ماه: دی ۱۴۰۱
مرکز آموزش، اشتغال و تولید صنایع‌دستی در بخش مرکزی بندرعباس راه‌اندازی می‌شود
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی هرمزگان گفت: مرکز آموزش، اشتغال و تولید صنایع‌دستی در بخش مرکزی بندرعباس راه‌اندازی می‌شود.
محمد محسنی در بازدید از ساختمان صنایع‌دستی در روستای ایسین (محله نو) با اشاره به این مطلب گفت: با توجه به وجود زیرساخت خوبی که در مجاورت بخش مرکزی شهرستان بندرعباس قرار دارد، با هماهنگی فرمانداری بندرعباس و بخشداری بخش مرکزی این مکان به‌عنوان مرکز صنایع‌دستی بخش مرکزی راه‌اندازی می‌شود.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی هرمزگان با اشاره به اینکه در این مرکز آموزش در حوزه تولید صنایع‌دستی انجام می‌شود، افزود: با راه‌اندازی این مرکز نیازهای اشتغال‌زایی در حوزه صنایع‌دستی بخش مرکزی پوشش داده می‌شود و این اقدام کمک بزرگی برای توانمندسازی جامعه روستایی می‌کند.
او ادامه داد: این اداره‌کل تمام مراکز و اماکنی که در سطح استان هرمزگان در اختیار دارد و بلااستفاده مانده را به مراکز اشتغال‌زایی صنایع‌دستی تبدیل می‌کند.
محسنی افزود: مراکز آموزش، اشتغال و تولید صنایع‌دستی می‌تواند در حوزه اشتغال بانوان بخصوص بانوان بد سرپرست و بی‌سرپرست کمک بسیار خوبی باشد.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی هرمزگان تأکید کرد: راه‌اندازی مراکز صنایع‌دستی با حمایت و هماهنگی استانداری و شخص استاندار و حمایت بانک کارآفرین انجام می‌شود.
این مادر ۷ هزار سال کودکش را در آغوش گرفته!
نمایش پیکرک گلی مادر با کودک در موزه ملی ایران
موزه ملی ایران پیکرک «مادر با کودک» به قدمت هفت هزار سال را به نمایش گذاشت. این پیکرک تنها نمونه کشف شده از هنر حجمی پیش از تاریخ ایران است که مادر با فرزندی در آغوش را نشان می‌دهد.
این تک اثر از چهارشنبه ۲۱ دی‌ماه به مناسب ولادت حضرت فاطمه (س) برای پاسداشت مقام زن و مادر، در موزه ایران باستان به نمایش گذاشته شده است.
جبرییل نوکنده ـ مدیرکل موزه ملی ـ درباره نمایشگاه این تک اثر، گفت: همزمان با روز زن و مادر موزه ملی ایران تصمیم گرفت یکی از آثار شاخص و منحصر بفرد گنجینه خود را در قالب یک نمایشگاه تک اثر در معرض دید علاقمندان قرار دهد.
او درباره اهمیت و ویژگی این اثر باستانی توضیح داد: این پیکرک از کاوش‌های باستان‌شناسی یک ساختمان منقوش موسوم به نیایشگاه با قدمتی در حدود هفت‌هزار سال در «تپه زاغه» دشت قزوین به‌دست آمده است. جنس آن از گِل پخته و نمایشگر مادری با فرزندی در آغوش است. سر مادر کشیده و تقریبا مخروطی شکل است و چشم‌های او با چند شیار نمایش داده شده است. کودک از گِل‌های گـلوله شده به صورت جـداگانه ساخته‌شده و به پیکرک افزوده شده است.
به گفته او، این پیکرک تنها نمونه کشف شده از هنر حجمی پیش از تاریخ ایران است که مادر با فرزندی در آغوش را نشان می دهد. پیکره‌ساز، کودک را چنان هنرمندانه در آغوش و در میان بازوان مادر به نمایش گـذاشته که با وجود انـدازه کوچک آن، نمایشی از حـس عاطفی مادرانه را نسبت به فرزنـدش به بیننده الـقا مـی‌کند و شاید برای تاکید به این موضوع هنرمند به صورت خلاقانه از مرز طبیعت‌گرایی عبور کرده و این مادر را با چهار دست نمایش داده است.
این اثر بسیار کوچکِ تاریخی کهن روایتگر بیش از هفت هزار سال فرهنگ و تمدن غنی ایران زمین است و تا ۳۰ دی ماه ۱۴۰۱ در طبقه همکف موزه ایران باستان به نمایش گذاشته می‌شود.
توزیع ۳۰۰ چادر بندری به زنان سرپرست خانوار هرمزگان
به مناسبت ولادت حضرت فاطمه زهرا (س) و روز زن به ۳۰۰ بانوی سرپرست خانوار در هرمزگان چادر بندری اهدا شد.
مدیر شعب بنیاد بین المللی خیریه آبشار عاطفه‌های هرمزگان در تشریح این خبر، افزود: این رزمایش با هدف ترویج فرهنگ عفاف و حجاب و قدردانی از بانوان فاطمی استان برگزارشد.
بتول دهقانی با اشاره به اینکه برای نخستین بار است که چادر بندری به بانوان هرمزگانی در این رزمایش اهدا می‌شود، تصریح کرد:همچنین قرار است در نماز جمعه هفت شهر و بخش استان نیز چادرهای بندری توزیع شود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: چادر بندری از دیر باز تاکنون به عنوان پوشش زنان هرمزگانی و جلبیل و برقعه و لیسی هم جزیی از پوشش سنتی بانوان هرمزگانی است.
تأثیر عجیب مرتب بودن در سلامت روان
اگر استرس دارید یا مضطرب هستید، تمیز کردن محیط اطراف مانند مرتب کردن کشوها، شستن ظروف یا جارو کشیدن می‌تواند خلق‌وخوی شما را تقویت کرده و اضطراب شما را کاهش دهد.
محیط اطراف ما تأثیر واقعی و ماندگاری بر سلامتی ما دارد. بسیاری از مردم در یک خانه تمیز احساس آرامش دارند و نمی‌توانند در یک‌خانه به‌هم‌ریخته استراحت کنند. شلوغی، به‌هم‌ریختگی، سروصدا و نور مصنوعی، همگی بر خلق‌وخو و سلامت تأثیر می‌گذارند اما تأثیر یک محیط تمیز در برابر یک محیط نامرتب چیست؟
تحقیقات نشان می‌دهد که نظافت – یا فقدان آن – ممکن است اغلب با سلامت روان مرتبط باشد. از یک‌طرف، انجام کارهای خانه می‌تواند به‌عنوان یک حواس‌پرتی و راهی برای دور کردن ذهن از نگرانی‌های مبرم باشد و حداقل به‌طور موقت به شما کمک کند تا از نگرانی در مورد مشکلاتی که نمی‌توانید کنترل کنید، دست‌بردارید. از سوی دیگر، تختخواب مرتب‌نشده، سینک پر از ظروف کثیف، حتی میزها و کابینت‌های به‌هم‌ریخته و نامرتب، ممکن است به‌سادگی سلامت روان شما را تحت تأثیر قرار دهد.
محیط‌های به‌هم‌ریخته منجر به استرس و افسردگی می‌شود
تحقیقات نشان داده است که محیط فیزیکی به‌طور قابل‌توجهی می‌توانند اثرات منفی بر سطح استرس و اضطراب ما داشته باشند. برای مغز، به‌هم‌ریختگی نشان‌دهنده کار ناتمام است و این مسئله می‌تواند برای برخی افراد بسیار استرس‌زا باشد.
