ماه: اردیبهشت ۱۴۰۱
یک بانوی باردار و دو مجروح بدحال با بالگرد سپاه از جاسک به بندرعباس منتقل شدند
یک مادر باردار جاسکی با شرایط نامساعد و دو سانحه دیده از تصادف جادهای با بالگرد سپاه به بیمارستان شهید محمدی بندرعباس منتقل شدند.
«دکتر احمد پورکریانی» در این زمینه گفت: دو مجروح حادثه تصادف موتور سیکلت از بخش لیردف و یک بانوی باردار که شرایط مساعدی نداشت با یک فروند سپاه پاسداران از بندر جاسک به بیمارستان شهید محمدی بندرعباس انتقال یافتند.
بالگردهای نیروی دریایی سپاه پاسداران و همچنین بالگردهای نیروی دریایی ارتش در سالهای اخیر در انتقال بیماران بدحال از مناطق مختلف استان به بندرعباس نقشی جدی داشتهاند به طوری که جان صدها بیمار با انتقال فوری و اورژانسی توسط بالگردهای امدادی و نیز با اقدام به موقع کادر درمان، نجات یافته است.
نگاه مثبت دولت برای مشارکت مشاوران امور بانوان در تصمیمگیریهای کلان
مشاور وزیر آموزش و پرورش در حوزه امور زنان:
مشاور وزیر آموزش و پرورش در حوزه امور زنان گفت: اینکه در ستاد ملی زن و خانواده با حضور رییس جمهور، مشارکت مشاوران امور بانوان در وزارتخانهها و دستگاههای اجرایی در تصمیمگیریهای کلان کشور مصوبه شده است، تصمیم و نگاه مثبت دولت مردمی به بانوان است.
ستاد ملی زن و خانواده در جلسه ۲۷ فروردین ۱۴۰۱ با حضور رییس جمهوری مصوبهای مربوط به ساختار معاونت و ساختار مشاوران مرتبط با معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری داشت چون این مشاوران در وزارتخانهها و سازمانهای گوناگون قرار دارند، به همین منظور ارتباط معاونت با این مشاوران و جایگاهی که در وزارتخانه ها و سازمان ها مورد بررسی قرار گرفت.
در این نشست به این موضوع تاکید شد که باید پستهایی به این افراد اختصاص داده شود که در سطح معاون و مدیرکل باشد و همین طور در تصمیم گیریهای کلان سازمانها و وزارتخانهها نیز این مشاوران دخالت داده شوند و در همه شوراها نظر آنها گرفته شود و صاحب رای و نظر در شورا باشند.
زهرا پناهیروا مشاور وزیر آموزش و پرورش در حوزه امور زنان در این باره در گفت و گو با خبرنگار حوزه زنان ایرنا در پاسخ به این سوال که ستاد ملی زن و خانواده مصوبه ای دارد که مشاوران دستگاهها و وزارتخانه دارای اختیاراتی همچون مشارکت در تصمیمگیریهای کلان باشند، اظهار داشت: این مصوبه ستاد به طور یقین در تصمیمگیریها بسیار موثر خواهد بود چون زمانی که به زنان در تصمیمگیریهای کلان کشور بها داده شود و در وزارتخانه ها بتوانند حضور در تصمیمگیریها داشته باشند میتوانند نقش موثرتری ایفا کنند.
وی تصریح کرد: با توجه به اینکه در وزارت آموزش و پرورش ۵۴ درصد از کارکنان را زنان تشکیل میدهند، این مصوبه میتواند مثمرثمر برای تصمیمگیریهای آینده این وزارتخانه باشد.
پناهیروا ادامه داد: اجرای این مصوبه و حضور مشاوران امور بانوان در وزارتخانهها و دستگاههای اجرایی در فرایند کارها و برنامههایی که برای زنان زمینه اجرایی پیدا میکند، اگر عملیاتی شود حتی زمانی که بانوان در تصمیمگیری دستگاهی یا وزارتخانهای سهیم باشند، این نقش موثرتر واقع میشود.
هفت میلیون دانشآموز دختر داریم
مشاور وزیر آموزش و پرورش در حوزه امور زنان همچنین درباره تعداد دانشآموزان دختر نیز گفت: بیش از هفت میلیون دانشآموز دختر داریم که ۷۲۰ هزار دانش آموز دختر سوم ابتدایی امسال روزه اولی بودند.
وی تصریح کرد: امسال تمام تلاش خود را برای برگزاری مراسم ویژه دانشآموزان دختر روزه اولی داشتیم که در نهایت در نشستی با حضور انسیه خزعلی معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری این مراسم با حضور ۱۵۰ دانشآموز دختر برگزار شد.
چالشهای حوزه بانوان آسیبشناسی شود
پناهیروا در مورد مهمترین مشکلات حوزه بانوان اینگونه توضیح داد و اظهار داشت: چالشها و مشکلاتی در وزارتخانهها وجود دارد اما چالشهای متفاوتی در بحث زنان و دختران وجود دارد و باید این چالشها آسیب شناسی شود.
