ماه: آذر ۱۴۰۳
علائمی که نشان از افسردگی دارد!
افسردگی در کودکان ممکن است در سنین مختلف ایجاد شود که علائمی شبیه به علائم افسردگی در بزرگسالان را دارد اما با این تفاوت که کودکان افسرده به صورت رفتاری احساسات خود را نشان داده و رفتارهای ناسازگارانه، عصبی، گوشهگیر با تحریکپذیری بالا را از خود بروز میدهند.
پیشرفت علم و تکنولوژی و به هم ریختگی دنیای اقتصادی در همه کشورهای دنیا و فشارهای متعددی که در زمینههای متفاوت به افراد وارد میشود باعث شده که در زیر سایه آن فشارهای روانی، استرس و اضطراب بالا رفته و به طبع آن اختلالات روانی و خلقی به اوج خود برسند.
جهان امروز در پس گسترش و رشدش، افسردگی، پنیک(نوعی حمله اضطرابی)، اختلالات دو قطبی، اختلالات شخصیتی، هیستریونیک (شخصیت نمایشی)، خودشیفتگی و … را افزایش داده است. از طرف دیگر ژنتیک، سبک فرزندپروری، تجارب فرد در محیط همسالان، مدرسه و جامعه نیز در این زمینه دخیل هستند. در این بین، یکی از اختلالاتی که در هر قشری از جامعه بیداد میکند، افسردگی است. البته درصد زیادی از افرادی که به افسردگی دچار میشوند بنا به دلایل متعددی ممکن است حتی به کلینیکهای خدمات روانشناسی هم مراجعه نکنند. افسردگی به علت این که به صورت رجعت کننده و عودت کننده میباشد به عنوان اختلال ناتوانکننده در نظر گرفته شده است. چه علائمی نشان از افسردگی دارند؟ در در چه خانوادههایی بیشتر این اختلال دیده میشود. موضوعی است که به بهانه آن با مهناز یوسفی روانشناس و درمانگر به گفتوگو نشستیم که در ادامه بخش اول آن میخوانید:
علائم افسردگی چیست؟
از علائم اصلی و بالینی افسردگی، غمگینی زیاد و فقدان لذت را میتوان نام برد که البته امروزه غمگینی زیاد به صورت تحریکپذیری بالا و خشم بروز مییابد در کنار این علائم، دیگری نیز وجود دارند که عبارتند از :
-احساس پوچی، ناامیدی و بیمناکی
– کاهش علاقه به انجام فعالیتها در بخش عمده زندگی روزمره
– تغییر محسوس کاهش یا افزایش وزن(حداقل پنج درصد تغییر وزن درطول یک ماه)
– بیخوابی
– کاهش یا افزایش اشتها به اندازه پنج درصد در طول ماه
– کندی روانی حرکتی یا سراسیمگی
– خستگی روان و ضعف روانی (پیسکاستنی)
– احساس گناه، بیارزش بودن
– کاهش تمرکز و توانایی تفکر
– افکار مکدر در مورد مرگ، اندیشهپردازی در رابطه با خودکشی یا اقدام به آن.
این علائم و نشانهها در صورتی که اختلال قابل ملاحظهای را در عملکرد تحصیلی، اجتماعی ، شغلی، خانوادگی، روابط بین فردی و انطباقی فرد ایجاد کند و تحت تاثیر سوء مصرف یا ترک مواد یا دارو ایجاد نشود و با اختلالات روانی دیگر هم مثلا اختلال دو قطبی، اختلالات هذیانی، اسکیزوفرنی و … همراه نشود، افسردگی است.
آیا افسردگی در کودکان هم ایجاد میشود؟ نشانههای آن چیست؟
یکی از قشرهای آسیب پذیر در جامعه بدون شک کودکان و نوجوانان هستند. طبیعتا عواملی چون ژنتیک، سبک فرزندپروری، تجارب اولیه کودک، جامعه و تروماهایی مانند طلاق، دعوای والدین، تصادف و… برای کودکان زمینههای مسائل خلقی و روانی مثل افسردگی، بیش فعالی(ADHD)، اختلال خلق اخلال گرایانه (DMDD)، اختلال دو قطبی و غیره را ایجاد میکنند. بنابراین افسردگی مختص به سن نیست و ممکن است در هر سنی بروز کند.
افسردگی در کودکان ممکن است در سنین مختلف ایجاد شود که علائمی شبیه به علائم افسردگی در بزرگسالان را دارد اما با این تفاوت که کودکان افسرده به صورت رفتاری احساسات خود را نشان داده و رفتارهای ناسازگارانه، عصبی، گوشهگیر با تحریکپذیری بالا را از خود بروز میدهند.
در بزرگسالان معمولا افسردگی به صورت کلامی، احساس غمگینی و ناامیدی بسیار زیادی نمایش داده میشود. همچنین کودکان افسرده نسبت به بزرگسالان شکایتهای جسمانی مانند سردرد، دل درد را تجربه میکنند، در حالی که بزرگسالان خستگی مزمن، کاهش میل جنسی را بروز میدهند.
علل افسردگی در کودکان، تغییرات محیطی و رویدادهای زندگی مثل رویدادهایی در مدرسه، روابطه با همسالان، تغییرات خانوادگی مانند طلاق و غیره است و در بزرگسالی مسائل مالی، مشکلات کاری، روابط بین فردی علت اصلی افسردگی است.
افسردگی معمولا در چه رنج سنی دیده میشود؟ در چه خانوادههایی این اختلال بیشتر رشد میکند؟
بیشترین بازده افسردگی در ۱۸ تا ۴۴ سالگی و کمترین بازده آن بعد از ۶۰ سالگی است. بررسیهای انجام شده نشان داد که ۵۰ درصد کودکان و نوجوانان و ۲۰ درصد بزرگسالان علائم افسردگی را گزارش کردند. افسردگی در بانوان بیشتر از آقایان دیده میشود و اقدام به خودکشی در خانمها دو برابر آقایان است اما خودکشی واقعی بیشتر در آقایان رخ میدهد.
اضطراب و افسردگی محصول خانوادههایی هستند که در آن پدر و مادر کنترلگرا هستند. وقتی سلطه یکی از والدها حاکم باشد و فرد به خاطر هر چیزی مورد شماتت قرار میگیرد. مرتبا افراد خانواده مورد کنترل قرار گرفته و به نظرات افراد توجهی نمیشود، این باعث خشم پنهان فرد نسبت به والد کنترلگر میگردد. چون این خشم را نمیتواند بروز دهد و آن را سرکوب می کند یا حتی در صورت بروز احساس گناه در او ایجاد میشود، در نتیجه هموار شده، تبدیل به اضطراب، افسردگی، وسواس و غیره میگردد.
