ماه: مهر ۱۴۰۴
شعر هفته – برای تو
اصلا همین حوض و همین خانه برای تو
بوی گلاب و عطر نارنج و حیاطش هم برای تو
اصلا تمام برگهای قرمز پائیز … یادم رفت
ایوان برای تو صدای نم نم باران برای تو
کوچه برای تو همان چتر قشنگ یادگاری هم برای تو
یک شال گردن می‌گذارم گوشه دیوار،
نو نیست اما دوستش دارم .. برای تو
گلدان برای تو .. حصیر و جانماز و مُهر بی بی هم برای تو
یک نیمکت هم داشتیم، آنهم برای تو
یک جفت مینا، طفلکی ها دوستت دارند، آزادشان کن خواستی،
باشد برای تو
یک مشت پول نو، هزار و یک دعای خیر
یک جلد قرآن نفیس، آنهم برای تو
اصلا تمام روزهای خوب این دنیا برای تو .. برای تو
انصاف هم خوب است من هم سهم میخواهم
عمرم برای تو
اما
تو … برای … من
آنفلوآنزا در پاییز؛ چگونه با واکسن از خود محافظت کنیم؟
بیماری آنفلوآنزا با آغاز فصل پاییز بعنوان بیماری مسری معمولا در کل دنیا شایع می‌شود. یکی از از راهکارها برای پیشگیری و یا کنترل آن استفاده از واکسن است.
آنفلوآنزا (Influenza) یک بیماری تنفسی واگیردار است که توسط ویروس‌های آنفلوآنزا ایجاد می‌شود. این بیماری معمولاً در فصل‌های سرد سال (پاییز و زمستان) شایع‌تر است و می‌تواند از علائم خفیف تا عوارض شدید و حتی مرگ منجر شود. در ادامه این مطلب اطلاعات جامعی درباره بیماری آنفلوآنزا ارائه می‌شود.
آنفلوآنزا چیست؟
آنفلوآنزا یک عفونت ویروسی است که عمدتاً دستگاه تنفسی (بینی، گلو، و ریه‌ها) را درگیر می‌کند. ویروس‌های آنفلوآنزا شامل سه نوع اصلی هستند:
نوع A: شایع‌ترین و خطرناک‌ترین نوع، که می‌تواند باعث همه‌گیری‌های جهانی (پاندمی) شود.
نوع B: معمولاً خفیف‌تر از نوع A، اما همچنان می‌تواند باعث شیوع‌های فصلی شود.
نوع C: علائم خفیف‌تر و کمتر شایع. این ویروس‌ها از طریق قطرات تنفسی (سرفه، عطسه)، تماس مستقیم (دست دادن) یا سطوح آلوده منتقل می‌شوند.
علائم آنفلوآنزا
علائم آنفلوآنزا معمولاً به‌صورت ناگهانی ظاهر می‌شوند و شامل موارد زیر هستند:
– تب بالا (معمولاً ۳۸ تا ۴۰ درجه سانتی‌گراد) یا لرز
– سرفه خشک یا خلط‌دار – گلودرد – آبریزش یا گرفتگی بینی – درد عضلانی و بدن‌درد – سردرد – خستگی شدید – گاهی تهوع، استفراغ یا اسهال (به‌ویژه در کودکان)
تفاوت با سرماخوردگی
آنفلوآنزا معمولاً شدیدتر از سرماخوردگی است، با شروع ناگهانی‌تر و علائم سیستمیک (مثل تب و بدن‌درد) بیشتر. سرماخوردگی معمولاً خفیف‌تر و با علائم تدریجی است.
عوارض آنفلوآنزا
در حالی که اکثر افراد در عرض ۱ تا ۲ هفته بهبود می‌یابند، آنفلوآنزا می‌تواند در برخی گروه‌ها عوارض جدی ایجاد کند:
ذات‌الریه (پنومونی): عفونت ریه که می‌تواند تهدیدکننده حیات باشد.
تشدید بیماری‌های مزمن: مثل آسم، بیماری‌های قلبی، یا دیابت.
عفونت‌های ثانویه: مانند عفونت گوش (در کودکان) یا سینوزیت.
میوکاردیت (التهاب عضله قلب) یا میوزیت (التهاب عضلات).
عوارض عصبی: به‌ندرت، تشنج یا آنسفالیت (التهاب مغز).
هر آنچه باید درباره واکسن آنفلوانزا بدانید
گروه‌های پرخطر
– کودکان زیر ۵ سال (به‌ویژه زیر ۲ سال)
– افراد بالای ۶۵ سال – زنان باردار
– افراد با بیماری‌های مزمن (دیابت، بیماری‌های قلبی، ریوی، کلیوی)
– افراد با سیستم ایمنی ضعیف (مثل بیماران HIV یا شیمی‌درمانی)
– افراد با چاقی مفرط
راه‌های انتقال آنفلوآنزا
این بیماری بسیار مسری است و از طریق موارد زیر منتقل می‌شود:
قطرات تنفسی: هنگام سرفه، عطسه، یا صحبت کردن.
تماس مستقیم: دست دادن یا تماس با فرد آلوده.
سطوح آلوده: لمس وسایلی مثل دستگیره در یا گوشی و سپس تماس با دهان، بینی، یا چشم‌ها.
ویروس می‌تواند ۱ تا ۲ روز قبل از ظاهر شدن علائم و تا ۵ تا ۷ روز پس از آن منتقل شود. کودکان و افراد با سیستم ایمنی ضعیف ممکن است مدت طولانی‌تری ناقل باشند.
بهترین راهکار برای پیشگیری از آنفلوآنزا
واکسن آنفلوآنزا موثرترین راه پیشگیری که به صورت سالیان توصیه می‌شود، زیرا ویروس هر سال تغییر می‌کند.
واکسن آنفلوآنزا چیست؟
واکسن آنفلوآنزا دارویی است که سیستم ایمنی بدن را برای مقابله با ویروس‌های آنفلوآنزا آماده می‌کند. این واکسن حاوی ویروس‌های غیرفعال (کشته‌شده) یا اجزای ویروس است که نمی‌توانند بیماری ایجاد کنند اما بدن را تحریک می‌کنند تا آنتی‌بادی تولید کند.
انواع واکسن
واکسن تزریقی: رایج‌ترین نوع، مناسب برای اکثر افراد بالای ۶ ماه.
واکسن سه‌گانه: علیه سه سویه ویروس (دو نوع A و یک نوع B ) واکسن چهارگانه (Quadrivalent) : علیه چهار سویه ویروس (دو نوع A و دو نوع B) که امروزه بیشتر استفاده می‌شود.
واکسن اسپری بینی: حاوی ویروس زنده ضعیف‌شده، مناسب برای افراد سالم ۲ تا ۴۹ سال (در ایران کمتر رایج است).
واکسن‌های با دوز بالا: برای افراد بالای ۶۵ سال، که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند.
واکسن‌های بدون تخم‌مرغ: برای افراد با حساسیت به تخم‌مرغ (بسیاری از واکسن‌ها با استفاده از تخم‌مرغ تولید می‌شوند).
به‌روزرسانی سالانه
ویروس آنفلوآنزا هر سال تغییر می‌کند (جهش ژنتیکی یا “دریفت آنتی‌ژنی”). سازمان بهداشت جهانی (WHO) هر سال سویه‌های غالب را پیش‌بینی کرده و واکسن‌ها بر اساس آن تولید می‌شوند.
چرا واکسن آنفلوآنزا مهم است؟
آنفلوآنزا فقط یک سرماخوردگی ساده نیست؛ می‌تواند عوارض جدی مانند ذات‌الریه، بستری شدن یا حتی مرگ به‌ویژه در گروه‌های پرخطر ایجاد کند.
