امید به درمان حملات قلبی و سکته مغزی با کشف مکانیسم جدید لخته شدن خون

کشف یک مکانیسم جدید لخته شدن خون می‌تواند فصل جدیدی را در زیست‌شناسی عروقی باز کند و درمان حملات قلبی و سکته مغزی را متحول کند.

محققان یک فرآیند بیولوژیکی ناشناخته را شناسایی کرده‌اند که در شرایطی مانند حملات قلبی و سکته که اکسیژن کم است، موجب آسیب به بافت و اندام می‌شود.

این مطالعه نشان می‌دهد که ترکیدن گلبول‌های قرمز و نه لخته شدن خون، در این رویداد مقصر است.

به نقل از نیو اطلس، «ریزعروق» که شبکه رگ‌های خونی کوچک بدن هستند، برای رساندن اکسیژن و مواد مغذی به بافت‌ها حیاتی هستند. آسیب به این ریزرگ‌ها می‌تواند منجر به شرایط تهدید کننده زندگی مانند حمله قلبی و سکته شود. در این شرایط، اختلال عملکرد ریزعروق منجر به جریان خون ضعیف، کمبود اکسیژن، مرگ بافت و التهاب می‌شود که همگی می‌توانند شرایط را بدتر کنند.

یک مطالعه جدید توسط گروهی از محققان مؤسسه‌هایی در استرالیا و آمریکا، یک فرآیند بیولوژیکی ناشناخته را شناسایی کرده است که باعث آسیب به بافت‌ها و اندام‌ها در شرایط کم‌اکسیژن می‌شود. این اتفاق توسط گلبول‌های قرمز هدایت می‌شود و نه لخته‌های خون که به طور سنتی با این نوع آسیب همراه است.

پروفسور شان جکسون(Shaun Jackson)، مؤسس و مدیر شرکت «ThromBio» که یک شرکت اکتشاف دارو است که بر توسعه داروهای ضد لخته متمرکز است، می‌گوید: ما یک مکانیسم کاملاً جدید لخته شدن خون را کشف کرده‌ایم که هیچ ارتباطی با سیستم انعقاد سنتی شامل پلاکت‌ها یا فیبرین ندارد. درعوض، سلول‌های در حال مرگ باعث می‌شوند که گلبول‌های قرمز بترکند و غشاهای آنها مانند یک چسب بیولوژیکی عمل کنند که رگ‌های خونی آسیب‌دیده را می‌بندند و جریان خون را به اندام‌های حیاتی مسدود می‌کنند.

با توجه به مسیر لخته شدن سنتی، هنگامی که یک رگ خونی آسیب می‌بیند، قطعات سلولی ریز به نام پلاکت‌ها به سرعت به محل آسیب دیده می‌روند و به یکدیگر می‌چسبند و یک انسداد موقت را تشکیل می‌دهند. در همان زمان، آبشاری از پروتئین‌ها در خون، پروتئین فیبرین را فعال می‌کنند که شبکه‌ای را تشکیل می‌دهد که انباشت پلاکت را تثبیت می‌کند و لخته‌ای قوی و ماندگار ایجاد می‌کند تا رگ را ببندد و خونریزی را متوقف کند.

محققان می‌دانستند که عفونت‌های حاد و طولانی بیماری کووید می‌توانند به رگ‌های خونی کوچک بدن آسیب برسانند و گردش خون را دشوارتر کنند. در ابتدا تصور می‌شد که فیبرین بیش از حد مقصر است، اما درمان بیماران با داروهای رقیق کننده خون برای پاکسازی فیبرین فایده چندانی نداشت. بنابراین، محققان به دنبال علت دیگری بودند.

محققان سرانجام با بررسی بیش از ۱۰۰۰ رگ خونی گرفته شده از بیماران فوت شده مبتلا به کووید-۱۹ دریافتند که سلول‌های اندوتلیال که پوشش داخلی رگ‌های خونی را تشکیل می‌دهند، آسیب دیده‌اند. این آسیب، گسترده بود و در عروق کوچک ریه‌ها، قلب، کلیه‌ها و کبد مشهود بود و به نظر می‌رسید که سلول‌های اندوتلیال در آن عروق مرده بودند.

محققان زیر میکروسکوپ توانستند رسوبات یک ماده پروتئین‌مانند را در محل مرگ سلول‌های اندوتلیال ببینند. پس از بررسی دقیق‌تر، مشخص شد که این ماده از گلبول‌های قرمز پاره شده (همولیز شده) منشأ می‌گیرد که محتویات چسبنده‌شان به بیرون پرتاب شده و عروق ریز را مسدود کرده است.

محققان دریافتند که این شکل جدید انسداد عروقی نه تنها در بیماران مبتلا به کووید-۱۹ دیده می‌شود، بلکه با استفاده از مدل‌های موش تأیید کردند که این بیماری پس از حمله قلبی، سکته مغزی و ایسکمی روده نیز رخ می‌دهد که زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به روده‌ها کند یا متوقف می‌شود و آنها از اکسیژن و مواد مغذی گرسنه می‌مانند

جکسون می‌گوید: این مکانیسم به توضیح اینکه چرا بسیاری از بیماران مبتلا به کووید شدید یا سایر بیماری‌های حیاتی از نارسایی چند عضوی رنج می‌برند، کمک می‌کند. حتی زمانی که لخته شدن خون تحت کنترل است.

وی افزود: این یک فصل کاملاً جدید در زیست‌شناسی عروقی است.

این کشف پیامدهای آشکاری برای درمان پزشکی دارد. همانطور که گفته شد، رقیق‌کننده‌های خون (ضد انعقاد) در حال حاضر به خوبی در بیماری کووید-۱۹ کار نمی‌کنند، زیرا لخته‌های خون مشکل اصلی نیستند.

جکسون می‌گوید: به جای هدف قرار دادن پلاکت‌ها یا لخته‌ها، درمان‌ها ممکن است در عوض از مرگ سلول‌های اندوتلیال جلوگیری کنند یا آسیب سلول‌های قرمز خونی را که به دنبال آن وارد می‌شود، مسدود کنند. با توقف زودهنگام این فرآیند، ممکن است بتوانیم جریان خون را حفظ کنیم، از اندام‌ها محافظت کنیم و در نهایت زندگی اشخاص را نجات دهیم.

این مطالعه در مجله Nature منتشر شده است.

اضطراب، رهاورد چاقی و رژیم غذایی پرچرب در جوانان

رابطه تغذیه، مغز و سلامت روان

افزایش همزمان چاقی و اضطراب در بین نوجوانان و جوانان، توجه پژوهشگران را به رابطه احتمالی میان این دو مشکل جلب کرده است. در پژوهشی تازه، آن‌ها به نقش ارتباط بین روده و مغز در این ارتباط پرداخته و نتایج جالبی گرفته‌اند.

چاقی، از مشکلات روبه‌رشد در بسیاری از کشورهاست که پیامدهای فیزیکی مختلفی مانند دیابت و بیماری قلبی دارد. اما در سال‌های اخیر، پژوهشگران نگران اثرات روانی چاقی، به‌ویژه در جوانان، هستند. اضطراب، یکی از مشکلات روانی شایع، به‌ویژه در دوران نوجوانی و جوانی است و بررسی پیوند میان این دو وضعیت، می‌تواند مسیرهای تازه‌ای برای پیشگیری و درمان نشان دهد.

از طرفی، پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند که سلامت روده و نوع میکروب‌های ساکن آن (میکروبیوم روده)، نقش مهمی در عملکرد مغز و احساسات افراد ایفا می‌کند. با در نظر گرفتن اینکه تغذیه نادرست می‌تواند هم چاقی ایجاد کند و هم ترکیب میکروبیوم را تغییر دهد، بررسی این چرخه معیوب ضروری به نظر می‌رسد.

در همین راستا، تیمی از پژوهشگران به سرپرستی دکتر دزیره واندرز، استاد تغذیه در دانشگاه ایالتی جورجیا، تحقیقی را روی موش‌ها طراحی و اجرا کرده‌اند. آن‌ها به بررسی چگونگی تأثیر چاقی ناشی از رژیم غذایی پرچرب بر رفتارهای اضطرابی و تغییرات مغزی و روده‌ای پرداختند.

در این پژوهش، ۳۲ موش نر از سن شش هفتگی تا ۲۱ هفتگی (تقریباً معادل نوجوانی تا اوایل بزرگسالی در انسان) مورد بررسی قرار گرفتند. نیمی از آن‌ها با رژیم غذایی کم‌چرب و نیمی با رژیم پرچرب تغذیه شدند. در پایان، موش‌های گروه پرچرب وزن و چربی بدنی بیشتری داشتند.

سپس رفتار این موش‌ها در شرایط خاص آزمایش شد. طبق نتایج، موش‌های چاق، واکنش‌های اضطرابی بیشتری مانند پدیده «یخ زدگی» در موقعیت‌های تهدیدآمیز نشان دادند. همچنین، در ناحیه‌ای از مغز آن‌ها به نام هیپوتالاموس که با متابولیسم مرتبط است، الگوهای سیگنالی متفاوتی مشاهده شد.

در ادامه، پژوهشگران تفاوت‌های قابل‌توجهی را در ترکیب میکروبی روده بین موش‌های چاق و لاغر یافتند. این یافته‌ها با شواهد فزاینده‌ای هماهنگ هستند که نشان می‌دهند روده و مغز به شکل پیچیده‌ای با هم در ارتباط‌اند و ترکیب میکروبی می‌تواند بر رفتار تأثیر بگذارد.

به‌طور کلی، نتایج این تحقیق حاکی از آن هستند که چاقی ناشی از رژیم غذایی ناسالم می‌تواند از طریق تغییر عملکرد مغز و سلامت روده، باعث افزایش رفتارهای اضطرابی شود. این موضوع نشان می‌دهد که تأثیرات چاقی فقط به بدن محدود نمی‌شود و روان انسان را نیز درگیر می‌کند.

یافته‌های فوق می‌توانند به طراحی راهکارهایی برای مقابله همزمان با چاقی و مشکلات روانی کمک کنند، به‌ویژه در کودکان و نوجوانان. درک این ارتباط‌ها می‌تواند موجب تدوین سیاست‌های بهداشتی مؤثرتری در سطح عمومی شود.

هرچند این آزمایش روی موش‌ها انجام شده، اما مبنای علمی معتبری برای تحقیقات آینده در انسان فراهم کرده است.

نتایج این پژوهش در نشست سالانه انجمن تغذیه آمریکا (American Society for Nutrition) موسوم به NUTRITION ۲۰۲۵ ارائه شده‌ است.

میوه مفید برای سلامت قلب زنان

مطالعه‌ جدید در دانشگاه دیویس کالیفرنیا نشان می‌دهد انبه، فشار خون و کلسترول زنان را پس از یائسگی به‌میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.

مطالعه‌ جدید از سوی متخصصان علوم پزشکیِ دانشگاه دیویس کالیفرنیا نشان می‌دهد که مصرف روزانه حدود دو وعده انبه (۳۳۰ گرم یا حدود ۱.۵ پیمانه) به مدت دو هفته، چند شاخص‌ فشار خون را (در کوتاه‌مدت) و همچنین کلسترول کلی و کلسترول بد (ال‌دی‌ال) ناشتا را در زنان سالم پس از یائسگی به‌میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.

دوران یائسگی که زنان ممکن است تا ۴۰ درصد از عمرشان را در آن طی کنند، مرحله‌ای از زندگی است که در آن خطر بیماری‌های قلبی به‌میزان چشمگیری افزایش می‌یابد.

کاهش این شاخص های خطرزا به این صورت بود که دو ساعت پس از خوردن انبه، فشار خون سیستولیک (عدد بالا در اندازه‌گیری فشار خون) شرکت‌کنندگان در حالت درازکش حدود شش واحد (۶.۳ میلی‌متر جیوه) و فشار خون میانگین شریانی (MAP) نیز ۲.۳ میلی‌متر جیوه کمتر شد.

علاوه بر این، مصرف روزانه انبه به مدت دو هفته باعث کاهش حدود ۱۳ واحدی کلسترول کلی (۱۲.۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر) و کاهش تقریبا ۱۳ واحدی ال‌دی‌ال (۱۲.۶ میلی‌گرم در دسی‌لیتر) شد.

به گزارش ایندیپندنت، دکتر رابرتا هولت، متخصص دانشگاه دیویس و نویسنده همکار این مطالعه می‌گوید: زنان پس از یائسگی با تغییرات متابولیکی خاصی مواجه می‌شوند که می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی را افزایش دهد. یافته‌های ما به شناسایی راهکارهای غذایی هدفمند مانند مصرف روزانه انبه تازه برای کمک به این گروه در معرض خطر و حمایت از سلامتی قلب و کاهش احتمالی خطر بیماری‌های مزمن کمک می‌کند.

