ریسک سکته زودرس در دارندگان گروه خونی۱ A / گروه خونی O با خطر کمتری همراه است

تحقیقات جدید نشان می‌دهد گروه خونی افراد می‌تواند ریسک سکته مغزی زودرس را تغییر دهد. زیرگروه ۱ A با افزایش احتمال تشکیل لخته خون، ریسک سکته قبل از ۶۰ سالگی را بالا می‌برد، در حالی که گروه خونی O خطر کمتری دارد.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد گروه خونی افراد می‌تواند ریسک سکته مغزی زودرس را تغییر دهد. زیرگروه ۱ A با افزایش احتمال تشکیل لخته خون، ریسک سکته قبل از ۶۰ سالگی را بالا می‌برد، در حالی که گروه خونی O خطر کمتری دارد.

دانشمندان به تازگی دریافته اند که احتمال ابتلا به سکته مغزی زودرس می‌تواند با گروه خونی افراد مرتبط باشد. زیرگروه  ۱ A از گروه خونی A با آنتی‌ژن‌های بیشتر روی گلبول‌های قرمز، احتمال تشکیل لخته خون را افزایش می‌دهد و با ریسک بالاتر سکته قبل از ۶۰ سالگی مرتبط است، در حالی که گروه خونی O با ریسک پایین‌تر سکته در ارتباط است.

به گزارش ساینس الرت، این مطالعه بر اساس بررسی داده‌های ژنتیکی بیش از ۱۷ هزار نفر که سابقه سکته مغزی داشتند و نزدیک به ۶۰۰ هزار نفر از افراد سالم انجام شد و نشان می دهد که ژنتیک، حتی در افراد جوان، می‌تواند نقشی تعیین‌کننده ای در سلامت قلب و مغز داشته باشد.

دانشمندان هنوز دلیل دقیق افزایش ریسک سکته در افراد دارای زیرگروه ۱ A را نمی‌دانند، اما احتمال می‌دهند که این گروه خونی با روند تشکیل لخته‌های خون و عملکرد رگ‌ها مرتبط باشد. تحلیل‌های ژنتیکی همچنین نشان می دهد که سکته‌هایی که در سنین پایین رخ می‌دهند، مکانیزم متفاوتی نسبت به سکته‌های دیررس دارند. در سنین بالای ۶۰ سال، نقش گروه خونی در ریسک سکته کمتر دیده می‌شود و عوامل دیگری مانند رسوب چربی در شریان‌ها و بیماری‌های مزمن قلبی بیشترین تأثیر را دارند. یافته‌ها نشان می‌دهد افرادی که گروه خونی B دارند نیز حدود ۱۱ درصد بیشتر احتمال دارد دچار سکته مغزی شوند. طبق یافته های پیشین، نواحی ژنتیکی مرتبط با گروه خونی (ABO locus) با تشکیل لخته‌های وریدی، رسوب کلسیم در شریان‌ها و افزایش ریسک حمله قلبی در ارتباط هستند.

دکتر استیون کیتنر، متخصص عروق و نویسنده ارشد مقاله می گوید: «سکته‌های زودرس می‌توانند جان فرد را تهدید کنند و افرادی که از مرگ نجات پیدا می کنند نیز ممکن است حتی بعد از بهبود از سکته با مشکلات جسمی و محدودیت‌های عملکردی طولانی‌مدت مواجه شوند. شناخت نقش ژنتیک و گروه خونی می‌تواند به طراحی روش‌های پیشگیری دقیق‌تر و هدفمندتر کمک کند.

با این وجود، محققان می‌گویند ریسک بالاتر سکته در افراد با زیرگروه ۱ A نسبی و محدود است و نیازی به آزمایش یا مراقبت ویژه فراتر از توصیه‌های عمومی ندارند. آن‌ها تأکید می‌کنند که برای درک بهتر اهمیت و دامنه این نتایج، نیازمند مطالعات بیشتر با نمونه‌های متنوع از نظر نژادی و جغرافیایی هستیم.

شعر هفته – خوشه پروین

من .. اگر یک‌شب اگر یک‌بار خوابت را ببينم

بیصدا پرواز خواهم کرد، سمت آرزوهایم بسوی هر چه رؤیا هر چه دریا بیصدا پرواز خواهم کرد

شب اگر تاریک باشد خوشه پروین چراغ راه خواهد شد، خدا را شکر!

گوش کن .. من با خیالت عاشقی ها ساز کردم‌

با خیالت آب نوشیدم خدا را میهمان کردم

تصور کن خدا همسفره ات باشد کنارت باشد اصلا تا ابد مال تو باشد، آه یعنی میشود؟…!

گوش کن .. من بارها از دور می‌ديدم تو را، عطر تو را احساس می‌کردم،

به ترفندی کلاه و شال میکردم، خودم را در خیالت هی رها میکردم و آسیمه سر پرواز میکردم.. ولی افسوس آه افسوس …..!!!

من امشب در خیالت غوطه خواهم خورد

قایقرانان آوش خلیج فارس صدرنشین لیگ برتر دراگون بوت کشور شدند

با حمایت آلومینیوم المهدی هرمزگان

تیم قایقرانی آوش خلیج فارس با حمایت شرکت آلومینیوم المهدی هرمزگان ، مقتدرانه صدرنشین لیگ دراگون‌ بوت بانوان کشور شد.

تیم قایقرانی آوش خلیج فارس در لیگ دراگون‌بوت بانوان، با حمایت مؤثر و پررنگ شرکت آلومینیوم المهدی هرمزگان، نمایشی درخشان از توان ورزش بانوان کشور به ثبت رساند و در پایان دو مرحله نخست رقابت‌های این رشته که در مجموعه ورزشی فرهنگی آزادی تهران برگزار شد در بین ۵ تیم شرکت کننده با اقتدار بر صدر جدول ایستاد.

این تیم با حمایت راهبردی شرکت آلومینیوم المهدی، در رقابت‌های ۲۰۰ و ۵۰۰ متر طعم شیرین قهرمانی را چشید و در مسافت ۲۰۰۰ متر نیز در جایگاه دوم قرار گرفت تا نشان دهد پیوند صنعت و ورزش، می‌تواند به افتخارآفرینی ملی منجر شود.

حمایت شرکت آلومینیوم المهدی هرمزگان از ورزش بانوان، بار دیگر ثابت کرد که این مجموعه بزرگ صنعتی، نه‌تنها در عرصه تولید، بلکه در حوزه مسئولیت های اجتماعی و توسعه پایدار ورزش کشور نیز پیشرو است.

در پایان این دو مرحله، تیم آوش خلیج فارس با ۳۴ امتیاز صدرنشین است. تیم آگرین لاهیجان با ۲۶ امتیاز در مکان دوم ایستاد. تیم پارس جنوبی با ۱۵ امتیاز سوم ، تیم طوفان انزلی با ۱۵ امتیاز چهارم و تیم وارش لاهیجان با ۶ امتیاز در مکان پنجم ایستاده است.

بازیکنان قایقرانان آوش خلیج فارس را نرجس سالاری پور، بهار نصیری ، متینه نوری ، حلیمه سالاری پور، صوفیا ، پاکروان، اسماء موثق ، فرزانه صاحب، ثنا زارع، فاطمه زندی ، مینا آفرنچه ، مهسا آذری، رسپینا قوی ،دل، مرجان کرمجانی، نرجس سالاری پور،

مهسا غلامی، فاطمه حامدی پور، الهه اسلامی، زهرا مطهر ، دنیا جوکار، سماء ياسمی ، سحر سلیمی، مهرناز صدیق ، فرشیان معصومه دانا پور تشکیل می دهند. آرزو پاسلار سرمربی، سمیه سلیمانی مربی و فاطمه فتاحی مربی بدنسازی هستند.

بهروزآذر: زنان می‌توانند نقش موثری در مدیریت بهتر کشور داشته باشند

 معاون رئیس جمهور امور زنان و خانواده گفت: زنان می‌توانند نقش موثری در مدیریت بهتر کشور و شناسایی خلاها و مشکلات داشته باشند.

زهرا بهروزآذر در سومین جشنواره ملی تجلیل از حکمرانان زن در محل وزارت راه و شهرسازی افزود: باور ما در دولت چهاردهم این است که اگر قرار است به قله‌های پیشرفت ایران برسیم، به دو بال زنان و مردان در کنار هم و دوشادوش هم نیاز داریم تا یک پرواز موفق و ماندگار داشته باشیم.

وی تاکید کرد: این فقط حرف و سخن دولت چهاردهم نیست، بلکه الواح گلی تخت جمشید نشان دهنده حضور زنانی مدیر و توانمند است که مسئولیت و سرپرستی اداره مجموعه‌های بزرگ را بر عهده داشتند و حتی مسئول پرداخت جیره‌های غذایی بودند.

بهروز آذر خاطرنشان کرد: حتی در همان دوران بین مادران باردار و مادران دارای فرزند خردسال در پرداخت جیره غذایی تفاوت قائل می‌شدند و این نشان می‌دهد در تمدن ۲۵۰۰ ساله ایرانی مقام مادری همواره مهم بوده و به آن توجه می‌شده است.

وی ادامه داد: با ورود اسلام، نگاه به زنان تقویت شد، به طوری که شاهد حضور حضرت خدیجه به عنوان نخستین کارآفرین زن از زمان اسلام هستیم و حضرت فاطمه دختر ایشان الگوی زنان و مادران هستند.

معاون زنان و خانواده رئیس جمهوری اضافه کرد: حضرت فاطمه بانویی بودند که در همه عرصه‌ها حضور فعال داشتند و به‌ویژه رفتار پرقدرت سیاسی ایشان را در خطبه‌ای که در مسجد در حمایت از حضرت علی ایراد کردند، دیدیم.

وی به تقدیم بیش از ۱۷ هزار شهید، جانباز و آزاده زن در جنگ تحمیلی اشاره و تاکید کرد: زنان ایرانی همواره بال پرواز بودند و ما بر اساس برنامه هفتم پیشرفت موظفیم موانع شکوفایی زنان را شناسایی و برطرف کنیم و برای تحقق این مهم حتماً به حضور زنان در عرصه‌های تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی نیاز داریم.

بهروز آذر به نگاه ویژه دولت چهاردهم به زنان اشاره کرد و گفت: اکنون چهار نفر از بانوان در دولت حضور دارند و تا امروز فقط رئیس جمهور ۲۱ حکم برای بانوان صادر کرده و قائل است که توانایی زنان بیش از اینهاست.

وی همچنین به حضور ۲۳ فرماندار زن، ۸۷ بخشدار، ۱۶ شهردار، ۲۶ معاون وزیر در همه وزارتخانه‌ها، ۲ هزار و ۵۰۰ انتصابات زنان در عرصه‌های مختلف، ۷۲ نفر مدیر کل زن در وزارت کشور و چهار هزار نفر دهیار خانم اشاره کرد که همگی این‌ها نشان دهنده توجه ویژه دولت چهاردهم به بانوان است، به طوری که نخستین حکم فرمانداری که از سوی وزیر کشور در دولت چهاردهم صادر شد مربوط به یک بانوی سنی بود.

