هضم، می‌تواند به مدیریت وزن انسان کمک کند. شما می‌توانید با مصرف انواع مرکبات و توت‌ها در میان وعده در رژیم لاغری استفاده کنید.
ماهی
این ماده غذایی که دارای امگا ۳ فراوانی است که می‌تواند در القاء سیری برای افرادی که اضافه وزن دارند، موثر باشد. تلاش کنید که ماهی را که دارای پروتئین‌های کم کالری است حتما بعنوان وعده شام مصرف کنید
گوشت قرمز کم‌چرب
مطالعات محققان مواد غذایی در باره گوشت قرمز نشان می‌دهد که استفاده از این نوع ماده غذایی در وعده ناهار باعث کاهش میل به غذا هنگام شام می‌شود. به یاد داشته باشید که گوشت قرمز که حاوی پروتئین فراوان است را حتما بدون چربی مصرف کنید.
پنیر محلی
پنیر محلی دارای پروتئین فراوان و همچنین فسفر، کلسیم، سلنیوم و انواع ویتامین B است که بر کاهش وزن بسیار موثر است. این پنیر دارای کمترین کالری در میان پنیرهای دیگر است.
سبزیجا
سبزیجات و سالادها اگر بعنوان پیش غذا مصرف شوند توانایی سیر نگه داشتن در مدت زمان طولانی را دارند. حجم بیشتر این مواد غذایی آب بوده و به همین دلیل دارای کالری پایین هستند. البته برخی از آن بعنوان وعده شام نیز استفاده می‌کنند.
ذرت بو داده
ذرت بو داده نیز از جمله مواد غذایی هستند که دارای فیبر فراوان بوده که حجم زیادی از معده را پر می‌کنند. هنگام مصرف این ماده غذایی اشتهای شما به خوردن به شدت کاهش پیدا میکند. فراموش نکنید در هنگام درست کردن آن در منزل، از روغن استفاده نکنید.
ماست یونانی کم چرب
ماست یونانی جزو غذاهای کم کالری و سیرکننده است که سرشار از پروتئین بوده که با خوردن آن افراد احساس گرسنگی کمتری می‌کنند. این نوع ماست که برای سلامتی بسیار موثر است بر دریافت کمتر کالری موثر باشد.
دانه چیا
این نوع دانه‌ها دارای فیبر فراوان و کالری پایین هستند. دانه چیا به دلیل حرکت آرام در دستگاه گوارش می‌تواند به شما احساس سیر را القاء کند. دلیل آن نیز جذب فراوان آب و ایجاد تورم در معده است.
هندوانه
این میوه جزو خوراکی‌های کم کالری بوده و سرشار از ویتامین‌های A و C است. با توجه به اینکه بیشتر حجم هندوانه را آب تشکیل می‌دهد پس در نتیجه با خوردن آن، حجم وسیعی از معده اشغال شده و به شما احساس سیر دست می‌دهد.
چند توصیه طلایی برای گرفتن رژیم غذایی سالم و مؤثر:
گرفتن رژیم غذایی فقط به معنای محدود کردن کالری نیست، بلکه یک تغییر سبک زندگی است که باید با آگاهی و برنامه‌ریزی دقیق انجام شود. در اینجا چند نکته کلیدی را برای شما شرح می‌دهم تا رژیم غذایی‌تان را کامل‌تر و پایدارتر کنید:
لذت بردن از طعم غذا، کلید موفقیت: دقت به طعم غذا بسیار مهم است. سعی کنید غذاهای رژیمی خود را به گونه‌ای آماده کنید که هم خوشمزه باشند و هم مواد مغذی لازم را داشته باشند. استفاده از ادویه‌ها و سبزیجات تازه می‌تواند طعم غذا را بدون افزودن کالری یا چربی زیاد، بهبود بخشد. این کار از دلزدگی جلوگیری کرده و رژیم غذایی را لذت‌بخش‌تر میکند.
انتخاب هوشمندانه غذاهای مغذی و سیرکننده: غذاهایی را انتخاب کنید که علاوه بر تأمین انرژی، حاوی مواد مغذی ضروری مانند ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر باشند. فیبر موجود در میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات به شما احساس سیری طولانی‌مدت می‌دهد و از پرخوری جلوگیری میکند. به عنوان مثال، یک وعده سالاد بزرگ با مقداری پروتئین (مانند مرغ یا حبوبات) می‌تواند هم سیرکننده باشد و هم مواد مغذی فراوانی را به بدن شما برساند.
میان‌وعده‌های سالم، همراه همیشگی شما: داشتن میان‌وعده‌های کم‌کالری و مغذی در دسترس، راهی عالی برای کنترل گرسنگی بین وعده‌های اصلی است. میوه‌های تازه، ماست کم‌چرب، سبزیجاتی مانند هویج و خیار، یا مقدار کمی آجیل (بدون نمک) گزینه‌های مناسبی هستند. این میان‌وعده‌ها از افت قند خون جلوگیری کرده و مانع از پرخوری در وعده بعدی می‌شوند
تمرکز بر چربی‌های سالم: چربی‌ها بخشی ضروری از یک رژیم غذایی متعادل هستند، اما نوع چربی اهمیت دارد. چربی‌های اشباع شده و ترانس موجود در غذاهای فرآوری شده و سرخ‌کردنی را محدود کنید و در عوض، چربی‌های سالم غیراشباع را از منابعی مانند آووکادو، مغزها، دانه‌ها و روغن زیتون در رژیم غذایی خود بگنجانید. این چربی‌ها برای سلامت قلب و مغز مفیدند و به جذب بهتر برخی ویتامین‌ها کمک می‌کنند.
ارزش غذایی غلات کامل را دست کم نگیرید: غلاتی مانند جو دوسر، کینوا، برنج قهوه‌ای و نان سبوس‌دار، منابع غنی از فیبر، ویتامین‌های گروه B و مواد معدنی هستند. این غلات نه تنها احساس سیری طولانی‌تری ایجاد می‌کنند، بلکه به تنظیم سطح قند خون و بهبود سلامت دستگاه گوارش نیز کمک می‌کنند. سعی کنید حداقل نیمی از غلات مصرفی روزانه‌تان را از این نوع انتخاب کنید.
هیدراتاسیون، عنصری حیاتی: نوشیدن آب کافی در طول روز را فراموش نکنید. آب به فرآیندهای متابولیکی بدن کمک میکند، به دفع سموم یاری می‌رساند و می‌تواند احساس سیری را افزایش دهد. گاهی اوقات، احساس تشنگی با گرسنگی اشتباه گرفته می‌شود، بنابراین قبل از خوردن میان‌وعده، یک لیوان آب بنوشید.