به گفته دکتر هولت، عواملی مانند فشار خون بالا و کلسترول بالا از عوامل خطر اصلی بیماری‌های قلبی‌عروقی‌ هستند و رژیم غذایی غنی از مواد مغذی شامل میوه‌های تازه مثل انبه، مدت‌هاست که به‌عنوان راهی موثر برای کاهش این خطرات شناخته شده است. این مطالعه نشان می‌دهد در برخی گروه‌های جمعیتی حتی تغییرات کوتاه‌مدت‌ مثل مصرف روزانه‌ انبه‌ تازه‌ هم می‌تواند بر کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن تاثیری مشهود داشته باشد.

دکتر هولت می‌گوید برای زنان یائسه و سایر افرادی که نگران سلامتی قلب و سوخت‌وساز بدن خود هستند، انبه راهکاری طبیعی، شیرین و سرشار از مواد مغذی است که هم‌زمان باعث بهبود شاخص‌های سلامت قلب شود و از مصرف قندهای افزوده نیز جلوگیری می‌کند.

راز داشتن پوستی شاداب در اوج گرما!

آیا از فصل تابستان گریزان هستید و نمی‌دانید چطور باید از پوست‌تان در این فصل مراقبت کنید؟ مراقبت از پوست در تابستان به دلیل قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید، درجه حرارت بالاتر و احتمال آفتاب‌سوختگی بسیار مهم است. در طول فصل تابستان، حفظ یک روتین مراقبت از پوست در گرما برای محافظت از پوست در برابر آسیب و حفظ سلامت آن بسیار مهم است.

با فرا رسیدن فصل گرما، محافظت از پوست در برابر اشعه‌های مضر خورشید و آسیب‌های ناشی از افزایش دما، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. تابش شدید آفتاب، تعریق زیاد و آلودگی هوا، همگی می‌توانند به سلامت و زیبایی پوست ما آسیب برسانند. اما نگران نباشید! با داشتن یک برنامه مراقبتی مناسب و استفاده از سلاح‌های قدرتمند محافظت از پوست، می‌توانید در برابر این عوامل مخرب ایستادگی کرده و پوستی سالم، شاداب و درخشان داشته باشید.

اشعه ماوراء بنفش می‌تواند آسیب شدیدی به پوست وارد کند و منجر به آفتاب سوختگی، پیری زودرس و افزایش خطر سرطان پوست شود. خوشبختانه نکات زیادی برای مراقبت از پوست در تابستان وجود دارد. با رعایت این نکات می‌توانید از پوست خود در برابر اثرات شدید گرمای تابستان محافظت کنید و پوستی سالم و باطراوت داشته باشید.در این مقاله، ۵ سلاح اصلی مراقبتی از پوست در فصل گرما را به شما معرفی می‌کنیم که با استفاده از آن‌ها می‌توانید پوست خود را در برابر آسیب‌های احتمالی محافظت کرده و از زیبایی و سلامت آن لذت ببرید.بدون شک، مهم‌ترین سلاح در برابر آسیب‌های ناشی از گرما و نور خورشید، استفاده از ضد آفتاب است.

ضدآفتاب: خط مقدم دفاعی

ضد آفتاب با ایجاد یک لایه محافظتی روی پوست، از نفوذ اشعه‌های مضر UV جلوگیری می‌کند. انتخاب یک ضد آفتاب با SPF مناسب (حداقل ۳۰) و استفاده مرتب و صحیح از آن (حداقل هر دو ساعت یک‌بار)، به ویژه در ساعات اوج تابش خورشید، ضروری است. فراموش نکنید که حتی در روزهای ابری نیز اشعه‌های مضر خورشید به پوست شما می‌رسند، پس استفاده از ضد آفتاب را به هیچ عنوان فراموش نکنید.

• استفاده از ضدآفتاب با SPF حداقل ۳۰ و مقاوم در برابر آب توصیه می‌شود.

• ضدآفتاب‌های معدنی حاوی زینک اکساید یا تیتانیوم دی‌اکساید برای پوست‌های حساس مناسب‌ترند.

• ضدآفتاب باید هر دو ساعت یک‌بار و پس از تعریق تجدید شود. 

مرطوب‌کننده: آبرسانی بدون چربی

گرمای هوا و تعریق زیاد در فصل تابستان، می‌تواند باعث از دست رفتن رطوبت پوست شود. این کمبود رطوبت، پوست را خشک، کدر و آسیب‌پذیر می‌کند. استفاده از یک مرطوب‌کننده مناسب با نوع پوست‌تان، می‌تواند رطوبت مورد نیاز پوست را تامین کرده و از خشکی و آسیب‌های ناشی از آن جلوگیری کند. مرطوب‌کننده‌های سبک و فاقد چربی، گزینه‌های مناسبی برای فصل تابستان هستند.

• هیالورونیک اسید یک آبرسان قوی است که رطوبت را در پوست نگه می‌دارد.

• مرطوب‌کننده‌های حاوی آلوئه‌ورا نیز به تسکین و آبرسانی پوست کمک می‌کنند.

• محصولات با بافت ژل یا سرم برای فصل گرما ایده‌آل هستند.

آرایش سبک و مقاوم

• استفاده از کرم‌پودرهای غیرکومدوژنیک و مات‌کننده برای جلوگیری از انسداد منافذ پوست توصیه می‌شود.

• ریمل‌های ضدآب از پخش شدن آرایش در اثر تعریق جلوگیری می‌کنند.

• اسپری‌های تثبیت‌کننده حاوی گلیسیرین یا آلوئه‌ورا به ماندگاری آرایش کمک می‌کنند.

پاکسازی عمیق و ملایم

• پاک‌کننده‌های فوم یا ژل با pH متعادل برای تمیز کردن پوست بدون ایجاد خشکی مناسب‌اند.

• ماسک‌های حاوی ذغال فعال یا خاک رس به جذب آلودگی‌ها و چربی اضافی کمک می‌کنند.

آب، اکسیر حیات برای پوست

مصرف کافی آب، نه تنها برای سلامتی عمومی بدن ضروری است، بلکه نقش مهمی در حفظ سلامت و شادابی پوست نیز دارد. آب، به حفظ رطوبت پوست کمک می‌کند، سموم را از بدن دفع می‌کند و باعث بهبود گردش خون در پوست می‌شود. همواره یک بطری آب به همراه داشته باشید و سعی کنید در طول روز به مقدار کافی آب بنوشید زیرا مرطوب نگه داشتن پوست باعث احساس طراوت و شادابی پوست می‌شود.

مصرف میوه و سبزیجات در رژیم غذایی

برای حفظ درخشندگی و یکدست بودن پوست خود باید از میوه‌ها و سبزیجات در رژیم غذایی خود استفاده کنید. این مواد غذایی ویتامین‌ها، آنتی اکسیدان‌ها و مواد مغذی مورد نیاز پوست جهت زیبا شدن را تامین می‌کنند. علاوه بر آن، میوه و سبزیجات موجب تقویت کلاژن سازی پوست شده و التهابات را از بین می‌برد. این مواد اثرات مضر نور خورشید روی پوست را خنثی می‌کنند.

 ورزش به اندازه کافی

فعالیت بدنی و ورزش موجب بهبود جریان خون در بدن شده و در احیای پوست آسیب دیده نقش موثری دارد. بهتر است در روزهای تابستان پس از استفاده از کرم‌های ضد آفتاب مرغوب به استقبال ورزش بروید تا از هر گونه آسیب بافتی پوست در امان باشید.

 استفاده از ماسک‌های آبرسان

برای روتین پوست در تابستان مصرف ماسک‌های آبرسان توصیه می‌شود. این محصولات حاوی عناصر اسید هیالورونیک هستند و تاثیر زیادی در شادابی و لطافت پوست شما دارند. در هفته یک بار از ماسک استفاده کنید

 استراحت به اندازه کافی

در کنار فعالیت جسمانی باید استراحت کافی نیز داشته باشید؛ زیرا استراحت پوست موجب ترمیم و حفظ سلامت پوست می شود و از چین و چروک و لک شدن پوست جلوگیری می‌کند. در ضمن، استراحت کافی موجب بهبود عملکرد پوست شما خواهد شد.

 عدم شستشوی پوست صورت با آب داغ

آب داغ مهم‌ترین عامل خشکی پوست و تحلیل چربی لایه‌های مختلف پوست است. یکی از راه‌های درمان خشکی و دهیدراته بودن چهره شما در تابستان عدم شستشوی پوست با آب داغ است. بهتر است آب ولرم و سرد را جایگزین آب داغ کنید و از حمام کردن با آب داغ بپرهیزید. با توجه به این نکات نه تنها پوستی جوان و شاداب را برای خود به ارمغان خواهید آورد؛ بلکه از بروز بسیاری از مشکلات پوستی جلوگیری خواهید کرد.

کمردرد امان‌تان را بریده؟ وقت تغییر سبک زندگی است!

اگر مرتباً از درد کمر و شانه، به‌خصوص در طول کار پشت میز، شکایت می‌کنید، احتمالاً زمان نشستن خود را بیش از حد طولانی کرده‌اید. این دردهای مکرر ممکن است نشانه‌ای از کم تحرکی و عدم تعادل در بدن باشد. بهتر است سبک زندگی‌تان را تغییر دهید و با فعالیت‌های فیزیکی سبک‌تر، به بهبود وضعیت جسمانی‌تان کمک کنید.

اگر در حین کار مدام از کمردرد و شانه‌های گرفته شکایت دارید، زنگ خطر به صدا درآمده: وقت کاهش زمان نشستن است! ساعات طولانی پشت میز کار، یا در ترافیک، ما را به سمت یک سبک زندگی کم‌تحرک و پرخطر سوق می‌دهد. این عادت، که در دنیای مدرن بسیار رایج شده، سلامت جسمانی و روانی ما را به خطر می‌اندازد.

تحقیقات علمی متعدد نشان می‌دهند که نشستن طولانی‌مدت، چه پشت میز و چه در حالت استراحت، با مشکلات سلامتی متعددی مرتبط است. از بیماری‌های قلبی و دیابت گرفته تا افسردگی، دردهای مزمن و ضعف عضلانی، همه می‌توانند نتیجه‌ای از نشستن بیش از حد باشند. در واقع، نشستن بیش از حد، به مرور زمان می‌تواند به کاهش عملکرد کلی بدن و حتی منجر به از کارافتادگی شود. این پیامدها، به‌ویژه در بلندمدت، می‌توانند کیفیت زندگی را به شدت تحت تاثیر قرار دهند.

کمر درد یکی از شایع‌ترین مشکلات ستون فقرات است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. این درد می‌تواند در هر نقطه‌ای از ستون فقرات، از گردن تا لگن احساس شود و در برخی موارد آن‌قدر شدید باشد که فعالیت‌های روزمره را مختل کند. عوامل مختلفی مانند نشستن‌های طولانی، بلند کردن اجسام سنگین، ضعف عضلات، آسیب‌های فیزیکی، فتق دیسک و آرتروز ستون فقرات می‌توانند باعث بروز کمردرد شوند.

درد کمر بعد از سرماخوردگی، دومین دلیل شایعی است که افراد به خاطر آن به پزشک مراجعه می‌کنند. متاسفانه اگر آن را جدی نگیرید، ممکن است در زندگی روزمره دچار مشکل شوید یا حتی شغلتان را از دست بدهید. خوشبختانه، درمان دارویی و خانگی برای رفع درد کمر و مشکلات ستون فقرات وجود دارد. درمان ساده خانگی و استفاده صحیح از بدن در عرض چند هفته مشکل کمر را حل می‌کند. برای درمان کمردرد به ندرت نیاز به جراحی است.

برای مقابله با این تهدید، اهمیت پیدا کردن تعادل بین نشستن و فعالیت بدنی، به طور فزاینده‌ای برجسته می‌شود. در طول روز، به طور منظم بایستید، حرکت کنید و عضلاتتان را فعال نگه دارید. این کار می‌تواند به پیشگیری از دردهای مزمن، بهبود عملکرد قلبی عروقی و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن کمک کند.

علائم کمر درد چیست؟

درد کمر می‌تواند با هر کدام از علائم زیر همراه باشد:

دردی که باعث محدودیت در حرکت، خم‌شدن، راه‌رفتن یا حتی خوابیدن فرد می‌شود.

کمر درد ممکن است به پاها کشیده شود.

درد کمر گاهی موجب بی‌حسی، ضعف و سوزن‌سوزن شدن اندام‌ها می‌شود.

نشستن به منزله عدم تحرک جسمی است و نشستن بیش از حد در هر روز یا در بیشتر روزها به معنای داشتن یک سبک زندگی بی تحرک است. این اثرات سوء بر تنفس، گردش خون و وضعیت بدن دارد و خطر ابتلا به چندین بیماری را افزایش می دهد.عدم تحرک جسمی با بیش از ۳ میلیون مرگ قابل پیشگیری در سال در سطح جهان در ارتباط است و به عنوان چهارمین علت اصلی مرگ ناشی از بیماری های غیرواگیر (NCD) شناخته می شود.

