ماه: شهریور ۱۴۰۴
بحران درمانی در رضوان؛ مردم در انتظار چاره‌اندیشی مسئولان
روستای رضوان، با جمعیتی چند هزار نفری در بخش فین، این روزها با کمبود جدی خدمات بهداشتی و درمانی دست به گریبان است. تنها درمانگاه این روستا، که باید ملجأ بیماران و محور اصلی خدمات سلامت در منطقه باشد، صرفاً تا ساعت ۱۴ فعال است و در روزهای تعطیل نیز به‌طور کامل بسته میشود. این وضعیت، سلامت و امنیت جانی ساکنان را با تهدیدی جدی مواجه کرده است.
در نتیجه، در مواقع اضطراری یا بیماری‌های شبانه، مردم عملاً بدون دسترسی به خدمات درمانی باقی می‌مانند.
با وجود پیگیری‌های مکرر، از جمله نامه‌نگاری شورای روستا به مرکز بهداشت و معاونت درمان استان، تاکنون پاسخی به مطالبات مردم داده نشده است. بر اساس بخشنامه موجود، تنها مراکز شبانه‌روزی مجاز به فعالیت در ساعات غیراداری هستند و درمانگاه‌های غیرشبانه‌روزی ملزم به تعطیلی‌اند؛ تصمیمی که در عمل، هزاران نفر از مردم رضوان را از ابتدایی‌ترین حق سلامت محروم کرده است.
درمانگاه رضوان تنها مرکز درمانی رسمی این روستا به شمار می‌رود و خدمات آن بر اساس بیمه روستایی محاسبه میشود. نبود این مرکز در ساعات بحرانی، بیماران را مجبور می‌کند برای درمان به فین یا بندرعباس مراجعه کنند؛ مسافتی که به ترتیب ۲۵ و ۸۰ کیلومتر است. این موضوع برای خانواده‌هایی که خودرو شخصی ندارند، مشکلاتی دوچندان ایجاد کرده و دسترسی به درمان را به معضلی طاقت‌فرسا بدل ساخته است. از سوی دیگر، مراکز درمانی مقصد، هزینه‌ها را به‌صورت آزاد محاسبه می‌کنند و همین امر فشار مالی شدیدی به خانواده‌های روستایی با درآمد محدود وارد می‌سازد.
یکی از شهروندان رضوان در گفت‌وگو با صبح ساحل گفت: “وقتی نیمه‌شب کودکمان دچار تب شدید یا حمله آسم میشود، هیچ‌جایی برای مراجعه نداریم. تا رسیدن به فین یا بندر، هم جان بیمار در خطر است و هم هزینه‌ای سنگین بر دوش خانواده می‌افتد”.
کارشناسان حوزه سلامت نیز معتقدند که نبود خدمات شبانه‌روزی در مناطق روستایی، علاوه بر تهدید جان بیماران، پیامدهای اجتماعی گسترده‌ای به همراه دارد. افزایش نارضایتی عمومی، فشار اقتصادی بر خانواده‌ها، و مهاجرت اجباری به شهرها از جمله نتایجی است که در صورت بی‌توجهی به این بحران تشدید خواهد شد.
اکنون چشم امید اهالی رضوان به مسئولان دوخته شده است. انتظار می‌رود با بازنگری در دستورالعمل‌های موجود و تأمین زیرساخت‌های درمانی، دست‌کم یک مرکز شبانه‌روزی در این روستا فعال شود. بی‌تردید، دسترسی به خدمات پایه درمانی، نه یک امتیاز، بلکه حقی مسلم برای همه شهروندان است؛ حقی که مردم رضوان برای تحقق آن چشم‌انتظار مانده‌اند.
اگر حالا امکان فرزندآوری ندارید، تخمک یا جنین را فریز کنید
متخصص زنان و زایمان و فوق‌تخصص نازایی به زوج‌هایی که به دلیل شرایط اقتصادی امکان فرزندآوری فوری ندارند، توصیه کرد از روش‌های نوین پزشکی مانند فریز تخمک یا فریز جنین استفاده کنند؛ این روش‌ها به آنها امکان میدهد تا در آینده، زمانی که شرایط مالی و زندگی آنها بهبود یافت، شانس فرزندآوری را حفظ کنند.
پریسا طاهرزاده افزود: فریز تخمک به ویژه برای زنان مجردی که هنوز شرایط ازدواج ندارند یا به دلایل شخصی و حرفه‌ای قصد به تاخیر انداختن فرزندآوری دارند، گزینه‌ای ایمن و موثر است. این تکنیک به زنان اجازه میدهد تا با حفظ کیفیت تخمک‌های خود در سنین پایین‌تر، در آینده با احتمال موفقیت بیشتری برای بارداری اقدام کنند.
طاهرزاده خاطرنشان کرد: عوامل متعددی از جمله افزایش سن ازدواج به دلیل مشکلات اقتصادی، نقش مهمی در ناباروری ایفا می‌کند و بسیاری از زوج‌ها پس از ازدواج به دلیل محدودیت‌های مالی قادر به فرزندآوری نیستند که این موضوع تصمیم‌گیری برای تشکیل خانواده را هم به تاخیر می‌اندازد.
وی یادآور شد: نازایی یکی از چالش‌های کلیدی در افزایش نرخ باروری است و حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد زوج‌ها در ایران با آن مواجه هستند. در سال‌های اخیر، به ویژه پس از همه‌گیری کرونا، مشکلات ناباروری در کشور افزایش یافته است. هنوز به‌طور دقیق مشخص نیست که آیا این افزایش به‌طور مستقیم با ویروس کرونا، عوارض آن مانند افزایش بیماری‌های اتوایمیون یا اضطراب‌های ناشی از این دوران مرتبط است یا نه.
متخصص زنان و زایمان و فوق‌تخصص نازایی ادامه داد: بعد از دوران کرونا، تغییرات عادت‌های ماهیانه و کاهش رزرو تخمدان در خانم‌ها همچنین کاهش اسپرم‌های با ظاهر نرمال و طبیعی نیز در آقایان بیشتر شده است.
از نظر تجهیزات و توانمندی کمبودی نداریم
طاهرزاده تصریح کرد: در زمینه فریز تخمک و جنین در ایران، از نظر تجهیزات، داروها و توانمندی متخصصان هیچ کمبودی نداریم. برای مثال، یکی از بیماران در آمریکا IVF (بارورسازی تخمک در آزمایشگاه) انجام داده بود اما جنینی تشکیل نشد. او در سفری به ایران مراجعه کرد و پس از یک دوره درمانی کوتاه، موفق شدیم جنین تشکیل داده و فریز کنیم.
وی ادامه داد: تحقیقات در حوزه درمان ناباروری همچنان ادامه دارد و روش‌های نوینی مانند PRGF در حال بررسی است. در این روش، پلاسمای غنی از پلاکت از خون فرد جدا شده و تزریق میشود. نتایج بسیار موفقی از این تکنیک گزارش شده است. به عنوان مثال، یکی دیگر از بیماران که دچار نازایی بود و قرار بود IVF (بارورسازی تخمک در آزمایشگاه) انجام دهد، پس از استفاده از PRGF به طور طبیعی باردار شد.
روش PRGF (Plasma Rich in Growth Factors) یک روش درمانی نوین است که از خون خود بیمار برای ترمیم و بهبود بافت‌های بدن استفاده می‌کند. این روش با جداسازی پلاسمای غنی از فاکتورهای رشد از خون بیمار و تزریق آن به ناحیه آسیب‌دیده، به ترمیم زخم‌ها، بهبود عملکرد سلولی و تحریک رشد بافت‌های جدید کمک می‌کند.
نقش آگاهی‌بخشی در افزایش موفقیت درمان ناباروری
متخصص زنان و زایمان و فوق‌تخصص نازایی گفت: علاوه بر این، آگاهی بخشی و دسترسی به خدمات تخصصی نازایی می‌تواند نقش مهمی در کاهش نگرانی‌ها و افزایش موفقیت درمان‌های ناباروری داشته باشد. مشاوره با متخصصان و استفاده از فناوری‌های پیشرفته پزشکی مانند لقاح مصنوعی و روش‌های کمک‌باروری دیگر، به زوج‌ها کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری به سمت تشکیل خانواده گام بردارند.
وی اظهار کرد: در نهایت، حمایت‌های اجتماعی و اقتصادی مانند ارائه تسهیلات مالی یا پوشش بیمه‌ای برای درمان‌های نازایی می‌تواند به کاهش موانع موجود و افزایش نرخ باروری کمک کند.
آیا مصرف مکمل ویتامین D در زنان باردار چاق ممنوع است؟!
دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در پاسخ به باور نادرست مبنی بر اینکه زنان باردار چاق نباید مکمل ویتامین D مصرف کنند، اعلام کرد: این باور نادرست است. زنان بارداری که شاخص توده بدنی آنها بالای ۳۰ است، افرادی که دچار سوءجذب چربی هستند، کسانی که به میزان زیاد از ضدآفتاب استفاده می‌کنند یا رژیم غذایی ضعیفی دارند، در معرض خطر کمبود ویتامین D قرار دارند.
دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در پاسخ به اینکه آیا مکمل ویتامین D در بارداری چاقی مضر است؟ مطرح کرد: کمبود شدید ویتامین D در مادر می‌تواند با راشیتیسم مادرزادی، شکستگی استخوان و تشنج در نوزاد همراه باشد. همچنین، ویتامین D ممکن است در کاهش خطر پره‌اکلامپسی، زایمان زودرس، دیابت بارداری، واژینیت باکتریایی، نیاز به سزارین و در توسعه سیستم ایمنی نوزاد نقش داشته باشد.