توجه به زمانبندی وعده‌های غذایی: سعی کنید وعده‌های غذایی خود را در فواصل زمانی منظم و مشخص میل کنید. این کار به تنظیم سوخت و ساز بدن کمک کرده و از گرسنگی شدید که منجر به انتخاب‌های غذایی نامناسب می‌شود، جلوگیری میکند.
ورزش، مکمل رژیم غذایی: رژیم غذایی و ورزش دو بال پرواز به سوی سلامتی هستند. ترکیب یک رژیم غذایی سالم با فعالیت بدنی منظم، نتایج بهتری در کاهش وزن و بهبود سلامت کلی بدن خواهد داشت.
صبور باشید و به خودتان پاداش دهید: تغییرات بزرگ در یک شب اتفاق نمی‌افتند. صبور باشید و به پیشرفت‌های کوچک خود اهمیت دهید. گاهی اوقات، دادن پاداش‌های سالم (مانند یک پیاده‌روی طولانی یا خرید لباسی که دوست دارید) پس از رسیدن به اهداف رژیم، انگیزه شما را حفظ خواهد کرد.
خوراکی‌هایی که استرس را مهار می‌کنند
در روزهایی که اخبار ناخوشایند و فشارهای روانی، آرامش را از شهروندان سلب کرده، تغذیه سالم و آگاهانه، راهکاری قدرتمند برای مدیریت استرس و بهبود حال روحی است. در این گزارش به بررسی چند ماده غذایی شگفت‌انگیز می‌پردازیم که با خواص بی‌نظیرشان، میتوانند به شما در مقابله با استرس و بازیابی آرامش کمک کنند.
در شرایط حساس کنونی که شهروندان عزیزمان ممکن است با موجی از اخبار و وقایع ناخوشایند مواجه شوند، حفظ آرامش ذهنی و کاهش سطح استرس از اهمیت بالایی برخوردار است. صدای انفجار، اضطراب ناشی از نگرانی‌های محیطی، و فشارهای روانی ناشی از حوادث جاری می‌تواند تاثیرات منفی عمیقی بر سلامت جسم و روان ما بگذارد. اما آیا می‌دانستید که طبیعت، راهکارهای ساده و در دسترسی را برای کمک به ما در این مسیر فراهم کرده است؟
تغذیه سالم و آگاهانه، یکی از قدرتمندترین ابزارهایی است که می‌توانیم برای مدیریت استرس و بهبود حال روحی خود به کار بگیریم. در این گزارش جامع، به بررسی چند ماده غذایی شگفت‌انگیز می‌پردازیم که با خواص بی‌نظیرشان، میتوانند به شما در مقابله با استرس و بازیابی آرامش کمک کنند.
ماست: ناجی دستگاه گوارش و ذهن شما
ماست، بیش از یک میان‌وعده ساده است؛ این ماده غذایی سرشار از پروبیوتیک‌ها (باکتری‌های مفید) است که به عنوان “دوستان روده” شناخته می‌شوند. رابطه پیچیده‌ای بین روده و مغز وجود دارد که به آن “محور روده-مغز” می‌گویند. تحقیقات نشان داده‌اند که سلامت روده به طور مستقیم بر سلامت روان ما تاثیر می‌گذارد. پروبیوتیک‌های موجود در ماست، با متعادل کردن فلور میکروبی روده، میتوانند به کاهش التهاب و تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی آرامش‌بخش کمک کنند. مصرف منظم ماست، به‌ویژه انواع حاوی کشت زنده و فعال، می‌تواند به بهبود خلق‌وخو، کاهش علائم اضطراب و حتی تقویت عملکردهای شناختی کمک کند.
ماست به تنهایی قابل استفاده است ولی می توان آن را با میوه و گرانولا مخلوط کنید، یا در اسموتی‌ها و سس‌های سالاد نیز به کار ببرید
سیر: آنتی‌اکسیدان قدرتمند ضد استرس
سیر، این چاشنی پرخاصیت، نه تنها طعم بی‌نظیری به غذاها می‌دهد، بلکه گنجینه‌ای از ترکیبات فعال از جمله سولفور است. سولفور موجود در سیر به بدن کمک میکند تا سطح گلوتاتیون را افزایش دهد. گلوتاتیون، به عنوان “مادر تمام آنتی‌اکسیدان‌ها” شناخته می‌شود و نقش کلیدی در سم‌زدایی بدن و مقابله با رادیکال‌های آزاد ایفا میکند. رادیکال‌های آزاد و استرس اکسیداتیو میتوانند به سلول‌های مغزی آسیب رسانده و علائم اضطراب و افسردگی را تشدید کنند. مطالعات حیوانی نیز تاثیر سیر در کاهش اضطراب و افسردگی را تایید کرده‌اند.
می‌توانید سیر را به صورت تازه در انواع غذاها، سوپ‌ها، و سس‌ها استفاده کنید.
کنجد: منبع هورمون‌های شادی
دانه‌های ریز کنجد، نیروگاهی از مواد مغذی و به خصوص اسید آمینه حیاتی ال-تریپتوفان هستند. ال-تریپتوفان، یک پیش‌ساز ضروری برای تولید دو هورمون شادی‌آور و آرامش‌بخش در مغز است: سروتونین و دوپامین. سروتونین به عنوان تنظیم‌کننده خلق‌وخو، خواب و اشتها عمل میکند و کمبود آن با افسردگی و اضطراب مرتبط است. دوپامین نیز نقش مهمی در احساس لذت و پاداش دارد. با تامین کافی ال-تریپتوفان از طریق رژیم غذایی، می‌توانیم به مغز در تولید این “هورمون‌های حال خوب” کمک کرده و به بهبود کلی حالات روانی و کاهش استرس دست یابیم.
از روغن کنجد می توان در پخت‌وپز استفاده کنید، کنجد را روی سالاد، نان یا برنج بپاشید، یا ارده کنجد را به عنوان صبحانه یا میان‌وعده میل کنید.
ماهی‌های چرب: امگا-۳ و ویتامین D، دوگانه آرامش‌بخش
ماهی‌های چرب مانند سالمون، ساردین، و ماکرل، منابع غنی از اسیدهای چرب امگا-۳ (به ویژه EPA و DHA) و ویتامین D هستند. امگا-۳ برای سلامت مغز و عملکرد عصبی بسیار حیاتی است و خواص ضدالتهابی قوی دارد. التهاب مزمن در بدن و مغز، با بسیاری از اختلالات روانی از جمله افسردگی و اضطراب مرتبط است. تحقیقات متعدد، ارتباط معکوس بین مصرف امگا-۳ و بروز اختلالات اضطرابی را نشان داده‌اند. ویتامین D نیز که اغلب از طریق نور خورشید تامین می‌شود، در تنظیم خلق‌وخو و سلامت عصبی نقش دارد و کمبود آن با افزایش خطر افسردگی و اضطراب همراه است.