محققان دانشگاه UCLA از زوج‌های متأهل خواسته بودند نظافت خانه‌هایشان را توصیف کنند. همسرانی که خانه خود را به‌هم‌ریخته و نامرتب توصیف کردند رضایت زناشویی کمتری داشتند، سطح هورمون استرس کورتیزول بالاتری داشتند و خلق‌وخوی افسرده‌تری داشتند. در مقابل، زنانی که خانه‌هایشان را تمیز و آرامش‌بخش توصیف می‌کردند، سطوح پایین‌تری از کورتیزول و خلق‌وخوی کمتر افسرده نشان دادند. جالب است مردانی که خانه‌های خود را نامنظم توصیف می‌کردند، سطح کورتیزول بالاتری نیز داشتند، اما خلق‌وخوی افسرده بیشتری نداشتند و این نشان می‌دهد زنان بیشتر از مردان تحت تأثیر محیط خانه خود هستند.
محیط نامرتب اضطراب‌آور است
در یک محیط نامرتب ممکن است احساس کنیم کنترل شخصی کمتری داریم و کمتر می‌توانیم بر محیط خود تأثیر بگذاریم و این به‌عنوان یک «تهدید کنترلی» عمل می‌کند. این تهدید پایدار، سلامت روانی ما را تحلیل می‌برد؛ انحراف توجه- هوشیاری و نظارت مستمر، خود منجر به شکست خودتنظیمی می‌شود و درنهایت می‌تواند باعث اضطراب شود.
شلوغی، تمرکز را کاهش می‌دهد
محیط اطراف شما اغلب نشان‌دهنده ذهن شماست. فضای به‌هم‌ریخته به این معنی است که شما ذهنی درهم‌وبرهم دارید. این می‌تواند تمرکز را کاهش دهد و باعث شود که هنگام انجام کارهای ضروری، نتوانید تمرکز کافی داشته باشید.
بر اساس یک مطالعه در سال ۲۰۱۱، محققان دانشگاه پرینستون به این نتیجه رسیدند که یک محیط به‌هم‌ریخته، تمرکز بر روی یک کار خاص را دشوارتر می‌کند، زیرا قشر بینایی فرد توسط تمام اشیاء بی‌ربط در اتاق تحت تأثیر قرار می‌گیرد. بنابراین، تمیز بودن محیط اطراف به شما کمک می‌کند در طول روز متمرکز بمانید و بتوانید بدون استرس به همه کارهایتان رسیدگی کنید.
به‌هم‌ریختگی بر مغز و کار شما تأثیر می‌گذارد
ممکن است فکر کنید که کمدهای پر از بایگانی یا شلوغی روی میزتان آزارتان نمی‌دهد اما دانشمندان مؤسسه علوم اعصاب دانشگاه پرینستون از fMRI (اف‌ام‌آرآی) و روش‌های دیگر استفاده کرده‌اند تا نشان دهند که مغز ما نظم را دوست دارد و مشاهده دیداری بی نظمی باعث می‌شود تا مغز ما انرژی‌اش را از دست بدهد و توانایی ما برای تمرکز کاهش یابد. آنها همچنین دریافتند که وقتی افراد محیط کار به‌هم‌ریخته خود را تمیز می‌کنند، بهتر می‌توانند اطلاعات را متمرکز و پردازش کنند و بهره‌وری آنها افزایش می‌یابد.
محیط به‌هم‌ریخته باعث تضعیف سلامت جسمانی می‌شود
محیط تمیز بر سلامت جسمانی نیز تأثیر می‌گذارد. طبق مطالعه‌ای که توسط نیکول کیث، پرفسور دانشگاه ایندیانا انجام شد، افرادی که خانه‌های تمیزی دارند نسبت به کسانی که خانه‌های نامرتب دارند، سالم‌تر هستند.
افزایش استرس مرتبط با بی‌نظمی می‌تواند تأثیر عمیقی بر فشارخون، بیماری قلبی و افزایش وزن داشته باشد. علاوه بر این، خستگی ذهنی مرتبط با یک فضای نامرتب می‌تواند انگیزه شما را برای فعال بودن کمتر کند. همچنین زندگی طولانی‌مدت در یک فضای نامرتب اغلب می‌تواند منجر به‌سلامت جسمانی ضعیف‌تر شود.
تمیز بودن خانه کودکان را در مدرسه و کار موفق‌تر می‌کند
شواهد نشان می‌دهد کودکانی که در خانواده‌های منظم‌تر بزرگ‌شده‌اند ممکن است در مدرسه و کار موفق‌تر باشند. یک مطالعه طولی نشان داد که رتبه‌بندی والدین از تمیزی خانه‌هایشان با درآمد آنها، سطح تحصیلات فرزندانشان و درآمد فرزندانشان در ۲۵ سال بعد مرتبط است.
چندین مطالعه، نظم خانه را با رشد توانایی‌های خواندن و نوشتن در کودکان مرتبط کرده‌اند. بنابراین، ممکن است افرادی که خانه‌های مرتب‌تری دارند، وظیفه‌شناسی بیشتری داشته باشند و این ویژگی‌ها را به فرزندان خود منتقل کنند.
کودکان خردسال نسبت به محیط خود حساس هستند و محیط‌های پر سروصدا، محیط‌های شلوغ و محیط‌هایی که افراد زیادی در آن رفت‌وآمد می‌کنند، می‌تواند بر رشد کودکان تأثیر منفی بگذارد. محیط خانه همچنین می‌تواند بر زندگی اجتماعی و شبکه حمایتی کودکان، احساس انزوا، احساس کنترل و سایر پیامدهای سلامت روان تأثیر بگذارد. خانه مکانی برای کودکان است تا احساس امنیت و آرامش کنند و برای بزرگ‌سالان هم همین‌طور است.
راهکارهایی برای مرتب کردن خانه و محل کار
با توجه به اینکه محیط‌های نامرتب و آشفته با کاهش سلامت روانی مرتبط است، منطقی است که حفظ یک خانه و محل کار مرتب اثر معکوس داشته باشد. اگرچه مرتب کردن یک محیط شلوغ اغلب کاری طاقت‌فرسا است اما با کمک روش‌های زیر می‌توانید از مزایای سلامت روان یک محیط تمیز و مرتب برخوردار شوید و همیشه مرتب بمانید:
هرروز یک‌قسمتی را تمیز کنید: تمیز کردن کل خانه از بالا به پایین می‌تواند دشوار به نظر برسد و ممکن است شمارا از تمیز کردن منصرف کند. به‌جای اینکه به خودتان فشار بیاورید تا کل خانه را مرتب کنید، یک منطقه کوچک را انتخاب و شروع کنید. به‌عنوان‌مثال، با آویزان کردن لباس‌ها به جالباسی یا تمیز کردن سرویس بهداشتی شروع کنید. انجام کارهای کوچک در فهرست کارهایتان باعث می‌شود که نظافت کمتر دلهره‌آور به نظر برسد و وقتی چیزی را از فهرست خود حذف کنید، احساس موفقیت خواهید کرد.
