قدرت باروری رابطه مستقیم با «سن» دارد

یک جنین شناس، با عنوان این مطلب که قدرت باروری به ویژه در زنان، رابطه مستقیم با سن دارد، به زوجین جوان توصیه کرد هر چه زودتر برای فرزندآوری اقدام کنند.

با افزایش سن ازدواج و تعویق فرزندآوری، حفظ توان باروری به یکی از چالش‌های مهم سلامت در جوانان تبدیل شده است. متخصصان مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا وابسته به جهاددانشگاهی، تأکید دارند که فریز تخمک و جنین در سنین مناسب می‌تواند شانس باروری در سال‌های بعد را به شکل قابل توجهی افزایش دهد.

علیرضا حیدرنژاد جنین‌شناس، در این باره گفت: بسیاری از جوانان به دلایل مختلف اجتماعی، اقتصادی یا شخصی، ازدواج و تصمیم برای فرزندآوری را به دهه‌های سوم و چهارم زندگی موکول می‌کنند. این در حالی است که قدرت باروری، به ویژه در زنان، رابطه مستقیم با سن دارد.

وی افزود: دختران از بدو تولد با تعداد محدودی تخمک به دنیا می‌آیند و این ذخیره تخمک‌ها با گذر زمان، هم از نظر تعداد و هم کیفیت کاهش می‌یابد. مردان نیز با افزایش سن با افت کیفیت اسپرم مواجه می‌شوند.

به گفته مسئول کنترل کیفی آزمایشگاه جنین‌شناسی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا، این مرکز با بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین فناوری‌های کمک‌باروری، امکان فریز تخمک برای دختران مجرد و فریز جنین برای زوج‌های جوان را فراهم کرده است. توصیه می‌شود بانوان زیر ۳۰ سال، در صورت نداشتن برنامه ازدواج در آینده نزدیک، اقدام به فریز تخمک کنند.

حیدرنژاد افزود: همچنین در صورتی که فرد ازدواج کرده باشد، فریز جنین روش مؤثرتری خواهد بود، چرا که یک مرحله جلوتر از فریز تخمک محسوب می‌شود و شانس موفقیت را افزایش می‌دهد.

وی، هدف از ارائه این خدمات را حفظ قدرت باروری افراد و پیشگیری از ناباروری ناشی از افزایش سن یا بروز اختلالات دیگر در سال‌های آینده عنوان کرد و افزایش آگاهی و اطلاع رسانی به موقع در این زمینه را گامی مؤثر در ارتقا سلامت باروری و تصمیم‌گیری آگاهانه جوانان دانست.

حیدرنژاد گفت: جوانان امروز باید بدانند که علم، راهکارهایی مطمئن برای حفظ باروری در اختیارشان گذاشته است. کافی است پیش از آنکه زمان طلایی از دست برود، تصمیم هوشمندانه بگیرند.

ام‌اس چیست و چه درمانی دارد؟

ام‌اس، بیماری که این روزها نامش بیشتر شنیده می‌شود، چالشی بزرگ برای مبتلایان و خانواده‌هایشان است. ایرنا اصفهان در این مصاحبه به بررسی علل، علائم، تشخیص و درمان‌های نوین این بیماری می‌پردازد.

بیماری مالتیپل اسکلروزیس یا همان ام‌اس نامی است که شاید این روزها بیشتر از قبل به گوشمان می‌خورد. یک بیماری مزمن سیستم عصبی مرکزی، که چالش‌های فراوانی را برای مبتلایان و خانواده‌هایشان ایجاد می‌کند بر اساس اظهارات محمد علی صحراییان، نایب رییس انجمن ام‌اس ایران، آمارها نشان می‌دهد که ۱۲۰ هزار نفر در ایران به ام‌اس مبتلا هستند و این تعداد رو به افزایش است.

بر اساس آمار انجمن ام اس اصفهان، هم اکنون ۱۳ هزار مبتلا به ام اس در استان اصفهان زندگی می کنند که بیش از ۱۰ درصد مبتلایان به ام اس در سراسر کشور را تشکیل می دهند.

بیماری ام‌اس، با تاثیر بر سیستم عصبی مرکزی، می‌تواند زندگی افراد را به طور چشمگیری تغییر دهد. این بیماری با علائم متنوع و پیش‌بینی‌ناپذیر خود، اگر مورد درمان قرار نگیرد می تواند فرد مبتلا، را فلج، نابینا و یا کم توان کند و زندگی وی و خانواده او را فلج نماید.

در مصاحبه پیش رو با دکتر مرضیه رحیمی، پزشک متخصص بیماری های مغز و اعصاب و ستون فقرات بیمارستان عیسی ابن مریم دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، برای بررسی این بیماری به گفت و گو نشسته ایم و تلاش می‌کنیم تا با ارائه اطلاعات دقیق و جامع، به درک بهتر و مدیریت موثرتر آن کمک کنیم.

ام‌اس چیست و چه درمانی دارد؟

خبرنگار: از اینکه وقتتان را در اختیار ما قرار دادید سپاسگزاریم. برای شروع، اگر ممکن است به زبان ساده توضیح دهید که بیماری ام‌اس دقیقاً چیست و هنگام ابتلا به این بیماری چه اتفاقی در بدن بیماران می‌افتد؟

رحیمی: سلام عرض می‌کنم خدمت شما و خوانندگان عزیز. ممنون از توجه شما به این موضوع مهم. ام‌اس در واقع یک بیماری خود ایمنی است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن که وظیفه دفاع در برابر عوامل خارجی مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها را دارد، به اشتباه به بخشی از سیستم عصبی مرکزی خود فرد (مغز و نخاع) حمله می‌کند و هدف این حمله، «غلاف میلین» است. میلین را می‌توان به پوشش عایق سیم‌های برق تشبیه کرد که اطراف رشته‌های عصبی را می‌پوشاند و به انتقال سریع و کارآمد پیام‌های عصبی کمک می‌کند. وقتی میلین آسیب می‌بیند، این پیام‌ها کند شده یا کاملاً مختل می‌شوند که این اختلال در ارتباط، منجر به بروز علائم بالینی بیماری ام‌اس می‌گردد. محل و شدت این آسیب‌ها که به آن‌ها پلاک یا ضایعه گفته می‌شود تعیین‌کننده نوع و شدت علائم در هر فرد است.

ام‌اس چیست و چه درمانی دارد؟

خبرنگار: آماری از مبتلایان به بیماری ام اس در سطح دنیا، کشور و اصفهان وجود دارد؟

رحیمی: بله، در حال حاضر بر اساس آخرین گزارش سازمان بهداشت جهانی حدود سه میلیون بیمار مبتلا به ام‌اس در سطح جهان شناسایی شده اند و بر اساس آمار دانشگاه های علوم پزشکی اصفهان و کاشان، استان اصفهان بیش از ۱۳ هزار مبتلا به ام‌اس مبتلا که بیشتر این افراد عضو نهادهای خیریه ای مانند انجمن ام اس اصفهان هستند. در استان اصفهان، از هر هزار نفر، ۲ نفر به ام‌اس مبتلا هستند که این آمار در کلان‌شهر اصفهان به سه نفر در هر هزار نفر می‌رسد.

این بیماری در بین خانم های جوان شایع تر است و به عنوان نمونه در اصفهان از هر یک هزار زن، پنج نفر به ام‌اس مبتلا هستند. بر اساس اعلام انجمن ام اس اصفهان، میانگین سنی مبتلایان این بیماری در استان ۲۷ سال است البته در سال ها اخیر تعداد زیادی از جمعیت مسن نیز با این بیماری در کنار دیگر مشکلات ناشی از افزایش سن روبرو شده اند و هم اکنون بنده بیمارانی دارم که در سن ۵۰ سالگی به این بیماری مبتلا شده اند.

خبرنگار: علائم اولیه و شایع که بیماران را به سمت مراجعه به پزشک سوق می‌دهد، کدام‌ها هستند؟

رحیمی: علائم ام‌اس بسیار متنوع و غیرقابل پیش‌بینی هستند. هیچ ۲ بیماری علائم یکسانی ندارند و این یکی از چالش‌های این بیماری است. با این حال، برخی از علائم شایع اولیه که بیماران را نگران می‌کند و باعث مراجعه می‌شوند، شامل خستگی مفرط، مشکلات بینایی، بی‌حسی یا گزگز، ضعف عضلانی، مشکلات تعادلی و سرگیجه و لرزش است.

لازم به ذکر است این علائم شایع در برخی بیماری های دیگر نیز وجود دارد اما نوع آن در ام اس کمی متفاوت است. به عنوان مثال خستگی مفرط، خستگی‌ای که با استراحت برطرف نمی‌شود و می‌تواند ناتوان‌کننده باشد. مشکلات بینایی شامل تاری دید در یک چشم، دوبینی، درد چشم یا از دست دادن موقت بینایی است. بی‌حسی یا گزگز نیز اغلب در یک سمت بدن، پاها یا بازوها به وجود می آید. ضعف عضلانی معمولاً در یک اندام یا یک سمت بدن پدید می آید. مشکلات تعادلی و سرگیجه که با حس عدم پایداری هنگام راه رفتن همراه است و لرزش به خصوص در دست‌ها. همه این علائم ممکن است ناگهانی ظاهر شده و سپس بهبود یابند، یا به تدریج تشدید شوند.

خبرنگار: فرمودید که علائم بسیار متنوع هستند. این تفاوت در بروز بیماری در افراد مختلف، به چه دلیل است؟ آیا انواع متفاوتی از ام‌اس وجود دارد؟

رحیمی: بله، تنوع در علائم و سیر بیماری ناشی از محل و وسعت ضایعات میلینی در مغز و نخاع است. به همین دلیل، ام‌اس را به انواع مختلفی طبقه‌بندی می کنند که این طبقه‌بندی در انتخاب روش درمانی بسیار مهم است، انواع ام اس بر اساس کتب مرجع پزشکی مغز و اعصاب شامل ام اس عودکننده-فروکش‌کننده (Relapsing-Remitting MS – RRMS)، ام‌اس پیشرونده ثانویه (Secondary Progressive MS – SPMS)، ام‌اس پیشرونده اولیه (Primary Progressive MS – PPMS) و سندرم بالینی منفرد (Clinically Isolated Syndrome – CIS) است.

ام اس عودکننده-فروکش‌کننده (Relapsing-Remitting MS – RRMS) شایع‌ترین نوع ام اس است که حدود ۸۵ درصد بیماران به آن مبتلا هستند. این بیماری با دوره‌های عود به صورت تشدید ناگهانی علائم یا بروز علائم جدید و سپس دوره‌های بهبودی کامل یا نسبی مشخص می‌شود. در ام‌اس پیشرونده ثانویه (Secondary Progressive MS – SPMS)، بیماری به تدریج و بدون دوره‌های عود و بهبودی مشخص، پیشرفت می‌کند. در ام‌اس پیشرونده اولیه (Primary Progressive MS – PPMS) که نوع کمتر شایع این بیماری است و حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد مبتلایان را شامل می شود، علائم از ابتدا به طور پیوسته و بدون دوره‌های عود و بهبودی مشخص، تشدید می‌شود و در نهایت سندرم بالینی منفرد (Clinically Isolated Syndrome – CIS) که معیارهای تشخیصی پیچیده ای دارد. به هرحال شناخت این انواع به پزشکان متخصص مغز و اعصاب کمک می‌کند تا بهترین استراتژی درمانی را برای هر بیمار و به صورت انفرادی برنامه‌ریزی کنند.

ام‌اس چیست و چه درمانی دارد؟

خبرنگار: با توجه به این پیچیدگی، روند تشخیص ام‌اس چگونه است؟ آیا تشخیص آن دشوار است؟ نقش ام‌ آر آی در این فرآیند چیست؟

رحیمی: تشخیص ام‌اس یک فرآیند بالینی است که نیازمند بررسی دقیق و کنار هم قرار دادن پازل‌های مختلف است. هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص قطعی وجود ندارد. مراحل اصلی تشخیص شامل معاینه بالینی و شرح حال دقیق، تصویربرداری ام آر آی (MRI)، استفاده از پتانسیل‌های برانگیخته Evoked Potentials – بررسی سرعت انتقال پیام‌های عصبی در مسیرهای خاص مثل بینایی یا حسی)، پونکسیون کمری (Lumbar Puncture) و بررسی مایع مغزی نخاعی است. البته تشخیص در مراحل اولیه به دلیل احتمال هم پوشانی علائم با بیماری‌های دیگر، ممکن است دشوار باشد اما با پیشرفت دانش و تکنولوژی MRI، امروزه دقت تشخیص به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

به هر حال ام آر آی (MRI) مهم‌ترین ابزار تشخیصی این بیماری است و تصاویر ام آر آی از مغز و نخاع می‌تواند ضایعات میلینی فعال و قدیمی را نشان دهد. ام‌آرآی نه تنها در تشخیص، بلکه در پیگیری روند بیماری و ارزیابی پاسخ به درمان نیز نقش حیاتی دارد.