این خانواده است که باورهای زیربنایی فرد در آن شکل گرفته و هویت و شخصیت اولیه او در آن بنا میشود. والدین با برخورد مناسب خود حس با ارزش بودن، دوست داشتنی بودن، مفید بودن را به فرزندشان منتقل میکنند. خانوادهای که در آن کمالگرایی موج میزند، والدین فرزندشان را به سوی هدف آرمانی خود، یا به قولی زندگی نزیسته خود هل میدهند به این طریق فرزندشان را در مسیر افسردگی سوق میدهند.
در شهرهای زیر ۵۰۰ هزار نفر جمعیت ، زمین رایگان به خانوادههای دارای ۴ فرزند به بالا داده میشود
وزرات راه و شهرسازی مکلف شد که در سال آینده در شهرهای زیر پانصد هزار نفر جمعیت یک قطعه زمین بهصورت رایگان به خانوادههای دارای ۴ فرزند و بیشتر زیر ۲۰ سال اختصاص دهد.
نمایندگان مجلس در جلسه علنی نوبت سوم امروز و در جریان بررسی موارد ارجاعی از کمیسیون تلفیق، بند الحاقی ۱ تبصره ۱۰ لایحه بودجه را تصویب کردند.
طبق این مصوبه، بهمنظور حمایت از خانواده و تحقق جوانی جمعیت، وزارت راه و شهرسازی مکلف است در سال ۱۴۰۴ در شهرهای زیر پانصد هزار نفر جمعیت و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در روستاها یک قطعه زمین بهصورت رایگان درقالب شرایط مندرج در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به خانواده های دارای چهار فرزند و بیشتر زیر بیست سال که زمین آن در محل شهرداری زیر ۵۰۰ هزار نفر جمعیت تامین می شود اختصاص دهد.
وزارت راه و شهرسازی مکلف است هر سهماه یکبار گزارش عملکرد این بند را به کمیسیونهای عمران، اجتماعی و فرهنگی مجلس شورای اسلامی ارسال نماید.
واکسن خوراکی روتاویروس به صورت رایگان به کودکان تجویز میشود
معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی:
معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: واکسن خوراکی روتاویروس به صورت رایگان برای کودکان زیر پنج سال در سه مرحله در مراکز بهداشتی و درمانی و خانههای بهداشت تجویز و داده می شود.
علیرضا رئیسی در گفتوگو با خبرنگار حوزه سلامت ایرنا با اشاره به اجرای سراسری واکسیناسیون روتاویروس در کشور افزود: این واکسن به صورت خوراکی بوده و از تشدید بیماری به خصوص اسهال در کودکان جلوگیری میکند.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه سالانه بیش از 2.5 میلیون کودک زیر ۵ سال در کشور دچار اسهال و از این تعداد ۱۷۳ هزار کودک زیر پنج سال در مراکز درمانی بستری می شوند، واکسن خوراکی روتاویروس کمک موثری برای پیشگیری از این عارضه در کودکان می شود.
رئیسی تاکید کرد: کودکان زیر پنج سال میتوانند برای دریافت این واکسن به خانههای بهداشت و مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنند.
معاون وزیر بهداشت با بیان اینکه واکسن روتاویروس مورد نیاز به اندازه کافی در کشور تامین شده است، گفت: قرار است با همکاری انستیتو پاستور و رازی و شرکت های دانش بنیان واکسن روتاویروس را بومی سازی کنیم.
وی خاطر نشان کرد: این واکسن بعد از واکسن پنوموکوک به صورت سراسری وارد سبد واکسیناسیون کشوری وارد شده است.
رئیسی تصریح کرد: قرار است واکسن فلج اطفال تزریقی را به سبد واکسیناسیون نیز اضافه کنیم و در صورت واکسن HPV نیز نیاز به بررسی میزان شیوع و اثر بخشی آن دارد که در کمیته ملی واکسیناسیون بررسی اپیدمیولوژی بررسی خواهد شد.
واکسن خوراکی روتاویروس به صورت رایگان به کودکان تجویز میشود
واکسن روتاویروس از ۱۳ آذر ماه به برنامه سراسری ایمن سازی کشور اضافه شد تا کودکان را در برابر بیماری اسهال شدید و نیاز به بستری ایمن سازد.
پس از ۱۰ سال از تصویب ورود این واکسنها به برنامه واکسیناسیون ملی، از اواخر سال گذشته با تامین و خریداری واکسنها، امکان انجام واکسیناسیون سراسری فراهم شد و در کنار آن شرکت های داخلی نیز در صدد هستند در تولید این دو واکسن سهیم باشند.
اجرای این طرح کشوری از اوایل امسال به صورت تدریجی کلید خود و ابتدا واکسن پنوموکوک در استانهای جنوب و جنوب شرقی در دستور کار قرار گرفت.
آیین نمادین تزریق واکسین روتاویروس با حضور مسئولان وزارت بهداشت در یکی از مراکز بهداشت غرب تهران برگزار شد.
تاثیر آلودگی هوا و تشعشعات خورشید بر پوست
به گفته یک متخصص پوست، آلودگی هوا و تشعشات خورشید میتوانند آسیبهای بلندمدت به پوست وارد کنند.
پروین منصوری، متخصص پوست، مو، زیبایی و استاد گروه پوست دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفتوگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان درباره عواملی که میتوانند بر سلامت پوست تأثیر بگذارند؛ گفت: عوامل محیطی اثرات بسیار زیادی بر روی پوست انسان دارند، هم از نظر صدمات و بیماریهایی که ممکن است ایجاد کنند و هم از بین بردن سلامت و شادابی پوست.
او ادامه داد: عوامل محیطی به ویژه آلودگیها، ذرات معلقی که در هوا هستند و عوامل نوری به ویژه اشعه ماوراء بنفش خورشید ۲ مشکل اصلی در پوست ایجاد میکنند. یکی از این مشکلات، پیری زودرس به ویژه پیری نوری است که در اثر اشعه ماوراء بنفش خورشید ایجاد میشود. به عنوان مثال، بسیاری از ما دوست داریم زمانی که با اتومبیل یا هواپیما سفر میکنیم، کنار پنجره باشیم تا بتوانیم از زیباییها و مناظر در طول سفر استفاده کنیم؛ غافل از این که به ویژه در هواپیما که ما به قسمت بالای جو نزدیکتر هستیم، اشعه زیان بار اولتراویوله، به اختصار UV یا ماوراء بنفش خورشید بیشتر است و این میتواند صدمات زیانباری به پوست بزند.
اشعه ماوراء بنفش خورشید چه صدماتی برای پوست ایجاد میکند؟
این متخصص پوست توضیح داد: یک نمونه از این آسیبها، ایجاد لکهای پوستی است که به صورت کک و مک یا لکههایی به نام ملاسما یا لکههای تکهای معمولا در نواحی در معرض تماس خورشید ایجاد میشوند و به دلیل تأثیر بر زیبایی، عده زیادی از بیماران برای درمان آن اقدام میکنند. اگرچه روشهای درمانی همچون استفاده از ترکیبات موضعی، روشهای لیزری، میکرونیدلینگ و تزریقات داخلی میتوانند موثر باشند؛ اما در کل درمان این صدمات پوستی بسیار سخت است.