اگرچه سطح بهینه ویتامین D در بارداری به طور دقیق مشخص نشده است، اما برای سلامت استخوان لازم است غلظت سرمی آن حداقل ۲۰ نانوگرم در میلی‌لیتر باشد. مصرف روزانه ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ واحد بین‌المللی ویتامین D در دوران بارداری ایمن به نظر می‌رسد. البته دوزهای بسیار بالا (بیش از ۴۰ هزار واحد بین‌المللی در روز) نیاز به احتیاط دارد و می‌تواند خطرآفرین باشد.
بنابراین، مصرف مکمل ویتامین D در بارداری، به‌ویژه در زنان چاق یا دارای شرایط پرخطر، نه‌تنها ممنوع نیست، بلکه در بسیاری از موارد می‌تواند برای حفظ سلامت مادر و نوزاد ضروری باشد.
چگونه از خطرات تابستان در امان بمانیم؟
فصل تابستان و گرمای آن اگرچه شرایط را برای برخی فعالیت‌ها مانند سفر فراهم می‌کند اما در صورت نادیده گرفتن برخی اقدامات، می‌تواند سلامتی شما را به خطر بیاندازد. برای همین ما راهکارهایی را به شما می‌آموزیم تا کمی در برابر اتفاقات در امان باشید.
اما در نظر داشته باشید این فصل با تمام لذت های آن، آسیب‌هایی هم به همراه دارد. از گرمازدگی و تهوع گرفته تا کم آبی بدن و آفتاب سوختگی و حتی مسمومیت از جمله عوارض تابستان‌های گرم هستند. ما در این مطلب اشتباهاتی را که نباید مرتکب شوید را با شما در میان می‌گذاریم.
بی‌توجهی به علائم گرمازدگی
نادیده گرفتن علائم گرمازدگی می‌تواند عواقب جدی و خطرناکی به دنبال داشته باشد. در فصول گرم سال، به ویژه تابستان، بدن انسان ممکن است در معرض افزایش شدید دما قرار گیرد. هنگامی که دمای بدن به حدود ۴۰ درجه سانتی‌گراد یا حتی بالاتر می‌رسد، مکانیزم‌های طبیعی خنک‌کننده بدن قادر به عملکرد صحیح نیستند و فرد در وضعیت بحرانی قرار میگیرد. بی‌توجهی به این حالت می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی به اندام‌های حیاتی و حتی مرگ شود.
عواقب ناشی از بی‌توجهی به علائم گرمازدگی شامل طیف وسیعی از مشکلات جسمانی است. غش کردن، تهوع شدید، افزایش غیرطبیعی ضربان قلب، سردردهای کوبنده و سرگیجه از جمله نشانه‌هایی هستند که به هیچ عنوان نباید نادیده گرفته شوند. همچنین، تعریق بیش از حد یا برعکس، توقف ناگهانی تعریق در هوای گرم، هر دو می‌توانند هشدارهایی جدی باشند که نشان‌دهنده ناتوانی بدن در تنظیم دمای خود است. این علائم، زنگ خطری برای وضعیت اضطراری بدن محسوب می‌شوند و نیاز به مداخله فوری پزشکی دارند.
بنابراین، اکیداً توصیه میشود در صورت مشاهده هر یک از این علائم در خود یا اطرافیان، بدون اتلاف وقت و در اسرع وقت به نزدیکترین مرکز اورژانس یا فوریت‌های پزشکی مراجعه کنید. اقدامات درمانی به موقع و صحیح می‌تواند از پیشرفت گرمازدگی و بروز عوارض جبران‌ناپذیر جلوگیری کرده و جان فرد را نجات دهد. نادیده گرفتن این نشانه‌ها و تأخیر در دریافت کمک‌های پزشکی، می‌تواند خطرات جانی بسیاری را به همراه داشته باشد.
استفاده نکردن از کرم ضد آفتاب
تابستان با تابش آفتابش معروف است. به همین دلیل باید پوست که آسیب پذیرترین بخش از بدن در قبال این تابش است، ایمن باشد. استفاده از ضدآفتاب‌های استاندارد از جمله این اقدامات برای ایجاد ایمنی است. بسیاری از افراد این اقدام ساده را جدی نمی‌گیرند و شاید آن را بیهوده می‌دانند اما باید دانست استفاده از این نوع کرم‌ها شما را در برابر بیماری‌های پوستی همچون سرطان پوست مقاوم می‌کند.
تلاش کنید ضد آفتاب را علاوه بر صورت، بر روی گردن، گوش‌ها و روی پاها هم استفاده کنید. این اقدام با تکرار از جمله هر دو ساعت یکبار اثر بسیار مطلوبی دارد.
بی توجهی به گزیدگی توسط حشرات و حیوانات
در این فصل، به دلیل تمایل به پوشیدن لباس‌های سبک، نازک و کم‌حجم، پوست بدن بیشتر در معرض تماس با عوامل گزنده قرار میگیرد. این بی‌توجهی می‌تواند منجر به واکنش‌های آلرژیک شدید، عفونت‌های موضعی و حتی بیماری‌های خطرناکی شود که توسط برخی حشرات و حیوانات منتقل می‌شوند. بنابراین، پیشگیری از گزیدگی از اهمیت بالایی برخوردار است.
علاوه بر این، در محیط‌های طبیعی مانند مراتع، جنگل‌ها و حتی پارک‌ها، خطر مواجهه با حیوانات سمی مانند مار و عقرب وجود دارد. پوشیدن کفش‌های نامناسب نظیر صندل یا دمپایی در چنین محیط‌هایی، به شدت احتمال گزیدگی توسط این موجودات را افزایش میدهد. گزیدگی توسط مار یا عقرب می‌تواند بسیار دردناک بوده و در صورت عدم درمان به موقع، منجر به عوارض سیستمیک جدی، آسیب به بافت‌ها و اندام‌ها، و در موارد شدیدتر، حتی مرگ را به دنبال داشته باشد. بی‌توجهی به اقدامات پیشگیرانه در این موارد، خطرات غیرقابل جبرانی را در پی خواهد داشت.
به منظور کاهش خطرات ناشی از گزیدگی‌ها، اکیداً توصیه میشود که در فصول گرم و هنگام حضور در طبیعت، لباس‌های کامل و پوشیده که تمام سطح پوست را محافظت می‌کنند، به تن کنید. همچنین، استفاده از کفش‌های ساق‌دار و محکم در مناطقی که احتمال وجود حیوانات سمی بالاست، ضروری است. در صورت بروز هرگونه گزیدگی، به ویژه اگر علائم غیرعادی مانند تورم شدید، درد زیاد، تهوع، سرگیجه یا واکنش‌های آلرژیک مشاهده شد، فوراً به پزشک یا نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه کنید. تشخیص و درمان به موقع می‌تواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند.
نگهداری نامناسب غذا
نگهداری نامناسب مواد غذایی، به خصوص در فصل تابستان و در مواجهه با گرمای آفتاب، خطری جدی برای سلامت عمومی به شمار می‌رود. در این فصل، مصرف غذاهای فست‌فودی و آماده به دلیل راحتی، افزایش می‌یابد؛ اما این نوع غذاها به سرعت تحت تأثیر دما قرار گرفته و محیطی مناسب برای رشد باکتری‌های بیماری‌زا فراهم می‌کنند. بسیاری از باکتری‌ها در دماهای بالا به سرعت تکثیر یافته و باعث فساد مواد غذایی می‌شوند که نتیجه آن مسمومیت‌های غذایی شدید است. بنابراین، اطمینان از شرایط نگهداری ایمن و بهداشتی غذاها، پیش از مصرف، امری حیاتی است.
این خطر به غذاهای فست‌فودی محدود نمی‌شود و شامل تمامی مواد غذایی، به ویژه در طول سفرها، می‌گردد. حمل و نقل نامناسب مواد غذایی، بدون توجه به دمای محیط، می‌تواند به سرعت منجر به فاسد شدن آنها شود. برای پیشگیری از این اتفاق، همواره توصیه میشود که مواد غذایی، به خصوص آن‌هایی که نیاز به نگهداری در دمای پایین دارند، در ظروف محافظ و خنک‌کننده (مانند کلمن یا یخدان) نگهداری شوند. بی‌توجهی به این اصول می‌تواند منجر به عوارض گوارشی ناخوشایند، از جمله تهوع، استفراغ، اسهال و دل‌درد شود که گاهی نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند. رعایت بهداشت و اصول نگهداری مواد غذایی، کلید اصلی پیشگیری از مسمومیت‌های غذایی است.
نخوردن آب
بسیاری از افراد بر این باورند که تنها زمانی که احساس تشنگی می‌کنند، باید آب بنوشند؛ حال آنکه این تصور، به خصوص در فصول گرم سال و زیر تابش مستقیم آفتاب، می‌تواند منجر به کم‌آبی یا دهیدراته شدن شدید بدن شود. تشنگی، خود یکی از نشانه‌های اولیه کم‌آبی است و به این معناست که بدن شما از قبل مقداری از آب حیاتی خود را از دست داده است. بنابراین، انتظار برای بروز تشنگی می‌تواند شما را در معرض خطرات جدی قرار دهد.
کم‌آبی بدن تنها به احساس ناخوشایند محدود نمی‌شود و می‌تواند عوارض فیزیولوژیکی متعددی را در پی داشته باشد. کاهش سطح آب بدن بر عملکرد تمامی سیستم‌های بدن، از جمله سیستم عصبی، تأثیر می‌گذارد. از جمله عوارض ناشی از دهیدراتاسیون می‌توان به سردردهای شدید و مداوم، خستگی مفرط، کاهش تمرکز و حتی در موارد حادتر، تورم مغزی اشاره کرد که وضعیتی بسیار خطرناک و نیازمند مراقبت‌های فوری پزشکی است. نارسایی کلیه و مشکلات گوارشی نیز از دیگر پیامدهای احتمالی کم‌آبی مزمن هستند.