خبرنگار: در مورد علل بیماری، آیا می‌دانیم دقیقاً چه چیزی باعث بروز ام‌اس می‌شود؟ آیا عوامل ژنتیکی یا محیطی نقش دارند؟

رحیمی: متاسفانه، علت دقیق ام‌اس هنوز به طور کامل شناخته نشده است. ما می‌دانیم که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز آن نقش دارند. در مورد عوامل ژنتیکی توجه داشتبه باشید که ام‌اس یک بیماری ارثی نیست، اما استعداد ژنتیکی برای ابتلا به آن در برخی افراد وجود دارد. اگر یکی از اعضای خانواده به ام‌اس مبتلا باشد، خطر ابتلای سایرین کمی بیشتر می‌شود، اما این بدان معنا نیست که حتماً به ارث خواهد رسید.

در مورد عوامل محیطی نیز تحقیقات نشان داده‌اند که برخی عوامل محیطی ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهند، امروزه ثابت شده کمبود ویتامین D و حتی سطوح پایین ویتامین D با افزایش خطر ابتلا به ام‌اس مرتبط است. عفونت‌ها، به ویژه عفونت با ویروس اپشتین-بار (EBV) که عامل مونونوکلئوز عفونی است نیز در بروز ام اس نقش پررنگی دارد. تحقیقات نشان داده سیگار کشیدن نیز به عنوان یک عامل خطر قوی و اثبات شده بر روی افزایش احتمال ابتلا و بدتر شدن سیر بیماری ام اس، موثر است همچنین چاقی در دوران نوجوانی نیز به عنوان یک عامل خطر مطرح شده است اما این عوامل به تنهایی بیماری‌زا نیستند، بلکه در یک زمینه ژنتیکی مستعد، می‌توانند به بروز بیماری کمک کنند.

ام‌اس چیست و چه درمانی دارد؟

خبرنگار: به بحث درمان بپردازیم. اهداف اصلی درمان ام‌اس چیست؟ آیا درمانی قطعی وجود دارد؟

رحیمی: متاسفانه، درمانی قطعی برای ام‌اس که بتواند بیماری را ریشه‌کن کند، هنوز وجود نداردف اما این به معنای ناامیدی نیست. پیشرفت‌های درمانی در ۲ دهه اخیر فوق‌العاده بوده و کیفیت زندگی بیماران را به شکل چشمگیری بهبود بخشیده است. امروزه اهداف اصلی درمان ام اس شامل کاهش حملات (عودها) و شدت آن‌هاست که با داروهای تعدیل‌کننده بیماری (DMTs)، کند کردن پیشرفت ناتوانی با جلوگیری از تجمع ضایعات جدید در مغز و نخاع و کاهش سرعت پیشرفت بیماری و مدیریت علائم، شامل کنترل نشانه هایی مانند خستگی، اسپاسم، درد، مشکلات مثانه و موارد دیگر است که به بهبود کیفیت زندگی روزمره بیماران کمک می کند. البته توانبخشی نیز در روند معالجات ام اس نقش پررنگی دارد و به بیمار برای حفظ عملکرد و استقلال خود کمک زیادی می کند.

خبرنگار: وضعیت درمان بیماری ام‌اس در ایران و اصفهان چطوره؟

رحیمی: درمان بیماری ام‌اس در اصفهان همزمان با تهران از سال ۱۳۶۸ آغاز شده و در حال حاضر ۲۱ داروی مختلف در دسترس بیماران مبتلا به ام اس است که بعضی از آن ها می‌توانند علائم را تقریبا به طور کامل از بین ببرند و در ۷۰ تا ۸۰ درصد موارد مؤثر هستند. خوشبختانه در ایران داروهای ام اس به صورت رایگان در اختیار بیماران حتی برای کسانی که بیمه ندارند، قرار می‌گیرد.

خبرنگار: می‌توانید کمی در مورد کلاس‌های مختلف داروهای تعدیل‌کننده بیماری (DMTs) توضیح دهید و اینکه چگونه عمل می‌کنند؟

رحیمی: بله، DMTs ستون فقرات درمان ام‌اس هستند. این داروها سیستم ایمنی را هدف قرار می‌دهند تا حمله آن به میلین را کاهش دهند. آن‌ها به اشکال مختلف تزریقی، خوراکی و وریدی موجود هستند. داروهای تزریقی (مانند اینترفرون‌ها و گلاتیرامر استات) نسل اول این داروها بوده که با کاهش فعالیت سیستم ایمنی، حملات را کاهش می‌دهند.

داروهای خوراکی، نسل جدیدتری از داروهای این بیماری هستند که راحتی بیشتری برای بیمار فراهم می‌کنند و مکانیسم‌های عمل متنوعی دارند، از جمله تاثیر بر سلول‌های ایمنی خاص یا جلوگیری از ورود آن‌ها به سیستم عصبی مرکزی. داروهای وریدی (مانند ناتالیزوماب، اوکرلیزوماب، آلمتوزوماب) نیز داروهای با اثربخشی بالاتر هستند که به طور معمول برای بیماران با بیماری فعال‌تر تجویز می‌شوند و به طور مستقیم بر سلول‌های ایمنی خاص تاثیر می‌گذارند.

انتخاب دارو بستگی به نوع و شدت بیماری، فعالیت آن در ام آر آی (MRI)، وضعیت سلامت عمومی بیمار و عوارض جانبی احتمالی دارد و درمان باید زیر نظر پزشک متخصص مغز و اعصاب کاملاً شخصی‌سازی شود.

خبرنگار: علاوه بر داروها، چه درمان‌های حمایتی و توانبخشی برای بیماران ام اس اهمیت دارد؟

رحیمی: درمان ام‌اس یک رویکرد چندتخصصی را می‌طلبد. داروها بیماری را کنترل می‌کنند، اما توانبخشی و حمایت‌های دیگر نیز برای بهبود کیفیت زندگی بیماران حیاتی هستند. فیزیوتراپی، برای حفظ قدرت، تعادل، هماهنگی و کاهش اسپاسم، کاردرمانی، برای کمک به بیمار برای انجام فعالیت‌های روزمره و حفظ استقلال، گفتاردرمانی، برای رفع مشکلات بلع یا گفتار و مشاوره تغذیه برای رژیم غذایی سالم و متعادل نقش مهمی در سلامت کلی بیماران ام اس دارند، ضمن آن که مشاوره روان‌شناختی نیز به کاهش افسردگی و اضطراب و مدیریت استرس در بیماران ام‌اس کمک زیادی می کند و حمایت روان‌شناختی برای بیماران ام اس بسیار ضروری است.

اما در کنار همه موارد مهمترین بخش در درمان حمایتی مبتلایان ام اس، مدیریت علائم است که با تجویز داروهایی برای کنترل خستگی، درد، مشکلات مثانه و… توسط پزشک صورت می گیرد و تیم حمایتی بیمار ام اس شامل متخصص مغز و اعصاب، فیزیوتراپ، کاردرمانگر، روانشناس، و پرستار متخصص ام اس، در مجموع می‌توانند بهترین مراقبت را به بیماران ارائه دهند.

خبرنگار: چه توصیه‌هایی به بیماران تازه‌تشخیص داده شده و خانواده‌هایشان دارید؟ چگونه می‌توانند با این بیماری زندگی کنند؟

رحیمی: مهمترین نکته برای بیماران تازه‌تشخیص داده شده و خانواده‌هایشان این است که ناامید نشوند. مثبت اندیشی شرط اول مقابله با این بیماری است، امروزه ثابت شده است حفظ روحیه مثبت نقش مهمی در مقابله با چالش‌های بیماری ام اس دارد. ام‌اس دیگر بیماری ۲۰ سال پیش نیست. با درمان‌های موجود، بسیاری از بیماران می‌توانند زندگی عادی و پرباری داشته باشند.

بیماران ام اس نباید از آموزش غافل شوند و باید در مورد بیماری خود اطلاعات کافی کسب کنند زیرا هرچه بیشتر بدانند، بهتر می‌توانند بیماری خود را مدیریت کنند. رعایت درمان نیز باید مورد توجه مبتلایان قرار بگیرد و باید داروهای خود را به طور منظم و طبق دستور پزشک مصرف و از سبک زندگی سالم پیروی کنند.

ورزش منظم، حتی اگر به صورت سبک باشد، برای حفظ قدرت عضلانی، تعادل و روحیه بیماران ام اس ضروری است و بهره مندی از تغذیه سالم شامل رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزیجات، و کاهش غذاهای فرآوری شده به مواجه آن ها با این بیماری کمک زیادی می کند.

مدیریت استرس نیز در مورد بیماران ام اس بسیار مهم است زیرا استرس می‌تواند علائم را تشدید کند. امروز ثابت شده سیگار کشیدن قطعاً به سیر بیماری آسیب می‌زند از این رو اجتناب از سیگار به بیماران توصیه می شود.

حفظ ارتباط با پزشک و تیم درمانی کمک زیادی به بیماران ام اس می کند و بیماران می توانند سوالات خود را پرسیده و مشکلات را گزارش دهند تا روند درمان به شکل موثرتری دنبال شود. حمایت اجتماعی نیز برای بیماران ام اس مهم است و این افراد می توانند با پیوستن به گروه‌های حمایتی به تبادل تجربه با دیگران بپردازند و حس تنهایی خود را کاهش دهند.

خبرنگار: چه چشم‌اندازی برای آینده درمان و مراقبت از بیماران ام‌اس در دهه‌های آتی دارید؟ چه حوزه‌هایی از تحقیقات بیشترین امید را به ما می‌دهند؟

رحیمی: آینده بسیار امیدوارکننده و تحقیقات در حوزه‌های مختلف با سرعت زیادی در حال پیشرفت است. ترمیم میلین یکی از جذاب‌ترین این حوزه‌هاست. یافتن داروهایی که بتوانند میلین آسیب‌دیده را ترمیم کنند، گام بزرگی در درمان قطعی خواهد بود که در مسیر خوبی قرار دارد.

درمان‌های عصبی – محافظتی (Neuroprotection) با داروهایی که از خود سلول‌های عصبی محافظت می‌کند و مانع از تخریب آن‌ها می‌شوند نیز در سال های اخیر گسترش زیادی پیدا کرده ضمن آن که درمان‌های شخصی‌سازی شده که بر اساس پروفایل ژنتیکی و بیولوژیکی هر بیمار روند درمان را مشخص می کند، امروز دنبال می شود و به کمک آن می‌توان درمان‌ها را بهینه‌سازی کرد.

روش‌های تشخیص زودهنگام و دقیق‌تر نیز با کمک بیومارکرهای جدید باعث شده بتوانیم ام‌اس را حتی قبل از بروز علائم بالینی واضح تشخیص دهیم. سلول‌های بنیادی نیز در مرکز تحقیقات در حوزه ام اس قرار گرفته اند و تحقیقات در مورد پتانسیل سلول‌های بنیادی در ترمیم و بازسازی سیستم عصبی مرکزی به شدت دنبال می شود.

پیام من این به همه بیماران ام اس و خانواده های آن ها این است که با وجود پیچیدگی این بیماری، هر روز امیدهای جدیدی در این حوزه به دست می‌آید و همکاری بیمار، خانواده، پزشک و جامعه پژوهشی می‌تواند آینده بهتری را برای مبتلایان به ام اس رقم بزند.

هندزفری، بهای سنگینی برای گوش‌ها دارد

در سال‌های اخیر، استفاده از هندزفری و هدفون در میان اقشار مختلف جامعه به ویژه جوانان و نوجوانان به شدت افزایش یافته است. این ابزارهای صوتی کوچک اما پرکاربرد، امکان شنیدن موسیقی و ارتباط آسان را فراهم کرده‌اند، اما آیا این راحتی به قیمت آسیب دیدن سلامت گوش تمام نمی‌شود؟

هندزفری‌ها اگرچه به ظاهر بی‌خطرند، اما در صورت استفاده نادرست می‌توانند آغازگر اختلالات شنوایی و حتی آسیب‌های برگشت‌ناپذیر باشند.

در گفت‌وگویی با دکتر محمدعلی اصغری، فوق تخصص گوش و استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران به بررسی علائم هشداردهنده، اشتباهات رایج و راهکارهای محافظت از سلامت گوش پرداختیم.