معاون رئیس جمهور خاطرشان کرد: زنان حکمران کمک می‌کنند صدای نیمی از سرمایه‌های فکری و تخصصی کشور به گوش برسد.

وی اظهار داشت: امروز نیاز است که زنان ما قدرتمندتر شود و باید بتوان صدای همه زنان ایران را در هر نقطه و با هر طرز فکری شنید و باید خودمان را مجهز به ابزارهایی برای شنیدن این صداها و کمک به حل مسائل زنان کنیم.

بهروز آذر تاکید کرد: امروز اینکه یک زن به طور کامل از مرخصی زایمانش استفاده کند، حق مسلم وی است و باید بتوانیم همه مسائل زنان را بدون سانسور و شرمندگی دنبال کنیم.

وی خواستار آن شد که کمک کنیم نگرش جمعیتی در سازمان‌ها توسعه یابد و یادآور شد: نگرش جمعیتی یعنی اینکه مردان و زنان بدانند وقتی مساله‌ای ایجاد می‌شود، رفتار زنان و مردان در حل آن متفاوت است و باید کمک کنیم زنان و مردان به اندازه هم توانمند شوند.

پوستر فیلم مستند رویای ناتمام رونمایی شد

آیین رونمایی از پوستر فیلم مستند «رویای ناتمام» در معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری برگزار شد.

کیومرث کرده، تهیه‌کننده فیلم مستند «رویای ناتمام» در آیین رونمایی از پوستر این مستند گفت: سال‌ها است که دغدغه ورزش بانوان را دارم، چراکه با وجود تلاش فراوان آنان، دیده نمی‌شوند. زنان فوتسالیست ایران با وجود دستاوردهایی چون دو قهرمانی آسیا، کمتر مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته‌اند.

وی با قدردانی از حمایت معاونت امور زنان و خانواده اظهار داشت: از ابتدا بر این تأکید بود که این اثر یک کار سفارشی نباشد و خوشبختانه تیم تولید بر همین رویکرد پایبند ماند.

احسان مشکور، دیگر تهیه‌کننده فیلم نیز با بیان اینکه ایده ساخت «رویای ناتمام» از سه سال پیش در ذهن او شکل گرفت، تصریح کرد: دغدغه ما تنها ساخت یک فیلم نبود؛ بلکه توجه به مسائل زنان و ورزش بانوان است که پس از این اثر نیز ادامه خواهد داشت.

سارا طالبیان، کارگردان این فیلم نیز با اشاره به چالش‌های ساخت نخستین اثر ورزشی خود خاطرنشان کرد: «رویای ناتمام» صرفاً یک فیلم ورزشی نیست؛ روایتگر مفاهیمی چون زن، خانواده و مادرانگی است و تلاش شده ابعاد انسانی و اجتماعی حضور زنان ورزشکار نیز نشان داده شود.

فریده شجاعی، نایب‌رئیس فدراسیون فوتبال نیز در این مراسم ابراز داشت: تلفیق هنر و ورزش می‌تواند مسیر دیده شدن زنان فوتسالیست و فوتبالیست را هموار کند و این فیلم در این زمینه یک گام مؤثر برداشته است.

محمدرضا امام‌قلی، مدیر مرکز مستند سوره نیز با اشاره به اهمیت پرداخت به زنان در حوزه تولیدات هنری و رسانه‌ای بیان کرد: این مستند به‌خوبی نشان می‌دهد که چه بودیم، چه هستیم و چه خواهیم شد.

وی پیشنهاد اکران این فیلم در مدارس را مطرح کرد و یادآور شد: دختران با دیدن این اثر، باور خواهند کرد که رویاها دست‌یافتنی هستند.

در ادامه این مراسم، نرجس ابوالقاسمی، معاون بررسی‌های راهبردی معاونت ریاست‌جمهوری در امور زنان و خانواده، با اشاره به ظرفیت عظیم زنان ورزشکار ایران عنوان کرد: دختران و زنان ایران امروز بسیار توانمندتر از گذشته‌اند. هدف ما این است که موانع پیش‌روی آنان را کاهش دهیم تا مسیر شکوفایی برایشان هموارتر شود.

وی با تأکید بر اینکه «رویای ناتمام» تنها یک روایت ورزشی نیست، اظهار داشت: این فیلم داستان توان، اراده و شجاعت دخترانی است که با وجود همه محدودیت‌ها، به جایگاهی جهانی رسیده‌اند؛ جایگاهی که روزگاری تصورش دشوار بود.

معاون بررسی‌های راهبردی معاونت امور زنان و خانواده افزود: تجربه این دختران سرمایه‌ای آموزشی و الهام‌بخش برای نسل جوان است؛ پیامی که می‌گوید شکست پایان نیست، بلکه قدمی به سوی موفقیت و پختگی است. این مستند می‌تواند مسیر تازه‌ای برای دختران ما باز کند و انگیزه‌ای برای تلاش‌های بزرگ‌تر باشد. امیدواریم در تعامل با وزارت آموزش و پرورش، امکان اکران این فیلم در مدارس دخترانه فراهم شود تا دختران نوجوان با دیدن آن، آینده و توانایی‌های خود را باور کنند.

در پایان این مراسم، از پوستر مستند «رویای ناتمام» رونمایی شد و پوستر به امضای معاون بررسی‌های راهبردی، مدیر مرکز مستند سوره و تهیه‌کنندگان و کارگردان فیلم رسید.

خوردن یک سیب پیش از خواب، عادتی ساده اما مؤثر

خوردن یک سیب پیش از خواب، عادتی ساده اما مؤثر است که می‌تواند کیفیت خواب، سلامت روده و حتی خلق‌وخو را بهبود دهد. این میوه‌ی بی‌ادعا با فیبر، آنتی‌اکسیدان و مقدار کمی ملاتونین طبیعی، نه‌تنها کمک می‌کند راحت‌تر بخوابیم بلکه از گرسنگی شبانه و مشکلات گوارشی هم جلوگیری می‌کند.

شب‌ها، وقتی بدن آرام می‌شود و ذهن آماده‌ خواب است، گاهی هوس خوردن چیزی سبک و طبیعی سراغ‌مان می‌آید. در میان گزینه‌های مختلف، سیب شاید سالم‌ترین انتخاب باشد، میوه‌ای که در نگاه اول ساده به‌نظر می‌رسد اما در درون خود مجموعه‌ای از فیبر، آنتی‌اکسیدان، ویتامین و ترکیبات آرامش‌بخش دارد. اما آیا خوردن سیب پیش از خواب واقعا مفید است؟ آیا ممکن است برای برخی مضر باشد؟ این مطلب نگاهی دقیق و کاربردی به این موضوع دارد، از خواب و هضم گرفته تا سلامت دهان و رفلاکس معده.

 آرامش شبانه با کمک طبیعت

خواب خوب شبانه نه‌تنها برای بازسازی انرژی بلکه برای سلامت مغز، پوست و سیستم ایمنی حیاتی است. بسیاری از افراد به دنبال راه‌هایی طبیعی برای بهبود کیفیت خواب هستند و در این میان، خوراکی‌هایی مانند شیر گرم، موز یا دمنوش بابونه معروف‌اند. اما سیب هم، به دلیل داشتن قند طبیعی فروکتوز، منیزیم و فیبر محلول (پکتین)، می‌تواند به بدن در رسیدن به حالت آرامش کمک کند.

پکتین موجود در سیب باعث تنظیم قند خون می‌شود، یعنی از افت ناگهانی قند در نیمه‌شب جلوگیری کرده و بدن را در وضعیت متعادل نگه می‌دارد. از سوی دیگر، ترکیبات آنتی‌اکسیدانی مثل کوئرستین، التهاب را کاهش داده و باعث آرامش سیستم عصبی می‌شود. به همین دلیل، افرادی که شب‌ها دچار بی‌قراری یا اضطراب خفیف هستند، ممکن است پس از خوردن یک سیب حس آرام‌تری داشته باشند.

تنظیم ریتم خواب و بیداری

شاید باورش سخت باشد اما برخی مطالعات نشان داده‌اند که سیب، به دلیل وجود ملاتونین طبیعی در پوستش، می‌تواند به تنظیم چرخه خواب کمک کند. ملاتونین همان هورمونی است که بدن هنگام تاریکی تولید می‌کند تا سیگنال خواب را به مغز بفرستد.

البته مقدار ملاتونین در سیب نسبتاً کم است اما اگر خوردن سیب به‌صورت عادت شبانه درآید، می‌تواند در طولانی‌مدت بدن را به چرخه منظم خواب و بیداری عادت دهد. از سوی دیگر، خوردن سیب جایگزین خوبی برای خوراکی‌های پرچرب یا قندی شبانه است که معمولاً باعث بی‌خوابی یا سنگینی معده می‌شوند.

 کمک به هضم و سلامت روده‌ها

شاید یکی از مهم‌ترین اثرات خوردن سیب قبل از خواب مربوط به گوارش باشد. فیبر محلول موجود در سیب، خصوصاً پکتین، غذای مفیدی برای باکتری‌های مفید روده است. این باکتری‌ها در طول شب فعال‌اند و فیبرها را تخمیر می‌کنند، در نتیجه ترکیباتی تولید می‌شود که برای سلامت روده، سیستم ایمنی و حتی خلق‌وخو مفید است.

اگر در طول روز وعده‌های سنگین یا چرب خورده‌اید، خوردن سیب در پایان شب می‌تواند به پاکسازی و تعادل سیستم گوارشی کمک کند. همچنین افرادی که دچار یبوست مزمن هستند، اغلب با مصرف منظم سیب (به‌ویژه با پوست) بهبود قابل‌توجهی را تجربه می‌کنند.

 کاهش احساس گرسنگی شبانه

خیلی‌ها با گرسنگی قبل از خواب دست‌وپنجه نرم می‌کنند. سیب به‌دلیل فیبر زیاد و حجم بالای آب، احساس سیری ایجاد می‌کند بدون آنکه کالری زیادی داشته باشد. خوردن یک سیب متوسط تنها حدود ۸۰ کالری انرژی دارد اما به‌خوبی می‌تواند جلوی میل به تنقلات ناسالم را بگیرد.

از دیدگاه رژیم غذایی، خوردن سیب قبل از خواب راهی عالی برای کنترل وزن است، زیرا قند طبیعی آن انرژی لازم برای ساعات پایانی شب را فراهم می‌کند اما فیبرش از افزایش ناگهانی انسولین جلوگیری می‌کند. در نتیجه، بدن در وضعیت متعادل‌تری برای استراحت و بازسازی قرار می‌گیرد.

 اما مراقب دندان‌ها باشید

اگرچه سیب میوه‌ای سالم است، اما مصرف آن درست قبل از خواب می‌تواند اثر معکوس بر سلامت دندان‌ها بگذارد. اسیدهای طبیعی سیب (به‌ویژه در انواع ترش) ممکن است باعث تضعیف مینای دندان شوند، خصوصاً اگر بلافاصله بعد از خوردن، دندان‌ها مسواک زده شوند.

بهتر است بین خوردن سیب و خوابیدن حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه فاصله باشد و دهان با کمی آب شسته شود تا اسید باقی‌مانده خنثی شود. اگر حساسیت دندانی دارید، می‌توانید سیب را پوست بگیرید یا به شکل پوره مصرف کنید تا تحریک کمتری ایجاد کند.