وی ابراز امیدواری کرد با آسیبشناسی چالشها بتوانیم به جایی برسیم که زنان بتوانند خود را مطرح کنند و با توجه به اینکه زنان حرفهای زیادی دارند، این مشکلات نیز به حداقل برسند.
وی معتقد است: مشکلات و چالشها در حوزه بانوان وجود دارد اما احصا کردن این مشکلات شرایط خاص خودش را دارد، اما یکی از اساسیترین موارد و مشکلات در ساختارهای مدیریتی برای حضور زنان در عرصههای مختلف است.
پناهیروا ادامه داد: از آنجا که چالش ساختارهای مدیریتی در دولتهای قبل وجود داشت، امیدواریم با توجه به اینکه دولت آیتالله رییسی دولت مردمی است و توقع همه زنان این است که با ورود گستردهتر در این زمینه، بتوانند حضور و مدیریت بانوان به خوبی به نمایش گذاشته شود، چون این موضوع در حال رخ دادن است که امید است نتیجه آن به خوبی دیده شود.
ورود دولت به مشکل آسیبهای اجتماعی
مشاور وزیر آموزش و پرورش در حوزه امور زنان با بیان اینکه یکی از مشکلاتی که دست به گریبان جامعه است موضوع آسیبهای اجتماعی است، اظهار داشت: دولت به خوبی به این موضوع ورود کرده است که امیدواریم با همافزایی دستگاهها درباره آسیب های اجتماعی و محرومیت زدایی اقدامات جدی انجام شود.
وی در پاسخ به این سوال که برای مشکلات و آسیبهای اجتماعی و اینکه سن اعتیاد پایین آمده و دختران هم به این سمت در حال حرکت هستند، چه باید کرد؟ گفت: برای دانشآموزان دختر با نشانههایی از آسیبهای اجتماعی کلاسهای آموزشی و مشاورهای داریم تا با حضور اساتید مختلف در سطح مدارس نسبت به این معضلات و آسیبهای اجتماعی آگاهی بیشتری داشته باشند.
وی معتقد است: در بحث آسیبهای اجتماعی، اصل مهم داشتن آگاهی است و اگر آگاهی در دانشآموزان ایجاد شود با بسیاری از آسیبهای اجتماعی راحتتر میتوانند مقابله کنند و ما میتوانیم راه را برای آنها باز کنیم تا زندگی آرامتری داشته باشند و با فراغ بال در زمینه تحصیل خود ورود کنند.
برای دانشآموزان دختر با نشانههایی از آسیبهای اجتماعی کلاسهای آموزشی و مشاورهای داریم
پناهیروا درباره چاقی دانشآموزان دختر نیز گفت: برای چاقی و اضافه وزن دانشآموزان در حوزه تربیت بدنی برنامه هایی داریم اما سواد حرکتی یکی از برنامههای اصلی حوزه معاونت تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش است تا از طریق سواد حرکتی و با حضوری شدن مدارس دانشآموزان دوباره به روال عادی زندگی خود برگردند و این مشکل و معضلی که به وجود آمده کمتر شود.
کمک به دانشآموزان دختر برای گذراندن دوران کرونا
وی ادامه داد: در ۲ سال شیوع کرونا یکی از اساسی ترین مشکلات دانشآموزان برگزاری کلاسهای درس به صورت مجازی و غیرحضوری بودن مدارس بود که این مساله هم برای معلمان و هم بسیاری از دانشآموزان شرایط سختی بود چون باعث افت تحصیلی دانشآموزان شد.
پناهیروا افزود: در شرایط کرونایی برای تامین زیرساختهای لازم، تامین تبلت و موبایل برای دانشآموزان مناطق محروم، مشکلاتی سر راه بود که در نهایت با گذراندن این مرحله و ایجاد شبکه اجتماعی دانشآموزان «شاد» در فضای مجازی تحصیل ادامه پیدا کرد.
وی خاطرنشان کرد: به هر حال با توجه به اینکه نقاط قوت و ضعف در زمینه آموزش مجازی وجود داشت شاهد این هستیم که در ۲ سال اخیر بازماندگان از تحصیل بیشتر شده و باید در این فرایند بیشتر کمک کنیم و در رابطه با دانشآموزان دختر باید بهتر کمک کرد تا مشکلی که به وجود آمده است با همافزایی بیشتر این مشکلات کمتر شود.
خزعلی: مجلس لایحه کرامت بانوان را با قید فوریت بررسی کند/ ۱۰ سال معطلی یک لایحه
معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در مورد آخرین اقدامات لایحه حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت گفت: این لایحه ۱۰ سال است که برای تصویب و اجرا معطل مانده است که با رایزنیهای صورت گرفته امیدواریم به زودی درباره این لایحه نتیجه خوبی حاصل شود.
