دسته: سلامت
چرا بعد از گریه حالمان بهتر می‌شود؟
بعد از گریه، ناگهان آرام می‌شویم. اما چه اتفاقی درون بدن می‌افتد که غم جایش را به آرامش میدهد؟ علم پاسخ شگفت‌انگیزی برای این سؤال دارد.
همه ما بارها شنیده‌ایم که گریه نشانه ضعف است و حتی گفته شده «مرد که گریه نمی‌کند». اما حقیقتی که علم و تجربه روزمره نشان میدهد، کاملاً برعکس است: گریه، یکی از قدرتمندترین واکنش‌های طبیعی انسان برای مدیریت فشارهای روانی و جسمانی است.
اشک‌ها، پیام‌آور احساسات عمیق ما هستند و وقتی به درستی تجربه شوند، نه تنها بار روانی را سبک می‌کنند، بلکه می‌توانند ذهن و بدن را به آرامش برسانند، عملکرد مغز را بهبود بخشند و حتی توانایی مدیریت هیجانات را تقویت کنند.
اشک؛ وسیله‌ای برای کاهش فشار روانی
مطالعات نشان داده‌اند که گریه باعث کاهش سطح کورتیزول، هورمون استرس، می‌شود و فعالیت سیستم عصبی پاراسمپاتیک را افزایش میدهد. به عبارت دیگر، بدن پس از گریه، وارد حالت آرامش می‌شود و فشارهای روانی تخلیه می‌گردد.
پژوهشی در سال ۲۰۱۰ در مجله Cognition and Emotion نشان داد افرادی که گریه می‌کنند، پس از تجربه موقعیت‌های استرس‌زا، احساس آرامش و کاهش تنش بیشتری دارند. همچنین، تحقیق دیگری در University of South Australia نشان داد که گریه به کاهش فشار خون و تنش عضلانی کمک می‌کند و می‌تواند یک مکانیسم طبیعی برای جلوگیری از اضطراب مزمن باشد.
گریه و سلامت مغز و قلب
گریه نه تنها به آرامش روانی منجر می‌شود، بلکه تأثیرات فیزیولوژیک قابل‌توجهی بر بدن دارد. هنگام گریه، بدن مقدار زیادی اندورفین ترشح می‌کند؛ موادی شیمیایی که به طور طبیعی موجب تسکین درد و بهبود خلق‌وخو می‌شوند. به همین دلیل، بسیاری از افراد پس از گریه احساس سبکی، رهایی و حتی سرخوشی خفیفی را تجربه می‌کنند.
گریه باعث کاهش ضربان قلب و فشار خون می‌شود و بدن را از حالت تنش به وضعیت آرامش منتقل می‌کند
از نظر فیزیولوژیکی، گریه باعث کاهش ضربان قلب و فشار خون می‌شود و بدن را از حالت تنش به وضعیت آرامش منتقل می‌کند. این فرآیند به ویژه در افرادی که دچار اضطراب‌های مزمن یا فشارهای عصبی هستند، می‌تواند مانند یک تنظیم‌کننده طبیعی برای سیستم عصبی عمل کند.
از سوی دیگر، تخلیه هیجانات از طریق گریه، تمرکز ذهنی را افزایش میدهد و به مغز فرصت بازسازی و پردازش دوباره احساسات را میدهد.
پژوهشی که در مجلهBiological Psychology منتشر شد نشان میدهد افرادی که به‌صورت طبیعی و بدون سرکوب احساسات خود گریه می‌کنند، در مدیریت هیجانات، تصمیم‌گیری در شرایط بحرانی و بازگشت از استرس عملکرد بهتری دارند. به عبارت دیگر، اشک‌ها نه تنها باری از دل برمی‌دارند، بلکه به تعادل سیستم عصبی و سلامت قلب و مغز کمک می‌کنند.
گریه؛ مهارتی برای مدیریت هیجانات
گریه سالم می‌تواند به ما کمک کند احساسات خود را بهتر بشناسیم و مدیریت کنیم. پژوهش‌های روانشناسی نشان داده است که افرادی که به طور منظم گریه می‌کنند، درک عاطفی و همدلی بیشتری با دیگران دارند و به همین دلیل در روابط اجتماعی خود موفق‌تر عمل می‌کنند. گریه، در واقع نوعی تخلیه سالم هیجانی است که به فرد کمک می‌کند خشم، غم و فشار روانی را به شیوه‌ای طبیعی و بی‌خطر رها کند، بدون اینکه این احساسات درونی انباشته شوند یا به شکل رفتارهای پرخطر بروز پیدا کنند.
گریه را باید به عنوان مهارتی برای خودشناسی و سلامت روان شناخت
به همین دلیل، بسیاری از روان‌شناسان امروزه گریه را نه نشانه ضعف، بلکه نوعی هوش هیجانی بالا می‌دانند. کسی که می‌تواند احساسات خود را بشناسد، بیان کند و از طریق گریه آرام شود، در واقع در مسیر تعادل روانی گام برمی‌دارد. بنابراین، گریه را باید به عنوان مهارتی برای خودشناسی و سلامت روان شناخت؛ مهارتی که اگر به درستی درک شود، می‌تواند به ما کمک کند زندگی عاطفی سالم‌تر و روابط انسانی عمیق‌تری داشته باشیم.
گریه، وقتی به‌درستی تجربه شود، می‌تواند نقش یک داروی طبیعی برای روان انسان داشته باشد. برای اینکه اثرات مثبت آن کامل‌تر و عمیق‌تر شود، لازم است شرایطی فراهم شود که فرد بتواند بدون فشار یا قضاوت، احساسات خود را آزادانه بیان کند. شناخت دقیق هیجانات و دلیل ناراحتی یا غم پیش از گریه، باعث می‌شود تخلیه روانی کامل‌تر باشد و فرد پس از گریه احساس آرامش واقعی کند.
به هر ترتیب، گریه یک ابزار طبیعی و تکاملی برای کاهش استرس، بهبود خلق و خو و حفظ سلامت روان است. هر بار که فرد اشک می‌ریزد، بخشی از فشارهای پنهان درونش آزاد می‌شود و ذهن و بدن فرصتی برای بازسازی می‌یابند.
پیشگیری از لکهای پوستی با مراقبت‌های ساده
هر لکه روی پوست، داستانی از سبک زندگی ما را روایت می‌کند. از ساعت‌هایی که زیر نور آفتاب گذرانده‌ایم، تا انتخاب‌های غذایی و میزان خواب و استرس، همه و همه در ظاهر شدن این نقاط کوچک اما پرحضور نقش دارند. اما خبر خوب این است که با مراقبت‌های ساده روزمره، تغذیه سالم می‌توانیم پوستی شفاف و سالم داشته باشیم.
وقتی جلوی آینه می‌ایستیم و لکهای تازه روی پوستمان می‌بینیم، معمولاً اولین چیزی که به ذهن می‌رسد این است؛ «چطور شد؟!» واقعیت این است که لکهای پوستی چیزی نیستند که یک روزه ظاهر شوند. آنها داستان روزها و ماه‌ها سبک زندگی ما را روایت می‌کنند. از ساعت‌هایی که زیر نور آفتاب گذرانده‌ایم، تا انتخاب‌های غذایی و حتی میزان خواب و استرس، همه و همه نقش خود را در ظاهر شدن این نقاط کوچک اما پرحضور دارند.