رفلاکس معده؛ موردی که باید احتیاط کرد

با وجود تمام فواید، سیب ممکن است برای افرادی که دچار رفلاکس معده (بازگشت اسید به مری) هستند، مناسب نباشد. برخی انواع سیب به‌ویژه ترش‌ها، باعث افزایش اسیدیته معده می‌شوند و ممکن است سوزش سر دل را تشدید کنند.

اگر دچار رفلاکس هستید، بهتر است سیب‌های شیرین‌تر مثل «سیب گلاب» یا «سیب زرد» را انتخاب کنید و آن را در حجم کم و چند ساعت پیش از خواب بخورید. همچنین، پوره‌ سیب پخته شده (کامپوت طبیعی بدون شکر) گزینه‌ای نرم‌تر و ملایم‌تر برای معده‌های حساس است.

 تقویت مغز و حافظه شبانه

سیب سرشار از آنتی‌اکسیدانی به نام «کوئرستین» است که از سلول‌های عصبی مغز در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که مصرف منظم میوه‌ها به‌ویژه سیب دارند، در عملکرد حافظه و تمرکز روز بعد، وضعیت بهتری دارند.

از آنجا که مغز در طول خواب به بازسازی و پاکسازی سلولی می‌پردازد، مصرف سیب قبل از خواب می‌تواند مواد مغذی لازم برای این فرایند را فراهم کند. به بیان دیگر، خوردن سیب در شب، نوعی تغذیه هوشمند برای مغز در ساعات استراحت است.

آبرسانی طبیعی بدن در شب

بیش از ۸۵ درصد سیب از آب تشکیل شده است. خوردن یک سیب قبل از خواب، خصوصاً در فصول سرد یا برای افرادی که در طول روز آب کافی نمی‌نوشند، می‌تواند به حفظ تعادل آب بدن کمک کند. این ویژگی ساده اما مهم است، زیرا کم‌آبی بدن یکی از عوامل پنهان بی‌خوابی و خستگی صبحگاهی است.

با این حال، اگر مستعد تکرر ادرار در شب هستید، شاید بهتر باشد سیب را کمی زودتر از زمان خواب مصرف کنید تا باعث بیدار شدن در نیمه‌شب نشود.

ترکیب‌های مفید شبانه با سیب

اگر می‌خواهید از سیب بیشترین بهره را ببرید، می‌توانید آن را با مواد آرامش‌بخش دیگر ترکیب کنید:

سیب و دارچین: دارچین با تنظیم قند خون و بوی آرامش‌بخشش، خواب‌آور طبیعی است.

سیب و کره بادام‌زمینی طبیعی: ترکیبی سرشار از پروتئین و فیبر برای کنترل گرسنگی شبانه.

سیب پخته با کمی عسل طبیعی: جایگزین عالی برای دسرهای پرقند شبانه.

این ترکیب‌ها نه‌تنها خوش‌طعم‌اند بلکه از نظر تغذیه‌ای متعادل و مناسب ساعات پایانی روز هستند.

 چقدر سیب کافی است؟

برای بزرگسالان سالم، یک سیب متوسط در شب کافی است. زیاده‌روی ممکن است باعث نفخ یا افزایش قند خون شود، به‌ویژه در افرادی که دیابت دارند. اگر ورزشکار هستید یا در رژیم غذایی کم‌کالری قرار دارید، می‌توانید سیب را همراه با مقداری پروتئین (مثل ماست یونانی یا کره بادام) مصرف کنید تا قند خون ثابت بماند.

ساده اما مؤثر

سیب یکی از ساده‌ترین اما کامل‌ترین میوه‌هایی است که طبیعت در اختیار ما گذاشته و خوردن آن پیش از خواب می‌تواند به آرامش ذهن و بدن کمک کند، هضم غذا را بهبود بخشد، روده‌ها را پاکسازی کند، سیری شبانه ایجاد نماید و حتی کیفیت خواب و تمرکز روز بعد را ارتقا دهد. با این حال، افرادی که دندان‌های حساس یا رفلاکس معده دارند، باید با احتیاط مصرف کنند و بهترین زمان خوردن سیب حدود یک ساعت پیش از خواب است، نه درست هنگام رفتن به تختخواب. در نهایت، مثل بسیاری از عادت‌های سبک زندگی، نکته‌ کلیدی تعادل است، اگر سیب را با آگاهی و نظم وارد برنامه شبانه کنید، می‌تواند تبدیل به همراهی خوش‌طعم و بی‌ادعا برای خوابی آرام و بدنی سالم شود.

کنافه با شربت زعفرانی داغ

پاییز و نسیم خنک عصرگاهی، بهترین بهانه برای خلق لحظاتی گرم است. کنافه با رشته‌های طلایی‌اش و قلب پنیر کشدار، دقیقاً همان خوراکی رؤیایی برای شیرین کردن این روزهای نارنجی است. ترکیب هنرمندانه‌ی کره، زعفران و شربت معطر، ضیافتی گرم و دل‌چسب را به ارمغان می‌آورد که طعم اصیل روزهای سرد و خاطره‌انگیز پاییزی شما را تکمیل می‌کند.

کنافه یا «کونفه»، یکی از معروف‌ترین دسرهای اصیل ترکیه است که در دورهمی‌ها و عصرانه‌های خاص جایگاه ویژه‌ای دارد. خمیر رشته‌ای نازک، کره‌ی تازه و شربت شیرین پایه‌های اصلی این دسر لذیذ را تشکیل می‌دهند و در کنار لایه‌های کشدار پنیر لبنه و مغزهای خردشده، طعمی منحصربه‌فرد و به‌یادماندنی خلق می‌کنند.

این دسر خوش‌نما در سراسر خاورمیانه و بخش‌هایی از اروپا نیز محبوب است. در نابلس و فلسطین، کنافه را در شربت شکر غوطه‌ور کرده و به صورت قطعات کوچک سرو می‌کنند، در حالی‌که در بالکان سبک متفاوتی دارد و معمولاً به شکل رول‌پیچ تهیه می‌شود. تفاوت در شیوه‌ی طبخ و مواد جانبی، تنوع و جذابیت این خوراک سنتی را دوچندان کرده است.

کنافه در کنار دسرهایی مانند کرامبل سیب، تارت میوه، پودینگ زردآلو و اشترودل سیب، جزو پرطرفدارترین انتخاب‌ها برای عصرانه یا سفره‌های مهمانی است. با کمی حوصله و رعایت چند نکته ساده، می‌توانید این دسر خوش‌عطر و شیرین را در خانه آماده کنید و لحظاتی گرم و دل‌چسب را با طعم ناب ترکیه تجربه کنید.

مواد لازم برای تهیه کنافه

۱- رشته ترکی کادایف ۳۰۰ گرم

۲- پنیر خامه‌­ای ۲۰۰ گرم

۳- خامه صبحانه ۲۰۰ گرم

۴- کره ۱۵۰ گرم

۵- پنیر پیتزا و پودر پسته به میزان لازم

مواد لازم برای تهیه شربت کنافه

۱- آب پنج پیمانه

۲- شکر دو پیمانه

۳- زعفران دم کرده غلیظ یک چهارم پیمانه

۴- دارچین، عرق بهارنارنج یا گلاب به میزان لازم

طرز تهیه

راز خوش‌طعمی کنافه در شربت زعفرانی غلیظ و خوش‌عطر آن نهفته است؛ شربتی که عطر بهارنارنج و دارچینش، هوش از سر می‌برد و لایه‌های کره‌ای رشته کنافه را به شاهکاری شیرین و دل‌چسب تبدیل می‌کند. برای داشتن شربتی بی‌نقص و خوشرنگ، مراحل زیر را با دقت و عشق دنبال کنید:

۱- جوشاندن پایه شربت: ابتدا پنج پیمانه آب را درون قابلمه‌ای نسبتا بزرگ بریزید و روی حرارت زیاد قرار دهید تا شروع به جوشیدن کند. حباب‌های جوش، نوید آغاز شهدی ناب و دل‌پذیر را می‌دهند.

۲- افزودن شکر و خلق شهدی درخشان: پس از جوش آمدن آب، شکر را به‌آرامی و مرحله‌به‌مرحله اضافه کنید تا کاملاً در آب حل شود. هم‌زدن مداوم سبب می‌شود شربت شفاف و یکدست شود. این مخلوط کم‌کم غلیظ و براق می‌گردد و رنگی طلایی به خود می‌گیرد.

۳- جان بخشیدن با زعفران و عطرهای دل‌انگیز: حالا یک قاشق پودر زعفران دم‌کرده را بیفزایید تا رنگ و رایحه‌ ایرانی در شربت ترکیه‌ای شما جریان پیدا کند. اجازه دهید حدود نیم ساعت روی حرارت ملایم بجوشد تا عطر و غلظت آن به حد مطلوب برسد.

۴- آخرین لمس‌های معطر و دلچسب: در پایان، چند قطره عرق بهارنارنج و اندکی دارچین به شربت اضافه کنید. این ترکیب گرم و آرامش‌بخش، طعم منحصربه‌فردی به دسر شما می‌بخشد و کنافه را از یک خوراکی ساده به اثری هنری بدل می‌کند.

 حالا شربت شفاف، خوش‌عطر و طلایی شما آماده است! این شهد را هنگام سرو، روی کنافه داغ و کش‌دار بریزید تا به‌زیبایی جذب لایه‌ها شود و دسر شما بافتی نرم، شیرین و وسوسه‌انگیز پیدا کند.

زمان آن رسیده است که وارد دنیای جادویی کنافه شوید؛ جایی که رشته‌های طلایی کادایف با کره‌ی گرم، زعفران و پنیر آب‌دار، در فر ذوب می‌شوند و عطری خیال‌انگیز فضا را پر می‌کند. برای خلق این اثر، با آرامش و دقت مراحل زیر را دنبال کنید:

۱- آماده‌سازی رشته‌ها؛ پایه‌ی طلایی خوشمزه: رشته‌های کادایف را با دست باز کنید تا از هم جدا شوند و سپس کمی خردشان کنید تا بافتی لطیف‌تر پیدا کنند. کره را با روش بن‌ماری (گرم‌کردن غیر مستقیم روی بخار آب) ذوب کرده و بر روی رشته‌ها بریزید تا کاملاً آغشته شوند. حالا دو قاشق زعفران دم‌کرده اضافه کنید تا رنگ و رایحه‌ای دل‌انگیز در آن‌ها جاری شود. این ترکیب، پایه‌ی اصلی کنافه‌ی درخشان شما را می‌سازد.

۲- ساخت لایه‌های میان؛ قلب پنیری کنافه: قالب مورد نظرتان را با کره چرب کنید تا هیچ بخشی از دسر به کف قالب نچسبد. نیمی از رشته‌ها را در کف قالب پخش کرده و با کمک پشت لیوان یا کف دست به آرامی فشرده کنید تا منسجم و یک‌دست شوند.