دلایل اهمیت واکسن
پیشگیری از بیماری: واکسن احتمال ابتلا را ۴۰ تا ۶۰ درصد (بسته به تطابق واکسن با سویه‌های در گردش) کاهش می‌دهد.
کاهش شدت بیماری: حتی در صورت ابتلا، علائم خفیف‌تر و عوارض کمتری خواهید داشت.
محافظت از دیگران: با کاهش انتقال ویروس، از افراد آسیب‌پذیر (مثل کودکان، سالمندان، یا بیماران مزمن) محافظت می‌شود.
کاهش بار سیستم درمانی: کاهش موارد شدید، فشار بر بیمارستان‌ها و منابع درمانی را کم می‌کند.
محافظت در برابر عوارض: آنفلوآنزا می‌تواند باعث تشدید بیماری‌های مزمن (مثل آسم یا دیابت) یا عوارض قلبی شود.
چه کسانی باید واکسن بزنند؟
سازمان بهداشت جهانی و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) توصیه می‌کنند که همه افراد بالای ۶ ماه هر سال واکسن آنفلوآنزا دریافت کنند، مگر اینکه منع پزشکی داشته باشند.
گروه‌های اولویت‌دار عبارتند از:
کودکان ۶ ماه تا ۵ سال: به‌ویژه کودکان زیر ۲ سال که در معرض خطر عوارض هستند.
بزرگسالان بالای ۶۵ سال: به دلیل ضعف سیستم ایمنی.
زنان باردار: برای محافظت از مادر و جنین (واکسن در هر مرحله از بارداری ایمن است).
افراد با بیماری‌های مزمن: مانند دیابت، بیماری‌های قلبی، ریوی، کلیوی، یا نقص ایمنی. – کادر درمان: به دلیل تماس با بیماران و خطر انتقال ویروس.
افرادی که با گروه‌های پرخطر زندگی می‌کنند: مثل والدین کودکان خردسال یا مراقبان سالمندان.
موارد منع مصرف
– افراد با حساسیت شدید به واکسن یا اجزای آن (مثل ژلاتین یا آنتی‌بیوتیک‌های خاص).
– افراد با سابقه سندرم گیلن-باره (در موارد نادر مرتبط با واکسن).
– کودکان زیر ۶ ماه.
– افراد با بیماری حاد و تب بالا (تا زمان بهبودی باید صبر کنند).
زمان مناسب برای دریافت واکسن
بهترین زمان: اوایل پاییز (مهر تا آبان) قبل از شروع فصل آنفلوآنزا (که معمولاً از پاییز تا اوایل بهار شایع است).
دیرتر هم ممکن است: دریافت واکسن حتی در زمستان یا اوایل بهار هم می‌تواند مفید باشد، چون فصل آنفلوآنزا گاهی طولانی‌تر است.
مدت اثر: ایمنی حدود ۲ تا ۳ هفته پس از تزریق ایجاد می‌شود و معمولاً تا ۶ ماه یا بیشتر دوام دارد.
نکته برای کودکان: کودکان ۶ ماه تا ۸ سال که برای اولین بار واکسن دریافت می‌کنند، ممکن است به دو دوز (با فاصله ۴ هفته) نیاز داشته باشند.
اثربخشی واکسن
میزان محافظت: اثربخشی واکسن به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله تطابق واکسن با سویه‌های در گردش و سلامت فرد. به طور متوسط، ۴۰ تا ۶۰ درصد در برابر ابتلا محافظت می‌کند.
کاهش عوارض: حتی اگر به آنفلوآنزا مبتلا شوید، واکسن احتمال بستری شدن را تا ۶۰ درصد و مرگ‌ومیر را تا ۸۰ درصد کاهش می‌دهد.
محدودیت‌ها: اگر سویه‌های ویروس با واکسن هم‌خوانی نداشته باشند، اثربخشی کاهش می‌یابد، اما همچنان محافظت نسبی ایجاد می‌کند.
عوارض جانبی واکسن
واکسن آنفلوآنزا معمولاً ایمن است، اما ممکن است عوارض خفیفی ایجاد کند:
– شایع: درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق، تب خفیف، بدن‌درد، سردرد (معمولاً طی ۱-۲ روز برطرف می‌شود).
– نادر: واکنش‌های آلرژیک شدید (مثل آنافیلاکسی) یا سندرم گیلن-باره (بسیار نادر).
– اسپری بینی: ممکن است باعث آبریزش بینی، گلودرد یا تب خفیف شود.
نکته: واکسن آنفلوآنزا نمی‌تواند باعث ابتلا به آنفلوآنزا شود، زیرا ویروس‌های موجود در آن غیرفعال هستند (یا در اسپری بینی بسیار ضعیف‌شده).
واکسن آنفلوآنزا در ایران
دسترسی: واکسن معمولاً در داروخانه‌ها، مراکز بهداشتی، و برخی بیمارستان‌ها در دسترس است که در فصل پاییز، توزیع آن افزایش می‌یابد.
اولویت‌بندی: در زمان کمبود، اولویت با گروه‌های پرخطر است.
توصیه‌ها: قبل از تزریق، با پزشک مشورت کنید، به‌ویژه اگر بیماری زمینه‌ای یا حساسیت دارید.
باورهای غلط درباره واکسن آنفلوآنزا
۱. “واکسن باعث آنفلوآنزا می‌شود”: خیر، ویروس‌های واکسن غیرفعال هستند و نمی‌توانند بیماری ایجاد کنند.
۲. “فقط افراد بیمار یا مسن نیاز به واکسن دارند”: همه افراد بالای ۶ ماه می‌توانند از واکسن بهره‌مند شوند.
۳. “واکسن همیشه کار نمی‌کند”: درست است که ۱۰۰٪ محافظت نمی‌کند، اما شدت بیماری و عوارض را کاهش می‌دهد.
۴. “هر سال لازم نیست واکسن بزنم”: به دلیل تغییر سالانه ویروس، واکسن سالانه ضروری است.
ثبت ملی نوروز زراعی؛ زمینه‌ساز شکوفایی اقتصاد روستایی قشم
معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم گفت: ثبت ملی جشنواره نوروز زراعی در این جزیره زمینه‌ای تازه برای رونق گردشگری و شکوفایی اقتصاد روستایی فراهم کرد و دومین دوره آن امسال با حضور پرشور مردم و گردشگران در روستای دیرستان نگین خلیج فارس برگزار شد.
ادریس راموز اظهارکرد: جشنواره نوروز زراعی سال گذشته به عنوان یکی از جشنواره‌های ملی وزارت میراث فرهنگی به ثبت رسید و امسال برای دومین بار در قالب یک جشنواره ملی برگزار شد.
وی ادامه داد: حضور پرشور گردشگران از نقاط مختلف ایران و مشارکت روستاییان قشم، فرصتی فراهم کرده تا آیین‌ها و سنت‌های کشاورزی از جمله هرس نخل، شخم‌زدن زمین، برداشت میوه‌های فصلی و عرضه محصولات محلی در معرض دید عموم قرار گیرد.
معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری منطقه آزاد قشم توضیح داد: این جشنواره در امتداد رویدادهای ملی همچون نوروز دریا برگزار می‌شود و هدف ما توسعه چنین رویدادهایی در سراسر جزیره با محوریت دهیاران و روستاییان است تا زمینه رونق اقتصاد گردشگری روستایی و ایجاد کسب‌وکارهای پایدار فراهم شود.
راموز با اشاره به افزایش اقامت گردشگران در جزیره قشم اضافه کرد: اکنون بسیاری از اقامتگاه‌های بوم‌گردی در روستاهایی مانند گوزین و سهیلی تکمیل ظرفیت شده و در هتل‌های قشم نیز بیش از ۵۰ درصد ضریب اشغال به ثبت رسیده است که نشان از رونق گردشگری در این جزیره دارد.