لک‌ها، همسفر ناخواسته زندگی
لکهای پوستی انواع مختلفی دارند. بعضی از آنها مثل دوستان قدیمی، آرام و آهسته سر می‌رسند، مثل لکه‌های ناشی از نور خورشید که معمولاً روی صورت، دست‌ها و شانه‌ها دیده می‌شوند. بعضی دیگر ناگهانی ظاهر می‌شوند، مثل لکهای هورمونی در دوران بارداری یا تغییرات هورمونی دیگر. حتی جوش‌ها و بریدگی‌های کوچک هم می‌توانند بعد از التیام، جای خود را به لکه‌های تیره بدهند.
تصور کنید هر یک از این لک‌ها یک یادآور کوچک است، یادآوری از سبک زندگی روزمره شما. ساعات طولانی زیر آفتاب بدون کرم ضدآفتاب، شب‌های کوتاه و پر استرس، یا وعده‌های غذایی ناسالم و پر از قند و چربی.
صبح‌ها با نور خورشید آغاز می‌شوند
یکی از اصلی‌ترین عوامل ایجاد لکهای پوستی، نور خورشید است. وقتی صبح از خواب بیدار می‌شویم و بدون کرم ضدآفتاب بیرون می‌رویم، یا حتی وقتی با موبایل خود زیر نور پنجره ساعت‌ها می‌نشینیم، پوست ما در حال دریافت اشعه فرابنفش است. این اشعه تولید ملانین را تحریک می‌کند؛ ماده‌ای که رنگ پوست را تعیین می‌کند. ملانین بیش از حد، همان چیزی است که به صورت لکه‌های قهوه‌ای روی پوست ظاهر می‌شود.
راهکار ساده اما مؤثر کرم ضدآفتاب با SPF مناسب، حتی در روزهای ابری، کلاه‌های لبه‌دار و لباس‌های پوشاننده هنگام حضور طولانی در آفتاب است. این اقدامات نه تنها از لک‌ها پیشگیری می‌کنند، بلکه از پیری زودرس پوست هم جلوگیری می‌کنند.
غذای پوست، غذای زندگی
شاید عجیب به نظر برسد اما رژیم غذایی ما مستقیماً با ظاهر پوست در ارتباط است. پوست مانند آینه‌ای است که در آن سبک زندگی غذایی ما انعکاس پیدا می‌کند. کمبود ویتامین C و E، یا زینک می‌تواند روند ترمیم پوست را کند کرده و لکه‌ها را تشدید کند. از طرف دیگر، مصرف زیاد شکر و غذاهای فرآوری‌شده التهاب را افزایش داده و لکهای موجود را برجسته‌تر می‌کند.
توت‌فرنگی، کیوی، هویج و کلم بروکلی رنگ پوست را شفاف‌تر می‌کنند
بر اساس تجربه‌ای ملموس، یک هفته رژیم پر از میوه و سبزیجات تازه، همراه با آب کافی، می‌تواند به وضوح تفاوت پوست شما را نشان دهد. توت‌فرنگی، کیوی، هویج و کلم بروکلی نه تنها رنگ پوست را شفاف‌تر می‌کنند، بلکه روند بازسازی سلول‌ها را سرعت می‌بخشند.
خواب و آرامش، زمان بازسازی
شب‌های کوتاه و استرس‌های روزمره دشمنان پوست هستند. کمبود خواب و استرس مزمن هورمون کورتیزول را افزایش می‌دهند و این باعث التهاب و تشدید لک‌ها می‌شود. اگر می‌خواهید پوست شما نفس بکشد، باید به آن زمان بدهید. ۷ تا ۹ ساعت خواب شبانه، تمرین مدیتیشن یا یوگا، و حتی چند دقیقه تنفس عمیق در طول روز می‌تواند تاثیر شگفت‌انگیزی داشته باشد.
عادات روزمره و مراقبت‌های کوچک
گاهی مشکل اصلی، مراقبت‌های روزمره نادرست است، مثل شستشوی بیش از حد، سابیدن شدید پوست یا استفاده از محصولات ناسازگار با نوع پوست. این عادات کوچک می‌توانند التهاب ایجاد کرده و لک‌ها را تشدید کنند. انتخاب محصولات مناسب، مرطوب نگه داشتن پوست و پرهیز از لایه‌برداری مکرر، کمک می‌کند پوست شما آرامش پیدا کند و خود را بازسازی کند.
همچنین ترک سیگار و کاهش مصرف الکل به اندازه استفاده از کرم‌های ضدآفتاب اهمیت دارد. این مواد نه تنها آسیب اکسیداتیو ایجاد می‌کنند، بلکه روند پیری و لکهای پوستی را سرعت می‌بخشند.
وقتی زندگی سبک زندگی پوست را شکل میدهد
یکی از زیبایی‌های سبک زندگی، همین ارتباط مستقیم بین انتخاب‌های روزمره و نتایج ملموس است. هر بار که صبحانه سالم می‌خورید، کمی ورزش می‌کنید، یا زیر نور آفتاب با کرم ضدآفتاب بیرون می‌روید، به پوست خود لطف می‌کنید. لک‌ها دیگر دشمن نیستند، بلکه بازخوردی از شیوه زندگی شما هستند و فرصتی برای اصلاح رفتارها.
درمان و پیشگیری
اگر لکه‌ها ظاهر شده‌اند، نگران نباشید. گزینه‌های زیادی وجود دارند:
کرم‌های روشن‌کننده و ضدآفتاب: استفاده منظم و مداوم، پیشگیری و درمان را همزمان انجام میدهد.
روش‌های پزشکی: لایه‌برداری شیمیایی، لیزر و میکرونیدلینگ (تحریک کلاژن سازی) می‌توانند برای لکهای مقاوم موثر باشند اما بهترین نتیجه وقتی حاصل می‌شود که سبک زندگی روزمره نیز اصلاح شده باشد.
راهکارهای طبیعی: ماسک‌های خانگی با عسل، لیمو و ماست یا روغن‌های طبیعی مثل جوجوبا و بادام می‌توانند روند روشن شدن پوست را تدریجی و ملایم کنند.
لک‌ها، داستان زندگی ما
لکهای پوستی فقط مشکلات زیبایی نیستند، آنها داستان انتخاب‌ها و سبک زندگی ما را روایت می‌کنند. با مراقبت‌های ساده روزانه، تغذیه سالم، خواب کافی و محافظت از پوست در برابر آسیب‌ها، می‌توانیم این داستان را به داستانی مثبت تبدیل کنیم. هر لکه یادآور لحظه‌ای است که به پوست خود توجه کرده‌ایم یا نکرده‌ایم و هر اقدام درست، گامی به سوی پوستی سالم و شفاف است.
سبک زندگی سالم یعنی نگاه کردن به پوست خود با احترام و دقت، شناختن نیازهای آن و پاسخ دادن به آنها. وقتی سبک زندگی ما با نیازهای پوستمان هماهنگ باشد، لک‌ها کم‌رنگ می‌شوند و پوست، همانند آینه‌ای شفاف، بازتاب‌دهنده سلامتی و شادابی ما خواهد بود.
صبحانه ناسالم دشمن پنهان سلامت قلب
صبح بیدار می‌شوید و با عجله یک فنجان قهوه درست می‌کنید و فنجان در دست از خانه بیرون می‌زنید، بی‌آنکه بدانیم همین صبحانه ساده می‌تواند آرام‌آرام فشار خونتان را بالا برده و سلامت قلبتان را تهدید کند.