در ظرفی جداگانه، خامه و پنیر (ترجیحاً پنیر لبنه یا خامه‌ای) را با هم مخلوط کنید تا بافتی کرمی و نرم به‌دست آید. این ترکیب را روی لایه نخست رشته‌ها بریزید و با یک قاشق به‌آرامی پخش کنید. سپس لایه‌ای از پنیر پیتزا روی آن اضافه کنید تا هنگام پخت، کشدار و جذاب شود. حالا باقی رشته‌ها را روی سطح پنیری بریزید و دوباره با فشار ملایم منسجمشان کنید تا قالب، دو لایه‌ی طلایی و پنیری کامل به خود بگیرد.

۳- پخت و افزودن شربت؛ لحظه‌ی طلایی شکوه : فر را با دمای ۱۶۰ درجه‌ی سانتی‌گراد گرم کنید و قالب را در طبقه‌ی وسط قرار دهید. حدود نیم ساعت زمان دهید تا کنافه به آرامی بپزد و رنگ طلایی دل‌انگیزی پیدا کند. در آخرین دقایق پخت، شعله‌ی بالایی فر را روشن کنید تا روی دسر خوش‌برشت و کاراملی شود. وقتی کنافه را بیرون آوردید، بی‌درنگ شربت سرد و خوش‌عطر را روی سطح آن بریزید — تا رشته‌ها شهد را جذب کنند و دسر به اوج لطافت برسد.

۴- تزئین و لذت نهایی: حالا دسر پنیری ترکی شما آماده‌ی سرو است! سطح آن را با پودر پسته، خلال بادام یا کمی نارگیل خشک تزیین کنید. هنگامی که چنگال را درون کنافه فرو می‌برید و رشته‌های طلایی با پنیر کش‌دار همراه می‌شوند، طعم شیرینی و عطر زعفران، حس ناب ترکستان را در خانه‌ی شما زنده می‌کند.

نکات طلایی برای تهیه و لذت بردن از کنافه

کنافه، تنها یک دسر نیست؛ لحظه‌ای گرم و شیرین است که باید با عشق و در زمان مناسب از آن لذت برد. برای اینکه نتیجه‌ی کارتان بی‌نقص و همانند نسخه‌ی اصیل ترکیه‌ای باشد، این نکات را با دقت رعایت کنید:

۱- تازه و گرم سرو کنید؛ راز کشسانی و لطافت دسر

بهترین لحظه‌ی خوردن کنافه دقیقاً وقتی‌ست که تازه از فر بیرون آمده و پنیر میانش هنوز نرم و کشدار است. اگر سرد شود، بافت و عطر لطیفش را از دست می‌دهد و آن شادابی دل‌بر شیرینی ناپدید می‌شود. پس بلافاصله پس از افزودن شربت، سرو کنید تا طعم واقعی کنافه را بچشید.

۲- انتخاب چربی مناسب؛ بازی عطر و سلیقه

اگر از بوی کره‌ی ذوب‌شده لذت نمی‌برید، می‌توانید از روغن نیمه‌جامد یا کره گیاهی استفاده کنید. این جایگزین، همچنان طعم غنی و لطیفی به رشته‌ها می‌بخشد اما بوی کره را کاهش می‌دهد و با ذائقه‌ی ملایم‌تر سازگار است.

۳- انتخاب پنیر؛ راز کشش و خامه‌گونگی دسر

برای خلق بهترین بافت و طعم، از پنیر ماسکارپونه تازه بهره بگیرید. این پنیر خامه‌ای، غلظت مناسب و مزه‌ای لطیف دارد که لایه‌ی میانی کنافه را به تکه‌ای از بهشت تبدیل می‌کند. ترکیب آن با خامه، نرمی و کشسانی ایده‌آلی به دسر شما می‌دهد.

۴- نگهداری و سرو خلاقانه

اگر قصد دارید کنافه را برای بعد نگه دارید، آن را در ظروف دردار و کاملاً بسته‌بندی‌شده در فریزر بگذارید. البته این دسر برای نوش‌جان همان لحظه ساخته شده، اما به مدت کوتاهی قابل نگهداری است.

برای سرو، معمولاً کنافه را همراه با یکی دو اسکوپ بستنی وانیلی سرد یا چای سیاه ساده و معطر میل می‌کنند — ترکیبی رویایی از گرما و خنکای متضاد که کام را سرشار از لذت می‌کند.

بدن در نیمه‌شب حرف می‌زند؛ آیا به آن گوش می‌دهید؟

 بیداری‌های شبانه همیشه نشانه بیماری نیستند، گاهی زبان بی‌کلام بدن‌اند برای گفتن اینکه چیزی در تعادل نیست. شناخت دلایل این بیداری‌ها، اولین گام برای بازگشت به خوابی عمیق و در نتیجه روزی پرانرژی است.

همه ما شب‌هایی را تجربه کرده‌ایم که نیمه‌شب از خواب بیدار می‌شویم، ساعت را نگاه می‌کنیم، برمی‌گردیم، دوباره چشمانمان را می‌بندیم و سعی می‌کنیم بخوابیم. گاهی این اتفاق یک بار می‌افتد، گاهی چند بار، و بعضی شب‌ها به نظر می‌رسد خواب ما تکه‌تکه و بی‌کیفیت شده است.

اما واقعاً چند بار بیدار شدن در شب طبیعی است؟ و از چه زمانی باید نگران شد؟ پاسخ کوتاه این است؛ بیدار شدن یک تا دو بار در طول شب، کاملاً طبیعی است.

بدن ما چرخه‌هایی دارد که در آن از خواب عمیق به خواب سبک می‌رسد، و در همین مرحله ممکن است برای چند ثانیه یا چند دقیقه بیدار شویم. اما اگر این بیدار شدن‌ها طولانی، تکراری یا همراه با احساس خستگی روز بعد باشند، دیگر طبیعی نیستند — و این‌جاست که باید گوش‌به‌زنگ بدنمان شویم.

از مثانه تا مغز، دلایل کوچک و بزرگ بیداری‌های شبانه

گاهی دلیل بیدار شدنمان ساده است، نوشیدن آب زیاد قبل از خواب یا سروصدای محیط. اما بدن دلایل پنهان‌تری هم دارد. در ادامه چند علت رایج را مرور می‌کنیم.

چرخه طبیعی خواب: خواب ما شامل چند مرحله است، از خواب سبک تا عمیق. در پایان هر چرخه (حدود هر ۹۰ دقیقه)، احتمال بیداری کوتاه وجود دارد. بیشتر ما حتی آن را به یاد نمی‌آوریم.

افزایش سن: با افزایش سن، مرحله خواب عمیق کوتاه‌تر می‌شود و بیداری‌های شبانه بیشتر. این تغییر طبیعی است، اما می‌توان آن را با بهبود سبک زندگی کنترل کرد.

استرس و اضطراب: ذهن مضطرب، حتی در خواب هم آرام نمی‌گیرد. فکرها، برنامه‌ها یا نگرانی‌ها می‌توانند در نیمه‌شب ما را بیدار کنند.

دردهای بدنی یا مشکلات سلامت: درد مفاصل، رفلاکس معده، وقفه تنفسی خواب یا حتی آلرژی‌های فصلی ممکن است خواب را مختل کنند.

عادت‌های غلط شبانه: استفاده از موبایل در رختخواب، نوشیدن قهوه یا الکل پیش از خواب، یا دیر شام خوردن از بزرگ‌ترین دشمنان خواب پیوسته‌اند.

وقتی بیداری‌های کوتاه، تبدیل به مشکل واقعی می‌شوند

اگر بیدار شدن‌های شبانه بیش از سه بار در شب اتفاق می‌افتد، هر بار بیش از ده دقیقه طول می‌کشد یا باعث خستگی، تحریک‌پذیری و کاهش تمرکز در طول روز می‌شود، دیگر نمی‌توان آن را طبیعی دانست. در چنین شرایطی احتمال بروز اختلال خواب مانند بی‌خوابیِ نگهدارنده (Sleep Maintenance Insomnia) یا مشکلات فیزیولوژیکی همچون وقفه تنفسی در خواب وجود دارد.

بسیاری از افراد تصور می‌کنند خواب خوب یعنی هشت ساعت پیوسته، در حالی‌ که کیفیت خواب مهم‌تر از کمیت آن است. ممکن است فردی با ۶ ساعت خواب عمیق و بدون وقفه، بسیار سرحال‌تر از کسی باشد که ۹ ساعت خواب پراکنده و سطحی داشته است.

اگر نیمه‌شب بیدار شدید، مهم‌ترین کار این است که به بدن اجازه دهید دوباره در مسیر خواب قرار گیرد. اما خیلی‌ها دقیقاً در همین لحظه اشتباهاتی می‌کنند که باعث می‌شود خواب از سرشان بپرد:

به ساعت نگاه نکنید

نگاه کردن به ساعت باعث فعال شدن ذهن و اضطراب «چقدر وقت تا صبح مانده» می‌شود. این نگرانی خود، خواب را دورتر می‌کند.

سراغ موبایل نروید

نور آبی صفحه، ترشح ملاتونین (هورمون خواب) را مهار می‌کند و مغز را وارد حالت بیداری می‌کند.

در رختخواب کلنجار نروید

اگر بعد از ۱۵ دقیقه هنوز خوابتان نبرده، بلند شوید، به اتاقی دیگر بروید، در نور کم کاری آرامش‌بخش مثل مطالعه سبک انجام دهید و وقتی احساس خواب‌آلودگی برگشت، به تخت برگردید.

بازگرداندن ریتم طبیعی بدن با تغییرات کوچک

زمان خواب و بیداری منظم داشته باشید

حتی در روزهای تعطیل، ساعت خواب و بیداری ثابت، ساعت بیولوژیک بدن را تنظیم می‌کند.

نور را کنترل کنید

صبح‌ها در معرض نور طبیعی قرار بگیرید و شب‌ها نور آبی (موبایل، تلویزیون) را محدود کنید.

فعالیت بدنی منظم انجام دهید

ورزش روزانه، به‌ویژه در ساعات قبل از غروب، کیفیت خواب را بالا می‌برد. فقط مراقب باشید درست قبل از خواب ورزش نکنید.

اتاق خواب را خنک، تاریک و ساکت نگه دارید

دمای مناسب خواب بین ۱۸ تا ۲۰ درجه است. محیط سرد، بدن را برای خواب آماده‌تر می‌کند.

مصرف کافئین را محدود کنید

اثر کافئین می‌تواند تا ۸ ساعت در بدن باقی بماند. اگر مستعد بیدار شدن‌های شبانه‌اید، بعد از ظهر قهوه ننوشید.

روتین آرامش‌بخش شبانه بسازید

دوش آب گرم، مدیتیشن کوتاه، نفس عمیق یا گوش دادن به موسیقی ملایم می‌تواند به مغز علامت دهد که زمان خاموش شدن نزدیک است.

نشانه‌ای که نباید نادیده گرفت

اگر بیش از دو هفته، تقریباً هر شب چند بار بیدار می‌شوید و روز بعد خسته‌اید، بهتر است موضوع را با پزشک در میان بگذارید. پزشک ممکن است بررسی‌هایی مانند پلی‌سومنوگرافی (تست خواب) تجویز کند تا علت دقیق مشخص شود.

گاهی تنها با تغییر عادات و کاهش استرس مشکل حل می‌شود، اما در موارد دیگر ممکن است درمان دارویی یا استفاده از وسایل مخصوص تنفس (در وقفه خواب) لازم باشد.