برای حفظ سلامت و عملکرد صحیح بدن، نوشیدن آب کافی و منظم، حتی پیش از احساس تشنگی، امری ضروری است. توصیه میشود در طول روز، به ویژه در هوای گرم و هنگام فعالیت بدنی، به طور مداوم و در فواصل زمانی مشخص آب بنوشید. مصرف میوه‌ها و سبزیجات آبدار نیز می‌تواند به تأمین بخشی از نیاز بدن به مایعات کمک کند. توجه به نیازهای بدن و هیدراته نگه داشتن آن، ساده‌ترین و مؤثرترین راه برای پیشگیری از عوارض خطرناک کم‌آبی و تضمین سلامت عمومی است.
ورزش کردن بیش از اندازه در زیر آفتاب
برخی افراد که ورزش می‌کنند، زمان تابش مستقیم آفتاب شروع به دویدن کرده تا با تعرق بیشتر، چربی بدن را بسوزانند اما نمی‌دانند که این تعرق واکنش طبیعی بدن برای خنک نگهداشتن جسم است. باید توجه داشت که تحرک بیش از اندازه در گرما می‌تواند باعث کم آبی بدن و در نتیجه ضعف وسستی شود. به همین دلیل توصیه میشود زمان انجام ورزش را به اول صبح و یا آخر شب جابجا کرده و میزان آن را به نصف کاهش دهید، همچنین از لباس سبک برای اینکار استفاده کنید.
خوراکی‌هایی که تابستان شما را خنک می‌کنند
این روزها گرمای سوزان خورشید برای کسانی که فعالیت بیشتری در بیرون از منزل دارند، آنها را تبدیل به گلوله آتش می‌کند. شاید یافتن خوراکی در آن لحظه که بتواند دمای بدن را کاهش داده و نقش خنک کننده را داشته باشد، بیشترین اقدامی است که مورد نیاز شماست.
با فرارسیدن تابستان و طنین‌انداز شدن گرمای سوزان، گویی تمام توان و انرژی ما به یکباره ته می‌کشد. این گرمای بی‌امان، با تشدید تعریق و کاهش محسوس سطح فعالیت، نه تنها ما را به موجوداتی بی‌رمق و کم‌طاقت تبدیل می‌کند، بلکه خطرات جدی‌تری را نیز به همراه دارد. افزایش دمای بدن که می‌تواند منجر به تهوع، سرگیجه و در موارد حادتر، آسیب به اندام‌های داخلی شود، زنگ خطری جدی است که ضرورت آمادگی و مراقبت در برابر گرما را گوشزد می‌کند. این چالش، نه تنها بر سلامت جسمی ما تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند کیفیت زندگی روزمره و بهره‌وری ما را نیز تحت‌الشعاع قرار دهد.
در چنین شرایطی، یافتن راهکارهایی برای مقابله با این گرمای طاقت‌فرسا و حفظ تعادل دمایی بدن، از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف اصلی، کاهش دمای بدن و جلوگیری از عوارض جانبی ناخوشایند ناشی از گرمازدگی است. اینجاست که ما به دنبال روش‌هایی می‌گردیم تا بتوانیم از آسیب‌های احتمالی پیشگیری کرده و در عین حال، فعالیت‌های روزانه خود را بدون افت انرژی و تحمل ناپذیری ادامه دهیم. از نوشیدنی‌های خنک گرفته تا تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی، هر راهکاری که به حفظ خنکی بدن کمک کند، در این فصل گرم ارزشمند و کارگشاست.
یکی از مؤثرترین و در دسترس‌ترین شیوه‌ها برای مقابله با گرمای تابستان، استفاده از مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی است که به طور طبیعی به خنک شدن بدن کمک می‌کنند. این رویکرد، ریشه‌ای عمیق در فرهنگ‌ها و طب سنتی دارد؛ جایی که از دیرباز، مردم با شناخت خواص بی‌نظیر طبیعت، از میوه‌ها، سبزیجات و لبنیات خاصی برای تنظیم دمای بدن و حفظ تعادل درونی استفاده می‌کردند. این خنک‌کننده‌های طبیعی، نه تنها به جبران آب و املاح از دست رفته بدن کمک می‌کنند، بلکه با دارا بودن ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های فراوان، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و به ما در گذراندن فصلی پر انرژی و بدون دغدغه یاری می‌رسانند.
در این زمان بهترین راهکار کاهش دمای بدن است. اما چگونه می‌توان این کار را کرد؟ ما در این مطلب چند خنک کننده طبیعی را برای این منظور به شما معرفی میکنیم.
سبزی‌های برگ‌دار
سبزی‌های برگ‌دار، به خصوص در فصل تابستان، گنجینه‌ای ارزشمند برای سلامت و خنکی بدن به شمار می‌آیند. کاهو، کلم پیچ، و کلم چینی نمونه‌های برجسته‌ای از این سبزیجات هستند که در طب سنتی و مدرن به عنوان ابزاری مؤثر برای کمک به دفع گرمای اضافی بدن شناخته می‌شوند. این سبزی‌ها نه تنها به دلیل محتوای بالای آب خود به هیدراته نگه داشتن بدن کمک می‌کنند، بلکه سرشار از مواد مغذی از جمله کلسیم و انواع ویتامین‌ها هستند که برای حفظ سلامت استخوان‌ها و عملکرد کلی بدن ضروری‌اند. پس با گنجاندن این سبزی‌های سبز و تازه در رژیم غذایی روزانه‌تان، نه تنها طراوت و خنکی را به بدنتان هدیه می‌دهید، بلکه از فواید بی‌شمار تغذیه‌ای آنها نیز بهره‌مند می‌شوید.
یک نکته طلایی برای حفظ حداکثر فواید این سبزی‌های برگ‌دار این است که در پخت آنها دقت کنید! حرارت زیاد و پخت طولانی‌مدت می‌تواند به کاهش چشمگیر محتوای آب و حتی بخشی از مواد مغذی حساس به حرارت در آنها منجر شود. برای همین، بهتر است این سبزیجات را به صورت خام در سالادها استفاده کنید، یا اگر قصد پخت آنها را دارید، از روش‌های سریع مانند بخارپز کردن یا تفت دادن کوتاه استفاده کنید تا هم آب و هم خواص غذایی آنها تا حد امکان حفظ شود. به این ترتیب، می‌توانید از تمام پتانسیل خنک‌کنندگی و تغذیه‌ای این برگ‌های سبز بهره ببرید.
خربزه و هندوانه
خربزه، این میوه شیرین و آبدار تابستانی، بی‌شک یکی از بهترین انتخاب‌ها برای روزهای گرم سال است. تصور کنید در اوج گرما، تکه‌ای از این میوه خوش‌رنگ را گاز می‌زنید و خنکای آن سراسر وجودتان را فرا میگیرد! این حس تصادفی نیست؛ خربزه با محتوای آب بی‌نظیر خود که تقریباً به ۹۵ درصد می‌رسد، یک آبرسان فوق‌العاده برای بدن شماست. اما مزایای آن تنها به این مورد محدود نمی‌شود؛ خربزه با وجود کالری پایین، سرشار از مواد مغذی حیاتی نظیر منیزیم، پتاسیم، فیبر و ویتامین‌های گروه B است که هر یک نقش مهمی در حفظ سلامت و انرژی بدن ایفا می‌کنند. به علاوه، این میوه دلپذیر خواص سم‌زدایی نیز دارد و به بدن کمک می‌کند تا سموم را به طور مؤثرتری دفع کند. پس با هر لقمه از خربزه، نه تنها از طعم بی‌نظیر آن لذت می‌برید، بلکه به پاکسازی و تقویت بدنتان نیز کمک می‌کنید.
در کنار خربزه، هندوانه نیز قهرمان دیگری در میدان آبرسانی تابستانی است که با خواص خنک‌کننده خود، رقیبی جدی محسوب میشود. هندوانه با محتوای آبی شگفت‌انگیز که نزدیک به ۹۱ درصد است، یکی از بهترین راه‌ها برای هیدراته نگه داشتن بدن و مقابله با گرمازدگی به شمار می‌رود. اما راز خنکی آن فقط در آب فراوانش نیست؛ این میوه قرمز آبدار مملو از آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمندی است که به بدن کمک می‌کنند تا گرمای اضافی را دفع کرده و حس خنکی و طراوت را در سراسر وجود ایجاد کنند. به طور مشابه با خربزه، هندوانه نیز نقش کلیدی در حفظ تعادل آب بدن دارد و به شما کمک می‌کند تا در گرمای طاقت‌فرسای تابستان، سرحال و پرانرژی باقی بمانید. پس چه خربزه دوست داشته باشید و چه هندوانه، مطمئن باشید که با انتخاب هر یک از این میوه‌های آبدار، لطف بزرگی به بدنتان کرده‌اید.
کشک و ماست
کشک و ماست، این دو یار قدیمی و دوست‌داشتنی سفره‌های ایرانی، نه تنها طعم دلپذیری به غذاهای ما می‌بخشند، بلکه در فصل گرما، نقش قهرمانان خنک‌کننده بدن را بازی می‌کنند! این محصولات لبنی پرفایده، سرشار از ویتامین‌های گروه B و آنتی‌اکسیدان‌های قوی هستند. ویتامین‌های B در متابولیسم انرژی و حفظ سلامت سلول‌ها نقش حیاتی دارند، در حالی که آنتی‌اکسیدان‌ها به مبارزه با رادیکال‌های آزاد و کاهش التهاب در بدن کمک می‌کنند. این ترکیبات مغذی، دست به دست هم می‌دهند تا دمای بدن را تنظیم کرده و به حفظ خنکی و تعادل درونی، به خصوص در روزهای داغ تابستان، کمک شایانی کنند. پس با افزودن کشک و ماست به رژیم غذایی‌تان، هم از طعم بی‌نظیرشان لذت ببرید و هم بدنتان را برای مقابله با گرما آماده کنید!