بر اساس گزارش منتشره در سایت EatingWell، کارشناسان معتقدند عادت‌های صبحگاهی ظاهراً بی‌ضرر می‌توانند سلامت قلب را در درازمدت به خطر بیندازند. در میان عادات، مصرف بیش از اندازه سدیم در وعده صبحانه می‌تواند زمینه‌ساز افزایش فشار خون و بیماری‌های قلبی و عروقی شود.
نمک پنهان در صبحانه‌های روزمره
دکتر رابرت سگل، متخصص قلب در گفت وگو با سایت ایتینگ ول بر این باور است که رژیم غذایی پر سدیم موجب احتباس مایعات در بدن و در نتیجه افزایش فشار خون شده و عاملی است که خطر بروز نارسایی قلبی را بالا ببرد. بسیاری تصور می‌کنند این هشدار تنها شامل کالباس و سوسیس است، اما شامل؛ نمک و خوراکی‌های دیگری مانند نان، مافین و شیرینی نیز می‌شود.
آمارهای منتشره در این سایت نشان میدهد بیماری‌های قلبی وعروقی عامل نزدیک به یک‌سوم مرگ‌ومیرها در ایالات متحده هستند. به همین دلیل، توجه به ترکیب غذایی در نخستین وعده روز می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از این بیماری‌ها داشته باشد. انجمن قلب آمریکا توصیه می‌کند مصرف سدیم روزانه از ۱۵۰۰ میلی‌گرم تجاوز نکند، در حالی که میزان واقعی مصرف در بیشتر جوامع از مرز ۳۰۰۰ میلی‌گرم می‌گذرد.
چربی‌های اشباع یکی از شرکای خطرناک قلب
صبحانه‌های فرآوری‌شده مانند؛ سوسیس یا گوشت‌های دودی نه تنها سرشار از نمک می باشند بلکه چربی اشباع بالایی داشته و سطح کلسترول بد را در خون افزایش می‌دهند. تجمع این چربی در دیواره رگ‌ها، زمینه‌ساز تصلب شرایین و در نهایت سکته قلبی می شود.
مصرف ۱۵۰ گرم گوشت فرآوری‌شده در هفته خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را ۴۰ تا ۵۰ درصد افزایش می دهد
نتایج مطالعات نشان داده است مصرف تنها ۱۵۰ گرم گوشت فرآوری‌شده در هفته می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عمده را تا ۴۰ تا ۵۰ درصد افزایش دهد.
کارشناسان پیشنهاد می‌کنند برای تأمین پروتئین مورد نیاز صبحانه از منابع طبیعی‌تر و کم‌نمک مانند؛ تخم‌مرغ، ماست ساده، پنیر کم‌سدیم و حبوبات استفاده شود. حتی بیکن بوقلمون یا سوسیس مرغ نیز همچنان در گروه گوشت‌های فرآوری‌شده قرار دارند و مصرف مداوم آنها توصیه نمی‌شود.
صبحانه پر سدیم و خطر ابتلا به دیابت نوع د
رژیم غذایی پرنمک نه تنها به سلامت قلب آسیب می‌زند بلکه خطر ابتلا به دیابت نوع دو را نیز افزایش میدهد. پژوهش‌ها نشان داده‌اند افرادی که بیشترین میزان سدیم را مصرف می‌کنند تا ۸۰ درصد بیشتر در معرض ابتلا به دیابت می‌باشند.
افزایش قند خون ناشی از این وضعیت به تدریج به دیواره رگ‌ها آسیب زده و خطر بروز بیماری‌های قلبی را دو برابر می‌کند. در واقع، دیابت و بیماری‌های قلبی دو حلقه از یک زنجیره‌اند که هرکدام دیگری را تقویت می‌کنند.
کمبود فیبر، دشمن خاموش قلب
در کنار نمک و چربی، کمبود فیبر نیز از عوامل مهمی است که سلامت قلب را تهدید می‌کند. فیبر محلول که در میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل وجود دارد، به کاهش کلسترول کمک کرده و از تجمع چربی در رگ‌ها جلوگیری می‌کند.
کارشناسان تغذیه توصیه می‌کنند روزانه حداقل ۲۵ تا ۳۰ گرم فیبر مصرف شود. با این حال بسیاری از صبحانه‌های متداول، از نان سفید گرفته تا شیرینی‌های آماده، فیبر بسیار کمی دارند. جایگزینی آنها با جو دوسر، نان سبوس‌دار یا میوه‌هایی مانند؛ سیب، گلابی و موز می‌تواند آغاز خوبی برای یک روز سالم باشد.
عادت‌های ساده برای آغاز سالم روز
اصلاح چند عادت کوچک در ابتدای روز می‌تواند تأثیری چشمگیر بر سلامت قلب داشته باشد. متخصصان برای سلامت قلب عادات غذایی سالم زیر را توصیه‌ها و پیشنهاد کرده اند:
آبرسانی بدن: نوشیدن یک لیوان آب پیش از قهوه، گردش خون را بهبود داده و فشار خون را متعادل نگه می‌دارد. حتی کم‌آبی خفیف می‌تواند بار مضاعفی بر قلب وارد کند.
انتخاب غلات کامل: جایگزینی نان سفید با نان سبوس‌دار یا جو دوسر، علاوه بر افزایش فیبر، به کاهش کلسترول کمک می‌کند.
مصرف پروتئین باکیفیت: صبحانه‌ای با ۲۰ تا ۳۰ گرم پروتئین از منابعی مانند؛ تخم‌مرغ، لبنیات کم‌چرب یا حبوبات به تثبیت قند خون و کاهش اشتهای غذایی کمک می‌کند.
کاهش شکر افزوده: خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های شیرین، خطر سکته و نارسایی قلبی را افزایش می‌دهند. میوه‌های تازه می‌توانند جایگزینی طبیعی و سالم باشند.
تحرک صبحگاهی: ۱۰ دقیقه پیاده‌روی، نرمش یا یوگا در صبح به بهبود گردش خون و کاهش کلسترول کمک می‌کند.
مدیریت استرس: چند دقیقه تنفس عمیق یا مدیتیشن کوتاه در صبح می‌تواند فشار خون و ضربان قلب را در سطح مطلوب نگه دارد.
نور آفتاب: قرار گرفتن در معرض نور طبیعی صبحگاهی علاوه بر افزایش ویتامین D، به تنظیم فشار خون و خلق‌وخو کمک می‌کند.
شروع روز با صبحانه‌ای پرنمک و پرچرب شاید در ظاهر بی‌اهمیت به نظر برسد، اما تکرار آن در طول زمان می‌تواند زمینه‌ساز فشار خون بالا، دیابت و بیماری‌های قلبی شود. انتخاب غذاهای طبیعی‌تر، کاهش مصرف نمک و چربی، افزودن فیبر و تحرک کافی، گام‌هایی ساده و مؤثر برای حفظ سلامت قلب به شمار می‌روند.
روز را می‌توان با انتخاب‌هایی آغاز کرد که نه‌تنها انرژی‌بخش می باشند بلکه تپش قلب را آرام‌تر و عمر را طولانی‌تر می‌کنند. انتخاب‌هایی که سرچشمه گرفته از آگاهی افراد است نه از عادات اشتباه که به مرور شکل گرفته اند.