به دنبال این، بسیاری از کارفرمایان و موسسات بهداشتی، از جمله انجمن پزشکی آمریکا، نشستن کمتر در محل کار را ترویج می کنند، و سیاست هایی را به کار می گیرند که به کارمندان کمک می کند تا بی تحرکی را در ساعات کار کاهش دهند. همچنین باید ورزش را هم در برنامه روزانه خود داشته باشند اما به دلیل اینکه کارمندان زمان کافی برای باشگاه رفتن ندارند، ورزش در خانه با مربی پیشنهاد می شود.

 ما برای غلبه بر اثرات مضر پشت میز نشینی لیستی را تهیه کرده‌ایم. به شما پیشنهاد می کنیم از همین حالا شروع کنید واین مقاله را ایستاده بخوانید.

– ایستاده کار کردن :نشستن برای مدتی طولانی برای بدن شما مضر است. و کارفرمایان باید از کارکنان بخواهند که به صورت ایستاده کار خود را ادامه دهند. این یک روش مفید است.

– نوشیدن مقدار زیادی آب: از دست دادن وزن، جوان شدن، و باهوش شدن. این فقط سه مزیت از ۱۲ واقعیت غیر منتظره در مورد آب آشامیدنی است. به علاوه، موجب می شود به دلیل نوشیدن آب کمی تحرک داشته باشید.

– به خودتان استراحت بدهید: بیش از حد نشستن را کنار بگذارید: افرادی که در طول روز مدت‌زمان زیادی را روی صندلی و پشت میز کار می‌کنند، بیشتر دچار درد پایین کمر می‌شوند. اگر به‌خاطر شغلتان باید مداوم روی صندلی بنشینید؛ چندین بار در طول روز از روی آن بلند شوید و برای چند دقیقه قدم بزنید.

– هر یک ساعت موقعیت خود را تغییر دهید: بعد از هر ساعت نشستن، در اطراف دفتر قدم بزنید یا فقط بیرون بروید تا هوای تازه بگیرید. همچنین می توانید در فواصل زمانی کوتاه ورزش کنید. اسکوات، رول بازو و … چند تمرین است که می توانید روی میز کار امتحان کنید.به جای ارسال نامه یا پیام برای همکار، به او مراجعه کنید.

– هنگام مکالمه با تلفن، بلند شوید: روزی چند دقیقه با تلفن صحبت می‌کنید؟ اگر پاسختان دقایق طولانی است، به سؤال بعدی پاسخ دهید؛ آیا هنگام صحبت با تلفن، می‌نشینید یا می‌ایستید؟ اگر پاسخ پشت میز نشینی است، پس برطرف‌کردن این مسئله مهم است. به ایستادن در کل زمان مکالمه نیازی نیست، اما اگر می‌دانید ۱۰ یا ۱۵ دقیقه در انتظار خواهید بود، پس این زمان، موقعیت مناسبی برای ایستادن است.

– به همکارانتان سر بزنید: بسیاری از ما در دفتر کارمان تنبل شده‌ایم؛ می‌توانید از فناوری برای این پیشرفت تشکر کنید! به‌جای اینکه برای شفاف‌سازی نکته‌ای، سراغ همکاران خود برویم، درمورد اتفاقات رخ‌داده در محل کار گپ بزنیم یا گزارشی را به اشتراک بگذاریم، ایمیل می‌فرستیم، تماس تلفنی برقرار می‌کنیم یا پیامک ارسال می‌کنیم. وقت آن است که به این عادت ناخوشایند پایان دهیم. باید به‌سمت اتاق یا میز همکارتان بروید؛ حتی اگر فاصله‌تان فقط به‌اندازه چند قدم باشد، این کار را انجام دهید.

– صندلی‌تان را تنظیم کنید: یک ترفند ساده، اما مؤثر در کاهش اندکی از اثرات مضر پشت میز نشینی در تمام طول روز، تنظیم صندلی اداری است. تنظیم کوچکی می‌تواند برای وضعیت بدن و سلامتی شما معجزه‌هایی را به وجود آورد؛ بنابراین، بهترین روش‌ها برای پشت میز نشینی را انجام دهید.

– هنگام ناهار، حرکات کششی انجام دهید: به‌جای پشت میز نشینی ، نیمکت یا صندلی و در حالی که قوز کرده‌اید و با دست چپ به تلفنتان نگاه می‌کنید و با دست راست غذا می‌خورید، این زمان را به انجام حرکات کششی خود اختصاص دهید هرازگاهی حرکات کششی انجام دهید؛ بعضی مواقع پیاده‌روی کنید یا فقط نفس عمیقی بکشید؛ این کارها برای سلامت بدن شما بسیار مهم هستند.

-هر چند ساعت یک بار، هشداری را تنظیم کنید: فراموش‌کردن زمان و اهداف می‌تواند آسان باشد. بهتر است که هر چند ساعت یک‌ بار، یادآوری یا هشداری را در تلفن هوشمندتان تنظیم کنید؛ ۱۰ صبح، ۱۱:۱۵ صبح یا ۲:۲۳ بعدازظهر، فرقی نمی‌کند؛ هر زمانی را که برایتان مناسب است حتما در موبایلتان برنامه‌ریزی کنید تا زمان استراحت و بلندشدن از پشت میز، به شما یادآوری شود.

– راه رفتن، دویدن یا دوچرخه سواری به سمت کار: رفت و آمد روزانه می تواند زمان ایده آل برای بهبود تناسب اندام شما باشد ؛ اگر شما نزدیک به محل کار زندگی می کنید، پیاده روی کنید! اگر کمی دورتر هستید، دوچرخه سواری را امتحان کنید.

– از پله‌ها استفاده کنید: مطمئنا، ایستادن در آسانسور باعث فعالیت قلبی شما نمی‌شود و ایستادن روی پله‌برقی باعث بالا رفتن سرعت نفس‌کشیدن شما نمی‌شود؛ اما به‌طور طبیعی، پله گزینه‌ مناسبی است حتی اگر فقط چند پله باشند. البته بدیهی است، هرچه پله بیشتر باشد، بهتر است.

– قوزکردن دیگر بس است: مشخص شده است که قوزکردن در هر روز هفته باعث چاقی، دیابت نوع ۲ و حتی سرطان می‌شود. وقت آن است که جلوی قوزکردن‌های ناخودآگاهتان را بگیرید؛ اما چگونه؟وضعیت پای خود را تغییر دهید؛ و البته، برخی از تمرینات ورزشی را در دفتر کار و هنگام پشت میز نشینی انجام دهید.

– چهارزانو ننشینید: چهارزانونشستن برای مدت زمان طولانی، می‌تواند به افزایش موقت فشارخون و ایجاد وضعیت بد در درازمدت منجر شود. لازم نیست آن حالت را ترک کنید، اما بهتر است که از ساعت‌ها نشستن در یک موقعیت، جدا خودداری کنید؛ به زبان ساده، طرز نشستن خود را به‌طور مرتب تغییر دهید.

– در فعالیت‌های خارج از کار شرکت کنید: حتی اگر چندین ترفند را برای پشت میز نشینی کم‌تر به کار می‌برید، بسیار مهم است که خارج از ساعات کاری فعال باشید؛ مثلا باید ورزش صبح‌گاهی داشته باشید یا عصر به باشگاه بروید. باید در این فعالیت‌ها شرکت کنید تا از خطرات پشت میز نشینی طولانی‌مدت برای بدنتان جلوگیری کنید؛ با این کار، اگر فراموش کردید که هر ۱ ساعت، ۵ دقیقه حرکت کششی انجام‌ دهید، نگران نباشید.

– اگر سیگار می کشید، آن را متوقف کنید: سیگار جریان خون حاوی مواد مغذی را به دیسک های ستون فقرات محدود می کند، بنابراین افراد سیگاری به ویژه در برابر کمردرد آسیب پذیر هستند.

– نقش کاهش وزن در پیشگیری از درد کمر: حفظ وزن سالم به طور کلی یک راه عالی برای جلوگیری از انواع بیماری‌ها است. اضافه وزن، به خصوص در ناحیه میانی بدن، می‌تواند منجر به جابجایی مرکز ثقل شده و درنتیجه باعث بدتر شدن کمر درد می‌شود. علاوه بر ورزش منظم به مدت ۳۰ دقیقه در روز، دنبال کردن یک رژیم غذایی متعادل برای حفظ وزن بسیار ضروری است.

حسادت یا شادی؟ واکنش کودک بزرگ‌تر به ورود نوزاد جدید

 وقتی نوزادی به خانواده اضافه می‌شود، کودک بزرگ‌تر احساس طردشدگی و ناامیدی می‌کند. او که تا دیروز تمام محبت‌ها را به‌تنهایی دریافت می‌کرد، حالا باید آن را با یک موجود کوچک تقسیم کند. این تغییر می‌تواند باعث احساس نگرانی درباره جایگاهش در خانواده شود. این احساسات طبیعی هستند، اما اگر مدیریت نشوند، ممکن است منجر به رفتارهای نامناسب شود.

تولد فرزند دوم، فصلی نو در کتاب زندگی خانواده است؛ آغازی شیرین و سرشار از برکت. اما این تحول بزرگ، در کنار تمام شادی‌ها و انتظارات، چالشی ظریف را نیز پیش روی والدین قرار می‌دهد: مدیریت احساسات فرزند اول. کودکی که تا پیش از این، تنها مرکز توجه خانواده بوده، حال باید محبت و توجه والدین را با عضو جدیدی تقسیم کند. این تغییر ناگهانی، می‌تواند احساساتی مانند حسادت، طردشدگی، و سردرگمی را در او برانگیزد.

بسیاری از والدین، در این دوران با سوالات متعددی مواجه می‌شوند: چگونه فرزند اول را برای ورود نوزاد جدید آماده کنیم؟ چگونه از بروز حسادت جلوگیری کنیم؟ و چگونه اطمینان حاصل کنیم که هر دو فرزندمان، احساس امنیت و دوست داشته شدن داشته باشند؟ پاسخ به این سوالات، نیازمند درک عمیق از احساسات کودک و اتخاذ رویکردی آگاهانه و صبورانه است.

حسادت فرزند بزرگ‌تر به نوزاد تازه متولد شده امری طبیعی است و والدین می‌توانند با راهکارهای مناسب این احساسات را مدیریت کنند.هدف این راهنما، ارائه مجموعه‌ای از راهکارها و توصیه‌های عملی به والدین است تا بتوانند با مدیریت صحیح این دوران حساس، از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کرده و زمینه را برای شکل‌گیری پیوندی عمیق و پایدار بین فرزندانشان فراهم آورند. با برنامه‌ریزی و آمادگی مناسب، می‌توانید تولد فرزند دوم را به تجربه‌ای شیرین و لذت‌بخش برای همه اعضای خانواده تبدیل کنید. به یاد داشته باشید که عشق، صبر و درک، کلید موفقیت در این مسیر است.

چگونه فرزند بزرگترم را برای ملاقات با خواهر یا برادر جدیدش آماده کنم؟

گفتگوی صریح: اولین قدم این است که با فرزندتان درباره نوزاد جدید صحبت کنید. توضیحات خود را متناسب با سن او تنظیم کنید و توضیح دهید که نوزاد چگونه رشد خواهد کرد. فرزندتان را در برنامه‌ریزی برای ورود نوزاد سهیم کنید.

انتظارات واقع‌بینانه: توضیح دهید که نوزادان بیشتر اوقات می‌خوابند، غذا می‌خورند و گریه می‌کنند. آن‌ها فوراً همبازی نخواهند شد.

تغییرات به موقع: اگر فرزند بزرگتر شما نیاز به تغییر اتاق یا ترک گهواره خود دارد، این تغییرات را قبل از تولد نوزاد انجام دهید.

ارتباط در بیمارستان: زمانی که در بیمارستان هستید، با فرزند بزرگتر خود در تماس باشید. توضیح دهید که به زودی به خانه باز خواهید گشت. در صورت امکان، ترتیبی دهید تا او از بیمارستان دیدن کند تا بتواند ببیند نوزاد چگونه متولد شده است.

اولین ملاقات: پس از تولد نوزاد، از یکی از اعضای خانواده یا دوست نزدیک بخواهید که فرزند بزرگتر شما را برای ملاقات کوتاهی به بیمارستان بیاورد. با یک آغوش گرم و محبت‌آمیز از او استقبال کنید. هدیه‌ای “از طرف” نوزاد برای فرزند بزرگتر تهیه کنید.

جشن خوشامدگویی به خانه: وقتی از بیمارستان مرخص شدید، فرزند بزرگتر خود را به یک مکان خاص (مانند زمین بازی مورد علاقه‌اش) ببرید و ورود نوزاد را با یک جشن تولد کوچک جشن بگیرید.

تاثیر سن و میزان رشد فرزند بزرگ بر نحوه واکنش او برای حضور فرزند جدید

راهنمای آماده‌سازی فرزند بزرگتر برای ورود نوزاد جدید (بر اساس سن کودک):

۱. کودکان زیر ۲ سال:

درک محدودی از مفهوم خواهر/برادر دارند ، از کتاب‌های تصویری درباره خانواده‌های جدید استفاده کنید، نام نوزاد را مرتباً در مکالمات روزمره بگنجانید.