تأثیرات استفاده مداوم از هندزفری بر سلامت گوش

اصغری در ابتدا خاطرنشان کرد که استفاده از هندزفری یا هدفون به خودی خود ضرری ندارد، اما تاکید کرد:«اگر صدا یا درجه ولوم موسیقی یا هر صوتی که از طریق هندزفری وارد گوش می‌شود افزایش یابد، این موضوع می‌تواند آسیب‌زننده باشد. صدای بلند باعث کاهش شنوایی و بروز مشکلاتی مانند وزوز گوش می‌شود که بسیاری از این آسیب‌ها برگشت‌ناپذیر است.»

صدای بلند باعث کاهش شنوایی و بروز مشکلاتی مانند وزوز گوش می‌شوداو افزود: «درصورتی‌ که با صدای کم گوش داده شود، هندزفری یا هدفون خطری برای گوش ندارد.»

علائم آسیب گوش ناشی از استفاده نادرست هندزفری

استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران در پاسخ به این پرسش که چه علائمی نشان‌دهنده آسیب به گوش ناشی از هندزفری است که باید جدی گرفته شود، توضیح داد:«متأسفانه آسیب‌های فرکانس‌های بالا موجب کاهش شنوایی می‌شود که ممکن است برای مدتی طولانی بدون تشخیص باقی بماند. پس از استفاده طولانی‌مدت، فرد به تدریج متوجه کاهش شنوایی یا شنیدن صدای زنگ در گوش می‌شود. این علائم هشداردهنده‌ای هستند که اغلب زمانی مشاهده می‌شوند که آسیب به حدی رسیده که دیگر قابل درمان نیست و دائمی خواهد بود.»

تأثیر شدت صدا و مدت زمان استفاده بر سلامت گوش

این فوق تخصص گوش درباره تأثیر استفاده طولانی‌مدت از هندزفری گفت:«مهم‌ترین فاکتور، شدت صداست؛ یعنی صدای بالای ۸۰ تا ۸۵ دسی‌بل همراه با مدت زمان طولانی استفاده، آسیب بیشتری ایجاد می‌کند. هرچقدر مدت زمان استفاده بیشتر باشد، احتمال آسیب‌دیدگی نیز افزایش می‌یابد.»

افرادی که روزانه ساعت‌های زیادی با هندزفری سر و کار دارند، باید مدت استفاده را محدود کنند.

افرادی که روزانه ساعت‌های زیادی با هندزفری سر و کار دارند، باید مدت استفاده را محدود کنند. استفاده طولانی‌مدت علاوه بر خطرات شنوایی، می‌تواند موجب عفونت مجرای گوش خارجی شود.

وی تاکید کرد: «منظور از طولانی مدت، استفاده بیش از ۲ ساعت در روز است که بهتر است رعایت شود.»

هندزفری، بهای سنگینی برای گوش‌ها دارد

تفاوت هندزفری‌های بی‌سیم و سیمی و مخاطرات صوتی در تمامی سنین

اصغری در پاسخ به این سوال که آیا هندزفری‌های بی‌سیم و بلوتوثی نسبت به مدل‌های سیمی تأثیر متفاوتی روی سلامت گوش دارند، گفت:«خیر، تاکنون شواهدی مبنی بر تفاوت در اثرات این دو نوع هندزفری بر سلامت گوش گزارش نشده است.»

وی همچنین درباره خطرات استفاده از هندزفری در کودکان و نوجوانان گفت:«برای همه افراد، چه کودک و چه بزرگسال، اگر صوت با شدت بالا وارد گوش شود، آسیب‌زا است. حتی شنیدن موسیقی با صدای بسیار بلند از طریق اسپیکر یا در محیط‌هایی مانند خودرو نیز می‌تواند موجب آسیب شود، حتی اگر هندزفری به کار نرود.»

استفاده هندزفری زیر کلاه ایمنی و احتمال آسیب

اصغری در خصوص تأثیر استفاده از هندزفری زیر کلاه ایمنی در مواقع تصادف اظهار داشت: «به هر حال ممکن است کلاه ایمنی هم به گوش آسیب بزند و این موضوع ارتباطی به وجود هندزفری ندارد. اینکه گوش و هندزفری داخل کلاه باشد یا نباشد، بستگی به نوع کلاه دارد و معمولاً باعث ناشنوایی نمی‌شود.»

افرادی که روزانه ساعت‌های زیادی با هندزفری سر و کار دارند، باید مدت استفاده را محدود کنندوی ادامه داد: هندزفری به طور عمقی وارد ساختار گوش نمی‌شود و نهایتاً ممکن است زخمی یا آسیبی سطحی به مجرای گوش وارد کند.

اصغری در پایان توصیه کرد: « افرادی که روزانه ساعت‌های زیادی با هندزفری سر و کار دارند، باید مدت استفاده را محدود کنند. استفاده طولانی‌مدت علاوه بر خطرات شنوایی، می‌تواند موجب عفونت مجرای گوش خارجی شود.»

کودک از چه سنی باید در اتاق خود بخوابد؟

بررسی مزایا و معایب خواب کودک در اتاق مستقل

 تحقیقات نشان می‌دهد داشتن اتاق جداگانه می‌تواند به استقلال و حریم شخصی کودک کمک کند، اما این موضوع به شرایط خانوادگی بستگی دارد.

تصمیم‌گیری در مورد اتاق جداگانه برای کودکان، موضوعی است که به عوامل مختلفی از جمله فرهنگ، اقتصاد، و نیازهای رشدی کودک بستگی دارد. در فرهنگ‌های غربی، داشتن اتاق جداگانه برای هر کودک به تدریج به یک استاندارد تبدیل شده است، اما در بسیاری از فرهنگ‌ها، به ویژه در خانواده‌های چندفرزند، هم‌اتاقی رایج است. تحقیقات نشان می‌دهد که این موضوع می‌تواند تأثیرات متفاوتی بر توسعه روانی و اجتماعی کودک داشته باشد

تحقیقات نشان داده‌اند که تأخیر در انتقال کودک از گهواره به تخت تا حدود ۳ سالگی می‌تواند کیفیت و کمیت خواب او را بهبود بخشد. از سوی دیگر، کودکانی که اتاق مستقل دارند به‌طور متوسط حدود ۲۸ دقیقه خواب شبانه‌ی بیشتری دارند و حس استقلال بهتری پرورش می‌دهند، اما ممکن است اضطراب جدایی یا کاهش نظارت والدین را تجربه کنند. لذا تصمیم‌گیری باید بین ملاحظات ایمنی، نیازهای رشدی کودک، دینامیک خانوادگی و فرهنگ، با گذار تدریجی و ابزارهای نظارتی متعادل شود تا سلامت روان و جسم کودک و آرامش والدین تأمین گردد.

راهنمای آکادمی اطفال آمریکا

آکادمی اطفال آمریکا توصیه می‌کند نوزادان برای کاهش خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) حداقل تا ۶ ماه و ترجیحاً تا ۱۲ ماهگی در اتاق والدین اما روی سطح جداگانه (گهواره یا تخت مخصوص) بخوابند.

این سازمان هشدار می‌دهد که به‌کارگیری بالش، تشک نرم یا اسباب‌بازی‌های نرم در فضای خواب نوزاد می‌تواند خطر خفگی یا آسیب‌دیدگی را افزایش دهد.

اگرچه این توصیه‌ها بیش از یک دهه است که ثابت مانده‌اند، شواهد جدید پیشنهاد می‌کنند ممکن است انتقال به اتاق مستقل زودتر از یک سال نیز در برخی خانواده‌ها مفید باشد.

مطالعات نشان می‌دهند که فضای شخصی می‌تواند به توسعه شخصیت و اعتماد به نفس کودکان کمک کند، اما همزمان، هم‌اتاقی نیز می‌تواند به تقویت روابط خواهر و برادر و یادگیری مهارت‌های اجتماعی کمک کند.

به عنوان مثال، مطالعه‌ای دیگر تأکید دارد که کودکان با داشتن اتاق جداگانه می‌توانند خلاقیت خود را ابراز کنند، اما هم‌اتاقی می‌تواند به کاهش اضطراب در کودکان خردسال کمک کند.

مزایای اتاق جداگانه

بهبود کیفیت و کمیت خواب

براساس این گزارش که در سایت تبیان منتشر شده است ، مطالعات نشان داده‌اند که کودکانی که اتاق مستقل دارند، به‌طور متوسط ۸ ساعت و ۱۶ دقیقه در شب می‌خوابند، در حالی که کودکان با خواب مشترک حدود ۷ ساعت و ۴۸ دقیقه می‌خوابند.

این بهبود به ویژه در خانواده‌های با درآمد بالاتر برجسته است، با کاهش اختلاف در کیفیت خواب در سطح درآمدهای پایین‌تر

تقویت حس استقلال و حریم خصوصی

نویسندگان مقالات روان‌شناسی رشد استدلال می‌کنند که داشتن اتاق مستقل می‌تواند به کودکان حس کنترل و مسئولیت‌پذیری بدهد و برای آماده‌سازی آن‌ها جهت ورود به مراحل بعدی زندگی مفید باشد.

محققان همچنین بیان می‌کنند که تفکیک فضا برای بازی و خواب می‌تواند به کودک کمک کند تا الگوهای رفتاری و خواب بهتری بیاموزد، مشابه اصولی که برای بزرگسالان شناخته‌شده است.

کاهش اختلافات

وقتی کودکان اتاق جداگانه‌ای دارند، احتمال درگیری‌ها و اختلافات بر سر فضا و وسایل شخصی کمتر است. این موضوع به ویژه در خانواده‌های چندفرزند مهم است.

فرصت برای ابراز خلاقیت و شخصیت

 کودکان می‌توانند فضای خود را طبق سلیقه‌شان تزئین کنند، که این امر به توسعه شخصیت و اعتماد به نفس آن‌ها کمک می‌کند.

 معایب اتاق جداگانه

اضطراب جدایی

والدین ممکن است نگران اضطراب جدایی یا خطرگاه‌های ایمنی مانند سقوط از تخت یا خفگی باشند، به‌خصوص اگر ابزارهای نظارتی (مانند مانیتور کودک) مناسب نباشد.

مطالعات نشان داده‌اند که در برخی خانواده‌ها، خواب در اتاق جداگانه می‌تواند منجر به بیداری‌های مکرر کودک و اضطراب والدین شود که در مجموع کیفیت خواب خانواده را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

احساس تنهایی

برخی کودکان، به ویژه کسانی که عادت به خوابیدن یا بازی کردن با خواهر یا برادرشان دارند، ممکن است در اتاق جداگانه احساس تنهایی کنند. این موضوع می‌تواند بر سلامت روانی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد.

 مشکلات نظارت والدین

والدین ممکن است نظارت بر فعالیت‌های کودکان خود را در صورت داشتن اتاق جداگانه سخت‌تر پیدا کنند، به ویژه اگر کودکان جوان هستند و نیاز به نظارت بیشتری دارند.

انزوای اجتماعی

روان‌شناسان محیط‌زیستی هشدار می‌دهند که جداسازی فضا می‌تواند حس تنهایی و انطباق دشوارتر کودک با محیط خانوادگی را تشدید کند، به ویژه در مناطقی که فرهنگ‌های جمع‌گرایانه اهمیت نزدیکی فیزیکی را بیشتر می‌دانند.

زمینه فرهنگی و تاریخی

 از نظر تاریخی و فرهنگی، داشتن اتاق جداگانه برای کودکان یک نرم‌افزار نسبتاً جدید است. در بسیاری از فرهنگ‌ها و حتی در گذشته، کودکان اغلب اتاق را با خواهر و برادر یا حتی والدین‌شان تقسیم می‌کردند. این موضوع نشان‌دهنده آن است که داشتن اتاق جداگانه لزوماً ضروری نیست.

بهتر است این نکات را جدی بگیرید

شروع با گهواره یا تخت در اتاق والدین: تا حداقل ۶ ماهگی ادامه دهید و پس از آن با مانیتور یا پیجر و بررسی ایمنی، مکان گهواره را به نزدیکی در ورودی اتاق کودک منتقل کنید.

ایجاد روتین مشخص: برای خواب یک روتین ثابت مانند قصه‌خوانی یا موسیقی ملایم در اتاق مستقل کودک داشته باشید تا ارتباط ذهنی بین آن فضا و خواب تقویت شود.

استفاده از ابزارهای نظارتی: به‌کارگیری مانیتور صدا یا تصویر و اطمینان از ایمنی تخت و فضای خواب برای کاهش اضطراب والدین و کودک ضروری است.