وی از سایر دستگاه‌ها، شرکت‌های هواپیمایی و مجتمع‌های تجاری خواست در کنار مردم و سازمان منطقه آزاد قشم قرار گیرند تا با هم‌افزایی بیشتر، اقتصاد گردشگری روستایی در جزیره جهانی قشم توسعه یابد.
دومین جشنواره «نوروز زراعی» روزهای پنجشنبه و جمعه(۲۷ و ۲۸ شهریورماه) با هدف معرفی فرهنگ، آیین‌ها و ظرفیت‌های روستای دیرستان جزیره جهانی قشم و ایجاد زمینه‌ای برای توسعه گردشگری فرهنگی و کشاورزی پایدار ذیل جشنواره «نوروز دریا» که از ۲۰ شهریورماه آغاز و تا ۳۰ مهرماه ادامه خواهد داشت به همت سازمان منطقه آزاد قشم، شورای اسلامی روستا و جامعه محلی این روستا برگزار شد.
روستای دیرستان به عنوان یکی از سرسبزترین روستاهای جزیره جهانی قشم با بیشترین تعداد نخلستان و با محصولات باغی متنوع همچون انبه، انبو(سپستان)، لیمو، موز، انجیر و زیتون، میزبان بازدیدکنندگان این جشنواره تابستانه بود.
در «قلب سبزآبی» جزیره قشم، نوروزگاه زراعی فرصتی بی‌نظیر است تا میراث بومی و آیین‌های سنتی روستای دیرستان دوباره جان بگیرند.
این جشنواره دانش چندصدساله کشاورزی و باغداری محلی را احیا می‌کند و با گردهم آوردن مردم، پژوهشگران و گردشگران، نسل جدید را با پیوند دیرینه انسان و طبیعت آشنا می‌سازد.
هر بخش از نوروزگاه زراعی نمایشی زنده از زندگی روستایی و فرهنگ کشاورزی جزیره است. این رویداد، ضمن حفظ و تقویت اقتصاد روستایی و گردشگری سبز، به احیای باغات و نخلستان‌های در حال نابودی کمک کرده و اهمیت حفظ محیط زیست و منابع طبیعی را یادآوری می‌کند.
دیرستان روستایی زیبا در بخش شهاب شهرستان قشم در استان هرمزگان است که در فاصله ۲۱ کیلومتری شهر سوزا، ۲۹ کیلومتری شهر طبل، ۳۶ کیلومتری بندر لافت، ۳۷ کیلومتری شهر رمکان، ۳۵ کیلومتری شهر درگهان، ۵۸ کیلومتری بندر دولاب، ۵۵ کیلومتری شهر قشم و ۱۳۱ کیلومتری بندرعباس (مرکز استان) واقع شده است.
مردم دیرستان در زمان‌های قدیم ارتباط زیادی با کشور عمان و سابقه وسیعی در تجارت دریایی در دوران باستان داشته‌اند و محدوده تجارت دریایی آنها سواحل آفریقا، خلیج عدن، پاکستان، هندوستان و کشورهای خلیج فارس بوده است آثار به جا مانده از گمرک قدیمی و انبارهای کالا در سواحل روستا که به تیوو کرموو معروف است یکی از بارزترین شواهد آن است.
درباره زن هرمزگانی؛ قصه‌گویی که فرهنگ جنوب را مکتوب کرد
ظهور نویسندگان زن از دل جنوب کشور، نویدبخش فصل تازه‌ای در ادبیات ایران است. معصومه ناصری با رمانی درباره زن هرمزگانی در تهران و کتابی کودکانه درباره دریا، سهم خود را در معرفی فرهنگ بومی به نسل‌های امروز و فردا ایفا کرده است.
، ۲۶ سال حضور در رادیو خلیج فارس، تجربه سال‌ها قلم‌زدن در رسانه و امروز انتشار چند کتاب داستانی؛ این مسیر زندگی معصومه ناصری، نویسنده هرمزگانی است که توانست رویای دیرینه خود را به ثمر برساند. او با دو اثر “باغ‌های انبه تهران” و “عبدو و مادر دریا” در عرصه ادبیات معاصر ایران حضوری جدی پیدا کرده و تلاش دارد با بهره‌گیری از فرهنگ بومی جنوب، پلی میان نسل‌های امروز و فردا ایجاد کند.
نویسنده هرمزگانی و برنامه‌ساز رادیو خلیج فارس، با اشاره به تجربه بیش از دو دهه فعالیت رسانه‌ای می‌گوید نوشتن داستان همواره رویای او بوده و امروز با انتشار رمان “باغ‌های انبه تهران” و کتاب کودک “عبدو و مادر دریا” این رؤیا به ثمر نشسته است.
از استودیو رادیو تا دنیای داستان؛ مسیری که به چاپ چهارم رسید
معصومه ناصری، نویسنده متولد ۱۳۵۹ و اهل بندرعباس، در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، از مسیر پر فراز و نشیب خود در عرصه ادبیات سخن گفت. وی که بیش از ۲۶ سال است در رادیو خلیج فارس قلم می‌زند و برنامه‌سازی می‌کند، نوشتن داستان را رؤیای دیرینه خود توصیف کرد و گفت: نوشتن همیشه در من زنده بود و حاصل آن رمانی شد به نام “باغ‌های انبه تهران” که در سال ۱۴۰۲ منتشر شد. خوشبختانه این اثر در کمتر از سه ماه به چاپ دوم رسید و اکنون چاپ چهارم آن در دسترس علاقه‌مندان است.
این نویسنده درباره محتوای رمان خود توضیح داد: قصه درباره زنی خانه‌دار به نام فیروزه و اهل هرمزگان است اما در تهران زندگی می‌کند. او تلاش می‌کند خانواده‌اش را با عشق و شادی پرورش دهد، اما وقوع رویدادهایی باعث می‌شود از خودش بپرسد آیا واقعاً زندگی عاشقانه‌ای دارد یا نه.
رمان «باغ‌های انبه تهران» گرچه در پایتخت روایت می‌شود، اما بذر آن در خاک جنوب جوانه زده است. شخصیت اصلی داستان ریشه‌های هرمزگانی دارد و همین باعث شده هویت بومی در کنار دغدغه‌های جهانی مانند عشق، خانواده و پرسش از معنای زندگی قرار گیرد. منتقدان محلی این اثر را نشانه‌ای از پیوند ادبیات اقلیمی با ادبیات شهری دانسته‌اند.
خلأ ادبیات کودک در هرمزگان و “عبدو و مادر دریا”
ناصری که در سال ۱۴۰۳ تدریس داستان‌نویسی برای کودکان و نوجوانان را در کانون پرورش فکری آغاز کرده، خلأ موجود در ادبیات کودک هرمزگان را انگیزه نوشتن اثر دوم خود دانست و عنوان کرد: کتاب‌های زیادی درباره آداب و رسوم و افسانه‌های هرمزگان برای بزرگسالان چاپ شده بود، اما جایش برای کودکان خالی بود. همین باعث شد “عبدو و مادر دریا” را بنویسم؛ کتابی که خرداد ۱۴۰۴ منتشر شد و تنها یک ماه بعد به چاپ دوم رسید. تصویرگری این کتاب را سارا عباسی بر عهده داشته است.
این اثر با زبانی ساده و تصویری دلنشین، رابطه‌ای عاطفی میان کودک و دریا ترسیم می‌کند؛ دریایی که برای مردم هرمزگان نه‌تنها منبع معیشت بلکه بخشی از هویت و خاطره جمعی است. انتشار کتاب با استقبال والدین و مربیان همراه شد و به‌سرعت جای خود را در کتابخانه‌های کودک گشود.
