دسته: سبک زندگی
بهار در راه است؛ با کاشت سبزه، عید نوروز را به خانه بیاورید!
نوروز، جشن باستانی ایرانیان، نماد آغاز سال نو و تجدید حیات طبیعت است. یکی از سنت‌های مهم این جشن، کاشت سبزه است که به عنوان نمادی از باروری، زندگی و سرسبزی در نظر گرفته می‌شود. کاشت سبزه در نوروز نه تنها یک عمل فرهنگی و سنتی است، بلکه دارای معانی عمیق‌تری نیز می‌باشد که به ارتباط انسان با طبیعت و چرخه حیات اشاره دارد.
سبزه که از اجزای اصلی هفت سین به حساب می‌آید نشانه حیات، تولد دوباره و سبزی است. این سنت به دوران باستان برمی‌گردد و به نوعی نشان‌دهنده احترام ایرانیان به طبیعت و آغاز فصل بهار است. در گذشته، سبزه‌ها به عنوان نمادی از باروری و خوش‌بختی در مراسم‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گرفتند.سبزه ماش، گندم، عدس، ذرت، هسته پرتغال و نارنج، خاک شیر، قره‌ماش، هسته خرما، تخمه آفتابگردان و سبزه تخم کدو از انواع سبزه عید نوروز به شمار می‌روند.
با کاشت سبزه، ایرانیان امید و آرزوهای خود را برای سال جدید به تصویر می‌کشند و به استقبال فصل بهار می‌روند.برای کاشت تمامی سبزه‌ها باید از بذر سالم و تازه استفاده کنید تا قوه رشد مناسبی داشته باشند. در ادامه به روش کاشت انواع سبزه عید می‌پردازیم.
سبزه گندم
یکی از محبوب‌ترین سبزه‌ها، سبزه گندم است. برای کاشت سبزه گندم، ابتدا یک مشت گندم را به مدت دو روز خیس کرده و مدام آب آن را عوض کنید تا ترش نشود.
هنگامی که بذرها شروع به جوانه زدن کرد به وسیله یک آبکش آب آنها را بگیرید و داخل دستمال نخی مرطوب نگهداری کنید. به طور مرتب دستمال را با آبپاش مرطوب کنید و در مکان گرم و مرطوب قرار دهید سپس یک تا دو روز صبر کنید تا جوانه‌ها بیشتر رشد کرده و سبز شوند.
در ادامه داخل یک بشقاب یا سینی، مقداری ماسه شسته ریخته و جوانه‌ها را به آرامی داخل ظرف منتقل کنید تا لایه ضخیمی ایجاد شود. ظرف را در مکان مناسب قرار داده تا نور کافی به آن برسد و هر چند ساعت یکبار ظرف را بچرخانید تا نور به همه جای سبزه برسد و یکدست رشد کند. روزی یک تا دو بار سبزه را با آب ولرم آب‌پاشی کنید.
زمانی که رشد سبزه به مقدار دلخواهتان رسید تا لحظه تحویل سال آن را در جای خنک قرار دهید تا زرد و خراب نشود. با یک روبان آن را تزیین کنید. در ایام نوروز، روزها سبزه را داخل اتاق بیاورید و شب‌ها در محلی با دمای کمتر نگهداری کنید تا عمر سبزه طولانی‌تر شود.
کاشت سبزه هسته پرتغال یا نارنج برای عید
یک پرتغال هسته‌دار انتخاب کنید و هسته‌های آن را طوری که آسیب نبینند، خارج کرده و کاملا زیر آب بشویید تا هیچ پالپی لابه‌لای آن باقی نماند سپس به مدت یک روز در آب ولرم خیس کنید. روی هسته‌ها را با دقت بکنید تا مغز هسته آسیب نبیند سپس یک روز دیگر داخل آب ریخته و خیس کنید.
در ادامه دانه‌ها را در یک پارچه نخی مرطوب نگهداری کنید و داخل یک پاکت پلاستیکی قرار دهید تا رطوبت هسته‌ها حفظ شود. پاکت پلاستیکی را کنار پنجره قرار دهید تا دمای مناسب برای رشد سبزه فراهم شود. دو هفته صبر کرده و در این مدت، مدام دانه‌ها را مرطوب کنید.
در ادامه درون یک گلدان یا ظرف مناسبی که انتهایش سوراخ دارد، خاک سبک باغچه ریخته و دانه‌ها را بکارید. توجه داشته باشید که تراکم دانه‌ها نه خیلی کم و نه خیلی زیاد باشد.
سبزه خاکشیر
سبزه خاکشیر در مقایسه با سبزه‌های دیگر خیلی سریع و در مدت زمان کوتاهی سبز می‌شود. برای تهیه این سبزه به ازای یک پیمانه خاکشیر از پنج پیمانه آب برای خیساندن به مدت یک شب استفاده کنید.
یک کوزه سفالی آماده کنید و با جوراب زنانه نازک سطح کوزه را بپوشانید سپس جوراب را خیس کرده و با دست خیس، بذرهای خاکشیر را به صورت یکدست روی کوزه بمالید. کوزه را پر از آب کنید و مدام با آبپاش مرطوب کنید. مدت زمان سبز شدن سبزه‌خاکشیر پنج تا شش روز است.
سبزه عدس
یکی از پرطرفدارترین سبزه‌های عید، سبزه‌عدس است. برای تهیه این سبزه، مقدار زیادی عدس داخل ظرفی مناسب ریخته و روی آن را با آب پر کنید. ظرف را چند روز در دمای محیط قرار دهید. اگر آب عدس تمام شد، دوباره به آن آب اضافه کنید. توجه داشته باشید که هر بار نباید عدس را غرق آب کنید بلکه فقط با آبپاش آن را مرطوب کنید.
یک دستمال پارچه‌ای را با آب مرطوب کنید و روی عدس‌ها بگذارید سپس ظرف را کنار پنجره یا جایی که دارای هوای معتدل است، بگذارید. عدس‌ها را هر روز آبکشی کرده و دستمال را نیز مرطوب کنید. پس از این که عدس‌ها جوانه زدند آنها را داخل ظرف مناسب ریخته و تا زمانی که سبز نشدند دستمال را از روی آنها برندارید.
ظرف را در جایی که از نور مناسب برخوردار است قرار داده و نسبت به منبع نور بچرخانید تا یکدست رشد کنند. مدت زمان سبز شدن سبزه‌عدس، دو تا سه هفته است.
سبزه عید با دانه مرکبات درآب (سبزه شناور)
دانه‌های مرکبات را باید پوست بکنیم. به اینمنظور دانه‌ها را ۲۴ ساعت در آب میگذاریم، سپس پوسته آنها را با احتیاط جدا میکنیم. در کف یک ظرف سوراخ هایی ایجاد میکنیم و هسته‌های به دست آمده را در آن میگذاریم.
کف تنگ را بسته به سلیقه خود آماده کنید، آن‌را پر از آب کرده و ظرف حاوی هسته‌ها را روی دهانه تنگ قراردهید.
ظرف را با پارچه نخی نمدار می‌پوشانیم و آب را روی آن اسپری میکنیم که مرطوب بمانند و ریشه بزنند. بعد از مدتی ریشه می‌زنند البته سرعت رشد آنها متفاوت است، مثلا دانه‌های لیمو شیرین زودتر سبز می‌شوند.
سبز کردن دانه مرکبات در خاک
برای اینکه دانه مرکبات زودتر سبز شوند آنها را حدود ۴۸ ساعت در آب نگهداری کنید تا خیس بمانند. پوسته آنها را جدا کنید.
گلدانی که کف آن سوراخ دارد را از ماسه و خاک برگ پر کنید، دانه‌های پوست کنده را روی خاک بگذارید و روی آن را با خاک حدود ۲ سانتی‌متر بپوشانید و آبیاری کنید. دانه‌ها را زیاد عمیق نکارید تا زودتر جوانه بزنند.
گلدان را در محیط خانه با نور کافی نگهداری کنید، هروقت خاک گلدان خشک شد آن‌را آبیاری کنید.
برای اینکه دانه‌ها زودتر جوانه بزنند به مدت دو روز، می توانید بطری نوشابه بدون در را از وسط بریده و روی گلدان بگذارید، یا کیسه فریزری را بردارید و از چند جا سوراخ‌های کوچکی درآن ایجاد کنید و روی گلدان بگذارید.
دانه‌ها بعد از ۱۴-۳۰ روز شروع به جوانه‌زنی می‌کنند.
سبز کردن تخم کدو
تخم کدوی خام را به مدت دو روز خیس کنید. بعد از ۴۸ ساعت آنها را در کیسه نخی مرطوب ریخته و برای آنکه آب اضافی آنها خارج شود داخل آبکش قرار دهید.
دو بار در روز کیسه را باز کرده و به دانه‌ها آب بدهید. برای اینکه تمام دانه‌ها از نور و رطوبت کافی استفاده کنند، هر از گاهی کیسه را جابه‌جا کنید.
بعد از گذشت ۳ تا ۴ روز جوانه‌زنی شروع می‌شود، در این مرحله آنها را در ظرف مورد نظرتان بریزید به‌طوریکه پخش شوند و روی هم قرار نگیرند. کیسه فریزر یا سلفون را سوراخ سوراخ کنید و روی آن بکشید.
سبزه را به مدت ۱-۲ روز در داخل خانه و در جایی گرم و پرنور قرار دهید و روزی ۳ بار با آبپاش آنها را آبیاری کنید. بعد از گذشت دو روز کیسه را از روی سبزه برداشته و روزی ۲ با آن را آبیاری کنید.
روز سوم سبزه را بیرون از خانه و زیر آفتاب ملایم قرار دهید و شب‌ها آن را به داخل خانه بیاورید. بعد از حدود ۲ هفته سبزه شما آماده است.
کاشت سبزه در نوروز نه تنها یک سنت زیبا و دلنشین است، بلکه نمایانگر ارتباط عمیق انسان با طبیعت و چرخه حیات است. این عمل ساده می‌تواند یادآور اهمیت حفاظت از محیط زیست و احترام به منابع طبیعی باشد. با کاشت سبزه، ایرانیان امید و آرزوهای خود را برای سال جدید به تصویر می‌کشند و به استقبال فصل بهار می‌روند.