توجه به ویژگی‌های فردی کودک: برخی کودکان از سن ۲–۳ سالگی برای اتاق مستقل آماده‌اند، اما برخی دیگر ممکن است نیاز به زمان بیشتر داشته باشند؛ به نشانه‌های اضطراب یا مقاومت کودک توجه کنید.

تصمیم‌گیری درباره اتاق خواب مستقل برای کودک در سن خردسالی نیازمند در نظر گرفتن جوانب ایمنی، کیفیت خواب، نیازهای رشدی و ویژگی‌های خانوادگی است.

با شناسایی ویژگی‌های فردی کودک و توصیه‌های روان‌شناسان، می‌توان گذار تدریجی و ایمن را برنامه‌ریزی کرد تا کودک از مزایای خواب مستقل بهره‌مند شود و والدین نیز از آرامش خاطر کافی برخوردار گردند.

تغذیه، خواب، تمرکز؛ مثلث طلایی موفقیت در شب امتحان

 ایام امتحانات که از راه می‌رسد، دانش‌آموزان و دانشجویان بسیاری ناگهان به سبک زندگی جدیدی پناه می‌برند: شب‌بیداری، خوردن بی‌برنامه، تکیه بر قهوه، شیرینی، نوشابه‌های انرژی‌زا و البته استرس! در این بین، بسیاری گمان می‌کنند که رمز موفقیت در حفظ ساعات طولانی مطالعه و رسیدن به تمرکز بیشتر، مصرف مواد محرک و پرانرژی است. اما آیا واقعاً بدن ما هم با این فرمول کنار می‌آید؟

برای یافتن پاسخی دقیق و علمی، سراغ دکتر منصور رضایی، متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی رفتیم. او دراین  گفت‌وگو، از رازهای ساده و مؤثر تغذیه سالم، اهمیت خواب، و اشتباهات رایج دانش‌آموزان در شب امتحان پرده برداشت. گفت‌وگویی که خواندنش می‌تواند مثل یک جلسه مشاوره مفید، مسیر شما را در شب‌های امتحان تغییر دهد.

برای فعالیت فکری مطلوب، جسم باید سالم باشد

رضایی در ابتدای سخن خود بر پیوند میان سلامت جسم و کیفیت فعالیت فکری تأکید می‌کند و می‌گوید:«برای اینکه بتوانیم یک فعالیت فکری خوب داشته باشیم، یعنی حافظه، دقت و یادگیری مطلوبی را تجربه کنیم، لازم است که جسم سالمی داشته باشیم؛ جسمی با عضلات قوی، گردش خون مناسب و فعالیت مطلوب مغز. انتقال‌دهنده‌های عصبی نظیر سروتونین و دوپامین، از جمله ترکیباتی هستند که مستقیماً بر عملکرد مغز اثرگذارند و عوامل مختلفی بر سلامت این سامانه پیچیده تأثیر می‌گذارند. در این میان، ارزان‌ترین و ساده‌ترین عامل مؤثر، خواب کافی است.»

مطالعه موثر با استراحت کافی امکان‌پذیر است، اما برخی دانش‌آموزان به اشتباه با مصرف مواد کافئین‌دار، خود را از خواب محروم می‌کنند.

رضایی ادامه می‌دهد: وقتی ما به اندازه کافی می‌خوابیم، اطلاعاتی را که برای درس و امتحان آموخته‌ایم، در ذهن خود پردازش می‌کنیم؛ همانند عملکرد CPU در رایانه که داده‌های خام را تبدیل به اطلاعات قابل استفاده می‌کند. دانش‌آموزی که به خوبی استراحت کند، می‌تواند یادگیری مؤثرتری داشته باشد. در مقابل، متأسفانه باورهای غلطی که از گذشته وجود داشته است، باعث می‌شود برخی دانش‌آموزان با مصرف موادی مانند چای، قهوه، شکلات و سایر ترکیبات کافئین‌دار، خود را به بی‌خوابی‌های طولانی مجبور کنند.

او درباره پیامدهای این سبک زندگی هشدار می‌دهد: ثمره چنین رفتاری، آن چیزی است که ما در خوابگاه‌ها مشاهده می‌کنیم: اضطراب، افسردگی، پرخاشگری و کاهش آستانه تحمل. فردی که به دلیل بدخوابی یا بی‌خوابی، استراحت مغزش را مختل کرده، در روز امتحان دچار مشکلات رفتاری می‌شود؛ تمرکزش کاهش می‌یابد، دقت او پایین می‌آید و احتمال درگیری، سوء‌تفاهم، دلخوری و تنش‌های مختلف به‌شدت افزایش می‌یابد. این‌که بخواهیم از خواب خود بکاهیم یا اصلاً نخوابیم، خطایی بزرگ است. باید خواب کافی داشته باشیم و راندمان خود را با حذف کارهای بیهوده مانند تماشای تلویزیون، استفاده بی‌رویه از تلفن همراه و حضور در فضای مجازی، بالا ببریم.

تغذیه؛ مصالح بنای سلامت جسم و روان

این متخصص تغذیه می‌افزاید: یک دانش‌آموز یا دانشجو باید بداند که “نام من امروز است”. فردا برای بسیاری از تصمیمات دیر شده است. همان‌گونه که پدران ما دیگر نمی‌توانند با سنین بالا به مدرسه بازگردند، دوران جوانی ما تنها برای درس خواندن و شکل‌گیری صحیح جسم و روح ماست. همان‌گونه که برای ساختن یک ساختمان مقاوم در برابر سیل و زلزله از مصالح مناسب مانند گچ، سیمان، آجر و موزاییک استفاده می‌شود، برای داشتن بدنی سالم که مغزی سالم در آن جای گیرد و حافظه، دقت و انگیزه لازم برای یادگیری را فراهم آورد، نیازمند مصرف مواد غذایی مناسب هستیم.

رضایی با اشاره به اهمیت گروه‌های غذایی اصلی، توصیه می‌کند:«ما همواره بر مصرف شش گروه غذایی تأکید می‌کنیم: میوه، سبزی، غلات، گوشت، لبنیات، و البته مصرف غذاهای خانگی به‌جای غذاهای فرآوری‌شده، کارخانه‌ای، کنسروی و فست‌فودها. مواد غذایی فرآوری‌شده معمولاً حاوی افزودنی‌ها، طعم‌دهنده‌ها و نگهدارنده‌هایی هستند که اغلب محرک‌اند و فرد را تحریک‌پذیر، عصبی و پرخاشگر می‌کنند.

نشانه غذای مناسب برای ایام مطالعه و امتحان

به گفته این استاد دانشگاه،بهترین نشانه غذای خوب برای سلامت، سبکی آن است. غذای سنگین و حجیم نه‌تنها مانع مطالعه، بلکه مانع ورزش، عبادت و هر فعالیت مفید دیگری می‌شود. هنگامی که معده بیش‌ازحد پر است، خون به‌جای عضلات و مغز، درگیر فرایند گوارش می‌شود و فرد نه‌تنها قادر به یادگیری نیست، بلکه دچار کسالت می‌شود.

نباید شب امتحان غذای ناشناخته یا تهیه‌شده از رستوران مصرف کرد؛ چرا که ممکن است موجب مسمومیت شده و روز امتحان را از بین ببرد

رضایی نسخه‌ای ساده و مؤثر ارائه می‌دهد:«ما باید روزانه شش وعده غذایی سبک و متنوع داشته باشیم تا بدن درگیر فرایندهای سنگین هضم نشود و دچار افت قند نگردد. هر گروه غذایی خاصیتی منحصر به‌فرد دارد و باید از تکرار غذایی پرهیز کرد. همچنین نباید شب امتحان غذای ناشناخته یا تهیه‌شده از رستوران مصرف کرد؛ چرا که ممکن است موجب مسمومیت شده و روز امتحان را از بین ببرد.»

لبنیات و گیاه‌محوری، کلید آرامش در شب امتحان

در بخش پایانی، رضایی به تأثیر تغذیه بر اضطراب و کیفیت خواب می‌پردازد و می‌گوید: «برخی دانش‌آموزان به دلیل اضطراب، دچار اختلال در خواب می‌شوند. در این موارد، توصیه می‌شود که مصرف لبنیاتی نظیر ماست افزایش یابد. ترکیب ماست با میوه و سبزی، به‌ویژه در قالب بورانی، آرامش خاصی به فرد می‌بخشد و باعث ترشح سروتونین می‌شود.

برخلاف این، غذاهای فست‌فود با طعم‌های شور، شیرین و تند، همچنین نوشابه‌ها و آبمیوه‌های صنعتی، موجب تپش قلب و افزایش اضطراب می‌شوند. همچنین مصرف بی‌رویه چای و قهوه نیز به افزایش اضطراب و اختلال در خواب می‌انجامد. در مقابل، غذاهای گیاهی، لبنیات و ترکیب آنها با سبزی‌ها و میوه‌ها می‌توانند آرامش قابل توجهی ایجاد کنند و خوابی باکیفیت را در شب امتحان رقم بزنند.

پروتئین گیاهی یا حیوانی؛ برای مدیریت وزن چه بخوریم؟

 در دنیای رژیم‌های غذایی و تلاش برای مدیریت وزن، پروتئین همواره به عنوان یک عنصر کلیدی مطرح بوده است. اما سوالی که ذهن بسیاری را درگیر می‌کند این است: پروتئین حیوانی یا گیاهی؟ کدامیک برای کاهش وزن و حفظ سلامتی مناسب‌تر است؟

پروتئین یکی از ضروری‌ترین مواد مغذی برای عملکردهای بدن است و در انواع غذاها از جمله لبنیات کم‌چرب، گوشت، حبوبات و توفو یافت می‌شود. با این حال، کیفیت پروتئین‌ها در منابع مختلف متفاوت است و برخی از آنها می‌توانند تاثیرات بهتری بر سلامت و عملکرد بدن داشته باشند.

نوع پروتئینی که مصرف می‌کنید نقش مهمی در حفظ وزن سالم و تقویت بدن دارد. در حال حاضر، افراد بیشتری نسبت به گذشته به میزان و کیفیت پروتئین مصرفی خود اهمیت می‌دهند. با این حال، اهمیت پروتئین فقط به میزان آن محدود نمی‌شود؛ بلکه نوع و منشأ پروتئین نیز بر سلامت و کاهش وزن تاثیرگذار است. بنابراین، انتخاب منابع پروتئینی مناسب می‌تواند نقش کلیدی در دستیابی به اهداف سلامتی و تناسب اندام شما ایفا کند.

قابلیت هضم پروتئین یکی از رایج‌ترین موضوعات در دنیای تغذیه سالم است. معمولاً اعتقاد بر این است که پروتئین حیوانی بسیار بهتر از پروتئین گیاهی است. اما آیا این حقیقت دارد؟ بله، اما تفاوت این دو آنچنان که به نظر می‌رسد قابل توجه نیست.

 به طور کلی، پروتئین را می توان از حیوانات، از جمله مرغ، ماهی و تخم مرغ، یا از غذاهای گیاهی مانند آجیل، عدس، لوبیا و غلات کامل تامین کرد.اما کیفیت پروتئین‌ها در منابع مختلف، تفاوت‌هایی دارد که باید در نظر گرفته شود. اگرچه بسیاری از مردم پروتئین را با گوشت مرتبط می‌دانند، کارشناسان معتقدند که گزینه‌های گیاهی ممکن است گزینه سالم‌تری باشند، به خصوص برای افرادی که به دنبال کاهش یا مدیریت وزن خود هستند.

همچنین تحقیقات نشان می‌دهد که پروتئین‌های گیاهی می‌توانند به اندازه پروتئین‌های حیوانی در تامین نیازهای بدن موثر باشند. این منابع گیاهی اغلب دارای فواید سلامتی بیشتری هستند و می‌توانند به کاهش خطر بیماری‌های مرتبط با مصرف پروتئین‌های حیوانی کمک کنند. این امر باعث می‌شود که پروتئین‌های گیاهی به‌عنوان گزینه‌ای عالی برای افرادی که به دنبال سبک زندگی سالم هستند، شناخته شوند.

نقش پروتئین در مدیریت وزن و متابولیسم بدن

پروتئین از منابع مختلف، یک راه موثر برای کمک به حفظ وزن سالم و افزایش متابولیسم است. مصرف پروتئین می‌تواند منجر به احساس سیری بیشتری شود و مدت زمان طولانی‌تری شما را سیر نگه دارد. این خاصیت پروتئین باعث می‌شود که افراد با مصرف آن کالری کمتری دریافت کنند و به این ترتیب به کنترل وزن خود کمک کنند.