سازمان جهانی بهداشت: ناباروری از هر ۶ نفر، یک نفر را تحت تأثیر قرار میدهد
سازمان جهانی بهداشت (WHO) روز گذشته (جمعه) اعلام کرد از هر شش نفر در سن باروری در سراسر جهان، یک نفر با ناباروری مواجه است.
این سازمان دستورالعمل جهانی جدیدی را منتشر کرد که توصیه‌هایی را برای بهبود دسترسی به پیشگیری، تشخیص و درمان ارائه میدهد.
سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد به رغم گستردگی این مشکل، دسترسی به مراقبت‌های باروری همچنان «به شدت محدود» است. در بسیاری از کشورها، آزمایش‌ها و درمان‌ها به طور عمده از جیب مردم پرداخت می‌شود و افراد را با بار مالی بالایی مواجه می‌کند.
در برخی مناطق، یک دور لقاح آزمایشگاهی (IVF) می‌تواند «دو برابر میانگین درآمد سالانه خانوار» هزینه داشته باشد.
تدروس آدهانوم گبریسوس، دبیرکل سازمان جهانی بهداشت در این باره گفت: ناباروری یکی از نادیده گرفته‌شده‌ترین چالش‌های بهداشت عمومی در زمان ما و یک مسئله مهم برابری در سطح جهان است. میلیون‌ها نفر به تنهایی با این مسیر روبرو هستند – از مراقبت محروم هستند، به سمت درمان‌های ارزان‌تر اما اثبات نشده سوق داده می‌شوند، یا مجبورند بین امید به بچه‌دار شدن و امنیت مالی خود یکی را انتخاب کنند.
این دستورالعمل که اولین دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت در مورد ناباروری است، شامل ۴۰ توصیه است که مسیرهای بالینی برای تشخیص علل شایع ناباروری و راهنمایی در مورد چگونگی پیشرفت درمان از مشاوره و توصیه‌های زمان‌بندی گرفته تا روش‌هایی مانند تلقیح داخل رحمی یا IVF را پوشش میدهد.
به گزارش آناتولی، این سازمان بهداشتی اعلام کرد که ناباروری می‌تواند باعث انگ اجتماعی، پریشانی و مشکلات مالی قابل توجهی شود. این سازمان خواستار سرمایه‌گذاری بیشتر در زمینه پیشگیری از جمله اطلاعات مربوط به باروری، عوامل مرتبط با سن و عفونت‌های مقاربتی درمان نشده، شد.
همچنین اقدامات مربوط به سبک زندگی مانند رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی و ترک مصرف دخانیات برای افرادی که قصد بارداری دارند، توصیه می‌شود.
این دستورالعمل در عین حال بر نیاز به حمایت روانی-اجتماعی از زوج هایی که قصد فرزندآوری دارند، تأکید کرده است.
قرص‌ها و پودرهای لاغری عطاری‌ها بی‌خطر نیستند/ هیچ روش سالمی برای کاهش وزن سریع و بدون عارضه وجود ندارد
دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در پاسخ به یکی از باورهای نادرست تغذیه‌ای اعلام کرد: برخلاف تصور عمومی، قرص‌ها و پودرهای لاغری یا چاقی که در عطاری‌ها یا برخی سایت‌ها عرضه می‌شوند، بی‌ضرر نیستند و می‌توانند عوارض جدی و حتی جبران‌ناپذیری برای مصرف‌کنندگان ایجاد کنند.
بر اساس اعلام دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در سال‌های اخیر به‌دلیل نگرانی از عوارض برخی داروهای شیمیایی و وجود تبلیغات گسترده درباره «گیاهی بودن» محصولات لاغری، بسیاری از مردم داروهای کاهش وزن را بدون نسخه و از عطاری‌ها تهیه می‌کنند؛ درحالی‌که این تصور که محصولات گیاهی همیشه سالم و بدون عارضه‌اند، کاملاً نادرست است.
دفتر بهبود تغذیه جامع وزارت بهداشت تاکید کرد: بخش قابل توجهی از قرص‌های لاغری فاقد مجوز که در عطاری‌ها فروخته می‌شوند، ترکیبی از چند ماده ناشناخته هستند؛ برخی از آنها حتی از مواد شبه‌آمفتامین و شبه‌اکس ساخته شده‌اند که یکی از عوارضشان کاهش وزن است. این ترکیبات به‌شدت اعتیادآور بوده و می‌توانند موجب تحلیل عضلانی، اختلالات قلبی‌ـ‌عروقی، شوک، مشکلات گوارشی، افزایش فشارخون و انواع اختلالات روانی شوند.
دفتر بهبود تغذیه جامعه همچنین هشدار داده است که حتی محصولاتی که با عنوان «کاملاً گیاهی» فروخته می‌شوند نیز به دلیل نبود نظارت آزمایشگاهی، نامشخص بودن دوز مواد و احتمال تداخل با سایر داروها می‌توانند سلامت مصرف‌کننده را تهدید کنند.
در این گزارش تأکید شده است: هیچ روش سالم و علمی برای کاهش وزن سریع و بدون عارضه وجود ندارد و مردم باید برای درمان چاقی یا لاغری غیرطبیعی تنها از طریق پزشکان و متخصصان تغذیه اقدام کنند.
داغی کف پا در شب؛ نشانه‌ای از اختلال عصبی یا متابولیک
فوق تخصص جراحی پا و مچ پا با تأکید بر اینکه داغی کف پا یا سندروم سوزش پا یکی از علائم شایع اختلالات عصبی و متابولیک است، گفت: این عارضه معمولاً با احساس سوزش، گرمی، گزگز یا درد تیز در کف پا همراه است و در بسیاری از بیماران، شدت علائم در شب افزایش می‌یابد.
دکتر علیرضا موسویان، فوق تخصص جراحی پا و مچ پا و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه گرمی محیط رختخواب، گشاد شدن عروق پوستی برای دفع حرارت، توجه بیشتر مغز به پیام‌های عصبی هنگام استراحت و تغییرات هورمونی از عوامل تشدیدکننده این حالت در شب هستند، گفت: در بیماران مبتلا به دیابت، افزایش مزمن قند خون موجب تخریب تدریجی رگ‌های کوچک تغذیه‌کننده اعصاب شده و در نهایت باعث مرگ سلول‌های عصبی و انتقال نادرست پیام‌های عصبی می‌شود
وی تأکید کرد: در صورت بروز احساس داغی کف پا، افراد به‌ویژه مبتلایان به دیابت یا دارای سابقه خانوادگی این بیماری باید فوراً سطح قند خون خود را کنترل کرده و برای ارزیابی دقیق عملکرد اعصاب به پزشک مراجعه کنند.
این عضو هیأت علمی با اشاره به سایر علل نوروپاتی گفت: کمبود ویتامین‌های گروه B به‌ویژه B12 و فولات، مصرف طولانی‌مدت الکل، بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس و گیلن‌باره و همچنین تماس طولانی با مواد سمی صنعتی از علل مهم بروز سندروم سوزش پا هستند.
وی افزود: اگر علل عصبی رد شود، باید دلایل متابولیک مانند کمبود ویتامین‌ها، کم‌کاری تیروئید، کم‌خونی شدید و نارسایی کلیوی بررسی شود؛ زیرا هر یک از این اختلالات می‌تواند با کاهش اکسیژن‌رسانی یا تجمع سموم در بدن، موجب داغی و سوزش کف پا شود.