۲. کودکان ۲ تا ۴ سال (حساس‌ترین گروه):

احتمال حسادت و وابستگی شدید به والدین

فعالیت‌های مشارکتی: همراه بردن به خرید وسایل نوزاد، خواندن داستان‌های مربوط به نقش خواهر/برادر بزرگتر، دادن عروسک به عنوان “بچه” خودش و مرور آلبوم عکس‌های دوران نوزادی خودش

۳. کودکان سن مدرسه (۶ سال به بالا):

تأکید بر مزایای بزرگ بودن:

امتیازات خاص (مانند ساعت خواب دیرتر)، مسئولیت‌های ویژه

مشارکت عملی: کمک در تزئین اتاق نوزاد،، مشارکت در مراقبت‌های ساده از نوزاد

نکات کلیدی برای همه سنین:

حفظ روال عادی زندگی فرزند بزرگتر،اختصاص زمان ویژه روزانه فقط برای او،ثبت لحظات خاص فرزند بزرگتر همزمان با نوزاد و آماده‌سازی هدایای ویژه برای فرزند اول هنگام دریافت هدایای نوزاد

از حسادت تا شادی؛ سفر احساسی کودک بزرگ‌تر با ورود نوزاد جدید

مجموعه‌ای از توصیه‌ها و راهکارها برای والدین ارائه می‌شود:

توجه ویژه به فرزند بزرگ‌تر

توجه ویژه به فرزند بزرگ‌تر یکی از کلیدهای اصلی برای کاهش حسادت اوست. برای این کار می‌توانید:

زمان‌های خاص: هر روز یا هر هفته، زمانی را برای فعالیت‌های خاص با فرزند بزرگ‌تر در نظر بگیرید. این می‌تواند شامل بازی، آشپزی، یا حتی یک پیاده‌روی ساده باشد. این زمان‌ها باید بدون حواس‌پرتی و کاملاً مختص او باشند.

ارتباط چشمی: هنگام صحبت با او، سعی کنید ارتباط چشمی برقرار کنید. این کار به او احساس می‌دهد که شما به او توجه دارید و او برای شما مهم است.

 مشارکت در مراقبت از نوزاد

مشارکت فرزند بزرگ‌تر در مراقبت از نوزاد می‌تواند به او احساس مسئولیت و اهمیت بدهد:

 وظایف کوچک: برای او وظایف کوچکی تعیین کنید، مانند آوردن پتو یا عوض کردن پوشک (با نظارت شما). این کار نه تنها حس مسئولیت را در او تقویت می‌کند، بلکه او را در فرآیند خانوادگی دخالت می‌دهد.

تشویق به محبت: به او بگویید که می‌تواند نوزاد را نوازش کند یا با صدای آرام با او صحبت کند. این کار باعث ایجاد پیوند عاطفی بین آنها می‌شود.

توضیح تغییرات

صحبت درباره تغییرات جدید و تأثیر آنها بر زندگی خانواده بسیار مهم است:

استفاده از مثال‌ها: می‌توانید از مثال‌های ساده استفاده کنید. مثلاً بگویید که چطور نوزاد می‌تواند دوست خوبی برای او باشد و آنها می‌توانند با هم بازی کنند.

ایجاد انتظارات مثبت: به او بگویید که با بزرگ‌تر شدن نوزاد، او می‌تواند نقش مهمی در یاد دادن چیزهای جدید به او داشته باشد.

 تقویت احساسات مثبت

تشویق و تقویت رفتارهای مثبت فرزند بزرگ‌تر بسیار مؤثر است:

پاداش‌های کوچک: برای رفتارهای مثبت او، پاداش‌های کوچکی مانند برچسب یا یک خوراکی مورد علاقه‌اش در نظر بگیرید. این کار باعث می‌شود او متوجه شود که رفتارهای خوبش دیده و قدردانی می‌شود.

جشن گرفتن موفقیت‌ها: هر بار که فرزند بزرگ‌تر به نوزاد محبت نشان می‌دهد یا همکاری می‌کند، این موفقیت را جشن بگیرید. این جشن می‌تواند شامل یک آغوش یا گفتن “کار عالی بود!” باشد.

 حفظ روال‌های قبلی

حفظ روال‌های روزمره فرزند بزرگ‌تر باعث ایجاد حس ثبات و امنیت می‌شود:

• تقویم خانوادگی: می‌توانید یک تقویم خانوادگی تهیه کنید که فعالیت‌ها و روال‌های روزمره را نشان دهد. این کار به فرزند بزرگ‌تر کمک می‌کند تا بداند چه انتظاری دارد و احساس کنترل بیشتری بر زندگی‌اش کند.

• زمان‌بندی مشخص: سعی کنید زمان خواب، غذا خوردن و بازی را در برنامه روزانه حفظ کنید. این کار به او احساس آرامش و نظم می‌دهد.

 توجه به احساسات او

توجه به احساسات فرزند بزرگ‌تر و اجازه دادن به بیان آنها بسیار مهم است:

گفتگو درباره احساسات: با او صحبت کنید و از او بپرسید که چه احساسی دارد. اگر او ناراحت است، بگذارید احساساتش را بیان کند و به او بگویید که این احساسات طبیعی هستند.

 مدل‌سازی احساسات: خودتان نیز احساساتتان را ابراز کنید. مثلاً بگویید: “من هم گاهی اوقات احساس ناراحتی می‌کنم، اما با همدیگر می‌توانیم از آن عبور کنیم.”

 تخصیص زمان برای خود

تخصیص زمان برای خود و هر یک از فرزندان مهم است:

زمان مستقل: سعی کنید زمانی را برای خودتان و همچنین برای هر یک از فرزندان اختصاص دهید. این زمان‌ها باید شامل فعالیت‌هایی باشد که هر یک از اعضای خانواده از آن لذت می‌برند.

 تعادل در توجه: مطمئن شوید که توجه شما به نوزاد باعث نمی‌شود فرزند بزرگ‌تر احساس کند که نادیده گرفته شده است. تلاش کنید تا تعادل برقرار کنید.

استفاده از داستان‌ها

کتاب‌های داستانی درباره خواهران و برادران می‌توانند ابزار خوبی برای آموزش مفاهیم مثبت باشند:

انتخاب داستان‌های مناسب: داستان‌هایی را انتخاب کنید که موضوعاتی مانند دوستی، همکاری و عشق بین خواهران و برادران دارند. این داستان‌ها می‌توانند به فرزند بزرگ‌تر کمک کنند تا احساساتش را بهتر درک کند.

بحث درباره داستان: بعد از خواندن داستان، با فرزند بزرگ‌تر درباره آن صحبت کنید و بپرسید که چه احساسی دارد یا چه چیزی از آن آموخته است.

 فرصت‌های ویژه

فرصت‌های ویژه برای فرزند بزرگ‌تر می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد:

 فعالیت‌های خاص: برای فرزند بزرگ‌تر فعالیت‌های خاصی ترتیب دهید، مانند رفتن به پارک یا سینما. این کار باعث می‌شود او احساس کند که هنوز هم مورد توجه قرار دارد.

 هدیه‌های کوچک: گاهی اوقات یک هدیه کوچک یا یادگاری برای فرزند بزرگ‌تر تهیه کنید تا نشان دهید که به فکر او هستید.

صبر و درک

صبر یکی از عوامل کلیدی در مدیریت حسادت است:

 فهمیدن مراحل رشد: بدانید که حسادت ممکن است بخشی طبیعی از رشد کودک باشد و زمان لازم است تا فرزند بزرگ‌تر با شرایط جدید سازگار شود.

اجتناب از مقایسه: هرگز فرزند بزرگ‌تر را با نوزاد مقایسه نکنید. هر کودک منحصر به فرد است و باید به صورت جداگانه مورد توجه قرار گیرد.

مدیریت حسادت فرزند بزرگ‌تر نسبت به نوزاد تازه متولد شده نیازمند توجه، صبر و محبت است. با استفاده از راهکارهای بالا و ایجاد فضایی مثبت و حمایتی، والدین می‌توانند به فرزندان خود کمک کنند تا با یکدیگر ارتباط خوبی برقرار کنند و از لحظات شیرین زندگی خانوادگی لذت ببرند. همچنین، ارتباط مستمر با فرزندان و توجه به نیازها و احساسات آنها می‌تواند به ایجاد یک محیط خانوادگی سالم و شاد کمک کند.

چگونه فرزند بزرگترم را ترغیب کنم که با فرزند جدید خوب رفتار کند؟

گاهی فرزندان بزرگتر فشار ناشی از استرس حضور فردی جدید در خانواده را سر نوزاد خالی می‌کنند. اگر فرزند بزرگترتان سعی می‌کند به نوزاد آسیبی برساند وقت آن رسیده که درباره رفتار مناسب با او صحبت کنید.

همزمان به کودک بزرگتر بیشتر محبت کنید و او را در فعالیت‌های مربوط به نوزاد شریک کنید.

مانند: آواز خواندن برای نوزاد, استحمام یا تعویض پوشک و … هر زمان فرزند بزرگتر با نوزاد عشق ورزید و رفتاری بامحبت داشت او را تشویق کنید.

حتی اگر فرزند بزرگتر نوزاد را به عنوان عضوی جدید پذیرفته است لازم است که همواره بر رفتارش نظارت داشته باشید و نوزادتان را با خواهر، برادر یا دیگر کودکان زیر ۱۲ سال تنها نگذارید.

واکنش فرزند بزرگتر من به شیردادن نوزاد چیست؟

اگر تصمیم گرفته‌اید نوزادتان را از شیر خودتان تغذیه کنید شاید برایتان این سوال پیش بیاید که این کار چه واکنشی در فرزند بزرگتر شما ایجاد خواهد کرد یا اینکه چگونه می‌توانید فرزند بزرگتر را در زمان شیر دادن به نوزاد و نگهداری از او سرگرم نگه دارید.

احتمالاً اولین باری که فرزندتان چنین صحنه‌ای را ببیند تعجب خواهد کرد. برایش توضیح دهید که مشغول انجام چه کاری هستید و اگر در این مورد سوالی داشت پاسخ دهید. اگر فرزند بزرگتر خود را هم شیر داده‌اید برایش تعریف کنید که در گذشته این کار را برای او هم انجام داده‌اید.

سعی کنید فرزند بزرگتر را در پروسه شیر دادن دخیل کنید:مثل آوردن بالشت, تعویض پوشک پیش از شروع شیردادن و یا نوازش کردن نوزاد در حین شیردادن و … برای سرگرم کردن فرزند بزرگتر هنگام شیردادن و نگهداری از نوزاد از اسباب‌ بازی، کتاب، موسیقی یا کتابهای قصه صوتی استفاده کنید.

اگر فرزند بزرگتر شما خواست از نوزاد نگهداری کند این تصمیم‌گیری بر عهده شماست اما اکثر کودکان به صرف کنجکاوی می‌خواهند این کار را انجام دهند و بعد از مدت کوتاهی علاقه خود را برای انجام این کار از دست می دهند.

سرگرمی یا آسیب؟ چگونه استفاده از موبایل کودکان را مدیریت کنیم؟

در عصر دیجیتال امروز، موبایل و تبلت تبدیل به ابزارهایی آشنا در دستان کوچک کودکان شده‌اند. از بازی‌های رنگارنگ تا ویدیوهای آموزشی، صفحه‌نمایش‌ها دنیایی از سرگرمی و دانش را به کودکان ارائه می‌دهند. اما آیا این ابزارها تنها یک سرگرمی بی‌ضرر هستند یا می‌توانند آسیب‌هایی جدی به رشد جسمی، ذهنی و اجتماعی کودکان وارد کنند؟

در دنیای امروز، تلفن همراه و تبلت‌ها به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره، چه بزرگسالان و چه کودکان، تبدیل شده‌اند. این ابزارها دسترسی به اطلاعات، ارتباطات و سرگرمی‌های بی‌نظیری را فراهم می‌کنند، اما استفاده بیش از حد از آن‌ها می‌تواند پیامدهای منفی قابل توجهی بر رشد، سلامت و تعاملات اجتماعی کودکان داشته باشد و نگرانی‌های بسیاری را در جامعه ایجاد کرده است.

این نگرانی‌ها شامل آسیب‌های جسمی مانند مشکلات بینایی و دردهای ستون فقرات، تا مشکلات روانی مانند کمبود توجه و تمرکز و ایجاد اختلال در روابط اجتماعی می‌شود.از سوی دیگر، این ابزارها می‌توانند در یادگیری، کشف و رشد خلاقیت کودکان نیز نقش مهمی ایفا کنند. این دو جنبه متضاد استفاده از تلفن همراه و تبلت، چالش مدیریت این ابزارها را برای والدین دوچندان می‌کند.