پروتئین‌های گیاهی ممکن است گزینه‌های سالم‌تری برای افرادی باشند که به دنبال کاهش وزن هستند. این منابع پروتئینی اغلب فیبر بیشتری دارند که به افزایش احساس سیری و بهبود سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند. هرچند این به معنای اجبار به گیاهخواری نیست و می‌توان از هر دو نوع پروتئین در رژیم غذایی استفاده کرد.

برای حفظ سلامت بدن و عضلات در هنگام کاهش وزن، مصرف پروتئین به میزان کافی ضروری است. هنگام کاهش وزن، ممکن است بخشی از توده عضلانی خود را از دست بدهید، بنابراین باید پروتئین کافی به بدن خود برسانید تا عضلات بدن تحلیل نرود.

مزایای سلامتی پروتئین‌های گیاهی نسبت به حیوانی

از نظر متخصصان تغذیه، پروتئین‌های گیاهی به‌طور کلی برای سلامت بدن بهتر از پروتئین‌های حیوانی هستند. یکی از دلایل این امر، وجود فیبر بیشتر در منابع گیاهی پروتئین نسبت به منابع حیوانی است. فیبر نقش مهمی در کاهش وزن و حفظ سلامت دستگاه گوارش دارد و به شما کمک می‌کند مدت زمان بیشتری احساس سیری داشته باشید.

به‌عنوان مثال، یک فنجان لوبیای سیاه حاوی حدود ۴۲ گرم پروتئین و ۳۰ گرم فیبر است، در حالی که نصف فیله ماهی تقریباً ۴۳ گرم پروتئین و تنها ۴ گرم فیبر دارد. این تفاوت نشان می‌دهد که چگونه منابع گیاهی پروتئین می‌توانند به بهبود سلامت و کاهش وزن کمک کنند.

در نهایت، انتخاب پروتئین‌های گیاهی به‌عنوان بخشی از رژیم غذایی می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت نوع دوم و بیماری‌های قلبی کمک کند. با انتخاب منابع پروتئینی سالم‌تر، می‌توانید به بهبود سلامت عمومی بدن و کاهش وزن خود کمک کنید.

مزایای غذایی گیاهی برای سلامتی و کاهش خطر بیماری

غذاهای گیاهی به طور کلی برای سلامت عمومی بدن بهتر از غذاهای حیوانی هستند، زیرا معمولاً چربی‌های اشباع کمتری دارند. نوع خاص پروتئین و شیوه پخت آن نیز تاثیرگذار است؛ اما کاهش مصرف غذاهای بسیار فرآوری شده، به دلیل داشتن کالری و چربی اشباع بالا، توصیه می‌شود. غذاهای فرآوری شده نه تنها کالری بیشتری دارند بلکه اثرات مخربی بر بدن می‌گذارند. تحقیقات نشان می‌دهد مصرف بیش از حد گوشت قرمز، به ویژه فرآوری شده، می‌تواند با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع دوم، بیماری‌های قلبی و مرگ‌ومیر زودرس مرتبط باشد.

انتخاب پروتئین‌های گیاهی به‌عنوان بخشی از رژیم غذایی روزانه می‌تواند به کاهش خطر بیماری‌های مزمن کمک کند. منابع پروتئینی گیاهی اغلب دارای فیبر بیشتری هستند که به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و افزایش احساس سیری کمک می‌کند. این امر باعث می‌شود که فرد کمتر به سمت غذاهای ناسالم و پرکالری جذب شود، که به نوبه خود می‌تواند به کاهش وزن و حفظ سلامتی کمک کند.

برای بهره‌مندی از مزایای غذایی گیاهی، توصیه می‌شود که حداقل سه وعده در هفته از حبوبات و سایر منابع پروتئینی گیاهی استفاده کنید. ترکیب این منابع با یک رژیم غذایی متعادل که شامل میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل باشد، می‌تواند به بهبود سلامت عمومی بدن و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن کمک کند.

اهمیت انتخاب پروتئین باکیفیت برای سلامتی

پروتئین‌های گیاهی مانند حبوبات، آجیل و غلات کامل می‌توانند گزینه‌های سالم‌تری برای بسیاری از افراد باشند. این منابع پروتئینی نه تنها حاوی چربی‌های اشباع کمتری هستند بلکه می‌توانند به کاهش خطر بیماری‌های قلبی و دیابت کمک کنند. اما این بدان معنا نیست که همه باید گیاهخوار شوند؛ بلکه تعادل در مصرف منابع پروتئینی مختلف بهترین راه برای حفظ سلامتی است.

در نهایت، یک رژیم غذایی متعادل باید شامل ترکیبی از پروتئین‌های گیاهی و حیوانی باشد. مصرف منابع کم‌چرب پروتئین حیوانی مانند ماهی، مرغ و بوقلمون نیز می‌تواند به حفظ سلامتی کمک کند. نکته کلیدی این است که به کیفیت ماده مغذی توجه کنید و از مصرف پروتئین‌های فرآوری شده یا پرچرب پرهیز کنید.

تعادل در مصرف پروتئین‌های گیاهی و حیوانی برای بهبود سلامتی

یک رژیم غذایی متعادل که شامل هر دو منبع پروتئینی گیاهی و حیوانی باشد، می‌تواند به بهبود سلامت عمومی بدن کمک کند. در حالی که پروتئین‌های گیاهی به دلیل داشتن فیبر بیشتر و چربی‌های اشباع کمتر مزایای زیادی دارند، منابع کم‌چرب پروتئین حیوانی نیز می‌توانند بخشی از یک رژیم غذایی سالم باشند. مصرف ترکیبی از این منابع می‌تواند به بهبود عملکرد متابولیسم و حفظ وزن سالم کمک کند.

مصرف پروتئین‌های حیوانی مانند ماهی، مرغ و بوقلمون، که چربی‌های اشباع کمتری دارند، می‌تواند به سلامت قلب و کاهش خطر بیماری‌های مزمن کمک کند. این منابع پروتئینی اغلب حاوی ویتامین‌ها و مواد مغذی مهمی هستند که به بهبود سلامت عمومی بدن کمک می‌کنند. اما باید توجه داشت که مصرف گوشت قرمز و فرآوری شده باید به حداقل برسد تا خطر بیماری‌های مرتبط با آن کاهش یابد.

در نهایت، مهم است که به کیفیت پروتئین مصرفی خود اهمیت دهید و سعی کنید از منابع متنوع پروتئینی استفاده کنید. با ترکیب منابع گیاهی و حیوانی پروتئین در رژیم غذایی، می‌توانید از مزایای سلامتی هر دو نوع پروتئین بهره‌مند شوید و به حفظ وزن سالم و بهبود سلامت عمومی بدن خود کمک کنید.

همچنین به خاطر داشته باشید که این مطالب فقط برای آگاهی شما است و نباید برای تشخیص پزشکی یا خوددرمانی استفاده شود. توصیه می‌کنیم در صورت وجود هر گونه نگرانی از سلامتی خود با پزشک مشورت کنید.

یک «نه» به موقع، یک دنیا امنیت می‌سازد

 گفتن “نه” به موقع، نه تنها به حفظ مرزهای شخصی و سلامت روانی کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ساز روابط سالم و پایدار در آینده است. این توانایی، کودکان را در برابر فشارهای اجتماعی و سوءاستفاده‌های احتمالی مصون‌تر می‌کند و به آنها می‌آموزد که نیازهای خود را درک و بیان کنند. یک “نه” قاطع و محکم، احترام به خود و دیگران را تقویت کرده و به ایجاد اعتماد به نفس در فرد کمک می‌کند. در نهایت، این مهارت اساسی، پایه و اساس یک زندگی شاد و سالم را بنا می‌نهد.

آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چگونه می‌توانید به فرزندان‌تان کمک کنید تا در برابر فشارهای احتمالی مقاومت کنند؟ آموزش گفتن «نه» می‌تواند تفاوت اساسی در زندگی آنها ایجاد کند. کودکانِ مسلط به مهارت «نه گفتن» از سنین پایین، کمتر در معرض خطر سوءاستفاده‌های روانی، کلامی و فیزیکی قرار می‌گیرند و روابط بین‌فردی سالم‌تری را در بزرگسالی تجربه می‌کنند.

بعضی از والدین به داشتن فرزندان مطیع و بله چشم‌گو افتخار می‌کنند اما باید از خود بپرسند که آیا این تبعیت برخوردی انفعالی نیست؟ بسیاری از مشکلاتی که با آن‌ها مواجه می‌شویم ناشی از ناتوانی ما در رد کردن خواسته‌ها یا نظرات دیگران است. بنابراین آموزش مهارت نه گفتن از دوران کودکی، باعث پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در آینده می‌شود. علاوه بر این افرادی که قدرت نه گفتن دارند تصمیمات بهتری می‌گیرند، در روابط مرزبندی درستی تعیین می‌کنند و آسیب‌پذیری آن‌ها کاهش پیدا می‌کند. تمام این موارد انسان را در زندگی در موضع سالم‌تری قرار می‌دهد و منجر به سلامت روان و افزایش عزت نفس در کودک می‌شود. در این مطلب می‌خواهیم ببینیم چطور می‌توان قدرت نه گفتن را در کودکان ایجاد کرد پرورش داد.

مهارت نه گفتن در کودکان نقش اساسی در تربیت آن‌ها ایفا می‌کند و به آن‌ها کمک می‌کند تا در مواجهه با درخواست‌ها یا پیشنهادات نامناسب، قاطعانه رفتار کنند. اگر کودکتان می‌تواند در موقعیت‌های سخت یا ناعادلانه «نه» بگوید، این نشانه‌ای از رشد مهارت مهمی در اوست. مهارت «نه گفتن» در دنیای امروز، نه‌تنها بیانگر جسارت و اعتمادبه‌نفس کودک است، بلکه یکی از ابزارهای کلیدی برای محافظت روانی و اجتماعی او در مسیر رشد به شمار می‌آید.

این مهارت علاوه بر محافظت از کودکان در برابر آسیب‌های اجتماعی، به تقویت عزت نفس و سلامت روان آن‌ها نیز کمک می‌کند. آموزش صحیح این توانایی می‌تواند کودکان را قادر سازد تا در برابر فشارهای منفی محیطی، به‌شکلی مستقل و آگاهانه تصمیم بگیرند.مطابق با برخی پژوهش‌های روان‌شناسی رشد، کودکانی که از سنین پایین مهارت «نه گفتن» را تمرین می‌کنند، کمتر در معرض خطر سوءاستفاده‌های روانی، کلامی و حتی فیزیکی قرار می‌گیرند و در بزرگسالی روابط بین‌فردی سالم‌تری را تجربه می‌کنند.

چرا «نه» گفتن مهارتی حیاتی است؟

۱. محافظت از مرزهای شخصی

زمانی که کودک یاد می‌گیرد در موقعیت‌های ناراحت‌کننده یا تهدیدآمیز «نه» بگوید، در واقع مرزهای شخصی خود را مشخص می‌کند و از خود محافظت می‌نماید. این توانایی، نقشی مهم در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و سوءاستفاده‌های احتمالی ایفا می‌کند.

۲. رشد استقلال شخصیتی

مطالعات انجام‌شده در دانشگاه‌هایی مانند واشنگتن نشان داده‌اند که توانایی «نه گفتن» با افزایش عزت‌نفس و خودآگاهی در کودکان مرتبط است. این مهارت به آن‌ها کمک می‌کند در آینده تصمیم‌گیرندگانی مستقل و مسئول باشند که کمتر تحت تأثیر فشارهای اجتماعی قرار می‌گیرند.

۳. تقویت مهارت‌های ارتباطی

کودکانی که توانایی نه گفتن را در خود پرورش می‌دهند، به‌مرور مهارت‌هایی همچون گفتگو، مذاکره و ابراز احساسات را نیز تقویت می‌کنند. آن‌ها می‌آموزند چگونه با حفظ احترام، دیدگاه متفاوت خود را بیان کنند.

چگونه به کودک «نه گفتن» را بیاموزیم؟

– از سنین پایین شروع کنید

کودکان باید از سال‌های ابتدایی زندگی بیاموزند که احساسات، مرزها و خواسته‌هایشان ارزشمند است و همیشه «بله گفتن» نشانه ادب یا مهربانی نیست.

-با بازی‌های نقش‌آفرینی تمرین کنید

سناریوهایی طراحی کنید که کودک در آن‌ها ناچار به مواجهه با درخواست‌های غیرمنطقی یا خطرناک باشد. تمرین «نه گفتن» در محیطی امن، اعتماد او را برای مواجهه با موقعیت‌های واقعی افزایش می‌دهد.

– الگوی مناسبی باشید

زمانی که کودک می‌بیند والدینش نیز در موقعیت‌های لازم و با احترام «نه» می‌گویند، اعتماد او به استفاده از این مهارت بیشتر می‌شود. رفتار شما، مهم‌ترین کلاس آموزشی فرزندتان است.