تیک عصبی؛ مهمان ناخوانده استرس یا زنگ خطر سلامت؟
تیک‌ها حرکات یا صداهای ناگهانی و غیرارادی هستند که به دلیل ماهیت تکراری خود می‌توانند غافلگیر کننده باشند. اما دلیل بروز آنها چیست؟ وقتی تیک‌ها ظاهر می‌شوند در مغز ما چه اتفاقی می‌افتد؟
تیک‌ها حرکات یا صداهای ناگهانی و غیرارادی هستند که به دلیل ماهیت تکراری خود می‌توانند غافلگیر کننده باشند. اما دلیل بروز آنها چیست؟ وقتی تیک‌ها ظاهر می‌شوند در مغز ما چه اتفاقی می‌افتد؟
تیک‌ها می‌توانند ساده باشند، مانند پلک زدن سریع، اخم کردن یا بالا انداختن شانه، یا پیچیده‌تر، مانند تکرار کلمات یا عبارات خاص و یا درآوردن اصوات ویژه مثل سرفه کردن.
این رفتارها به عنوان اختلالات عصبی-رشدی طبقه‌بندی می‌شوند که شامل اختلال در مدارهای مغزی مسئول کنترل حرکتی است. تیک‌ها به ویژه در کودکان شایع هستند و در میان حدود ۵ درصدِ آنها شیوع دارند، اما می‌توانند تا بزرگسالی باقی بمانند یا حتی در بزرگسالی ظاهر شوند.
انواع مختلف تیک
تیک‌ها می‌توانند موقت یا مزمن باشند. تیک‌های موقت که اغلب در کودکان دیده می‌شود، معمولاً پس از چند ماه ناپدید می‌شوند. تیک‌های مزمن بیش از یک سال طول می‌کشد و با سندرم تورت (Tourette syndrome) همراه است. این بیماری عصبی با ترکیبی از تیک‌های حرکتی و صوتی پایدار بروز می‌کند. به طور متوسط از هر ۲ هزار نفر ۱ نفر را دچار این سندروم می‌شود و درمیان پسران شایع‌تر از دختران است. اگرچه ممکن است این تیک‌ها غیرقابل کنترل به نظر برسند، اما با افزایش سن از شدت آنها کاسته می‌شود.
علت چیست؟
تیک‌ها از اختلالات عملکرد مدارهای مغز، به ویژه آنهایی که شامل عقده‌های قاعده‌ای یا گانگلیون‌های پایه (Basal ganglia)، یک منطقه کلیدی برای هماهنگی حرکات، نشات می‌گیرند. حساسیت یا عدم تعادل در آزادسازی انتقال دهنده‌های عصبی مانند دوپامین نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. علاوه بر عوامل عصبی، عناصر ژنتیکی و محیطی نیز در ظاهر شدن آنها نقش دارند
مطالعات نشان داده‌اند که تیک‌ها اغلب با استرس، اضطراب یا خستگی بدتر می‌شوند. این حالت‌ها باعث افزایش فعالیت در مدارهای مغزی مربوطه می‌شود و تیک‌ها را بیشتر می‌کند. برعکس، دوره‌های آرامش و تمدد اعصاب باعث کاهش شدت آنها می‌شود. در برخی از بیماران، درمان‌هایی مانند رفتار درمانی، آرام‌سازی یا در موارد شدیدتر دارو می‌تواند به محدود کردن تأثیر تیک‌ها بر زندگی روزمره کمک کند.
چگونه با تیک زندگی کنیم؟
افراد مبتلا به تیک ممکن است در زندگی روزمره خود با مشکلاتی مواجه شوند، به ویژه به دلیل نگاه دیگران به آنها. کودکان ممکن است قربانی تمسخر و حتی آزار و اذیت شوند. افزایش آگاهی در میان اطرافیان و ترویج درک بهتر از این اختلالات برای محدود کردن این برخوردها ضروری است.
براساس این مقاله که در یورونیوز منتشر شده است، تشخیص و مدیریت تیک نیاز به یک رویکرد شخصی دارد. متخصصانی مانند متخصصان مغز و اعصاب یا روانشناسان، تأثیر تیک‌ها را بر کیفیت زندگی بیمار ارزیابی کرده و راهبردهای مناسب را پیشنهاد می‌کنند. اینها اغلب شامل درمان‌های رفتاری برای کمک به کنترل تیک‌ها، و همچنین حمایت روان‌شناختی برای مدیریت تأثیر عاطفی آنها می‌شوند.
تعادل میان کار و زندگی؛ سخت اما شدنی
در دنیای امروز، والدین شاغل با چالش‌های بسیاری در تربیت فرزندان مواجه‌اند. متین رمضانخواه، جامعه‌شناس و معاون راهبردهای اجتماعی و فرهنگی معاونت راهبردی رئیس‌جمهور، بر لزوم تغییرات در سیاست‌های اجتماعی و ساختارهای کاری تأکید دارد تا والدین بتوانند همزمان نقش حرفه‌ای و خانوادگی خود را به‌طور مؤثر ایفا کنند.
در دنیای مدرن، پدیده چندشغله بودن والدین و ساعات کاری طولانی آنها تبدیل به یکی از چالش‌های اصلی در تربیت فرزندان شده است. این روزها، پدران و مادران به دلیل فشارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، مجبورند تا زمان زیادی را به کار اختصاص دهند، که این موضوع بر کیفیت روابط خانوادگی، به ویژه ارتباط والدین با فرزندان، تأثیرات منفی گذاشته است. اما در این میان، سوالی که مطرح می‌شود این است که چگونه می‌توان این چالش‌ها را مدیریت کرد تا والدین با وجود مشغله‌های کاری، زمان بیشتری را برای فرزندانشان تخصیص دهند؟ آیا ممکن است روش‌هایی وجود داشته باشد که با حفظ موفقیت‌های شغلی، ارتباط عمیق‌تری با فرزندان برقرار شود؟
در این گزارش، به بررسی این چالش‌ها و راه‌های بازآفرینی زمان‌های ازدست‌رفته در خانواده‌ها می‌پردازیم. در همین راستا، گفت‌وگویی با متین رمضانخواه، جامعه‌شناس و معاون راهبردهای اجتماعی و فرهنگی معاونت راهبردی رئیس‌جمهور، داشته‌ایم که به تحلیل این موضوع پرداخته است.
چگونه بین کار و زندگی تعادل ایجاد کنیم؟
کارکردهای نهاد خانواده در جامعه مدرن
متین رمضانخواه، جامعه‌شناس و معاون راهبردهای اجتماعی و فرهنگی معاونت راهبردی رئیس‌جمهور در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا زندگی به بررسی تأثیر چندشغله بودن والدین و ساعات کاری طولانی آنها بر کیفیت روابط خانوادگی پرداخت و این موضوع را از منظر تغییرات اجتماعی و کارکردهای نهاد خانواده در جامعه مدرن بررسی کرد.
تغییرات در الگوی زندگی و سبک زندگی در جامعه جهانی و حداقل یک سده اخیر ایران کارکردهای نهاد خانواده را متحول کرده است.
موضوع کار والدین و مسئله حضور عمومی آنها در جامعه و تأثیرگذاری این امر بر تربیت فرزندان، یکی از مسائل مهم روی میز سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران حوزه اجتماعی در سطح بین‌المللی است. مدل‌های مختلفی برای حل این مسئله ارائه شده است. نکته مهم این است که این موضوع را باید به‌عنوان یک مسئله اجتماعی و نه یک مشکل در نظر گرفت، چراکه تغییرات در الگوی زندگی و سبک زندگی در حداقل یک سده اخیر ایران و چهار تا پنج قرن گذشته در جامعه جهانی، کارکردهای نهاد خانواده را متحول کرده است.
در جامعه قدیم، نهاد خانواده پنج مسئولیت اصلی را بر عهده داشت: آموزش، اقتصاد، رسانه، مذهب و سیاست. اما در جامعه مدرن، این مسئولیت‌ها میان نهادهای عمومی و تخصصی توزیع شده‌اند. در گذشته، خانواده تنها مرجع آموزش و انتقال مهارت‌های زندگی، اطلاع‌رسانی، تربیت اقتصادی، آگاهی مذهبی و اجتماعی‌سازی فرد بود. اما امروزه، نهادهای تخصصی مانند مدارس، رسانه‌های عمومی، نهادهای اقتصادی و مذهبی این وظایف را بر عهده گرفته‌اند.
در این ساختار جدید، کودکان از بدو تولد در تعامل با نهادهای تخصصی قرار می‌گیرند و حتی والدین نیز برای تربیت فرزند از منابع مدرن مانند رسانه‌ها و کتاب‌های آموزشی استفاده می‌کنند. این تغییرات نشان میدهد که زیست جهان مدرن توانسته است مدل سنتی را کنار بزند و پایداری خود را حفظ کند.
در چنین شرایطی، باید مناسبات جدیدی برای حضور و نقش والدین در تربیت فرزندان تعریف شود؛ مناسباتی که با مقتضیات جامعه مدرن همخوانی داشته باشد و بتواند روابط خانوادگی را تقویت کند.
همگرایی یا واگرایی نقش‌های والدین در جامعه امروز
رمضانخواه در پاسخ به این پرسش که «رابطه پدر و مادر با فرزند، زمانی که مأموریت‌های اصلی پنج‌گانه به نهادهای تخصصی سپرده شده، باید چگونه بازتعریف شود تا والدین و فرزندان همچنان از حضور یکدیگر بهره‌مند شوند و مجموعه‌ای از نیازهای عاطفی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تأمین شود؟»، توضیح داد: همزمان با تغییر نهادهای اجتماعی و سیاسی و گذار از جامعه سنتی به جامعه مدرن، تنها نهادها تغییر نکرده‌اند، بلکه ارزش‌ها، نگرش‌ها، سازوکارها و ساختارهای اجتماعی نیز بازتعریف شده‌اند.
همانطور که زن امروز دیگر زن قدیم نیست، دختر امروز دیگر دختر قدیم نیست، پدر امروز پدر قدیم نیست و پسران امروز نیز دیگر پسران قدیم نیستند. در این شرایط، زمانی که والدین در جامعه نقش‌های حرفه‌ای، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ایفا می‌کنند، نهادهای اصلی جامعه جدید به آنها کمک می‌کنند تا نقش والدگری را نیز در خانواده برعهده داشته باشند.