دکتر منصوری ادامه داد: معضل دوم، بروز سرطانهای پوست است که امروزه نقش اشعه ماوراء بنفش خورشید در بروز این سرطانها صد درصد شناخته شده و پیشگیری از آنها بسیار مهم است. ما به جای این که سرطان را درمان کنیم، باید از آن پیشگیری کنیم. نکته اصلی درباره اشعه ماوراء بنفش خورشید، دوز تجمعی آن است؛ یعنی کسانی که از دوران کودکی بدون ملاحظه در معرض تماس با اشعه بودهاند، مانند کودکان کوچکی که کنار ساحل بدون پوشش مناسب بازی میکنند، آن تماس با نور اولتراویوله و انعکاس نور از آب به کودک تأثیرات منفی بر پوست میتواند داشته باشد که به صورت دوزهای تجمعی کم کم در دوره نوجوانی آثار آنها نمایان میشود.
چگونه میتوان در برابر اشعه خورشید از خود محافظت کرد؟
پروین منصوری، متخصص پوست، مو، زیبایی و استاد گروه پوست دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفتوگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش بدون استفاده از پوششهای مناسب، مانند چتر، عینک، آستین بلند، شلوار بلند و همچنین عدم استفاده از کرمهای محافظتی باعث پیری زودرس پوست و پیری ناشی از نور میشود که میتواند ۲۰ سال زودتر از پیری بیولوژیکی رخ دهد. قرار گرفتن زیاد در معرض اشعه فرابنفش همچنین میتواند در سنین بالاتر منجر به ایجاد سرطانهای پوست شود.
استاد گروه پوست دانشگاه تهران مطرح کرد: مطالعات بسیار جدید نشان میدهند که اولین تماس یک نوزاد با اشعه ماوراء بنفش خورشید، یک سلول تغییر یافته را در پوست او ایجاد میکند و تماسهای بعدی تعداد این سلول را زیادتر میکنند و در نهایت در سنین بعد از چهل سالگی میتواند منجر به پیری، سرطان یا عوارض دیگر شود.
او در پایان گفت: توصیه میکنم همه افراد در برابر اشعه خورشید، پوشش فیزیکی کافی داشته باشند و از کلاههایی استفاده کنند که حداقل ۷ سانتی متر لبه یا نقاب دارند و همچنین گوشها را میپوشانند. آستین و شلوار بلند از موارد دیگری هستند که باید به آنها برای در امان ماندن از اشعه فرابنفش توجه کرد. همچنین استفاده از عینک آفتابی توصیه میشود؛ چرا که اشعه میتواند صدمات بسیار زیادی، چه عمقی و چه سطحی به چشم ما وارد کند و حتی پیری نوری و پیری چشمی ایجاد کند که میتواند منجر به اختلال دید شود. من امیدوارم که همه عزیزان پیر و جوان به این نکات توجه کنند تا جمعیتی سلامت با تعداد سرطان پوست کمتر داشته باشیم.
متوسط تولد اولین فرزند پس از ازدواج، بالای ۴ سال است
رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت:
رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان اینکه ایران به سرعت در حال رفتن به سمت چاله جمعیتی است، گفت: در کشور ما متوسط تولد اولین فرزند پس از ازدواج، بالای ۴ سال است یعنی در این جوانها، فرزندآوری در سالهای اول رخ نمیدهد.
صابر جباری فاروقی روز یکشنبه با تاکید بر لزوم نگاه جامع به چالش های جمعیتی، افزود: ازدواج، فرزندآوری، سقط، ناباروری و مهاجرت، بخشی از چالش های جمعیت هستند و نگاه تک بعدی به جمعیت، نادرست است و ما را به خطا می اندازد. اکنون سبک زندگی و نگاه به مادری تغییر نکرده و بسیاری از افراد علیرغم تحصیل بالا و درآمد مناسب، اقدام به ازدواج و فرزندآوری نمی کنند.
وی اظهارداشت: در سیاست های جمعیتی، چند برنامه بالادستی مرتبط با فرزندآوری و جمعیت داریم که شامل سیاست های کلی جمعیت، سیاست های کلی خانواده، سیاست های کلی سلامت و حتی سیاست های کلی رفاه و تامین اجتماعی است.
جباری فاروقی با بیان اینکه ۱۳ استان برخوردار کشور که از نظر درآمد، اشتغال و مسکن کمترین مشکل را دارند، صاحب کمترین میزان باروری کلی در کشور هستند، گفت: اگر ۱۰ میلیون نفری که در سن ازدواج قرار دارند، ازدواج کنند، نرخ باروری در سال های آینده رشد می کند، چون در کشور ما متوسط تولد اولین فرزند پس از ازدواج، بالای ۴ سال است یعنی در این جوانها، فرزندآوری در سالهای اول رخ نمی دهد.
رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت با اشاره به ضرورت مشارکت همه دستگاه های اجرایی کشور در حوزه جمعیت، یادآور شد: وزارت بهداشت می تواند نقش مهمی در سلامت جمعیت داشته باشد چون مراقبت های قبل، حین و بعد بارداری، سلامت نوزادان و کودکان توسط وزارت بهداشت ارائه می شود بنابراین وزارت بهداشت در حوزه جمعیت، نقش ویژه ای دارد.
جباری فاروقی تصریح کرد: در سیاست کنترل جمعیت همه دستگاه ها و وزارت بهداشت نقش خود را به خوبی انجام دادند.
به گفته وی، در راستای افزایش نرخ رشد جمعیت، وزارت بهداشت است که با تمام توان برای جوانی جمعیت کار می کند. مهمترین مساله در رشد جمعیت و فرزندآوری، فرهنگسازی است تا انگاره های ذهنی مردم برای سرمایه دانستن فرزند به جای هزینه، تغییر یابد.
قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت بر اساس اصل هشتاد و پنجم قانون اساسی، در یک کمیسیون مشترک بررسی و پس از موافقت مجلس با اجرای آزمایشی آن به مدت هفت سال، در دهم آبان ۱۴۰۰ به تایید شورای نگهبان رسید.
در این قانون همه وزارتخانهها و دستگاههای زیرمجموعه دولت موظف شدند تا دستورالعملها، برنامهها و منشورهای مرتبط با خانواده، فرزندآوری و جمعیت را در چهارچوب مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی اجرا کنند.
از اعطای زمین و واحدهای مسکونی به خانوادهها گرفته تا تسهیلات برای دانشجوهای متاهل، اعطای وام و ورود فرزندان به بورس، سه برابر شدن یارانه و تسهیلات ازدواج و مرخصی زایمان بخشی از مشوقهایی است که در قانون جوانی جمعیت دیده شده است.