مطالعات مختلف نشان می‌دهند که استفاده بیش از حد از این ابزارها می‌تواند منجر به کاهش تعاملات اجتماعی، مشکلات خواب، کمبود تمرکز و حتی افزایش اضطراب و افسردگی در کودکان شود. در عین حال، این ابزارها می‌توانند به عنوان ابزاری آموزشی و سرگرم‌کننده مورد استفاده قرار گیرند، منجر به کشف و رشد خلاقیت و یادگیری شوند. با این حال، عدم تعادل و مدیریت نامناسب استفاده از تلفن همراه و تبلت می‌تواند پیامدهای جدی و طولانی مدتی برای کودکان داشته باشد.

طبق گزارش Common Sense Media، تقریباً نیمی از کودکان ۸ سال و کمتر، تبلت مخصوص به خود را دارند و به طور متوسط ​​حدود ۲.۲۵ ساعت در روز را پای صفحات نمایش دیجیتال می‌گذرانند. آیا فکر نمی‌کنید والدین در انجام مسئولیت‌های خود کوتاهی می‌کنند؟ فقط به این دلیل که آنها کج‌خلقی می‌کنند، به آنها اجازه می‌دهید تلویزیون تماشا کنند، از تلفن یا تبلت بیش از اندازه استفاده کنند.

در این مصاحبه سعی کرده ایم، به بررسی تأثیرات مثبت و منفی استفاده از تلفن همراه و تبلت در کودکان و راهکارهایی برای مدیریت سالم آن و همچنین اهمیت تعادل و ایجاد محدودیت‌های منطقی در استفاده از این ابزارها بپردازیم .

در این خصوص با دکتر سعید صادقی استاد دانشگاه و روانشناس بالینی کودک و نوجوان به گفت وگو پرداختیم.

استفاده کودکان از وسایل دیجیتال

دکتر صادقی در خصوص جذابیت وسایل دیجیتال برای کودکان گفت: امروزه به خاطر تغییراتی که در شکل آموزش و نظام آموزش علمی در همه جهان صورت گرفته، کودکان از سنین پایین کودکی با وسایل دیجیتال آشنا می شوند و سخت خانه ای پیدا می شود که در آن وسایل دیجیتالی مانند؛ اسمارت فون یا تلفن هوشمند نباشد. وسایل دیجیتال به خاطر جذابیت‌های صوتی و بصری بالایی که دارند مانند؛ صداهای مختلف، نورهای گوناگون، توجه همه بچه‌ها رو جلب می‌کنند این جلب توجه حتی از ماه‌های اول بعد از تولد صورت میگیرد.

جلب توجه کودکان به وسایل دیجیتالی باعث می شود که به مرور زمان کودکان به این وسایل علاقمند شده و چنانچه والدین آگاه نباشند و میزان استفاده آنها را مدیریت نکنند، ممکن است استفاده کودکان به شکل افراطی و آسیب زننده تبدیل شود. گروه سنی یکی از ویژگی‌های بسیار مهمی است که زمانی که در مورد استفاده وسایل دیجیتال صحبت می‌کنیم، می توان میزان استفاده را بر مبنای آن تقسیم بندی کرد.

استفاده کودکان زیر ۲ سال از وسایل دیجیتال اکیدا ممنوع

این استاد دانشگاه استفاده کودکان زیر ۲ سال از وسایل دیجیتال را ممنوع دانست و گفت: بر اساس گفته انجمن اطفال آمریکا، انجمن اطفال کانادا، سازمان بهداشت جهانی و وزارت بهداشت نیوزلند آلمان و خیلی از کشورهایی که نظام پیشرویی در زمینه پیشگیری از استفاده افراطی کودکان از وسایل دیجیتال دارند و فقط فکر درمان نیستند، اکیداً توصیه کرده اند که استفاده از وسایل دیجیتال به هر نوعی و با هر هدفی برای بچه زیر ۲ سال ممنوع است.

 غذا دادن به کودکان با کمک موبایل ممنوع، لباس عوض کردن کودک لجباز ممنوع و به صورت کلی باید کودکان زیر دو سال را از کلیه وسایل دیجیتال دور نگه داشت.  علت این ممنوعیت این است که؛ مغز کودک و مهارت‌های انتزاعی او به اندازه کافی رشد نکرده است ، او به شدت حساس و نسبت به تجربیات اجتماعی انعطاف پذیر است.

ما روانشناسان در همه جای دنیا توصیه می کنیم که  بچه تجربه‌های طبیعی داشته باشد؛ مادرش او را در آغوش بگیرد، لمسش کند، تماس چشمی با او برقرار کند،  با او حرف بزند و اجازه دهد بچه برخی از کارهایش را خودش انجام دهد . نه اینکه هنگامی که او را پارک می برند یک موبایل به دست او بدهند  تا به چیزی دست نزند. همه بچه‌ها باید همه وسایل بی خطر را لمس کنند، ببینند، تجربه کنند، تا حواسشان رشد پیدا کند. این در حالی است که استفاده از وسایل دیجیتال کاملا آسیب زننده است و باعث انزوا اجتماعی و مشکلات حسی می‌شود و سبب می شود که بچه از نظر حرکتی و کلامی تکاملش به درستی انجام نگیرد. در بچه‌های زیر ۲ سال هوش باید در تعامل طبیعی و کلاسیک با محیط اطراف شکل بگیرد.

استفاده بیش از حد از وسایل دیجیتال می‌تواند منجر به انزوا، مشکلات حسی و تأخیر در رشد حرکتی و کلامی کودک شود.

با توجه به توضیحات گفته شده؛ والدینی که بچه صفر تا دو سال دارند باید اینگونه فکر کنند که ۱۰۰ سال پیش به دنیا آمده اند و هیچ وسیله دیجیتالی در زندگیشان نیست. چگونه باید روز بچه را پر کنند! آیا می‌خواهند با سشوار به بچه غذا دهند؟ آیا قراره با تلویزیون آرامش کنند نه؟

گریه و بی‌قراری بچه طبیعی است و  این مادر است که باید سعی کند تا او را آرام کند. این آرام کردن مادر موجب می شود که بچه مهارت پیدا کرده و خود مادر نیز آن اعتماد به نفس لازم را پیدا کند که من بلدم نیاز بچه‌ام را پاسخ دهم. تا اینکه مدام با در اختیار قرار دادن یک وسیله دیجیتال صورت مسئله را پاک کند.  هر چه بچه بزرگتر می شود مادر دنبال راهکارهای بیرونی بیشتری می گردد که به نحوی بچه را آرام کند و این فکر را که وسایل دیجیتال تنها وسیله‌ای هستند که جلوی بی‌قراری و نق زدن کودک را می‌گیرد از بین می برد . این تعامل کاملاً در رابطه والد و کودک تاثیر می‌گذارد.

استفاده کودکان ۲ تا ۵ سال از وسایل دیجیتال

این روانشناس بالینی کودک و نوجوان در خصوص استفاده کودکان ۲ تا ۵ سال اظهار داشت: بهتر است کودکان در این رده سنی نیز از وسایل دیجیتال استفاده نکنند، اما اگر والدین علاقه مند هستند که کودکشان را با وسایل دیجیتال آشنا کنند، حداکثر روزی یک ساعت برای بچه ۲ تا ۵ سال و آن یک ساعته تحت شرایط خاص باید صورت گیرد.

شرایط خاص این است که والد همراه کودک بنشیند آن کارتون را ببیند و برایش توضیح دهد. چون کودک مهارت انتزاعی ندارد. مثلاً این چیپسه بال در می‌آورد و پرواز می‌کند. نمی‌تواند متوجه تخیل شود. خیلی توان یادگیری بالایی ندارد. مادر باید بنشیند توضیح دهد و بچه را درگیر کند. یعنی در آن یک ساعتی که بچه از وسایل دیجیتال استفاده می‌کند. باید تعامل اجتماعی با یک فرد بزرگسال را داشته باشد.

استفاده کودکان بالای ۵ سال از وسایل دیجیتال

دکتر سعید صادقی میزان استفاده کودکان بالای ۵ سال از وسایل دیجیتال را حداکثر ۲ ساعت در روز اعلام کرد و ادامه داد: با توجه به دستورالعمل‌های بین‌المللی این کودکان می‌توانند حداکثر روزی ۲ ساعت از وسایل دیجیتال استفاده کند. این وسایل می‌تواند؛ موبایل، تبلت، تلویزیون یا گیم و… باشد. والدین باید ترجیحاً محتوایی را انتخاب کنند که مناسب سن کودک باشد.

با توجه به دستورالعمل‌های بین‌المللی کودکان بالای ۵ سال می‌توانند حداکثر روزی ۲ ساعت از وسایل دیجیتال استفاده کند

بعضی محتواها سرعت خیلی بالایی دارند. برای مثال شما کارتونی را نگاه می‌کنید که در هر دقیقه ۶۰ صحنه عوض می‌شود و به اصطلاح FAST- PACED است. این کارتون‌ها بر روی مهارت‌های شناختی مانند توجه و تمرکز بچه‌ها اثرات مخربی دارد. بنابراین آن دو ساعتی که کودک می‌تواند از وسایل دیجیتال استفاده کند والدین باید بر روی محتوا آن مطالعه داشته باشد. والدین باید جستجو کنند که محتوای مناسب کودک برای این سن چه محتوایی است.

به طور کلی کودکان باید برنامه هایی را تماشا کنند که سرعت گذر اتفاقات در آن سریع نباشد. علاوه براین در این سنین بهتر است کودکان برنامه‌هایی را ببینند که کمتر تخیلی باشد هر چقدر برنامه ها واقعی‌تر باشد، کودک می‌تواند چیزهای بهتری از آن یاد بگیرد.

زبان آموزی با وسایل دیجیتال طوطی وار است

این استاد دانشگاه معتقد است، مطالعه بسیار قوی نداریم که نشان دهد که اگر برای یک کودک 2 ساله روزی ۶ یا ۷ ساعت فیلم غیر از زبان مادری پخش شود و یا برنامه تکراری ببیند آیا زبانش به صورت معناداری رشد پیدا می‌کند یا خیر؟. البته ممکن است چند کلمه یاد بگیرد اما از آن در بافت استفاده نمی‌کند. مثل یادگیری طوطی واری است.

اگر والدی به زبان آموزی فرزندش علاقمند است باید خودش هم درگیر شود. باید به جای آنکه کودک را روزی چندین ساعت درگیر وسایل دیجیتال کنند، بچه را کلاس زبان بگذارند، به مهدهای چند زبانه بفرستند بدین صورت کودک همانطور که لغت یاد می‌گیرد، تعامل با هم سنین را نیز یاد می‌گیرند، مدیریت هیجانات را یاد می‌گیرد و از تجربیات اجتماعی محروم نمی‌شوند.

رابطه استفاده افراطی از وسایل دیجیتال و عدم تمرکز

دکتر سعید صادقی در خصوص رابطه استفاده افراطی از وسایل دیجیتال و مشکلاتی مانند عدم تمرکز، شبه اوتیسم و … ادامه داد: ما جدیداً مراجعین زیادی داریم که تا 2 سالگی از وسایل دیجیتال استفاده می‌کردند و مشکلات توجه تمرکز و مهارت‌های اجتماعی پیدا کرده اند و علائم شبه پیش فعالی و شبه اوتیسم دارند.

اکنون در دانشگاه شهید بهشتی پژوهشکده علوم شناختی و مغز دانشگاه شهید بهشتی آزمایشگاه حیوانی است که موش‌هایی را به صورت افراطی مقابل وسایل دیجیتال گذاشته و کاملاً علائم شبه اوتیسم و شبه پیش فعالی در آنها دیده شده است. در کلینیک توانبخش شناختی و مغز دانشگاه شهید بهشتی نیز مطالعات انسانی انجام و مشاوره‌هایی در این خصوص ارائه شده است.

اعتیاد به وسایل دیجیتال

این روانشناس بالینی کودک و نوجوان همچنین اظهار داشت: بعضی وقت‌ها کودکان مواجهه افراطی دارند یعنی بیش از دو ساعت از وسایل دیجیتال تا پیش از ۷ سالگی استفاده می‌کنند. گاهی اوقات بچه ۵ یا ۶ ساعت موبایل بازی می‌کند یا کارتون‌های تکراری و طولانی می‌بیند و مواجهه افراطی با آنها دارد. امروزه همه مجامع علمی این مسئله را پذیرفته اند که افرادی که استفاده افرادی از این وسایل دارند به نوعی دچار اعتیاد رفتاری هستند.

 اگر جلوی بازی اینترنتی افراطی کودکان در سنین پایین گرفته نشود  احتمال اعتیاد به بازی‌های کامپیوتری در نوجوانی افزایش می‌یابد.

در کتاب دستمایه های روانشناسیdsm-۵  که راهنمای تشخیصی اختلال روانی ایت و روانشناسان از طریق آن اختلالات روانشناسی را شناسایی می کنند. در چند سال گذشته اختلالی بنام اینترنت گیم ادیکشن یعنی اعتیاد به بازیهای اینترنتی اضافه شده است. این اختلال تا چند سال پیش در این کتاب نبوده است اما اکنون در کنار اعتیادهای شناخته شده‎‌ای مختلفی مانند افسردگی و اعتیاد به مواد مخدر و…  این اختلال نیز دیده می شود.