اما داستان ماست، به همین جا ختم نمی‌شود؛ این ماده لبنی چندکاره، ستاره اصلی یکی از محبوب‌ترین و نوستالژیک‌ترین غذاهای تابستانی ایرانی، یعنی آبدوغ خیار است. آبدوغ خیار، با ترکیب ماست خنک، خیار تازه، سبزیجات معطر، و گاهی نان خشک، یک غذای سبک، مغذی و فوق‌العاده خنک‌کننده است که در اوج گرمای تابستان، مانند یک نسیم دلپذیر عمل می‌کند. این غذای تابستانی، نه تنها به دلیل محتوای بالای آب و الکترولیت‌ها به هیدراته ماندن بدن کمک می‌کند، بلکه به دلیل سبکی و راحتی در هضم، بار اضافی بر سیستم گوارش وارد نمی‌کند. پس وقتی هوا گرم شد و به دنبال یک وعده غذایی سبک و خنک بودید، آبدوغ خیار با پایه ماست، بهترین و خوشمزه‌ترین گزینه برای شما خواهد بود.
خیار
یکی از میوه‌هایی که از گذشته برای کاهش دمای بدن همیشه توصیه شده، میوه خیار است. این میوه از هیدراته شدن بدن و همچنین استرس گرمایی به دلیل داشتن آب بالا جلوگیری می‌کند. خیار را می‌توانید همراه با لیمو در داخل سالاد مصرف کنید.
دوغ
دوغ نوشیدینی است که بدن را هیدراته نگه داشته و باعث خنک شدن معده می شود همچنین دمای بدن را نیز تنظیم می کند. بهتر است دوغ را برای اثرگذاری بیشتر با زیره و یا گشنیز استفاده کنید.
انبه
میوه انبه بدن را در مقابل گرمازدگی حفظ کرده و استرس گرمایی را کاهش میدهد. بهتر است انبه را همراه با سالاد استفاده کنید. از ویژگی‌های انبه کمک به هضم غذا و افزایش انرژی است.
لیمو
لیمو توانایی دفع گرما و تقویت سیستم ایمنی را دارد. چند قطره لیمو به همراه یک لیوان آب می‌تواند بدن شما را برای مدت طولانی در گرما سرحال نگهدارد.
کشک و ماست
این مواد لبنی دارای ویتامین B و آنتی اکسیدان فراوان است که عامل کاهش دما و خنک نگهداشتن بدن است. همچنین ماست از عوامل اصلی تشکیل دهنده غذایی سبک با عنوان آبدوغ خیار است که بهترین غذای سرد در تابستان گرم محسوب میشود.
آووکادو
این میوه عجیب به دلیل داشتن فیبر نامحلول به راحتی هضم میشود، به همین دلیل گرمای کمتری نسبت به مواد غذایی دیگر تولید می‌کند. همچنین دارای اسید چرب تک اشباع بوده که خود عاملی برای کاهش دمای بدن است.
نارگیل
نارگیل حاوی الکترولیت فراوان است. الکترولیت باعث هیدراته ماندن بدن و خنک شدن آن میشود. خوردن آب نارگیل می‌تواند علاوه بر تولید انرژی فراوان، گرمای تابستان را از جسم انسان دفع کند.
نعناع
این گیاه بهترین خنک کننده بدن است. از دمنوش برگ‌های نعناع می‌توان برای کاهش گرمای فراوان تابستان استفاده کرد. همچنین نوشیدنی این گیاه برای کاهش گرمازدگی بسیار موثر است.
بابونه
بابونه، این گیاه دوست‌داشتنی، یک متخصص همه‌فن‌حریف در آرامش‌بخشی و بهبود است! این گیاه نه تنها می‌تواند به خنک شدن بدنتان کمک کند و بی‌خوابی و اضطراب را کاهش دهد، بلکه دستگاه گوارش شما را هم نوازش میدهد و آرامش می‌بخشد.
اما فایده‌های بابونه به همین جا ختم نمی‌شود! این گیاه برای پوست فوق‌العاده است و می‌تواند التهاب، بثورات پوستی، نیش حشرات و حتی بریدگی‌ها و خراش‌های کوچک را تسکین دهد. حتماً می‌دانید که اشعه‌های مضر فرابنفش خورشید می‌توانند دردسرهای زیادی برای پوست ایجاد کنند؛ خوشبختانه، چای بابونه با خواص آنتی‌اکسیدانی، تسکین‌دهنده و ضدالتهابی خود، به یاری پوستتان می‌آید و به بهبود آسیب‌های ناشی از آفتاب کمک می‌کند. پس با بابونه، هم از درون و هم از بیرون احساس خوبی خواهید داشت!
موز
مصرف این میوه به انقباض عضلات کمک کرده و باعث جذب بیشتر آب میشود، در نتیجه بدن خنک می‌ماند. از موز به دلیل منبع خوبی انرژی می‌توان در تهیه اسموتی در گرمای تابستان استفاده کرد.
گلاب
گلاب، این عطر دل‌انگیز و خنک‌کننده‌ی دیرینه، نه تنها مایه‌ی نشاط روح است، بلکه در گرمای تابستان به یاری جسم نیز می‌آید. این نوشیدنی سنتی، به راستی یکی از بهترین یاران برای خنک نگه داشتن معده و کل بدن به شمار می‌رود. تصور کنید در یک روز گرم تابستانی، تنها با یک قاشق غذاخوری شربت گلاب که در لیوانی آب سرد حل شده، می‌توانید طعم دلنشین و آرامش‌بخشی را تجربه کنید که تشنگی‌تان را برطرف کرده و به حفظ رطوبت بدن در طول روز کمک می‌کند. این ترکیب ساده، راهی آسان و لذت‌بخش برای مقابله با گرما و حفظ طراوت است.
اما اگر به دنبال تجربه‌ای متفاوت و حتی مقوی‌تر هستید، می‌توانید کمی خلاقیت به خرج دهید و طعم گلاب را ارتقا بخشید! کافیست همین شربت گلاب را با یک لیوان شیر سرد مخلوط کنید تا یک نوشیدنی کرمی و معطر به دست آید. این ترکیب نه تنها فواید خنک‌کنندگی گلاب را حفظ می‌کند، بلکه با اضافه شدن خواص شیر، به یک نوشیدنی مغذی و دلپذیر تبدیل میشود که می‌تواند هم به عنوان یک میان‌وعده‌ی سالم و هم یک نوشیدنی انرژی‌بخش، در روزهای گرم به شما شادابی ببخشد و حالتان را حسابی روبه‌راه کند.
چای سرد
چای سرد، این نوشیدنی طراوت‌بخش و دلچسب، به ویژه در روزهای گرم تابستان، یک جایگزین عالی و پرطرفدار برای دوست‌داران چای محسوب میشود. دیگر نگران نوشیدن چای داغ در هوای شرجی نباشید! با یک فنجان چای سرد، نه تنها می‌توانید از طعم مورد علاقه‌تان لذت ببرید، بلکه با افزودن چند قطره آب لیمو ترش تازه و برگ‌های معطر نعناع، تجربه‌ای بی‌نظیر از طعم و خنکی را به دست می‌آورید. این ترکیب جادویی، نه تنها عطر و طعمی شگفت‌انگیز و منحصربه‌فرد دارد، بلکه به خنک شدن معده و ایجاد حس سبکی در طول روز کمک شایانی می‌کند.
اهمیت این نوشیدنی فراتر از یک چای معمولی است؛ ترکیب لیمو ترش و نعناع، یک تیم قدرتمند برای حفظ آب بدن در گرمای طاقت‌فرسای تابستان‌های مرطوب به شمار می‌رود. لیمو سرشار از ویتامین C و الکترولیت‌هاست که به بازگرداندن املاح از دست رفته بدن کمک می‌کند، و نعناع با خواص خنک‌کننده‌اش، حس تازگی و شادابی را به ارمغان می‌آورد. پس با هر جرعه از این چای سرد لیمویی-نعنایی، نه تنها خود را از تشنگی نجات می‌دهید، بلکه به بهترین شکل ممکن، بدن خود را هیدراته و پرانرژی نگه می‌دارید تا بتوانید با شادابی کامل به فعالیت‌های روزمره‌تان ادامه دهید.
توت ها
توت‌ها، این میوه‌های کوچک و رنگارنگ که تابستان را به کام ما شیرین می‌کنند، نه تنها خوشمزه هستند بلکه بر اساس آموزه‌های طب سنتی چینی، خواص خنک‌کننده‌ای شگفت‌انگیز برای بدن دارند. در این مکتب فکری، توت‌ها در دسته مواد غذایی قلیایی قرار می‌گیرند که در بدن “انرژی سرد” تولید می‌کنند. این خاصیت به آنها امکان میدهد تا به طور طبیعی دمای بدن را تنظیم کرده و به حفظ خنکی آن کمک کنند. بنابراین، در روزهای گرم تابستان، مصرف توت‌ها می‌تواند راهی دلپذیر و طبیعی برای مقابله با گرمای سوزان و ایجاد حس آرامش و تعادل درونی باشد.