موسویان با اشاره به اینکه در برخی موارد علت داغی کف پا به عوامل محیطی و موضعی محدود می‌شود، گفت: پوشیدن کفش‌های تنگ و نامناسب، ایستادن طولانی‌مدت و عفونت‌های قارچی موسوم به پای ورزشکار که با خارش، بوی نامطبوع و سوزش همراه است از جمله این عوامل هستند.
وی همچنین به بیماری نادر اریتروملالژیا اشاره کرد و افزود: در این بیماری ناهنجاری‌های عروقی موجب افزایش جریان خون در پاها شده و باعث قرمزی، تورم و گرمای شدید می‌شود.
این فوق تخصص جراحی پا و مچ پا درباره علائم هشداردهنده گفت: اگر داغی کف پا همراه با بی‌حسی، ضعف عضلانی، زخم بدون درد یا تشدید ناگهانی علائم بروز کند، بیمار باید فوراً به پزشک مراجعه کند؛ زیرا این نشانه‌ها می‌توانند بیانگر پیشرفت آسیب عصبی و خطر بروز عوارض جدی باشند.
موسویان با اشاره به اینکه روش‌های خانگی تنها نقش تسکینی موقت دارند، به اقدامات زیر توصیه کرد: خیساندن پاها در آب خنک (نه آب یخ)، استفاده از کرم‌های حاوی منتول، کافور یا ژل آلوئه‌ورا، استفاده از جوراب‌های نخی، تهویه مناسب در هنگام خواب، بالا نگه‌داشتن پاها و مدیریت استرس.
وی تأکید کرد: درمان اصلی باید بر اساس علت زمینه‌ای انجام شود و بدون شناسایی علت، استفاده از درمان‌های خانگی کافی نیست.
بنابر اعلام وزارت بهداشت، موسویان در پایان خاطرنشان کرد: داغی کف پا به‌ویژه در هنگام شب علامتی است که نباید نادیده گرفته شود؛ زیرا در بسیاری از موارد اولین نشانه بروز اختلالات عصبی یا متابولیک است. تشخیص زودهنگام و درمان به‌موقع، نقش مهمی در پیشگیری از آسیب‌های غیرقابل بازگشت دارد.
سرماخوردگی را با آنتی‌بیوتیک درمان نکنید
اولین واکنش بسیاری از افراد هنگام بروز علائم سرماخوردگی، مصرف سریع آنتی‌بیوتیک است. اما آیا این داروها واقعاً می‌توانند در بهبود علایم سرماخوردگی کمک کننده باشند و عامل ایجاد بیماری را شکست دهند یا برعکس سلامت فرد را به خطر می‌اندازند؟
دکتر امید مرادی – متخصص داروسازی بالینی و عضو هیأت علمی دانشکده داروسازی شیراز در این باره گفت: عامل اصلی بروز بیماری سرماخوردگی ویروس‌ها هستند. پس از ایجاد بیماری علایمی همانند تب، آبریزش و گرفتگی بینی، احساس خارش در بینی، چشم و دستگاه تنفسی، گلودرد و سرفه در بیمار تظاهر پیدا می‌کند. به یاد داشته باشیم تنها درصد کمی از عفونت‌های دستگاه تنفسی منشأ باکتریایی دارند.
به گفته وی، آنتی‌بیوتیک‌های موجود در داروخانه همانند داروی آموکسی سیلین، پنیسیلین و آزیترومایسین فقط بر باکتری‌ها مؤثرند و هیچ نقشی در درمان عفونت‌های ویروسی ندارند.
این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز تصریح کرد: مصرف بی‌رویه این داروها نه‌تنها کمکی به بهبود بیماری نمی‌کند، بلکه می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی همانند مشکلات گوارشی، واکنش‌های آلرژیک، تغییر فلور طبیعی میکروبی بدن و همچنین تداخلات دارویی شود.
کودکان و سالمندان؛ گروه‌های آسیب‌پذیر
مرادی با اشاره به اینکه کودکان و سالمندان نسبت به عوارض ناشی از مصرف خودسرانه داروها حساس‌تر هستند، بیان کرد: استفاده نادرست از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند منجر به بروز عوارض جانبی جدی همانند واکنش‌های حساسیتی شدید شود.
خطر مقاومت میکروبی؛ تهدیدی جهانی
این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها را عامل اصلی بروز مقاومت میکروبی عنوان کرد و گفت: مقاومت میکروبی، پدیده‌ای جهانی که درمان بسیاری از عفونت‌ها را دشوار و پرهزینه کرده است.
به گفته مرادی، بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، مقاومت باکتریایی در سال ۲۰۱۹ به طور مستقیم مسئول ۱.۲۷ میلیون مرگ و به طور غیرمستقیم در مرگ ۴.۹۵ میلیون نفر دخیل بوده است. اگر این روند ادامه یابد، عفونت‌های ساده‌ای که پیش‌تر به راحتی درمان می‌شدند، به تهدیدی مرگبار تبدیل خواهند شد.
این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز تصریح کرد: متاسفانه با توجه به پیش بینی های موجود میزان مرگ و میر ایجاد شده به علت بحران مقاومت میکروبی در دنیا رو به افزایش است و این موضوع به عنوان یک عامل جدی تهدید کننده سلامت عمومی جامعه در نظر گرفته می شود.
مرادی یکی از موثرترین راهکارهای بهبود و کنترل این وضعیت را کاهش مصرف بی رویه داروهای آنتی بیوتیکی و عدم مصرف خودسرانه این داروها عنوان کرد
باور غلط درباره تب و گلودرد
وی با اشاره به اینکه بسیاری از مردم تصور می‌کنند تب و گلودرد ایجاد شده در بیماری سرماخوردگی نیاز به دریافت آنتی‌بیوتیک دارد و این داروها می‌تواند این علایم را سریع‌تر برطرف کند، افزود: در حالی که این علایم اغلب ناشی از عفونت‌های ویروسی هستند و مصرف آنتی‌بیوتیک هیچ تأثیری در بهبود آنها ندارد، کنترل علایم بیمار با استفاده از داروهای رایج در دسترس مانند استامینوفن و فرآورده‌های ضدسرماخوردگی براساس راهنمایی پزشک و داروساز توصیه می‌شوند.
چه زمانی باید آنتی‌بیوتیک مصرف کنیم؟
وی ادامه داد: مصرف آنتی‌بیوتیک در درمان بیماری‌های باکتریال ایجاد شده بسیار مهم است ولی تنها زمانی توصیه می‌شود که پزشک معالج تشخیص عفونت باکتریایی را داده باشد و دارو را تجویز کند.
این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: در صورت بروز علایم شدید، عدم بهبود علایم بیماری، یا وجود بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، بیماری قلبی، تنفسی، کلیوی و کبدی، سرطان و ضعف سیستم ایمنی، مراجعه به پزشک ضروری است.
نقش داروسازان در آموزش عمومی
مرادی نقش داروسازان را در خط مقدم آموزش و اطلاع‌رسانی عمومی حائز اهمیت دانست و افزود: نظارت دقیق بر تجویز و تحویل داروها یکی از مؤثرترین ابزارهای کنترل مصرف غیرمنطقی آنتی‌بیوتیک و مقابله با مقاومت میکروبی است.