از انباشت غیر ضروری ها پرهیز کنید
گاهی اوقات، یک‌خانه نامرتب یا یک میز کار شلوغ نتیجه انباشته شدن بیش‌ازحد وسایل است. بنابراین، هر چیزی را که دیگر استفاده نمی‌کنید، دور بیندازید. به‌جای یافتن مکانی برای نگهداری یک کالای قدیمی یا انداختن آن در کشو، لحظه‌ای وقت بگذارید و ببینید که آیا واقعاً به آن نیاز دارید یا خیر. حتی ممکن است به این نتیجه برسید وسایلی که استفاده نمی‌کنید را به یکی از عزیزان یا یک مرکز خیریه بدهید.
از کارهای کوچک و ساده شروع کنید
با یک نظافت ساده مانند پنج دقیقه وقت گذاشتن هرروز برای شستن ظرف‌ها، یا همیشه آویزان کردن کلیدها و کیف پول خود در کنار در، می‌توان تفاوت ایجاد کرد. استفاده از این عادات کوچک زمان کمتری نسبت به تمیز کردن یک محیط درهم‌ریخته می‌برد.
به‌هم‌ریختگی می‌تواند نشانه مشکل سلامت روان باشد
برای بسیاری از افراد، حفظ یک‌خانه مرتب مهم‌تر از ایجاد تغییرات کوچک است اما برای برخی، خلاص شدن از شر به‌هم‌ریختگی می‌تواند فوق‌العاده دشوار و حتی ناراحت‌کننده باشد و گاهی این مسئله می‌تواند نشانه دهنده یک مشکل سلامت روان باشد. به‌عنوان‌مثال، افسردگی همراه با علائمی مانند خستگی مفرط، عدم تمرکز و از دست دادن علاقه به فعالیت‌های معمول است که می‌تواند صرف زمان و انرژی موردنیاز برای حفظ یک‌خانه تمیز و منظم را دشوار کند. در موارد دیگر، افرادی که تمیز کردن را ناراحت‌کننده می‌دانند، ممکن است دچار اختلال احتکار یا اختلال وابستگی به اشیاء شوند. این‌یک وضعیت سلامت روان قابل‌تشخیص است که خلاص شدن از دست اموال را حتی اگر ارزش کمی داشته باشد دشوار می‌کند و منجر به درهم‌وبرهم شدن فضاهای زندگی می‌شود.
به‌عنوان‌مثال، فردی که به دلیل جدا شدن از وسایل قدیمی یا شکسته دچار ناراحتی قابل‌توجهی می‌شود، ممکن است اتاق‌خواب یا میز کاری داشته باشد که آنقدر پر از شلوغی هستند که دیگر نتوانند از آنها استفاده کنند. بنابراین، اگر با یک بیماری روانی زندگی می‌کنید که حفظ یک‌خانه تمیز و منظم را برای شما دشوار می‌کند، یا اگر علائم استرس، اضطراب یا افسردگی را تجربه می‌کنید که علیرغم تلاش شما برای مدیریت آنها همچنان ادامه دارد، لازم است تا به یک متخصص اعصاب و روان مراجعه کنید.
این جملات اضطراب آور را به مادران شاغل نگویید!
پای درد دل مادران شاغل به بهانه روز مادر
“این همه سال کار کردی؛ حالا دیگه بچه ات باید اولویتت باشه!”؛ “عروس خانم فلانی خانه داره؛ هزار ماشاالله خونه اش مثل دسته گل می مونه!”؛ “مادرای شاغل بچه هاشون کمبود محبت دارن!”؛ “واقعا چطوری دلت میاد بچه به این کوچیکی رو بزاری مهد؟” و…
این ها جملاتی است که یک مادر شاغل ممکن است، بارها و بارها از سوی اطرافیانش شنیده باشد. او شاید به ظاهر بی تفاوت از کنار این جملات عبور کند و با یک لبخند پاسخ دلسوزی اطرافیانش را بدهد اما خیلی وقت ها یک مادر شاغل را دچار اضطراب و این احساس ناخوشایند نکند مادر خوبی برای فرزندش نباشد و یا نکند او یک مادر ناکافی است!
وقتی پای حرف مادران شاغل بنشنید، سر درد دلشان باز می شود و خیلی از آنها از فشار روانی و اضطرابی سخن می گویند که اطرافیان به آنها وارد می کنند.
از جاری ات یاد بگیر!
سمیرا یک مادر شاغل ۳۵ ساله است و پسر کوچکش تازه به کلاس اول می رود: «من یک مادر شاغلم که هم به دلیل نیاز مالی ترجیحم شاغل بودن است و هم اینکه خانه نشین بودن به شدت مرا افسرده می کند. فکر می کنم در صورتی که یک موقعیت اجتماعی داشته باشم، روحیه بهتری دارم و حتی می توانم، مادر شادتری برای پسرم باشم. البته فشار مضاعفی روی من است؛ بعد از ۸ ساعت کار کردن تازه شغل دومم یعنی خانه داری شروع می شود و از طرفی باید به درس های پسرم هم رسیدگی کنم؛ اما هر طور شده با این موقعیت کنار می آیم. با این حال اطرافیان گاهی با اظهارنظرهای نابجا باعث می شوند، من احساس ناخوشایندی نسبت به خودم داشته باشم.
خیلی وقت ها، مادر همسرم در نگهداری از پسرم به من کمک می کند که می دانم، کار سختی هم هست؛ با این حال هر وقت برای تحویل گرفتن پسرم می روم، یک جمله ناخوشایند به من می گوید که واقعا مرا می رنجاند. مثلا اینکه: «هزار ماشالله جاریت به همه کاراش می رسه! خونه اش مثل دسته گله! بچه هاشو خوب تربیت می کنه!» من از این جمله ها واقعا می رنجم؛ برای اینکه زندگی خوبی دارم و با تمام توان برای این زندگی می جنگم…
همیشه در حال دویدنم!
ملیحه، یک مادر ۴۰ ساله و استاد دانشگاه است که باید علاوه بر دانشجویانش حواسش به دو فرزند کوچکش نیز باشد: «اینکه همزمان هم در محل کار، یک معلم خوب باشم و هم در خانه یک همسر و یک مادر کامل به اندازه کافی اضطراب آور است. معمولا محیط کار برای یک مادر امتیازی قائل نیست و این موضوع با تبلیغاتی که برای فرزندآوری می شود، مغایرت دارد. من وقتی از محل کار بر می گردم علاوه بر کار زیاد خانه باید به فرزندانم هم رسیدگی کنم. من ساعت ۵ صبح به سمت محل کارم می روم و بعد از ظهر که به خانه می آیم به امور منزل می پردازم و تا ساعت ۱ بامداد به درس فرزندم رسیدگی می کنم. با این حال اطرافیان این حس را به من می دهند که مادر خوبی نیستم؛ چون شاغلم!
چرا باید علایق خودم را فراموش کنم؟
سحر ۳۷ نیز یک مادر شاغل است که این روزها دختر ۴ ساله اش را بزرگ می کند: «مادرهای شاغل همیشه جملات ناراحت کننده و البته تکراری از اطرافیان می شنوند. مثلا اینکه این همه سال برای دل خودت کار کردی اما الان برای بچه ات باید زندگی کنی! یا اینکه بچه هایی که مادر شاغل دارند، کمبود محبت می گیرند! حتی خیلی وقت ها برخی می گویند چطور دلت می آید با بچه کوچک سر کا بروی؟ چرا برخی فکر می کنند یک مادر شاغل باید خودش و تمام علایقش را فراموش کند؟ در صورتی که می تواند میان زندگی خودش و تربیت فرزندش تعادل ایجاد کند. من این جملات را در حالی می شنوم که مادرم از فرزندم نگهداری می کند و فکر می کنم، مادرانی که مجبورند فرزندانشان را مهد کودک ببرند، جملات بدتری هم می شنوند.