علاوه بر این، یکی از ویژگی‌های بارز توت‌ها، محتوای بالای آب آن‌هاست. این ویژگی باعث میشود که توت‌ها نقش مهمی در هیدراته نگه داشتن بدن ایفا کنند. از دیدگاه طب چینی، این آب فراوان می‌تواند با رقیق کردن خون، به بدن کمک کند تا گرمای اضافی و انباشته شده را به راحتی آزاد کند. به این ترتیب، توت‌ها نه تنها حس تشنگی را برطرف می‌کنند، بلکه با مکانیسم‌های درونی، به دفع حرارت زائد کمک کرده و مانع از بالا رفتن بیش از حد دمای بدن می‌شوند. پس دفعه بعد که هوس یک میان‌وعده خنک و مغذی کردید، به سراغ توت‌ها بروید و از خواص شگفت‌انگیز آنها بهره‌مند شوید!
آیا مصرف قرص آهن در بارداری باعث افزایش وزن جنین و دشوار شدن زایمان میشود؟
دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به باوری مبنی بر اینکه مصرف قرص آهن در دوران بارداری موجب افزایش وزن جنین و سخت شدن زایمان میشود، اعلام کرد: این باور نادرست است و کمبود آهن می‌تواند سلامت مادر و نوزاد را به خطر اندازد.
دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به اینکه آیا مصرف قرص آهن در بارداری باعث افزایش وزن جنین و دشوار شدن زایمان میشود؟، مطرح کرد: نیاز به آهن در بارداری به طور قابل توجهی افزایش پیدا می کند. در صورتی که مادر دچار کمبود شدید آهن باشد، کمبود آهن در نوزاد ایجاد می شود. علاوه براین، مواردی مانند پر فشاری خون مادر و در نتیجه محدود شدن جریان خون، دیابت مادر، سیگار کشیدن مادر و نارس بودن جنین نیز می توانند خطر کمبود آهن در نوزاد را افزایش دهند.
کمبود آهن در نوزاد منجر به اختلالات عصبی-رفتاری می شود که بر خلق و خو، تعامل با دیگران، یادگیری و حافظه تأثیر می گذارد و همچنین ممکن است منجر به تغییرات ژنومی شود.
کمبود آهن در مادر نیز با علائمی مانند خستگی، تنگی نفس، احساس سبکی سر، و وزن گیری کم در دوره بارداری می تواند همراه باشد. علاوه براین، کمبود آهن ممکن است باعث شود که مادر در معرض خطر نیاز به تزریق خون در هنگام زایمان باشد، بهبود زخم و عملکرد سیستم ایمنی مختل شود، و ممکن است مادر از افسردگی پس از زایمان، تعامل ضعیف مادر و شیرخوار و اختلال در شیردهی رنج ببرد.
به دلیل اینکه بسیاری از زنان با ذخایر آهن ناکافی برای پوشش نیازهای فیزیولوژیک دوره بارداری وارد بارداری می شوند، مکمل یاری آهن در دوره بارداری معمولا ضروری است. مطابق با بررسی هایی که توسط پزشک متخصص برای ارزیابی وضعیت آهن مادر صورت می گیرد، دوز مکمل آهن تعیین می شود.
یک روز با غذاهای قاجاری سفر به طعم‌های اصیل ایرانی
سفر به دوران قاجار نه تنها از طریق تاریخ و معماری، بلکه از طریق خوراکی‌های آن دوران نیز ممکن است. در این گزارش، یک روز را با غذاهای سنتی و اصیل قاجاری آغاز میکنیم؛ از صبح تا شب، با طعم‌هایی پر از عطر ادویه، فرهنگ و خاصیت.
این دوران یکی از دوره‌های باشکوه در تاریخ خوراک ایرانی است. غذاها در این دوره نه تنها به عنوان نیاز تغذیه‌ای، بلکه به‌عنوان بخشی از هویت اجتماعی، هنر آشپزی و مهمان‌نوازی شناخته می‌شدند. سفره‌های قاجاری رنگارنگ، پر از طعم و عطر، و اغلب با چیدمان باشکوهی همراه بود. در مهمانی‌های شبانه یا شب‌نشینی‌های قجری، شام با سرو آش و شامی آغاز و با چای و شیرینی قندی خاتمه می‌یافت. استفاده از چینی‌آلات نقش‌دار و سینی‌های مسی رایج بود.
به همین علت امروز تصمیم گرفتم سفری خیالی به دوران قاجار داشته باشم و به شما نشان دهم چگونه یک روز خود را با خوراک و سبک تغذیه مردم آن زمان بگذرانید. چگونه از صبح تا شب، با خوراکی‌هایی که در سفره قاجاریان وجود داشت، روز خود را سپری کنید.
صبحانه: نان سنگک، پنیر لیقوان، سبزی خوردن و خاگینه زعفرانی
صبحانه در دوران قاجار معمولاً ساده ولی مغذی بود. صبحانه در میان قاجارها ترکیبی از سادگی و تغذیه سالم بود. نان سنگک، تازه و گرم از تنور درآمده، با پنیر لیقوان یا پنیر محلی، به همراه سبزی تازه و چای قوری‌کشیده سرو میشد. در روزهای مهم‌تر، خاگینه زعفرانی نیز روی سفره قرار می‌گرفت.
خواص موجود در صبحانه قجری
نان سنگک سرشار از فیبر و مناسب برای کنترل قند خون
پنیر منبع غنی کلسیم و پروتئین
سبزی خوردن سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، تقویت سیستم گوارشی
خاگینه زعفرانی زعفران برای آرامش اعصاب و تخم‌مرغ برای تأمین پروتئین روزانه
طرز تهیه خاگینه زعفرانی: برای تهیه خاگینه زعفرانی، ابتدا ۲ تا ۳ عدد تخم‌مرغ را در کاسه‌ای بشکنید و خوب هم بزنید تا از هم باز شوند. سپس حدود نصف قاشق چای‌خوری پودر زعفران دم‌کرده غلیظ را به همراه ۲ قاشق غذاخوری شکر (یا بنا به ذائقه) و کمی وانیل (اختیاری) به تخم‌مرغ‌ها اضافه کرده و مجدداً هم بزنید تا یکدست شوند. در این مرحله می‌توانید ۱ قاشق غذاخوری آرد یا نشاسته ذرت را نیز اضافه کنید تا خاگینه انسجام بیشتری داشته باشد.
تابه مناسبی را روی حرارت ملایم قرار دهید و کمی کره یا روغن در آن بریزید. پس از داغ شدن، مایه تخم‌مرغی را در تابه بریزید و اجازه دهید تا یک طرف آن کمی خودش را بگیرد. سپس آن را به آرامی برگردانید تا طرف دیگر نیز بپزد و طلایی شود. پس از آماده شدن، خاگینه را برش زده و به صورت گرم سرو کنید. این خاگینه بافتی نرم و طعمی دلپذیر دارد و ترکیب زعفران با تخم‌مرغ، آن را به یک صبحانه یا میان‌وعده عالی تبدیل کرده است.
ناهار: خورشت فسنجان با گوشت اردک، پلو زعفرانی و ترشی انار بی‌دانه
ناهار مفصل‌ترین وعده در فرهنگ قاجاری بود، مخصوصاً در میان خانواده‌های درباری یا متمول. خورش فسنجان با گوشت اردک از غذاهای لوکس به‌شمار می‌آمد و معمولاً همراه با برنج زعفرانی و ترشی‌های متنوع سرو میشد.
خواص موجود در ناهار قجری
فسنجان گردو سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳، مفید برای قلب، رب انار تقویت‌کننده سیستم ایمنی
گوشت اردک منبع غنی آهن و ویتامین B12
پلو زعفرانی زعفران برای کاهش استرس، خلال پسته و بادام تقویت‌کننده مغز
ترشی انار آنتی‌اکسیدان قوی و مفید برای گوارش.
طرز تهیه خورش فسنجان با گوشت اردک : برای تهیه خورش فسنجان با گوشت اردک، ابتدا گوشت اردک را به قطعات مناسب خرد کرده و پس از شستشو، در قابلمه‌ای با کمی روغن تفت دهید تا رنگ آن تغییر کند. سپس حدود نیم کیلو گردوی چرخ شده (یا آسیاب شده) را که از قبل به خوبی تفت داده‌اید تا روغن بیندازد، به همراه ۴ تا ۵ قاشق غذاخوری رب انار (ترش یا ملس بسته به ذائقه) به قابلمه اضافه کنید. در ادامه، حدود ۴ تا ۵ پیمانه آب سرد را افزوده، درب قابلمه را بگذارید و اجازه دهید خورش با حرارت ملایم برای دست‌کم ۲ تا ۳ ساعت جا بیفتد. در این مرحله، گردو به آرامی روغن خود را پس داده و خورشت غلیظ و جاافتاده میشود.
در حین پخت خورش، می‌توانید پلو زعفرانی آماده کنید. برای این منظور، برنج را شسته و همراه با آب، نمک و زعفران دم‌کرده روی حرارت قرار دهید تا پخته شود. افزودن خلال پسته و بادام در انتهای پخت برنج، علاوه بر زیبایی، به تقویت مغز کمک می‌کند. در کنار این غذا، ترشی انار که سرشار از آنتی‌اکسیدان است و به گوارش کمک می‌کند، می‌تواند طعم و خواص این وعده غذایی مقوی را تکمیل کند. گوشت اردک نیز به عنوان منبعی غنی از آهن و ویتامین B12، ارزش غذایی بالایی به این خورش می‌بخشد.
شام: شامی پوک، آش رشته و نان برنجی
شام در دوران قاجار معمولاً سبک‌تر از ناهار بود. شامی پوک که با گوشت چرخ‌کرده، لپه و ادویه درست میشد، به‌دلیل طبع ملایم و هضم آسان، یکی از گزینه‌های محبوب بود. در شب‌های سردتر، آش رشته هم جایگاه ویژه‌ای داشت. بعد از شام، یک شیرینی ساده مثل نان برنجی با چای نوش جان میشد.