ردیابی سلولهای سرطانی پستان با استفاده از کوانتوم دات
محققان دانشگاه علوم پزشکی تبریز طی تحقیقاتی که با حمایت بنیاد ملی علم ایران انجام و به چاپ مقاله در انتشارات معتبر Nature منتهی شده، از کوانتوم داتهای متصل به اگزوزوم برای انتقال و ردیابی داروی متوتروکسات در سلولهای سرطانی پستان استفاده کردند.
تلاش برای به حداقل رساندن عوارض داروها بهویژه داروهای درمان بیماریهای صعبالعلاج نظیر سرطان یکی از موضوعات مهم و مدنظر محققان و بنیاد ملی علم ایران بوده است.
دانشآموخته دکتری تخصصی شیمی آلی از دانشگاه تبریز و پژوهشگر دانشگاه علوم پزشکی تبریز که در طرح پسادکتری خود با راهنمایی محمد نوری، استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی تبریز به این دستاورد رسیده در توضیح این طرح گفت: سرطان یکی از مهمترین بیماریهایی است که در اقصی نقاط جهان سلامت بشر را تهدید میکند و شیمیدرمانی یکی از راههای رایج درمان سرطان محسوب میشود.
فهیمه کاظمی نوا خاطرنشان کرد: یکی از معایب بزرگ این روش، اختصاصی نبودن داروی ضدسرطان است؛ به این معنی که دارو علاوه بر اینکه موجب مرگ سلول سرطانی میشود بر سلولهای سالم نیز اثر گذاشته و آنها را از بین خواهد برد. از اینرو سیستمهای دارورسانی نوین جهت غلبه بر این مشکلات مورد توجه قرار گرفتهاند.
وی افزود: اگرچه نانوذرات پلیمری یا معدنی اغلب به عنوان نانوحامل استفاده میشوند اما اخیراً از نانومواد جدیدی به نام کوانتوم داتها بهعنوان جایگزینی ارزشمند استفاده میشود. مواد پایه کربنی که با نام نقاط کوانتومی کربنی یا کربن داتها نیز شناخته میشوند، به دلیل خواص منحصربهفردی نظیر زیستسازگاری بالا، عدم سمیت و حلالیت بالا در محیطهای آبی قابلیت این را دارند که بدون هیچ نگرانی برای کاربردهای داروسازی و همچنین تصویربرداری زیستپزشکی مورد استفاده قرار گیرند.
این پژوهشگر بیان کرد: اگرچه نانوذرات مصنوعی هم بهعنوان حامل فعالیت میکنند اما اگزوزومها نانوذرات طبیعی هستند؛ بنابراین قابلیت سازگاری بیشتری دارند و در محیط زیست تجزیه میشوند و دارای سمیت و ایمنیزایی کمی هستند. وزیکولهای خارج سلولی دیگر مثل لیپیدها، پروتئینها، گیرندهها و مولکولهای اثرگذار نیز بیولوژیک هستند، اما آنها نسبت به اگزوزومها بزرگتر و ناهمگنتر هستند، بنابراین کاربرد آنها برای بارگذاری و تحویل دارو محدود است.
وی ادامه داد: هدف این طرح پژوهشی، سنتز و بررسی نوعی سامانه دارویی جدید است که شامل نقاط کوانتومی بر پایه مواد طبیعی برای ردیابی و تصویربرداری است و داروی متوتروکسات که بهعنوان یک داروی مؤثر در درمان بعضی از سرطانها از جمله سرطان پستان کاربرد دارد در این سامانه بارگذاری میشود.
کاظمی نوا خاطرنشان کرد: با پیشرفت سریع علم و فناوری، تمرکز فزایندهای روی عوامل درمانی چند منظوره وجود دارد که میتوانند سرطان را در داخل بدن تشخیص دهند و درمان کنند. تلاش برای ایجاد روشهای انتقال دارو همچون استفاده از نانوذرات برای انتقال کنترل شده دارو به سلولهای سرطانی بهمنظور به حداقل رساندن عوارض جانبی و بهبود کارآیی درمانی امری ضروری است.
بر اساس نتایج حاصل در مطالعات برونتنی(in vitro)، نانوحامل سنتز شده با قابلیت دارورسانی هدفمند از اثرات جانبی و مخرب داروهای ضدسرطان بر روی بافتهای سالم اطراف تومور کاسته و اثربخشی دارو را نیز افزایش داده است. نتایج این طرح میتواند گامی بزرگ در جهت درمان مؤثر سرطان و به حداقل رساندن عوارض جانبی داروهای شیمیدرمانی باشد.
چرا برخی مادران دچار افسردگی میشوند؟
برای برخی از زنان تجربه مادری میتواند همراه با افسردگی باشد. این احساس اغلب منجر به ضعف نسبت به شرایط جدید و مواجهه با کودک میشود. اینکه چه میزان از این مسائل زودگذر و پایدار است یا چه میزان منشا و دلیلی جسمی یا روحی دارد میتواند جزء دغدغههای آنها باشد.
گاهی تشخیص بین افسردگی، اضطراب و خستگی معمولِ تازهمادران میتواند سخت باشد، از طرفی تولد نوزاد از جنبههای زیادی مثل تغییرات هورمونی، فیزیکی، عاطفی، روانشناختی و شیمیایی ممکن است فرد را به چالش بکشد. موضوعی که اهمیت دارد این است که مادران چگونه میتوانند بدانند تا چه حد این موضوع طبیعی و دارای علل جسمی است و از چه حدی میتواند نگران کننده باشد. کارشناسان معتقدند تشخیص عوامل جسمی از روانی بخش ابتدایی درمان زنان و بهبود تجربه مادری در آنها است. از سویی بین شیوع افسردگی پس از زایمان و عواملی مانند سن مادر، بارداری ناخواسته، میزان تحصیلات، سابقه قبلی افسردگی مادر، ارتباط ضعیف زناشویی و مسائل اقتصادی ارتباطی معنادار وجود دارد.
این پرسش که تشخیص افسردگی چگونه صورت میگیرد؟ و افراد چگونه میتوانند این ایام را سپری کنند؟ و آیا راه حل پیشگیرانه در این زمینه وجود دارد؟ همگی پرسشهایی است که دغدغه مادران است. به همین منظور سراغ فاطمه مرادی مدرس دانشگاه و روانشناس بالینی رفتیم تا با جنبههای پیرامون این مسئله آگاه شویم، که در ادامه میخوانید.