اگر سازوکارهای اجتماعی به گونه‌ای طراحی شوند که این دو نقش (نقش اجتماعی و نقش خانوادگی والدین) در تضاد با یکدیگر قرار گیرند، بحران آغاز می‌شود. نوع مواجهه ما با این همگرایی یا واگرایی، نگاه سیاست‌گذاران را نیز شکل میدهد.
اگر رابطه اجتماعی و حضور والدین در جامعه در تضاد با نقش خانوادگی آنان دیده شود و متولیان امر عمومی نیز بر این تضاد تأکید کنند، این واگرایی تشدید خواهد شد. اما اگر در سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌ها، این دو مسیر همگرا دیده شوند و حضور حرفه‌ای والدین پیوندی عمیق با نقش آنها در خانواده داشته باشد، نه تنها شکاف میان این دو نقش کاهش می‌یابد، بلکه موضوع از سطح بحران به سطح یک مسئله تبدیل می‌شود که باید به شیوه‌ای راهبردی با آن مواجه شد.
کیفیت بیشتر از کمیت: تغییر در نحوه حضور والدین در زندگی فرزندان
رمضانخواه به نکته‌ای مهم اشاره کرد: یکی از مهمترین مسائل در حال حاضر، تفاوت میان کمیت و کیفیت حضور والدین در زندگی فرزندان است. در گذشته، والدین با حضور تمام وقت خود در خانواده و صرف انرژی زیاد برای فرزندان، نیازهای آنان را رفع می‌کردند. اما امروز، خانواده‌ها با چالشی روبرو هستند که نیازمند آن هستند که وقت با کیفیت بیشتری برای فرزندانشان بگذارند. به این معنی که ممکن است ساعات حضور والدین کمتر باشد، اما نکته اصلی این است که این رابطه با عمق و کیفیت بیشتری برقرار می‌شود. به عبارت دیگر، والدین و فرزندان ممکن است زمان کمتری را در کنار هم سپری کنند، اما این زمان از نظر کیفیت رابطه بسیار تأثیرگذار است.»
راهکارهای کلیدی برای ترمیم رابطه والدین و فرزندان
معاون راهبردهای اجتماعی و فرهنگی معاونت راهبردی رئیس‌جمهور، در گزارشی از روند تغییرات اجتماعی و فرهنگی در دو دهه گذشته توضیح داد: در طی پنج دهه اخیر و به‌ویژه در دو دهه گذشته، جامعه ایران شاهد تحولات چشمگیر در نگرش‌ها و ارزش‌های اجتماعی بوده است. این تغییرات در نگاه زنان، مردان و والدین مشهود است، اما متأسفانه این تغییرات در سیاست‌گذاری‌ها و سازوکارهای اجرایی نهادینه نشده است. به عبارت دیگر، در حالی که افراد جامعه از نظر فکری و ارزشی تغییر کرده‌اند، ساختارها و نهادها نتواسته‌اند این تحولات را به‌خوبی منعطف کنند و این موضوع باعث بروز تضاد و دوگانگی در جامعه شده است.
او در ادامه به پیشنهاداتی برای اصلاح این وضعیت اشاره می‌کند: اولین پیشنهاد ما این است که سیاست‌های جدید باید هم‌راستا با ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی جامعه امروز، به‌ویژه در رابطه با نقش خانواده‌ها، طراحی شوند. برای مثال، اگر نسل جدید زنان و مردان به برابری و تصمیم‌گیری مشترک در خانواده اعتقاد دارند، باید در سیاست‌گذاری‌ها به این نکات توجه ویژه‌ای شود. یکی از این موارد می‌تواند تأمین امکاناتی باشد که هم برای مادران و هم برای پدران، از جمله در زمینه مرخصی‌های زایمان و آموزش‌های والدگری، فراهم شود.
دومین پیشنهاد، تقویت حوزه تبلیغات و رسانه‌هاست. در واقع باید ترویج فرهنگ فرزندپروری به‌عنوان مسئولیت مشترک پدر و مادر در رسانه‌ها و برنامه‌های آموزشی به‌طور گسترده‌ای انجام شود. این تغییر نگرش باید در قالب فیلم‌ها، برنامه‌های رادیویی و سایر پیام‌های رسانه‌ای منعکس شود تا تفاوت‌های نگرشی میان نسل‌ها در این زمینه کم‌رنگ گردد.
یکی از مشکلاتی که امروز در جامعه وجود دارد، تضاد بین زندگی خانوادگی و حرفه‌ای است. بسیاری از افراد در این دوگانگی گرفتار شده‌اند که یا باید حرفه‌ای بودن را انتخاب کنند یا زندگی خانوادگی خود را. این دوگانگی در حقیقت یک اشتباه است، چرا که این دو جنبه از زندگی می‌توانند مکمل یکدیگر باشند و باید در سیاست‌گذاری‌ها به‌گونه‌ای هماهنگ شوند که والدین بتوانند هم در حرفه و هم در خانواده به‌طور همزمان فعالیت کنند.
ما نیاز داریم که قوانین و ساختارها به‌گونه‌ای طراحی شوند که تعادل بین کار و زندگی را در نظر بگیرند. این تعادل باید در قوانین مدنی و کاری لحاظ شود و برای کسانی که این تعادل را رعایت می‌کنند، پاداش‌هایی در نظر گرفته شود. همچنین، نظارت بر اجرای این قوانین باید به‌طور جدی دنبال شود تا از اجرای مؤثر آن اطمینان حاصل شود.
روش‌های مهارتی برای «نه» گفتن به کودکان
آموزش نظم و انضباط به کودکان کار بسیار سختی است و حتی ممکنه سبب آزرده شدن فرزندتان شود. اما «نه» گفتن به کودکان در برخی موارد کار چندان آسانی نیست. حقیقت این است که «نه» گفتن به روشی اشتباه ممکن است لطمات روحی مخربی در دراز مدت به همراه داشته باشد و به کودک شما صدمه بزند.
اگر بلد باشید به روشی صحیح به کودکتان «نه» بگویید نه تنها میتوانید به روش صحیح فرزندتان را تربیت کنید که در دراز مدت تاثیر مثبت این روش تربیتی را در فرزندتان به وضوح مشاهده خواهید کرد. اگر والدین کودک یا کودکانی هستید باید فواید نه گفتن را یاد بگیرید.
۱- یک بار نه گفتن به کودک کافی است
نه گفتن را یاد بگیرید . اما چگونه نه گفتن را بیاموزیم؟ منطقی‌ترین روش صحیح مهارت نه گفتن به کودک این است که فقط یک بار نه بگویید. همین یک بار کافی است و لازم نیست این کلمه را چند بار تکرار کنید. حالت چهره‌تان را جدی کنید و نه بگویید. اگر یک بار نه گفتن کفایت نکرد لازم نیست این کلمه را تکرار کنید. روش‌های دیگر را امتحان کنید تا مجبور به پس گرفتن حرف خودتان نشوید
یکی از بدترین اشتباهات در روند نه گفتن به کودک، کوتاه آمدن و عقب‌نشینی کردن است. اگر کودک متوجه شود می‌تواند شما را وادار به عقب‌نشینی کند و موضع شما را تغییر دهد بدترین اتفاق ممکن در پروسه تربیت کردن کودک است
۲- توضیح دهید
نه گفتن خشک و خالی به کودک کافی نیست. یعنی شما نباید فقط یک کلمه بگویید: نه! در این صورت کودک متوجه منظور شما نمی‌شود و تا زمانی که شما یک توضیح قانع کننده به او ارائه ندهید قانع نمی‌شود و به خواسته خود اصرار می‌ورزد. روش صحیح مهارت نه گفتن به کودک ارائه توضیحات قانع کننده و در حد سن و سالش به اوست.
۳- گاهی «بله» هم معنای «نه» را میدهد
کودکان بارها کلمه «نه» را در طول زندگی خواهند شنید و در صورت تکرار این مسئله روند رشد کودک را دچار آسیب کرده و به صورت بالقوه به او صدمه می‌زند. یک روش صحیح نه گفتن به کودک این است که به او «بله» بگویید در حالی که واقعا منظورتان «نه» است. مثلا اگر از شما پرسید می‌تواند شیرینی بخورد یا نه و جواب شما در آن لحظه منفی بود به او بگویید: بله! می‌توانی شیرینی بخوری اما بعد از شام.
اگر از شما پرسید که اسباب بازی را که می‌خواهد برایش می‌خرید یا نه، بگویید: «بله! برای شب عید حتما می‌خرم». به این ترتیب فرزند شما هم چیزی را که می‌خواهد به عنوان عیدی دریافت می‌کند و هم روند مصالحه و توافق را یاد خواهد گرفت.
۴- روش صحیح نه گفتن به کودک یعنی داد و فریاد نکنید
داد و فریاد کردن نه تنها یک تنبیه بد و بی‌نتیجه محسوب می‌شود بلکه در آینده مشکلات رفتاری و عاطفی فراوانی را برای کودک شما به وجود می‌آورد. در حقیقت عواقب داد و فریاد کردن بر سر کودکان بیش از هر مسئله و پیامد مثبتی فقط به صورت موقتی آنها را خفه و سرکوب می‌کند. داد و فریاد کردن بر سر کودکان بر سر دیگران سبب مشکلاتی مثل افسردگی و عدم اعتماد به نفس در آنها هم خواهد شد. بنابراین بهتر است برای ارتباط برقرار کردن با کودک خود یک روش دوستانه و مسالمت‌آمیز در نظر بگیرید.
درخواست های مداوم اغلب باعث خستگی بی‌فایده شما و کودکتان می‌شود. توجه به فرزندتان با مشارکت در مکالمه یا بازی با کودک می‌تواند به سرعت حواس او را از مسئله مورد نظر پرت کرده و به سمت مسئله مثبتی که مد نظر شماست پرت کند
۵- به حریم خصوصی کودک احترام بگذارید
کودک خود را در برابر دیگران خجالت‌زده نکنید. به یک جای خلوت بروید که فقط شما و کودکتان در آنجا باشید و دلایل نه گفتن خود را به او بگویید. «نه» گفتن به کودک در جمع ممکن باعث خشم و آزردگی او شود به خصوص اگر دیگران به خاطر این مسئله با او شوخی کنند. یادتان باشد اگر شما عادت کنید کودکتان را در جمع خجالت‌زده کنید او هم یاد می‌گیرد بعدها همین کار را با شما در جمع انجام دهد.