اگر والدین به درستی مدیریت نکنند و از سنین پایین جلوی بازی اینترنتی افراطی کودک را نگیرند و تعادلی بین زندگی واقعی و زندگی مجازی آنها برقرار نکنند، این بچه ها که از سنین پایین روزی چندین ساعت بازی رایانه ای انجام میدهند کاملا مستعد است که در نوجوانی درگیر این نوع اعتیاد شوند.

مقابله با اعتیاد به بازی‌های اینترنتی نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت است

این استاد دانشگاه معتقد است مقابله با اعتیاد به بازی های اینترنتی برنامه ریزی بلندمدت می طلبد. والدین باید برنامه ریزی کنند که اکنون که مدارس تمام شده روز بچه چگونه بگذرد، اگر مادر شاغل نیست، برنامه ای بریزند، بیرون بروند، نقاشی بکشند، اشکال ندارد تلویزیون و موبایل و تبلت هم در برنامه باشد، اما باید با مدیریت از آن استفاده کرد.

استفاده درست از وسایل دیجیتال، کسب مهارت‌های تعامل اجتماعی سالم و آماده‌سازی کودک برای زندگی اجتماعی سالم، از اهمیت بالایی برخوردار است.

چه اشکالی دارد که اگر شما نوجوانی دارید که مدرسه و امتحانش تمام شده در زمان تعطیلات به مغازه پدر، دایی و… برود و در مکانیکی کار کند و.. ممکن است حجم کاری که انجام میدهد زیاد نباشد و کمک جدی برای پدر یا مادرش به حساب نیاید ولی همین که در این سه ماهه در اجتماع مشغول است، زندگی به او مهارت می آموزد و او را برای زندگی در دنیای واقعی آماده می کند.

اعتیاد به اینترنت به یکباره در یک سن بوجود نمی آید بلکه به مرور از کودکی شکل می گیرداین شروع به نوجوان یاد میدهد که چگونه با مشتری رفتار کند، چگونه صحبت کند و به این صورت او برای آینده تجهیز می شود تا در شرایطی که در تنگنا است بتواند از پس شرایط برآید و آرام آرام تجربه های واقعی را بدست آورد. این خیلی بهتر از این است که روزی ۱۰ ساعت از وسایل دیجیتال استفاده کند. این نوجوان در شرایط واقعی بزرگ و بزرگتر می شود و اختلالات خلقی کمتری پیدا می کند.

اعتیاد به اینترنت به یکباره در یک سن بوجود نمی آید بلکه به مرور از کودکی شکل گرفته است. این اعتیاد نتیجه یک سبک زندگی است. شمایی که بچه را از کودکی عادت داده اید تا روزی ۵ یا ۶ ساعت از موبایل و تبلت و PS  استفاده کند نمی توانید توقع داشته باشید به یک سنی که برسد دکمه خاموش به همه آنها بزنید تا درسش را برای کنکور بخواند. این عادات در طول زمان شکل می گیرد.

یاد گرفتن اینکه چگونه روز بچه با تعاملات اجتماعی پر شده باشد یک مدیریت درست می خواهد و یک زندگی تحول مدارانه است که به آینده کودک مرتبط است.

ام‌اس چیست و چه درمانی دارد؟

ام‌اس، بیماری که این روزها نامش بیشتر شنیده می‌شود، چالشی بزرگ برای مبتلایان و خانواده‌هایشان است. ایرنا اصفهان در این مصاحبه به بررسی علل، علائم، تشخیص و درمان‌های نوین این بیماری می‌پردازد.

بیماری مالتیپل اسکلروزیس یا همان ام‌اس نامی است که شاید این روزها بیشتر از قبل به گوشمان می‌خورد. یک بیماری مزمن سیستم عصبی مرکزی، که چالش‌های فراوانی را برای مبتلایان و خانواده‌هایشان ایجاد می‌کند بر اساس اظهارات محمد علی صحراییان، نایب رییس انجمن ام‌اس ایران، آمارها نشان می‌دهد که ۱۲۰ هزار نفر در ایران به ام‌اس مبتلا هستند و این تعداد رو به افزایش است.

بر اساس آمار انجمن ام اس اصفهان، هم اکنون ۱۳ هزار مبتلا به ام اس در استان اصفهان زندگی می کنند که بیش از ۱۰ درصد مبتلایان به ام اس در سراسر کشور را تشکیل می دهند.

بیماری ام‌اس، با تاثیر بر سیستم عصبی مرکزی، می‌تواند زندگی افراد را به طور چشمگیری تغییر دهد. این بیماری با علائم متنوع و پیش‌بینی‌ناپذیر خود، اگر مورد درمان قرار نگیرد می تواند فرد مبتلا، را فلج، نابینا و یا کم توان کند و زندگی وی و خانواده او را فلج نماید.

در مصاحبه پیش رو با دکتر مرضیه رحیمی، پزشک متخصص بیماری های مغز و اعصاب و ستون فقرات بیمارستان عیسی ابن مریم دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، برای بررسی این بیماری به گفت و گو نشسته ایم و تلاش می‌کنیم تا با ارائه اطلاعات دقیق و جامع، به درک بهتر و مدیریت موثرتر آن کمک کنیم.

ام‌اس چیست و چه درمانی دارد؟

خبرنگار: از اینکه وقتتان را در اختیار ما قرار دادید سپاسگزاریم. برای شروع، اگر ممکن است به زبان ساده توضیح دهید که بیماری ام‌اس دقیقاً چیست و هنگام ابتلا به این بیماری چه اتفاقی در بدن بیماران می‌افتد؟

رحیمی: سلام عرض می‌کنم خدمت شما و خوانندگان عزیز. ممنون از توجه شما به این موضوع مهم. ام‌اس در واقع یک بیماری خود ایمنی است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن که وظیفه دفاع در برابر عوامل خارجی مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها را دارد، به اشتباه به بخشی از سیستم عصبی مرکزی خود فرد (مغز و نخاع) حمله می‌کند و هدف این حمله، «غلاف میلین» است. میلین را می‌توان به پوشش عایق سیم‌های برق تشبیه کرد که اطراف رشته‌های عصبی را می‌پوشاند و به انتقال سریع و کارآمد پیام‌های عصبی کمک می‌کند. وقتی میلین آسیب می‌بیند، این پیام‌ها کند شده یا کاملاً مختل می‌شوند که این اختلال در ارتباط، منجر به بروز علائم بالینی بیماری ام‌اس می‌گردد. محل و شدت این آسیب‌ها که به آن‌ها پلاک یا ضایعه گفته می‌شود تعیین‌کننده نوع و شدت علائم در هر فرد است.

ام‌اس چیست و چه درمانی دارد؟

خبرنگار: آماری از مبتلایان به بیماری ام اس در سطح دنیا، کشور و اصفهان وجود دارد؟

رحیمی: بله، در حال حاضر بر اساس آخرین گزارش سازمان بهداشت جهانی حدود سه میلیون بیمار مبتلا به ام‌اس در سطح جهان شناسایی شده اند و بر اساس آمار دانشگاه های علوم پزشکی اصفهان و کاشان، استان اصفهان بیش از ۱۳ هزار مبتلا به ام‌اس مبتلا که بیشتر این افراد عضو نهادهای خیریه ای مانند انجمن ام اس اصفهان هستند. در استان اصفهان، از هر هزار نفر، ۲ نفر به ام‌اس مبتلا هستند که این آمار در کلان‌شهر اصفهان به سه نفر در هر هزار نفر می‌رسد.

این بیماری در بین خانم های جوان شایع تر است و به عنوان نمونه در اصفهان از هر یک هزار زن، پنج نفر به ام‌اس مبتلا هستند. بر اساس اعلام انجمن ام اس اصفهان، میانگین سنی مبتلایان این بیماری در استان ۲۷ سال است البته در سال ها اخیر تعداد زیادی از جمعیت مسن نیز با این بیماری در کنار دیگر مشکلات ناشی از افزایش سن روبرو شده اند و هم اکنون بنده بیمارانی دارم که در سن ۵۰ سالگی به این بیماری مبتلا شده اند.

خبرنگار: علائم اولیه و شایع که بیماران را به سمت مراجعه به پزشک سوق می‌دهد، کدام‌ها هستند؟

رحیمی: علائم ام‌اس بسیار متنوع و غیرقابل پیش‌بینی هستند. هیچ ۲ بیماری علائم یکسانی ندارند و این یکی از چالش‌های این بیماری است. با این حال، برخی از علائم شایع اولیه که بیماران را نگران می‌کند و باعث مراجعه می‌شوند، شامل خستگی مفرط، مشکلات بینایی، بی‌حسی یا گزگز، ضعف عضلانی، مشکلات تعادلی و سرگیجه و لرزش است.

لازم به ذکر است این علائم شایع در برخی بیماری های دیگر نیز وجود دارد اما نوع آن در ام اس کمی متفاوت است. به عنوان مثال خستگی مفرط، خستگی‌ای که با استراحت برطرف نمی‌شود و می‌تواند ناتوان‌کننده باشد. مشکلات بینایی شامل تاری دید در یک چشم، دوبینی، درد چشم یا از دست دادن موقت بینایی است. بی‌حسی یا گزگز نیز اغلب در یک سمت بدن، پاها یا بازوها به وجود می آید. ضعف عضلانی معمولاً در یک اندام یا یک سمت بدن پدید می آید. مشکلات تعادلی و سرگیجه که با حس عدم پایداری هنگام راه رفتن همراه است و لرزش به خصوص در دست‌ها. همه این علائم ممکن است ناگهانی ظاهر شده و سپس بهبود یابند، یا به تدریج تشدید شوند.

خبرنگار: فرمودید که علائم بسیار متنوع هستند. این تفاوت در بروز بیماری در افراد مختلف، به چه دلیل است؟ آیا انواع متفاوتی از ام‌اس وجود دارد؟

رحیمی: بله، تنوع در علائم و سیر بیماری ناشی از محل و وسعت ضایعات میلینی در مغز و نخاع است. به همین دلیل، ام‌اس را به انواع مختلفی طبقه‌بندی می کنند که این طبقه‌بندی در انتخاب روش درمانی بسیار مهم است، انواع ام اس بر اساس کتب مرجع پزشکی مغز و اعصاب شامل ام اس عودکننده-فروکش‌کننده (Relapsing-Remitting MS – RRMS)، ام‌اس پیشرونده ثانویه (Secondary Progressive MS – SPMS)، ام‌اس پیشرونده اولیه (Primary Progressive MS – PPMS) و سندرم بالینی منفرد (Clinically Isolated Syndrome – CIS) است.

ام اس عودکننده-فروکش‌کننده (Relapsing-Remitting MS – RRMS) شایع‌ترین نوع ام اس است که حدود ۸۵ درصد بیماران به آن مبتلا هستند. این بیماری با دوره‌های عود به صورت تشدید ناگهانی علائم یا بروز علائم جدید و سپس دوره‌های بهبودی کامل یا نسبی مشخص می‌شود. در ام‌اس پیشرونده ثانویه (Secondary Progressive MS – SPMS)، بیماری به تدریج و بدون دوره‌های عود و بهبودی مشخص، پیشرفت می‌کند. در ام‌اس پیشرونده اولیه (Primary Progressive MS – PPMS) که نوع کمتر شایع این بیماری است و حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد مبتلایان را شامل می شود، علائم از ابتدا به طور پیوسته و بدون دوره‌های عود و بهبودی مشخص، تشدید می‌شود و در نهایت سندرم بالینی منفرد (Clinically Isolated Syndrome – CIS) که معیارهای تشخیصی پیچیده ای دارد. به هرحال شناخت این انواع به پزشکان متخصص مغز و اعصاب کمک می‌کند تا بهترین استراتژی درمانی را برای هر بیمار و به صورت انفرادی برنامه‌ریزی کنند.

ام‌اس چیست و چه درمانی دارد؟

خبرنگار: با توجه به این پیچیدگی، روند تشخیص ام‌اس چگونه است؟ آیا تشخیص آن دشوار است؟ نقش ام‌ آر آی در این فرآیند چیست؟

رحیمی: تشخیص ام‌اس یک فرآیند بالینی است که نیازمند بررسی دقیق و کنار هم قرار دادن پازل‌های مختلف است. هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص قطعی وجود ندارد. مراحل اصلی تشخیص شامل معاینه بالینی و شرح حال دقیق، تصویربرداری ام آر آی (MRI)، استفاده از پتانسیل‌های برانگیخته Evoked Potentials – بررسی سرعت انتقال پیام‌های عصبی در مسیرهای خاص مثل بینایی یا حسی)، پونکسیون کمری (Lumbar Puncture) و بررسی مایع مغزی نخاعی است. البته تشخیص در مراحل اولیه به دلیل احتمال هم پوشانی علائم با بیماری‌های دیگر، ممکن است دشوار باشد اما با پیشرفت دانش و تکنولوژی MRI، امروزه دقت تشخیص به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

به هر حال ام آر آی (MRI) مهم‌ترین ابزار تشخیصی این بیماری است و تصاویر ام آر آی از مغز و نخاع می‌تواند ضایعات میلینی فعال و قدیمی را نشان دهد. ام‌آرآی نه تنها در تشخیص، بلکه در پیگیری روند بیماری و ارزیابی پاسخ به درمان نیز نقش حیاتی دارد.