خواب خوب از مغز آرام شروع می‌شود

در نهایت، خواب خوب فقط نتیجه‌ی تخت راحت یا دمای مناسب اتاق نیست، بلکه بازتابی از آرامش درونی و نظم روزانه ماست. وقتی ذهن پر از افکار ناتمام و نگرانی‌های روز است، شب به میدان مسابقه‌ای ذهنی تبدیل می‌شود و خواب از ما فرار می‌کند. برای داشتن خوابی آرام‌تر، بهتر است پیش از خواب چند دقیقه افکار و نگرانی‌هایمان را روی کاغذ بنویسیم، تمرین تنفس عمیق یا شکرگزاری انجام دهیم و برنامه فردا را طوری تنظیم کنیم که ذهنمان سبک و آرام به استقبال خواب برود، نه درگیر و آشفته.

بیداری شبانه همیشه دشمن نیست

بدن ما گاهی با بیدار شدن در نیمه‌شب فقط می‌خواهد پیامی بدهد که شاید به استراحت بیشتر، آرامش، یا تغییر عادت‌ها نیاز داریم. اگر یاد بگیریم به این پیام‌ها گوش دهیم، خوابمان نه‌تنها طولانی‌تر، بلکه شفابخش‌تر و عمیق‌تر می‌شود.

بیداری‌های شبانه را دشمن خواب ندانیم، آن‌ها در واقع چراغ‌های کوچکی‌اند که بدن برایمان روشن می‌کند تا مسیر تعادل را دوباره پیدا کنیم.

بانوی ایرانی در میان ۱۰ فرد تاثیرگذار جهان علم در سال ۲۰۲۵

به انتخاب مجله معتبر نیچر

مجله نیچر به معرفی ۱۰ نفر از افرادی پرداخته است که تغییرات قابل توجهی در جهان علم در سال ۲۰۲۵ میلادی ایجاد کردند. یک مقام برکنارشده‌ی سلامت عمومی، یک پرورش‌دهنده‌ی پشه و یک نوزاد با لبخندی که در سراسر جهان دیده شد. این‌ها فقط چند نفر از افراد قابل توجهی هستند که برای فهرست ۱۰ نفر سال نیچر (Nature’s 10) انتخاب شده‌اند.

فهرست ۱۰ فرد منتخب نیچر (Nature’s 10) روندها و کشفیات مهم علمی در طول یک سال را بیان می‌کند و داستان افرادی را روایت می‌کند که در آن‌ها نقش داشته‌اند. این فهرست توسط سردبیران نیچر گردآوری می‌شود تا برخی از تاثیرگذارترین پژوهش‌ها و مهم‌ترین تحولاتی را معرفی کند که جهان ما را شکل می‌دهند. برگزیدگان امسال دانشمندانی هستند که به دورترین نقاط کیهان و عمیق‌ترین بخش‌های اقیانوس‌ها می‌نگرند، و همچنین یک کارمند دولتی که در میانه‌ی یک آشفتگی عظیم در ایالات متحده، از سیاست سلامت عمومی مبتنی بر شواهد دفاع کرد. در ادامه با این ۱۰ نفر آشنا می‌شویم.

سارا تبریزی؛ دانشمندی که پشت نخستین ژن‌درمانی بیماری هانتیگنتون است

در یک تماس ویدئویی در اوایل سپتامبر، سارا تبریزی برای نخستین بار داده‌هایی را دید که او و سایر پژوهشگران مطالعه‌کننده‌ی بیماری هانتینگتون دهه‌ها به دنبال آن بودند: شواهدی قانع‌کننده مبنی بر اینکه یک درمان هدف‌گیری‌کننده‌ی ژن، می‌تواند سرعت پیشرفت بی‌امان این اختلال زوال عصبی مغزی را کاهش دهد.

پیش از این نتایج، تبریزی، عصب‌شناسی که مرکز بیماری هانتینگتون در کالج دانشگاهی لندن را هدایت می‌کند می‌گوید: داشتم کمی نگران می‌شدم که شاید زمانی که افراد علائم را بروز می‌دهند، دیگر برای درمان خیلی دیر شده باشد. اما اینجا، یک تایید قدرتمند وجود داشت که نشان می‌داد پنجره‌ی درمان برای این وضعیت نادر و ارثی هنوز باز است و فرصتی برای مداخلات معنادار و تغییردهنده‌ی بیماری باقی‌مانده است. این یک گام عظیم رو به جلو است.

این ژن‌درمانی که در نوع خود اولین بود، AMT-130 نام دارد و توسط شرکت زیست‌فناوری uniQure در آمستردام توسعه یافته و از یک ویروس بی‌خطر برای رساندن رشته‌هایی از ماده‌ی ژنتیکی به نواحی آسیب‌دیده‌ی مغز استفاده می‌کند. هنگامی که به آنجا می‌رسد، این درمان تولید پروتئین معیوبِ جهش‌یافتهٔ هانتینگتون را که به‌آهستگی سلول‌های مغزی را نابود می‌کند، خاموش می‌سازد.

مجموعه‌ی داده‌های کارآزمایی کوچک بود و تنها شامل ۱۲ فرد که دوز بالای درمان را دریافت کردند، می‌شد. درمان تهاجمی است و نیاز به جراحی طولانی مغز دارد. اما نتایج چشمگیر بودند. روی یک مقیاس استاندارد که برای ارزیابی عملکردهای حرکتی و شناختی و سایر معیارهای زندگی روزمره استفاده می‌شود، امتیازهای شرکت‌کنندگان دریافت‌کنندهٔ دوز بالا در طول سه سال تنها ۰٫۳۸ واحد کاهش یافت. این در مقایسه با ۱٫۵۲ واحد کاهش در گروه کنترل است یعنی درمان، سرعت افت عملکرد را ۷۵ درصد کاهش داده بود.

سطح مایع نخاعی یک پروتئین مرتبط با مرگ سلول‌های مغزی در دریافت‌کنندگان درمان کاهش یافته بود که درست برخلاف حالتی است که معمولا با پیشرفت بیماری رخ می‌دهد.

قدم بعدی برای تبریزی، ایفای نقش‌های رهبری در ارزیابی پنج درمان دیگرِ کاهش‌دهنده‌ی هانتینگتون است که در مرحله‌ی توسعه‌ بالینی‌اند؛ به‌علاوه‌ی چندین درمان دیگر که به‌زودی وارد کارآزمایی‌های انسانی می‌شوند.

تبریزی همچنین هدایت مطالعات آزمایشگاهی درباره‌ی مکانیسم‌های زوال عصبی را بر عهده دارد که می‌تواند تعداد زیادی گزینه‌ی دارویی دیگر در آینده به‌ثمر برساند.

نقش‌داشتن در تقریبا همه‌ی پیشرفت‌های مهم بالینی یعنی او همچنین زخم‌های دردناک‌ترین شکست‌های این حوزه را نیز با خود حمل می‌کند. تنها چهار سال پیش، یک درمان امیدوارکننده‌ی دیگرِ به‌نام تومینرسن در کارآزمایی‌های مرحله‌ی نهایی ناکام شد. در کل، این دارو نتوانست نتایج افراد را نسبت‌به گروه کنترل بهبود دهد و در دوزهای بالاتر با عوارض جانبی خطرناک همراه بود.

به‌عنوان پژوهشگر اصلی این کارآزماییِ نزدیک به ۸۰۰ نفره، وظیفه‌ی ناخوشایند توضیح نتایج برای خانواده‌های شرکت‌کننده بر دوش تبریزی بود. او پیامش به جامعه‌ی اندوهگین را به یاد می‌آورد: از شکست هرچقدر هم دردناک باشد، درس خواهی گرفت.

درس‌هایی که در این مسیر آموخته شد، در توسعه‌ی AMT-130 نقش داشت. دارویی که اکنون توسط بسیاری به‌عنوان امیدبخش‌ترین پیشرفت در درمان هانتینگتون تا امروز توصیف می‌شود. اما تبریزی تنها بر درمان هانتینگتون تمرکز ندارد: او در تلاش برای پیشگیری از آن است. در هشت سال گذشته، او هدایت یکی از بزرگ‌ترین مطالعات سلامت مغز در بزرگسالان جوانی را بر عهده داشته که جهشِ عاملِ بیماری را دارند اما هنوز ده‌ها سال با بروز علائم فاصله دارند.

سوزان مونارز؛ مدیر برتر سلامت آمریکا که از علم دفاع کرد و اخراج شد

زمانی که سوزان مونارز سوگند یاد کرد تا رهبری «مراکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا (CDC)که معتبرترین نهاد سلامت عمومی کشور به حساب می‌رود را برعهده بگیرد، بسیاری از پژوهشگران سراسر کشور نفس راحتی کشیدند.

مونارز که در رشته‌ی میکروبیولوژی و ایمونولوژی آموزش دیده است، نزدیک به ۲۰ سال یک دانشمند دولتی غیرحزبی بود. او انتخابی بسیار غیر بحث‌برانگیز از سوی رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ بود؛ کسی که پیش‌تر «دیو وِلدون»، پزشک و مخالف واکسن که بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۹ عضو جمهوری‌خواه کنگره بود را معرفی کرده بود اما بعدا نامزدی او را پس گرفت.

اما در ماه اوت، کمتر از یک ماه پس از به‌عهده‌گرفتن سمت مدیر، مونارز برکنار شد. او در یک جلسه‌ی پرتنش در کنگره در ماه سپتامبر شهادت داد: من به‌خاطر پایبندی به یکپارچگی علمی اخراج شدم.

به گفته‌ او، وی از اجرای دستور «رابرت اف. کندی جونیور»، وزیر سلامت آمریکا برای اخراج دانشمندان برجسته‌ مرکز کنترل وپیشگیری بیماری و تایید قبلی توصیه‌های واکسن بدون بررسی داده‌های علمی مربوطه امتناع کرده بود.

کندی این روایت را رد می‌کند و در شهادت خود می‌گوید که مونارز به او گفته که قابل اعتماد نیست، بنابراین او را کنار گذاشته است.

مونارز یکی از برجسته‌ترین دانشمندان دولت است که درباره‌ی تغییرات سیاستی دولت ترامپ که سلامت عمومی را تهدید می‌کند هشدار داده است. این اقدامات بخشی از مجموعه‌ای گسترده از تصمیمات‌ هستند که جامعه‌ی علمی آمریکا را در طول سال دچار اختلال کرده‌اند. دولت آمریکا هزاران کمک هزینه مالی را لغو کرده، صدها پژوهشگر دولتی را اخراج کرده، تأمین مالی دانشگاه‌ها را مسدود کرده و کاهش‌های بی‌سابقه‌ای در بودجه‌ی پژوهش پیشنهاد داده است. دولت ادعا می‌کند که این اقدامات برای بهبود علم و نوآوری و بازگرداندن اعتماد عمومی به نهادهای علمی و سلامت اتخاذ شده‌اند.

آینده‌ی مرکز کنترل و پیشگیری بیماری و رهبری آن نامشخص است. در حال حاضر، جیم اُنیل یک سرمایه‌گذار حوزه‌ی زیست‌فناوری و معاون کندی مدیر موقت آن است.