۶- وقتی «نه» می‌گویید یک جایگزین هم داشته باشید
یک روش صحیح مهارت نه گفتن به کودک این است که جایگزینی برای او داشته باشید. ارائه یک جایگزین به کودک در حقیقت او را متقاعد می‌کند که درخواست شما را رد نکند. برای مثال: «نه عزیزم، تو نمی‌توانی یک آبنبات برداری، به جای آن می‌توانی یک سیب داشته باشی». در همین حین کمی در مورد مزایای سیب برای سلامت بدن و مضرات آبنبات هم برای او توضیح دهید تا قانع شود.
۷- امید واهی ندهید، عمل کنید
برخی والدین عادت دارند به کودک بگویند: «عزیزم، الان نه!» خب سوال اینجاست که اگر الان نه، پس کی؟ اگر شما موفق به انجام وعده های ضمنی خود نشوید، فرزند شما کم کم نسبت به شما بی‌اعتماد می‌شود. یک دوره مشخص تعیین کنید و مثلا بگویید: «عزیزم الان نه، برای تولدت این اسباب بازی را می‌خریم» و حتما به وعده خود عمل کنید.
۸- به کودک حق انتخاب بدهید
دادن حق انتخاب به کودک سبب می‌شود تا او احساس ارزشمند بودن کند. زمانی که کودک تصمیمی می‌گیرد و حق انتخاب دارد احساس می‌کند که نادیده گرفته نمی‌شود. به این ترتیب یک روش صحیح نه گفتن به کودک این است که زمانی که درخواست آبنبات را از جانب او رد می‌کنید از او بپرسید که آیا میوه یا خوراکی دیگری هست که دوست داشته باشد و آن را الان بخواهد یا خیر. موقع انتخاب موارد سالم دیگر مثل غلات صبحانه و بیسکویت‌های سالم را در لیست قرار دهید و حق انتخاب را بیشتر کنید. در این لیست چیزی را قرار ندهید که در صورت انتخاب آن از سوی فرزندتان دوباره مجبور به مخالفت شوید و به این ترتیب حق انتخاب او را پایمال کنید.
۹- با همسرتان مخالفت نکنید
اما مهمترین روش صحیح مهارت نه گفتن به کودک این است که در این راه با همسرتان هماهنگ باشید. گاهی اوقات یکی از والدین می‌گوید نه و دیگری می‌گوید بله! این اختلاف نظر میان والدین منجر به سردرگمی کودک می‌شود و گاهی حتی باعث می‌شود کودک در این‌باره گمراه شود. همیشه بر سر مسئله نه گفتن به کودک به همسرتان هماهنگ باشید.
نه گفتن را یاد بگیرید اما قطعا نه گفتن به کودک کار سختی است و نیاز به تمرین مداوم مهارت نه گفتن دارد. پدر و مادر همیشه دل‌شان می‌خواهد کودک‌شان را غرق در شادی کنند. اما اگر روش صحیح نه گفتن به کودک را بلد باشید و در برابر خواسته‌های غیر منطقی او به جای داد و فریاد روش‌های موثرتری در پیش بگیرید اثرات مثبت آن را در آینده مشاهده خواهید کرد.
شیوع سرخک در جاسک هرمزگان؛ واکسن موجود است
مدیر شبکه بهداشت و درمان جاسک با اشاره به شیوع سرخک در این منطقه از شرق هرمزگان، اعلام کرد: ۱۱ کودک مبتلا به بیماری سرخک در شهرستان شناسایی شده است و واکسن نیز موجود بوده و در این زمینه تاخیر ایجاد نخواهد شد ضمن اینکه مردم هم باید به علائم توجه کنند.
جواد پوردکان اظهار کرد: این ۱۱ کودک مبتلا به بیماری سرخک بومی جاسک هستند که هنوز به سن دریافت واکسن نرسیده و یا خانواده‌های آنان از تزریق واکسن جلوگیری کرده بودند.
وی بیان کرد: در مناطقی که موارد قطعی بیماری سرخک گزارش شده بود؛ بیماریابی از سایر افراد به صورت خانه به خانه انجام شده و ضمن ارائه آموزش در خصوص بیماری واکسیناسیون همه گروه‌های سنی ۶ ماهه تا ۲۵ ساله انجام گرفته است.
مدیر شبکه بهداشت و درمان جاسک یادآور شد: باتوجه به اینکه برای پیشگیری از ابتلای به بیماری سرخک، واکسن وجود دارد نباید برای دریافت واکسن تاخیری ایجاد شود.
بیماری ویروسی سرخک در کودکان که با علائم تب و بثورات جلدی قرمز رنگ ظاهر می‌شود و با علائم تنفسی، سرفه و آبریزش بینی و همچنین قرمز شدن مخاط چشم همراه است، بسیار مسری بوده و از طریق تنفس منتقل می‌شود که در صورت تشدید می‌تواند عوارض خطرناکی برای آنها داشته باشد.
تغذیه سالم در رمضان ؛ آماده‌اید برای یک روزه داری آسان؟
انتخاب درست غذاها در سحر و افطار می‌تواند از ضعف، تشنگی و افت قند خون جلوگیری کرده و روزه‌داری را آسان‌تر کند. با تغذیه مناسب در رمضان، از ضعف و تشنگی دور بمانید و با رعایت نکات طلایی برای سحری و افطار روزه‌داری آسان‌تری را تجربه کنید.
مدت زیادی تا شروع ماه مبارک رمضان باقی نمانده است. با اینکه ماه رمضان یکی از ماه‌های پربرکت الهی است اما ترس از گرسنگی و غذا نخوردن برای مدت طولانی، این ماه مبارک را برای بعضی از افراد تلخ می‌کند. تغذیه در ماه رمضان اصول خاصی دارد که با رعایت کردن آنها میتوانید بدون هیچ ترسی به استقبال آن بروید.
با فرا رسیدن ماه رمضان، تغذیه مناسب نقش مهمی در حفظ انرژی و سلامت بدن ایفا می‌کند.در این مطلب درباره راه‌های آمادگی بدن برای ماه رمضان صحبت کرده و اصول تغذیه در ماه رمضان را بررسی خواهیم کرد. به یاد داشته باشید که ماه رمضان فرصت بسیار خوبی برای تغییر در سبک زندگی و ایجاد عادت‌های سالم است.
آمادگی بدن برای ماه رمضان
همانطور که گفته شد برای گذراندن این ماه مبارک بدون سختی لازم است نکته‌هایی را درباره آمادگی بدن برای ماه رمضان بدانید. در ادامه این موارد را بررسی خواهیم کرد:
تنظیم تدریجی الگوی غذاییتنظیم تدریجی الگوی غذایی برای آمادگی بدن در ماه رمضان امری ضروری است؛ از چند هفته قبل از شروع این ماه مبارک، تعداد وعده‌های غذایی خود را به تدریج کاهش دهید، مثلاً وعده میان وعده صبح یا عصر را حذف کنید و سعی کنید ساعات غذا خوردن خود را به ساعات سحری و افطاری نزدیک کنید تا بدن به این تغییر عادت کند
همچنین، از مصرف غذاهای سنگین، چرب و پرادویه در وعده‌های غذایی خودداری کرده و به جای آنها، غذاهای سبک و مغذی مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های کم‌چرب مصرف کنید تا انرژی لازم برای روزه داری را داشته باشید.
تنظیم الگوی خواب
یکی از کارهایی که برای آمادگی بدن برای ماه رمضان باید انجام دهید این است که الگوی خواب خود را تنظیم کنید. از چند هفته قبل از آغاز ماه، ساعات خواب خود را به تدریج افزایش دهید؛ به عنوان مثال، هر شب ۱۵ تا ۳۰ دقیقه زودتر به رختخواب بروید. در طول ماه مبارک، تلاش کنید حداقل ۷ تا ۸ ساعت خواب شبانه با کیفیت داشته باشید تا انرژی و تمرکز لازم برای فعالیت‌های روزانه را حفظ کنید.
یکی از کارهایی که برای آمادگی بدن برای ماه رمضان باید انجام دهید این است که الگوی خواب خود را تنظیم کنید.
همچنین، در صورت احساس خستگی، یک خواب کوتاه ۲۰ تا ۳۰ دقیقه‌ای در طول روز می‌تواند مفید باشد. این تنظیمات تدریجی، بدن را برای تغییرات زمان خواب در ماه رمضان آماده می‌سازد و از بروز اختلالات ناشی از کمبود خواب جلوگیری می‌کند.
آمادگی جسمانی
آمادگی جسمانی برای ماه رمضان، با انجام ورزش‌های سبک از چند هفته قبل از شروع ماه، آغاز می‌شود. ورزش‌هایی مانند پیاده روی، شنا یا دوچرخه سواری، به بدن کمک می‌کنند تا به تدریج به تغییرات فعالیت بدنی در طول ماه رمضان عادت کند.
در طول ماه رمضان، بهتر است از انجام ورزش‌های سنگین و طاقت فرسا خودداری کنید و به ورزش‌های سبک و کوتاه مدت اکتفا کنید. بهترین زمان برای ورزش در ماه رمضان، بعد از افطار یا قبل از سحری است، زمانی که بدن انرژی کافی برای انجام فعالیت بدنی دارد.
مشورت با پزشک
مشورت با پزشک قبل از شروع ماه رمضان، به ویژه برای افراد دارای بیماری‌های خاص، امری ضروری است. پزشک می‌تواند با بررسی وضعیت سلامتی شما، راهنمایی‌های لازم را در مورد روزه داری و نحوه مصرف داروها در طول این ماه ارائه دهد.
همچنین، میتوانید از پزشک یا متخصص تغذیه در مورد رژیم غذایی مناسب در ماه رمضان راهنمایی بگیرید تا با رعایت نکات ساده، بدنی سالم و روحیه‌ای آماده برای استقبال از این ماه پربرکت داشته باشید.