بنابر اعلام وزارت بهداشت، وی با تاکید بر اینکه مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک ها در سرماخوردگی نه‌تنها فایده درمانی ندارد، بلکه سلامت فردی و اجتماعی را تهدید می‌کند، افزود: مقاومت میکروبی یک بحران جهانی است که بنا بر هشدار سازمان بهداشت جهانی می‌تواند آینده درمان‌های پزشکی را به خطر اندازد، راهکار اصلی، افزایش آگاهی عمومی، تجویز مسوولانه پزشکان و نظارت داروسازان است.
استرس مادران در بارداری موجب تسریع رشد دندان‌های نوزاد می‌شود
یافته‌های جدید نشان میدهد استرس مادران در دوران بارداری نه تنها بر سلامت روانی نوزاد، بلکه بر رشد جسمی وی نیز تأثیر می‌گذارد.
به گزارش گروه علمی ایرنا، وبگاه مِدیکال اِکسپرس در گزارشی آورده است:
پژوهش‌های جدید نشان میدهد استرس مادران در دوران بارداری می‌تواند موجب تسریع در رویش دندان‌های شیری نوزادان شود. این مطالعه برای اولین‌بار ارتباط بین سطح هورمون کورتیزول (هورمون استرس) در مادران و زمان‌بندی رویش دندان‌های شیری را نشان میدهد.
براساس مطالعه‌ای که روی ۱۴۲ مادر انجام شده، سطح بالای هورمون کورتیزول مادر ممکن است موجب شود دندان‌های شیری نوزاد زودتر رشد کند.
جزئیات مطالعه
پژوهشگران دانشگاه روچستر ۱۴۲ مادر از جوامع محروم را طی سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲ میلادی بررسی کردند. از این مادران در سه‌ماهه دوم و سوم بارداری نمونه بزاق گرفته شد و سطح ۶ هورمون مختلف آنها اندازه‌گیری شد.
یینگ مِنگ (Ying Meng)، نویسنده مسئول این مطالعه، می‌گوید: نشان دادیم که سطح بالاتر هورمون‌های مرتبط با استرس، به‌ویژه کورتیزول، در مادر در دوران بارداری با رویش زودتر دندان‌های شیری در نوزاد مرتبط است.
یافته‌های کلیدی
نوزادان مادرانی که بالاترین سطح کورتیزول را داشتند، در 6 ماهگی، در مقایسه با سایر نوزادان به طور متوسط چهار دندان بیشتر داشتند؛
۱۵ درصد نوزادان در ۶ ماهگی بین یک تا ۶ دندان داشتند؛
۹۷.۵ درصد نوزادان در ۱۲ ماهگی بین یک تا ۱۲ دندان داشتند؛
همه کودکان در ۱۸ ماهگی بین سه تا ۲۰ دندان داشتند.
استرس مادران در بارداری موجب تسریع رشد دندان‌های نوزاد می‌شود
سازوکار تأثیر
کورتیزول ممکن است از چند راه بر رویش دندان تأثیر بگذارد:
تغییر در رشد جنین و سوخت‌وساز مواد معدنی؛
اختلال در تنظیم کلسیم و ویتامین دی (D)؛
تأثیر بر فعالیت سلول‌های استخوان‌ساز.
هشدار پژوهشگران
منگ هشدار میدهد: این نتایج شواهد بیشتری است که نشان میدهد استرس پیش از تولد می‌تواند سرعت پیری زیست‌شناختی کودکان را افزایش دهد. رویش زودرس دندان‌ها می‌تواند به‌عنوان یک علامت هشداردهنده اولیه برای سلامت کلی کودک باشد.
پرسش‌های باقی‌مانده
پژوهشگران هنوز به دنبال پاسخ به این پرسش‌ها هستند:
کدام هورمون‌های مادر دقیقاً مسئول این تغییر هستند؟
رابطه دقیق بین تسریع رویش دندان و پیری زیست‌شناختی چیست؟
این شتاب‌زدگی درباره سلامت عمومی کودک چه می‌گوید؟
این مطالعه در نشریه تخصصی مرزهای سلامت دهان و دندان/ Frontiers in Oral Health منتشر شده و می‌تواند راهگشای تحقیقات آینده در زمینه تأثیر استرس دوران بارداری بر رشد و سلامت کودکان باشد.
دندان‌قروچه در خواب نشانه چیست؟
برخی از شما شبها بدون اینکه متوجه شوید، دندان‌هایتان را به هم فشار می‌دهید. صدای این عادت کوچک، فریادی از استرس و خشم سرکوب‌شده است که سلامت دهان و ذهن شما را تهدید می‌کند و پیامدهای پنهان اما جدی دارد.
گاهی شب ها صدای ناگهانی ساییده شدن دندان‌ها بر هم در سکوت اتاق، باعث بیدار شدنتان می شود. برای بسیاری، این صدا تنها علامت یک عادت است، اما حقیقت فراتر از آن است. بر اساس گزارشات مطرح شده در سایتهای Sriramakrishna Hospital، Waterer Dental Care و Teeth Night Guard فشار روانی و عصبانیت روزمره شما می‌تواند هر شب دندان‌هایتان را ساییده و سلامت دهان و بدن شما را تهدید کند.
دندان‌قروچه یا براکسیم پدیده‌ای است که بسیاری از افراد حتی از وجود آن بی‌خبر هستند. با این حال، متخصصان تاکید دارند که این عادت نه فقط یک مشکل دندانپزشکی، بلکه یک هشدار آشکار از میزان استرس و فشارهای روانی در زندگی است
ارتباط پنهان بین دندان‌قروچه و استرس
وقتی ذهن تحت فشار است، بدن نیز واکنش نشان میدهد. ماهیچه‌های فک اولین جایی هستند که تنش‌ها را جذب می‌کنند. افراد عموماً هنگام عصبانیت یا اضطراب ناخودآگاه دندان‌های خود را فشار می‌دهند یا می‌سایند. حتی کسانی که فکر می‌کنند استرسشان کم است، ممکن است شبها در خواب دندان‌قروچه داشته باشند.
دندان‌قروچه پاسخی فیزیکی به استرس‌های روانی است
مطالعات دندانپزشکی نشان می‌دهند که این رفتار نه تنها باعث ساییدگی دندان‌ها می‌شود، بلکه می‌تواند منجر به سردرد، درد فک، گوش‌درد و حتی اختلالات مفصل گیجگاهی و فکی شود. به بیان دیگر، دندان‌قروچه یک واکنش فیزیکی به فشار روانی است و می‌تواند به مرور سلامت جسمی را تحت تأثیر قرار دهد.
محرک‌های اصلی خشم و اضطراب چیست؟
مطالعات صورت گرفته نشان میدهد که بین خشم و دندان‌قروچه ارتباط مستقیمی وجود دارد. هنگامی که فرد احساس خشم شدید می‌کند، پاسخ بدن شامل افزایش تنش ماهیچه‌ای و فشردن دندان‌هاست. این واکنش حتی در افرادی که ظاهر آرام دارند نیز مشاهده می‌شود. متخصصان تاکید دارند که بررسی الگوهای دندان‌قروچه می‌تواند نشانه‌ای از مدیریت ناکافی خشم و اضطراب باشد.
دندان‌قروچه می‌تواند نشانه‌ای از مدیریت ناکافی خشم و اضطراب باشد
بر اساس تحقیقات، بیشترین فشار روی دندان‌ها در هنگام خواب رخ میدهد، چرا که در این زمان کنترل آگاهانه فرد محدود است و ماهیچه‌های فک آزادانه عمل می‌کنند. این موضوع نشان میدهد که دندان‌قروچه شبانه می‌تواند نشانه‌ای از فشارهای روانی پنهان باشد که فرد در طول روز متوجه آنها نمی‌شود.