با وجود همه‌ی اتفاقات، مونارز می‌گوید برای مدیر بعدی بهترین آرزوها را دارد. او در مصاحبه‌ای با نیچر در ماه اکتبر گفت: این نقش ذاتا سیاسی است، اما این به آن معنا نیست که باید از نظر سیاسی آلوده شود. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری بسیار مهم‌تر از آن است که به حال خود رها شود.

آچال آگراوال؛ این کارآگاه علمی بحران ابطال مقالات در دانشگاه‌های هند را آشکار کرد

آچال آگراوال لحظاتی قبل یک سخنرانی را تمام کرده بود که یک دانشجوی کارشناسی مشتاق، با ایده‌ای برای یک پروژه پژوهشی به او نزدیک شد. آگراوال خوشحال شد البته این خوشحالی تا زمانی ادامه داشت که دانشجو توضیح داد که چگونه قبلا از یک نرم‌افزار برای «بازنویسی» کارهای منتشرشده استفاده کرده است.

آگراوال توضیح داد که این کار سرقت ادبی محسوب می‌شود و نقض جدی اصول اخلاق پژوهش است اما دانشجو اصرار داشت که این‌طور نیست، زیرا کارش از آزمون‌های تشخیص سرقت ادبی دانشگاه عبور کرده است. آگراوال می‌گوید: من شوکه شدم.

این برخورد در اواخر سال ۲۰۲۲ به او نشان داد که چنین سوءرفتارهایی چقدر گسترده شده‌اند و او را مصمم کرد که کاری در این‌باره انجام دهد. او یک ماه بعد از شغل دانشگاهی‌اش استعفا داد و از آن زمان تمام وقت خود را صرف افزایش آگاهی درباره‌ی تخلفات پژوهشی در هند کرده است. این کار داوطلبانه، او را در مرکز بحث ملی درباره‌ی نظام پاداش‌دهی علمی قرار داده است.

تلاش‌های او و دیگران امسال به یک تغییر سیاست تاریخی در شیوه‌ی رتبه‌بندی دانشگاه‌های هند منجر شد. در ماه اوت، دولت هند اعلام کرد که «چارچوب رتبه‌بندی ملی موسسات» (NIRF)  که هر سال دانشگاه‌ها را ارزیابی می‌کند و بر دسترسی آن‌ها به برخی کمک هزینه‌های مالی تاثیر می‌گذارد از این پس دانشگاه‌هایی را که تعداد قابل توجهی مقاله‌ی ابطال‌شده دارند، مورد تنبیه قرار خواهد داد. این نخستین‌بار است که چنین معیاری در یک نظام رتبه‌بندی اعمال می‌شود. برخی موسسات از سال جاری امتیازشان کم شده و انتظار می‌رود سال آینده جریمه‌ها شدیدتر شوند. آگراوال می‌گوید: آن روز واقعا خوشحال بودم.

رتبه‌بندی‌های پیشین تنها به تعداد زیاد مقاله پاداش می‌دادند بدون توجه به کیفیت آنها و او در تلاش است نشان دهد که معیارهای اشتباه هدف قرار گرفته‌اند.

آگراوال دکترای خود را در ۲۰۱۶ از دانشگاه پاریس-سَکلی گرفت. در ۲۰۱۸ به هند بازگشت و در دانشگاه‌های مختلف کار کرد. در آنجا دید که چگونه هدف‌گذاری‌های اجباری انتشار مقاله، اخلاق پژوهش و آموزش را مختل کرده‌اند. او به یاد می‌آورد که همکارانش از وظایف آموزشی خود می‌زدند تا مقاله بیشتری منتشر کنند.

او ماه‌ها احساس می‌کرد که انگار در خلاء فریاد می‌زند. اما به مرور، نوشته‌هایش دیده شد و حساب لینکدین او اکنون بیش از ۷۷ هزار دنبال‌کننده دارد. این پلتفرم حتی یک بخش مخصوص گزارش‌دهی محرمانه تخلفات پژوهشی دارد. اکنون آگراوال روزانه حدود ۱۰ گزارش دریافت می‌کند.

تأثیر کارهای آگراوال حتی فراتر از هند نیز رفته است. وقتی آگراوال موارد مشکوک را نشانه گذاری می‌کند، بسیاری از پژوهشگران حوزه‌ی اخلاق علمی در کشورهای دیگر نیز موارد مشابه پیدا می‌کنند.

اما این پیشرفت‌ها بهایی سنگین برای آگراوال داشته‌اند. او نتوانسته شغل پیدا کند و اکنون با شکایت قضایی یک دانشگاه خصوصی علیه هفت عضو گروهش روبه‌روست. او می‌گوید: بعضی روزها فشارها واقعا خسته‌کننده می‌شود. گاهی فکر می‌کنم شاید باید دست بکشم.

تونی تایسون؛ فیزیک‌دان پیشرو که راهی تازه برای دیدن کیهان به ما ارائه داد

اوایل سال، تونی تایسون پیش‌نمایشی از نخستین تصاویر «رصدخانه ورا روبین» در شیلی که پروژه‌ای است که ۳۰ سال پیش رویای آن را داشت، مشاهده کرد. پس از ماه‌ها رفع مشکلات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، هزاران کهکشان به‌طور کامل در فوکوس قرار گرفتند. تایسون می‌گوید: این‌که بدانی همه چیز کار می‌کند یک چیز است، اما دیدنش با چشمان خودت چیز دیگری است.

این رصدخانه که بر قله‌ی «سرو پاچون» در کوه‌های آند قرار دارد، به‌زودی با بزرگ‌ترین دوربین دیجیتال جهان شروع به ثبت یک ویدیوی پیوسته از آسمان نیم‌کره جنوبی خواهد کرد. این تلسکوپ با وجود وزن ۳۵۰ تُن، طراحی فشرده‌ای دارد که اجازه می‌دهد بسیار سریع حرکت کند و هر ۴۰ ثانیه یک تصویر بگیرد. این رصدخانه ماده‌ی تاریک را در سه بُعد نقشه‌برداری می‌کند، میلیون‌ها ستاره‌ی متغیر یا منفجرشونده را شناسایی می‌کند و سیارک‌هایی را که ممکن است برای زمین تهدید باشند، ردیابی خواهد کرد.

این طراحی بی‌سابقه و هزینه‌ی ۸۱۰ میلیون دلاری روبین، آن را به پروژه‌ای پرخطر اما پربازده تبدیل کرده بود. تایسون می‌گوید: ریسک بالا بود، اما ارزشش را داشت. ما آن ریسک را پذیرفتیم. او نه تنها این پروژه را طراحی کرد، بلکه به‌رغم تردیدهای اولیه آن را به‌پیش برد.

علاقهٔ تایسون به علم از کودکی شروع شد. وقتی پنج‌ساله بود، به علت بیماری ریوی و روماتیسم مجبور بود ساعت‌ها در یک چادر بخار بنشیند و رادیوی موج‌کوتاه گوش کند. او می‌گوید همین تجربه علاقهٔ مادام‌العمرش به استخراج اطلاعات از سیگنال‌های پرسروصدا را ایجاد کرد. او همچنین خیلی زود به علم گرانش علاقه‌مند شد.

پس از گرفتن دکترای فیزیک، در سال ۱۹۶۹ به آزمایشگاه بل AT&T پیوست. او روی یک آشکارساز اولیهٔ امواج گرانشی کار کرد، و سپس به «حسگرهای CCD» علاقه‌مند شد که تازه «در اتاق کناری» اختراع شده بودند. او متوجه شد که توانایی این حسگرها در ثبت کوچک‌ترین مقدار نور، می‌تواند نجوم را متحول کند. بنابراین تلاش کرد از آن‌ها برای آشکار کردن دورترین کهکشان‌ها استفاده کند.

هدف نهایی او تصویر برداری از بخش‌های وسیع آسمان و اندازه‌گیری تغییر شکل ظاهری کهکشان‌ها بود، تغییری که هنگام عبور نور آن‌ها از میان توده‌های عظیم ماده تاریک رخ می‌دهد. او از ۱۹۷۳ برای گرفتن وقت تلسکوپ درخواست می‌داد اما بارها رد شد. اما در سال ۲۰۰۰، تایسون یکی از نخستین دانشمندانی بود که با استفاده از روش «همگرایی گرانشی ضعیف»، حضور ماده تاریک را آشکار کرد.

او در دهه‌های بعد دوربین‌های دیجیتال بزرگ‌تر و پیشرفته‌تری ساخت. یکی از دوربین‌هایی که او و گَری برنستاین در اوایل دهه‌ی ۹۰ ساختند، روی یک تلسکوپ در شیلی نصب شد و در کشف انرژی تاریک در ۱۹۹۸ نقش داشت.

رصدخانه‌ی روبین اکنون بزرگ‌ترین دوربین دیجیتال جهان را با قدرت ثبت ۳۲۰۰ مگاپیکسل در هر تصویر دارد.

تایسون که اکنون ۸۵ ساله است قصد ندارد سرعتش را کم کند. او انتظار دارد تلسکوپی که سال‌ها برای ساخت آن جنگید، بزرگ‌ترین نقشه‌برداری ماده‌ی تاریک در تاریخ را انجام دهد. او همچنین انتظار دارد این پروژه چیزهای کاملا غافلگیرکننده‌ای آشکار کند.

پِرِشِس ماتسوسو؛ اولین معاهده‌ی همه‌گیر جهانی و زنی که آن را ممکن کرد

در سال ۲۰۲۵، اغلب احساس می‌شد که جهان دارد از هم فرو می‌پاشد. سپس، در روز ۱۶ آوریل حدود ساعت دو بامداد به وقت محلی ژنو، سوئیس، روزنه‌ای از اتحاد به چشم آمد.

حدود ۱۹۰ کشوری که عضو سازمان جهانی بهداشت (WHO) هستند، بر سر متن پیش‌نویس اولین معاهده جهانی همه‌گیری به توافق رسیده بودند. این سند، که نتیجهٔ بیش از سه سال مذاکره‌ی طاقت‌فرساست، اصول راهنما را مشخص می‌کند برای اینکه جهان چگونه باید برای پیشگیری، آماده‌سازی و پاسخ به همه‌گیری بعدی با هم همکاری کند.

ماتسوسو، که ریاست مشترک گروه هدایت‌کننده‌ی مذاکرات در سازمان بهداشت جهانی را بر عهده داشت، آن صبح گفت: من غرق احساساتم، سرشار از شادی هستم.

یکی از منابع بزرگ اصطکاک در طول مذاکرات، این بود که چگونه می‌توان برنامه‌ای نوشت که عادلانه‌تر از پاسخ به همه‌گیری کووید-۱۹ باشد.

اشتراک آزاد نمونه‌ها و داده‌ها درباره‌ی گسترش و تکامل ویروس سارس-کوو-۲ باعث شد درمان‌ها و واکسن‌های نجات‌بخش توسعه پیدا کنند. اما این مزایا به‌طور برابر بین کشورها تقسیم نشد. کشورهای کم‌درآمد مجبور بودند برای داروهای نجات‌بخش صبر کنند و کشورهای ثروتمند متهم به احتکار آن‌ها شدند. ماتسوسو، که چهره‌ای باتجربه در سلامت جهانی است، جایگاه مناسبی برای هدایت این مذاکرات گاه‌به‌گاه پرتنش داشت. او در چند مقطع از دوران کاری‌اش، به گسترش دسترسی به داروهای HIV کمک کرد.