اصول تغذیه در ماه رمضان
حالا که نکات آمادگی برای بدن در اصول تغذیه در ماه رمضان بسیار اهمیت دارد. پیروی از این اصول به شما کمک می کند تا از بروز مشکلات گوارشی، کمبود انرژی و سایر عوارض احتمالی جلوگیری کنید. مهم ترین اصول تغذیه در ماه رمضان عبارتند از:
آغاز کردن وعده های غذایی با سوپ
باید مراقب غذایی که افطار خود را با آن شروع می‌کنید، باشید. شمار زیادی از خانواده‌ها سوپ را به عنوان غذای اصلی در سفره می‌دانند. وقتی یک وعده غذایی را با سوپ شروع کنید معده آماده می‌شود. از آنجا که ماه رمضان در بیشتر نقاط با گرمی هوا همراه است توصیه می‌شود سوپی با مواد مغذی تازه میل کنید تا بدنتان بعد از ساعت‌ها روزه‌داری، مواد مغذی ضروری را دریافت کند.
باید مراقب غذایی که افطار خود را با آن شروع می‌کنید، باشید.
آهسته غذا میل کردن
آهسته غذا خوردن سبب هضم آسان‌تر غذا می‌شود. از آنجا که بعد از ساعت‌ها روزه داری امکان پرخوری بالاست، بهتر است از قبل خود را به آهسته خوردن عادت دهید تا با شروع افطار دچار پرخوری نشوید. ۱۵ تا ۲۰ دقیقه زمان می‌برد تا مغز پیام سیر شدن را دریافت کند. با آهسته غذا خوردن این فرصت را در اختیار مغز قرار دهید.
بیشتر بخوانید: چگونه از بوی بد دهان در ماه رمضان جلوگیری کنیم؟
مصرف پروتئین و کلسیم
مطمئن شوید که به اندازه کافی پروتئین و کلسیم از غذاهایی مانند گوشت، لبنیات، حبوبات و تخم مرغ دریافت می کنید. این غذاها شما را به مدت زیادی سیر نگه می دارند.
سبک کردن وعده های غذایی
متخصصان خوردن غذا یک یا دو ساعت پس از افطار را به شرطی که سنگین و چرب نباشد توصیه می‌کنند. غذاهایی مانند زولبیا و بامیه با وجود طعم خوب بعد از ساعت‌ها روزه داری انتخاب خوبی برای معده نیستند. میوه‌ها علاوه بر لذت بخش بودن، انتخاب سالم و مناسبی هستند.
پرهیز از مصرف نمک و ادویه اضافی
از دیگر نکات مهم در مورد تغذیه در ماه رمضان توجه به عدم مصرف ادویه‌جات است. خوردن غذاهای شور و تند در ماه رمضان توصیه نمی‌شود، چون سبب کم آب شدن بدن و تشنگی خواهد شد.
افزایش مصرف فیبر
یک تغییر عمده در برنامه غذایی مانند روزه گرفتن روی حرکت روده‌ها تاثیر دارد. اگر برنامه غذایی شما حاوی خوراکی‌های سرشار از فیبر مانند غلات سبوس دار، میوه‌ها و سبزیجات باشد، هیچ مشکلی پیش نمی‌آید.
کنترل میزان غذا
وقتی صحبت از اهمیت تغذیه در ماه رمضان می‌شود نباید به اشتباه فکر کنید پس از ساعت‌ها روزه‌داری باید بیش از آنچه بدنتان نیاز دارد، غذا مصرف کنید. مقدار وعده‌های غذایی خود را کنترل کنید تا از اضافه شدن وزن و مشکلات گوارشی پیشگیری شود.
وعده های غذایی بعد از افطار بین فرهنگ ها و سنت های مختلف متفاوت است اما به طور کلی سعی کنید غذاهایی که بعد از باز کردن روزه می خورید تعادل نشاسته ای را حفظ کند و شامل میوه ها، سبزیجات، غذاهای لبنی و غذاهای سرشار از پروتئین مانند گوشت، ماهی، تخم مرغ وحبوبات باشد.
مصرف سحری
هرگز وعده سحر را حذف نکنید. وعده سحری به شما کمک می‌کند تا بدن خود را برای یک روز طولانی آماده نگه دارید. برخی معتقدند خوردن سحری از کند شدن سوخت و ساز بدن جلوگیری می‌کند. خوردن یک وعده سحری کامل کمک می‌کند بدن برای روزه داری آماده و با انرژی بماند.
توصیه می‌شود از نان سبوس دار برای داشتن انرژی پایدار در طول روز استفاده کنید. با اینکه خوابیدن بسیار دلنشین‌تر از بیدار شدن در آن ساعت و غذا خوردن است با این حال سحری را از دست ندهید. در ماه رمضان سحری مهمترین وعده‌ایست که می‌خورید چرا که تا افطار شما را سرپا نگه می دارد.
ورزش و فعالیت بدنی
مردم ترجیح میدهند برای صرف انرژی کمتر در طول ماه رمضان فعالیتشان را پایین بیاورند. اما سعی کنید بعد از افطار پیاده روی کنید تا سرعت سوخت و ساز بدنتان پایین نیاید و کالری‌های اضافی را بسوزانید.
در ماه رمضان چه غذاهایی بخوریم؟
در طول ماه رمضان باید بیشتر از قبل به نوع غذا خوردن خود اهمیت دهید و مطمئن شوید که از تمام ۵ گروه مواد غذایی برای تعادل و تنوع استفاده می‌کنید. این غذاها شامل موارد زیر می‌شود.
نان، حبوبات و سایر غلات
میوه و سبزیجات
گوشت قرمز، ماهی و مر
شیر، پنیر و ماست
چربی‌ها و قندها (این گروه شامل غذاهای پرکالری است؛ در نتیجه باید مصرف آنها محدود باشد).
کربوهیدرات‌های پیچیده مثل حبوبات و غلاتی مثل جو، گندم، جو دوسر، ارزن، سمولینا، لوبیا، عدس، آرد سبوس‌دار و برنج باسمتی
فیبرها مثل سبوس، غلات، حبوبات، گندم، سیب زمینی با پوست
در ماه رمضان از موارد زیر غافل نشوید
خرما و آب
اولین و مهمترین مسئله تامین آب بدن است. تامین آب بدن نقشی کلیدی ایفا می‌کند. باید آب خوردن خود را کنترل و بر آن نظارت کنیم. بسیار مهم است که در این مدت حداقل ۲ لیتر آب بنوشیم.
میوه‌ها دارای آب، ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری هستند. بعد از باز کردن روزه به همراه آب و خرما مقداری سالاد میوه میل کنید. اگر قصد درست کردن آبمیوه در خانه را دارید، اسموتی بهتر از آبمیوه معمولی است چون فیبرهای محلول و غیر محلول دارد
نشاسته و روغن
مواردی که میتوانید با استفاده از آنها کربوهیدرات بدن خود را تامین کنید، نشاسته، برنج وحشی، برنج قهوه‌ای، نان سبوس دار، جو و ماکارونی سبوس دار است. از مصرف غذاهای تصفیه شده و فرآوری شده مانند شکر سفید، برنج سفید و آرد سفید تا جایی که میتوانید اجتناب کنید
رمضان بهترین زمان برای استفاده از روغن‌های سالم است. میتوانید از روغن زیتون در پخت و پز و یا سس سالاد استفاده کنید. روغن‌های سالم برای سلامت روان ضروری هستند. همچنین به مغز برای ارتباط مناسب، به مفاصل برای تحرک و انعطاف پذیری بهتر کمک می‌کند. هر چیز داخلی حتی دیواره‌های سلول‌ها نیز به روغن نیاز دارد.
پروتئین
در وعده سحر باید پروتئین‌های حیوانی و گیاهی دریافت کرد پس اگر می‌خواهید تغذیه‌ای مناسب داشته باشید در این وعده جایی برای کربوهیدرات‌های نشاسته‌ای مانند برنج، ماکارونی و نان معمولی وجود ندارد.
آزمایشاتی که با کالری برابر انجام شده نشان میدهد، پروتئین انرژی پایدارتری دارد. ۱۶ ساعت زمان می‌برد تا گوشت هضم شود. پروتئین حیوانی بهترین انتخاب در این زمان است.
پروتئین حیوانی بهترین انتخاب در وعده سحری است.
سوپ و سالاد
هنگام افطار بهتر است مقداری سوپ عدس و سالاد بخورید. این روش تشنگی و گرسنگی شما را کاملا برطرف می‌کند. دو ساعت بعد از افطار، به جای مصرف زولبیا، بامیه و دیگر شیرینی‌ها بهتر است از میوه یا آجیل‌های خام و بادام زمینی که سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ است استفاده کنید، زیرا این روغن‌ها برای افزایش تحمل ورفع تشنگی مفید هستند.
آنچه از مقاله آمادگی بدن برای ماه رمضان آموختیم:
همانطور که خواندید آمادگی بدن برای ماه رمضان کمک می‌کند عملکرد بهتری در این ماه داشته باشید. توجه کنید که اوج سطح اسید معده در ظهر ترشح می‌شود، پس در این موقع از روز مواظب نشانه‌های آن باشید. اگر از بابت وضعیت خود نگران هستید حتما به پزشک مراجعه کنید. اصولی که درباره تغذیه در ماه رمضان گفته شد را رعایت کنید. این اصول تغذیه برای ماه رمضان کمک می‌کنند این مدت را بدون هیچ مشکلی سپری کنید.
منبع:pmc.ncbi.nlm.nih.gov
جراحی تغییر رنگ چشم منجر به نابینایی می‌شود
رئیس مرکز تحقیقات اپتیک و لنز ایران گفت: جراحی تغییر رنگ چشم باعث ایجاد سوزش، تاری دید، خشکی‌چشم، حساسیت به نور، آسیب به قرنیه، آب مروارید زودرس، عفونت‌های داخل چشم و منجر به نابینایی فرد می‌شود.
جراحی تغییر رنگ چشم که شامل روش‌هایی مانند گذاشتن پروتز رنگی داخل چشم و تزریق رنگدانه در عنبیه یا برداشتن پیگمان(رنگدانه)های تیره از سطح عنبیه به کمک لیزر است؛ به دلیل مخاطرات و عوارض احتمالی در بسیاری از کشورها با انتقادهای جدی همراه است.
وی اظهار کرد: برای مثال استفاده از لیزر برای برداشتن رنگدانه‌های قهوه‌ای چشم فرد در برخی موارد باعث تحریکات و آسیب‌های جدی به بافت‌های چشم می‌شود.