پیامدهای طولانی‌مدت دندان قروچه
اگر دندان‌قروچه درمان نشود، می‌تواند پیامدها جدی مانند؛ ساییدگی مینای دندان، شکستگی دندان ها، درد مزمن فک و اختلالات مفصلی و … داشته باشد. علاوه بر این، فشار مداوم روی ماهیچه‌های فک می‌تواند باعث سردردهای تنشی و حتی اختلال در خواب شود.
متخصصان هشدار می‌دهند که بی‌توجهی به این نشانه می‌تواند چرخه‌ای از استرس و آسیب جسمی ایجاد کند. هر چه فشار روانی ادامه یابد، شدت دندان‌قروچه و آسیب‌های ناشی از آن بیشتر می‌شود.
راهکارهای مقابله و پیشگیری از دندان قروچه های عصبی
خبر خوب این است که روش‌های مؤثری برای کاهش دندان‌قروچه وجود دارد. نخستین گام، آگاهی و شناسایی این رفتار است. افرادی که شبها دندان‌قروچه دارند، می‌توانند با مراجعه به دندان‌پزشک، نایت‌گارد یا محافظ دهان مخصوص دریافت کنند تا از ساییده شدن دندان‌ها جلوگیری شود.
فشار فک ناشی از دندان‌قروچه را با مدیتیشن و تمرین‌های تنفسی کم کنید
دومین گام، مدیریت استرس و خشم است. تمرین‌های آرام‌سازی، مدیتیشن، ورزش منظم و فعالیت‌های ذهنی می‌توانند تنش‌های روزانه را کاهش دهند و فشار وارد بر ماهیچه‌های فک را کم کنند.
سومین نکته، اصلاح رفتارهای روزانه است. برخی عادت‌ها، مانند جویدن مدام آدامس یا فشار دادن دندان‌ها هنگام تمرکز، می‌تواند دندان‌قروچه را تشدید کند. تغییر این عادات ساده می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند.
دندان قروچه سیگنالی برای اعلام هشدار فشار روانی
دندان‌قروچه تنها یک عادت نیست بلکه پیامی است که بدن شما برای هشدار درباره فشار روانی می‌فرستد. این پدیده نشان میدهد که استرس و خشم بدون کنترل، نه فقط ذهن بلکه بدن شما را نیز درگیر می‌کند. اگر متوجه ساییده شدن دندان‌ها، درد فک، سردردهای مکرر یا اختلال در خواب شده‌اید، زمان آن است که به دندان‌پزشک و متخصص روانشناسی مراجعه کنید. توجه به این هشدارها می‌تواند سلامت دهان و دندان شما و کیفیت زندگی‌تان را به شکل چشمگیری بهبود دهد.
سپر دفاعی بدن را با نخوردن این غذاها تقویت کنید
در دنیای امروز که بیماری‌های مختلف، از سرماخوردگی ساده گرفته تا بیماری‌های مزمن، بخشی از زندگی ما شده‌اند، تقویت سیستم ایمنی اهمیت بیشتری پیدا کرده است. خواب کافی، ورزش و کاهش استرس مهم‌اند، اما کمتر به این فکر میکنیم که چه غذاهایی دفاع طبیعی بدن را ضعیف وچه غذاهایی تقویت می‌کنند.
در دنیای پرمشغله امروز، بسیاری از ما بدون اینکه بدانیم چه تأثیری روی بدن‌مان دارد، غذا می‌خوریم. شیرینی‌ها، نوشابه‌ها، فست‌فودها و حتی بعضی گوشت‌های آماده می‌توانند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کنند و باعث شوند بدن در برابر بیماری‌ها آسیب‌پذیرتر شود. شاید فکر کنید فقط کم‌خوابی یا استرس سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند، اما حقیقت این است که انتخاب‌های غذایی روزانه هم نقش بسیار مهمی دارند.
در این مطلب، به شما نشان می‌دهیم کدام غذاها دشمن پنهان سیستم دفاعی بدن هستند، چه تأثیری بر سلامت شما دارند و چطور با تغییرات ساده و هوشمندانه در رژیم غذایی، بدن خود را تقویت و آماده مقابله با بیماری‌ها نگه دارید.
قند و شکر؛ دشمن پنهان سیستم ایمنی
اولین گروه از مواد غذایی که باید مراقب آنها بود، قند و شکر تصفیه‌شده است. مصرف زیاد شیرینی‌ها، نوشابه‌های گازدار، کیک‌ها و دسرهای صنعتی می‌تواند فعالیت گلبول‌های سفید خون را کاهش دهد، همان سلول‌هایی که وظیفه دفاع در برابر ویروس‌ها و باکتری‌ها را بر عهده دارند. مطالعات نشان می‌دهند که پس از مصرف قند، فعالیت این سلول‌ها تا چند ساعت کاهش می‌یابد و این موضوع می‌تواند مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها را پایین بیاورد.
مثلاً یک نوشابه شیرین یا یک کیک پر از شکر ممکن است برای چند ساعت انرژی زیادی به شما بدهد، اما در عین حال سیستم دفاعی بدن را موقتاً ضعیف می‌کند. نکته مهم این است که مصرف کم و متعادل قند، مشکل جدی ایجاد نمی‌کند، اما الگوهای غذایی مدرن که مصرف شیرینی و نوشیدنی‌های شیرین در آنها بسیار بالاست، می‌تواند سیستم ایمنی را ضعیف کند.
بهترین راهکار ساده، جایگزین کردن شکر با میوه‌های تازه، میوه خشک بدون شکر و دسرهای خانگی سالم است که می‌تواند هم نیاز به شیرینی را برطرف کرده و هم بدن را تقویت کند.
کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده؛ دشمن آرام بدن
نان سفید، برنج سفید، پاستای معمولی و بسیاری از غذاهای فرآوری‌شده حاوی کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده هستند. این مواد غذایی باعث افزایش سریع قند خون و ایجاد التهاب مزمن در بدن می‌شوند. التهاب مزمن یکی از عوامل مهم تضعیف سیستم ایمنی است و می‌تواند بدن را مستعد بیماری‌های مزمن و عفونی کند.
برای سبک زندگی سالم، توصیه می‌شود از کربوهیدرات‌های کامل و فیبردار مانند نان سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای و جو دوسر استفاده شود. این مواد نه تنها قند خون را به آرامی افزایش می‌دهند، بلکه به سلامت روده‌ها نیز کمک می‌کنند و روده سالم نقش کلیدی در سیستم ایمنی دارد.
غذاهای سرخ‌کرده و فست‌فود؛ خوشمزه اما خطرناک
اگرچه غذای سرخ‌کرده و فست‌فود لذیذ است، اما مصرف مداوم آنها می‌تواند سیستم ایمنی را تحت فشار قرار دهد. این غذاها معمولاً سرشار از چربی‌های ترانس و روغن‌های مکرر داغ‌شده هستند که باعث التهاب و کاهش عملکرد سلول‌های دفاعی می‌شوند.
