ماه: اسفند ۱۴۰۰
دغدغه اخراجشدن مانع فرزندآوری زنان شاغل
مادر در دوران شیردهی باید آرامش باشد، اما زنان شاغل به دلیل حمایت نشدن استرس زیادی دارند. اغلب آنها به دلیل ترس از دست دادن شغل، چند هفته بعد از زایمان به محل کارشان میروند. دستگاههای مسئول باید مدل اشتغال زنانی که فرزند خردسال دارند را تغییر دهند.کودک از شش- هفتماهگی نیاز بیشتری به حضور مادر دارد و باید به زنان شاغل مرخصیهای یک الی دو ساله داده شود.
عقربههای ساعت ۷ صبح را نشان میدهند. زن جوان از ساعت ۵ صبح بیدار بوده است. بوی غذایی که برای ناهار بچهها آماده کرده سالن کوچک خانه را پر کرده است. درحال آماده کردن صبحانه، چاشنیهای آخر خورشت را هم میریزد. بچهها را بیدار میکند. صبحانهشان را میدهد. برای یکیشان وسایل کلاس آنلاین را جفت و جور میکند. آن یکی که پیش دبستانی است میخواهد رنگآمیزی کند. کتابها و وسایل او را هم کنار دستش میچیند. یک بار دیگر خوراکیهایی که برای میان وعده شان گذاشته را چک میکند. پرستار بچهها یک ساعت دیگر میرسد. با استرس و دلهره خانه را ترک میکند. در تمام مدتی که در اداره است مدام به بچهها تماس میگیرد. کوچکترین مشکل احتمالی در خانه به سادگی میتواند تمرکز را از او بگیرد. با این حال سعی میکند با دقت کارها را به اتمام برساند. عقربهها ساعت ۴:۳۰ را نشان میدهد. رمقی ندارد. خسته است. باید زودتر خودش را به ایستگاه مترو پر ازدحام برساند. دو ماسک میزند که از خودش و بچهها محافظت کرده باشد. به خانه که میرسد بخش دوم روزکاری او از اینجا شروع میشود. خانه به هم ریخته است و تا دیر نشده باید برای شام تدارک ببیند تا اعضای خانواده کوچکش بتوانند دور هم غذا بخورند. این روند فرساینده خود را به زندگی بیشتر زنان امروزی تحمیل میکند. در حالی که زن برای شاد بودن و مدیریت خانه باید به دغدغهها و علایق شخصی خودش هم بها بدهد تا از افسردگی دور بماند. اما با این روند خانمهای شاغل دیگر وقتی برای خود دارند؟
دغدغه اخراجشدن مانع فرزندآوری زنان شاغل
اگرچه زنان توانایی و تمایل به ایفای نقشهای مختلف را دارند و خداوند این توانایی را در وجود آنها نهاده است اما گاهی هماهنگی بین ایفای نقشهای مختلف فشارهای روحی، روانی و جسمی زیادی را به زنان وارد میکند که منجر به بروز مشکلاتی برای آنان میشود. «دکتر فرشته روحافزا» استاد دانشگاه و پژوهشگر زنان درگفتوگو با ایرنا اشتغال زنان را از دیدگاههای گوناگون موردبررسی قرار میدهد.