رئیس مرکز تحقیقات اپتیک و لنز ایران ادامه داد: بر اساس نتایج تحقیقات، ۲۵ درصد افرادی که تحت عمل جراحی تغییر رنگ چشم قرار گرفته‌اند، دچار خشکی چشم، درد یا کاهش شفافیت دید شده‌اند.
به گفته زرین بخش، از آنجا که بسیاری از عوارض تغییر رنگ چشم به دلیل آسیب به قرنیه و بافت‌های حساس چشم رخ می دهد، آثار منفی آن در بلند مدت نمایان می‌شود؛ برای مثال برخی گزارش‌ها نشان میدهد افرادی که تحت جراحی تغییر رنگ چشم قرار گرفته‌اند، مشکلاتی مانند تاری و تغییرات در دقت دید پیدا کرده‌اند همچنین ابتلا به آب مروارید زودرس در این افراد گزارش شده است.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه عمل جراحی تغییر رنگ چشم از سوی مراکزی که صرفا قصد سودجویی دارند و با هدف تامین منافع مالی و با تبلیغات گسترده به خصوص در فضای مجازی انجام می‌شود، سلامت و تندرستی افراد به ویژه جوانان را به خطر انداخته است
رئیس مرکز تحقیقات اپتیک و لنز ایران ادامه داد: اکنون بهترین گزینه برای تغییر رنگ چشم لنزهای متنوع رنگی و استاندارد است که متقاضیان حتما باید آنها را از مراکز معتبر تهیه کنند تا نسبت به استاندارد بودن این لنزها اطمینان داشته باشند.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر بسیاری از آرایشگاه ها و مراکز غیر پزشکی نسبت به فروش لنزهای رنگی چشم اقدام می‌کنند، خاطرنشان کرد: این اقدام بسیار خطرناک است و سلامت چشم افراد را به مخاطره می‌اندازد.
زرین بخش تاکید کرد: ضروری است، برای پیشگیری از عوارض احتمالی لنزهای رنگی، فرد علاوه بر اطمینان از استاندارد بودن لنز، استفاده از لنزهای رنگی را مانند لنز طبی تحت نظارت چشم پزشک انجام دهد؛ زیرا معاینه چشم متقاضیان لنزهای رنگی توسط یک چشم پزشک و ارائه آموزش هایی در مورد نحوه صحیح استفاده و نگهداری از آن، استفاده‌کنندگان را از عوارض احتمالی مصون نگاه خواهد داشت.
چگونه در خواب «می‌شنویم»؟ / راز شگفت‌انگیز مغز
زمانی که به خواب می‌رویم، بدن ما در حالت بی‌حرکتی کامل (Atonia) قرار می‌گیرد، اما مغز همچنان مشغول فعالیت است. این فعالیت شامل کاهش یا افزایش عملکرد بخش‌های مختلف مغز می‌شود. برای مثال، لوب پیشانی (Frontal Lobe) که مسئول تفکر منطقی و استدلال است، در خواب فعالیت کمتری دارد. این کاهش فعالیت باعث می‌شود توانایی ما برای تشخیص واقعیت و تخیل کاهش یابد.
در مقابل، بخش‌هایی مانند سیستم لیمبیک (Limbic System) که شامل هیپوکامپ (Hippocampus) و آمیگدال (Amygdala) است، فعال‌تر می‌شوند. این بخش‌ها مسئول پردازش احساسات و حافظه هستند و نقش مهمی در ساختن رؤیاهای ما ایفا می‌کنند.
به نقل از یک‌پزشک، یکی از ویژگی‌های شگفت‌انگیز مغز این است که حتی در خواب، کاملاً از دنیای بیرون جدا نمی‌شود. مراکز پردازش شنوایی، مانند قشر شنوایی (Auditory Cortex)، در خواب نیز فعال باقی می‌مانند. این بدان معناست که صداهایی که در محیط اطراف شما وجود دارند، می‌توانند به رؤیاهای شما راه پیدا کنند.
برای مثال، صدای زنگ ساعت، صدای پرندگان یا حتی صدای یک تلویزیون روشن می‌توانند به‌صورت خلاقانه وارد روایت رؤیای شما شوند. این صداها ممکن است به‌گونه‌ای تغییر کنند که با موضوع رؤیا هماهنگ شوند. با این حال، اگر صدایی بسیار بلند یا ناگهانی باشد، مغز آن را به‌عنوان یک تهدید شناسایی کرده و شما را از خواب بیدار می‌کند.
صداهای درونی: وقتی مغز صدا تولید می‌کند
به گزارش مجله راپیدی، اما تمام صداهایی که در رؤیا می‌شنوید، از محیط بیرون نمی‌آیند. مغز انسان توانایی شگفت‌انگیزی در شبیه‌سازی صداهایی دارد که کاملاً درونی هستند. این صداها می‌توانند شامل مکالمات، صدای خنده یا گریه، موسیقی، یا حتی صداهای عجیب و غیرواقعی باشند.
یک تحقیق در سال ۲۰۲۰ نشان داد که از میان رؤیاهای ثبت‌شده ۱۳ شرکت‌کننده، ۸۳ درصد صداها مربوط به مکالمات با افراد بود. در این میان، ۶۰ درصد رؤیاها شامل گفت‌وگوهای خود فرد با شخصیت‌های رؤیایی بود. برخی از شرکت‌کنندگان صداهایی را گزارش دادند که به زبان‌های ناشناخته بودند یا حتی شامل خنده، فریاد و تشویق می‌شدند.
زمانی که رؤیا می‌بینیم، مغز با استفاده از خاطرات گذشته و تجربیات ما، صداهای درونی رؤیا را می‌سازد. این صداها ممکن است از مکالمات واقعی، موسیقی‌هایی که شنیده‌ایم یا حتی صداهایی که قبلاً فقط یکبار تجربه کرده‌ایم الهام گرفته باشند. هیپوکامپ در این فرآیند نقش کلیدی دارد و خاطرات را بازیابی می‌کند. آمیگدال نیز با اضافه کردن احساسات، این صداها را به شکلی جذاب و معنادار در رؤیاها جای میدهد.
تفاوت رؤیا و توهمات روانی
هرچند رؤیاها گاهی شبیه توهمات روانی به نظر می‌رسند، اما تفاوت‌های مهمی بین آنها وجود دارد. توهمات روانی اغلب به‌صورت شنیداری هستند و در بیداری رخ میدهند، در حالی که رؤیاها معمولاً بیشتر بصری هستند و در خواب تجربه می‌شوند. با این حال، شرایطی مانند فلج خواب یا تجربه‌های هیپنوتیک می‌توانند مرز بین رؤیا و واقعیت را محو کنند.
اگرچه مطالعات زیادی در مورد رؤیاها انجام شده است، بیشتر این تحقیقات بر جنبه‌های بصری متمرکز بوده‌اند. پژوهش‌های شنیداری در این زمینه همچنان محدود هستند. اما آنچه تاکنون مشخص شده است، این است که مغز انسان در خواب، قدرت شگفت‌انگیزی در شبیه‌سازی صداها و ترکیب آنها با احساسات دارد. این ویژگی‌ها رؤیاها را به تجربه‌ای منحصربه‌فرد و جذاب تبدیل می‌کنند.
رفع خستگی چشم با راهکارهایی ساده؛ هدیه‌ای برای چشمان خسته!
آیا بعد از پایان روز کاری چشمانتان می‌سوزد؟ یا احساس خستگی یا خارش در چشم خود دارید؟ افراد زیادی مثل شما با این مشکل یعنی خستگی چشم درگیر هستند و ممکن است برای هر کسی که ساعت‌های زیادی از روز را پشت صفحه نمایش کامپیوتر یا موبایل می‌گذراند، اتفاق بیفتد.مطالعات نشان میدهند که خستگی چشم و دیگر علائم مربوط به اختلال دید در ۵۰ الی ۹۰ درصد از کسانی که با کامپیوتر سر و کار دارند، دیده می‌شود. این مشکلات می‌توانند از خستگی فیزیکی، کاهش کار مفید و افزایش تعداد اشتباهات کاری تا ناراحتی‌های جزئی مانند انقباض و قرمزی چشم را شامل شوند.
علائم خستگی چشم در بعضی مواقع عادی و گاهی اوقات نشانه‌ی مشکل یا آسیب جدی است. سوزش، خشکی، آبریزش و قرمزی چشم، سردرد، گردن درد و درد شانه‌ها، حساسیت به نور، تاری دید و دوبینی، اختلال در تمرکز ، احساس سنگینی در چشم‌ها و سرگیجه با خستگی چشم به وجود می آید.
علت خستگی چشم چیست
دلایل خستگی چشم اگر به سبک زندگی فرد مربوط باشد یا با کار کردن و فشار به چشم ایجاد شده باشد مسئله‌ای عادی است و با استراحت کردن برطرف می‌شود. اما در بعضی مواقع خستگی چشم به دلیل بیماری یا مشکل خاص در بدن بروز می‌کند. در این مواقع پیدا کردن علت خستگی چشم راه را برای درمان هم ساده می‌کند.
در محتوای زیر به ۱۰ روش ساده جهت جلوگیری از خستگی چشم‌ها و سایر نشانه های رایج سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر اشاره شده است.
۱-یک آزمایش چشمی کامل را بگذرانید
انجام آزمایش چشمی بصورت یک عمل روتین مهمترین چیزی است که می‌تواند برای جلوگیری یا درمان مشکلات بینایی انجام شود. چنانچه بیش از یک سال هیچ‌گونه آزمایش چشمی را انجام نداده‌اید، هم‌اکنون وقت آن رسیده است که به یک چشم پزشک مراجعه کرده و بینایی خود را تحت کنترل قرار دهید. از نظر موسسه ملی ایمنی و سلامت شغلی (NIOSH)، به‌ویژه کسانی که با کامپیوتر سرو کار دارند، باید قبل از شروع بهکار، حتما از یک آزمایش چشمی رد شوند و سالانه حداقل یکبار آن را انجام دهند.