در مجموع، آموزش مهارت “نه گفتن” به کودکان، سرمایه‌گذاری ارزشمندی در سلامت روانی و اجتماعی آن‌ها به شمار می‌رود. این مهارت نه تنها کودکان را در برابر آسیب‌های احتمالی محافظت می‌کند، بلکه به آن‌ها اعتماد به نفس و استقلال رای می‌بخشد. کودکی که “نه گفتن” را آموخته، در بزرگسالی نیز قادر خواهد بود در برابر فشارهای نامناسب ایستادگی کند و انتخاب‌های آگاهانه‌تری داشته باشد.

با توجه به پیچیدگی‌ها و چالش‌های روزافزون دنیای مدرن، آموزش این مهارت به نسل آینده بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد. والدین و مربیان باید با صبر و حوصله، کودکان را با مفهوم “نه گفتن” آشنا کنند و به آن‌ها بیاموزند که چگونه با حفظ احترام و قاطعیت، از حقوق و ارزش‌های خود دفاع کنند.

در نهایت، جامعه‌ای که کودکان آن از قدرت “نه گفتن” برخوردار باشند، جامعه‌ای سالم‌تر، امن‌تر و پویاتر خواهد بود. آموزش این مهارت، نه تنها به نفع کودکان، بلکه به نفع کل جامعه است و آینده‌ای روشن‌تر را نوید می‌دهد.

سوالات متداول

۱. چرا مهارت نه گفتن برای کودکان مهم است؟

مهارت نه گفتن به کودکان کمک می‌کند تا از حقوق خود دفاع کنند و در برابر خواسته‌های نادرست ایستادگی کنند.

۲. چه زمانی باید مهارت نه گفتن را به کودکان آموزش داد؟

آموزش این مهارت باید از سنین پایین آغاز شود تا کودک بتواند در موقعیت‌های مختلف از خود محافظت کند.

۳. چگونه می‌توان مهارت نه گفتن را به کودک آموخت؟

از طریق داستان‌ها، بازی‌ها و تمرین‌های عملی می‌توان به کودک آموخت که چگونه به‌درستی نه بگوید.

۴. آیا آموزش مهارت نه گفتن می‌تواند از سواستفاده جلوگیری کند؟

آموزش این مهارت به کودک کمک می‌کند تا در برابر سواستفاده و فشارهای اجتماعی از خود دفاع کند.

چگونه موسیقی ذهن کودکان را شکل می‌دهد؟

موسیقی یکی از کهن‌ترین و تأثیرگذارترین جلوه‌های فرهنگی است که نقش بسزایی در شکل‌گیری هویت فردی و اجتماعی دارد. از آنجایی که در یک آهنگ کلمات با ریتم، ده‌ها یا حتی صدها بار در ذهن کودکان خوانده می‌شوند، تأثیر آن بسیار بیشتر از زمانی است که کلمات به صورت گفتاری بیان شوند.

وقتی کودکان و نوجوانان در خانه هستند، بیشتر آنها به گوش دادن به موسیقی و یا تماشای تلویزیون متوسل می‌شوند. بگذارید با پرداختن به موسیقی شروع کنیم. سوال من از والدین این است که “فرزندان شما به چه موسیقی گوش می‌دهند؟” آیا اصلاً برایتان مهم است؟ آیا میدانید موسیقی چه تاثیرات مثبت و منفی می تواند بر فرزند شما داشته باشد؟ موسیقی، فراتر از یک سرگرمی، نقشی حیاتی در شکل‌گیری ذهن و شخصیت کودک ایفا می‌کند. تأثیر شگفت‌انگیز آن، از طریق ریتم، ملودی و کلمات، در ذهن کودک، بسیار فراتر از تاثیر گفتار است.

مطالعات علمی نشان داده‌اند که موسیقی، با اثرگذاری بر نواحی مختلف مغز، می‌تواند در رشد شناختی، احساسی و اجتماعی کودکان نقش بسزایی داشته باشد.توسعه مهارت‌های شنیداری، حافظه و خلاقیت، همگی از جمله تأثیرات شگفت‌انگیز موسیقی بر کودک است.در این خصوص با دکتر محمد مهدی سید ناصری ، حقوق دان، استاد دانشگاه و فعال حوزه کودک به گفت وگو نشستیم.

موسیقی های  غیراخلاقی و ایجاد بحران هویتی در کودکان و نوجوانان

دکتر سید ناصری معتقد است قدرت موسیقی غیرقابل انکار است، زیرا می‌توانند احساسات را برانگیزد و ما را به مکان‌ها و زمان‌های مختلف منتقل کند. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که موسیقی همچنین می‌تواند اثرات مضری ایجاد کند. این امر به ویژه برای کودکان و بخصوص نوجوانان نگران‌کننده است. موسیقی می‌تواند ابزاری قدرتمند برای ابراز وجود و تنظیم احساسات باشد. به عنوان والدین، مهم است که با فرزندانمان در مورد تأثیرات موسیقی بر خلق و خو و شناخت گفت وگو کنیم و به آنها کمک کنیم تا درک کنند که چگونه از استفاده از موسیقی برای تقویت احساسات و روح و روان خود استفاده کنند.

موسیقی نه تنها ابزاری برای بیان احساسات و تجربیات انسانی است، بلکه به‌عنوان رسانه‌ای قوی می‌تواند نگرش‌ها، ارزش‌ها و رفتارهای اجتماعی را تحت تأثیر قرار دهد

موسیقی نه تنها ابزاری برای بیان احساسات و تجربیات انسانی است، بلکه به‌عنوان رسانه‌ای قوی می‌تواند نگرش‌ها، ارزش‌ها و رفتارهای اجتماعی را تحت تأثیر قرار دهد. بااین‌حال، در دهه‌های اخیر، باگسترش فناوری‌های نوین ارتباطی و افزایش دسترسی نوجوانان به فضای مجازی، نوعی از موسیقی با مضامین غیر اخلاقی، سطحی و مخرب در دسترس این گروه سنی قرار گرفته است که نه‌ تنها سلامت روانی و اجتماعی آنان را به خطر می‌اندازد، بلکه به نقض حقوق اساسی آنان نیز منجر می‌شود.

برخی موسیقی‌ها با نمایش جذابیت‌های ظاهری، کلیشه‌های جنسیتی، رفتارهای اغراق‌آمیز و مضامین احساسی سطحی و از سوی دیگر، برخی از خوانندگان نسل جدید ایرانی و یا غیرایرانی با تولید و انتشار آهنگ‌هایی که در آن‌ها از الفاظ رکیک، مضامین خشونت‌آمیز، مصرف مواد مخدر، ترویج روابط ناسالم و بی‌توجهی به ارزش‌های فرهنگی و اخلاقی استفاده می‌شود، تأثیری عمیق و در برخی موارد مخرب بر نوجوانان می‌گذارند.

آهنگ‌هایی که در آن‌ها خشونت به‌عنوان یک ارزش یا ابزار حل تعارض معرفی می‌شود یا روابط ناسالم میان دختران و پسران به شکلی اغراق‌آمیز و سطحی نمایش داده می‌شود، نه‌ تنها در تضاد با ارزش‌های فرهنگی جامعه ایران است، بلکه به ایجاد بحران هویتی در میان نوجوانان منجر می‌شود.

حمایت قانون از کودکان و نوجوانان در برابر موسیقی های غیر اخلاقی

این استاد دانشگاه در خصوص دیدگاه قانون درباره حمایت از کودکان و نوجوانان در برابر موسیقی های غیر اخلاقی گفت: کودکان و نوجوانان مطابق باکنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل متحد، مصوب ۱۹۸۹میلادی و قانون حمایت از اطفال و نوجوانان ایران مصوب ۱۳۹۹هجری شمسی ، حق دارند در محیطی امن و سالم زندگی کنند و از محتوای آسیب‌زا مصون بمانند. این اسناد بین‌المللی و ملی، به ‌صراحت تأکید دارند که دولت‌ها و نهادهای اجتماعی موظف به حمایت از کودکان در برابر هرگونه آسیب روحی، روانی و اخلاقی هستند. بااین‌حال، دسترسی آسان و بدون محدودیت به موسیقی‌های مخرب در فضای مجازی و عدم نظارت کافی بر محتوا این آثار، نقض آشکار حقوق کودکان و نوجوانان محسوب می‌شود.

بررسی‌های میدانی نشان داده است که بسیاری از نوجوانان ایرانی بدون آگاهی کافی از پیامدهای روان‌شناختی و اجتماعی، ساعت‌های زیادی را صرف گوش دادن به موسیقی‌ می‌کنند. این موسیقی‌ها که متاسفانه برخی از آنها غیراخلاقی بوده و بین کودکان و نوجوانان بسیار رایج شده است، به دلیل دسترسی آسان، محتوای اغواگرانه، جذابیت‌های ظاهری و تبلیغات گسترده در فضای مجازی، تأثیرات عمیق و پایداری بر هویت، رفتار و نگرش نوجوانان می‌گذارند.

در بسیاری از کشورها، قوانین و مقررات مشخصی برای محدود کردن دسترسی کودکان و نوجوانان به محتوای نامناسب وجود دارد.

نوجوانان به‌عنوان قشری آسیب‌پذیر نیازمند حمایت‌های ویژه‌ای هستند. دسترسی آسان به این موسیقی‌ها می‌تواند حقوق اساسی آنان را نقض کند. برای مثال، حق برخورداری از محیطی سالم و امن، حق آموزش مناسب و حق رشد و تکامل سالم از جمله حقوقی هستندکه ممکن است در مواجهه با این نوع موسیقی‌ها نقض شوند. در بسیاری از کشورها، قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای محدود کردن دسترسی کودکان و نوجوانان به محتوای نامناسب وجود دارد. در ایران نیز، بر اساس ماده ۱۰ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، در دسترس قراردادن یا ارائه محتوای غیر اخلاقی به طفل یانوجوان جرم محسوب می‌شود.

در بسیاری از کشورها، قوانین و مقررات مشخصی برای محدود کردن دسترسی کودکان و نوجوانان به محتوای نامناسب وجود دارد. برای مثال، در ایالات متحده، سیستم درجه‌بندی محتوای موسیقی(Parental Advisory) وجود دارد که به والدین کمک می‌کند تا از محتوای نامناسب آگاه شوند. در انگلستان نیز، قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای محتوای موسیقی و ویدئوهای مرتبط با آن وجود دارد. در ایران، هرچند قوانین مشخصی برای مقابله با این محتواها  وجود دارد، اما اجرای این قوانین با چالش‌هایی مواجه است و نیازمند نظارت و اجرای مؤثرتر است. در سال‌های اخیر نبود نظارت کافی بر تولید و توزیع این نوع موسیقی‌ها و دسترسی آسان به آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی، اجرای مؤثر این قوانین را با چالش مواجه کرده است.

تأثیرات روان‌شناختی موسیقی‌های غیر اخلاقی بر نوجوانان

موسیقی ابزاری عالی است که والدین باید از سنین پایین از تاثیرات مثبت و نشاط‌آور آن بر فرزندان خود استفاده کنند، نه فقط برای ریشه‌کن کردن یا پاک کردن تأثیرات ناخواسته آن. موسیقی می‌تواند نبوغ خلاق کودک را بیدار کند و آنها را به دستاوردهای بزرگ الهام بخشد. تحقیقات نشان می‌دهد که ملودی‌های زیبایی که در پس‌زمینه پخش می‌شوند، خلاقیت را افزایش می‌دهند و آرامش و لذت شنیداری قابل توجهی را فراهم می‌کند. در مقابل موسیقی های غیر اخلاقی تاثیرات سوء بسیاری بر ذهن و روان کودکان می گذارد.

موسیقی‌های حاوی مضامین خشن، جنسی و غیراخلاقی می‌توانند منجر به افزایش رفتارهای پرخطر، کاهش همدلی و افزایش تمایلات خشونت‌آمیز در نوجوانان شوند.

دکتر سید ناصری در بیان تاثیرات روانشناختی موسیقی غیراخلاقی بر نوجوانان گفت: نوجوانی دوره‌ای حساس از زندگی است که در آن فرد به دنبال هویت‌یابی و استقلال است. در این مرحله، موسیقی به‌عنوان یک ابزار قدرتمند می‌تواند بر شکل‌گیری شخصیت و رفتار نوجوانان تأثیرگذار باشد. مطالعات نشان داده‌اند که موسیقی‌های حاوی مضامین خشن، جنسی و غیراخلاقی می‌توانند منجر به افزایش رفتارهای پرخطر، کاهش همدلی و افزایش تمایلات خشونت‌آمیز در نوجوانان شوند.