این نویسنده هرمزگانی در ادامه افزود: هم‌اکنون به تدریس نویسندگی برای کودکان، نوجوانان و گروه بزرگسال مشغولم و تجربه رادیو و نویسندگی در کنار هم باعث شده بتوانم بهتر با نسل‌های مختلف ارتباط بگیرم. در این مسیر از همراهی و حمایت آقای شهرجو و خانم زارعی در انتشارات سمت روشن کلمه بسیار سپاسگزارم.
صدای هرمزگان در ادبیات ایران؛ ناصری با رمان و کتاب کودک درخشید
سابقه طولانی ناصری در رادیو خلیج فارس، او را با روایت، صدا و قصه‌گویی عجین کرده است. همین تجربه موجب شده در آثارش ضرباهنگ کلام، گفت‌وگوهای پرکشش و فضاسازی شنیداری پررنگ باشد؛ ویژگی‌ای که خوانندگان به‌ویژه در رمان “باغ‌های انبه تهران” آن را لمس کرده‌اند.
ناصری که متأهل و دارای دو فرزند است، خانواده را مهمترین پشتوانه خود می‌داند و امیدوار است با آثار تازه‌ای که در دست نگارش دارد، بتواند سهمی در معرفی فرهنگ و ادبیات هرمزگان به نسل‌های آینده داشته باشد.
در نگاه او، خانواده نه‌تنها موضوعی برای الهام گرفتن در داستان‌ها بلکه نیرویی برای ادامه مسیر پرچالش نویسندگی است؛ مسیری که نیازمند صبر، حمایت و عشق است.
نقش معصومه ناصری را می‌توان در ادامه جریان نویسندگانی دید که کوشیده‌اند فرهنگ محلی خود را در قالب داستان به ادبیات ملی پیوند بزنند. حضور شخصیت‌های جنوبی در فضای تهران، بازآفرینی آیین‌ها و بازتاب نگاه کودکانه به دریا، همگی بیانگر تلاش وی برای ثبت بخشی از میراث ناملموس هرمزگان است.
روایت رؤیای دیرینه نویسنده هرمزگانی در باغ‌های انبه و مادر دریا
از این منظر، ناصری تنها یک نویسنده محلی نیست؛ بلکه صدایی است که از جنوب برمی‌خیزد و مخاطبان سراسر کشور را به شنیدن دعوت می‌کند.
نویسندگان بومی نقش مهمی در حفظ و گسترش ادبیات دارند. اگرچه در دهه‌های اخیر بسیاری از قلم‌ها از مرکز کشور برخاسته، اما ظهور نویسندگانی چون ناصری نشان می‌دهد که حاشیه‌ها نیز توانایی خلق متن‌های اثرگذار دارند. او با آثارش ثابت کرده که جنوب ایران می‌تواند گفتمانی تازه به ادبیات معاصر بیفزاید.
مسیر معصومه ناصری از رادیو تا رمان، حکایت پیوند تجربه رسانه‌ای و شور درونی برای داستان‌گویی است. “باغ‌های انبه تهران” و “عبدو و مادر دریا” تنها آغاز راه او هستند؛ آغازی که نوید می‌دهد صدای نویسندگان زن هرمزگان بیش از گذشته در عرصه ملی شنیده شود.
رژیم مدیترانه‌ای سبز، پیرشدن مغز را کُند می‌کند
یک مطالعه مهم نشان می‌دهد رژیم مدیترانه‌ای سبز که سرشار از چای سبز و گیاه آبزی مانکای است، با کاهش نشانگرهای پیری مغز مرتبط است. پژوهشگران باور دارند اثرات ضد التهابی این رژیم، به محافظت در برابر کاهش شناختی کمک می‌کند.
به گزارش گروه علمی ایرنا، وبگاه سایِنس دِیلی در گزارشی آورده است:
یافته‌های جدید نشان می‌دهد پیروی از رژیم غذایی مدیترانه‌ای سبز، که سرشار از چای سبز و گیاه آبزی مانکای (Mankai) است، با کُند شدن روند پیری مغز مرتبط است. این پژوهش که به‌تازگی در نشریه تخصصی کلینیکال نوتریشن/ Clinical Nutrition منتشر شده، حاصل همکاری پژوهشگران دانشکده بهداشت عمومی تی. اچ. چان هاروارد و دانشگاه لایپزیگ است.
ارتباط بین بیماری‌های عصبی و پیری مغز
بیماری‌های عصبی از جمله اختلال شناختی خفیف و آلزایمر، با افزایش شکاف سنی مغز مرتبط هستند؛ به این معنی که مغز، پیرتر از سن تقویمی فرد به نظر می‌رسد. برای ارزیابی تأثیر رژیم غذایی بر سن مغز، پژوهشگران داده‌های حدود ۳۰۰ شرکت‌کننده در آزمایش دایرکت پلاس، یکی از طولانی‌ترین مطالعات درباره ارتباط تغذیه و سلامت مغز، را تجزیه‌وتحلیل کردند.
مقایسه سه رژیم غذایی مختلف
در طول ۱۸ ماه، شرکت‌کنندگان یکی از سه رژیم غذایی زیر را دنبال کردند:
یک رژیم غذایی سالم استاندارد؛
یک رژیم مدیترانه‌ای سنتی با کالری محدود که حاوی اندکی کربوهیدرات ساده و سبزیجات فراوان بود و گوشت قرمز را با گوشت مرغ و ماهی جایگزین کرده بود؛
رژیم مدیترانه‌ای سبز که علاوه بر ویژگی‌های رژیم مدیترانه‌ای سنتی، شامل مصرف چای سبز و گیاه مانکای نیز می‌شد.
نقش کلیدی پروتئین‌های خون
پژوهشگران با اندازه‌گیری سطح پروتئین‌های خون شرکت‌کنندگان دریافتند که میزان بالاتر برخی پروتئین‌های خاص با پیری تسریع‌شده مغز ارتباط مستقیم دارد. نکته شایان توجه این بود که آنها مشاهده کردند سطح این پروتئین‌ها در گروهی که رژیم مدیترانه‌ای سبز را دنبال کرده بودند، کاهش معناداری نشان داد. به باور پژوهشگران، اثر محافظتی این رژیم ممکن است ناشی از مولکول‌های ضد التهابی باشد که در چای سبز و گیاه مانکای وجود دارد.
پنجره‌ای به دنیای پویای سلامت مغز
به گفته پژوهشگران، بررسی پروتئین‌های در حال گردش در خون، این امکان را فراهم می‌کند تا در شرایط واقعی، چگونگی تأثیر تغییرات سبک زندگی و رژیم غذایی بر فرآیندهای پیری مغز مشاهده شود. این رویکرد، پنجره‌ای پویا به سوی سلامت مغز می‌گشاید و به شناسایی تغییرات زیست‌شناختی مدت‌ها قبل از بروز علائم بالینی کمک می‌کند.
شناسایی دو نوع سلول مغزی مرتبط با افسردگی برای اولین‌بار
پژوهشگران دانشگاهی در کانادا با بررسی بافت مغز مبتلایان به افسردگی، دو نوع سلول عصبی را شناسایی کرده‌اند که عملکردشان در این افراد دچار اختلال می‌شود. این یافته می‌تواند به توسعه درمان‌های جدید و دقیق برای افسردگی بیش از ۲۶۴ میلیون مبتلا در جهان بینجامد.
به گزارش گروه علمی ایرنا، وبگاه سای‌تِک‌دِیلی در گزارشی آورده است:
افسردگی به‌عنوان یک چالش بزرگ جهانی، بیش از ۲۶۴ میلیون نفر را در سراسر جهان مبتلا کرده است. پژوهشگران دانشگاه مک‌گیل و مؤسسه داگلاس کانادا موفق شده‌اند دو نوع متمایز از سلول‌های مغزی را شناسایی کنند که در افراد مبتلا به افسردگی دچار تغییر می‌شوند.