مصرف ماهی‌های چرب را حداقل دو بار در هفته در برنامه غذایی خود بگنجانید؛ می‌توانید آنها را کبابی، بخارپز یا پخته مصرف کنید.
جعفری: منبع عالی آنتی‌اکسیدانی سبز
جعفری، این سبزی معطر و دلپذیر، یک منبع عالی از آنتی‌اکسیدان‌های قوی مانند کاروتنوئیدها و فلاونوئیدها است. آنتی‌اکسیدان‌ها با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد و کاهش استرس اکسیداتیو در بدن، نقش مهمی در پیشگیری از آسیب‌های سلولی و التهاب ایفا می‌کنند. همانطور که گفته شد، التهاب و سموم در بدن میتوانند عامل بروز بسیاری از بیماری‌ها از جمله اختلالات خلقی مانند افسردگی و اضطراب باشند. افزودن جعفری به رژیم غذایی، یک راه ساده و موثر برای افزایش مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها و تقویت سیستم دفاعی بدن در برابر استرس است.
جعفری تازه را به سالادها، سوپ‌ها، خورشت‌ها، و حتی اسموتی‌های سبز خود اضافه کنید.
تخم‌مرغ: مولتی‌ویتامین طبیعی برای مغز
تخم‌مرغ، به حق لقب “مولتی‌ویتامین طبیعی” را به خود گرفته است. این ماده غذایی کامل، سرشار از پروتئین‌های با کیفیت بالا، ویتامین‌ها (مانند ویتامین B۱۲ و D)، مواد معدنی (مانند سلنیوم و روی)، و آنتی‌اکسیدان‌ها است که همگی برای سلامت عمومی بدن و به خصوص عملکرد مغز و سیستم عصبی ضروری هستند. یکی از مهمترین ترکیبات موجود در تخم‌مرغ، کولین است. کولین، یک ماده مغذی حیاتی است که نقش مهمی در تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند استیل‌کولین دارد. استیل‌کولین برای حافظه، یادگیری و تنظیم خلق‌وخو ضروری است. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف کافی کولین می‌تواند به بهبود سلامت مغز، تقویت اعصاب و کنترل بهتر استرس کمک کند.
تخم‌مرغ را می‌توانید به روشهای مختلفی مانند آب‌پز، نیمرو، املت یا در سالادها و ساندویچ‌ها مصرف کنید.
چای سبز: آرامش از فنجان طبیعت
چای سبز، نه تنها یک نوشیدنی دلپذیر است، بلکه به دلیل دارا بودن اسید آمینه “ال-تیانین” (L-Theanine)، شهرت زیادی در کاهش استرس و افزایش آرامش دارد. ال-تیانین قادر است امواج مغزی آلفا را افزایش دهد که با حالت آرامش و هوشیاری مرتبط هستند. این ترکیب، بدون ایجاد حالت خواب‌آلودگی یا رخوت، به شما کمک میکند تا تمرکز و آرامش بیشتری داشته باشید. علاوه بر این، چای سبز حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی به نام کاتچین است که به محافظت از سلول‌های مغزی در برابر آسیب‌های اکسیداتیو کمک کرده و در کاهش التهاب نقش دارند. نوشیدن یک فنجان چای سبز در لحظات استرس‌زا می‌تواند به آرامش اعصاب و بهبود خلق‌وخو کمک کند.
می‌توانید روزانه ۱ تا ۳ فنجان چای سبز را به صورت تازه دم کرده و میل کنید. برای بهره‌مندی حداکثری از خواص آن، از چای سبز با کیفیت بالا استفاده کنید.
غلات کامل: سوخت پایدار برای مغز شما
غلات کامل مانند جو دوسر، برنج قهوه‌ای، کینوا، و نان سبوس‌دار، منابع عالی از کربوهیدرات‌های پیچیده هستند. کربوهیدرات‌های پیچیده به آرامی در بدن هضم می‌شوند و قند خون را به تدریج آزاد می‌کنند، که این امر به حفظ سطح انرژی پایدار و جلوگیری از نوسانات خلقی کمک میکند. علاوه بر این، غلات کامل سرشار از ویتامین‌های گروه B، به ویژه B۶ و B۱۲ هستند. این ویتامین‌ها نقش حیاتی در تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین دارند که در تنظیم خلق‌وخو و کاهش استرس مؤثر است. مصرف منظم غلات کامل به جای کربوهیدرات‌های ساده (مانند نان سفید و شیرینی‌جات) می‌تواند به پایداری سیستم عصبی و کاهش احساس اضطراب کمک کند.
جو دوسر را برای صبحانه میل کنید، برنج قهوه‌ای را جایگزین برنج سفید کنید، و نان و پاستای سبوس‌دار را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
توت‌ها: بمب‌های آنتی‌اکسیدانی و آرامش‌بخش
توت‌ها، از جمله بلوبری، تمشک، توت‌فرنگی و شاه‌توت، نه تنها خوشمزه هستند، بلکه نیروگاهی از آنتی‌اکسیدان‌ها، به ویژه فلاونوئیدها و ویتامین C، محسوب می‌شوند. این آنتی‌اکسیدان‌ها به مقابله با استرس اکسیداتیو در بدن کمک می‌کنند که می‌تواند منجر به التهاب و آسیب سلولی شود. ویتامین C نیز نقش مهمی در تولید کورتیزول (هورمون استرس) و بهبود پاسخ بدن به استرس ایفا میکند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف منظم توت‌ها می‌تواند به بهبود عملکرد شناختی، کاهش التهاب عصبی و حتی بهبود خلق‌وخو کمک کند. این میوه‌های رنگارنگ، گزینه‌ای عالی برای یک میان‌وعده سالم و آرامش‌بخش هستند.
می‌توانید توت‌ها را به صورت تازه، فریز شده، در اسموتی‌ها، ماست، یا غلات صبحانه مصرف کنید.
شکلات تلخ: لذتی مفید برای آرامش
شکلات تلخ (با حداقل ۷۰% کاکائو)، یکی از بهترین دوستان شما در زمان استرس می‌تواند باشد! کاکائو سرشار از فلاونوئیدها، به ویژه اپی‌کاتچین و کاتچین، است که آنتی‌اکسیدان‌های قوی محسوب می‌شوند. این ترکیبات میتوانند به بهبود جریان خون در مغز کمک کرده و تولید سروتونین (هورمون حال خوب) را تحریک کنند. علاوه بر این، شکلات تلخ حاوی منیزیم است که یک ماده معدنی حیاتی برای تنظیم واکنش بدن به استرس و بهبود خواب است. حتی بوی شکلات تلخ نیز می‌تواند اثر آرامش‌بخش داشته باشد. البته، مصرف آن باید در حد اعتدال باشد تا از کالری اضافی جلوگیری شود.