انسیه خزعلی افزود: این لایحه اکنون در مجلس شورای اسلامی در دست اقدام است و طبق پیگیریهای به عمل آمده از سوی فراکسیون زنان اعلام شده که با قید فوریت این لایحه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
وی اظهار داشت: فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی اعلام کرد که این لایحه در اولویت قرار دارد اما چون دستور جلسات مختلف از جمله لایحه بودجه در دستور کار بوده است امکان بررسی این لایحه فراهم نشده بود که امیدواریم اکنون که بررسی لایحه بودجه به اتمام رسیده است، بتوانیم شاهد سرعت بخشی به طرح این لایحه در مجلس شورای اسلامی باشیم و امیدواریم پس از گذشت ۱۰ سال لایحه حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت به سرانجام رسد.
معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری پیشتر نیز گفته بود که با فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی صحبت داشتم و جای تشکر دارد که لایحه حفظ کرامت و حمایت از زنان، پس از رفع نواقص و تنظیم سندهای پشتیبان، با فوریت در دستور کار مجلس است.
امیدواریم پس از گذشت ۱۰ سال لایحه حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت به سرانجام رسد
متن اولیه لایحه حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت، در معاونت امور زنان و خانواده دولت دهم تهیه و تدوین و جهت تصویب به دولت ارسال شد، ولی نظر به ماهیت قضایی آن در جلسه کمیسیون لوایح از دستور کار دولت خارج شد، این لایحه دوباره در دولت یازدهم در دستور کار قرار گرفت و با تشکیل ۴ کارگروه تخصصی، متن آن بازخوانی، اصلاح و تکمیل شد. سپس اسفند سال ۹۵ برای تصویب تقدیم دولت شد.
همچنین لایحه با تصمیم دولت مورخ ۲۶ اردیبهشت سال ۹۶ از کمیسیون لوایح دولت نظر به ماهیت قضایی آن به قوه قضاییه ارجاع شد تا آن قوه نظر موافق خود را در مواد مربوطه اعلام کند و از اردیبهشت ۹۶ تا شهریور ۹۸ لایحه حمایت از زنان در برابر خشونت در قوه قضاییه ماند و نهایتا با پیگیری دولت و تشکیل جلسات مشترک با قوه قضاییه با عنوان لایحه حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت به دولت بازگشت.
کمیسیون لوایح دولت این لایحه را در دستور قرار داد و طی جلسات متعدد با دعوت از نمایندگان دستگاه های اجرایی و قضایی ذیربط و کارشناسان و صاحبنظران مرتبط، متن لایحه را بررسی، اصلاح، تکمیل و تصویب کرد، سپس لایحه حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت در دی ماه ۹۹ به تصویب هیات دولت نیز رسید و تقدیم مجلس شورای اسلامی شد.
این لایحه پس از حدود ۵ ماه که از سوی مجلس شورای اسلامی اعلام وصول نمی شد، با پیگیری های مجدانه دولت بالاخره در تاریخ ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۰ اعلام وصول و با قید یک فوریت به کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس ارجاع شده است.
فرهنگ کار در جامعه باید تقویت شود
معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری همچنین درباره وضعیت کار در کشور گفت: در حال حاضر فرهنگ کار در جامعه جایگاه مناسب خود را ندارد و باید برای تقویت این فرهنگ و نهادینه شدن آن برنامهریزی و اقدامات لازم انجام شود.
وی درباره شعار سال مبنی بر سال تولید، دانشبنیان و اشتغالآفرین و راههایی که بانوان میتوانند از این طریق از فرصتهای اشتغال و تولید بهره مند شوند، اینگونه توضیح داد و تصریح کرد: اولویت این معاونت مانند همه بخش های دیگر دولت شعار سال است که به صورت ویژه به نقش زنان و خانواده در تحقق این شعار عنایت دارد.
معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری اظهار داشت: به همین منظور در بحث تولید و حمایت از شرکتهای دانشبنیانی که مدیر آنها بانوان هستند یا بانوان در هیات مدیره آنها عضویت دارند، در اولویت حمایتی این معاونت قرار دارند و در راستای رفع مشکلات آنان تلاش خواهد شد.
خزعلی درباره نقش زنان در توسعهیافتگی و تحقق شعار سال نیز تاکید کرد: زنان به صورت مستقیم و غیرمستقیم در خانواده و جامعه در این امر تاثیر گذار هستند، بنابراین اگر زنان در مقوله علم و فرهنگ ارتقا پیدا کنند و فرهنگ کار در زنان نهادینه شود در فرزندان و خانواده آنها نیز جریان می یابد.
وی خاطرنشان کرد: یکی از موضوعاتی که ما باید در حوزه بانوان با توجه به شعار سال به صورت ویژه کار کنیم ایجاد فرهنگ کار است و اکنون بیش از اینکه نیاز به کار و تولید داشته باشیم نیاز به اصلاح نوع نگاه به کار داریم.