برای سوال اول میخواهیم بدانیم چرا زنان امروزی توجه زیادی به اشتغال و کار بیرون از منزل دارند و اگر آن را نداشته باشند حس میکنند که از دیگران عقب ماندهاند؟
مؤلفههای خیلی زیادی وجود دارد اما مهمترین دلیل این است که در سیستمهای تبلیغاتی بیرون، سبک زندگی بهگونهای است که زنان احساس میکنند خانمهای شاغل بیشتر موردتوجه و احترام قرار دارند. بههرحال این نوع نگاه فرهنگی به اشتغال در زنانِ امروز غالب شده و منجر به این شده تا داشتن شغل به یک آرزو برای دختران و زنان تبدیل شود. یکی دیگر از مسائلی که باعث گرایش زنان به بازار کارشده، بحث استقلال مالی است. همچنین برخی از زنان به اهمیت خانه و خانواده اشراف لازم را ندارند و میزان اولویت کار و خانواده را نمیدانند. البته باید توجه داشت که همه خانمهای شاغل نگاه یکسانی به اشتغال ندارند، چهبسا یک خانم به دلیل تحصیلات عالی و مدارج علمی بالا علاقهمند به فعالیت اجتماعی است و اشکالی هم به آن وارد نیست. بنده بههیچعنوان مخالف اشتغال زنان نیستم اما اینکه اولویت زن شاغل چه چیزی باید باشد، مورد اهمیت است. زمانی که شغل اولویت اول و همسر و فرزندان اولویت دوم قرار بگیرند، ممکن است اتفاقات ناخوشایندی در یک خانواده رخ دهد.
نگاه زنان برخلاف چند دهه قبل به خانهداری تغییر کرده و اغلب زنان نگاه حقارتآمیزی نسبت به خانهداری دارند؛ به نظر شما چه چیزی باعث تغییر در این نوع نگاه به خانهداری شده است؟
اشتغال به خانهداری یک هنر است و تحقیر آمیز نیست. چیزی که باعث شد تا نگاه زنان به اشتغال تغییر کند و همسر و فرزند در اولویت دوم قرار بگیرد، نوعی از تهاجم فرهنگی است. نقش مؤثر زن باعث شده که استحاله فرهنگی متوجه زنان گردد. دشمنان بهخوبی دریافتهاند که اگر موفق به تغییر فرهنگ زنان شوند میتوانند تمامیت فرهنگ یک جامعه را تغییر دهند. دشمن به دنبال این است که برای رسیدن به اهداف خود هویت زنان ما را بگیرد و او را از خانواده جدا کند لذا تغییر نوع نگاه زنان به اشتغال متأثر از تهاجم فرهنگی است. همچنین بحث کنترل جمعیت، تغییر سبک زندگی و تقلید از غربیها منجر به این شده فرزند در اولویت قرار نگیرد.
بهترین مدل مبتنی بر فرهنگ ایرانی- اسلامی در زمینه اشتغال زنان به چه صورتی است و اسلام چه الگویی را در این زمینه میپذیرد؟
هیچ فرد دینداری و اساسا دین با اشتغال زنان مخالف نیست. حضور اجتماعی به موقعِ زنان، سیره زندگی بزرگان و ائمه اطهار بوده است. این بزرگان هر جا که لازم بود حضور مییافتند. حضرت زینب (س) مفسر قرآن بودند و در جامعه حضور اجتماعی داشتند. حضرت زهرا (س) در مسائل علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی فعال بودند و به سؤالات مردم پاسخ میدادند. حضرت خدیجه (س) تاجر بودند که این تجارت و مال، پشتوانه تبلیغ دین و پیروزی بر مشرکان میشود. لذا اشتغال زنان ازنظر اسلام مذموم نیست؛ اما تربیت فرزند و همسرداری از مسائل مهمی است که نباید آنها را فدای کار بیرون کرد و اولویت یک زن مسلمان باید خانه و خانواده باشد.
اینکه فرمودید اشتغال زنان از نظر اسلام مذموم نیست آیا به معنای این است که زنان در هر شغلی و با هر شرایطی میتوانند در جامعه حضور پیدا کنند؟
خیر. برخی از شغلها آسیبزا هستند و زنان اصلاً نباید به این شغلها ورود پیدا کنند. متأسفانه برخی زنان به دلیل مشکلات اقتصادی به اجبار جذب کارهایی مثل رانندگی کامیون و اتوبوس، منشی برای آقا، کار در کارخانه، بنگاهدار و… میشوند. اینگونه مشاغل در شأن یک زن نیست و امنیت روانی زن را سلب میکند. همچنین متأسفانه این روزها برخی زنان به سمت بلاگری روی آوردند و با عشوهگری و آرایش و جلبتوجه دیگران سعی در کسب درآمد دارند اما این نوع اشتغالها موجب اضمحلال شخصیت است. از نظر اسلام در هرجایی که به شخصیت زن لطمه بخورد، آن خانواده در آن جامعه لطمه خواهد خورد چون سکاندار خانواده زن است؛ وقتی خانواده لطمه بخورد، جامعه سقوط خواهد کرد.