مطالعه آنها که در نشریه معتبر نِیچِر ژنتیک/ Nature Genetics منتشر شده، راه را برای توسعه درمان‌های بالقوه‌ای هموار می‌کند که به صورت مستقیم این سلول‌ها را هدف قرار می‌دهند و درک علمی از این بیماری را نیز ارتقا می‌بخشند.
گوستاوو تورِکی (Gustavo Turecki)، سرپرست این پژوهش و استاد دانشگاه مک‌گیل، در این زمینه می‌گوید: این اولین‌بار است که با ترسیم فعالیت ژن‌ها در کنار سازوکارهای تنظیم‌کننده کد دی‌اِن‌اِی توانسته‌ایم مشخص کنیم کدام انواع خاص سلول‌های مغزی در افسردگی تحت تأثیر قرار می‌گیرند. این کار تصویری بسیار واضح‌تر از محل بروز اختلال و سلول‌های درگیر در اختیارمان می‌گذارد
یک بانک مغز نادر، زمینه‌ساز کشفی بزرگ
پژوهشگران بافت مغز اهدایی موجود در بانک مغز داگلاس‌بل کانادا را بررسی کردند. این بانک یکی از منابع نادر جهانی است که نمونه‌های اهداشده از سوی افراد مبتلا به اختلالات روانپزشکی را نگهداری می‌کند.
آنها با به‌کارگیری روش‌های ژنومیک تک‌سلولی، آراِن‌اِی و دی‌اِن‌اِی هزاران سلول مغزی را تجزیه‌وتحلیل کردند تا انواع سلول‌های با عملکرد متفاوت در افسردگی و توالی‌های دی‌اِن‌اِی مسئول این تغییرات را شناسایی کنند. داده‌های این تحلیل شامل نمونه‌هایی از ۵۹ فرد مبتلا به افسردگی و ۴۱ فرد فاقد این بیماری بود.
سلول‌های مغزی کلیدی مرتبط با افسردگی
نتایج، تغییرات فعالیت ژنی را در یک نوع خاص از نورون‌های تحریکی، که در تنظیم خلق‌وخو و استرس نقش دارند، و نیز در یک زیرگروه از سلول‌های میکروگلیا، که در مدیریت التهاب مشارکت دارند، نشان داد. در هر دو نوع سلول، عملکرد تعداد زیادی از ژن‌ها در افراد مبتلا به افسردگی تغییر کرده بود که حاکی از اختلالات احتمالی در این سامانه‌های کلیدی مغز است.
این مطالعه با شناسایی دقیق سلول‌های مغزی تحت تأثیر افسردگی، بینشی تازه به بنیان زیستی آن می‌افزاید و به طور گسترده‌تر، باورهای نادرست پابرجا درباره این اختلال را به چالش می‌کشد.
تورِکی تأکید می‌کند: این پژوهش یافته‌ای را که علوم اعصاب سال‌هاست بر آن تأکید دارد، تقویت می‌کند: افسردگی صرفاً یک مساله عاطفی نیست، بلکه بازتاب‌دهنده تغییرات واقعی و قابل اندازه‌گیری در مغز است.
به‌عنوان گام بعدی، این پژوهشگران قصد دارند بررسی کنند که این تغییرات سلولی چگونه بر عملکرد مغز تأثیر می‌گذارند و آیا هدف‌گیری آنها می‌تواند به درمان‌های مؤثرتری بینجامد یا خیر.
معاون رییس‌جمهور: پرداخت تسهیلات تکلیفی اشتغالزایی امسال با اولویت زنان سرپرست خانوار است
معاون رییس‌جمهور در امور زنان و خانواده با بیان این که حمایت از کارآفرینی به لحاظ مالی و فنی یکی از روش‌های موثر در حل مسئله زنان است، گفت: طبق رویکرد دولت چهاردهم پرداخت تسهیلات تکلیفی اشتغالزایی امسال با اولویت حمایت از زنان سرپرست خانوار است.
زهرا بهروز آذر در جلسه شورای برنامه‌ریزی مازندران با موضوع اشتغالزایی سرپرست زنان خانوار در ساری با ذکر این نکته که زنان خانه دار و زنان سرپرست خانوار در ۹ گروه به عنوان جامعه بزرگ زنان در حوزه کسب و کار و اشتغال هستند، توضیح داد: شرایط زنان سرپرست خانوار ناشی از فوت همسر که ۷۰ درصد این گروه را تشکیل می دهد و سرپرست خانوار ناشی از طلاق که ۴۱ درصد هستند، متفاوت است.
وی با اظهار این که برخی از زنان سرپرست خانوار ناشی از فوت همسر حتی تحصیلات خوبی دارند اما چون انتخاب کرده‌اند که خانه دار باشند و هیچ وقت کار نکرده‌اند، ناگهان با فوت همسر مواجه می شوند؛ از این رو باید به سرعت به یک فعال اقتصادی تبدیل شوند و هزینه‌های مسکن و معیشت خود و فرزندان را تامین کنند، گفت: به همین دلیل پرداخت تسیهلات تکلیفی به این گروه ها در اولویت است.
معاون رئیس جمهور با بیان اینکه زنان سرپرست خانوار بر اثر طلاق نیز فعال اقتصادی هستند و آنها هم مشکلات خاص خود را دارند، ادامه داد:این زنان اگر فعال اقتصادی نباشند هم با مسائل زیادی رو به رو خواهند شد.
بهروزآذر خاطر نشان کرد: برخی زنان بدسرپرست و زنان خانه دار نیز با وجود فراهم بودن لوازم ابتدایی زندگی به سبب نداشتن اختیار مالی دچار فقر هستند و ممکن است در حوزه سلامت دچار مشکل باشند و تامین هزینه‌های مربوط به سلامت مثلا سلامت دهان و دندان را در اولویت هزینه‌های زندگی ندانند.
معاون رییس‌جمهور در امور زنان و خانواده با بیان اینکه مازندران در جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی علیه ایران میزبانی همدلی، ایثارگری و فداکاری را به نمایش گذاشته است، گفت: امیدوارم چنین روحیه ای در همه کشور گسترش بیابد.
وی با اظهار این که استاندار مازندران در انتصاب زنان در این دولت به درستی عمل کرده است، ادامه داد: شایسته سالاری در دولت چهاردهم مورد تاکید است و یقین کنید زنان در مدیریت کشور می توانند سهم بیشتری را بگیرند.
وی با ذکر این نکته که تسهیلات تکلیفی امسال با اولویت زنان خانوار است و این رویکرد مورد حمایت مجلس شورای اسلامی نیز است، ادامه داد: وفاق در تدوین قانون و اجرایی شدن حمایت از کسب و کارهای خرد خانگی با محوریت زنان در دولت چهاردهم عملیاتی شده است.
بهروز آذر با بیان این که مقوله اشتغالزایی زنان و حمایت از کارآفرینان دردولت چهاردهم مورد اهتمام قرار گرفته است، اظهار داشت: مازندران الگوی اشتغالزایی زنان سرپرست خانوار است، اشتغال زنان بر مبنای جغرافیایی، سنی، تحصیل کرده و غیره … متفاوت است، موضوعی که معاونت زنان و خاوده ریاست جمهوری در صدد شناسایی ۹ گروه زنان در همه شهرستان ها است.