اموری مانند مهارت یابی، پشتکار داشتن، سختکوشی، بردباری و تابآوری سطح مطلوب خود را در جامعه ندارد و اقبال جوانان به کارهای اداری و پشت میزنشینی بیانگر چنین امری است، این موارد را باید با ترویج فرهنگ صحیح کار و از دل خانواده ها در جامعه رواج داد.
خواب مناسب میانسالان و سالمندان چند ساعت است؟
مدت زمان خواب ناکافی و بیش از حد با اختلال در عملکرد شناختی، مانند سرعت پردازش، توجه بصری، حافظه و مهارتهای حل مسئله مرتبط است.
خواب نقش مهمی در فعالکردن عملکرد شناختی و حفظ سلامت روانی دارد. همچنین با حذف مواد زائد به حفظ سلامت مغز کمک میکند. با افزایش سن اغلب شاهد تغییراتی در الگوی خواب خود هستیم؛ از جمله مشکل در بهخوابرفتن و ماندن در خواب و کاهش کمیت و کیفیت خواب. تصور میشود که این اختلالات خواب ممکن است به زوال شناختی و اختلالات روانپزشکی در جمعیت مسن کمک کند.
در این مطالعه، محققان بریتانیایی و چینی دادههای نزدیک به ۵۰۰ هزار بزرگسال ۳۸ تا ۷۳ ساله را بررسی کردند. از شرکتکنندگان در مورد الگوهای خواب، سلامت روانی و تندرستی آنها سوال شد و در مجموعهای از تستهای شناختی شرکت کردند. تصویربرداری از مغز و دادههای ژنتیکی حدود ۴۰۰۰۰ شرکتکننده در مطالعه در دسترس بود.
با تجزیه و تحلیل این دادهها، تیم تحقیق دریافتند که مدت زمان خواب ناکافی و بیش از حد با اختلال در عملکرد شناختی، مانند سرعت پردازش، توجه بصری، حافظه و مهارتهای حل مسئله مرتبط است.
هفت ساعت خواب در شب، میزان مطلوب خواب برای عملکرد شناختی و همچنین برای سلامت روانی خوب برای افراد دارای علائم اضطراب و افسردگی بود.
محققان میگویند یکی از دلایل احتمالی ارتباط بین خواب ناکافی و زوال شناختی ممکن است به دلیل اختلال در خواب با طول موج آهسته یا عمیق باشد. مشخص شده است که اختلال در این نوع خواب ارتباط نزدیکی با تثبیت حافظه و همچنین ساخت آمیلوئید دارد – پروتئینی کلیدی که وقتی به اشتباه تا میشود، میتواند باعث «درهمتنیدگی» در مغز، مشخصه برخی از اشکال زوال عقل شود. علاوه بر این، کمبود خواب ممکن است توانایی مغز را برای خلاص شدن از شر سموم مختل کند.
این تیم همچنین ارتباطی بین میزان خواب و تفاوت در ساختار نواحی مغز درگیر در پردازش شناختی و حافظه، با تغییرات بیشتر مرتبط با خواب بیشتر یا کمتر از هفت ساعت پیدا کردند.
داشتن هفت ساعت خواب مداوم در هر شب، بدون نوسانات زیاد در طول مدت خواب، همچنین برای عملکرد شناختی و سلامت روان خوب مهم بود. مطالعات قبلی همچنین نشان داده است که الگوهای خواب منقطع با افزایش التهاب مرتبط است که نشاندهنده استعداد ابتلاء به بیماریهای مرتبط با افزایش سن در افراد مسن است./ منبع: ساینسدیلی
یک تزریق ششماهه جایگزین قرص فشار خون میشود
نگرانی از مصرف به موقع قرصهای روزانه فشار خون همیشه یکی از نگرانیهای سالمندان بوده است اما اکنون محققان از ابداع تزریق شش ماهه ای برای فشار خون خبر می دهند که خیال خیلیها را از این بابت آسوده خواهد کرد.
بدن انسان پس از قدم گذاشتن در مرحله پیری دچار بیماری های متعددی می شود که فشار خون در سالمندان از مهم ترین آن ها است به دلیل اینکه بالا رفتن فشار خون خطر سکته قلب را به همراه دارد. هر چه بالا رفتن فشار خون خطرناک باشد به همان اندازه پایین بودن فشار خون نیز خطرناک است. اطرافیان افراد سالمند یا شرکت خدمات پرستاری سالمند باید میزان فشار خود فرد را به طور مرتب چک کنند و مصرف قرص روزانه فشار خون را به سالمند متذکر شوند تا از هرگونه خطر احتمالی ناشی از فشار خون بالا و پایین پیشگیری شود.