برای برخی از زنان تجربه مادری همراه با اندوهی است که اغلب نمیتوانند به درستی آن را درک کنند، آیا این احساس همان افسردگی بعد از زایمان است؟
افسردگی چیزی شبیه به سرماخوردگی است که میتواند برای هر کسی اتفاق بیفتد اما افسردگی بعد از زایمان تجربهای است که با توجه به آمارها ۱۵ در صد از افراد بعد از به دنیا آمدن فرزندشان آن را تجربه میکنند، هر چند درصد پنهانی هم میتواند وجود داشته باشد که فرد مراجعه نمیکند.
من پیش از ورود به بحث میخواهم توجه شما را به این مسئله معطوف کنم که اگر فرد سبک زندگی سالمی داشته باشد توانسته است تا حد قابل توجهی از ابتلا به افسردگی جلوگیری کند. یکی از مهمترین مسائلی که در سبک زندگی سالم باید به آن توجه شود بهداشت خواب و تحرک لازم است . پرخوابی یا بیخوابی، زمان نامناسب خواب، کاهش میل به فعالیت و کم تحرکی همه این موارد میتواند زمینه را برای افسرگی فرد مهیا کند.
افسردگی چه علامتهایی دارد؟
ما در مراجعات معمولا از خواب و خوراک فرد پرسش میکنیم چرا که اینها برای ما نشانه هستند که بر اساس آن میتوانیم به افسردگی فرد پی ببریم. بی اشتها شدن، کاهش میل به فعالیتهای روزانه، افزایش یا کاهش وزن، نوسانات خلقی و… میتواند از نشانههای افسردگی در زنان باشد. این مسئله در کشورهای دیگر هم مورد توجه قرار گرفته که ما به جای اینکه در بحث درمان افراد کار کنیم به اهمیت سبک زندگی توجه کنیم که در این زمینه مسئله بهداشت خواب از مهمترین آنها است.
معمولا چه علامتهایی افسردگی جدی نامیده میشود و باید به متخصص مراجعه کرد؟
احساس غم شدید، برانگیختگی خشم، احساس گناه یا بی ارزشی، احساس عدم مدیریت در زندگی، وسواس یا حواس پرتی، بی علاقگی و میل آسیب زدن به کودک که به صورت نادر دیده شده، این نشانهها اگر بیش از دو هفته استمرار پیدا کند میتوانیم بگوییم که فرد به کمک و مراجعه به متخصص نیاز دارد. فرد در چنین شرایطی از لحاظ جسمی یک خستگی و رخوت شدید را تجربه کرده و مادام احساس میکند نمیتواند از کودکش مراقبت کند و وضع زندگی از مدیریت خارج شده است.
پایگاه اول ما برای کمک به مادر، روان درمانی است و بعد مراجعه به پزشک . ما ترجیح به مصرف دارو نداریم اما افسردگی وقتی شدت پیدا میکند، به فرد توصیه میکنیم درمان دارویی را دنبال کند. اغلب مادران از این موضوع احساس نگرانی میکنند اما داروهایی وجود دارد که با جذب سروتونین در خون باعث میشود که آسیبی به کودک وارد نشود، داروهایی که ملاحظه شیردهی مادر در تجویز آنها صورت گرفته است.
چگونه افسردگی بعد از زایمان را پشت سر بگذاریم؟
به افراد میگوییم در این شرایط دو نوع کمک میتواند وجود داشته باشد. کمکی که خود فرد میتواند به خودش داشته باشد مثل بهداشت خواب و استراحت کافی بعد از زایمان و همچنین مصرف ویتامینهایی که ضعف جسمی او را تا حدی جبران کند و دیگری گرفتن حمایت از اطرافیان تا بتواند این ایام را سپری کند. مورد دوم کمک گرفتن از متخصص است، در شرایطی که دیگر خود فرد قادر نیست به مشکلاتش غلبه کند.
آیا خود مراقبتی میتواند از احساس منفی در افسردگی جلوگیری کند؟
بله تا حد قابل توجهی میتواند موثر باشد. یکی از نشانههای افسردگی تنهایی است. وقتی فرد میتواند از حمایتهایی بهرهمند شود این مسئله در کاهش احساس اندوه و تنهایی که دارد موثر است. بهبود وضع جسمی با مراقبت کردن از تغذیه و استراحت کافی نوعی خود مراقبتی است. در شرایطی که فرد به متخصص مراجعه کند، احساس استیصالی که دارد با گفتگو از بین میرود.
بچههایی که با شرایط خاص و سخت به دنیا میآیند چقدر در تشدید افسردگی مادر موثرند؟
نوزادان اغلب ممکن است با شرایط خاصی به دنیا بیایند مثل زردی مثل مشکلاتی که در نحوه شیر خوردن نوزاد وجود دارد اما این مسائل میتواند موثر در افسردگی مادر باشند اما علت افسردگی نیستند. وقتی مادر از قبل ضعیف شده و از طرفی تغییرات هورمونی، عمل زایمان و خونریزیهای شدید باشد، اینها باعث احساس ضعف بیشتر در مادر میشود اما مهارتهایی در این زمینه وجود دارد که افراد با کمک به مادر میتوانند او را در سپری کردن این ایام کمک کنند.
یک نکته که شاید کمتر به آن توجه میشود این است که افرادی که فرزندان خود را خارج کشور و یا در محلی غیر از محل زندگی خود به دنیا میآورند تا ۵۰ درصد بیشتر از سایرین امکان افسرگی دارند چرا که فرهنگ محل جدید متفاوت از محل زیست افراد است و از طرفی مادر نمیتواند افراد حمایتگر را در کنار خود داشته باشد و این مسئله میتواند به حس تنهایی فرد بیانجامد و زمینهساز افسردگی مادر باشد.
آیا افسردگی بعد از زایمان یک پدیده به یکباره است یا میتواند زمینههایی درگذشته داشته باشد؟
برای برخی از افراد این افسردگی تجربهای است که آنها بعد از زایمان تجربهاش میکنند اما افرادی هم هستند که به نحوی در گذشته آن را تجربه کردهاند و این موقعیت جدید در واقع زمینه برای فعال شدن افسردگی گذشته آنها خواهد شد. در بیماریهای جسمی وقتی فرد به پزشک مراجعه میکند اشاره به جسم میکند اما در آلام روحی فرد به بخشهایی از روان اشاره میکند و آن را با دکتر در میان میگذارد. مراجعه کننده یک بخش از صحبتهایش در خصوص مشکلات فکری اوست، یک بخش از احساسات یا هیجانهای خود صحبت میکند و بخش سوم اشاره به رفتارهایی میکند که او را آزار میدهد. این سه حیطه به هم مرتبط هستند اما یک چیزی وجود داری که به این سه حیطه غلبه دارد و آن هم جسم است.
یک بخش مهم از مسئله افسردگی بعد از زایمان به علل جسمی و به هم ریختن هورمونهای استروژن و پروژسترون در بدن باز میگردد. مادر در دوره بارداری به میزان زیادی در بدن ترشح این هورومون را دارد و وقتی نوزاد به دنیا میآید با کاهش سطح پروژسترون و استروژن در بدن مواجه است و بحث دیگر، در خصوص تیروئید است که آن هم میتواند در کیفیت زندگی فرد موثر باشد.