وی مهمترین گروه زنان سرپرست خانوار را دهک های یک تا سه تحت حمایت های نهاد های حمایتی کمیته امداد و بهزیستی دانست و گفت: شرایط زنان خانه دار که اشتغالزایی در خانه را در کنار فرزندان یعنی کمک به اقتصاد همسر و در عین حال تربیت فرزندان را داشته باشند با دیگر گوه ها متفاوت است.
وی با اظهار این که حدود ۶.۵ میلیون نفر از جمعیت کشور را خانواده هایی که سرپرست خانواده را زنان ناشی از فوت شوهران بر عهده دارند، هستند، گفت: از طرفی ۶۱ درصد ن دانشجو و فارغ التحصلان کشور را زنان تشکیل می دهند، ۲۴ درصد اختراعات کشور هم متعلق به زنان است. بنابراین توجه به کسب و کار و اشتغالزایی زنان باید ویژه شود.
معاون رییس‌جمهور: پرداخت تسهیلات تکلیفی اشتغالزایی امسال با اولویت زنان سرپرست خانوار است
معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده خاطر نشان کرد: زنان دارای گرایش های خود اشتغالی و کارآفرینی مورد اهتمام بیشتر دولت هستند. وقتی موضوع زنان را مطرح می کنیم، مسأله اشتغالزایی زنان را باید برای هر یک از گروه‌های زنان مشخص کنیم.
وی از آغاز طرح حمایت از برنامه‌های کارآفرینی و اشتغالزایی زنان در ساری و میاندرود به صورت الگویی در کشور خبر داد و گفت: توسعه کسب و کارهای درحال فعالیت زنان باید در اولویت قرار بگیرد تا افراد بیشتری جذب شوند.
بهروز آذر افزود: باید همه موانع و گره کسب و کارهای در حال فعال را برطرف کنیم. ظرفیت کسب و کارهای خانوادگی کشور بسیار بالا است، اما مهم ترین چالش فروش محصولات تولیدی کسب و کارهای خانگی است.
وی با اظهار این که مشتریان قهرمان تولیدکنندگان محسوب می شوند و توجه به این اصل پیش از شروع تولید بسیار مهم و اساسی است، گفت: دولت از محصولات مشاغل خرد خانگی در خرید حمایت می کند ولی باید ذایقه مشتریان را با بازاریابی های دیجیتالی اهتمام کرد.
او گفت: زنان نه تنها نیمی از جمعیت کشور، بلکه نیمی از تفکر و تخصص جامعه را تشکیل می‌دهند و با همت و تلاش خود، می‌توانند در تمامی عرصه‌ها در کنار مردان به پیشرفت ایران کمک کنند.
در پایان این جلسه از پنج بانوی کارآفرین مازندران توسط معاون رییس‌جمهور در امور زنان و خانواده تقدیر شد.
هشدار نسبت به پیری ایران/ زاد و ولد در ۶ ماهه نخست امسال ۹ درصد کاهش یافته است
دبیر ستاد ملی جمعیت با هشدار نسبت به کاهش ۹ درصدی تولدها در ۶ ماهه نخست امسال، گفت: ادامه این روند می‌تواند ایران را در آینده‌ای نه‌چندان دور با موج گسترده سالمندی و تبعات سنگین اجتماعی و درمانی روبه‌رو کند.
مرضیه وحید دستجردی در جلسه مجمع خیرین کشور، با وخیم دانستن وضعیت فرزندآوری در کشور اظهار کرد: هر سال تعداد تولد در حال کاهش است. میزان تولد در شش‌ماهۀ اول امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۹ درصد کاهش یافته است.
وی با بیان اینکه تداوم این روند، کشور را با مشکلات گسترده روبه‌رو می‌کند، افزود: اگر جمعیت به سمت سالمندی حرکت کند، نظام سلامت با چالشهای سنگین در حوزه مراقبت از سالمندان و هزینه‌های درمانی آنان مواجه خواهد شد.
او با اشاره به آمار ناباروری در کشور گفت: در حال حاضر حدود ۱۵ درصد زوجهای ایرانی نابارور هستند. این در حالی است که هزینه های درمان ناباروری بسیار بالا اما در عین حال مؤثر است.
دستجردی، با بیان اینکه مراکز درمانی کشور در این حوزه عملکردی قابل توجه داشته‌اند، خاطرنشان کرد: در شش ماهه دوم سال گذشته، مرکز ناباروری بیمارستان دکتر شریعتی در عملیات IVF حدود ۴۰ درصد موفقیت به دست آورده است، در حالی که میانگین موفقیت جهانی حدود ۳۰ درصد است. این موضوع نشان می‌دهد ظرفیت علمی و درمانی ایران در این بخش فراتر از استانداردهای بین‌المللی است.
وی، با تأکید بر اینکه حمایتهای مالی و تجهیزاتی برای گسترش درمان ناباروری ضروری است، ادامه داد: با توجه به نیاز فوری مراکز ناباروری به خرید و تعمیر تجهیزات، ورود خیرین به این عرصه یک ضرورت حیاتی است.
دبیر ستاد جمعیت، با اشاره به وضعیت بودجه‌ای کشور در این زمینه گفت: متأسفانه در سال ۱۴۰۴ بودجه‌ای برای کمک به درمان ناباروری در نظر گرفته نشده است و همین امر می‌تواند روند خدمات دهی به زوجهای نابارور را با اختلال روبه‌رو کند.
مُفَتَّح، غذایی خوزستانی برای میهمانی‌های بزرگ
یکی از لذیذترین و معروف‌ترین غذاهای خوزستانی‌ها که در میهمانی‌های بزرگ از جمله جشن‌ها، مراسم عزاداری، نذری‌ها و ماه رمضان طبخ می‌شود، غذای مُفَتَّح است. این غذای ریشه‌ای کاملا عربی داشته و در میان همسایه‌های جنوبی ایران نیز طرفداران زیادی دارد.
این غذاها بخش مهمی از فرهنگ ایرانی است که خود را در دستپخت آشپز ایرانی متبلور کرده و نشان می‌دهد. خورشت قورمه، خورشت قیمه، سمنو، خورشت فسنجان، آبگوشت، کله پاچه، چلوکباب از جمله همین نوع غذاها هستند که در طول زمان شکل گرفته و تکمیل شده‌اند. این بار قصد داریم طرز تهیه یکی از غذاهایی که وام گرفته از فرهنگ کشورهای عربی است و در ایران را که رنگ و بوی بومی به خود گرفته، با نام مُفَتَّح (مُفَطَّح) بیان کنیم.
مواد مورد نیاز
گوشت گوسفند (ترجیحا گردن یا راسته): ۱ کیلوگرم
برنج: ۳ لیوان فرانسوی دسته‌دار
لپه: ۱ و نیم لیوان فرانسوی دسته‌دار
پیاز (برای پیاز داغ): ۲ عدد متوسط
سیر (برای سیر داغ): ۴ حبه
رب گوجه فرنگی: ۲ قاشق غذاخوری
زردچوبه: ۱ قاشق چای‌خوری
دارچین: ۱ قاشق چای‌خوری
هل: ۴ عدد
برگ بو: ۲ عدد
چوب دارچین: ۱ تکه
میخک (اختیاری): ۲ عدد
زعفران: به مقدار لازم
نمک و فلفل سیاه: به مقدار لازم
روغن (سرخ کردنی یا حیوانی): به مقدار کافی
کشمش پلویی و مغز گردو: برای تزیین
خلال پسته و خلال بادام: برای تزیین
اقلام مورد نیاز برای طعم‌دار شدن گوشت گوسفندی مُفَتَّح
پیاز: ۲ عدد بزر
سیر: ۳ الی ۴ حبه
فلفل سیاه و فلفل قرمز: به مقدار دلخواه
پودر دارچین: نصف قاشق چای‌خوری
هل کوبیده: ۴ /۱ قاشق چای‌خوری
چوب دارچین: ۱ تکه
زعفران دم کرده غلیظ: ۲ قاشق غذاخوری
روغن زیتون یا روغن مایع: ۲ الی ۳ قاشق غذاخوری
آبلیمو یا آبغوره (اختیاری): ۱ قاشق غذاخوری
مدت زمان لازم برای آماده‌سازی مواد اولیه ۴۰ دقیقه و مدت زمان لازم برای استراحت و طعم‌دار شدن گوشت گوسفندی ۸ الی ۱۲ ساعت پیش بینی می‌شود. فراموش نکنید برای پخت غذای مُفَتَّح نیاز به ۴ ساعت زمان نیاز دارید.