افرادی که فشار خون بالا دارند، معمولا یک بار در روز برای کنترل این بیماری قرص مصرف میکنند. فشار خون با دو عدد ثبت میشود: فشار سیستولیک (عدد بالاتر) نیرویی است که در آن قلب خون را به اطراف بدن پمپاژ میکند و فشار دیاستولیک (عدد پایینتر) که مقاومت در برابر جریان خون در رگهای خونی است. محققان اکنون سرگرم آزمایش این رویکرد هستند که به گفته آنها برای اولین بار در جهان است که می توان فشار خون بالا را درمان کرد.
طبق اعلام سرویس همگانی سلامت انگلیس، حدود یک سوم بزرگسالان در این کشور فشار خون بالا دارند، اما ممکن است بسیاری آن را ندانند. در حالی که اغلب این افراد علائم قابل توجهی ندارد اما اگر فشار خون بالا درمان نشود، می تواند خطر ابتلا به حملات قلبی و سکته مغزی را افزایش دهد.
در این کارآزمایی جدید که توسط محققان دانشگاه «کوئین مری لندن» (QMUL) انجام شد ، ۶۳۰ بیمار از سراسر جهان شرکت دارند که ۱۰۰ نفر از آنها از انگلیس خواهند بود. به گفته محققان، افرادی که فشار خون بالا در آنها تشخیص داده می شود، معمولا یک بار در روز برای کنترل این بیماری قرص مصرف می کنند.
بنیاد قلب انگلیس (BHF) اعلام کرد: اگرچه همیشه توضیحی برای علت فشار خون بالا وجود ندارد، اما بیشتر افراد به دلیل رژیم غذایی، سبک زندگی یا شرایط پزشکی به آن مبتلا می شوند. این مطالعه که توسط Alnylam Pharmaceuticals تأمین مالی شده و توسط مؤسسه ملی تحقیقات بهداشت و مراقبت (NIHR) حمایت می شود، قرار است به مدت سه سال اجرا شود.
داروی جدید، پروتئینی به نام آنژیوتانسینوژن را هدف قرار میدهد که توسط کبد تولید میشود و در تنظیم فشار خون نقش دارد. آزمایشات فاز نخست بر روی ۸۴ بیمار نشان داد که یک دُز از این داروی جدید، پس از سه هفته، غلظت هورمون را در خون افراد حداقل ۹۰ درصد کاهش میدهد.
این اثر پس از ۱۲ هفته نیز پابرجا خواهد بود و محققان امیدوارند بتواند سطح فشار خون را برای مدت طولانی کنترل کند. سازندگان این دارو میگویند که این میتواند یک راهحل «قابل کنترلتر و عملیتر» برای بیماران باشد و خطر فراموشی مصرف قرصهای فشار خون روزانه را از بین ببرد. دکتر «مانیش ساکسنا»، سرپرست مطالعه و معاون مدیر بالینی QMUL، گفت که آنها از این کارآزمایی «هیجان زده» هستند.
وی میگوید: این کارآزمایی در روزهای اولیه خود بسر می برد، اما امید نهایی ما این است که ثابت شود این درمان یک راهحل عملی و ایمنتر و قابل کنترلتر برای مقابله با فشار خون بالا است. درمان دو بار در سال با تزریق زیر پوست جایگزین بهتری برای مصرف داروهای روزانه است. ما معتقدیم که این تزریق خبر خوشایندی برای بیماران خواهد بود و درمان فشار خون را راحتتر میکند.
پروفسور «سر نیلش سامانی»، مدیر پزشکی در «بنیاد قلب انگلیس»، گفت که این تزریق می تواند به «خبر خوبی برای میلیون ها نفر در سراسر انگلیس» منجر شود که بسیاری از آنها نیاز به مصرف روزانه دارو برای کاهش خطر حملات قلبی و سکته مغزی دارند. وی افزود: این مطالعه تعیین خواهد کرد که آیا تزریق دو بار در سال فشار خون را به اندازه کافی در یک دوره طولانی کاهش می دهد یا خیر. اگر این مورد ثابت شود، ممکن است جایگزینی برای مصرف قرص های روزانه برای برخی از بیماران باشد.
فرار ماماها از اتاق زایمان!
به مناسبت روز جهانی ماما
بسیاری فکر میکنند یک ماما فقط میتواند نوزادی را به دنیا بیاورد و تمام؛ در حالی که ماماها برای بسیاری از مسائل مراقبتی آموزش دیده و چهار سال آزگار درس خواندهاند تا بتوانند به مادر، پدر و نوزاد کمک کنند و این روند را تا دوران یائسگی یک زن ادامه دهند.
همپوشانی کار ماماها و متخصصان زنان و زایمان، مشکلات بیمهای برای ماماها و استرس بالای کاری آنان موجب شده که برخی از ماماها جذب شبکههای بهداشت شوند و با مشکلات کار کنند. (۱۵ اردیبهشت) روز جهانی ماما بود و دو ماما از مشکلات و دغدغههای کاری خود به میگویند.