روزانه یک تکه کوچک (حدود ۳۰ گرم) از شکلات تلخ با درصد کاکائو بالا (۷۰% به بالا) مصرف کنید.
اهمیت آبرسانی و خواب کافی:
در کنار تغذیه، فراموش نکنید که نوشیدن آب کافی و خواب مناسب نیز از ستون‌های اصلی مدیریت استرس هستند. کم‌آبی بدن می‌تواند منجر به خستگی، سردرد و افزایش سطح استرس شود. همچنین، نداشتن خواب کافی، توانایی بدن برای مقابله با استرس را به شدت کاهش می‌دهد و سیستم عصبی را فرسوده میکند. اطمینان حاصل کنید که در طول روز به اندازه کافی آب می‌نوشید و شب‌ها ۷-۹ ساعت خواب با کیفیت دارید.
در نهایت، در این روزهای پر از چالش، به یاد داشته باشیم که سلامت ما، چه جسمی و چه روحی، بالاترین دارایی ماست. با انتخاب‌های هوشمندانه در رژیم غذایی، می‌توانیم به خودمان کمک کنیم تا با قدرت بیشتری با استرس‌ها مقابله کنیم و آرامش را به زندگی‌مان بازگردانیم. این خوراکی ها نه تنها مغذی و خوشمزه هستند، بلکه به عنوان داروخانه‌ای طبیعی، یاری‌رسان ما در مسیر دستیابی به آرامش و شادابی خواهند بود. تغذیه آگاهانه را جدی بگیرید و تاثیر شگفت‌انگیز آن را بر زندگی خود احساس کنید و به طور چشمگیری توانایی بدن خود را در مدیریت استرس در شرایط دشوار بهبود بخشید.
شب زنده‌داری دشمن پنهان سلامت روان و بدن
ساعت دو نیمه شب است و به جای خوابیدن، کسی در حال بالا و پایین کردن صفحه تلفن همراه خود زیر چراغ‌های روشن بیمارستان است، در شیفت شب کارخانه کار میکند، یا تا سپیده‌دم مشغول تماشای پشت سر هم فیلم است. آن چه که رفتاری بی‌ضرر در دنیای مدرن به نظر می‌رسد، ممکن است در واقع در حال به هم ریختن مغز به شیوه‌هایی باشد که دانشمندان تازه شروع به درک آن کرده‌اند.
دکتر رندی نلسون، رئیس دپارتمان علوم اعصاب در دانشگاه ویرجینیای غربی، ۱۵ سال گذشته را صرف تحقیق روی چیزی کرده است که روزانه میلیون‌ها آمریکایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد: اینکه چگونه قرار گرفتن در معرض نور مصنوعی در شب، ساعت‌های زیستی داخلی ما را مختل میکند و عملکرد مغز را به طور اساسی تغییر می‌دهد. تحقیقات او بررسی میکند که چگونه ریتم‌های شبانه‌روزی مختل‌شده بر عملکرد سیستم ایمنی، التهاب عصبی، سوخت‌وساز، خواب و خلق‌وخو تاثیر می‌گذارد.
به نقل از اس‌اف، نلسون روی کارگران شیفتی و بیماران بستری شده مطالعه میکند، گروه‌هایی که به طور مداوم در معرض نور مصنوعی در ساعاتی قرار می‌گیرند که بدن انتظار تاریکی دارد. کار او فراتر از مشکلات ساده خواب است. او در حال بررسی این موضوع است که چگونه آلودگی نوری ممکن است در افسردگی، اضطراب و اختلالات متابولیکی نقش داشته باشد.
چرا مغز شما انتظار تاریکی دارد؟
انسان‌ها طی میلیون‌ها سال با چرخه‌های قابل پیش‌بینی نور و تاریکی تکامل یافته‌اند. مغز ما چیزی دارد که دانشمندان آن را «ساعت اصلی» می‌نامند. این یک خوشه کوچک از سلول‌هاست که هماهنگ میکند چه زمانی هورمون‌ها ترشح شوند، چه زمانی دمای بدن تغییر کند و چه زمانی اندام‌های مختلف فعال یا غیر فعال شوند.
وقتی نور مصنوعی در ساعات شب وارد چشمان ما می‌شود، این سیستم زمانبندی داخلی را گیج میکند. مغز سیگنال‌های متناقضی درباره زمان روز دریافت میکند و این ریتم طبیعی که تقریبا هر فرآیند زیستی بدن را تنظیم میکند، مختل می‌شود.
کارهای آزمایشگاهی نلسون بر اندازه‌گیری این موضوع تمرکز دارد که این اختلال چگونه بر مغز و بدن تاثیر می‌گذارد. مطالعات او تغییرات در عملکرد سیستم ایمنی، سطح التهاب و تولید هورمون‌هایی که خلق‌وخو، گرسنگی و واکنش به استرس را تنظیم می‌کنند، بررسی میکند.
کارگران شیفتی بیشتر در معرض خطر هستند
تقریبا ۱۵ درصد از کارمندان آمریکایی، از جمله پرستاران، کارگران کارخانه، نگهبانان امنیتی و دیگران در ساعاتی غیرمعمول کار می‌کنند که آنها را به طور مزمن در تضاد با ساعت طبیعی بدنشان قرار می‌دهد. تحقیقات نلسون نشان می‌دهد این گروه در معرض خطرات بیشتری برای مشکلات سلامتی قرار دارند که فراتر از احساس خستگی است
اثرات زیستی قابل اندازه‌گیری است. وقتی افراد در ساعات طبیعی خواب در معرض نور قرار می‌گیرند، بدنشان تغییراتی در نحوه پردازش قند خون نشان می‌دهد که می‌تواند خطر دیابت را افزایش دهد. این اختلال همچنین بر هورمون‌هایی که گرسنگی و احساس سیری را کنترل می‌کنند تاثیر می‌گذارد که ممکن است توضیحی برای نرخ بالاتر چاقی در میان کارگران شیفتی باشد.
التهاب مغز عاملی که با افسردگی و اضطراب مرتبط است نیز زمانی که ریتم‌های شبانه‌روزی مختل می‌شوند، افزایش می‌یابد. هورمون‌های استرسی که معمولا الگوهای روزانه قابل پیش‌بینی دارند، نامنظم می‌شوند و بر همه چیز از کنترل قند خون گرفته تا عملکرد سیستم ایمنی تاثیر می‌گذارند.