خبرنگار: در مورد علل بیماری، آیا می‌دانیم دقیقاً چه چیزی باعث بروز ام‌اس می‌شود؟ آیا عوامل ژنتیکی یا محیطی نقش دارند؟

رحیمی: متاسفانه، علت دقیق ام‌اس هنوز به طور کامل شناخته نشده است. ما می‌دانیم که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز آن نقش دارند. در مورد عوامل ژنتیکی توجه داشتبه باشید که ام‌اس یک بیماری ارثی نیست، اما استعداد ژنتیکی برای ابتلا به آن در برخی افراد وجود دارد. اگر یکی از اعضای خانواده به ام‌اس مبتلا باشد، خطر ابتلای سایرین کمی بیشتر می‌شود، اما این بدان معنا نیست که حتماً به ارث خواهد رسید.

در مورد عوامل محیطی نیز تحقیقات نشان داده‌اند که برخی عوامل محیطی ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهند، امروزه ثابت شده کمبود ویتامین D و حتی سطوح پایین ویتامین D با افزایش خطر ابتلا به ام‌اس مرتبط است. عفونت‌ها، به ویژه عفونت با ویروس اپشتین-بار (EBV) که عامل مونونوکلئوز عفونی است نیز در بروز ام اس نقش پررنگی دارد. تحقیقات نشان داده سیگار کشیدن نیز به عنوان یک عامل خطر قوی و اثبات شده بر روی افزایش احتمال ابتلا و بدتر شدن سیر بیماری ام اس، موثر است همچنین چاقی در دوران نوجوانی نیز به عنوان یک عامل خطر مطرح شده است اما این عوامل به تنهایی بیماری‌زا نیستند، بلکه در یک زمینه ژنتیکی مستعد، می‌توانند به بروز بیماری کمک کنند.

ام‌اس چیست و چه درمانی دارد؟

خبرنگار: به بحث درمان بپردازیم. اهداف اصلی درمان ام‌اس چیست؟ آیا درمانی قطعی وجود دارد؟

رحیمی: متاسفانه، درمانی قطعی برای ام‌اس که بتواند بیماری را ریشه‌کن کند، هنوز وجود نداردف اما این به معنای ناامیدی نیست. پیشرفت‌های درمانی در ۲ دهه اخیر فوق‌العاده بوده و کیفیت زندگی بیماران را به شکل چشمگیری بهبود بخشیده است. امروزه اهداف اصلی درمان ام اس شامل کاهش حملات (عودها) و شدت آن‌هاست که با داروهای تعدیل‌کننده بیماری (DMTs)، کند کردن پیشرفت ناتوانی با جلوگیری از تجمع ضایعات جدید در مغز و نخاع و کاهش سرعت پیشرفت بیماری و مدیریت علائم، شامل کنترل نشانه هایی مانند خستگی، اسپاسم، درد، مشکلات مثانه و موارد دیگر است که به بهبود کیفیت زندگی روزمره بیماران کمک می کند. البته توانبخشی نیز در روند معالجات ام اس نقش پررنگی دارد و به بیمار برای حفظ عملکرد و استقلال خود کمک زیادی می کند.

خبرنگار: وضعیت درمان بیماری ام‌اس در ایران و اصفهان چطوره؟

رحیمی: درمان بیماری ام‌اس در اصفهان همزمان با تهران از سال ۱۳۶۸ آغاز شده و در حال حاضر ۲۱ داروی مختلف در دسترس بیماران مبتلا به ام اس است که بعضی از آن ها می‌توانند علائم را تقریبا به طور کامل از بین ببرند و در ۷۰ تا ۸۰ درصد موارد مؤثر هستند. خوشبختانه در ایران داروهای ام اس به صورت رایگان در اختیار بیماران حتی برای کسانی که بیمه ندارند، قرار می‌گیرد.

خبرنگار: می‌توانید کمی در مورد کلاس‌های مختلف داروهای تعدیل‌کننده بیماری (DMTs) توضیح دهید و اینکه چگونه عمل می‌کنند؟

رحیمی: بله، DMTs ستون فقرات درمان ام‌اس هستند. این داروها سیستم ایمنی را هدف قرار می‌دهند تا حمله آن به میلین را کاهش دهند. آن‌ها به اشکال مختلف تزریقی، خوراکی و وریدی موجود هستند. داروهای تزریقی (مانند اینترفرون‌ها و گلاتیرامر استات) نسل اول این داروها بوده که با کاهش فعالیت سیستم ایمنی، حملات را کاهش می‌دهند.

داروهای خوراکی، نسل جدیدتری از داروهای این بیماری هستند که راحتی بیشتری برای بیمار فراهم می‌کنند و مکانیسم‌های عمل متنوعی دارند، از جمله تاثیر بر سلول‌های ایمنی خاص یا جلوگیری از ورود آن‌ها به سیستم عصبی مرکزی. داروهای وریدی (مانند ناتالیزوماب، اوکرلیزوماب، آلمتوزوماب) نیز داروهای با اثربخشی بالاتر هستند که به طور معمول برای بیماران با بیماری فعال‌تر تجویز می‌شوند و به طور مستقیم بر سلول‌های ایمنی خاص تاثیر می‌گذارند.

انتخاب دارو بستگی به نوع و شدت بیماری، فعالیت آن در ام آر آی (MRI)، وضعیت سلامت عمومی بیمار و عوارض جانبی احتمالی دارد و درمان باید زیر نظر پزشک متخصص مغز و اعصاب کاملاً شخصی‌سازی شود.

خبرنگار: علاوه بر داروها، چه درمان‌های حمایتی و توانبخشی برای بیماران ام اس اهمیت دارد؟

رحیمی: درمان ام‌اس یک رویکرد چندتخصصی را می‌طلبد. داروها بیماری را کنترل می‌کنند، اما توانبخشی و حمایت‌های دیگر نیز برای بهبود کیفیت زندگی بیماران حیاتی هستند. فیزیوتراپی، برای حفظ قدرت، تعادل، هماهنگی و کاهش اسپاسم، کاردرمانی، برای کمک به بیمار برای انجام فعالیت‌های روزمره و حفظ استقلال، گفتاردرمانی، برای رفع مشکلات بلع یا گفتار و مشاوره تغذیه برای رژیم غذایی سالم و متعادل نقش مهمی در سلامت کلی بیماران ام اس دارند، ضمن آن که مشاوره روان‌شناختی نیز به کاهش افسردگی و اضطراب و مدیریت استرس در بیماران ام‌اس کمک زیادی می کند و حمایت روان‌شناختی برای بیماران ام اس بسیار ضروری است.

اما در کنار همه موارد مهمترین بخش در درمان حمایتی مبتلایان ام اس، مدیریت علائم است که با تجویز داروهایی برای کنترل خستگی، درد، مشکلات مثانه و… توسط پزشک صورت می گیرد و تیم حمایتی بیمار ام اس شامل متخصص مغز و اعصاب، فیزیوتراپ، کاردرمانگر، روانشناس، و پرستار متخصص ام اس، در مجموع می‌توانند بهترین مراقبت را به بیماران ارائه دهند.

خبرنگار: چه توصیه‌هایی به بیماران تازه‌تشخیص داده شده و خانواده‌هایشان دارید؟ چگونه می‌توانند با این بیماری زندگی کنند؟

رحیمی: مهمترین نکته برای بیماران تازه‌تشخیص داده شده و خانواده‌هایشان این است که ناامید نشوند. مثبت اندیشی شرط اول مقابله با این بیماری است، امروزه ثابت شده است حفظ روحیه مثبت نقش مهمی در مقابله با چالش‌های بیماری ام اس دارد. ام‌اس دیگر بیماری ۲۰ سال پیش نیست. با درمان‌های موجود، بسیاری از بیماران می‌توانند زندگی عادی و پرباری داشته باشند.

بیماران ام اس نباید از آموزش غافل شوند و باید در مورد بیماری خود اطلاعات کافی کسب کنند زیرا هرچه بیشتر بدانند، بهتر می‌توانند بیماری خود را مدیریت کنند. رعایت درمان نیز باید مورد توجه مبتلایان قرار بگیرد و باید داروهای خود را به طور منظم و طبق دستور پزشک مصرف و از سبک زندگی سالم پیروی کنند.

ورزش منظم، حتی اگر به صورت سبک باشد، برای حفظ قدرت عضلانی، تعادل و روحیه بیماران ام اس ضروری است و بهره مندی از تغذیه سالم شامل رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزیجات، و کاهش غذاهای فرآوری شده به مواجه آن ها با این بیماری کمک زیادی می کند.

مدیریت استرس نیز در مورد بیماران ام اس بسیار مهم است زیرا استرس می‌تواند علائم را تشدید کند. امروز ثابت شده سیگار کشیدن قطعاً به سیر بیماری آسیب می‌زند از این رو اجتناب از سیگار به بیماران توصیه می شود.

حفظ ارتباط با پزشک و تیم درمانی کمک زیادی به بیماران ام اس می کند و بیماران می توانند سوالات خود را پرسیده و مشکلات را گزارش دهند تا روند درمان به شکل موثرتری دنبال شود. حمایت اجتماعی نیز برای بیماران ام اس مهم است و این افراد می توانند با پیوستن به گروه‌های حمایتی به تبادل تجربه با دیگران بپردازند و حس تنهایی خود را کاهش دهند.

خبرنگار: چه چشم‌اندازی برای آینده درمان و مراقبت از بیماران ام‌اس در دهه‌های آتی دارید؟ چه حوزه‌هایی از تحقیقات بیشترین امید را به ما می‌دهند؟

رحیمی: آینده بسیار امیدوارکننده و تحقیقات در حوزه‌های مختلف با سرعت زیادی در حال پیشرفت است. ترمیم میلین یکی از جذاب‌ترین این حوزه‌هاست. یافتن داروهایی که بتوانند میلین آسیب‌دیده را ترمیم کنند، گام بزرگی در درمان قطعی خواهد بود که در مسیر خوبی قرار دارد.

درمان‌های عصبی – محافظتی (Neuroprotection) با داروهایی که از خود سلول‌های عصبی محافظت می‌کند و مانع از تخریب آن‌ها می‌شوند نیز در سال های اخیر گسترش زیادی پیدا کرده ضمن آن که درمان‌های شخصی‌سازی شده که بر اساس پروفایل ژنتیکی و بیولوژیکی هر بیمار روند درمان را مشخص می کند، امروز دنبال می شود و به کمک آن می‌توان درمان‌ها را بهینه‌سازی کرد.

روش‌های تشخیص زودهنگام و دقیق‌تر نیز با کمک بیومارکرهای جدید باعث شده بتوانیم ام‌اس را حتی قبل از بروز علائم بالینی واضح تشخیص دهیم. سلول‌های بنیادی نیز در مرکز تحقیقات در حوزه ام اس قرار گرفته اند و تحقیقات در مورد پتانسیل سلول‌های بنیادی در ترمیم و بازسازی سیستم عصبی مرکزی به شدت دنبال می شود.

پیام من این به همه بیماران ام اس و خانواده های آن ها این است که با وجود پیچیدگی این بیماری، هر روز امیدهای جدیدی در این حوزه به دست می‌آید و همکاری بیمار، خانواده، پزشک و جامعه پژوهشی می‌تواند آینده بهتری را برای مبتلایان به ام اس رقم بزند.

هندزفری، بهای سنگینی برای گوش‌ها دارد

در سال‌های اخیر، استفاده از هندزفری و هدفون در میان اقشار مختلف جامعه به ویژه جوانان و نوجوانان به شدت افزایش یافته است. این ابزارهای صوتی کوچک اما پرکاربرد، امکان شنیدن موسیقی و ارتباط آسان را فراهم کرده‌اند، اما آیا این راحتی به قیمت آسیب دیدن سلامت گوش تمام نمی‌شود؟

هندزفری‌ها اگرچه به ظاهر بی‌خطرند، اما در صورت استفاده نادرست می‌توانند آغازگر اختلالات شنوایی و حتی آسیب‌های برگشت‌ناپذیر باشند.

در گفت‌وگویی با دکتر محمدعلی اصغری، فوق تخصص گوش و استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران به بررسی علائم هشداردهنده، اشتباهات رایج و راهکارهای محافظت از سلامت گوش پرداختیم.

تأثیرات استفاده مداوم از هندزفری بر سلامت گوش

اصغری در ابتدا خاطرنشان کرد که استفاده از هندزفری یا هدفون به خودی خود ضرری ندارد، اما تاکید کرد:«اگر صدا یا درجه ولوم موسیقی یا هر صوتی که از طریق هندزفری وارد گوش می‌شود افزایش یابد، این موضوع می‌تواند آسیب‌زننده باشد. صدای بلند باعث کاهش شنوایی و بروز مشکلاتی مانند وزوز گوش می‌شود که بسیاری از این آسیب‌ها برگشت‌ناپذیر است.»