حدود ۱۱ سال است که در این حوزه کار میکند و در حال حاضر یکی از ماماهای پزشک خانواده شهری در استان مازندران است. با این که خیلی کارش را دوست دارد اما اصلا از حقوق و مزایای آن راضی نیست: ماماها میتوانند در شرایط مختلفی فعالیت کنند. از مشاوره گرفته تا کار در اتاق زایمان و مراقبتهای نوزاد اما متاسفانه، حداقل در استان مازندران، به دلیل پذیرش پزشک خانواده شهری از ماماها بیگاری کشیده میشود. منِ ماما نهتنها کار خودم را انجام میدهم بلکه باید مراقب سلامت روان مردم جامعهای که در آن زندگی میکنم هم باشم؛ در حالی که خودم امنیت شغلی ندارم و در همه این سالها که کار کردم یک بار دولت حاضر نشده ما، ماماها را تحت پوشش خود قرار بدهد و به عبارتی ما را بار اضافی جامعه میداند. حتی حقوق ماماهای فعال در شبکه بهداشت طبق قانون کار نیست و ۱۲ درصد حقوقمان را باید پزشک عمومی شبکه بهداشت بدهد و مابقی آن را دانشگاه علوم پزشکی مازندران!
او که به دلیل نداشتن امنیت شغلی دوست ندارد، اسمی از او آورده شود، ادامه میدهد: حدود پنج ماه است که دانشگاه علوم پزشکی حقوق ما را پرداخت نکرده است. من ماهی دو میلیون و ۱۰۰ هزار تومان از حقوقم را از پزشک دریافت میکنم که یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان این مبلغ را به اجبار برای حق بیمه پرداخت میکنم و دانشگاه هم مابقی حقوق ما را با تاخیر پرداخت میکند. به نظر شما ماهی یک میلیون تومان در شان و منزلت یک ماماست؟ حتی در تقویم کشور ما روز جهانی ماما لحاظ نشده است! همه این حرفها را هر سال میزنیم اما متاسفانه صدای ما شنیده نمیشود و هر بار که اعتراض کردیم، میگویند دولت بودجه ندارد! منِ ماما درس خواندم و دوست دارم کار کنم.
شاید برخی با خواندن این مطالب بگویند که خب با این شرایط کار نکن! چرا من باید از کاری که دوست دارم دور باشم؟ من درس خواندم و دوست دارم کار کنم. اصلا به این کار نیاز داریم. چرا عادت کردیم که صورت مسئله را پاک کنیم؟ به ما میگویند باید محافظ سلامت روح و روان مردم باشید؛ در حالی که کسی به فکر سلامت روح و روان ما نیست. به ما میگویند شما باید در دو شیفت کار کنید از ساعت هشت تا ۱۲ ظهر و ۱۶ تا ۲۰ بعد از ظهر. من که وظیفه مادری و همسری هم دارم، چطور باید زندگی خودم را مدیریت کنم؟ دولت حداقل کاری که میتواند برای من انجام دهد، پرداخت حقوقم سر موقع است. اگر پزشک عمومی به من بگوید نیاز به همکاری با من ندارد و میخواهد فرد دیگری را جایگزین من کند، چه کاری میتوانم انجام دهم؟ من اگر شرایط جذب در بیمارستان را داشتم حتما این کار را میکردم اما متاسفانه شرایط برای همهی افراد یکسان نیست. متاسفانه جذب ماماها در استان مازندران بسیار بد است و اگر در سال یک بار آزمون بگیرند، فقط یک نفر در این حوزه جذب میشود. به همین دلیل بسیاری از ماماها ترجیح میدهند در این آزمون شرکت نکنند؛ چرا که از قبل مشخص است چه کسی جذب میشود.
به عقیده این ماما، کار در شبکه بهداشت برای ماماها راحتتر و استرس آن از کار در بیمارستان کمتر است؛ چرا که دست ماماها در بیمارستان چندان باز نیست و باید تابع مافوق خود باشند. معمولا متخصصان زنان و زایمان که در بیمارستان کار میکنند، مسئولیت کاری خود را نمیپذیرند و در واقع همهی کار را روی دوش ماما میگذارند و اگر اتفاقی بیفتد، ماما باید جوابگو باشد: برای مثال زمانی که بیمار بدحال برای زایمان به بیمارستان مراجعه میکرد و با متخصص زنان و زایمان تماس میگرفتیم، میگفت چیز مهمی نیست و به بیمارستان مراجعه نمیکرد. ماما هم نمیتواند خودسرانه تصمیم بگیرد چون باید پاسخگو باشد. همه این مسائل موجب میشود که ماماها از اتاق زایمان فرار کنند.