خواص موجود در شام قجری
شامی پوک که با گوشت چرخ‌کرده، لپه پخته‌شده، پیاز رنده‌شده، تخم‌مرغ، آرد نخودچی، ادویه شامل دارچین، زردچوبه، فلفل سیاه، سرکه و شکر برای چاشنی درست میشود، سرشار از پروتئین و آهن، مفید برای تقویت انرژی شبانه.
طرز تهیه : برای تهیه شامی پوک، ابتدا حدود نیم کیلو گوشت چرخ‌کرده (ترجیحا مخلوط گوسفند و گوساله) را با یک عدد پیاز متوسط رنده شده و آب گرفته، ۲ قاشق غذاخوری آرد نخودچی، ۱ قاشق چای‌خوری زردچوبه، کمی فلفل سیاه و نمک مخلوط کنید. سپس مواد را خوب ورز دهید تا یکدست شوند. بعد از آن، مقداری سبزیجات معطر ریز خرد شده مانند جعفری یا گشنیز (حدود ۲ قاشق غذاخوری) را اضافه کرده و دوباره ورز دهید. در نهایت، از مایه گوشت به اندازه یک گردو برداشته، در دست گرد کرده و کمی پهن کنید و در روغن داغ فراوان سرخ کنید تا طلایی و مغزپخت شوند. نکته کلیدی برای پوک شدن شامی، استفاده از آرد نخودچی و ورز دادن کافی مایه گوشت است.
آش رشته که با حبوباتی شامل عدس، لوبیا، نخود، رشته آش، سبزی آش از جمله؛ تره، جعفری، گشنیز، اسفناج، کشک، سیر داغ و نعناع داغ درست میشود، منبعی غنی از فیبر، پروتئین گیاهی، آهن و ویتامین‌های گروه B است.
طرز تهیه:برای تهیه آش رشته، ابتدا حبوبات شامل نخود، لوبیا چیتی و عدس را از شب قبل خیس کنید و سپس جداگانه بپزید تا نیم‌پز شوند. گوشت (معمولا قلم یا ماهیچه) را همراه با پیاز داغ و زردچوبه بپزید تا گوشت نرم شود و آب گوشت را صاف کنید. در قابلمه‌ای بزرگ، آب گوشت، حبوبات پخته شده، سبزی آش (تره، جعفری، اسفناج، گشنیز، پیازچه) خرد شده، نعنا داغ و کشک را مخلوط کنید و روی حرارت قرار دهید تا سبزیجات بپزند. سپس رشته آش را اضافه کرده و اجازه دهید حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه با حرارت ملایم بجوشد تا رشته‌ها نرم و آش جا بیفتد. در انتها، آش را با پیاز داغ، سیر داغ، نعنا داغ و کشک تزئین و سرو کنید.
نان برنجی که با آرد برنج، روغن حیوانی، شکر، گلاب و زعفران درست میشود، بدون گلوتن، مناسب برای افراد حساس، گلاب و زعفران آرام‌بخش است.
طرز تهیه:برای تهیه نان برنجی، ابتدا ۲ لیوان آرد برنج را با نصف لیوان پودر قند، ۱/۴ قاشق چای‌خوری هل ساییده و نوک قاشق نمک مخلوط کنید. سپس ۱۰۰ گرم کره به دمای محیط رسیده را اضافه کرده و با نوک انگشتان مواد را ترکیب کنید تا حالت خرده نان پیدا کند (مانند خمیر بیسکویت). در ادامه، حدود ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری گلاب را کم‌کم اضافه کرده و خمیر را فقط در حدی که جمع شود، با دست مخلوط کنید (از ورز دادن زیاد خودداری کنید). خمیر را در کیسه پلاستیکی پیچیده و به مدت ۱ ساعت در یخچال قرار دهید. بعد از استراحت، خمیر را به اندازه‌های کوچک تقسیم کرده، در دست گرد کنید، کمی پهن کرده و با مهر مخصوص نان برنجی طرح بزنید. سپس نان‌ها را در سینی فر چیده و در دمای ۱۶۰ درجه سانتی‌گراد به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه یا تا زمانی که فقط کمی زیر آنها طلایی شود، بپزید. پس از خنک شدن کامل، نان‌ها را در ظرف دربسته نگهداری کنید.
سخن پایانی
غذاهای قاجاری نه تنها نماد فرهنگ و تاریخ ایران هستند، بلکه ترکیبی از طعم، سلامت و تعادل غذایی‌اند. استفاده از مواد طبیعی، ادویه‌های گرم، میوه‌های خشک و آجیل در این غذاها، نشان‌دهنده دانش تغذیه‌ای حکمای ایرانی در تلفیق خوراک با سلامت جسم و روح است.
این غذاها، بازتابی از فرهنگ، اقلیم و ذوق ایرانی در آن دوره می باشند. آنها نه تنها لذیذ و متنوع هستند، بلکه با ترکیب دقیق مواد مغذی، تجربه‌ای از تغذیه سالم، آرامش‌بخش و طبیعت‌محور را به ما هدیه می‌دهند. استفاده از مواد طبیعی، ادویه‌های گرم، میوه‌های خشک و آجیل در این غذاها، نشان‌دهنده دانش تغذیه‌ای حکمای ایرانی در تلفیق خوراک با سلامت جسم و روح است. شاید وقت آن رسیده که گاه‌گاهی به این طعم‌های اصیل بازگردیم و سلامت و لذت را از دل تاریخ، به سفره‌مان بیاوریم.
نسل Z سخن می‌گوید؛ آیا شما زبانشان را می‌دانید؟
تصور کنید در یک مهمانی با جملاتی روبرو می‌شوید که انگار به زبانی بیگانه بیان می‌شوند. «مودت چطوره؟»، «وایبش خوب نبود»، «خیلی سَم بود»… اینها نه کلمات یک آیین باستانی، بلکه اصطلاحات روزمره نسل Z هستند؛ نسلی که با سرعت در حال حرکت است و زبانی پیچیده را خلق کرده است .اما آیا واقعاً راهی برای درک این معما وجود دارد؟ آیا می‌توانیم این شکاف زبانی را پر کنیم و ارتباطی عمیق‌تر با نسل جدید برقرار کنیم؟
در دنیای پرشتاب امروز، که هر روز شاهد تولد پدیده‌های جدید و دگرگونی‌های سریع هستیم، زبان نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما کمتر پدیده‌ای به اندازه زبان یک نسل، می‌تواند تصویری شفاف از جهان‌بینی و هویت جمعی‌شان ارائه دهد. نسل Z، متولدین اواخر دهه ۹۰ میلادی تا اوایل ۲۰۱۰، با ورود قدرتمند خود به عرصه جامعه، نه تنها شیوه‌های جدیدی از زندگی، تفکر و تعامل را به ارمغان آورده‌اند، بلکه گنجینه‌ای از واژگان و اصطلاحات خاص خود را نیز خلق کرده‌اند. این زبان، دیگر صرفاً ابزاری برای برقراری ارتباط نیست؛ بلکه آینه‌ای تمام‌نما از دغدغه‌ها، شوخی‌ها، اعتراضات و حتی آرزوهایشان است.
سفری از «سوبر» (Sober) بودن و جدی گرفتن مسائل، تا «گنگش بالا» (Gangash Bala) بودن و از اعتماد به نفس و جایگاه اجتماعی بالایی برخوردار بودن، تنها گوشه‌ای از این فرهنگ لغت جدید است. هر یک از این واژه‌ها، مانند کدهایی هستند که برای فهم دنیای پیچیده و گاه متناقض نسل Z، باید رمزگشایی شوند. اگر می‌خواهید در این دنیای متحول، عقب نمانید و با جوانان امروز ارتباطی معنادار برقرار کنید، باید زبان آنها را بیاموزید.اما آیا آماده‌اید تا کلیدهای این زبان نوظهور را به دست گیرید؟زبانی که هر روز با واژه‌های جدید، اصطلاحات عجیب و غریب و مفاهیم منحصربه‌فردش، ما را غافلگیر می‌کند.
زبان، تنها ابزار انتقال پیام نیست؛ بلکه کلید فهم یک فرهنگ، یک نسل و یک طرز فکر است. امروزه، نسل Z با زبان خاص خود، نه تنها در حال تعریف دوباره مرزهای ارتباط، بلکه در حال شکل دادن به آینده است. این زبان، فقط مجموعه‌ای از لغات نامفهوم نیست بلکه دریچه‌ای است به سوی فهم نسلی که آینده را می‌سازد.
این نسل با هر بار پلک زدن شما اصطلاحات عامیانه جدیدی می‌سازند. در این خصوص با پردیس چلبی روانشناس کودک و نوجوان به گفت وگو پرداختیم. این مصاحبه دعوتی است برای ورود به این جهان زبانی، تلاشی برای فهم بهتر اینکه چگونه “کلمات، هویت می‌شوند” و چگونه می‌توانیم با گذر از سد واژگان، به درک عمیق‌تری از این نسل پرانرژی و خلاق برسیم.
از «سوبر» تا «گنگش بالا»؛ سفری به دنیای اصطلاحات نسل زد
نسل زد کیست؟
پردیس چلبی ابتدا به توضیح نسل زد پرداخت و گفت: در دنیای امروزی که سرعت تغییرات سرسام‌آور است، مفهومی به نام نسل زد بیشتر از همیشه به گوش می‌رسد. اما این نسل واقعاً کیست؟ چرا خودش رو با نسل‌های دیگر متفاوت می‌داند و این تفاوت را پررنگ تر نشان می دهد اصلا از چه واژه هایی استفاده می کند؟
نسل زد به نوجوانان و جوانان که در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ به دنیا آمده‌انداطلاق می شود
نسل زد اصطلاحی است که بیشتر در فضای مجازی شکل گرفته است و معمولاً به نوجوانان و جوانان امروزی اطلاق میشود. نسلی که در دهه ۸۰ و ۹۰ به دنیا آمده و با اینترنت، شبکه‌های اجتماعی، بحران‌های جهانی، و دنیایی از اطلاعات بزرگ شده است. جوانان این نسل نه مثل نسل پدر و مادرهایشان سنتی هستند، نه مانند دهه هفتادی‌ها شورشگر. نسل زد ترکیبی از نقد، بی‌اعتمادی، خلاقیت و پوچی است.