صدای بلند باعث کاهش شنوایی و بروز مشکلاتی مانند وزوز گوش می‌شوداو افزود: «درصورتی‌ که با صدای کم گوش داده شود، هندزفری یا هدفون خطری برای گوش ندارد.»

علائم آسیب گوش ناشی از استفاده نادرست هندزفری

استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران در پاسخ به این پرسش که چه علائمی نشان‌دهنده آسیب به گوش ناشی از هندزفری است که باید جدی گرفته شود، توضیح داد:«متأسفانه آسیب‌های فرکانس‌های بالا موجب کاهش شنوایی می‌شود که ممکن است برای مدتی طولانی بدون تشخیص باقی بماند. پس از استفاده طولانی‌مدت، فرد به تدریج متوجه کاهش شنوایی یا شنیدن صدای زنگ در گوش می‌شود. این علائم هشداردهنده‌ای هستند که اغلب زمانی مشاهده می‌شوند که آسیب به حدی رسیده که دیگر قابل درمان نیست و دائمی خواهد بود.»

تأثیر شدت صدا و مدت زمان استفاده بر سلامت گوش

این فوق تخصص گوش درباره تأثیر استفاده طولانی‌مدت از هندزفری گفت:«مهم‌ترین فاکتور، شدت صداست؛ یعنی صدای بالای ۸۰ تا ۸۵ دسی‌بل همراه با مدت زمان طولانی استفاده، آسیب بیشتری ایجاد می‌کند. هرچقدر مدت زمان استفاده بیشتر باشد، احتمال آسیب‌دیدگی نیز افزایش می‌یابد.»

افرادی که روزانه ساعت‌های زیادی با هندزفری سر و کار دارند، باید مدت استفاده را محدود کنند.

افرادی که روزانه ساعت‌های زیادی با هندزفری سر و کار دارند، باید مدت استفاده را محدود کنند. استفاده طولانی‌مدت علاوه بر خطرات شنوایی، می‌تواند موجب عفونت مجرای گوش خارجی شود.

وی تاکید کرد: «منظور از طولانی مدت، استفاده بیش از ۲ ساعت در روز است که بهتر است رعایت شود.»

هندزفری، بهای سنگینی برای گوش‌ها دارد

تفاوت هندزفری‌های بی‌سیم و سیمی و مخاطرات صوتی در تمامی سنین

اصغری در پاسخ به این سوال که آیا هندزفری‌های بی‌سیم و بلوتوثی نسبت به مدل‌های سیمی تأثیر متفاوتی روی سلامت گوش دارند، گفت:«خیر، تاکنون شواهدی مبنی بر تفاوت در اثرات این دو نوع هندزفری بر سلامت گوش گزارش نشده است.»

وی همچنین درباره خطرات استفاده از هندزفری در کودکان و نوجوانان گفت:«برای همه افراد، چه کودک و چه بزرگسال، اگر صوت با شدت بالا وارد گوش شود، آسیب‌زا است. حتی شنیدن موسیقی با صدای بسیار بلند از طریق اسپیکر یا در محیط‌هایی مانند خودرو نیز می‌تواند موجب آسیب شود، حتی اگر هندزفری به کار نرود.»

استفاده هندزفری زیر کلاه ایمنی و احتمال آسیب

اصغری در خصوص تأثیر استفاده از هندزفری زیر کلاه ایمنی در مواقع تصادف اظهار داشت: «به هر حال ممکن است کلاه ایمنی هم به گوش آسیب بزند و این موضوع ارتباطی به وجود هندزفری ندارد. اینکه گوش و هندزفری داخل کلاه باشد یا نباشد، بستگی به نوع کلاه دارد و معمولاً باعث ناشنوایی نمی‌شود.»

افرادی که روزانه ساعت‌های زیادی با هندزفری سر و کار دارند، باید مدت استفاده را محدود کنندوی ادامه داد: هندزفری به طور عمقی وارد ساختار گوش نمی‌شود و نهایتاً ممکن است زخمی یا آسیبی سطحی به مجرای گوش وارد کند.

اصغری در پایان توصیه کرد: « افرادی که روزانه ساعت‌های زیادی با هندزفری سر و کار دارند، باید مدت استفاده را محدود کنند. استفاده طولانی‌مدت علاوه بر خطرات شنوایی، می‌تواند موجب عفونت مجرای گوش خارجی شود.»

کودک از چه سنی باید در اتاق خود بخوابد؟

بررسی مزایا و معایب خواب کودک در اتاق مستقل

 تحقیقات نشان می‌دهد داشتن اتاق جداگانه می‌تواند به استقلال و حریم شخصی کودک کمک کند، اما این موضوع به شرایط خانوادگی بستگی دارد.

تصمیم‌گیری در مورد اتاق جداگانه برای کودکان، موضوعی است که به عوامل مختلفی از جمله فرهنگ، اقتصاد، و نیازهای رشدی کودک بستگی دارد. در فرهنگ‌های غربی، داشتن اتاق جداگانه برای هر کودک به تدریج به یک استاندارد تبدیل شده است، اما در بسیاری از فرهنگ‌ها، به ویژه در خانواده‌های چندفرزند، هم‌اتاقی رایج است. تحقیقات نشان می‌دهد که این موضوع می‌تواند تأثیرات متفاوتی بر توسعه روانی و اجتماعی کودک داشته باشد

تحقیقات نشان داده‌اند که تأخیر در انتقال کودک از گهواره به تخت تا حدود ۳ سالگی می‌تواند کیفیت و کمیت خواب او را بهبود بخشد. از سوی دیگر، کودکانی که اتاق مستقل دارند به‌طور متوسط حدود ۲۸ دقیقه خواب شبانه‌ی بیشتری دارند و حس استقلال بهتری پرورش می‌دهند، اما ممکن است اضطراب جدایی یا کاهش نظارت والدین را تجربه کنند. لذا تصمیم‌گیری باید بین ملاحظات ایمنی، نیازهای رشدی کودک، دینامیک خانوادگی و فرهنگ، با گذار تدریجی و ابزارهای نظارتی متعادل شود تا سلامت روان و جسم کودک و آرامش والدین تأمین گردد.

راهنمای آکادمی اطفال آمریکا

آکادمی اطفال آمریکا توصیه می‌کند نوزادان برای کاهش خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) حداقل تا ۶ ماه و ترجیحاً تا ۱۲ ماهگی در اتاق والدین اما روی سطح جداگانه (گهواره یا تخت مخصوص) بخوابند.

این سازمان هشدار می‌دهد که به‌کارگیری بالش، تشک نرم یا اسباب‌بازی‌های نرم در فضای خواب نوزاد می‌تواند خطر خفگی یا آسیب‌دیدگی را افزایش دهد.

اگرچه این توصیه‌ها بیش از یک دهه است که ثابت مانده‌اند، شواهد جدید پیشنهاد می‌کنند ممکن است انتقال به اتاق مستقل زودتر از یک سال نیز در برخی خانواده‌ها مفید باشد.

مطالعات نشان می‌دهند که فضای شخصی می‌تواند به توسعه شخصیت و اعتماد به نفس کودکان کمک کند، اما همزمان، هم‌اتاقی نیز می‌تواند به تقویت روابط خواهر و برادر و یادگیری مهارت‌های اجتماعی کمک کند.

به عنوان مثال، مطالعه‌ای دیگر تأکید دارد که کودکان با داشتن اتاق جداگانه می‌توانند خلاقیت خود را ابراز کنند، اما هم‌اتاقی می‌تواند به کاهش اضطراب در کودکان خردسال کمک کند.

مزایای اتاق جداگانه

بهبود کیفیت و کمیت خواب

براساس این گزارش که در سایت تبیان منتشر شده است ، مطالعات نشان داده‌اند که کودکانی که اتاق مستقل دارند، به‌طور متوسط ۸ ساعت و ۱۶ دقیقه در شب می‌خوابند، در حالی که کودکان با خواب مشترک حدود ۷ ساعت و ۴۸ دقیقه می‌خوابند.

این بهبود به ویژه در خانواده‌های با درآمد بالاتر برجسته است، با کاهش اختلاف در کیفیت خواب در سطح درآمدهای پایین‌تر

تقویت حس استقلال و حریم خصوصی

نویسندگان مقالات روان‌شناسی رشد استدلال می‌کنند که داشتن اتاق مستقل می‌تواند به کودکان حس کنترل و مسئولیت‌پذیری بدهد و برای آماده‌سازی آن‌ها جهت ورود به مراحل بعدی زندگی مفید باشد.

محققان همچنین بیان می‌کنند که تفکیک فضا برای بازی و خواب می‌تواند به کودک کمک کند تا الگوهای رفتاری و خواب بهتری بیاموزد، مشابه اصولی که برای بزرگسالان شناخته‌شده است.

کاهش اختلافات

وقتی کودکان اتاق جداگانه‌ای دارند، احتمال درگیری‌ها و اختلافات بر سر فضا و وسایل شخصی کمتر است. این موضوع به ویژه در خانواده‌های چندفرزند مهم است.

فرصت برای ابراز خلاقیت و شخصیت

 کودکان می‌توانند فضای خود را طبق سلیقه‌شان تزئین کنند، که این امر به توسعه شخصیت و اعتماد به نفس آن‌ها کمک می‌کند.

 معایب اتاق جداگانه

اضطراب جدایی

والدین ممکن است نگران اضطراب جدایی یا خطرگاه‌های ایمنی مانند سقوط از تخت یا خفگی باشند، به‌خصوص اگر ابزارهای نظارتی (مانند مانیتور کودک) مناسب نباشد.

مطالعات نشان داده‌اند که در برخی خانواده‌ها، خواب در اتاق جداگانه می‌تواند منجر به بیداری‌های مکرر کودک و اضطراب والدین شود که در مجموع کیفیت خواب خانواده را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

احساس تنهایی

برخی کودکان، به ویژه کسانی که عادت به خوابیدن یا بازی کردن با خواهر یا برادرشان دارند، ممکن است در اتاق جداگانه احساس تنهایی کنند. این موضوع می‌تواند بر سلامت روانی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد.

 مشکلات نظارت والدین

والدین ممکن است نظارت بر فعالیت‌های کودکان خود را در صورت داشتن اتاق جداگانه سخت‌تر پیدا کنند، به ویژه اگر کودکان جوان هستند و نیاز به نظارت بیشتری دارند.

انزوای اجتماعی

روان‌شناسان محیط‌زیستی هشدار می‌دهند که جداسازی فضا می‌تواند حس تنهایی و انطباق دشوارتر کودک با محیط خانوادگی را تشدید کند، به ویژه در مناطقی که فرهنگ‌های جمع‌گرایانه اهمیت نزدیکی فیزیکی را بیشتر می‌دانند.

زمینه فرهنگی و تاریخی

 از نظر تاریخی و فرهنگی، داشتن اتاق جداگانه برای کودکان یک نرم‌افزار نسبتاً جدید است. در بسیاری از فرهنگ‌ها و حتی در گذشته، کودکان اغلب اتاق را با خواهر و برادر یا حتی والدین‌شان تقسیم می‌کردند. این موضوع نشان‌دهنده آن است که داشتن اتاق جداگانه لزوماً ضروری نیست.

بهتر است این نکات را جدی بگیرید

شروع با گهواره یا تخت در اتاق والدین: تا حداقل ۶ ماهگی ادامه دهید و پس از آن با مانیتور یا پیجر و بررسی ایمنی، مکان گهواره را به نزدیکی در ورودی اتاق کودک منتقل کنید.

ایجاد روتین مشخص: برای خواب یک روتین ثابت مانند قصه‌خوانی یا موسیقی ملایم در اتاق مستقل کودک داشته باشید تا ارتباط ذهنی بین آن فضا و خواب تقویت شود.

استفاده از ابزارهای نظارتی: به‌کارگیری مانیتور صدا یا تصویر و اطمینان از ایمنی تخت و فضای خواب برای کاهش اضطراب والدین و کودک ضروری است.

توجه به ویژگی‌های فردی کودک: برخی کودکان از سن ۲–۳ سالگی برای اتاق مستقل آماده‌اند، اما برخی دیگر ممکن است نیاز به زمان بیشتر داشته باشند؛ به نشانه‌های اضطراب یا مقاومت کودک توجه کنید.

تصمیم‌گیری درباره اتاق خواب مستقل برای کودک در سن خردسالی نیازمند در نظر گرفتن جوانب ایمنی، کیفیت خواب، نیازهای رشدی و ویژگی‌های خانوادگی است.

با شناسایی ویژگی‌های فردی کودک و توصیه‌های روان‌شناسان، می‌توان گذار تدریجی و ایمن را برنامه‌ریزی کرد تا کودک از مزایای خواب مستقل بهره‌مند شود و والدین نیز از آرامش خاطر کافی برخوردار گردند.