مادر خانه دار هم شغل تمام وقت دارد
طیبه یک مادر ۳۰ ساله است که وقتی فرزندش به کلاس اول رفته، تصمیم گرفته کار بیرون کنار بگذارد و صرفا خانه دار شود: «من از ۱۹ سالگی شاغل بودم و همیشه درآمد داشتم. تا ۶ سالگی پسرم شغلم را ادامه دادم و فشار زیادی روی من بود اما از یک جایی ترجیح شخصی ام این بود که تمام وقتم را برای چچسرم بگذارم و خانه دار شدم. خانه داری هم یک شغل تمام وقت است و ممکن است در یک روز حتی نیم ساعت هم فرصت درازکشیدن پیدا نکنم. خانه داری شغلی است که نه مرخصی و نه حقوق دارد و کار بیرون مزیتش همین حق و حقوقی است که یک زن به دست می آورد. درست است که ترجیح من در حال حاضر خانه داری است اما فکر می کنم یک زن آنقدر توانمند است که می تواند از پس کار خانه و بیرون بربیاید. شاید تنها چیزی که از همسر و اطرافیانش می خواهد این است که درک شود و احساس مادری اش زیر سوال نرود.
مادر شاغل چگونه دچار فرسایش روحی می شود؟
گوهریسنا انزانی (روانشناس) که پیش از این گفتگویی با ایسنا داشته است، معتقد است: «برخی از پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهند که دختران مادران شاغل از نظر رضایت تحصیلی، اعتماد به نفس، پیشرفت تحصیلی، روحیه سازش پذیری، تعهد به خود و دنبال کردن خواسته‌های خود نسبت به دختران مادران خانه‌دار موفق‌تر هستند بنابراین به نظر می‌رسد اشتغال مادر در خارج از خانه بر فرزندان دختر اثرات بهینه‌ای دارد. البته پژوهش‌های متضاد دیگری هستند که نشان می‌دهند خواب، نگرانی و نافرمانی کودکان مادران شاغل بیشتر است. همچنین احساس شرم، ترس و اضطراب در دختران و اختلالات روانی و اجتماعی و رفتاری در پسران بیشتر است اما با این حال هرچه تحصیلات مادر بیشتر و تعامل او با همسر بهتر باشد و مهارت های زندگی را بیشتر بداند و حضور با کیفیتی در خانه داشته باشد می‌تواند از تمامی این اختلالات جلوگیری کند.
این روانشناس با بیان اینکه گاهی اشتغال باعث استرس می‌شود و والد می‌تواند این استرس را به فرزندان منتقل کند، اظهارکرد: «مادر شاغل مسئولیت زیادی را بر عهده دارد؛ بنابراین باید تعادلی بین کار و خانه ایجاد کند. در غیر این صورت دچار فرسایش روحی می‌شود واختلالات رفتاری و اضطرابی نیز در فرزندان او ایجاد می‌شود. مادر نقش برجسته‌ای در امنیت و شادی فرزند دارد بنابراین مادری که با کار کردن می‌تواند احساس بهتری را تجربه کند با برنامه ریزی مناسب در کنار همسر و فرزند خود نیز می‌تواند احساس آرامش را به آنها انتقال دهد.
انزانی در عین حال می گوید: «مادران باید درخانه فضای گرمی را ایجاد کنند و با کودکان خود اهداف کوچکی مانند تماشای فیلم در کنار هم، بازی کردن و در کنار هم غذا درست کردن و… و. در منزل دنبال کنند همچنین مادر شاغل ابتدا باید به نیازهای خودش به عنوان مادر توجه کند تا بتواند رابطه بهینه‌ای با همسر و فرزند خود داشته باشد چراکه مادر شاد و با هدف در مدیریت خانه موفق‌تر است.»
“طوبی” را چقدر می‌شناسید؟
این زن با «ناموس» سرنوشت دختران ایرانی را تغییر داد!
«تاریخ ایران مملو از نام زنانی است که در عرصه‌های مختلف زمینه‌های رشد جامعه را فراهم کرده‌اند. در فهرست زنان نامدار تاریخ ایران اما نام «طوبی آزموده» کمتر شنیده شده است؛ بانویی که نامش با تاسیس نخستین مدرسه دخترانه تهران گره خورده و آغازگر راهی پرفروغ برای تحصیل دختران این سرزمین بوده است. داستان زندگی پربرکت این بانوی دلسوز را بخوانید.
اطراف چهارراه حسن‌آباد در خیابان حافظ فعلی را که بگردید، کوچه «طوبی» را پیدا می‌کنید اما کمتر کسی می‌داند پشت این اسم روی تابلو چه داستانی نهفته است و این اسم به نام چه بانوی بزرگی اشاره دارد. نخستین مدارس دخترانه تهران در دوران قاجار و بعد از نهضت مشروطه تاسیس شدند. اما پاگرفتن مدرسه‌ای که ویژه تحصیل دختران باشد، کار آسانی نبود. در روزگاری که نه مکتب و مدرسه به اندازه کافی وجود داشت و نه در باور عامه تحصیل برای دختران امری پسندیده محسوب می‌شد، راه‌اندازی مدرسه‌ای ویژه دختران گامی مهم و البته پردردسر بود. در آن دوران، خانواده‌هایی که به تحصیل دختران خود اهمیت می‌دادند با استخدام معلم سرخانه زمینه باسوادشدن آنها را فراهم می‌کردند. «طوبی آزموده» هم خوش‌اقبال بود که در یکی از همین خانواده‌ها متولد شد.
پدرش «میرزا حسن‌خان سرتیپ» که از درجه‌داران ارتش بود، معلمی برای دخترش استخدام کرد تا او زیر نظر معلم‌های سرخانه تحصیلاتش را آغاز کند. پیش از پرداختن به سرگذشت طوبی آزموده، بررسی چند نکته درباره دلیل مخالفت برخی با تاسیس مدرسه دخترانه اهمیت دارد. پس از انقلاب مشروطه، گفت‌وگوهایی بین نمایندگان موافق و مخالف این مدارس درگرفت. برخی چون ناظم‌الاسلام از تاسیس مدارس دخترانه حمایت کردند و گفتند: «در تربیت بنات و دوشیزگان وطن بکوشیم و به آنها لباس علم و هنر بپوشیم، چه تا دخترها عالم نشوند، پسرها به‌خوبی تربیت نخواهند شد.» و برخی دیگر همچون «میرزا سیدمحمدصادق»، رئیس مدرسه اسلام، نبودن اداره نظمیه، نداشتن پلیس مرتب برای حمایت از این مدارس و کمبود معلم زن را دلیل مخالفت با تاسیس مدارس دخترانه عنوان کردند.