نسل زد؛ نسل تفاوتها
این روانشناس کودک و نوجوان در خصوص تفاوت‌های نسل زد با سایر نسل ها گفت: این نسل سعی می‌کند خودش رو با نسل‌های دیگر متفاوت نشان دهد، این تفاوت به سبب تجربه های متفاوتی است که این نسل تجربه کرده اند. آنها در دورانی بزرگ شده اند که هیچ چیز قطعیت ندارد، از اقتصاد گرفته تا روابط انسانی.
برای نسل زد در این دنیای بی‌ثبات، هویت‌سازی تبدیل به یک مبارزه شده است. بنابراین خودشان رو با نوع لباس پوشیدن، سبک موسیقی، گفتار خاص از دل فضای مجازی، اینستاگرام، توئیتر و گروه های مجازی نشان می‌دهند. در این سیاه حتی شوخی‌های سیاه از دیگران متمایز می‌کنند چون دنبال دیده‌شدن نیستن، بلکه دنبال درک‌شدن هستند.
اصطلاحات نسل زد
وی معتقد است، این نسل با واژه ها و زبان بازی می کنند و می خواهند با این واژه ها هویتشان را بسازند یا تخلیه روانی انجام دهند. همه این واژه‌ها یک جور مقاومت خاموش ولی خلاقانه هستند، با زبانی که نه کاملاً جدی است نه کاملاً شوخی بلکه یک چیز بینابینی همانند خودشان است.
نسل زد، نسلی است که شاید ظاهرش بی‌تفاوت باشد، اما درونش پر از سؤال‌های جدی درباره معنا، ارزش و حقیقت زندگی است
این دیالوگ ها و واژه ها باعث می شوند از خانواده و سطح اجتماعی دور شده و در نهایت جنگ قدرت در خانه راه بیافتد. نسل زد، نسلی است که شاید ظاهرش بی‌تفاوت باشد، اما درونش پر از سؤال‌های جدی درباره معنا، ارزش و حقیقت زندگی است. زبان نسل زد یک زبان زنده و سیال بوده و واکنش‌محور است و در آن هیچ‌چیز دائمی نیست، حتی خود اصطلاح نسل زد. ممکن است چند سال دیگه تبدیل به یک شوخی قدیمی شود.
این نسل سعی نمی‌کند صرفاً متفاوت باشد بلکه واقعاً با آنچه نسل‌های پیش از او تجربه کرده‌اند، فرق دارد. تفاوت در زبان، لحن و نگاه، واکنشی طبیعی است به جهانی که مدام در حال تغییر است؛ جهانی که گاهی قابل پیش‌بینی نیست و اغلب به جای معنا، سرعت و فشار را تحویل میدهد. زبان نسل زد، انعکاسی از این شرایط است، زبانی زنده، پویا و گاهی تلخ، اما همیشه در جست‌وجوی معنا.
درک این زبان، گامی مهم است برای شناختن نسلی که شاید کمتر حرف بزند، اما وقتی صحبت می‌کند، واقعیت‌های زیادی را به شیوه خودش روایت می‌کند.
آشنایی با واژه ها و اصطلاحات عجیب نسل زد
چگونه قرار است با اصطلاحات روزمره بچه‌های نسل Z خود همگام باشید؟ نترسید، هنوز وقت هست که برخی از این اصطلاحات را بیاموزید تا در ارتباط با جوان و نوجوانتان به مشکل بر نخورید. البته این اصلاحات ثانیه به ثانیه رشد می کند، اما یادگیری برخی از این اصطلاحات و بکارگیری آنها از سوی شما ممکن است هنگام ارتباط با نسل زد، آنها احساس راحتی و نزدیکی بیشتری با شما داشته باشند.
سوبر= بچه مثبت
کراش زدن= احساس عاطفی شدید به کسی
گل واژه = آدم تنبل و کم عقل
گاسیپ کردن= غیبت کردن
پیکمی= به کسی گفته می شود که به دنبال جلب توجه است
سایبر بولی= قلدر مجازی
استاکر= کسی که خیلی پیگیر کسی است و همانند سایه کسی دیگری را دنبال می کند.
تاکسیک= به آدم سمی و کسی که در یک جمع به انرژی منفی میدهد و به دنبال دوبهم زنی است.
اکلیلی شدن= ذوق زدگی بسیار زیاد
حق پروکسی= یعنی کسی که خیلی درست می‌گوید.
نوب= به فرد مبتدی گفته می شود که در یادگیری فرد ضعیفی است.
گنگش بالا است= کسی که آدم خاصی است و خودش را هم دست بالا میگیرد.
وایب= به حس و حال درونی گفته می شود.
اسپم خنده= خیلی خنده دار بودن
تبر زدن= کسی که در رابطه گمراه می شود و تصمیم اشتباه می گیرد.
شیپ کردن= کسی را با دیگران آشنا کردن و دوست کردن.
عالی نواختن= این اصطلاح به نوازندگی ربطی ندارد بلکه به کسی که آشپزی خوبی دارد می گویند عالی نواختی.
پوکرفیس= کسی که احساساتش در صورتش بروز نمی کند.
تهران ۵۱ = کارمندان دولت
بعد از آشنایی با این اصطلاحات به راحتی متوجه می شوید که این اصطلاحات یا به صورت مبتکرانه و خلاقانه در بیان احساسات، موقعیت ها یا رویدادهای خاص ساخته شده، یا اصطلاحات عامیانه ای است که در گذشته در زبان استفاده می شده اند، اما با ظهور نسل زد و حضور پررنگ آنها در فضای آنلاین، به طور گسترده ای در میان این نسل استفاده می شوند، یا اصطلاحات ترندی است که در یک دوره زمانی کوتاه، محبوبیت زیادی پیدا می کنند و در رسانه های اجتماعی و بین اعضای نسل زد به سرعت گسترش می یابند. برخی از این اصطلاحات هم از اصطلاحات انگلیسی برگرفته شده است.
امنیت ساندویچ‌های سرد، خط قرمز سلامت شما در گرما!
اهمیت رعایت بهداشت ساندویچ‌های سرد در فصول گرم و ایام سفر، مسئله‌ای حیاتی برای حفظ سلامت عمومی است. ساندویچ‌های سرد، برخلاف غذاهای پخته‌شده، فاقد مرحله نهایی پخت هستند به همین دلیل، این نوع محصولات در دسته غذاهای با ریسک میکروبی متوسط تا بالا قرار می‌گیرند و رعایت دقیق شرایط بهداشتی در تمام مراحل تهیه، نگهداری و توزیع آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
رعایت دقیق و بی‌کم‌وکاست استانداردهای بهداشتی در تمام مراحل زنجیره تولید، از تهیه مواد اولیه تا بسته‌بندی و نگهداری، ساندویچ های سرد برای تضمین سلامت مصرف‌کنندگان امری ضروری و حیاتی است. به طور خاص، نگهداری این ساندویچ‌ها در دمای کنترل‌شده ۱ تا ۴ درجه سانتی‌گراد، به عنوان یک گام پیشگیرانه کلیدی، از رشد و تکثیر باکتری‌های بیماری‌زا جلوگیری می‌کند و کیفیت و ایمنی محصول را تا زمان مصرف حفظ می‌کند.
مسئولیت حفظ سلامت غذا تنها بر عهده تولیدکنندگان نیست و مصرف‌کنندگان نیز نقش محوری در این فرآیند ایفا می‌کنند. هوشیاری و دقت نظر در هنگام خرید ساندویچ‌های سرد می‌تواند به طور قابل توجهی ریسک ابتلا به بیماری‌های ناشی از غذا را کاهش دهد. مهم‌ترین نکاتی که شهروندان باید به آن توجه کنند، شامل بررسی دقیق سلامت و یکپارچگی بسته‌بندی (بدون هرگونه پارگی، تورم یا تغییر شکل)، اطمینان از وجود شماره پروانه ساخت بهداشتی و تاریخ انقضا روی محصول، و مهم‌تر از همه، مشاهده نگهداری صحیح ساندویچ‌ها در یخچال‌های فروشگاه با دمای مناسب است. نادیده‌گرفتن هر یک از این شاخص‌ها می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری برای سلامت به همراه داشته باشد.
این گزارش با هدف ارائهٔ یک تصویر جامع از اهمیت بهداشت ساندویچ‌های سرد در فصل گرما و سفرهای تابستانی تدوین شده است تا مصرف‌کنندگان، کارگزاران بهداشت عمومی، و ارائه‌دهندگان خدمات غذایی بتوانند با آگاهی بهینه‌تر تصمیم‌گیری کنند و از خطرات سلامت جلوگیری کنند.
ساندویچ سرد، به عنوان یک وعده غذایی چندلایه که در آن دو یا چند برش نان، مواد غذایی سرد یا تازه را در خود جای می‌دهند، تعریفی متمایز از ساندویچ‌های گرم دارد. این مواد غذایی می‌توانند شامل پروتئین‌های پخته و سرد شده مانند مرغ یا گوشت، انواع سبزیجات تازه یا پخته، محصولات لبنی همچون پنیرهای سرد، سس‌ها و حتی مواد اولیه‌ای باشند که به صورت سرد سرو می‌شوند. تفاوت کلیدی این نوع ساندویچ‌ها با مدل‌های گرم، در عدم وجود یا محدودیت فرآیند حرارتی مجدد قبل از مصرف است. این ویژگی، ضمن سهولت در آماده‌سازی، لزوم توجه ویژه به اصول بهداشتی و زنجیره سرد را برجسته می‌سازد تا از هرگونه فساد میکروبی جلوگیری شود.