آیا افسردگی در احساس گناه و عذاب وجدان در تجربه مادری نقش دارد؟
بله بدون تاثیر نیست. اعتماد به نفس پایین و احساس خود تحقیری میتواند زمینههایی برای افسردگی فرد باشند، چرا که او مادام فکر میکند که مادر خوبی نیست یا برای تجربه مادری به اندازه لازم آماده نیست. افزون بر این، اگر فرد سابقه افسردگی داشته باشد، حالا یا در دوران بارداری یا در گذشته و یا مادر سن پایینی داشته باشد و یا حتی تجرد طولانی را تجربه کرده باشد همه اینها میتواند برای فرد فاکتور خطر باشد.
اطرافیان چگونه میتوانند در این وضعیت به مادر کمک کنند؟
اطرافیان میتوانند نقش تعیین کنندهای داشته باشند. آنها در مواقعی با طرح همدلانه از این تجربه که آنها هم، چنین شرایطی را سپری کردهاند میتواند تا حدی از فشارهایی که مادر تجربه میکند کم کنند. یک بخش از این کلام میتواند کمک کننده باشد مخصوصا زمانی که مادر در نگهداری کودکش دچار وسواس شده اما اگر نحوه گفتن اطرافیان ناارزنده شدن مادر باشد میتواند آسیب زا باشد مثلا به او بگویند که تو مهارت نداری و چیزهایی شبیه به این. کلام ما در برخورد با دیگران همان اندازه که میتواند حمایتگر و همدلانه باشد میتواند در مواردی آسیبزا هم باشد و عمق افسردگی فرد را بیشتر کند. مادران اگر اطلاعات کافی در زمینه تغییرات جسمی و خلقی داشته باشند نحوه مواجه آنها با شرایطشان متفاوت خواهد بود.
لغو مصوبه درمان رایگان کودکان زیر ۷ سال تکذیب شد
معاون درمان وزارت بهداشت گفت: کودکان زیر هفت سال در بیمارستانهای دولتی رایگان درمان میشوند و این مصوبه همچنان به قوت خود باقی است.
سعید کریمی، در خصوص شایعاتی درباره لغو درمان رایگان کودکان زیر ۷ سال، اظهار داشت: این قانون، مصوبه هیئت وزیران را دارد و به هیچ عنوان لغو نشده است.
وی افزود: برخی با استناد به یک عکس که نه مکان آن مشخص است و نه اصالت آن بررسی شده در فضای مجازی مواردی را مطرح کردند که به هیچ عنوان صحیح نیست.
کریمی با تاکید بر اینکه همچنان در بیمارستانهای دولتی هزینه خدمات درمانی برای کودکان رایگان است، ادامه داد: این مصوبه بدین معنی است که بیمهها تمام هزینههای کودکان را پرداخت میکنند و تعرفه پزشکان و پرستاران از سوی بیمهها پرداخت میشود.
درمان یائسگی زودرس پیدا شد
متخصص زنان و زایمان گفت: با توجه به پیشرفت علم ما میتوانیم جلوی خیلی از یائسگیهای زودرس را بگیریم و همچنین تا به امروز بیش از ۹۸ درصد توانستهایم این عارضه را درمان کنیم.
فرناز مشیری فوق تخصص زنان و زایمان راجع به اینکه یائسگی چیست و چگونه باید کنترل شود گفت: به طور کلی یائسگی یعنی فعالیتی که از مغز به تخمدان تا به امروز انجام شده است، متوقف خواهد شد، همچنین ترشحات هورمونهای بدن یک خانم بسیار کم شده و به صفر میرسد. یائسگی میتواند در سنین پایین هم اتفاق افتد.
وی ادامه داد: یک خانم یائسه در معرض مشکلاتی اعم از خونریزیهای نامرتبط، دچار اختلال در خواب، گُر گرفتی، اضطراب، ایجاد چین و چروک در صورت، تغییر در وزن و دچار اضافه وزن شدن، اختلالات ادراری و پوکی استخوان برای فرد ایجاد شود.
مشیری افزود: فرد اگر قبل ۳۵ سالگی زایمان نداشته باشد دچار یائسگی زودرس خواهد شد. یائسگی زودرس ممکن است خطراتی چون مبتلا شدن به سرطان روده، سرطان تیروئید، سرطان رحم را برای فردی که زایمان نداشته است به همراه داشته باشد.
عوامل یائسگی
متخصص زنان و زایمان گفت: یائسگی با عوامل زیادی همراه است که شایعترین آن اختلالات در سیکل عادت ماهیانه است. همچنین فرد دچار گر گرفتی و تپش قلب میشود که این پروسه گرگرفتگی ممکن است سه تا پنج و گاهی هشت سال ادامه پیدا کند.
وی اظهار داشت: زمانی کهFSH ( هورمون محرک فولیکول میباشد برای تحریک تولید تخمک در تخمدان است) بالای ۱۰۰ باشد فرد به یائسگی کامل رسیده است و دیگر باردار نخواهد شد. همچنین در یک شرایطی نیز کسانی وجود دارند که ممکن است دو سه ماه یکبار دچار عادت ماهانه شوند اما چون FSH آنها به ۱۰۰ نرسیده است عمل بارداری در تخمکهای آنان اتفاق میافتد.
مشیری افزود: خانمها موظف هستند هر سال یک تست هورمون بدهند تا اگر فردی فرزند نداشت و دچار یائسگی شده است بتوان جلوی یائسگی را گرفت. همچنین اگر صاحب فرزند بود بتوان جلوی عوارض یائسگی را گرفت. این آزمایش به طور معمول با نسخه پزشک انجاممیشود.
وی اذعان کرد: امروزه یائسگی زودرس افزایش داشته است. کسانی نیز دچار یائسگی نشدهاند اما به دلیل تنبلی تخمدان، ذخیره تخمدانشان خیلی پایین آمده است.
متخصص زنان ادامه داد: دلیل یائسگی زودرس یا به دلیل پایین آمدن ذخیره تخم دان است و یا با قطع عادت ماهیانه در بانوان همراه است.
گرگرفتگی و درمان آن
مشیری اظهار داشت: هدف از درمان گرگرفتگی باید مشخص باشد. گرگرفتگی یا علامتی درمان میشود و یا زمینهای. اگر مانعی برای یک خانم وجود نداشته باشد و بتواند از هورمون استفاده کند بهترین درمان گرگرفتگی هورمون درمانی است که از یکسال قبل چکابهای لازمانجام شده و گرگرفتگی درمان خواهد شد.