ماجرای تاسیس
القصه، در همین دوران که نمایندگان درگیر جدل‌ها و بحث‌های بی‌پایان درباره راه‌اندازی مدارس دخترانه بودند، «طوبی آزموده» که اکنون بانویی ۲۹ساله بود و با تحصیل در خانه به زبان‌های فارسی، فرانسوی و عربی هم تسلط داشت، به همراه چند بانوی دیگر آستین همت بالا زد تا نخستین مدارس دخترانه تهران برای تحصیل فرزندان این سرزمین راه‌اندازی شود. طوبی آزموده که خود در خانه‌ای در محله سنگلج تهران باسواد شده بود و پس از ازدواج هم با کمک معلم‌های خصوصی چند زبان خارجی را فراگرفت، پیشگام تاسیس مدرسه‌ای برای تحصیل آسان‌تر دختران شد. او نام نخستین دبستان دخترانه تهران را «دبستان ناموس» گذاشت. این مدرسه سال ۱۲۸۶ هجری شمسی در خیابان حافظ کنونی، جایی در حوالی چهارراه حسن‌آباد تاسیس شد و به دلیل استقبال خانواده‌ها کمی بعد با تلاش بی‌وقفه این بانوی اثرگذار تعداد مدارس دخترانه تهران به عدد شش رسید. معروف است هشت سال پس از تاسیس نخستین دبستان دخترانه تهران و زمانی که شمار این مدارس به شش رسید، حدود سه هزار و ۵۰۰ دختر تهرانی در مدارس دخترانه او ثبت نام کردند و از نعمت سواد بهره‌مند شدند.
توسعه مدرسه
دبستان ناموس کم‌کم به قدری توسعه یافت که توانست به یکی از مهمترین و مجهزترین مدارس تهران تبدیل بشود و تا پایان دوره دبیرستان هم دختران را آموزش دهد. سال ۱۳۰۷ نخستین گروه دختران از این مدرسه مدرک دیپلم گرفتند؛ توران آزموده، فخرعظمی ارغون، بی‌بی‌خانم خلوتی، گیلان خانم، فرخنده خانم و مهرانور سمیعی اعضای این گروه بودند.
تاسیس مدرسه دخترانه ناموس، پایان کار بزرگ این بانوی فرهیخته نبود. مدارس او به‌تدریج آنقدر توسعه پیدا کردند که شرایط تحصیل دختران تا پایان دوره دبیرستان هم در آنها فراهم شد. سال ۱۳۰۷ وقتی نخستین گروه از دختران از این مدرسه مدرک دیپلم گرفتند، روزی بزرگ و غرورآفرین برای این بانوی دلسوز رقم خورد.
با این رفتار اعتماد به نفس در کودک‌تان می‌میرد
به گفته یک روانشناس تربیتی، بسیاری از کودکان به دلایل زیادی در ایجاد و حفظ اعتمادبه‌نفس مشکل‌دارند. یکی از دلایل رایج این مسئله، رفتارهای آسیب‌زننده والدین و معلمان با کودک است.
از همان اوایل زندگی، پاسخگویی والدین به نیازهای نوزادانشان بر رشد اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس تأثیر می‌گذارد. مثلاً کودک لبخند می‌زند و والدین با قربان صدقه رفتن، عکس‌العمل نشان می‌دهند. این عکس‌العمل والدین در اوایل کودکی، نوجوانی و بزرگ‌سالی نشان‌دهنده پذیرش، تصدیق و تحسین است و به‌طور قابل‌توجهی به رشد عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس کمک می‌کند اما هنگامی‌که والدین عکس‌العمل مناسبی نسبت به افکار و احساسات کودکشان نشان نمی‌دهند یا زمانی که والدین بیش‌ازحد درگیر می‌شوند و فرصت کمی برای کودک فراهم می‌کنند تا افکار و احساسات خود را بروز دهد، در هر دو صورت رشد اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس کودک به خطر می‌افتد. علاوه بر این، متأسفانه برخی رفتارهای مخرب والدین باعث می‌شود که اعتمادبه‌نفس کودک برای همیشه سرکوب شود.
دکتر زهره نصیری، متخصص روانشناسی تربیتی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا زندگی با اشاره به رفتارهای آسیب‌زننده والدین، به بررسی اهمیت اعتمادبه‌نفس در کودکان می‌پردازد.
ضرورت داشتن اعتمادبه‌نفس در کودکان
دکتر نصیری در تعریف اعتمادبه‌نفس می‌گوید: اعتمادبه‌نفس به معنای اعتماد به خود است. باید توجه داشت که عزت‌نفس با اعتمادبه‌نفس متفاوت است. عزت‌نفس بسیار مهم‌تر از اعتمادبه‌نفس است و در برخی متون این دو اصطلاح را باهم معنا می‌کنند درحالی‌که این دو متفاوت از یکدیگرند.
به گفته نصیری، ضرورت داشتن اعتمادبه‌نفس مستلزم داشتن عزت‌نفس است: اگر کسی عزت‌نفس داشته باشد، می‌تواند اعتمادبه‌نفس هم داشته باشد اما اگر کسی اعتمادبه‌نفس داشته باشد و عزت‌نفس نداشته باشد، ممکن است دچار اعتمادبه‌نفس کاذب شود لذا برای داشتن عزت‌نفس لازم است که خودمان را عزیز و ارزشمند بدانیم. بنابراین، بیش از اعتمادبه‌نفس لازم است از همان کودکی داشتن عزت‌نفس را به کودک آموزش دهیم.
این روانشناس تربیتی نداشتن عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس را خطری برای کودکان و جوانان می‌داند و می‌گوید: متأسفانه امروزه محرک‌هایی همچون فضای مجازی، مواد مخدر، داروهای روان‌گردان و… به یک صنعت تبدیل‌شده که اگر کودکی اعتمادبه‌نفس نداشته باشد، به‌راحتی از مصرف‌کنندگان این صنعت خواهد شد.
رفتارهای آسیب‌زننده به اعتمادبه‌نفس کودک
نصیری معتقد است که والدین نقش به سزایی در پرورش اعتمادبه‌نفس کودک دارند: والدین برای افزایش اعتمادبه‌نفس در کودکشان نباید از واژه‌های دستوری استفاده نمایند زیرا واژه‌های دستوری به‌صورت امرونهی می‌تواند موجب کاهش یا سلب اعتمادبه‌نفس در کودک شود.
این روانشناس تأکید می‌کند: والدین به‌هیچ‌عنوان نباید بیش از سه دستور در طول روز به فرزندشان بدهند؛ البته سه دستور هم شرایط خاص خود را دارد.
نصیری یکی دیگر از رفتارهایی که باعث سلب اعتمادبه‌نفس در کودک می‌شود را هشدار دادن دانست و افزود: «بسیاری از والدین از روی نگرانی یا دلسوزی، خیلی زودهنگام به فرزندشان هشدار می‌دهند. هشدارهایی مثل‌اینکه «لباست را بپوش، سرما نخوری»، «نیفتی!»، «لیوان رو از دستت نندازی» و…؛ این والدین اصلاً اجازه نمی‌دهند که فرزندشان با دنیای طبیعی خودشان روبرو شوند و تجربه کسب کنند.
این روانشناس ادامه می‌دهد: «کودکی که همیشه قصد انجام کاری را داشته و به او هشدار داده‌شده و درنهایت مادر یا پدر آن کار را به انجام رسانده، قطعاً نمی‌تواند اعتمادبه‌نفس داشته باشد چراکه چنین کودکی همیشه اعتماد به والدین داشته نه اعتماد به خودش!
نصیری، تمسخر را به‌عنوان سومین عامل آسیب‌زننده به اعتمادبه‌نفس کودک ذکر می‌کند و می‌گوید: تمسخر نه‌تنها به اعتمادبه‌نفس آسیب می‌زند بلکه عزت‌نفس کودک را نیز خدشه‌دار می‌کند. گاهی والدین مدام در حال برچسب زدن به کودکشان هستند؛ زمانی که کودک دستخط خوبی ندارد، منظم نیست یا به دلیل اختلال یا رشد غضروفی زمین می‌خورد، با برچسب‌هایی مثل دست و پا چلفتی، بی‌نظم و… کودک را تمسخر می‌کنند.