طرز تهیه
بخش اول
ابتدا از روز قبل گوشت گوسفندی را شسته و اجازه دهید چند دقیقه آب آن خارج شود. سپس آن را به تکه‌های بزرگ تقسیم کنید.
بخش دو
برای آنکه گوشت را طعم دار کنید باید ترکیب را که گفته می‌شود آماده کنید. روغن زیتون را به همراه آبلیمو و یا آبغوره ترکیب کنید. سپس پیازها را حلقه کرده و سیر را نیز پس از پوست گرفتن، کوبیده و به این ترکیب اضافه کنید. همچنین پودر دارچین، چوب دارچین، هل کوبیده شده و فلفل‌های قرمز و سیاه را به آن بیافزایید. این ترکیب را به خوبی مخلوط کنید. در این مرحله به هیچ عنوان نمک اضافه نکنید. نمک باعث سفت شدنن گوشت و پخت دیرهنگام آن می‌شود.
بخش سوم
حالا تکه‌های گوشت گوسفندی را با مایه آماده شده ترکیب کرده و آن را حسابی ورز دهید. این کار را آنقدر ادامه دهید تا مایه به خورد تکه‌های گوشت برود. سپس آن را به مدت ۸ تا ۱۲ درون یخچال گذاشته تا گوشت مزه‌دار شود.
بخش چهارم
پس از پایان زمان مزه‌دار کردن گوشت، برنج و لپه را جداگانه شسته و اجازه دهید یک تا دو ساعت خیس بخورد. همچنین دو عدد پیاز را به صورت نگینی خرد کنید. در کنار این کار پوست ۴ حبه سیر را جدا کرده و رنده کنید.
بخش پنجم
مقداری روغن را درون قابلمه ریخته وآن را با حرارت متوسط بر روی شعله گاز قرار دهید تا کم کم داغ شود. پیازها را که از قبل نگینی خرد کرده بودید، درون قابلمه ریخته و تفت دهید. پس از طلایی شدن رنگ پیازهای خرد شده، به آن زردچوبه و سیر رنده شده بیافزایید . با همین شرایط یک دقیقه دیگر هم این مواد را تفت دهید.
بخش ششم
حالا لپه‌هایی را که از قبل خیس کرده بودید را به قابلمه پیاز داغ اضافه کنید و آن را نیز برای مدت ۵ دقیقه تفت دهید.
بخش هفتم
همزمان با تفت دادن لپه، گوشت را از یخچال خارج کرده و آن را از مواد داخل آن تمیز کنید. سپس تکه‌های گوشت را به قابلمه اضافه کنید. گوشت را درون ظرف آنقدر تفت دهید تا رنگ آن روشن شود.
بخش هشتم
در ادامه رب گوجه فرنگی را داخل قابلمه محتوای گوشت ریخته و آن را در حدود ۳ دقیقه تفت دهید تا خامی آن از بین برود. همزمان با تفت دادن، گوشت‌ها را رب ترکیب کنید.
بخش نهم
سپس ادویه‌ها را از جمله میخک، برگ بو، دارچین، چوب دارچین و فلفل را به مواد داخل قابلمه اضافه کرده و حسابی با مواد داخل آن ترکیب کنید.
بخش دهم
در این بخش ۵ لیوان (بنا به ظرفیت قابلمه) آب جوش اضافه کرده و آن را بر روی شعله با حرارت کم قرار دهید. مراقب باشید تا گوشت حدودا ۴ ساعت روی همین وضعیت پخته و نرم شود.در انتها زعفران دم کرده و نمک را هم به محتوای قابلمه اضافه کنید
بخش یازدهم
همزمان با پخت گوشت و محتویات آن، قابلمه دیگری را آماده کرده درون آن را از آب پر کرده و بر روی حرارت قرار دهید تا آب جوش بیاید. برنج را که از قبل خیس کرده‌اید داخل قابلمه بریزید. مقداری نمک و روغن به این ظرف اضافه کنید. پس از اینکه برنج به مدت ۱۰ دقیقه جوشید آن را داخل آبکش ریخته و آبکشی نمایید.
بخش دوازدهم
در ادامه برای درست کردن ته دیگ، کف قابلمه روغن ریخته و آن را بر روی شعله گاز بگذارید تا داغ شود. پس از این کار، کف قابلمه را با یک لایه نان پوشانده و برنجی را که از قبل آبکشی کردید، داخل قابلمه ریخته و کمی روغن حیوانی به آن اضافه کنید. درب قابلمه را به همراه دم کنی بسته و اجازه دهید بر روی شعله کم برنج به مدت یک ساعت خوب بپزد.
بخش سیزدهم
پس از پختن برنج، آن را در ظرف پذیرایی ریخته و گوشت پخته شده را به همراه محتویات آن بر روی ظرف برنج بریزید. در پایان روی غذا را با کشمش پلویی و مغز گردو و همچنین خلال پسته یا بادام تزئیین کنید.
چند نکته برای پخت بهتر مُفَتَّح
می‌توانید به جای گوشت گوسفندی از از گوشت مرغ و یا بوقلمون نیز استفاده کنید.
در دستورالعمل‌های پخت غذای مُفَتَّح از لپه استفاده نمی‌شود اما در نسخه ایرانی لپه جزو مواد اصلی این نوع غذاست.
ترکیب ادویه در این غذا دارای اهمیت فراونی است. تلاش کنید این ترکیب به درستی تهیه شود.
بهترین خوراکی‌ها برای کیف مدرسه
سال تحصیلی جدید، شروعی پر از هیجان، یادگیری و البته، نیاز به انرژی پایدار است! در طول روز مدرسه، مغز و بدن شما به سوخت‌رسانی مداوم نیاز دارد تا بتوانید با تمرکز، خلاقیت و شادابی در کلاس‌ها حاضر شوید. اما چه خوراکی‌هایی می‌توانند این وظیفه مهم را به بهترین شکل انجام دهند؟
سال تحصیلی جدید، فرصتی استثنایی برای بازنگری در عادات غذایی و انتخاب هوشمندانه‌تر برای میان‌وعده‌های مدرسه است. این دوره از زندگی، سرشار از یادگیری، کشف و رشد است و تغذیه مناسب نقشی کلیدی در این فرآیند ایفا می‌کند. میان‌وعده‌هایی که در طول روز مدرسه انتخاب میکنیم، تنها برای رفع گرسنگی نیستند؛ بلکه تاثیر مستقیمی بر سطح انرژی، توانایی تمرکز، ثبات خلق و خو و حتی عملکرد تحصیلی ما دارند. انتخاب‌های آگاهانه در این زمینه می‌تواند تفاوت بزرگی در تجربه کلی ما از روز مدرسه ایجاد کند.
بی‌شک، دنیای میان‌وعده‌ها بسیار فراتر از گزینه‌های رایج و گاه ناسالم مانند چیپس و کیک‌های کارخانه‌ای است. در حقیقت، گنجینه‌ای از میان‌وعده‌های سالم، خوشمزه و انرژی‌بخش وجود دارد که می‌توانند هم نیازهای بدنمان را برآورده سازند و هم به سلامت کلی ما یاری رسانند. این خوراکی‌های طبیعی و مقوی، سوخت لازم را برای مغز فراهم می‌کنند و به ما کمک می‌کنند تا با توان و شادابی بیشتری در کلاس‌ها حاضر شویم و از یادگیری لذت ببریم.