او درباره تفاوت کار ماما و متخصص زنان و زایمان میگوید: ماماها باید کارهای مراقبتی را انجام دهند. متخصص زنان یک مرتبه بالاتر از ماماست و مادرها باید سلسلهمراتب را رعایت و در مرحله اول به ماما مراجعه کنند و در مراحل بعد به متخصصان زایمان؛ مثل پزشک خانواده که حدود هشت سال است در برخی از استانها مثل مازندران و فارس به صورت پایلوت اجرا میشود تا از هزینههای احتمالی کم شود. مردم باید بدانند که بسیاری از خدمات زایمان و مراقبتهای قبل و بعد از آن را یک ماما هم میتواند انجام دهد و اگر نیاز به جراحی باشد باید به متخصص زنان و زایمان مراجعه کند. یک زن از شش تا ۸۰ سالگی به کمک یک ماما احتیاج دارد. البته در برخی از موارد گفته میشود ماماها حتی از بدو تولد میتوانند به نوزادان دختر کمک کنند؛ از انجام و آموزش مسائل بهداشتی گرفته تا آگاهیبخشی درباره مسائل خصوصی. از طرفی ماماها به دلیل زایمانهای طبیعی مکرری که انجام میدهند، در کارشان بسیار ورزیده هستند.
منصوره زندی – ماما – هم ۱۷ سال است که در این حوزه مشغول به کار بوده و در حال حاضر در چالوس فعالیت میکند. تعداد نوزادانی که او به دنیا آورده، از دستش خارج شده است. او از دغدغههای کاری خود به بیمه اشاره میکند: در رشته مامایی دغدغههای کاری بسیاری وجود دارد و یکی از آنها قرارداد با بیمههاست که بسیاری از بالادستیها تلاش میکنند تا این اتفاق بیفتد تا همکاران ما که مطب دارند بتوانند با بیمهها قرارداد ببندند اما تاکنون این اتفاق نیفتاده است. یکی از دلایل این موضوع مخالفت پزشکان زنان و زایمان است؛ چرا که ما همزمان با آنان در حال فعالیت هستیم و با توجه به این که کشور ما پزشکسالار است، هنوز مشکلات ماماها در این زمینه حل نشده است. در حال حاضر هم که نسخهها الکترونیک شده، هنوز برای رشته مامایی در نسخه الکترونیک فکری نشده است.
این ماما درباره همپوشانی کار ماماها و متخصصان زنان و زایمان توضیح میدهد: زایمان طبیعی را هم ماماها انجام میدهند هم متخصصان زایمان اما معمولا پزشکان زنان جراحیها را انجام میدهند. در استان مازندران آمار سزارین بیشتر از همه نقاط کشور بوده و از طرفی جمعیت پزشک زنان در این استان زیاد است و کار پزشک زنان هم جراحی است. بنابراین بالارفتن آمار سزارین در این استان طبیعی است. در حالی که این اتفاق از نظر اقتصادی برای خانوادهها مقرونبهصرفه نیست. البته با قوانینی که گذاشته شده آمار سزارین خیلی پایین آمده است و آگاهی مادران نسبت به انجام زایمان طبیعی بیشتر شده است. سزارین یک عمل جراحی سنگین در حوزه زنان است و بیشترین ترس زنان هم از درد زیاد زایمان طبیعی است.
زنان فراموش شده تاریخ علم چه کسانی هستند؟
زنان دانشمند بسیاری در طول تاریخ دست به اکتشافات مهم زدهاند اما چرا تاریخ نام این زنان بزرگ را به فراموشی سپرده است؟
“مارت گوتیه”(Marthe Gautier)، محقق و پزشک فرانسوی که هفته گذشته جان خود را از دست داد، یکی از بسیار زنانی بود که نقش زیادی در اکتشافات علمی ایفا کردهاند اما افتخار تلاشهای علمی آنها نصیب همکاران مردشان شده است. در ادامه به تنها چند مورد از زنانی میپردازیم که نتیجهی تلاشهایشان گاهی به سرقت رفته، جوایز مهم علمی به همکارانشان اهدا شده و تاریخ کارها و تلاشهای آنها را به فراموشی سپرده است.
مارت گوتیه
گوتیه که روز شنبه ۳۰ آوریل در سن ۹۶ سالگی درگذشت، در سال ۱۹۵۸ کشف کرد که افراد مبتلا به سندرم داون نسبت به سایر افراد یک کروموزوم بیشتر دارند.
او در سال ۲۰۱۴ به مجله “ساینس”(Science) گفت، زمانی که نتوانسته به طور دقیق کروموزوم مورد نظر را با میکروسکوپ کمتوان خود شناسایی کند، “ساده لوحانه” لامهای خود را به “ژروم لژون”(Jerome Lejeune)، ژنتیکشناس قرض داده است.
او شش ماه بعد از دیدن مقالهای با موضوع کشف کروموزوم ۲۱ به نام لژون در حالی که نام او با غلط املایی به عنوان نفر دوم ذکر شده بود، شوکه شد. در سال ۱۹۹۴ کمیته اخلاقی موسسه تحقیقات پزشکی INSERM فرانسه اعلام کرد که به نظر میرسد لژون کاشف اصلی این کشف مهم نبوده است.