ماتسوسو از تاکتیک‌های مختلفی برای تشویق به مصالحه استفاده می‌کرد. گاهی لازم بود در برابر بحث‌های تند و تیز، قاطع باشد. اما او همچنین گرما و اصالتی به فرآیند وارد می‌کرد که مورد تحسین است. با اینکه هیچ‌کس خواهان همه‌گیری دیگری نیست، وقتی زمان اقدام فرا برسد، ماتسوسو خوش‌بین است که جهان آماده‌تر از قبل خواهد بود. او می‌گوید: امیدوارم چند دهه بعد، وقتی مردم به گذشته نگاه می‌کنند، بگویند: می‌دانی، ارزشش را داشت.

منگران دو؛ این پژوهشگر عمیق‌ترین زیست‌بوم‌های جانوری روی زمین را پیدا کرد

نگاه‌کردن از درون زیردریایی Fendouzhe، در عمقی بیش از ۹ کیلومتر زیر سطح اقیانوس، برای منگران دو لحظه‌ای بود که می‌دانست دارد چیزی کاملا جدید برای علم می‌بیند. نورهای این وسیله‌ی زیرآبی، یک زیست‌بوم شکوفا را روشن می‌کرد که در آن، کِرم‌های شبح‌گونه میان میدان‌هایی از کِرم‌های لوله‌ایِ سرخِ خون‌آلود شنا می‌کردند. دو و همکارانش در حال بررسی پایین‌ترین لایه‌ی اقیانوس که در اعماق بیش از ۶ کیلومتر یافت می‌شود، بودند.

دو، زمین‌شناسِ آکادمی علوم چین در موسسه علم و مهندسی اعماق دریا در سانیا، می‌گوید: به‌عنوان یک دانشمند غواص، همیشه کنجکاوی دارم که ناشناخته‌های گودال‌های هدال را بشناسم. بهترین راه شناخت ناشناخته این است که به آنجا بروی و آن را با قلب، تجربه و چشمان غیر مسلح و بی‌واسطه خودت احساس و مشاهده کنی. زیست‌بومی که خدمه‌ی Fendouzhe کشف کردند، بر منبع انرژی غیرمعمولی تکیه دارد.

برخلاف بیشتر شکل‌های حیات در نزدیکی سطح که به نور خورشید وابسته‌اند، این زیست‌بوم انرژی خود را از متان، سولفید هیدروژن و دیگر ترکیباتی می‌گیرد که در مایعات نشات ‌گرفته از بستر اقیانوس حل شده‌اند.

دو می‌گوید او نخستین کسی بود که چندین گونه‌ی گاستروپود، کِرم لوله‌ای، صدف و دیگر موجودات ساکن این «چشمه‌های سرد» را مشاهده کرد. چند گونه که احتمالا برای علم کاملا جدید هستند.

دو که افسر ارشد علمی این مأموریت بود و همکارانش ۲۴ غواصی در زیردریایی انجام دادند که هرکدام به‌طور متوسط حدود ۶ ساعت طول می‌کشید. این زیردریایی که از تیتانیوم ساخته شده تا فشار خردکننده ۹۸ مگاپاسکال یعنی حدود هزار برابر فشار هوا در سطح دریا را تحمل می‌کند و بخشی برای خدمه دارد که فقط ۱٫۸ متر است و سه نفر را در خود جای می‌دهد. دو مشتاق است بار دیگر به این دنیای تاریک برود و رازهایش را کشف کند. او می‌گوید در حالی که ممکن است دیگران فضای کوچک زیردریایی را خفه کننده بدانند، خودش همیشه برای سوارشدن هیجان دارد و آن را به ماشین زمان تشبیه می‌کند که می‌تواند تو را به درهایی مختلف ببرد که هرکدام تو را به دنیایی کاملا جدید هدایت می‌کنند.

لوسیانو مورِیرا؛ این دانشمند در حال پرورش میلیاردها پشه برای مبارزه با بیماری در برزیل است

درون یک کارخانه‌ی عظیم در منطقه‌ی صنعتیِ کوریتیبا در برزیل، میلیون‌ها پشه آئدس (Aedes aegypti) در اتاقی با کنترل دما که پر از قفس‌های توری است، در حال تولیدمثل هستند. این مرکز هر هفته بیش از ۸۰ میلیون تخم پشه تولید می‌کند.

در قلب این تلاش، لوسیانو مورِیرا قرار دارد؛ مهندس کشاورزی و حشره‌شناس که کارخانه را در ماه ژوئیه افتتاح کرد. کارخانه‌ای که بخشی از تلاش‌هایش برای مبارزه با بیماری‌های منتقل‌شده توسط پشه در این کشور است.

در مرکز کوریتیبا، پشه‌ها با یک باکتری به نام ولباخیا (Wolbachia) آلوده می‌شوند؛ باکتری‌ای که انتقال عوامل بیماری‌زای مضر انسانی را کاهش می‌دهد. نوزادان این پشه‌ها در شهرهای برزیل رها می‌شوند تا به کنترل دِنگی کمک کنند.

علاقه‌ی مورِیرا به پشه‌ها در اواخر دهه‌ی ۱۹۹۰ آغاز شد؛ زمانی که او پژوهشگر پسادکتری در آزمایشگاه حشره‌شناس مولکولی مارسِلو جِیکوبز-لورِنا در دانشگاه کیس وِسترن رزرو در کلیولند، اوهایو بود. در آنجا مورِیرا به توسعه‌ی اولین پشهٔ مهندسی‌شده‌ی ژنتیکی برای جلوگیری از انتقال مالاریا کمک کرد.

چند سال بعد، او به‌عنوان پژوهشگر مهمان به آزمایشگاه حشره‌شناس اسکات اُنیل در دانشگاه موناشِ ملبورن، استرالیا پیوست.  مورِیرا تصمیم گرفت بررسی کند که آیا ولباخیا توانایی پشه‌ها برای انتقال عوامل بیماری‌زای انسانی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد یا نه و پاسخ بله بود.

این نتایج مثبت، علاقهٔ گسترده‌تری را برانگیخت و مورِیرا و همکارانش تصمیم گرفتند عملیات را گسترش دهند.

او به راه‌اندازی یک همکاری میان برنامه‌ی جهانی پشه (World Mosquito Program) و موسسه زیست‌مولکولی پارانای وابسته به فیوکروز، کمک کرد. این همکاری به تولد شرکتی منجر شد که کارخانه‌ی تولید پشه‌های آلوده به ولباخیا موسوم به «وُلبیتو» را اداره می‌کند. مورِیرا مدیرعامل این شرکت است.

او درخواست کشورهای دیگر را رد کرده تا تمرکزش را روی تامین نیاز شهرهای برزیل نگه دارد؛ جایی که دنگی سال گذشته بیش از ۶۳۰۰ نفر را کشت. این شرکت اکنون ۷۵ کارمند دارد.

لیانگ ون‌فِنگ؛ دانشمند چینیِ نابغه‌ی مالی که مدل هوش مصنوعی دیپ‌سیک او جهان را شوکه کرد

در ماه ژانویه‌ی سال جاری، یک اعلامیه از چین دنیای هوش مصنوعی را تکان داد. شرکت دیپ سیک (DeepSeek) مدل قدرتمند اما ارزان R۱ را ناگهان و بدون مقدمه منتشر کرد و فورا نشان داد که ایالات متحده آن‌قدرها هم که بسیاری از کارشناسان فکر می‌کردند در هوش مصنوعی جلوتر نیست.

پشت این اعلامیه‌ی ناگهانی، لیانگ ون‌فنگ قرار دارد؛ تحلیلگر مالی ۴۰ ساله سابق که تصور می‌شود میلیون‌ها دلار با به‌کارگیری الگوریتم‌های هوش مصنوعی در بازار بورس به دست آورده، پیش از آنکه از این پول در سال ۲۰۲۳ برای تأسیس دیپ سیک در هانگژو استفاده کند.

مدل‌های لیانگ به‌اندازه‌ی خودش که پنهان‌کار است، باز و آزاد هستند. R۱  یک مدل زبان بزرگ «استدلال‌گر» است که در حل وظایف پیچیده مانند ریاضی و کدنویسی با شکستن آن‌ها به مراحل کوچک، عملکردی عالی دارد. این مدل اولین نمونه‌ای بود که متن باز منتشر شد؛ یعنی مدل را می‌توان آزادانه دانلود کرد و بر پایه‌ی آن توسعه انجام داد. بنابراین نعمتی برای پژوهشگرانی شد که می‌خواهند الگوریتم‌ها را برای حوزه‌ی خودشان تطبیق دهند. موفقیت دیپ سیک باعث شده شرکت‌های دیگری در چین و ایالات متحده نیز مدل‌های آزاد خود را منتشر کنند.

با وجود اینکه R۱ بسیاری از توانایی‌های مشابه بهترین مدل‌های آمریکایی از جمله مدل‌های پشتیبان چت جی‌پی‌تی را دارد، هزینهٔ آموزش آن بسیار کمتر از رقبا بوده است.

اوج‌گیری هوش مصنوعی فاصلهٔ زیادی دارد با روستایی در استان گوانگ‌دونگ که لیانگ در آنجا به‌عنوان فرزند دو معلم دبستان بزرگ شد. تحصیلات عالی او را به دانشگاه معتبر ژجیانگ در هانگژو برد؛ جایی که در سال ۲۰۱۰ با مدرک کارشناسی‌ارشد مهندسی فارغ‌التحصیل شد. پایان‌نامهٔ او شامل طراحی الگوریتم‌هایی برای ردیابی اشیا در ویدئوها بود. او خیلی زود عشقش به هوش مصنوعی را به بازارهای مالی برد و در سال ۲۰۱۵ صندوق پوشش ریسک High-Flyer را بنیان‌گذاری کرد و دیپ سیک را در سال ۲۰۲۳ از آن منشعب نمود.

در آن زمان، چین با مانعی در توسعه مدل‌های زبانی بزرگ روبه‌رو بود. کنترل‌های صادراتی آمریکا شرکت‌های چینی را از خرید تراشه‌های قدرتمند خاص ساخت شرکت انویدیا که برای آموزش مدل‌های زبانی بزرگ مناسب‌اند، منع می‌کرد. اما لیانگ از قبل آمادگی داشت. او در دهه‌ی پیشین ۱۰ هزار تراشه انویدیا خریده بود، از روی کنجکاوی درباره‌ی اینکه چه پژوهش‌هایی می‌تواند با آن‌ها انجام شود. مثل بسیاری از کارآفرینان غربیِ هوش مصنوعی، لیانگ هدف رسیدن به هوش مصنوعی عمومی را دنبال می‌کند.

اکنون جهان مشتاقانه منتظر مدل استدلال‌گر بعدی شرکت، یعنی  R۲، است که گفته می‌شود به دلیل مشکلات سخت‌افزاری و داده‌های آموزشی به تعویق افتاده است. یک حدس خوب این است که شرکت لیانگ قصد دارد R۲ را نیز به‌طور رایگان در اختیار جهان قرار دهد.