وی مطرح کرد: اگر بخواهیم از داروی غیر هورمونی استفاده کنیم باید به داروهای استروژنهای گیاهی اعم از سویا و همچنین یک سری فیتو استروژن مراجعه کنیم. استروژن گیاهی، برای درمان موقت کار ساز است اما نباید به طور طولانی مدت استفاده شود و این به دلیل این است که ما سطح استروژن در خون را نمیتوانیم چک کنیم. این باعث میشود تا احتمال سرطان در فرد افزایش پیدا کند چون فرد نسبت به این دارو واکنش نشان نمیدهد. برای مثال اگر سرطان دهانه رحم داشته باشیم خونریزی قطع نخواهد شد همچنین اگر سرطان سینه بگیرند درد و ورم سینه خوب میشود و فرد متوجه علائم بیماریهای سرطانی نمیشود. استروژنها علائم ایجاد سرطان را پنهان میکنند.
مکملهای مورد نیاز بانوان در یائسگی
متخصص زنان ادامه داد: توصیه میشود یک خانم یائسه حتماً از مکملهای دارویی استفاده کند.
وی بیان کرد: مکملهایی که فرد باید مصرف کند اعم از کلسیم که روزی ۱۵۰۰ میلی گرم باید استفاده شود و حدود ۵۰۰ میلیگرم را از لبنیات دریافت میکند. همچنین قرص کلسیم را صبح استفاده کند. کسانی که دچار معده درد هستند بهتر است از کلسیمم سیترات به دلیل ایجاد نشدن رسوب در کلیه استفاده کنند. مکمل بعدی ویتامین D3 است. به خصوص افرادی که در سنین نوجوانی ورزش نکردهاند و از خوردن لبنیات امتناع کردهاند برای جلوگیری از پوکی استخوان باید ویتامین D3 نیز مصرف کنند. قرص ویتامین D باید به صورت شبانه به میزان ثابت ۱۰۰۰ یا ۲۰۰۰ دوز مصرف شود مصرف شبانه ویتامین به مرور ویتامینD را در بدن بالا میبرد.
مشیری ادامه داد: بانوانی که یائسه میشوند مشکل کمخونی آنها به دلیل عادت ماهیانه نشدن برطرف میشود، اما علت کم خونی یک خانم یائسه ممکن است سرطان یا زخمهای روده و معدهای باشد و باید علت آن پیدا شود و اگر مشکل خاصی نبود قرصهای آهن تجویز شده و این قرصها باید ظهر مصرف شوند.
سن یائسگی پایین آمده است
مشیری مطرح کرد: دلایل زیادی شامل پایین آمدن سن یائسگی در بانوان میشود اما مهمترین آنها میتواند استرسهای بیش از حد، طرز زندگی مکانیکی دنیای مدرن امروزی، ورزش نکردن و اضافه وزن داشتن، تغذیه نامناسب و استفاده زیاد از حد فستفودها، تخمک کشیهایی که افراد انجام میدهند و عملاً به دلی تنبلی تخمدان به درد نمیخورد، سقط جنینهای مکرر، فشارهای روحی و روانی از دلایلی هستند که باعث یائسگی زودرس در بانوان میشوند.
وی اعلام کرد: با توجه به پیشرفت علم ما میتوانیم جلوی خیلی از یائسگیهای زودرس را بگیریم. همچنین تا به امروز بیش از ۹۸ درصد توانستهایم درمان کنیم. فقط این نکته بسیار مهم را رعایت کنید که هر مشکلی اعم از نامنظمی عادت ماهانه وجود داشت به پزشک مراجعه کرده و نگذارند یائسگی در بدنشان ایجاد شود.
توصیه پزشکی
مشیری در پایان خاطر نشان کرد: آدمها در مسئله سیکل قاعدگی متفاوت هستند اما کاهش نگرانی و روان درمانی با روانگرها، کاهش اضطراب، تغییر روش زندگی تا حد ممکن، استفاده از دارو برای از بین رفتن علائم یائسگی به طور کامل، میتواند زندگی افراد را بهبود ببخشد. همچنین به طور منظم هر یکسال یکبار چکاب انجام دهند تا بدانند بدنشان در چه سطحی قرار دارد.
چشم امید لباسهای محلی به ترندهای خارجی!
لباسهای محلی نشان دهنده اصالت، تمدن و هویت شهرهای مختلف کشور هستند؛ البته آنچه که در سالهای اخیر بیش از گذشته به چشم میآید، استفاده کمتر از لباسهای محلی است تا جایی که پوشیدن این نوع لباس را محدود به مناسبتهای خاص کرده است. موضوعی که به گفته یک مدرس دانشگاه عوامل مختلفی از شرایط اقتصادی تا غفلت از فرهنگسازی و عدم حمایت کافی نهادهای تصمیمساز باعث بروز آن شده است تا جایی که گاهی ترندهای خارجی به داد احیاء لباسهای سنتی و محلی ایرانی میرسند.
فریبا اسماعیلی _ مدرس دانشگاه و طراح لباس ، به کاهش استفاده از لباسهای محلی اشاره کرد و در عین حال این پدیده را ناشی از عوامل مختلف دانست و توضیح داد: روند مدرن شدن در دنیا همراه با پیشرفت ارتباطات و فناوری باعث نزدیکی فرهنگهای مختلف شده و لباسهای غربی به عنوان نماد پیشرفت و مدرنیته معرفی میشوند. این تغییرات فرهنگی میتواند تاثیرات عمیقی بر هویت و سنتهای محلی داشته باشند.
چرا استقبال از لباسهای محلی کم شده است؟
او افزود: از طرفی تغییرات اجتماعی و اقتصادی که سبب تغییر سبک زندگی مردم شده است، گرایش آنها را به سمت شهرنشینی افزایش داده و همین دلیل باعث شده بیشتر به دنبال راحتی و کارایی لباس باشند و از آنجایی که لباسهای محلی نیاز به مراقبت بیشتری دارند، استفاده از آنها به تدریج کاهش یافته و در زندگی روزمره افراد جای کمتری پیدا کردهاند.
این طراح لباس شرایط اقتصادی را نیز عامل دیگری برای کاهش استقبال از لباسهای محلی دانست و توضیح داد: دوخت لباسهای محلی نیاز به متراژ زیادی پارچه، تزئینات خاص و بیشتر و… دارد که سبب میشود این لباسها گرانتر از لباسهای روزمره تهیه شده و در جوامع امروزی با توجه به شرایط اقتصادی، تهیه این لباسهای با هزینۀ بیشتر از اولویت افراد خارج شود.
اهمیت حمایت از تولیدکنندگان پوشاک سنتی
این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه حمایت از صنایع دستی و تولیدکنندگان پوشاک سنتی باید در اولویت قرار گیرد، اظهار کرد: این حمایت از آن جهت مهم است که این صنعت نه تنها به حفظ هویت و فرهنگ ملی کمک میکند بلکه میتواند به عنوان یک منبع درآمد پایدار برای هنرمندان و طراحان محلی عمل کند.