راه‌حل‌هایی برای دنیای واقعی
نلسون در حال حاضر در حال انجام آزمایش‌هایی است که می‌تواند نحوه برخورد بیمارستان‌ها و محیط‌های کاری با نورپردازی را تغییر دهد. او توضیح می‌دهد: ما دو آزمایش بالینی داریم که در آنها نقش جلوگیری از اثرات مخرب نور در شب را بر نتایج بالینی پس از سکته مغزی و جراحی قلب در بخش‌های مراقبت ویژه بررسی میکنیم.
این آزمایش‌ها همچنین دستگاه‌های نور آبی روشن را آزمایش می‌کنند که برای کمک به تنظیم مجدد ساعت بدن پرستاران شیفت شب طراحی شده‌اند، که می‌تواند خواب، توانایی تفکر و خلق‌وخوی آنها را بهبود بخشد.
این مطالعات گامی مهم به سوی به‌کارگیری یافته‌های آزمایشگاهی در مراقبت‌های پزشکی دنیای واقعی هستند. موفقیت می‌تواند منجر به سیاست‌های جدید بیمارستانی و سیستم‌های حمایتی بهتر برای میلیون‌ها آمریکایی شود که شیفت شب کار می‌کنند.
پدر و مادر؛ واکسیناسیون کودکان را جدی بگیرید
کودکان از بدو تولد نیازمند مراقبت و نگهداری هستند و یکی از این مراقبت‌ها، حفاظت در قبال بیماری‌هاست. بهترین شیوه از نظر متخصصین برای این اقدام واکسیناسیون است.
داشتن اطلاعات مربوط به واکسیناسیون برای خانواده‌هایی که دارای نوزاد هستند الزامی است. یکی از این الزامات تکمیل کردن معلومات پدر و مادر درباره واکسیناسیون است. ما در این مطلب تلاش میکنیم که دانسته‌های شما را در قبال این اقدام افزایش دهیم.
واکسیناسیون در حقیقت ابزاری برای قرار دادن بدن انسان در مقابل ویروس تضعیف شده و کنترل شده است. این اقدام باعث می‌شود که جسم انسان به برای مقابله با این ویروس شروع به تولید پادتن کند. بدینوسیله بدن در قبال انواع بیماری‌های خطرناک کاملا ایمن می‌شود.
اگرچه بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط سازمان بهداشت جهانی اکثر بیماری‌های خطرناک توسط تزریق واکسن به کودکان از میان رفته است اما برای ایمنی بیشتر، به نوزادان تا سن ۶ سالگی واکسن‌های مورد نیاز تزریق خواهد شد.
دلیل استفاده از واکسن
هنگام تزریق واکسن این امکان فراهم می‌شود که مکانیزم دفاعی بدن فعال شود. چگونگی این اتفاق با ورود ویروس تضیعف شده و یا کشته شده اتفاق می‌افتد. در حقیقت این نوع ویروس سیستم دفاعی بدن را تحریک کرده و جسم انسان پس از تشخیص نوع بیماری، پادتن مقابله با آن را تولید میکند. این پادتن می‌تواند مدت‌های مدیدی در بدن انسان حضور داشته و در صورت بروز بیماری مجددا با آن مقابله کند.
توضیح اینکه در صورتی که بر اساس زمانهای تعیین شده، کودک بتواند واکسن‌های ضروری را دریافت کند، جسم او در مقابل انوع بیماری آسیب نخواهد دید. بنابراین پیشنهاد می‌شود این زمانبندی با نظر پزشک متخصص رعایت شده تا سلامتی نوزاد تضمین گردد.
بر اساس زمانبندی استاندارد در تزریق واکسن لازم است که واکسن‌ها از ابتدای تولد یعنی به دنیا آمدن نوزاد در بیمارستان تا بزرگسالی تزریق شود. رعایت پروتکل‌ها در تنظیم زمان و همچنین فهرست در این نوع از واکسن‌ها جزو مهمترین اقدامات در پیشگیری از بیماری است و لازم که والدین نسبت به رعایت آن اقدام لازم را انجام دهند.
واکسن پنتاوالان یا واکسن پنجگانه
این نوع واکسن برای مقابله با ۵ نوع بیماری از جمله دیفتری، کزاز، هپاتیت نوع B، هموفیلوس آنفولانزای نوع B تزریق شده و در سه نوبت ۲ ماهگی، ۴ ماهگی و ۶ ماهگی انجام می‌شود.
واکسن سه گانه
این واکسن به انسان را در برابر سه بیماری دیفتری، کزاز و سیاه سرفه مصونیت می‌بخشد. اگرچه استفاده از این واکسن با وجود واکسن پنجگانه کمتر انجام می‌شود زیرا واکسن پنتاوالان این سه بیماری را پوشش می‌دهد.
واکسن هپاتیت A
استفاده از واکسن هپاتیت A بدن کودک را در برابر هپاتیت از نوع A مقاوم میکند. اگرچه باید گفت این واکسن اختیاری است و در لیست واکسن‌های اجباری قرار ندارد اما والدین میتوانند آن در صورت تمایل از ۱۲ ماهگی تا ۲۳ ماهگی تزریق کنند.
قطره و واکسن فلج اطفال
این نوع واکسن در بدو تولد نوزادان و برای مقابله با بیماری فلج اطفال انجام می‌شود. شامل دو نوع تزریقی و خوراکی تزریق است. نوع تزریقی آن در چهارماهگی اما نوع خوراکی آن هنگام تولد، دو، چهار، ۶ و هجده ماهگی قابل استفاده است
واکسن آنفولانزا
یکی از بیماری‌هایی که در دوران کودکی بسیار مشهود است آنفولانزای فصلی است. تزریق این نوع واکسن پس از ۶ ماهگی و در اوایل پاییز و یا زمستان انجام می‌شود.
واکسن آبله مرغان
آبله مرغان هم از دیگر واکسن‌های ضروری است که انجام آن در سنین ۱۲ تا ۱۵ ماهگی و دوباره در سن ۴ تا ۶ سالگی انجام می‌شود. این واکسن به منظور پیشگیری از عفونت ناشی از ویروس واریسلا زوستر استفاده می‌شود
واکسن HPV
نوعی دیگری از واکسن‌های ضروری که بدن انسان را در برابر نوعی از ویروس با عنوان پاپیلوماویروس مصونیت می‌بخشد، واکسن HPV است. تزریق این واکسن به کودکان در سن یازده تا دوازده سالگی انجام می‌شود. به یاد داشته باشید انجام آن حتما با مشورت پزشک باشد.
علائم پس از واکسیناسیون
معمولا واکسن‌های دارای عارضه نبوده و در صورت وجود عارضه، میزان آن خفیف است و پس از مد کوتاهی(مثلا چند روز) از بین می‌رود. از جمله این علائم درد در ناحیه تزریق و نیز تب خفیف است. در صورتی که علائم دیگر با مدت زمان طولانی‌تری مشاهده شد نیازمند مشاوره با پزشک و یا ارجاع به اورژانس است. تنگی نفس، تب شدید همراه با تشنج، عفونت در ناحیه تزریق و تورم از جمله این عوارض غیرعادی است.