از منظر روان‌شناختی، این موسیقی‌ها می‌توانند به ایجاد ناهنجاری‌های رفتاری، کاهش احساس همدلی، افزایش رفتارهای پرخاشگرانه، کاهش عزت‌نفس و افزایش تمایلات آسیب‌رسان در نوجوانان منجر شوند. نوجوانانی که در معرض مداوم این محتوا قرار می‌گیرند، ممکن است به دلیل پذیرش غیر نقادانه مضامین ارائه‌شده، رفتارهایی را در پیش گیرند که در تضاد با هنجارهای اخلاقی و اجتماعی جامعه است.

تأثیرات اجتماعی موسیقی‌های غیراخلاقی

این پژوهشگر حوزه کودک و نوجوان معتقد است، این نوع موسیقی‌ها با ترویج رفتارهای ناهنجار و غیراخلاقی می‌توانند به تغییر نگرش‌ها و ارزش‌های اجتماعی منجر شوند. برای مثال، ترویج مصرف مواد مخدر، روابط جنسی ناسالم و خشونت موجود در این موسیقی‌ها می‌تواند به افزایش پذیرش این رفتارها در جامعه منجر شود. همچنین، این نوع موسیقی‌ها می‌توانند به تضعیف فرهنگ و هنر اصیل یک جامعه منجر شوند و ارزش‌های سنتی و فرهنگی را تحت‌الشعاع قرار دهند.

از بعد اجتماعی، موسیقی‌های غیراخلاقی می‌توانند به تضعیف ارزش‌های فرهنگی و هنجارهای اجتماعی منجر شوند. در بسیاری از کشورها، به‌ویژه در ایران، موسیقی به‌ عنوان ابزاری برای انتقال فرهنگ و ارزش‌های بومی شناخته می‌شود؛ با این‌حال، ترویج این گونه موسیقی‌ها و تقلید از سبک‌های بیگانه، به تضعیف فرهنگ بومی و بحران هویتی در میان نوجوانان انجامیده است. این بحران هویتی می‌تواند به انزوای اجتماعی، گرایش به گروه‌های نامناسب و حتی ارتکاب جرائم منجر شود.

راهکارهایی برای مقابله با موسیقی های مبتذل

این استاد دانشگاه راهکار مقابله با تاثیرات منفی موسیقی های غیراخلاقی بر کودکان و نوجوانان راههای زیر را ارائه داده است:

– آگاهی‌بخشی به خانواده‌ها: والدین باید با محتوای موسیقی‌هایی که فرزندانشان گوش می‌دهند، آشنا باشند و درباره پیامدهای آن‌ها گفت‌وگو کنند.

– تقویت قوانین و نظارت: نهادهای قانونی و اجرایی باید قوانین موجود را تقویت کرده و با نظارت مؤثر، مانع از دسترسی آسان کودکان و نوجوانان به محتوای بد شوند.

– آموزش و پرورش: مدارس می‌توانند با آموزش تفکر نقادانه، مهارت تحلیل محتوا و تقویت هویت فرهنگی، مانع از تأثیرپذیری غیرمنطقی نوجوانان از موسیقی‌های نامناسب شوند.

-حمایت از موسیقی اصیل و سالم: تولید و ترویج موسیقی‌هایی بامحتوای ارزشمند و فرهنگی، می‌تواند به کاهش تأثیرات مخرب موسیقی‌های غیر اصیل کمک کند.

وی در پایان اظهار داشت: موسیقی‌های غیر اخلاقی و نامناسب، با توجه به دامنه گسترده و نفوذپذیری عمیق در میان نوجوانان، به‌عنوان یک تهدید جدی برای سلامت روانی، اجتماعی و فرهنگی آنان شناخته می‌شوند. برای جلوگیری از این آسیب‌ها، نیاز به همکاری همه ‌جانبه از سوی خانواده‌ها، نهادهای آموزشی، فرهنگی و قضایی وجود دارد. حفاظت از حقوق کودکان و نوجوانان، نه‌ تنها یک مسئولیت فردی بلکه یک تعهد جمعی است که باید با دقت و حساسیت پیگیری شود.

با نظارت درست و مستمر بر فرزندانتان امروز انتخاب کنید چه چیزی به ناخودآگاه فرزندتان وارد می‌شود.

چگونه کیفیت خواب خود را ارتقاء دهیم؟

خواب سریع و راحت یکی از آرزوهای بسیاری از افراد در عصر امروزی است. همه ما می‌دانیم که خواب کافی و باکیفیت تأثیر مستقیم بر روی سلامتی، خلق و خو و عملکرد روزانه ما دارد. اما چطور می‌توانیم به خواب سریع و راحت دست پیدا کنیم؟

در دنیای پر از استرس و فشارهای روزمره، خوابیدن به سرعت و باکیفیت، امری حیاتی برای حفظ سلامت جسم و روان است. عدم خواب کافی می‌تواند منجر به کاهش تمرکز، خستگی مزمن، و حتی مشکلات جدی‌تر سلامتی شود.

خواب راحت و باکیفیت تأثیرات شگرفی بر سلامت جسم و روان دارد. از افزایش تمرکز و بهبود عملکرد شناختی گرفته تا تقویت سیستم ایمنی و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن، مزایای خواب راحت فراوان است. بدن در هنگام خواب، هورمون‌های رشد و ترمیم را ترشح می‌کند که برای بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده و بهبود عملکرد سیستم‌های مختلف بدن ضروری است.

همچنین خواب کافی به بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. افرادی که خواب کافی دارند، سیستم ایمنی قوی‌تری دارند و کمتر مستعد ابتلا به بیماری‌های عفونی هستند. این مزیت در مواجهه با استرس‌های روزانه نیز بسیار مهم است. خواب کافی به بدن کمک می‌کند تا با استرس‌ها بهتر مقابله کند و استرس‌های مزمن را کاهش دهد.

 خواب راحت به بهبود خلق و خو و کاهش اضطراب نیز کمک می‌کند. خواب باکیفیت به تنظیم هورمون‌های مرتبط با خلق و خو، مانند سروتونین و دوپامین، کمک می‌کند. این امر به کاهش اضطراب و بهبود خلق و خوی عمومی منجر می‌شود. علاوه بر این، خواب راحت می‌تواند به بهبود عملکرد اجتماعی و روابط بین فردی کمک کند.

در نهایت، خواب راحت و باکیفیت به افزایش بهره‌وری و عملکرد در طول روز کمک می‌کند. افرادی که خواب کافی دارند، تمرکز و توجه بهتری دارند و در انجام وظایف روزانه خود کارآمدتر هستند. این امر در محیط‌های کاری و تحصیلی، و حتی در فعالیت‌های روزمره، بسیار حائز اهمیت است. به طور خلاصه، خواب راحت، سرمایه گذاری بر سلامت جسم و روان است.بنابراین، یادگیری روش‌هایی برای به دست آوردن خواب سریع و باکیفیت، اهمیت زیادی دارد.

با رعایت چند نکته ساده، می‌توانید به راحتی به خواب سریع و راحت برسید و از خواب باکیفیتی بهره‌مند شوید. این تغییرات کوچک می‌توانند تأثیری بزرگ بر روی کیفیت خواب شما و در نتیجه بر روی کیفیت زندگی‌تان داشته باشند.در این مقاله به چند راز ساده و کلیدی برای خواب سریع و راحت را بیان می کنیم تا بهترین را انتخاب کنید.

چگونه کیفیت خواب خود را ارتقاء دهیم؟

– ایجاد محیطی آرام و مناسب برای خواب:

یکی از بهترین و کلیدی ترین نکات اصلی برای رسیدن به خواب سریع و راحت ایجاد محیطی آرام و مناسب برای خواب است برای رسیدن به این امر مهم باید ابتدا چراغ ها را خاموش کنید و از یک تخت خواب خوب استفاده کنید.

– برای خواب سریع یک زمان خواب مشخص را تنظیم کنید:

هر شب در یک زمان مشخص به رختخواب بروید هم از نظر روانی هم فیزیکی کمک کننده است. تنظیم زمان خواب باعث می شود که ذهن آن را به رسمیت بشناسد. یک خواب منظم نیز به مغز شما کمک می کند تا سطوح سروتونین و ملاتونین تنظیم شود و به حفظ تعادل ریتم روزانه کمک می کند. به طور خلاصه، همه چیز به خوبی پیش می رود و شما سریعا به خواب می روید.

– خوردن یک رژیم غذایی سالم برای خواب سریع:

ما می دانیم که همه رژیم غذایی سالم را تحسین می کنند ، تنظیم رژیم غذایی برای کمک به خواب بهتر، ممکن است ارزشش را داشته باشد. تحقیقات نشان داده است که افزایش مصرف میوه ها، سبزیجات و پالس ها می تواند به بهبود خواب شما کمک کند، زیرا سطح منیزیم، پتاسیم و سایر مواد معدنی ضروری را افزایش می دهد حتی با استفاده از بوقلمون – غنی از تریپتوفان که باعث ایجاد خواب آلودگی می شود – و به خواب راحت کمک می کند.

-اتاق خود را خنک نگه دارید تا سریع به خواب بروید:

 مطمئن شوید که اتاق خنک باشد – اما نه خیلی سرد. تحقیقات علمی نشان داده است که وقتی دمای بدن کاهش می یابد، فرد احساس خواب آلودگی می کند. بنابراین حفظ درجه حرارت خنک، اما نه خیلی سرد در اتاق ضروری است.

– تمرین یوگا قبل از خواب برای خواب سریع:

تحقیقات نشان داده است که انجام یوگا قبل از خواب می تواند به شما کمک کند تا بدن خود را آرام کنید، انجام یوگا احساس آرامش را تقویت می کند و باعث می شود تا درد و رنج از بدن برطرف شود.

– خواب سریع با نوشیدن شیر گرم:

این یک باور قدیمی است که نوشیدن شیر گرم یا نوشیدنی های مشابه می تواند به روند خواب راحت کمک کند زیرا تریپتوفان تولید می کند با این حال، روانشناسان معتقدند که نوشیدن شیر گرم ممکن است اثر روانی ناخودآگاه داشته باشد و این امر به تجربه دوران شیردهی مربوط می شود. بنابراین، اگر میخواهید خواب راحتی داشته باشید قبل از خواب یک لیوان شیر گرم بنوشید.

– دوری از کافئین برای خواب سریع:

یکی از بهترین هک های خوابیدن این است که از شایع ترین مواد شیمیایی اجتناب کنید:کافئین. اگر می خواهید مطمئن شوید که شما در اسرع وقت به خواب میروید، کافئین را از رژیم غذایی خود حذف کنید ، مطالعات نشان می دهد که قطع مصرف کافئین کمک می کند تا کیفیت خواب و زمان لازم برای خواب افزایش یابد.

چگونه کیفیت خواب خود را ارتقاء دهیم؟

– خاموش کردن وسایل الکترونیکی برای سریع خوابیدن:

یکی از بزرگترین و بهترین هک های خواب برای فرد مدرن امروز این است که این دستگاه های مزاحم را از اتاق خواب خود حذف کند . مطالعات متعدد نشان داده است که نور آبی از دستگاه های الکترونیکی باعث اختلال در خواب می شود.در عوض، یک ساعت قبل از رفتن به رختخواب، لپ تاپ، تلفن یا رایانه خود را خاموش کنید.

– خرید پرده ی ضخیم برای پنجره اتاق خواب :

این موضوع می تواند به خواب شما کمک کند، نورهایی که از اطراف وارد اتاق می شوند مانع خواب می شوند،این پرده ها مانع ورود نور می شوند و شما خواب راحت تری را تجربه خواهید کرد.

– در طول روز نخوابید

افراد زیادی شب‌ها سخت به خواب می‌روند و این موضوع که چگونه خوب بخوابیم به دغدغه بزرگی برایشان تبدیل شده است. این افراد باید از چرت زدن در طول روز خودداری کنند؛ زیرا چرت زدن در طول روز، در صورتی که به شکل غلطی انجام شود، می‌تواند خواب خوب شب را تحت تاثیر قرار دهد.

البته ناگفته نماند که چرت‌های کوتاه می‌توانند هوشیاری فرد را افزایش دهند، تمرکز را بهبود بخشند و به تصمیم‌گیری کمک کنند؛ اما چرت طولانی می‌تواند منجر به احساس سستی و بدخلقی بعد از بیدار شدن شود.