به گفته این روانشناس، این‌گونه رفتارهای تمسخرآمیز باعث می‌شود تا کودک احساس بی‌ارزشی کند؛ درنتیجه عزت‌نفس کودک از بین می‌رود و درجایی که عزت‌نفس وجود نداشته باشد، اعتمادبه‌نفسی وجود نخواهد داشت و اگر هم اعتمادبه‌نفس وجود داشته باشد، آن اعتمادبه‌نفس کاذب است و به‌سرعت فرومی‌ریزد.
نصیری می‌گوید والدی که فرزندش را تهدید می‌کند هم اعتمادبه‌نفس کودکش را نیز از بین می‌برد: تهدید والدین، کودک را دچار اضطراب و ترس می‌کند و این اضطراب کم‌کم اعتمادبه‌نفس کودک را از بین می‌برد.
روش آموزش در پرورش اعتمادبه‌نفس کودک مؤثر است
نصیری معتقد است که علاوه بر والدین، معلم و سیستم آموزشی نیز در پرورش اعتمادبه‌نفس کودک مؤثر است. او می‌گوید سیستم رقابتی در آموزش‌وپرورش می‌تواند باعث از بین رفتن اعتمادبه‌نفس در کودک شود: سیستم رقابتی وقتی صحیح است که همه افراد ازنظر استعداد و سطح هوشی یکسان باشند لذا زمانی که سطح هوش دانش‌آموزان با یکدیگر متفاوت است، برقراری سیستم رقابتی برخلاف عدالت است و باعث می‌شود تا کودک مدام خودش را با دیگر دانش‌آموزانی که از سطح هوش بالایی برخوردارند مقایسه کند، درنتیجه این مسئله منجر به سلب اعتمادبه‌نفس در دانش‌آموز می‌شود.
این روانشناس ادامه می‌دهد: رفتارهای آسیب‌زننده‌ای مثل دستور، هشدار، تهدید و تمسخر که از طرف والدین باعث سلب اعتمادبه‌نفس کودک می‌شود، از طرف معلم و سیستم آموزشی نیز می‌تواند بر روی اعتمادبه‌نفس کودک تأثیرگذار باشد.
نصیری تأکید می‌کند: رفتارهای آسیب‌زننده از طرف والدین در سنین زیر ۷ سال، بسیار اثربخشی بیشتری دارد و نقش والدین را پررنگ‌تر می‌کند اما رفتارهای آسیب‌زننده از طرف معلم و با قرار گرفتن کودک در گروه همسالان منجر به از بین رفتن عزت‌نفس می‌شود و همانطور که اشاره کردیم سلب عزت‌نفس منجر به سلب اعتمادبه‌نفس خواهد شد.
شکل‌گیری اعتمادبه‌نفس از سنین ۲-۳ سالگی شروع می‌شود
به گفته نصیری، عزت‌نفس از همان لحظه تولد کودک شکل می‌گیرد اما شکل‌گیری اعتمادبه‌نفس از سنین ۲-۳ سالگی شروع می‌شود. اگر دقت کنید کودکان در سنین ۳ سالگی که شروع به حرف زدن می‌کنند، زیاد از کلمه «من» استفاده می‌کنند؛ این «منِ کودک» مقدس است و والدین باید برای آن ارزش قائل شوند و اجازه تجربه به او داده شود چراکه درست در همین سنین اعتمادبه‌نفس کودک شکل می‌گیرد و رفتار والدین در افزایش یا کاهش اعتمادبه‌نفس کودک بسیار مؤثر است.
اعتمادبه‌نفس پایین، به‌خودی‌خود درمان نمی‌شود
نصیری در رابطه با درمان اعتمادبه‌نفس می‌گوید:« اعتمادبه‌نفس به‌اندازه‌ای می‌تواند درروند رشد ما تأثیرگذار باشد که درمان این مسئله به‌هیچ‌عنوان بدون کمک و راهنمایی متخصصین و روانشناسان امکان‌پذیر نیست و از طرف دیگر، عدم درمان اعتمادبه‌نفس به‌مرورزمان منجر به اضطراب اجتماعی، اضطراب مدرسه، اضطراب فراگیر و… می‌شود.
این روانشناس در رابطه با نحوه برخورد افراد با اعتمادبه‌نفس پایین می‌گوید: «برخی افراد که از اعتمادبه‌نفس پایینی برخوردارند، گاهی با رفتن به کلاس‌های ورزش یا کسب یک مهارت خاص تلاش می‌کنند تا به‌صورت معکوس، کمبود اعتمادبه‌نفسشان را بپوشانند. این افراد ممکن است به موفقیت دست پیدا کنند اما صرف دستیابی به یک مهارت منجر به اعتمادبه‌نفس کاذب شده و خودشیفتگی نتیجه این نوع رفتار است.
نصیری در رابطه با درمان اعتمادبه‌نفس در کودکان می‌گوید: «صرف تغییر رفتار والدین برای درمان و افزایش اعتمادبه‌نفس کودک کافی نیست زیرا والدینی که با رفتارهایشان باعث سلب اعتمادبه‌نفس در کوکشان می‌شوند، خودشان افرادی آسیب‌پذیر هستند لذا این دسته والدین باید آموزش ببینند و از طرف دیگر، میزان آسیب‌دیدگی اعتمادبه‌نفس در کودک باید موردبررسی قرار گیرد.
با خودآگاهی اعتمادبه‌نفس فرزندتان را افزایش دهید
نصیری معتقد است که والدین به‌منظور افزایش اعتمادبه‌نفس کودکشان لازم است که مهارت «خودآگاهی» را به او آموزش دهند: «علایق، استعدادها، مهارت‌ها و احساسات بارز کودک باید موردبررسی قرار گیرد و پس از بررسی خودآگاهی، لازم است نقاط قوت و ضعف کودک از یکدیگر تفکیک‌شده و با استفاده از نقاط قوت، اعتمادبه‌نفس کودک را افزایش داد.
این روانشناس تأکید می‌کند: «کودکان باید به نقطه پذیرش دست یابند و چنانچه نقطه‌ضعفی در آنها قابل‌تغییر نبود، باید آن را بپذیرند و اگر قابل‌تغییر بود، با حل مسئله و راه‌حل باید آن را تغییر دهند.
نصیری می‌گوید: «متأسفانه یکی از اشتباهات والدین این است که گاهی کودکشان را با نقطه‌ضعف‌هایش مواجه می‌کنند؛ مثلاً کودک از توانایی جسمی پایینی برخوردار است و والد برای پوشاندن این نقص، فرزندش را در یک کلاس هنری و مهارت خاص ثبت‌نام می‌کند.
این روانشناس تربیتی بابیان اینکه کودکان تا قبل از ۱۲ سالگی نباید کاری را به‌صورت حرفه‌ای انجام دهند، می‌گوید: «کودکان باید کودکی کنند و هر چیزی را تجربه نمایند لذا انجام یک مهارت در سنین کودکی به‌صورت حرفه‌ای نوعی سوءاستفاده از کودک است و نه‌تنها تأثیری در رفع نقطه‌ضعف کودک ندارد بلکه باعث سلب اعتمادبه‌نفس کودک نیز می‌شود چراکه کودک به‌یک‌باره وارد حرفه‌ای می‌شود که هیچ توانایی در انجام آن ندارد.»