مراقبت‌های لازم پس از واکسیناسیون
لازم است پس از تزریق واکسن مراقبت‌های ویژه‌ای برای کاهش علائم انجام شود که رعایت آن الزامی است:
هرگز محل تزریق واکسن را فشار ندهید
به کودک خود لباس راحتی و نرم بپوشانید
برای رفع تب که معمولا از عوارض واکسیناسیون است، نوزاد را حتما پاشویه کنید
تغذیه نوزاد توسط شیر مادر در کاهش تب موثر است
در صورت استفراغ، نوزاد را به پهلو یا پشت بخوابانید.
پدر و مادر؛ واکسیناسیون کودکان را جدی بگیرید
چند نکته که حتما در صورت مشاهده باید به اورژانس مراجعه کنید:
بیدار نشدن کودک حتی برای شیرخوردن
تنفس سریع ادامه دار پس از پایین آمدن تب
بی حالی شدید و نخوردن غذا
هر علامت غیرمعمول نگران کننده
پوشک خشک برای بیش از ۶ تا ۸ ساعت(علائم کم آبی)
گریه بی وقفه و آرام نشدنی(۲ ساعت یا بیشتر)
چند نکته کلیدی
تب معمولا ظرف یک هفته پس از واکسیناسیون ممکن است ظاهر شود
نداشتن تب به معنی بی اثر بودن واکسن نیست
پیش از واکسن استامینوفن ندهید؛ ممکن است ایمنی واکسن کاهش یابد
ساخت دستگاه کاشتنی برای محافظت مبتلایان به دیابت
محققان ایمپلنت (دستگاه کاشتنی) جدید کوچکی ساختند که حاوی مخزنی از گلوکاگون بوده زیر پوست قرار می‌گیرد و در مواقع اضطراری افت شدید قند خون بیماران مبتلا به دیابت بدون نیاز به تزریق قابل فعال‌سازی است.
به گزارش گروه علمی ایرنا، وبگاه سای‌تِک‌دِیلی در گزارشی آورده است:
برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۱، خطر هیپوگلیسمی (افت خطرناک قند خون) یک نگرانی همیشگی است. وقتی سطح گلوکز (قند خون) بیش از حد کاهش یابد، زندگی فرد در خطر قرار می‌گیرد و معمولاً به تزریق هورمون گلوکاگون به‌عنوان درمان استاندارد نیاز دارد.
گلوکاگون هورمونی است که هنگام افت غلظت گلوکز در خون از سلول‌های لوزالمعده (پانکراس) ترشح می‌شود. عملکرد گلوکاگون برعکس انسولین موجب افزایش قند خون می‌شود.
مهندسان مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) برای مقابله با شرایطی که بیماران متوجه افت قند خون خود تا سطح بحرانی نمی‌شوند، دستگاهی قابل کاشت ساختند که ذخیره‌ای از گلوکاگون را زیر پوست نگه می‌دارد. این دستگاه می‌تواند هنگام کاهش بیش از حدِ گلوکز، به طور خودکار برای آزادسازی هورمون فعال شود.
این سامانه به‌ویژه در موارد افت قندخون شبانه یا برای کودکان خردسال مبتلا به دیابت که قادر به تزریق نیستند، بسیار مفید خواهد بود.
ساخت دستگاه کاشتنی برای محافظت مبتلایان به دیاب
دَنیِل اَندرسون (Daniel Anderson)، استاد گروه مهندسی شیمی مؤسسه فناوری ماساچوست، می‌گوید: این یک دستگاه کوچک مخصوص مواقع اضطراری است که زیر پوست قرار می‌گیرد و آماده عمل‌کردن در صورت افت شدید قند خون بیمار است.
وی توضیح داد: هدف ما ساخت دستگاهی بود که همیشه آماده محافظت از بیماران در برابر قند خون پایین باشد. معتقدیم این دستگاه می‌تواند به کاهش ترس از افت شدید قند خون، که بسیاری از بیماران و والدین آنها از آن در رنج هستند، کمک کند.
محققان همچنین نشان دادند که میتوان از همین فناوری برای رساندن دوزهای اضطراری اِپی‌نفرین به بیماران نیز استفاده کرد. اپی‌نفرین دارویی است که برای درمان حملات قلبی و جلوگیری از واکنش‌های آلرژیک شدید مانند شوک آنافیلاکسی استفاده می‌شود.
خوددرمانی با مکمل‌ها ممنوع/ سلامت سیستم ایمنی راه میان‌بر ندارد
یک متخصص تغذیه با هشدار درباره مصرف خودسرانه مکمل‌های دارویی و ویتامین‌ها گفت: استفاده بی‌رویه از این ترکیبات نه‌تنها سودمند نیست، بلکه می‌تواند باعث مسمومیت دارویی و تضعیف عملکرد ایمنی بدن شود.
امین شریفی با تأکید بر اینکه «غذا جای دارو نیست»، اظهار کرد: بسیاری از افراد تصور می‌کنند با مصرف برخی غذاها یا مکمل‌ها میتوانند سیستم ایمنی بدن را تقویت کنند، در حالیکه این باور نادرست و گمراه‌کننده است.
وی افزود: برخی ریزمغذی‌ها مانند ویتامین C و مواد غذایی نظیر مرکبات در صورت مصرف متعادل میتوانند نقش حمایتی در عملکرد سیستم ایمنی داشته باشند، اما افراط در مصرف آنها ممکن است به نتیجه معکوس منجر شود و حتی سلامت بدن را به خطر بیندازد.
این متخصص تغذیه با اشاره به اینکه سیستم ایمنی نیازمند طیف گسترده‌ای از ریزمغذی‌هاست، تصریح کرد: سلامت این سیستم تنها با پیروی از یک الگوی تغذیه‌ای متعادل، خواب کافی، فعالیت بدنی منظم و کاهش استرس امکان‌پذیر است و نمی‌توان با تکیه بر چند مکمل یا غذای خاص، انتظار ایمنی قوی داشت.
وی با هشدار نسبت به مصرف خودسرانه مکمل‌ها گفت: مکمل‌هایی مانند ویتامین C تنها برای افرادی که کمبود واقعی دارند مانند سالمندان، سیگاری‌ها یا کسانی که میوه و سبزی کمی مصرف می‌کنند، می‌تواند مفید باشد، در غیر این صورت، زیاده‌روی در مصرف این مکمل ممکن است منجر به بروز عوارضی چون سنگ کلیه شود.