– مدام ساعت را چک نکنید

چک کردن ساعت در طول شب می‌تواند باعث ایجاد استرس پنهان شود که نتیجه آن بیدار شدن شما از خواب در فواصل زمانی کوتاه است. همچنین، افکار منفی، مانند اینکه “اوه، ببین چقدر دیر است، من هیچ‌وقت نمی‌توانم بخوابم.” را تقویت می‌کند.

-برنامه روزانه خود را تغییر ندهید

اگر شب گذشته خوب نخوابیدید، برنامه روزتان را به دلیل حس خستگی و کسلی تغییر ندهید. در واقع، شما نباید کسری خواب شبانه را در روز جبران کنید؛ زیرا این کار می‌تواند بی خوابی را تقویت کند.

– در طول روز ورزش کنید

یکی دیگر از راه‌های طبیعی برای افرادی که می‌پرسند چگونه خوب بخوابیم، این است که در طول روز فعالیت فیزیکی منظم داشته باشند. ورزش می‌تواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند. البته بهتر است، حداقل سه ساعت قبل از خواب فعالیت بدنی سنگین نداشته باشید.

– موسیقی آرام‌بخش گوش کنید

یک روش‌ خواب بدون استرس، گوش دادن به موزیک‌های آرام‌بخش است. در واقع، موسیقی ابزاری عالی برای آرام کردن بدن پس از یک روز کاری پر تنش به‌شمار می‌آید. این روش را امتحان کنید تا تاتیرات بی‌نظیرش را ببینید.

– شروع به نوشتن افکار مثبت کنید

بسیاری از ما افکار پریشانی داریم که مدام در ذهن‌مان می‌چرخند. محققان معتقدند که این افکار باعث اضطراب و استرس می‌شوند و خواب راحت را از ما می‌گیرند. از همین‌رو در جواب آن‌هایی که می‌پرسند چگونه خوب بخوابیم، توصیه می‌شود حداقل ۱۵ دقیقه به نوشتن اختصاص دهید. برای این منظور کافیست قبل از خوابیدن یک قلم و کاغذ بردارید و افکار و اتفاقات مثبت را یادداشت کنید.

– رایحه درمانی را امتحان کنید

رایحه درمانی یکی دیگر از راه‌های طبیعی برای افرادی است که می‌پرسند چگونه راحت بخوابیم. برخی از رایحه‌ها مانند اسطوخودوس، گل سرخ و نعناع باعث آرامش اعصاب می‌شوند. بسیاری از متخصصان خواب به بیمارانی که به سختی می‌خوابند، این تکنیک را پیشنهاد می‌کنند تا بتوانند خواب بدون استرس را تجربه کنند.

روغن زیتون شما سالم است یا فاسد؟

 شاید تصور کنیم روغن زیتون مرغوب، همیشه ماندگار است و تاریخ انقضایش فقط یک عدد روی برچسب است. اما واقعیت این است که این طلای مایع هم مانند هر ماده طبیعی دیگری، در گذر زمان و تحت شرایط نگهداری نامناسب، کیفیت خود را از دست می‌دهد و فاسد می‌شود.

بسیاری از ما بر این باوریم که روغن زیتون، به خصوص اگر از نوع مرغوب و اصل باشد، همواره کیفیت خود را حفظ می‌کند و تاریخ انقضای درج شده بر روی برچسب، تنها یک عدد اسمی است. اما واقعیت این است که این طلای مایع نیز مانند هر ماده طبیعی دیگری، تحت تأثیر گذر زمان و شرایط نگهداری، دچار تغییر شده و خواص خود را از دست می‌دهد؛ حتی ممکن است فاسد شود. در این مقاله نکات ماندگاری روغن زیتون را برای شما توضیح می دهیم. اگر مطمئن نیستید روغن زیتون آشپزخانه تان سالم است، خواندن این مطلب را ادامه دهید تا پاسخ خود را کشف کنید.

آیا می دانید روغن زیتون هم تاریخ مصرف دارد؟

احتمالاً برایتان جالب است که بدانید روغن زیتون، این مایع طلایی پرخاصیت، برخلاف تصور بسیاری از مردم، همیشه تازه نمی ماند. درست مثل میوه ها که پس از چیدن به تدریج کیفیت خود را از دست می دهند، روغن زیتون هم می تواند خراب شود، طعمش تغییر کند یا حتی برای سلامتی مضر باشد. اما چطور متوجه شویم که روغنمان دیگر قابل استفاده نیست و چطور از این اتفاق جلوگیری کنیم؟

اگر متوجه شدید روغن زیتونتان بوی تند ترشیدگی می دهد، طعمش تلخ یا نامطبوع شده یا رنگ آن به طور غیرعادی کدر شده، بهتر است دور آن را خط بکشید. این نشانه ها خبر از اکسیداسیون و فساد روغن می دهند. یادتان باشد روغنهای صنعتی معمولاً تاریخ انقضا دارند، اما اگر از کارگاه های محلی یا روغن گیریهای سنتی خرید می کنید، حتماً تاریخ تهیه آن را روی بطری یادداشت کنید تا عمر مفیدش را زیر نظر داشته باشید.

نکته کاربردی: روغن زیتون عاشق جای خنک، تاریک و خشک است. نور مستقیم، گرما و حتی هوای آزاد دشمنان اصلی این روغن هستند. مثلاً نگهداری آن کنار اجاق گاز یا پنجره آشپزخانه اصلاً ایده خوبی نیست. از طرفی، اگر بطری شیشه ای تیره رنگ دارید، بهترین گزینه برای ذخیره روغن است، چون جلوی نفوذ نور را می گیرد. اما اگر روغن را در بطری پلاستیکی خریده اید و قصد دارید ماهها از آن استفاده کنید، حتماً آن را به ظرف شیشه ای یا فلزی منتقل کنید تا با گذشت زمان، مواد شیمیایی پلاستیک وارد روغن نشوند.

یک باور اشتباه: بعضی ها فکر می کنند اگر روغن زیتون در یخچال مه آلود شود، یعنی خراب شده؛ درحالیکه این مه آلودگی طبیعی است و با بازگرداندن روغن به دمای محیط، دوباره شفاف می شود. اما اگر می خواهید روغن عطر و طعمش را حفظ کند، یخچال جای مناسبی نیست.

توصیه مهم: همیشه به برچسب «فرابکر» و «طبیعی» روی بطری ها اعتماد نکنید. تنها روغن زیتون فرابکرِ خالص است که بدون دخالت مواد شیمیایی تولید می شود. پس قبل از خرید، از فروشنده در مورد فرآیند تولید روغن سوال کنید و اگر به سلامت روغن شک دارید، آزمایش طعم ساده ترین راه است. یک قاشق از آن را بچشید. اگر حس کردید گلویتان را می سوزاند یا طعمی تند و تیز دارد، احتمالاً روغن هنوز سالم است. اما اگر مزه کهنگی یا ترشی می دهد، وقتش است خداحافظی کنید.

فراموش نکنید روغن زیتون باکیفیت نه تنها برای سلامتی مفید است، بلکه طعم بی نظیری به غذاهایتان می دهد. پس با نگهداری اصولی، از هر قطره آن نهایت استفاده را ببرید.

مضرات روغن زیتون تاریخ گذشته

استخراج این روغن پرکاربرد از میوه درخت زیتون انجام می‌ شود و در بازار عمدتاً به دو گونه تصفیه‌ شده و تصفیه‌ نشده یافت می ‌گردد. ترکیبات اصلی آن را اسیدهای چرب غیراشباع تشکیل می ‌دهند که برای سلامت قلب مفیدند، در حالی که سهم چربی‌ های اشباع در آن بسیار ناچیز است.

اگرچه مصرف روغن زیتون پس از گذشت تاریخ انقضا معمولاً تهدید جدی برای سلامتی محسوب نمی ‌شود، اما ممکن است به مرور زمان اکسید شده و طعم و عطر طبیعی خود را از دست بدهد. این تغییرات به ویژه در پخت و پز مشکل ‌ساز هستند.

از دیدگاه کارشناسان، شرایط نگهداری، نقش مؤثری در حفظ کیفیت این روغن ایفا می‌ کند. نگهداری در محیطی خشک، خنک، و دور از نور مستقیم خورشید، عمر مفید آن را تا ۱۲ ماه تضمین کند. توجه به این نکات نه تنها از فساد زودهنگام جلوگیری می‌ کند، بلکه طعم و خواص تغذیه‌ ای آن را نیز در طول زمان حفظ می ‌کند.

در مجموع، آگاهی از نحوه انتخاب نوع روغن (فرابکر یا تصفیه‌ شده) و رعایت اصول نگهداری، به بهره ‌مندی کامل از مزایای این ماده ارزشمند در آشپزی و سلامت کمک شایانی می‌ کند.

روش تشخیص روغن زیتون فاسد

برای تشخیص فاسد بودن روغن زیتون، می توانید از روشهای ساده و کاربردی زیر استفاده کنید. این روشها بر اساس علائم فیزیکی و حسی روغن است که در منابع مختلف ذکر شده است:

توجه به تغییرات طعم

روغن زیتون تازه طعم ملایم و کمی تلخ دارد. اگر طعم آن ترش، شبیه فلز، یا شیمیایی شد، نشانه فساد است.

برخی روغنهای فاسد نیز طعمی شبیه مداد شمعی یا چسب (طعم ماندگی یا بتونه) می دهند که نشان دهنده اکسیداسیون شدید است.

شخیص از طریق بو

روغن زیتون تازه عطری گیاهی یا میوه ای دارد. اگر بوی ترشیدگی، کپک، یا گندیدگی استشمام کردید، روغن خراب شده است. بوی شبیه کره فاسد نیز از علائم فساد است .

مشاهده تغییرات ظاهری

روغن زیتون تازه معمولاً سبز کمرنگ یا زرد طلایی است. رنگ تیره (قهوه ای یا سبز تیره) یا کدر شدن روغن نشانه اکسیداسیون و کاهش کیفیت است. رسوبات زیاد در ته بطری یا لایه سفید روی سطح روغن، احتمالاً ناشی از فساد یا ناخالصی است .

توجه به تاریخ انقضا و شرایط نگهداری

روغن زیتون فرابکر معمولاً ۱۲–۱۸ ماه و انواع دیگر تا ۲۴ ماه ماندگاری دارند. پس از این مدت، کیفیت آن کاهش می یابد. قرار گرفتن در معرض نور، گرما، یا هوا باعث اکسیداسیون سریعتر روغن می شود. همانطور که گفتیم روغن باید در ظرف شیشه ای تیره و در محیط خنک و تاریک نگهداری شود.

تست های ساده خانگی

پس از قرار دادن روغن در یخچال به مدت ۲۴ ساعت، اگر روغن غلیظ یا کدر شد، نشانه کیفیت بالای آن است. اگر مایع باقی ماند، ممکن است تقلبی یا فاسد باشد (البته این روش قطعی نیست).

روش دیگر تست آب است. پس از ریختن روغن در آب روغن اصل به آرامی روی آب شناور می ماند. در حالی که روغنهای مخلوط یا فاسد ممکن است با آب ترکیب شوند.

یخ زدن روغن زیتون در یخچال

یخ زدن روغن زیتون در یخچال می‌ تواند نشانه ‌ای از اصل بودن آن باشد. روغن زیتون طبیعی در دماهای پایین شروع به انجماد می ‌کند، اما این تغییر حالت به ارزش غذایی آن آسیبی نمی ‌زند. وقتی روغن به دمای معمولی برگردد، به تدریج به حالت مایع خود باز می ‌گردد.

در مورد ماندگاری روغن زیتون در یخچال، این مدت بسته به نوع روغن زیتون بکر، فرابکر یا مخصوص سرخ کردن متفاوت است. به طور کلی، توصیه می ‌شود که روغن زیتون حداکثر تا شش ماه پس از باز کردن درب بطری مصرف شود. زیرا با باز شدن درب، ترکیبات شیمیایی روغن تحت تأثیر قرار می ‌گیرند و ممکن است کیفیت آن کاهش یابد. بنابراین، برای حفظ طراوت و کیفیت روغن زیتون، بهتر است به این نکات توجه شود.

پس کیفیت روغن زیتون با قرار گرفتن در معرض هوا، نور و گرما به تدریج اکسید شده کاهش می یابد. پس از باز کردن، حداکثر تا ۶ ماه آن را مصرف کرده و در ظرف دربسته، جای خنک و تاریک نگهداری کنید. یخ زدن در یخچال نشانه خرابی نیست و با بازگشت به دمای اتاق، به حالت مایع برمی گردد. تغییر بو، طعم یا رنگ تند نشان دهنده فساد آن است.امیدواریم با رعایت نکات نگهداری، همیشه از روغن زیتونی تازه و با کیفیت بهره ببرید.