در این گزارش، قصد داریم شما را به سفری هیجان‌انگیز به دنیای خوراکی‌های هوشمندانه، لقمه‌های دلچسب و هله‌هوله‌هایی ببریم که نه تنها سیرکننده و مغذی هستند، بلکه مدرسه را به مکانی دلپذیرتر و پرانرژی‌تر تبدیل می‌کنند. هدف ما این است که با معرفی انواع میان‌وعده‌های سالم، مقوی و در عین حال بسیار خوشمزه، ابزارهایی را در اختیار شما قرار دهیم که به راحتی قابل تهیه و حمل باشند.
چه دانش‌آموز باشید، چه دانشجو یا حتی والدین گرامی که به دنبال بهترین‌ها برای فرزندان خود هستند، در این راهنما با ما همراه شوید تا با هم دریابیم چگونه می‌توانیم با انتخاب‌های غذایی درست، روزهای تحصیلی پربارتر، سالم‌تر و شیرین‌تری را تجربه کنیم. بیایید با هم عادات غذایی خود را متحول کنیم و انرژی لازم برای درخشش در سال تحصیلی جدید را کسب کنیم!
۱. میوه‌ها: گنجینه‌های طبیعی انرژی و ویتامین
میوه‌ها، شکر طبیعی، فیبر، ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های فراوانی دارند که برای عملکرد بهینه مغز ضروری هستند.
سیب و گلابی: ترد، شیرین و پر از فیبر. به راحتی در کیف جا می‌شوند و نیازی به آماده‌سازی خاصی ندارند. می‌توانید آنها را با کمی کره بادام زمینی (بدون شکر اضافه) برای یک ترکیب پروتئینی و سیرکننده، میل کنید.
موز: منبع عالی پتاسیم و انرژی سریع. حمل آن آسان است و به طور طبیعی شیرین است.
انواع توت‌ها (توت فرنگی، بلوبری، تمشک): سرشار از آنتی‌اکسیدان و ویتامین C. بهتر است در ظرف دربسته حمل شوند تا له نشوند. می‌توانید آنها را با ماست یونانی مخلوط کنید.
پرتقال و نارنگی: ویتامین C فراوان و آبدار، به طراوت و هوشیاری کمک می‌کنند.
انگور: لقمه‌های کوچک و شیرین که به راحتی خورده می‌شوند و انرژی‌زا هستند.
۲. سبزیجات: تردی و طراوت در هر لقمه
سبزیجات علاوه بر ویتامین‌ها و مواد معدنی، فیبر بالایی دارند که به احساس سیری طولانی‌مدت کمک می‌کند.
هویج مینیاتوری یا چوب هویج: ترد و شیرین، منبع عالی بتاکاروتن.
چوب کرفس: ترد و آبدار، با کالری بسیار کم.
خیار: خنک‌کننده و آبرسان.
فلفل دلمه‌ای رنگی (حلقه‌ای یا نواری): شیرین و پر از ویتامین C.
گوجه گیلاسی: لقمه‌های کوچک و پر از طعم.
نکته: سبزیجات را می‌توانید با دیپ‌های سالم مانند هوموس (حمص)، ماست یونانی طعم‌دار شده با سبزیجات خشک یا آووکادو میل کنید.
۳. پروتئین‌ها و چربی‌های سالم: کلید سیری پایدار
این مواد مغذی به شما کمک می‌کنند تا مدت طولانی‌تری احساس سیری کنید و از افت ناگهانی قند خون جلوگیری می‌کنند.
مغزها و دانه‌ها: بادام، گردو، پسته، بادام هندی، تخمه آفتابگردان، تخمه کدو. سرشار از پروتئین، چربی‌های سالم و فیبر هستند. (بهتر است به صورت مخلوط یا “تریل میکس” بدون نمک و شکر اضافه حمل شوند).
کره بادام زمینی یا کره بادام: روی نان تست سبوس‌دار، کراکر سبوس‌دار یا به همراه میوه (مثل سیب) عالی است. به دنبال انواع بدون شکر و روغن اضافه باشید.
تخم مرغ آب‌پز: یک منبع پروتئین کامل و بسیار مغذی.
ماست یونانی ساده: پروتئین بالایی دارد. می‌توانید با میوه، مغزها یا کمی عسل آن را طعم‌دار کنید.
پنیر: پنیرهای کم‌چرب مانند پنیر ورقه ای یا پنیر کوتیج گزینه‌های خوبی هستند.
۴. غلات کامل: کربوهیدرات‌های پیچیده برای انرژی ماندگار
کربوهیدرات‌های پیچیده به تدریج انرژی آزاد می‌کنند و از خستگی جلوگیری می‌کنند.
نان تست سبوس‌دار یا کراکر سبوس‌دار: پایه خوبی برای کره بادام زمینی، پنیر یا آووکادو.
نان پیتا سبوس‌دار: می‌توانید آن را با هوموس و سبزیجات پر کنید.
گندم سیاه یا جو دوسر پرک: آماده شده با شیر یا آب، همراه با میوه و مغزها، یک صبحانه یا میان‌وعده مقوی است.
ذرت بو داده (بدون کره و نمک زیاد): یک میان‌وعده فیبردار و کم‌کالری.
۵. لقمه‌ها و هله‌هوله‌های خلاقانه:
اسموتی میوه و ماست: ترکیبی از میوه‌های یخ‌زده، ماست یونانی، و کمی شیر یا آب. در قمقمه‌های مخصوص اسموتی حمل کنید.
اسکِوِرز میوه و پنیر: تکه‌های میوه و پنیر را به سیخ چوبی کوچک بکشید.
مینی مافین‌های سالم: با استفاده از آرد سبوس‌دار، میوه‌های له شده (مانند موز یا سیب) و بدون شکر زیاد.
کوکی‌های جو دوسر و کشمش: با کمترین میزان شکر و روغن تهیه شوند.
رول‌های نان و پنیر و سبزیجات: نان لواش سبوس‌دار را با پنیر کم‌چرب، سبزیجات دلخواه (مانند کاهو، هویج رنده شده) و کمی سس سالم بپیچید.
نکات کلیدی برای انتخاب و بسته‌بندی:
تنوع: سعی کنید هر روز از یک گروه غذایی متفاوت میان‌وعده انتخاب کنید تا طیف وسیعی از مواد مغذی را دریافت کنید.
تعادل: یک میان‌وعده خوب باید ترکیبی از کربوهیدرات‌های پیچیده، پروتئین و چربی‌های سالم باشد تا هم انرژی‌زا باشد و هم احساس سیری ایجاد کند.
آماده‌سازی: شب قبل، میان‌وعده‌ها را آماده کنید تا صبح وقت کمتری صرف شود.
بسته‌بندی مناسب: از ظروف دربسته، کیسه‌های زیپ‌دار یا قمقمه‌های مخصوص استفاده کنید تا خوراکی‌ها سالم بمانند و کیف شما کثیف نشود.
هیدراتاسیون: فراموش نکنید که یک بطری آب همراه داشته باشید! نوشیدن آب کافی برای عملکرد مغز و بدن حیاتی است.
با انتخاب هوشمندانه میان‌وعده‌های مدرسه، نه تنها به سلامت خود کمک می‌کنید، بلکه یادگیری را لذت‌بخش‌تر و پربارتر می‌سازید. پس، با انرژی و تغذیه‌ای سالم، آماده درخشش در سال تحصیلی جدید باشید!