شریفی خاطرنشان کرد: برخی تصور می‌کنند غذاهای مقوی مانند سوپ می‌تواند جایگزین دارو باشند، اما این مواد فقط به تأمین آب و الکترولیت‌ها در دوران بیماری کمک می‌کنند و شواهد علمی کافی برای جایگزینی آنها با دارو وجود ندارد.
وی همچنین با اشاره به نقش برخی ترکیبات طبیعی مانند پروبیوتیک‌ها و کلروفیل‌های گیاهی در ارتقای سلامت، تأکید کرد: استفاده از این مواد باید در قالب رژیم غذایی طبیعی باشد و مصرف پودرهای آماده و مکمل‌های صنعتی نمی‌تواند جایگزین کاملی برای تغذیه سالم و متعادل باشد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان در پایان تصریح کرد: تقویت سیستم ایمنی راه‌حل سریع و ساده‌ای ندارد، سبک زندگی سالم، خواب کافی، پرهیز از چاقی، تغذیه متنوع و متعادل، فعالیت بدنی و کنترل استرس، مؤثرترین روش‌ها برای حمایت از عملکرد ایمنی بدن هستند.
۳۰ درصد ایرانی‌ها به ریفلاکس معده مبتلا هستند
رئیس پژوهشکده گوارش:
رئیس پژوهشکده گوارش و کبد و استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: مطالعات انجام شده در کشور نشان می‌دهد که حدود ۳۰ درصد از مردم ایران به درجاتی از ریفلاکس مبتلا هستند که این آمار در استان‌های مختلف ممکن است تفاوت داشته باشد.
دکتر رضا ملک‌زاده با اشاره به شیوع بالای بیماری ریفلاکس معده در ایران اظهار داشت: این بیماری گوارشی در اغلب موارد خطرناک نیست و با رعایت سبک زندگی سالم قابل کنترل است.
وی با اشاره به اینکه ریفلاکس معده شایع‌ترین بیماری گوارشی در ایران و جهان است، افزود: این بیماری علائم متنوعی دارد؛ از جمله درد خفیف یا شدید در ناحیه بالای شکم، احساس برگشت غذا، سرفه‌های خشک، گلودرد یا حس وجود جسم خارجی در گلو؛ در برخی موارد نیز درد به پشت تیر می‌کشد. به طور کلی ریفلاکس تا ۱۵ علامت مختلف می‌تواند داشته باشد.
ملک‌زاده با بیان اینکه در بسیاری از موارد تشخیص ریفلاکس تنها با گرفتن شرح‌حال ممکن است، گفت: در بیشتر اوقات نیازی به اندوسکوپی نیست. این بیماری معمولاً از کودکی با فرد همراه است و بسیاری از مبتلایان حتی آن را بیماری نمی‌دانند، مگر زمانی که شدت آن زیاد شود.
وی نوع تغذیه را عامل اصلی افزایش شیوع این بیماری در ایران دانست و تصریح کرد: مصرف غذاهایی مانند چای لیوانی، قهوه، کاکائو، نوشابه گازدار، ساندویچ، سس، چیپس، پفک، لواشک، میوه‌های ترش، غذاهای چرب، شور، تند و پرادویه از مهمترین دلایل افزایش ریفلاکس هستند. برخی بیماران می‌پرسند پس چه بخوریم؟ این نشان می‌دهد سبک تغذیه رایج در ایران به‌طور جدی نیاز به بازنگری دارد.
این متخصص بیماری‌های گوارشی درباره نحوه کنترل ریفلاکس گفت: ۹۵ درصد موارد ریفلاکس خطرناک نیستند و تبدیل به سرطان نمی‌شوند، اما کیفیت زندگی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. بنابراین کنترل وزن، پرهیز از پرخوری و رعایت فاصله چهار تا پنج ساعته بین غذا خوردن و خوابیدن از مهمترین راهکارهای کنترل بیماری است.
وی همچنین گفت: مطالعات ما نشان می‌دهد که حدود ۳۰ درصد از غذای مصرفی مردم ایران اضافه است و ۷۰ درصد جمعیت دچار اضافه‌وزن یا چاقی هستند که خود یکی از عوامل اصلی ریفلاکس است. شکم بزرگ یکی از مهمترین عوامل تحریک علائم بیماری است.
ملک‌زاده در پایان خاطرنشان کرد: برای کنترل علائم، داروهایی برای کاهش اسید معده تجویز می‌شود و در اغلب موارد نیازی به عمل جراحی نیست. حتی افرادی که تحت جراحی قرار گرفته‌اند، ممکن است مجدد دچار علائم شوند.
وی به بیماران توصیه کرد که نگران نباشند، سبک زندگی خود را اصلاح کنند و در صورت نیاز از دارو استفاده کنند تا بتوانند این بیماری را مدیریت کنند.
قندهای پنهان در وعده صبح؛ سلامت کودکان را تهدید می‌کنند
باورهای غلط تغذیه ای؛
دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت اعلام کرد که برخلاف باور رایج، مصرف کیک، بیسکویت و آبمیوه در وعده صبحانه کودکان توصیه نمی‌شود، چرا که این خوراکی‌ها نه‌تنها ارزش غذایی کمی دارند بلکه میتوانند باعث چاقی، پوسیدگی دندان و کاهش تمرکز شوند.
دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در واکنش به این باور نادرست که مصرف کیک، بیسکویت و آبمیوه می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای صبحانه کودکان باشد، اعلام کرد: این ترکیبات غذایی فاقد ارزش تغذیه‌ای مناسب بوده و مصرف آنها در وعده صبحانه نه‌تنها مفید نیست بلکه می‌تواند آثار منفی متعددی بر سلامت جسم و ذهن کودک داشته باشد.
در این گزارش تصریح شده، صبحانه یکی از اصلی‌ترین وعده‌های غذایی در طول روز برای کودکان است و نقش مهمی در تأمین انرژی، تقویت تمرکز و کمک به رشد جسمی و ذهنی آنها ایفا میکند. انتخاب مواد غذایی مناسب در این وعده از اهمیت بالایی برخوردار است.
به گفته کارشناسان وزارت بهداشت، کیک و بیسکویت سرشار از قند، چربی، نشاسته و شیرین‌کننده‌های مصنوعی هستند و مصرف مداوم آنها می‌تواند به افزایش قند خون، چاقی، کاهش تمرکز، مشکلات گوارشی و پوسیدگی دندان در کودکان منجر شود. از طرف دیگر، این مواد خوراکی حس سیری پایداری ایجاد نمی‌کنند و باعث پرخوری در ساعات بعدی روز می‌شوند.
دفتر بهبود تغذیه جامعه توصیه میکند به جای استفاده از این خوراکی‌های فرآوری‌شده، از نان‌های سبوس‌دار که غنی از فیبر هستند برای وعده صبحانه استفاده شود. این نان‌ها ضمن کمک به سلامت دستگاه گوارش، در کنترل قند خون و ایجاد احساس سیری طولانی‌مدت مؤثرند.