۲- از روشنایی محیطی مناسب استفاده کنید
خستگی چشم می‌تواند همچنین ناشی از نور موجود در داخل فضا و یا نوری که از محیط بیرون به پنجره می‌تابد، باشد. روشنایی داخلی را با کشیدن پرده و یا کرکره‌ها کاهش دهید. روشنایی خارجی را نیز با استفاده از لامپ‌های کم مصرف ویا لامپ‌های فلورسنت کاهش دهید و یااز لامپ‌های کم‌فشار استفاده کنید. سعی کنید مانیتور کامپیوتر و یا لپتاپ خود را نیز بجای قرار دادن در مقابل و یا پشت شیشه پنجره، در کنار پنجره قرار دهید.
۳-کمتر خیره شوید
کاهش زمان خیره شدن به‌طور چشمگیری خستگی چشم شما را کمتر خواهد کرد. تا جایی که ممکن است از صفحات غیر الکترونیک مانند کتاب بجای کامپیوتر استفاده کنید. هنگامی‌که شما مجبور به استفاده از صفحه نمایش هستید، اطمینان حاصل کنید که آن در زاویه ۹۰ درجه‌ای از هر منبع نور مستقیم قرار گرفته باشد. از صفحات نمایشی ضد تابش استفاده کنید. به‌هنگام رانندگی (به‌ویژه به‌هنگام شب) نیز از عینک‌های ضد تابش استفاده کنید
۴-صفحه نمایش خود را ارتقا دهید
درصورتی که هنوز هم از مانیتور با صفحه نمایش قدیمی که (CRT) نامیده می‌شوند، استفاده می‌کنید، آن‌را با صفحه نمایش کریستال مایع (LCD) تعویض کنید. صفحه‌های نمایش ال‌سی‌دی که باعث ناراحتی کمتری در چشم‌ها می‌گردند، معمولا دارای سطح ضد انعکاسی هستند. صفحه نمایش‌های (CRT) قدیمی می‌تواند موجب پرپر زدن شدید تصاویر گردد که یکی از عوامل مهم خستگی و ضعیفی چشم می‌باشد. هنگام انتخاب یک صفحه نمایش پنل تخت، صفحه با بالاترین رزولوشن ممکن را انتخاب کنید.
۵- بیشتر پلک بزنید
پلک زدن به‌ویژه هنگام کار با وسایل الکترونیک بسیار مهم می‌باشد. پلک زدن به‌صورت متوالی از خشک شدن و ناراحتی چشم جلوگیری می‌کند. اشک‌های پوشش‌دهنده چشم در صورت چشمک نزدن به‌مدت طولانی، سریعتر تعریق می‌گردند. همچنین هوا در بسیاری از محیط‌های بسته و اداری خشک می‌باشد که می‌تواند باعث خشک شدن بیشتر اشک چشم‌های شما شده و ناراحتی‌های چشمی خطرناکی را موجب گردد.
درصورتی که علائم خشکی چشم را مشاهده کردید، از چشم پزشک خود بخواهید تا اشک چشم مصنوعی را جهت مصرف روزانه، برایتان تجویز کند. جهت کاهش خستگی چشم و خشکی آن روزانه هر ۲۰ دقیقه، به‌مدت ۱۰ بار چشم‌های خود را به‌آرامی (مثل اینکه به‌خواب می‌روید)، ببندید. این عمل به چشم‌های شما آرامش خواهد بخشید.
۶- چشمان خود را ورزش دهید
یکی دیگر از دلایل خستگی چشم، خیره شدن به صفحه نمایش وسایل الکترونیک است.
برای جلوگیری از خستگی چشم در این مواقع هر ۲۰ دقیقه یکبار به یک جسم دور (حداقل در فاصله ۲۰ فوت، تقریبا معادل ۶ متر)، به‌مدت ۲۰ ثانیه خیره شوید. بعضی از پزشکان چشم این را “قانون ۲۰-۲۰-۲۰” می‌نامند.
نگاه کردن به ناحیه دور باعث آرامش عضله مژگانی در داخل چشم شده و در نهایت موجب جلوگیری از خستگی چشم می‌گردد. ورزش دیگر چشم به این صورت است که ابتدا به‌مدت ۱۰-۱۵ ثانیه به یک شیء در فاصله دور نگاه کنید و سپس به‌همان مدت به یک جسم در نزدیکی خود خیره شوید. این کار را ۱۰بار انجام دهید. هردوی این تمرین‌ها در جلوگیری از خستگی چشم موثر هستند. همچنین چشمک زدن را به‌هنگام انجام این ورزش‌های چشمی جهت کاهش مشکلات ناشی از خشک شدن چشم، فراموش نکنید.
۷- بطور مکرر استراحت کنید
استراحت کردن بصورت مکرر به‌ویژه به‌هنگام کار با کامپیوتر در جلوگیری از خستگی چشم، درد کمر، گردن و شانه نقش بسزایی دارد. بسیاری از کارکنان در طول یک روز کاری، تنها دو وقفه به‌مدت ۱۵ دقیقه استراحت می‌کنند. در حالیکه مطالعات اخیر موسسه ملی بهداشت و ایمنی شغلی نشان میدهد که استراحت مکرر حین کار در کاهش خستگی و اختلال چشم بسیار موثر بوده است.
۸- از گلاب استفاده کنید
گلاب به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین داروهای ضد فشار و خستگی چشمی شناخته شده است. این ماده، یکی از موثرترین آرام‌بخش‌ها برای چشمان خسته و پف کرده می‌باشد. پس از شستن چشمانتان با آب سرد، آنها را با یک حوله خشک، پاک کنید. دو گلوله پنبه را به گلاب آغشته کرده و آنها را بر روی پلک‌های بسته خود قرار دهید. این کار را دو بار در روز انجام دهید. این کار برای جلوگیری از خستگی چشم در طول روز به شما کمک خواهد کرد.
۹- جهت جلوگیری از خستگی چشم از عینک استفاده کنید
اگر در شغل خود با کامپیوتر و لپتاپ زیاد سروکار دارید، بهتر است از چشم پزشک خود بخواهید تا عینک مناسبی را جهت استفاده به‌موقع کار برایتان تجویز کند. این مورد به‌ویژه زمانیکه شما از لنزهای تماسی استفاده می‌کنید، مهم می‌باشد، چراکه لنزهای تماسی در طول استفاده دراز مدت خشک شده و باعث ایجاد ناراحتی در چشم می‌گردند. همچنین میتوانید از لنزهای فتوکرومیک یا لنزهای کم نور استفاده کنید تا کمتر در معرض نور آبی حاصل از دستگاه‌های دیجیتالی قرار نگیرید. استفاده از عینک آفتابی را به‌هنگام رانندگی نیز فراموش نکنید.
۱۰- از چای کیسه‌ای بابونه استفاده کنید
چای بابونه نه تنها روشی عالی برای کاهش سردرد است، بلکه در کاهش خستگی و تورم در اطراف چشم نیز بسیار موثر است. ۲ عدد چای کیسه‌ای بابونه را بردارید و آنها را در یک فنجان آب گرم به‌مدت ۵ الی ۱۰ دقیقه خیس کنید. سپس آنها را از لیوان بیرون بیاورید، یکی را داخل یخچال و دیگری بر روی پلک‌های بسته خود قرار دهید. پس از ۵ دقیقه درمان گرم، چای کیسه‌ای دومی را از یخچال بیرون آورده و همان کار را اینبار جهت درمان سرد انجام دهید.
امیدواریم تا موارد ذکر شده در بالا در کاهش و جلوگیری از خستگی چشم شما مفید باشند.
سوالات رایج در مورد خستگی چشم
چگونه از خستگی چشم با کامپیوتر جلوگیری کنیم؟
ارتفاع میز، صندلی وصفحه مانیتور شما همچنین نور محیط درایجاد آسیب بینایی، سردرد و التهاب چشم‌ها اثرگذاراست. استفاده از میز و صندلی استاندارد و قرارگرفتن صفحه مانیتور درمقابل چشم‌ها و میزان کافی نور غیرشدید درمحیط سبب حفظ سلامت چشم‌ها می‌شود.
آیا نور شدید سبب خستگی چشم‌ها می‌شود؟
بله سعی کنید همیشه از ترکیبی از نورهای آفتابی و مهتابی در خانه یا محیط کارخود استفاده کنید. از کار کردن در محیطی با نور بسیارشدید یا کم پرهیز کنید، زیرا سبب فشار به چشم و التهاب می‌شود.
آیا عینک می‌تواند از خستگی چشم پیشگیری کند؟
بله، در صورتی که از عینک طبی در زمان کار و مطالعه استفاده می‌کنید، حتماً عینک انتخابی شما دارای پوشش ضد انعکاسی AR باشد. این پوشش به کاهش میزان نور منعکس شده از صفحه نمایش مانیتور کمک می‌کند.
قانون ۲۰ – ۲۰ – ۲۰ چیست؟
برای پیشگیری از خستگی و خشکی چشم پس از هر ۲۰ دقیقه کار با رایانه حداقل به مدت ۲۰ ثانیه به فضای ۲۰ فوتی (۶ متر بیشتر) نگاه کنید تا دچارخشکی چشم نشوید.
با پرخاشگری کودکم چکار کنم؟
در جلسه انجمن مدرسه پسرم هنگامی که با سایر والدین هم صحبت شدم، متوجه شدم که لجبازی، داد و بیداد، پرخاشگری و بی اثر بودن مجازات ها و تنبیه ها، مشکلی مشترک بین بیشتر والدین است. برای پیدا کردن علت این نافرمانی ها و لجبازی ها و راه حل آن با ندا اسلامی روانشناس کودک و نوجوان و روان درمانگر به گفت وگو نشستیم.
لجبازی کودکان و بی اثر بودن تنبیهات و مجازاتها بر روی کودکان مشکلی است که بسیاری از والدین با آن مواجه هستند. در بسیاری از موارد ما شاهد هستیم که تنبیه و مجازات به جای از بین بردن، موجب تشدید لجبازی در کودک شده است. این نتایج منفی در تربیت کودکان به سبب استفاده ازاصول اشتباه تربیتی و مجازاتها و تنبیه های نادرست و غیر اصولی است. با استفاده درست و اصولی از تنبیه و مجازات و در کنار آن تشویق کودک به راحتی میتوانید لجبازی کودکان را کنترل کرده و تربیت او را به درستی انجام دهید.
درباره علت این نافرمانی ها و لجبازی ها و راه حل آن با ندا اسلامی روانشناس کودک و نوجوان و روان درمانگر به گفت و گو نشستیم.