تخفیف ۲۵ درصدی شهریه برای دانشجویان دختر افغان در نظر گرفته‌ایم
رئیس دانشگاه پیام‌نور:
رئیس دانشگاه پیام‌نور درباره شرایط تحصیل دانشجویان دختر افغان در این دانشگاه گفت: بسترهای لازم در ارتباط با این موضوع را فراهم کرده‌ایم. دراین راستا مرکز امور بین‌الملل دانشگاه پیام‌نور، نحوه ثبت‌نام و فرایند انتخاب واحد این دانشجویان را بررسی کرده و نتیجه نهایی در ارتباط با این موضوع به زودی اعلام می‌کند.
دکتر ابراهیم تقی‌زاده ، درباره جذب دانشجویان دختر افغان در دانشگاه پیام‌نور گفت: پس از اینکه در اجلاس روسای دانشگاه‌ها اعلام شود که دانشجویان دختر افغانستانی می‌توانند به صورت مجازی در دانشگاه‌های ایران مشغول به تحصیل شوند، دانشگاه پیام‌نور درباره جذب این گروه اعلام آمادگی کرد و عنوان کردیم که می‌توانیم دانشجویان افغان را به صورت حضوری و غیرحضوری پذیرش کنیم؛ به این صورت که آن دسته از اتباع افغانستانی که در ایران حضور دارند را به صورت حضوری پذیرش کنیم و شرایط پذیرش دانشجویان دختر افغان به صورت مجازی را نیز فراهم کنیم و بسترهای لازم این موضوع را پیش‌بینی کرده‌ایم.
رئیس دانشگاه پیام‌نور درباره نحوه پرداخت شهریه از سوی دانشجویان دختر افغان اظهار کرد: درنظر داریم که تا حد ممکن به این گروه تخفیف دهیم و مجوزی از سوی هیئت‌امنای دانشگاه در خصوص تخفیف ۲۵ درصدی شهریه برای این گروه دریافت کرده‌ایم.
بیشتر تخلفات دانشجویان پیام‌نور به مسائل آموزشی و امتحانات مربوط می‌شود
وی در بخش دیگری از سخنانش درباره تغییرات آیین‌نامه انضباطی دانشجویان و ابلاغ آیین نامه جدید خاطرنشان کرد: بررسی و اظهار نظر در ارتباط با ابلاغ آیین‌نامه انضباطی جدید دانشجویان به معاونت فرهنگی دانشگاه محول شده است و این معاونت پس از بررسی، نکات مدنظر خود را به معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ارسال خواهد کرد. دانشگاه پیام‌نور در ارتباط با وقایع اخیر با مسئله حادی روبرو نبود؛ بیشتر تخلفات دانشجویان دانشگاه پیام‌نور به مسائل آموزشی و امتحانات مربوط می‌شود.
وی ادامه داد:از سوی دیگر با توجه به اینکه الزامی مبنی بر حضور دانشجویان در کلاس‌ها وجود ندارد و اغلب دانشجویان دانشگاه پیام‌نور شاغل هستند و بخشی از کلاس‌ها به صورت غیرحضوری برگزار می‌شود؛ لذا مشکلی درخصوص مسائل اخیر و غیبت‌ها از سوی واحدهای استانی منعکس نشده است.
بانوان فولاد هرمزگان بر سکوی سوم لیگ برتر تیراندازی کشور تکیه زدند
تیم بانوان فولاد هرمزگان توانست عنوان سومی لیگ برتر تیراندازی کشور را از آن خود کند.
در هفته هفتم و هفته پایانی پانزدهمین دوره لیگ برتر تپانچه بانوان که در سایت تیراندازی مجموعه ورزشی آزادی تهران برگزار شد، هیات قم و آتبین برابر هیات فارس و هیات البرز به برتری رسیدند، فولاد هرمزگان از سد مقاومت گذشت و هیات مازندران هیات کرمان را شکست داد.
در بخش انفرادی رقابت‌های هفته پایانی لیگ برتر تپانچه بانوان نیز گلنوش سبقت‌الهی و زینب طوماری هر دو از هیات فارس در فینال برابر هم قرار گرفتند که در پایان این رقابت نزدیک سبقت‌الهی با نتیجه ۱۷ بر ۱۱ به برتری رسید. به این ترتیب گلنوش سبقت الهی در جایگاه نخست ایستاد، زینب طوماری دوم شد و هانیه رستمیان نیز در رده سوم قرار گرفت ومینا قربانی از تیم فولاد هرمزگان در رده ی چهارم قرار گرفت.
در پایان پانزدهمین دوره لیگ برتر تپانچه بانوان، شهید زین‌الدین قم با ۳۵ امتیاز به عنوان قهرمانی دست یافت، هیات فارس با ۲۷ امتیاز نایب قهرمان شد و فولاد هرمزگان با ۲۷ امتیاز در رده سوم ایستاد. تیم تپانچه فولاد هرمزگان با مربیگری خانم خاکساری سمیه عبداللهی سامیه یاسی سارا میرابی مینا قربانی آیلین قلی زاده در این دیدار حضور داشتند.
موج هشتم کرونا؛ از توصیه به پوشش «ماسک» تا لزوم رعایت «قرنطینه» در مبتلایان
بعد از چند ماه آرامش کرونایی در کشور، مجددا کرونا روند افزایشی خود را با زیرسویه‌های جدید اُمیکرون آغاز کرده است؛ روندی که هرچند کُند به نظر می‌رسد، اما باید نسبت به آن حساس بود و همچنان پروتکل‌های ضدکرونایی را رعایت کرد تا ویروس تاج‌دار غافل‌گیرمان نکند…
با آغاز تاخت و تاز پاندمی قرن در جهان، رعایت پروتکل‌های بهداشتی مانند استفاده از ماسک، رعایت فاصله فیزیکی و رعایت تهویه مناسب، به عنوان مهمترین راه پیشگیری از کرونا شناخته شدند؛ اقداماتی که همچنان باید ادامه یابند؛ چراکه موج‌های جدید کرونا در سراسر جهان، آن هم با زیرسویه‌های جدید نشان می‌دهد که کرونا هنوز تمام نشده است.
در کشورمان نیز بعد از چند ماه آرامش کرونایی، اکنون خیز جدیدی از کرونا با زیرسویه‌های جدید اُمیکرون آغاز شده است؛ زیرسویه‌هایی مانند BQ۱، XBB و … که به گفته کارشناسان حوزه سلامت، قدرت سرایتی بیش از سویه‌های پیشین دارند و به سرعت قابل انتقالند. همین موضوع نیز وزارت بهداشتی‌ها را بر آن داشت که اکیدا به مردم توصیه کنند تا رعایت پروتکل‌های ضدکرونایی به‌ویژه استفاده از ماسک را در محیط‌های شلوغ و سربسته جدی بگیرند تا از شر زیرسویه‌های جدید کرونا در امان باشند.