ییفات مربل؛ این دانشمند با جست‌وجو در زباله‌های سلولی، ترفند جدیدی از سیستم ایمنی کشف کرد

کارآگاه‌ها اغلب با جست‌وجو در زباله‌ها سرنخ‌های مهمی پیدا می‌کنند. این روش برای زیست‌شناس سامانه‌ای یفات مربل بسیار پربار بود. هنگامی که او و گروهش مراکز بازیافت سلولی معروف به پروتئازوم‌ها را بررسی کردند، بخش کاملا جدیدی از سیستم ایمنی را کشف کردند.

مربل و گروهش از طیف‌سنجی جرمی برای شناسایی پپتیدهای تولید شده توسط پروتئازوم‌ها در انواع سلول‌ها استفاده کردند. سپس توالی این پپتیدها را با پپتیدهای دارای عملکرد شناخته‌شده در پایگاه‌های داده‌ی عمومی مقایسه کردند. بسیاری از آن‌ها با پپتیدهایی که باکتری‌ها را نابود می‌کنند، مانند سوراخ‌کردن غشاهایشان، مطابقت داشتند. این گروه پپتیدهای دیگری که در مجموع حدود ۱,۰۰۰ مورد بودند را شناسایی کردند که طبق یک الگوریتم، احتمالا خاصیت ضد میکروبی دارند.

هنگامی که مربل و همکارانش با مدل‌های رایانه‌ای تمام پروتئین‌های انسانی را به تمامی قطعات پپتیدی ممکن تقسیم کردند، دریافتند بیش از ۲۷۰ هزار پپتید بالقوهٔ ضد میکروبی وجود دارد. گروه به چیزی دست یافته بود که به نظر می‌رسید یک مکانیزم جدید دفاعی ایمنی باشد.

کی‌جی مالدون؛ نوزادی که زندگی‌اش با اولین درمان شخصی‌سازی‌شده ویرایش ژن کریسپر نجات یافت

نام کی‌جی و لبخند پرانرژی و گونه‌چاقش در روزنامه‌ها و خبرگزاری‌های سراسر جهان منتشر شد، چرا که او نخستین فرد شناخته‌شده‌ای بود که درمان ژنومی شخصی‌سازی‌شده مبتنی بر کریسپر دریافت کرد.

زمان زیادی از تولد کی‌جی نگذشته بود که والدینش متوجه شدند که او بیش از حد می‌خوابد و کم غذا می‌خورد. پس از انجام چندین آزمایش، مشخص شد که کی‌جی یک بیماری ژنتیکی بسیار نادر به نام کمبود کاربامویل-فسفات سنتتاز ۱ (CPS۱) دارد که توانایی بدن برای پردازش پروتئین را مختل می‌کند.

وقتی بدن پروتئین‌ها را تجزیه می‌کند، آمونیاک تولید می‌شو. ماده‌ای سمی که معمولا توسط آنزیم‌های کبد پردازش و از طریق ادرار دفع می‌شود. کمبود CPS۱ یکی از این آنزیم‌ها را مختل می‌کند و باعث تجمع آمونیاک در خون می‌شود، که می‌تواند در نهایت به مغز آسیب برساند. این بیماری را می‌توان با پیوند کبد درمان کرد، اما حدود نیمی از نوزادان مبتلا به CPS۱  در اوایل نوزادی جان خود را از دست می‌دهند.

یکی از پزشکان کی‌جی، پزشک کودکان ربکا آهرنس-نیکلَس در بیمارستان کودکان فیلادلفیا در پنسیلوانیا، پرسید آیا راه حل دیگری برای اصلاح آنزیم معیوب در کبد به جای دریافت عضو وجود دارد یا خیر. او و همکارش برنامه‌ای جسورانه داشتند برای درمان کودکان مبتلا به بیماری‌های ژنتیکی نادر با استفاده از درمان‌های ویرایش ژن که برای توالی دی‌ان‌ای منحصر به فرد هر فرد طراحی شده است. کی‌جی می‌توانست نخستین داوطلب آن‌ها باشد.

درمان‌های قبلی ویرایش ژن برای درمان تعداد زیادی از افراد طراحی شده بودند. اولین درمان کریسپر تایید شده، به نام Casgevy، می‌توانست به ده‌ها هزار نفر با یکی از دو اختلال خونی کمک کند. در مقابل، درمان کی‌جی فقط برای خود او کار می‌کرد.

چنین درمان فوق‌العاده شخصی‌سازی‌شده‌ای هرگز تا این حد سریع ساخته نشده بود؛ کی‌جی شاید تنها چند ماه وقت داشت قبل از اینکه آمونیاک بدن کوچک او را تهدید کند.

در نهایت، برای تحقق این امر، گروه بزرگی از پژوهشگران در دانشگاه و صنعت لازم بود. در حالی که کی‌جی همه را در بیمارستان شیفته خود می‌کرد، موسونورو و اعضای آزمایشگاهش خود را از دانستن جزئیات شخصی او، حتی نامش، محفوظ نگه داشتند. موسونورو می‌گوید: نقاط تصمیم‌گیری مشخصی وجود داشت که باید تصمیمات کلیدی گرفته می‌شد. ما باید نسبت به داده‌ها بی‌طرف می‌بودیم.

شرکت‌های تولیدی شبانه‌روز کار کردند تا اجزای ویرایش ژن مورد نیاز برای درمان کی‌جی ساخته شود. سندی اوتنسمن، می‌گوید: ما برآورد کرده بودیم که ۱۸ ماه طول می‌کشد. ما آن را در ۶ ماه انجام دادیم.

در ۲۵ فوریه، کی‌جی اولین دوز از سه تزریق را دریافت کرد. تحمل او برای پروتئین در رژیم غذایی افزایش یافته است، اما هنوز به دارو و نظارت منظم نیاز دارد تا سطح آمونیاک او کنترل شود.

پس از گذراندن نخستین ۳۰۷ روز زندگی خود در بیمارستان، کی‌جی در ژوئن به خانه رفت. هنگام خروج، کارکنان بیمارستان در راهروها و خیابان بیرون ایستادند و دست زدند. در خانه، کی‌جی به پیشرفت‌های رشدی خود ادامه داد: خوردن غذاهای جامد و تلاش برای برداشتن نخستین قدم‌ها. مادرش، نیکول آرون، می‌گوید: او همیشه لبخند می‌زند.

سؤال اکنون این است که چگونه می‌توان اطمینان حاصل کرد که دیگر کودکان هم همین فرصت را داشته باشند. درمان یک نفر با Casgevy میلیون‌ها دلار هزینه دارد و سرمایه‌گذاران از شرکت‌های ویرایش ژن فاصله گرفته‌اند. چندین شرکت کارکنان خود را اخراج کرده و برنامه‌ها را متوقف کرده‌اند. جوزف هاشیا، ژنتیک‌دان پزشکی در دانشکده پزشکی کک دانشگاه کالیفرنیا جنوبی در لس آنجلس، می‌گوید: اکنون به نظر می‌رسد خیلی مواقع همه چیز به پول مربوط است. اما امید تازه‌ای وجود دارد؛ دو برنامه اعلام شده توسط آژانس پروژه‌های پیشرفته تحقیقات سلامت آمریکا (ARPA-H) هدف دارند که «داروهای ژنتیکی دقیق» را برای افراد مبتلا به بیماری‌های نادر فراهم کنند.

همه امکان پذیر بودنش را دیده‌اند و فکر کردند، چرا این برای فرزند من در دسترس نیست؟

اکنون که به پایان فهرست ۱۰ نفر برتر جهان علم در سال ۲۰۲۵ به انتخاب مجله نیچر رسیده‌ایم، نگاهی خواهیم داشت به افرادی که  که باید در سال ۲۰۲۶ زیر نظر داشته باشیم. افرادی که شاید در فهرست ۱۰ نفر بعدی سال ۲۰۲۶ نیچر قرار بگیرند.

رید وایزمن: فرمانده ماموریت آرتمیس ۲، ناسا

اعضای خدمه آرتمیس ۲ یک سفر به دور ماه خواهند داشت تا فضاپیمای اوریون را آزمایش کنند و مسیر را برای ماموریت‌های آینده به سطح ماه هموار کنند.

جورجینا لانگ: متخصص انکولوژی پزشکی

او به توسعه یک درمان ایمنی برای نوعی تومور مغزی تهاجمی و دشوار در درمان کمک کرده است. این درمان اکنون وارد آزمایش‌های بالینی می‌شود.

عماد اوسال: ویروس‌شناس

مجتمع تولید واکسن در آفریقا برای واکسیناسیون و ایجاد خودمختاری که او در ساختش نقش داشته، احتمالا تولید واکسن‌های باکیفیت برای بیماری‌هایی مانند ابولا و سرخک را آغاز کند.

آلیس شیانگ: رئیس جهانی حاکمیت هوش مصنوعی

شیانگ نشان داده است که می‌توان مدل‌های هوش مصنوعی را روی مجموعه‌ای از تصاویر آموزش داد که به صورت اخلاقی گردآوری شده‌اند و تعصبات را کاهش می‌دهند. آیا دیگران نیز از این روش پیروی خواهند کرد؟

کولت دلاوالا: مدیرعامل و بنیان‌گذار

او تمرکز خود را بر ساخت مقاومت در برابر هدف‌گیری‌های دولت آمریکا نسبت به جامعه علمی کشور پیش از انتخابات میان‌دوره‌ای سال ۲۰۲۶ گذاشته است.

ضرورت مراقبت ویژه از کودکان در پی افزایش سرایت‌پذیری آنفلوآنزا در هرمزگان

 رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به افزایش قدرت سرایت‌پذیری سویه‌های در گردش آنفلوآنزا، بر ضرورت مراقبت و پایش ویژه از کودکان تأکید کرد.

قباد مرادی که به‌منظور ارزیابی آخرین وضعیت مراقبت، پیشگیری و کنترل بیماری‌های واگیر به هرمزگان سفر کرده بود، با حضور در بیمارستان کودکان بندرعباس از بخش‌های عفونی، اورژانس، بستری و ای‌سی‌یو بازدید کرد و روند ارائه خدمات و همچنین فرآیند نمونه‌گیری و ارسال نمونه‌ها برای آزمایش‌های مرتبط با بیماری‌های تنفسی را مورد بررسی قرار داد.

وی در ادامه این بازدید، از عملیات لایه‌روبی خورهای نایبند شمالی و گورسوزان به‌عنوان یکی از اقدامات مؤثر در کاهش کانون‌های تکثیر پشه آئدس بازدید کرد و عملکرد هرمزگان در کنترل تب دِنگی را «قابل‌تقدیر» و «قابل‌استفاده به‌عنوان الگوی آموزشی برای سایر استان‌ها» دانست.

در نشست تخصصی پایان این سفر، وضعیت آنفلوآنزا، راهبردهای کنترل بیماری‌های واگیر و گزارش اقدامات بهسازی محیط مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

مرادی با تأکید دوباره بر لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی، اعلام کرد: تاکنون سه مورد مرگ ناشی از آنفلوآنزا در استان ثبت شده که تمامی آن‌ها مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای بوده‌اند.