در ادامه این اطلاعیه آمده است: «آبمیوه‌های صنعتی نیز که معمولاً حاوی مقادیر زیادی قند هستند، میتوانند سطح قند خون و انسولین را به‌طور ناگهانی افزایش دهند و در نهایت موجب افزایش ذخایر چربی در بدن و چاقی شوند. در حالی که بسیاری تصور می‌کنند آبمیوه جایگزین مناسبی برای میوه تازه است، باید توجه داشت که آبمیوه‌ها فاقد فیبر و بسیاری از ویتامین‌ها و مواد معدنی مفید موجود در میوه‌های کامل هستند.»
کارشناسان توصیه می‌کنند والدین برای وعده صبحانه کودکان از میوه‌های تازه یا خشک‌شده همراه با دانه‌ها، لبنیات یا منابع پروتئینی استفاده کنند. این ترکیب‌ها سرشار از مواد مغذی، آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر هستند که به تقویت سیستم ایمنی، سلامت مغز و پوست کودک کمک می‌کنند
گرمازدگی در کمین است؛ توصیه‌های کاربردی از زبان مادران
کودکان یکی از اقشار آسیب پذیر در برابر گرما هستند. مادران همانطور که همیشه تمام تلاش خود را برای محافظت از کودکان خود انجام می دهند، در زمان گرما نیز راهکارهایی را پیشنهاد داده اند تا از بیماری و گرما زدگی فرزندانشان جلوگیری کنند.
طبق اخبار هواشناسی موج گرما در این هفته از تابستان در راه است. با افزایش دما و افزایش موج گرما، خنک ماندن فقط به معنای راحتی نیست، بلکه به معنای ایمن ماندن است. چه در حال لذت بردن از آفتاب باشید و چه سعی کنید خانه خود را قابل تحمل نگه دارید، گرمای شدید می‌تواند خطرات جدی برای سلامتی، به ویژه برای کودکان، ایجاد کند. ما راهکارها، نکات عملی و نجات‌بخشی را برخی از مادران محافظت از خود و فرزندانشان پیشنهاد داده اند را به شما ارائه میدهیم.
در برابر آفتاب هوشیار باشید
هدی ۳۸ ساله مادر دو فرزند ۳ و ۵ ساله – من تا حد امکان سعی میکنم از بیرون رفتن در گرم‌ترین ساعات روز خودداری کنم، اما گاهی اوقات نمی‌توان از این کار اجتناب کرد. در این مواقع سعی میکنم حتما از کرم ضد آفتاب کودک برای بچه ها استفاده کنم و مرتباً آن را تجدید کنم، سر بچه ها کلاه آفتابگیر بگذارم، پوشیدن لباس‌های روشن و گشاد نیز به خنک ماندن بچه ها کمک می کند. علاوه بر این شربت آبلیمو، گلاب یا خاکشیر را برای جلوگیری از گرما زده شدن بچه ها همیشه به همراه دارم.
هر چه خیس‌تر بهتر
مهتا ۴۵ ساله مادر یک دوقلو ۶ ساله و یک کودک ۱۲ ساله- من از قدیم شنیده ام که گرما از طریق پوست، وارد و خارج می‌شود. بنابراین، هر چه پوست را خنک تر نگه دارید بدن خنک تر می ماند. من روشهای مختلفی را برای خنک کردن بچه ها از گرما استفاده می کنم که مهمترین آنها عبارتند از: خیس کردن یک تی‌شرت و خیس نگه داشتن آن، استفاده از یک اسپری آب برای خنک‌کردن، دوش آب خنک در حدی که بچه ها سرما نخورند. گاهی با قرار دادن دست‌ها و پاهایشان در آب سرد، میتوان به سرعت آنها را خنک کرد. مچ دست‌ها و مچ پا نقاط نبض زیادی دارند که رگ‌های خونی در نزدیکی پوست قرار دارند، بنابراین با این روش سریع‌تر خنک می‌شوند.
نوشیدن آب و مایعات و میوه ها به حد نیاز
شیرین ۷۲ ساله مادر ۴ فرزند و مادر بزرگ ۷ نوه- از قدیم گفته اند نوشیدن آب بهترین راه خنک شدن و در امان ماندن از گرما زدگی است. از آنجایی که در گرما میزان تعرق کودکان نیز همانند بزرگترها بیشتر می شود باید این آب از دست رفته را با نوشیدن آب، مایعات و میوه ها جبران کرد. من همیشه در زمانهای گرم سال شربت خاکشیر، گلاب، سکنجبین، آبلیمو در کنار عرقیجاتی مانند کاسنی و بیدمشک را به همراه دارم این نوشیدنی ها میتوانند یک نوشیدنی خنک کننده و آبرسان قوی برای کودکان باشند. علاوه بر این مصرف میوه هایی مانند، هندوانه، خیار، هلو، آلبالو و… نیز به رفع عطش و جلوگیری از گرما زدگی کودکان کمک میکند.
درفصول گرم سال غذای سبک به کودکان بدهید
هانیه ۵۳ ساله مادر ۳ فرزند ۱۳، ۱۸ و ۲۱ ساله- درروزهای گرم سال ما سعی می کنیم غذاهای سبک، متعادل و منظم بخوریم. آب دوغ خیار، نان و پنیر و انگور، نان و پنیر و هندوانه، سالادهای کاهو و کرفس و غذاهای اینچنینی در کنار اینکه سبک است به هیدراته ماندن و خنک شدن بدن انها نیز کمک می کند.
بازی و فعالیت بدنی را به ساعات خنک‌تر روز موکول کنید
سارا ۴۵ سال دارد و در کنار اینکه خود یک فرزند ۸ ساله دارد، مربی مهد کودک نیز هست- بازی و فعالیت های بدنی جزئی جدایی ناپذیر از زندگی کودکان است و نمی توان فعالیت آنها را به دلیل گرما به کل مختل کرد اما میتوان انها را به ساعات خنک روز مانند صبح های زود، بعد از ظهر و یا غروب ها موکول کرد. به یاد داشته باشید در زمان بازی و فعالیت کودکان حتما آب به همراه داشته باشید تا اب بدن کودکان تمام نشود. چنانچه در زمان بازی متوجه علائمی مانند؛ گیجی، بی حالی، سر درد در کودکانتان شدید حتما مانع فعالیت آنها شده و به حد کافی به انها مایعات بدهید.
با وجود تمام این راهکارها گرما زدگی در کودکان را جدی بگیرید و در صورت مشاهده علائم شدید گرمازدگی مانند تب بالا، تشنج و اختلال هوشیاری، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.