او با بیان اینکه تلاشهایی برای احیای استفاده از لباسهای محلی درحال انجام است، گفت: به عنوان مثال طراحان لباس زیادی، اِلِمان لباسهای سنتی را در طراحیهای جدید استفاده کردند، اما موانعی که ذکر کردم نمیگذارند لباسهای محلی بیشتر شناخته شده و مورد استفاده قرار گیرد.
یونیفرمهایی اداری از جنس لباسهای محلی
این طراح لباس با اشاره به نقش رسانهها در فرهنگسازی استفاده از لباسهای محلی، اظهار کرد: البته معتقدم فرهنگها گاهی با وجود محدودیتها تغییر میکند؛ به عنوان مثال محدودیت در نحوۀ پوشش در ادارات که کارمندان ملزم به پوشیدن یونیفرمهای اداری هستند و لاجرم باید از یک مدل پوشش تبعیت کنند.
در طول دوره برگزاری جشنواره مد و لباس فجر از لباس محلی حمایت میشود، اما بعد از آن مجددا همه چیز رو به فراموشی میرود. اتفاقات مثبت زمان جشنواره نباید بعد از برگزاری رها شود. اگر طراح ببیند که در طول سال هیچ حمایتی از او نمیشود، طبیعتا به مرور کمتر از جشنواره مد و لباس فجر استقبال میکند
او با اشاره به پوشیدن لباس محلی توسط برخی کارمندان ادارات استان هرمزگان در سالیان قبل، گفت: پوشیدن لباس محلی در ادارات استان هرمزگان به عنوان یک رسم فرهنگی و اجتماعی مورد توجه قرار دارد و در سالهای اخیر تلاشهایی برای ترویج آن صورت گرفته است. البته قانون الزامآوری برای پوشش محلی در این استان وجود ندارد، اما در برخی موارد ادارات و نهادهای دولتی به منظور ترویج فرهنگ ملی و ایجاد فضایی دوستانهتر از کارکنان خود خواستهاند که لباسهای محلی را در روزهای خاصی بپوشند. البته این نکته قابل ذکر است که در استانهایی مانند هرمزگان و سیستان و بلوچستان پوشیدن لباسهای محلی نه تنها یک انتخاب فرهنگی بلکه بخشی از هویت اجتماعی و قومی افراد است و عدم استفاده از این نوع پوشش ممکن است به عنوان نادیده گرفتن فرهنگ و سنتهای بومی تلقی شود.
اسماعیلی گفت: در ارزشها و هویت فرهنگی مردم هم تغییراتی به وجود آمده است و الان آنچه که برای مردم بیشتر اهمیت دارد راحتی و کارایی بیشتر لباس است. با این وجود استفاده از لباسهای محلی هنوز هم در مراسمهای شادی رواج دارد.
احیای لباس سنتی به واسطه ترندهای خارجی!
او در بخش دیگری از صحبتهای خود با اشاره به تِرند شدن استفاده از کتهای سوزندوزی در سالهای اخیر، بیان کرد: این اتفاق زمانی رخ داد که یکی از برندهای اروپایی دست به تولید کتهای سنتی و شلوارهایی که تحت عنوان سندبادی میشناسیم، زد. بر این اساس برخی از تولیدکنندگان ایرانی هم که این موضوع میتوانست باعث سودآوری آنان شود شروع به طراحی و تولید کتهای سوزندوزی کردند. موضوعی که از یک سو باعث گسترش استفاده از این لباسهای سنتی شد و از سوی دیگر از نظر اقتصادی به طراح و تولید کننده کمک کرد.
چشم امید لباسهای محلی به ترندهای خارجی!
یک نمونه سوزندوزی
بازطراحی یا لباسهایی مدرن با رویکرد سنتی
این مدرس دانشگاه بازطراحی (redesign) را از اتفاقات مثبت حوزه مد و لباس دانست و گفت: در سالهای اخیر خیلی از طراحان با تغییر الگوهای قدیمی و مدرن کردن آنها و استفاده از رنگها و طرحهای کمی سادهتر دست به خلق لباسهایی مدرن با رویکرد سنتی زدند و این اتفاق جای خوشحالی دارد. این کار با این هدف انجام شد که نسل جوان هم از لباسهای محلی و سنتی استفاده کنند چون معمولا نسل جوان از سبکها و طراحیهای شلوغ استقبال نمیکنند و به سبک مینیمال گرایش بیشتری دارند؛ بنابراین بهتر است که در بازطراحیها، علایق نسل جوان را هم درنظر بگیریم.
او افزود: برخی از لباسهای محلی آنقدر از لحاظ زیبایی طرح و نقش بینظیر هستند که با بازطراحی برای نسل جوان جذابیت خواهند داشت و مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
جشنواره مد و لباس فجر به مثابه یک چسب زخم!
اسماعیلی در پاسخ به این پرسش که آیا جشنواره مد و لباس فجر توجه درستی به مقوله لباسهای محلی دارد یا خیر؟ توضیح داد: جشنواره فجر یک بستر فرهنگی _ هنری است که میتواند در ترویج استفاده از لباسهای محلی هم نقش داشته باشد. فرصتهایی مانند نمایش فرهنگ و هویت، رقابتهای هنری، آموزش و آگاهیرسانی، حمایت از صنعت مد و لباس محلی و… که تشویق به مشارکت اجتماعی در این جشنواره محیاست و میتوان از آن بهره برد.
او با تاکید بر اینکه میزان توجه به فرصتهای گفته شده در این جشنواره به برنامهریزیها باز میگردد، گفت: این مهم است که حمایتها و مسائلی که مطرح کردم تنها محدود به زمان جشنواره نباشد. متاسفانه آنچه که شاهدیم این است که در طول دوره برگزاری جشنواره از لباس محلی حمایت میشود، اما بعد از آن مجددا همه چیز رو به فراموشی میرود درحالی که پیگیری کارهایی که در زمان جشنواره، قول آن را دادهاند نیز مهم است. اتفاقات مثبت زمان جشنواره نباید بعد از برگزاری رها شود. اگر طراح ببیند که در طول سال هیچ حمایتی از او نمیشود و حمایتها تنها معطوف به زمان جشنواره است، طبیعتا به مرور کمتر از جشنواره مد و لباس فجر استقبال میکند.
چرا «روز ملی لباس محلی» نداریم؟
این طراح لباس با اشاره به اینکه همه استانها لباس محلی مخصوص به خود را دارند، به طرح یک پرسش پرداخت و گفت: چرا یک روز را به عنوان «روز ملی لباس محلی» در تقویم ثبت نمیکنیم؟ اینکه در یک روز مشخص در همه شهرها افراد لباسهای محلی بپوشند؛ باعث تشویق و ترغیب افراد به استفاده بیشتر از لباسهای محلی میشود.