از نظر شما موضوع اشتغال زنان نیاز به بازبینی قانونی دارد یا خیر؟
قطعاً نیاز به بازبینی دارد. دستگاههای فرهنگی، اجرایی و حتی قضایی ما باید زنان را به سمتی سوق دهند که زنان متوجه اولویت خانواده بشوند. اشتغال زنانی که دارای نوزاد هستند اشتباه محض است. مادر در دوران شیردهی باید از آرامش بالایی برخوردار باشد اما زنان شاغل به دلیل حمایت نشدن استرس های زیادی را متحمل میشوند. اغلب آن ها به دلیل ترس از دست دادن شغل، چند هفته بعد از زایمان به محل کارشان میروند. به همین دلیل دستگاههای ذیربط باید مدل اشتغال زنانی که فرزند نوزاد خردسال دارند را تغییر دهند. مرخصی زایمان زنان، شش ماه است در حالی که کودک از شش- هفتماهگی نیاز بیشتری به حضور مادر دارد و باید به زنان شاغل مرخصیهای یک الی دو ساله داده شود.
مسئله مرخصی زایمان و توجه به زنان شاغل در کشورهای دیگر بسیار مورد اهمیت است. در کشورهای دیگر به زنان، مرخصی زایمان با حقوق داده میشود اما ما این توقع را هم نداریم که به زنان شاغل مرخصی با حقوق بدهند، همینکه آنها را اخراج نکنند هم موردقبول است. متأسفانه بین قوای ما در این زمینه هماهنگی وجود ندارد و به زنان دارای فرزند ما این اولویت داده نمیشود. اگر مادر شاغلی بداند که میتواند بدون دغدغه از دست دادن شغل مرخصی بگیرید، قطعاً اقدام به فرزندآوری خواهد کرد.
زنان شاغل ایفای نقشهای مختلفی را برعهده دارند و معمولاً تمایز خاصی بین زنان خانهدار با زنان شاغل وجود ندارد و جامعه از هر دو انتظارات یکسانی دارد اما زنان شاغل چطور میتوانند بین نقشهای مختلف هماهنگی به وجود بیاورند؟
ساعتهای خانه مال خانه است و رابطه با همسر و فرزند در ساعت های خارج از کار باید تعریفشده و مدیریتشده باشد. یک خانواده آرام، چشمانداز بزرگی برای جامعه ایجاد خواهد کرد. زنان ما نسبت به جامعه مسئول هستند و باید وظایفشان را انجام دهند اما نباید خانواده و فرزند را فدای کار کنند. اگر زنی احساس میکند باوجود اشتغال فرصت کافی برای تربیت فرزند را پیدا نمیکند، توان رسیدگی به کار منزل و کار بیرون را ندارد و باوجود اشتغال فشار روحی و روانی مضاعفی را باید تحمل کند، لحظهای به اشتغال حتی فکر نکند؛ کار بیرون خانه وظیفه زن نیست. چیزی که بر زن واجب است حفظ کانون گرم خانواده است.در واقع این مردان هستند که باید با حمایت مالی از خانواده و همسرشان آن ها را به زندگی شاد تر و با آرامش بیشتر سوق دهند.
بازگرداندن معشوق با پرداخت آنلاین
کمی قبلتر از این سر و شکل دیگری داشتند. دستهای شان حنا بسته بود، خالکوبی های کهنه روی صورت داشتند. گوشه میدانها و سهراهی ها بساط میکردند. از باطلالسحر و دعای محبت در آستینشان بود تا مهره مار و طلسم کتف گوسفند. اما حالا پای رمالها به شبکههای مجازی شده است. با ظاهری مدرن شماره حساب میدهند. مبلغ که پرداخت شد دیگر میتوانید روی بستهشدن زبان دشمنانتان تا برگشت معشوق از دست رفتهتان حساب باز کنید!
اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که فکر میکنید کار و بار این مدل رمالیها دیگر از سکه افتاده سخت در اشتباهید. کافیاست سری به صفحههای دعانویسی و باز کردن سرکتاب و نوشتن دعای محبت و باطل سحر بزنید تا با تعداد چند ده هزار نفری دنبال کنندگان شان شگفت زده شوید. اگر تصورتان این است که تنها آدمهای از همه جا رانده و مانده با سواد اجتماعی اندک، مشتری این قبیل کلاهبردارهای اینترنتی میشوند باز هم باید بگوییم که این طور نیست. میل به قدرت داشتن، محبوب بودن، به ثروت رسیدن و یک شبه از یک بازنده به تمام معنا به برنده تبدیل شدن چشم ها را کور و عقل آدمی را ضایع میکند. این طمعی است که انگار سرپوش و ترمزی برای آن نگذاشته اند و تا زمانی که انسان هست این امیال و سوء استفاده کنندگان از آن هم هستند.
کمی پیشتر از این رمالها شناخته شدهتر از آن بودند که بخواهی به دنبال شان بگردی. گوشه بعضی از قبرستانهای سالخورده، میدانگاهی ها و لچکیهای کوچک قدیمی، صحن امامزادهها و کنار چارسوق بازار شاه عبدالعظیم به راحتی میتوانستی پیدای شان کنی. لازم نبود پرسان پرسان بروی و خودت را به این کف بین ها برسانی. ظاهرشان داد میزد که آماده باز کردن سرکتاب و ریختن اتفاقهای آیندهات روی دایره هستند. کافی بود چند اسکناس حواله این زنها و مردهای میانسالی کنی که لباس های چرک تاب داشتند. خالکوبیهای صورت شان رنگ پریده شده بود و با ابروهایی که به هم گره خورده بود از آدم های ناگوار زندگیات و نقشههای شوم شان برای زمین زدن تو میگفتند. اصلا شگردشان همین بود. اسکناس که رد و بدل میشد انگار که معاملهای جوش خورده باشد چند جمله از تو میشنیدند، بعد زل میزدند به کف دست یا نینی چشم هایت، سرآخر هم شروع می کردن به قصهبافتن و توهم توطئه اطرافیان را در دل تو کاشتن. بعد که مشتری حسابی دلشوره میگرفت نوبت پرداخت اسکناسهای بعدی بود. این رمال ها کم ادعای خدایی نداشتند برای خودشان. اینجا بود که خیال جمعت میکردند گره این کلاف کور به دستشان باز میشود. یا تو را به دعانویس همکار دیگری حواله میدانند تا آن هم دشتی کند و یا این که بساط شان را از کیسه چرک مردهشان بیرون میآوردند و خودشان شروع میکردند به نوشتن عبارتهای درهم و ناخوانایی که سوادی برای خواندن شان نداشتند. حالا اما دیگر از این خبرها نیست. چند نفری باید واسطه شوند تا خانم های شیک رمال امروزی که سر تا پای شان عملهای جراحی به اصطلاح زیبایی اما زننده است به شما اعتماد کنند و جوابتان را بدهند. جای شان هم تغییر کرده. به جای آن بساط های توی کیسه حالا هر کدام صفحهای در فضای مجازی دارند و چند ده هزار دنبال کننده ضامن کسب و کار مضحک اما پر طرفدارشان است.