تاثیر سبک فرزندپروری در ارتباط با پرخاشگری و لجبازی کودکان
والدینی که سبک فرزند پروری سهلگیرانه و یا برعکس بسیار سختگیر و مستبد دارند، به احتمال زیاد فرزندانی پرخاشگر دارند. در مقابل والدینی که سبک فرزند پروری مقتدرانه یا دموکراتیک دارند، خشم بچه ها و لجبازی های آنها کمتر است. پس ما دو طیف سختگیرانه و سهلگیرانه را باید در نظر داشته باشیم که در هر دو مورد روش برخورد با فرزندان می تواند موجب لجبازی کودکان شود.
بچه هایی که تاب آوری پایینی دارند و والدینشون در موقعیت های مختلف خیلی سریع عکس العمل نشان میدهند این الگو را از والدین تقلید می کنند.
در سبک مقتدارنه والدین حق انتخاب به کودکان می دهند البته حق انتخابی بسیار محدود نه حق انتخابی که در روش سهلگیرانه بدون مرز به کودک داده می شود.والدینی در سبک مقتدرانه موفق هستند که هر دو با هم هماهنگ باشند. چنانچه یکی مقتدر و یکی سهلگیر باشد، همین امر موجب لجبازی و نافرمانی بیشتر کودک می شود.
در سبک مقتدرانه والدین اقتدار دارند. وقتی درمورد یک چیزی نظرشان را می گویند و مخالفت شان را اعلام می کنند، به هیچ عنوان نظرشان را تغییر نمی دهند. ما مجبور نیستیم در لحظه به فرزندمان نه مطلق بگوییم. ما می توانیم نه تعویقی بگوییم و به آنها بگوییم چند لحظه به من فرصت بده تا فکر کنم در این صورت تاب آوری آنها را بالا میبریم. بچه هایی که تاب آوری پایینی دارند و والدینشون در موقعیت های مختلف خیلی سریع عکس العمل نشان میدهند و خیلی زود جوش میآورند این الگو را از والدین تقلید می کنند.
علت های نافرمانی و لجبازی کودکان
این مشاور حوزه کودک مهمترین علت های نافرمانی و لجبازی کودکان را عوامل زیر می داند:
نه گفتن های افراطی: خیلی از اوقات ممکن است بگویند من در لحظه چیزی گفتم و بعد پشیمان شدم و نظرم را عوض کردم و این یک بکن و نکن اضافی بوده و خیلی لزومی نداشت من نه بگویم. نه گفتن های افراطی، بکن و نکن های اضافی باعث می شود که لجبازی کودکان بیشتر شود.
محرومیت، تنبیه و مجازات غیر اصولی کودک، موجب لجبازی و نافرمانی او می شود
نداشتن تایم توجه مثبت: در سبک مقتدرانه باید تایم توجه مثبت برای بچه ها در نظر گرفته شود. والدین حداقل باید نیم ساعت با بچه ها بازی کنند و تایم کیفی مشترک با فرزندانشان داشته باشند و به آن چیزی که بچه ها علاقه دارند، توجه نشان دهند و بازی که بچه ها دوست دارند را انجام دهند. بخصوص بازی های حرکتی. اینها کمک می کند که تایم توجه مثبت را به بچه ها بدهند. این امور باعث می شود که بچه ها برای دیده شدن نیاز به توجه منفی و لجبازی نداشته باشند.
محرومیت و تنبیه غیر اصولی: در خیلی از موارد محرومیت، تنبیه و مجازات غیر اصولی کودک، موجب لجبازی و نافرمانی او می شود.
اصول تنبیه و مجازات صحیح کودک
اسلامی معتقد است تنبیه و مجازات کودک باید پیرو اصول و قوانین مشخصی باشد تا روی کودک تاثیر داشته و موجب تشدید رفتار نادرست او نشود. این اصول عبارتند از:
تناسب تنبیه با سن کودک: تنبیه و محرومیت باید متناسب با سن بچه و مرحله رشدی او باشد. برای مثال، اگر فرزند ما دوست دارد دو ساعت تلویزیون ببیند و به آن تلویزیون دیدن وابسته هست. اگر پرخاشگری کند ما می توانیم این تایم را از او بگیریم و از آنچه دوست دارد او را محروم کنیم ولی نه برای تایم طولانی
کوتاه و عملی بودن محرومیت و مجازات: محرومیت برای تایم طولانی باعث می شود که کودک پرخاشگری بیشتری کند. بنابراین زمانی که می خواهیم روی محرومیت کار کنیم می توانیم روی یکی از علاقه مندی های آنها دست بگذاریم و او را برای ساعت مشخصی محروم کنیم.
برای توقف خشونت و لجبازی کودک، حتما باید الگوی پرخاشگری حذف شود.
توضیح و تشریح مجازات قبل از اعمال آن: قبل از اعمال محدودیت به بچه ها توضیح دهیم و به آنها اعلام کنیم هر زمان کار اشتباهی انجام دهی این محدودیت برای تو اعمال می شود و به او توضیح دهید که ما این کار را انجام می دهیم تا تو بتوانی خشم خودت را کنترل کنی و این عادت بد را تغییر دهی.
مجازات والدین در صورت اعمال خشونت و لجبازی: برای توقف خشونت و لجبازی کودک، حتما باید الگوی پرخاشگری حذف شود. در بیشتر موارد پدر و مادر خود الگوی پرخاشگری هستند. ما نمی توانیم به فرزندمان بگوییم که تو نمی توانی داد بزنی و خودمان داد بزنیم. پس باید بطور کلی به او بگوییم که هر کس از این به بعد حواسش نبود و نتوانست خشمش را کنترل کند و داد بزند با یک محرومیت مواجه می شود. مثلا اگر مامان خشمش را کنترل نکرد باید یک ربع گوشی اش را کنار بگذارد.
توصیه‌هایی برای مدیریت لجبازی
این روانشناس کودک و نوجوان در راستای کمک به والدین برای حمایت از فرایند تصمیم‌گیری کودکان و ارائه راهکارهای عملی برای کنترل هیجانات و کاهش لجبازی راهکارها و توصیه های زیر به والدین ارائه میدهد:
آموزش تصمیم گیری درست و پیامدهای آن
برای آموزش تصمیم گیری درست به کودک از دو روش زیر می توان استفاده کنید. در گام اول به کودک اجازه دهید پیامدهای طبیعی تصمیمات خود را تجربه کند.
وقتی کودک بین دو انتخاب قرار می‌گیرد، به جای مداخله‌ی سریع، او را راهنمایی کنید تا درباره‌ی پیامدهای هر انتخاب فکر کند. برای مثال ؛ کودک می‌گوید: نمی‌خواهم لباس گرم بپوشم، به جای اینکه مستقیم او را مجبو به پوشیدن کنید، به او بگویید؛ اگر لباس گرم نپوشی،ممکنه بیرون سردت بشه، اما انتخاب با خودته. به نظرت چی بهتره؟ این روش کمک می‌کند کودک احساس مسئولیت بیشتری نسبت به انتخاب‌هایش داشته باشد.
راه حل دوم برای آموزش تصمیم گیری؛ پرسیدن سوال‌های راهنما به جای دادن پاسخ آماده است به این صورت که وقتی کودک در انتخابی مردد است، به جای تصمیم گرفتن برای او، از این سوال‌ها استفاده کنید:
اگر این کار رو بکنی،چه اتفاقی می‌افته
فکر می‌کنی کدوم انتخاب بهتره؟ چرا؟
اگه به عقب برگردی،همون انتخاب رو می‌کنی؟
کنترل هیجانات در لحظه‌های حساس
کنترل هیجان در لحظه هایی که کودک نمی تواند خود را کنترل کند کمک خوبی برای کنترل خشم و لجبازی کودک است. برای کنترل هیجان در گام اول باید علائم خشم و استرس را شناخت. کودکان اغلب قبل از اینکه عصبی شوند، نشانه‌های جسمی مانند ؛گرم شدن صورت، مشت شدن دست‌ها، تند شدن نفس‌ها را از خود نشان میدهند.وقتی متوجه شدید کودک در حال عصبی شدن است، از او بخواهید این نشانه‌ها را بشناسد و بگویید؛ حس می‌کنم بدنت داره بهت علامت می‌ده که ناراحتی. چی توی بدنت حس می‌کنی؟
کنترل هیجان در لحظه هایی که کودک نمی تواند خود را کنترل کند کمک خوبی برای کنترل خشم و لجبازی کودک استاستفاده از تکنیک دکمه توقف نیز راه حل خوبی برای کنترل هیجانات است. کودکان در کارگاه، دکمه‌ی توقف خودشان را طراحی کرده‌اند. در خانه،وقتی کودک در حال عصبی شدن است، به او یادآوری کنید که از دکمه‌ی توقفش استفاده کند.برای مثال؛ حالا وقتشه که از دکمه‌ی توقفت استفاده کنی. چی کمکت می‌کنه که آروم بشی؟
مهارت حل تعارض بدون لجبازی
بهترین روش حل تعارض بدون درگیری یادگرفتن مهارت مذاکره و گفت وگو است.
وقتی کودک با خواهر، برادر، یا دوستانش دچار تعارض شد، او را تشویق کنید که به جای داد زدن یا قهر کردن،گفت‌وگو کند.از او بپرسید: چطور می‌توانی این مشکل رو بدون دعوا حل کنی؟ به نظرت چه راه‌هایی برای حل این مشکل وجود داره
راه حل دوم استفاده از روش سه راه‌حلی است. به این صورت که در خانه، وقتی کودکتان دچار تعارضی شد، از او بخواهید سه راه‌حل برای حل آن پیشنهاد دهد.
برای مثال ؛ اگر با دوستت سر نوبت بازی دعوات شد،چه کارهایی می‌تونی انجام بدی؟ منتظر بمونی، نوبت‌ها رو عوض کنی یا با هم بازی کنید؟ و در نهایت از کودک بخواهید یک قول به خودش بدهد و آن را روی کاغذ بنویسد و از او بخواهید که به آن پایبند باشد.
با رعایت این توصیه ها کودک شما می آموزد؛ مسئولیت انتخاب‌هایش را بپذیرد، هیجاناتش را کنترل کند، تعارضات را بدون لجبازی حل کند و در نهایت مهارت‌هایش را در زندگی واقعی استفاده کند.