بر این اساس هم دکتر بابک عشرتی- معاون مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، چندی پیش در گفت‌وگو با ایسنا، با تاکید بر لزوم جدی گرفتن دستورالعمل‌های بهداشتی از جمله ماسک‌زدن در مترو و مکان‌های شلوغ، گفت: همچنان باید به ماسک زدن، شستن دست‌ها و رعایت فاصله فیزیکی توجه داشته باشیم، باید بحث جداسازی افراد علامت‌دار از افراد سالم را هم جدی بگیریم؛ به طوری که افراد علامت‌دار تا زمانیکه علائم دارند، اصلا نباید بر سر کار، در مدرسه یا دانشگاه و … حاضر شوند. معمولا توصیه می‌شود تا پنج روز بعد از قطع علائم که عمدتا هم قطع تب مد نظر است، افراد باید در قرنطیه بمانند. همه مردم باید دستورالعمل‌های بهداشتی از جمله ماسک‌زدن را در مترو و مکان‌های شلوغ جدی بگیرند و تا جایی که می‌توانند از شرکت کردن در مکان‌های پرازدحام خودداری کنند.
سرایت‌پذیری بالاتر زیرسویه‌های جدید اُمیکرون
عشرتی درباره ویژگی‌های زیرسویه‌های جدید اُمیکرون، گفت: طبق اطلاعاتی که سازمان جهانی بهداشت و سایر نهادها منتشر کرده‌اند، آنچه که می‌دانیم، این است که سرایت‌پذیری زیرسویه‌های جدید بالاتر است. در زمینه شدت بیماری و کشندگی فعلا شواهدی وجود ندارد. در واقع این‌ها زیرسویه‌های اُمیکرون بوده و خاصیت اُمیکرون را دارند. بر این اساس عمدتا راه‌های هوایی فوقانی را آلوده کرده و علائم مربوط به عفونت راه‌های هوایی فوقانی را ایجاد می‌کنند که شامل آبریزش بینی، سوزش گلو، گلودرد، تب و بدن‌درد است. حال اگر ویروس به سمت راه‌های هوایی تحتانی رود و بخواهد ریه‌ها را درگیر کند، شدت سرفه‌های بیمار بیشتر شده، تنگی نفس بالا می‌رود، شدت تب افزایش می‌یابد و حال عمومی بیمار هم خوب نیست.
وی با بیان اینکه زیرسویه‌های جدید باتوجه به بالا بودن سرایت‌پذیری‌شان می‌توانند به عنوان ویروس غالب در کشور مطرح شوند، گفت: البته هنوز این اتفاق نیفتاده است. به طور کلی هم هنوز در دنیا سویه BA۵ عمدتا در گردش است، اما سرعت افزایش زیرسویه XBB هم بسیار زیاد بوده است؛ به طوری که در کشوری به صورت ناگهانی دو برابر شده است، البته نه اینکه غالب شده باشد، بلکه فعلا تعداد ابتلا به آن افزایش یافته است. بنابراین احتمال غلبه زیرسویه‌های جدید اُمیکرون وجود دارد، اما همچنان سویه‌های قبلی را به عنوان ویروس غالب داریم.
مردم حتما در مکان‌های مسقف و شلوغ ماسک بزنند
در عین حال کمیته علمی کشوری کرونا نیز با شناسایی زیرسویه‌های جدید اُمیکرون در کشور و افزایشی شدن روند مبتلایان به کرونا، اعلام کرد که مردم حتما در مجامع شلوغ و مسقف از ماسک استفاده کنند و اقدامات بهداشتی مانند فاصله‌گذاری‌های اجتماعی، ضدعفونی کردن دست‌ها و … را مانند گذشته انجام دهند. شاید درباره استفاده از ماسک در فضاهای باز، آنقدر تاکید نیست، اما درباره جاهایی مانند مترو، اتوبوس، فروشگاه‌های بزرگ، سالن‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها و جاهای مسقف، توصیه به استفاده از ماسک است.
چه کسانی دز یادآور واکسن کرونا را تزریق کنند؟
در عین حال با شناسایی زیرسویه‌های جدید اُمیکرون در کشور، وزارت بهداشتی‌ها علاوه بر توصیه بر لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی، بر لزوم تزریق دزهای یادآور واکسن کرونا نیز تاکید کردند. به طوری که دکتر حسین فرشیدی- معاون بهداشت وزارت بهداشت به ایسنا، گفت: افرادی هستند که اصلا واکسن کرونا را تزریق نکرده‌اند که حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد جمعیت را شامل می‌شوند که توصیه ما به این افراد این است که حتما واکسن کرونا را تزریق کنند. همچنین افرادی که دز اول و دوم واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند، اما دزهای یادآور را تزریق نکرده‌اند، هم حتما یک دز واکسن دیگر تزریق کنند. بنابراین افراد بالای ۱۸ سالی که دو دز واکسن کرونا تزریق کرده‌اند، حتما یک دز یادآور تزریق کنند. در عین حال افراد های‌ریسک، شامل افراد در سنین بالا، بیماران قلبی، بیماران مبتلا به ضعف ایمنی و … که شش ماه از آخرین نوبت تزریق واکسن‌شان گذشته است، بهتر است یک نوبت دیگر واکسن تزریق کنند. این گروه با تزریق یک نوبت دیگر واکسن کرونا می‌توانند ایمنی بهتری در برابر این بیماری داشته باشند.
همچنین دکتر حمیدرضا جماعتی- دبیر کمیته علمی کشوری کرونا نیز چندی پیش در گفت‌وگو با ایسنا، درباره توصیه‌های این کمیته برای تزریق واکسن کرونا، اعلام کرد همانطور که کمیته ملی واکسن تاکید کرده است، کمیته علمی کرونا هم تاکیدش بر تزریق حداقل یک دز واکسن به ویژه برای افراد های‌ریسک است که واقعا می‌تواند موثر باشد؛ به طوری که می‌تواند هم میزان مرگ‌ومیر و هم میزان پذیرش در آی‌سی‌یو و بیمارستان‌ها را کم کند. بنابراین واکسن‌هایی که داریم می‌توانند موثر باشند. بسیاری ادعا می‌کنند که شاید این واکسن‌ها روی زیرسویه‌های جدید موثر نباشد، اما در واقع در همین زیرسویه‌ها هم واکسن‌ها می‌توانند موثر باشند. به ویژه در افرادی که سن بالا یا ریسک بالا دارند.
وی همچنین تاکید کرد: در عین حال اقدامات بهداشتی شامل استفاده از ماسک، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی به ویژه در مکان‌های شلوغ یا مسقف مانند مدارس، دانشگاه‌ها، فروشگاه‌ها، رستوران‌ها و … باید استفاده شود. همچنین توصیه بر این است که تهویه خوبی در جاهای مسقف داشته باشند و فاصله‌های اجتماعی رعایت شوند.
کرونایی‌ها چند روز در قرنطینه بمانند؟
در عین حال بارها و بارها از سوی کارشناسان حوزه سلامت و اپیدمیولوژیست‌ها توصیه شده است که مردم در صورتی که علائمی مانند آبریزش بینی، سوزش گلو، گلودرد، تب و بدن‌درد و … داشتند، حتما خود را قرنطینه کنند. بر این اساس بیماران اگر علائم‌شان خفیف است و علائم مختصر بیماری را دارند، به مدت پنج روز، خود را قرنطینه کرده و در منزل استراحت کنند و بعد از بهبودی علائم بالینی به سرکار یا تحصیل مراجعه کنند. برای افرادی که علائم شدیدتر دارند، توصیه بر قرنطینه به مدت یک هفته تا ۱۰ روز است و اگر بیمار به بستری در بیمارستان نیاز داشته باشد، براساس تجویز پزشک متخصص رفتار می‌شود.