رعایت دقیق اصول بهداشتی در تمام مراحل، از تهیه تا مصرف، برای پذیرش و مصرف ایمن این ساندویچ‌ها حیاتی است
اهمیت ساندویچ‌های سرد در فصل گرما و ایام سفر غیرقابل انکار است. سهولت حمل و نقل و نگهداری کوتاه‌مدت، آنها را به گزینه‌ای ایده‌آل برای مسافران و افرادی تبدیل کرده است که به دنبال غذایی سریع و در دسترس هستند. در شرایطی که امکان پخت یا گرم کردن غذا محدود است، ساندویچ سرد می‌تواند انرژی لازم برای فعالیت‌های روزانه را تامین کند.
با این حال، همین سهولت استفاده، چالش‌های بهداشتی خاص خود را به همراه دارد. خطرات میکروبی، به ویژه در دمای بالای محیط، حمل و نقل نامناسب و نگهداری طولانی‌مدت، این محصولات را به یکی از دغدغه‌های اصلی حوزه سلامت مواد غذایی تبدیل کرده است. بنابراین، رعایت دقیق اصول بهداشتی در تمام مراحل، از تهیه تا مصرف، برای پذیرش و مصرف ایمن این ساندویچ‌ها حیاتی است.
برای تضمین ایمنی و کیفیت ساندویچ‌های سرد، رعایت ویژگی‌های بهداشتی و ایمنی در راس امور قرار دارد. این امر با استفاده از مواد اولیه باکیفیت، تازه و عاری از آلودگی آغاز میشود. نگهداری صحیح مواد اولیه در شرایط ایده‌آل و حفظ مداوم “زنجیره سرد” (Cold Chain) که به معنای حفظ دمای پایین و مناسب در تمام طول مسیر از تولید تا مصرف است، از پایه‌های اساسی محسوب میشود. علاوه بر این، کنترل عوامل محیطی مانند نور، رطوبت و آلودگی‌های محیطی بر کیفیت مواد غذایی ضروری است. همچنین، توجه دقیق به تاریخ مصرف و برچسب‌گذاری صحیح محصولات، اطلاعات حیاتی را برای مصرف‌کنندگان فراهم می‌آورد تا بتوانند با اطمینان خاطر از ایمنی ساندویچ سردی که انتخاب می‌کنند، بهره‌مند شوند.
خطرات میکروبی و شرایط نگهداری صحیح
ساندویچ‌های سرد، با وجود سهولت و محبوبیتشان، به دلیل عدم گذراندن مرحله نهایی پخت، بستری مساعد برای رشد انواع باکتری‌های مضر فراهم می‌کنند. باکتری‌هایی مانند لیستریا مونوسیتوژنز، سالمونلا، ای‌کولی، استافیلوکوکوس اورئوس و کلستریدیوم پرفرنژنس، که هر کدام شرایط و سرعت رشد متفاوتی دارند، می‌توانند سلامت مصرف‌کننده را به خطر اندازند.
نکته بسیار مهم این است که بازه دمایی ۵ تا ۶۰ درجه سلسیوس به عنوان “دامنه دمایی خطرناک” شناخته میشود، زیرا در این محدوده، اکثر میکروارگانیسم‌ها به سرعت تکثیر می‌یابند. حتی در ساندویچ‌های سرد که تصور میشود ایمن‌تر هستند، اگر نگهداری آنها بیش از حد تعیین شده یا در شرایط نامناسب محیطی صورت گیرد، خطر رشد و فعالیت این باکتری‌ها همچنان پابرجاست و می‌تواند کیفیت و ایمنی غذا را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
عوامل متعددی در تشدید خطرات میکروبی ساندویچ‌های سرد نقش دارند که درک آنها برای رعایت بهداشت ضروری است. مهم‌ترین این عوامل، دمای نگهداری نامناسب است؛ گرمای بیش از حد یا نگهداری طولانی‌مدت در دمای اتاق، بستری ایده‌آل برای رشد سریع میکروب‌ها فراهم می‌آورد. کیفیت و تازگی مواد اولیه نیز تاثیر مستقیمی بر سطح خطر دارد؛ استفاده از مواد خام یا پخته‌ای که تاریخ مصرفشان رو به اتمام است یا کیفیت لازم را ندارند، میزان آلودگی احتمالی را افزایش میدهد. تماس با سطوح آلوده، ابزار غیر استریل، یا عدم رعایت بهداشت فردی توسط پرسنل تهیه و عرضه، از دیگر راه‌های ورود میکروارگانیسم‌ها به ساندویچ هستند. همچنین، بسته‌بندی نامناسب و عدم حفظ سرما در طول حمل و نقل، به ویژه در مسافت‌های طولانی، می‌تواند زنجیره سرد را مختل کرده و خطر رشد میکروبی را تشدید کند.
برای اطمینان از ایمنی ساندویچ‌های سرد، رعایت دقیق معیارهای بهداشتی، به‌ویژه حفظ زنجیره سرد، حیاتی است. این زنجیره شامل نگهداری مواد غذایی در دمای ۰ تا ۵ درجه سلسیوس است تا از رشد میکروارگانیسم‌ها جلوگیری شود. همچنین، هر محصول غذایی باید دارای تاریخ انقضا و زمان مصرف ایمن مشخص باشد؛ به طور کلی، ساندویچ‌های سرد بهتر است حداکثر ظرف ۲۴ ساعت در دمای سرد نگهداری و مصرف شوند.
برای اطمینان از ایمنی و کیفیت ساندویچ‌های سرد هنگام مصرف، رعایت نکات بهداشتی زیر توسط مصرف‌کنندگان اکیداً توصیه میشود:
قبل از مصرف: همواره تاریخ تولید و انقضای درج شده روی بسته‌بندی را به دقت بررسی کنید و از نگهداری صحیح محصول طبق دستورالعمل اطمینان حاصل نمایید. پیش از هر چیز، ظاهر، بو و طعم ساندویچ را ارزیابی کنید؛ در صورت مشاهده هرگونه نشانه غیرعادی مانند بوی نامطبوع، تغییر رنگ، بافت نامناسب یا طعم نامطلوب، از مصرف آن جداً خودداری کنید. خرید خود را از فروشندگان معتبر که بهداشت محیط کار را رعایت کرده و از سیستم‌های نگهداری سرد مناسب بهره می‌برند، انجام دهید. همچنین، به بسته‌بندی محصول توجه کنید؛ بسته‌بندی‌های سالم، پلمپ شده یا دارای نوار ایمنی، احتمال آلودگی خارجی را به حداقل می‌رسانند.
هنگام خرید و نگهداری: بلافاصله پس از خرید، ساندویچ را در یخچال نگهداری کنید و در صورت امکان، از لایه‌های محافظتی برای جلوگیری از تماس با آلودگی‌های احتمالی در یخچال بهره ببرید. برای کاهش زمان قرار گرفتن در معرض دمای محیط و کمک به خنک شدن سریع‌تر، مواد غذایی را به قسمت‌های کوچک‌تر تقسیم کرده و در ظرف‌های جداگانه نگهداری کنید. استفاده از ظروف دربسته و محکم، از تماس ساندویچ با آلاینده‌های محیطی جلوگیری می‌کند. همچنین، رعایت اصل عدم تماس مواد غذایی خام با پخته شده در یک فضای مشترک (آلودگی متقاطع) برای حفظ سلامت ضروری است.
توصیه‌های ویژه برای سفر و گروه‌های حساس: هنگام سفر، از کیف‌های عایق مجهز به بلوک‌های سرد برای حفظ دمای مناسب ساندویچ‌ها استفاده کنید و در طول مسیر، مواد اولیه و آب سالم را از منابع معتبر تهیه نمایید. ساندویچ‌ها را در ظروف مقاوم در برابر ضربه و فشار نگهداری کنید. به ویژه برای کودکان و سالمندان که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند، مراقبت بیشتری در نگهداری ساندویچ‌های سرد لازم است؛ وعده‌های غذایی را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کرده و زمان مصرف را کوتاه‌تر کنید تا خطر آلودگی به حداقل برسد. آموزش اعضای همراه در سفر در مورد اهمیت نگهداری سرد و تشخیص علائم فساد، گامی مهم در حفظ سلامت جمعی است.
سنجش بینایی بیش از ۱۲ هزار کودک ۳ تا شش سال
در اجرای طرح ملی پیشگیری از تنبلی چشم تاکنون بیش از ۱۲ هزار کودک سه تا شش سال هرمزگانی سنجش شدند.
رئیس بهزیستی شهرستان بندرعباس گفت: والدین با مراجعه به نشانی اینترنتی behzisti.ir کودکان خود را در این برنامه ملی نام نویسی کنند.
هادی مرادی افزود: کودکان متولد نیمه دوم سال ۹۸ تا سال ۱۴۰۱ با در دست داشتن شناسنامه می‌توانند به مراکز جامع سلامت و اداره‌های بهزیستی شهرستان مربوطه مراجعه کنند.
وی گفت: این برنامه ملی در سه سطح اجرا میشود و قرار است ۱۱۵ هزار کودک ۳ تا ۶ سال هرمزگانی غربالگری شوند.
برنامه ملی پیشگیری از تنبلی چشم که از اردیبهشت آغاز شده است تا پایان سال در هرمزگان ادامه دارد.