مصرف زیاد فست‌فود با افزایش ریسک بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲ و چاقی مرتبط است
مطالعات نشان می‌دهند که مصرف زیاد فست‌فود با افزایش ریسک بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲ و چاقی مرتبط است و همه این‌ها به نوعی سیستم ایمنی را تضعیف می‌کنند. برای حفظ سلامت بدن، توصیه می‌شود مصرف غذاهای سرخ‌کرده محدود شود و در عوض، غذاهای پخته، بخارپز یا گریل‌شده در برنامه غذایی جایگزین شوند.
شما به جای سیب‌زمینی سرخ‌کرده، می‌توانید سیب‌زمینی تنوری با کمی روغن زیتون و ادویه درست کنید. یا مرغ سوخاری را با مرغ گریل‌شده با سبزیجات جایگزین کنید. این تغییر کوچک لذت غذا را حفظ می‌کند و به بدن آسیب نمی‌رساند.
گوشت‌های فرآوری‌شده؛ مواد شیمیایی و ضعف ایمنی
سوسیس، کالباس، ژامبون و دیگر گوشت‌های فرآوری‌شده حاوی نیترات و نیتریت هستند که می‌توانند سلول‌های ایمنی را تحت تأثیر قرار دهند و باعث ایجاد التهاب شوند. مصرف
مصرف مداوم این نوع گوشت‌ها با افزایش ریسک سرطان و بیماری‌های قلبی مرتبط است.
مصرف گوشت‌های فرآوری‌شده با افزایش ریسک سرطان و بیماری‌های قلبی مرتبط است
بهتر است از منابع پروتئینی سالم‌تر استفاده شود، مانند گوشت تازه، مرغ، ماهی و حبوبات. این مواد غذایی علاوه بر تأمین پروتئین مورد نیاز بدن، حاوی مواد مغذی مفیدی هستند که سیستم ایمنی را تقویت می‌کنند.
بهترین راهکار مصرف یک وعده غذایی شامل ماهی سالمون، کینوا و سبزیجات بخارپز است که می‌تواند پروتئین و امگا-۳ لازم برای سیستم ایمنی را فراهم کند و اثرات منفی غذاهای فرآوری‌شده را جبران کند.
الکل و کافئین؛ اختلال در تعادل بدن
الکل و کافئین بیش از حد نیز می‌توانند سیستم ایمنی را تضعیف کنند. مصرف زیاد الکل باعث کاهش تولید سلول‌های دفاعی بدن و افزایش نفوذپذیری دیواره روده‌ها می‌شود که این موضوع ورود میکروب‌ها به بدن را آسان‌تر می‌کند.
از سوی دیگر مصرف بیش از حد کافئین می‌تواند خواب را مختل کند. و کمبود خواب به طور مستقیم با کاهش عملکرد سیستم ایمنی مرتبط است. رعایت تعادل در مصرف قهوه، چای و نوشیدنی‌های انرژی‌زا، و همچنین محدود کردن مصرف الکل، از توصیه‌های مهم برای حفظ سلامت بدن است.
توصیه می‌شود که اگر علاقه به قهوه دارید، مصرف آن را به ۱ تا ۲ فنجان در روز محدود کنید و در عصرها از نوشیدنی‌های بدون کافئین مانند دمنوش‌های گیاهی استفاده نمایید.
غذاهای آماده و بسته‌بندی‌شده؛ مراقب افزودنی‌ها باشید
محصولات آماده و بسته‌بندی‌شده، مانند غذاهای نیمه‌آماده، چیپس و بیسکویت‌ها، معمولاً حاوی مواد نگهدارنده، رنگ‌های مصنوعی و افزودنی‌های شیمیایی هستند. مصرف مداوم این مواد می‌تواند باعث التهاب مزمن و استرس اکسیداتیو شود، که فشار زیادی بر سیستم ایمنی وارد می‌کند.
راهکار ساده این است که تا حد امکان، غذاهای تازه و خانگی مصرف کنید و برچسب‌های محصولات بسته‌بندی‌شده را مطالعه کنید. هرچه مواد تشکیل‌دهنده ساده‌تر و طبیعی‌تر باشند، برای سیستم ایمنی بدن بهتر است.
شما می‌توانید به جای چیپس آماده، می‌توانید هویج و خیار را به صورت خلالی با کمی روغن زیتون و ادویه آماده کنید؛ هم خوشمزه است و هم سلامت بدن را تقویت می‌کند.
سبک زندگی سالم؛ انتخاب آگاهانه غذاها
تقویت سیستم ایمنی تنها به حذف غذاهای مضر محدود نمی‌شود. سبک زندگی سالم شامل خواب کافی، ورزش منظم، کاهش استرس و تغذیه متعادل است. نکات زیر می‌تواند به شما کمک کند تا بدن قوی و مقاومی داشته باشید:
میوه‌ها و سبزیجات تازه را در برنامه روزانه قرار دهید؛ آنها سرشار از ویتامین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر هستند.
مصرف قند و شکر افزودنی را کاهش دهید و از شیرینی‌های طبیعی مانند میوه خشک استفاده کنید.
کربوهیدرات‌های کامل و سبوس‌دار جایگزین نان و برنج سفید شوند.
چربی‌های سالم مانند روغن زیتون، آجیل و دانه‌ها جایگزین چربی‌های ترانس و سرخ‌کردنی شوند.
آب کافی بنوشید؛ هیدراته بودن بدن عملکرد سیستم ایمنی را تقویت می‌کند.
ورزش منظم داشته باشید؛ حتی پیاده‌روی روزانه ۳۰ دقیقه می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد.
خواب با کیفیت؛ هشت ساعت خواب شبانه یکی از پایه‌های سیستم ایمنی قوی است.
مدیریت استرس؛ تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن، یوگا یا نفس عمیق می‌توانند سیستم ایمنی را تقویت کنند.
تغییرات کوچک در رژیم غذایی، تأثیر بزرگ بر سلامت
سیستم ایمنی بدن ما مانند یک سپر محافظ عمل می‌کند و مواد غذایی که مصرف میکنیم نقش مهمی در تقویت یا تضعیف آن دارند. قند و شکر، کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده، غذاهای سرخ‌کرده، گوشت‌های فرآوری‌شده، الکل و غذاهای آماده از مهم‌ترین دشمنان این سپر طبیعی هستند.
با انتخاب آگاهانه غذاها، کاهش مصرف مواد مضر و تمرکز بر غذاهای تازه و سالم، می‌توان نه تنها سلامت بدن را حفظ کرد، بلکه خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن و عفونی را نیز کاهش داد. سبک زندگی سالم، در نهایت یعنی توازن، اعتدال و انتخاب‌های هوشمندانه غذایی که بدن را در برابر چالش‌های روزمره محافظت می‌کند.
همچنین، آگاه بودن از اثرات غذایی که روزانه مصرف میکنیم و ایجاد تغییرات کوچک اما پایدار در رژیم غذایی، می‌تواند تأثیر بسیار بزرگی بر سلامت کلی ما داشته باشد. بدن ما تنها از طریق غذایی که مصرف میکنیم، انرژی و مواد مغذی دریافت نمی‌کند، بلکه پیام‌هایی به سیستم ایمنی می‌فرستد که تعیین می‌کند چگونه با تهدیدها مقابله کند.
با سبک زندگی هوشمندانه، انتخاب غذای سالم و رعایت تعادل در مصرف مواد مضر، می‌توانیم سپر دفاعی بدن خود را تقویت کنیم و زندگی شادتر و سالم‌تری داشته باشیم.