“روزالیند فرانکلین”(Rosalind Franklin)
این شیمیدان بریتانیایی اولین کسی بود که ساختار مارپیچ دوگانه دیانای را کشف کرد. فعالیتهای او منجر به ایجاد تصویر اشعهایکس معروف موسوم به “تصویر ۵۱”(Photo ۵۱) در سال ۱۹۵۲ شد.
“فرانسیس کریک”(Francis Crick) و “جیمز واتسون”(James Watson) در آن زمان بر روی نظریه مشابهی کار میکردند و تحقیقات آنها پیش از فرانکلین در مجلهای مشابه منتشر شد. این موضوع باعث شد که بسیاری تصور کنند که مطالعه فرانکلین صرفاً از نظریه این دو نفر پشتیبانی میکند. کریک و واتسون در سال ۱۹۶۲ برای این کشف جایزه نوبل پزشکی را دریافت کردند. این درحالی است که فرانکلین چهار سال قبل از آن در سن ۳۷ سالگی جان خود را در اثر سرطان تخمدان که احتمال میرود در اثر کار روزانه با درجات بالای اشعهایکس ایجاد شده باشد، از دست داد. مشخص نیست که اگر فرانکلین زنده بود موفق به دریافت جایزه نوبل میشد یا خیر.
کریک در نامهای متعلق به سال ۱۹۶۱ که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد، اهمیت کار “فرانکلین” در تعیین “ویژگیهای خاص” مولکول دیانای را تصدیق کرد.
“جاسلین بل برنل”(Jocelyn Bell Burnell)
“جاسلین بل برنل”، اخترفیزیکدان بریتانیایی، اولین تپ اخترهای رادیویی را در سال ۱۹۶۷ زمانی که دانشجوی کارشناسی ارشد بود، کشف کرد.
اما “آنتونی هویش”(Antony Hewish)، استاد راهنمای پایان نامه او و یک ستاره شناس مرد دیگر جایزه نوبل فیزیک را در سال ۱۹۷۴ برای این کشف دریافت کردند و برنل از این جایزه بینصیب ماند.
“لیزه مایتنر”(Lise Meitner)
“لیزه مایتنر” فیزیکدان اتریشی-سوئدی، یکی از افراد مهم و کلیدی در کشف شکافت هستهای بود و به همین دلیل آلبرت انیشتین به او لقب “ماری کوری آلمانی” را داده است.
او و همکارش “اتو هان”(Otto Hahn) در سال ۱۹۳۹ در مجلهی “نیچر” مقاله معروف خود در مورد شکافت هستهای را منتشر کردند.
با این حال، اتو هان تنها کسی بود که جایزه نوبل شیمی را در سال ۱۹۴۴ برای این کشف بزرگ دریافت کرد این در حالی است که بسیاری هر دوی این افراد را شایسته دریافت نوبل میدانستند.
“چین-شیونگ وو”(Chien-Shiung Wu)
“چین-شیونگ وو”، فیزیکدان چینی-آمریکایی، بر روی پروژه منهتن کار میکرد و “آزمایش وو” که یک آزمایش فیزیک ذرات و فیزیک هستهای بود را در سال ۱۹۵۶ به انجام رساند.
آزمایش او “قانون بقای پاریته”(conservation of parity) را که پیش از آن یک قانون اساسی طبیعت در نظر گرفته میشد، رد کرد. اما باز هم همکاران مرد او بودند که جایزه نوبل فیزیک را در سال ۱۹۷۵ برای این تحقیق دریافت کردند. فعالیتهای او باعث شد که به او لقب “مادام کوری چینی” بدهند.
فهرستی که ادامه دارد…
این فهرست میتواند ادامه پیدا کند و زنان دانشمندی که در بالا به آنها اشاره کردیم، معدود کسانی هستند که با گذشت چندین دهه، مشارکتهایشان به رسمیت شناخته شده است.
باور بر این است که نقش همسران، مادران و دختران دانشمندان مرد، از جمله همسر اول اینشتین، “میلوا ماریچ”(Mileva Marić) ریاضیدان و فیزیکدان، مدتها است که نادیده گرفته میشود.
در سال ۱۹۹۳، “مارگارت روسیتر”(Margaret Rossiter)، مورخ آمریکایی، سرکوب سیستماتیک مشارکت زنان در پیشرفت علم را به افتخار “ماتیلدا جوسلین گیج”(Matilda Joslyn Gage)، فعال حقوق بشر، “اثر ماتیلدا” نامید.
“ناتالی پیگارد-میکو”(Natalie Pigeard-Micault)، مورخ فرانسوی، به خبرگزاری فرانسه گفت که حتی امروزه در کتب درسی مدارس به نقش زنان در تاریخ علم کمتر پرداخته شده است.
او با اشاره به اینکه از ماری کوری همیشه به عنوان فردی «استثنایی» یاد میشود، گفت: عدم اشاره به نام زنان دانشمند این تصور را ایجاد میکند که تعداد انگشتشماری از زنان در تحقیقات علمی نقش داشتهاند.