قبل تر ها این رمالها بودند که خودشان را به آب و آتش میزدند تا مورد اعتماد مشتریهای گذری قرار بگیرند. حالا اما این روق برگشته است. این فالگیرهای مجازی به شدت از پلیس فتا و گرفتار شدن واهمه دارند. به سادگی نمیتوان جواب درخواست و دایرکت گرفت و هر مشتری باید ضامن مشتریهای دیگر شود تا سرکار خانم یا آقای رمال که ادمین یک صفحه چند هزار نفری است افتخار بدهند و پای تماس تصویری بیایند. این قدمرنجه کردن بی حساب و کتاب هم نیست. «نجمه صالح نیا» دانشجوی طراحی جامدات است، با این حال دو بار پایش به این پیج ها باز شده است. خودش ماجرا را این طور شرح میدهد: توی دانشگاه بودیم که بحث درباره خانمی که آینده را پیشبینی میکند بالا گرفت. یکی از دوستانمان از طریق یکی از اقوام با این خانم ملاقات داشت و میگفت همه پیشبینی ها درست از آب درآمده است. کنجکاو شدم. درخواست دادم که برای من هم فال تاروت بگیرند. فالها از ۴ ورق شروع میشد و به ۱۰ ورق میرسید. این خانم گفت تاروت ۱۰ ورقی جزییات بیشتری از زندگیام میگوید و انرژی بر است و برای همین به جای ۱۵۰ هزار تومان توافق اولیه ۳۵۰ هزار تومان میگیرد. هنوز باورم نمیشود که این مبلغ را در کسری از ثانیه برایش کارت به کارت کردم و پای حرفهایی نشستم که بعضیهای شان بدیهی بود و بعضیهای شان هرگز اتفاق نیفتاد.
این دسته از رمالها شگردهای تازهتری دارند. نجمه درباره فن بیان خانمی که ادعای دیدن آینده را داشته حرفهایی دارد: این خانم ظاهر خیلی شیکی داشت. تماس تصویری که برقرار شد از جوان بودنش متعجب شدم. به نظرم میآید فن بیان خاصی هم داشت. خیلی دلگرم کننده رفتار میکرد. جوری که خیلی زود میتوانست اعتمادت را جلب کند. وقتی حرف میزدم حس صحبت با یک تراپیست کارکشته را داشتم. چند جملهای درباره خودم گفتم و او با انتخاب کارتها شروع به هشدار دادن کرد.شاید برای همین است که کارشان گرفته .آدم ها از دلداری دادن لذت می برند.می خواهند بدانند چه بر سرشان می آید و اگر فردی با دلسوزی بیاید در جبهه شما و در مورد دشمنان خیالی اطراف تان بدگویی کند و بگوید از شر همه نجات تان می دهد ناخودآگاه حس می کنید قهرمان زندگی تان را پیدا کرده اید و وابسته این قدرت پوشالی اش می شوید.
وارد پیج یکی از مشهورترین دعانویسان اینترنتی میشوم. ۲۸ هزار نفر دنبال کننده دارد. در خصوصی که پیغام میگذارم یک پیام از پیش آماده روی صفحه مینشیند. «لطفا هایلایت ها را با دقت مطالعه بفرمایید.» شروع به خواندن میکنم. ابتدا درباره پیشینه قدرت دعانویسی و باز کردن سرکتاب مطالبی آورده شده. بعد یک راست رفته سر اصل مطلب. یک ویزیت ۱۰ تا ۲۰ دقیقهای برای دیدن چارت تولد شما چیزی حدود ۲۰۰ هزار تومان آب میخورد. باطل سحر بسته به سنگینی و مدت زمان مشکل قیمت متغیری بین ۴۰۰ تا ۱ میلیون تومان دارد. فال تاروت، قهوه، تسبیح، دعا برای زبان بند شدن دشمن، دعای محبت و دعای عزیز شدن بین ۱۵۰ تا ۵۰۰ هزار تومان هزینه بر میدارد. اما گرانترین خدمات این رمالهای آرا بیرا کرده اینترنتی بازگرداندن با عزت شما به رابطههای از دست رفتهتان است. وقتی با یک رابط به اطلاع خانم دعا نویس میرسانم که میخواهم نامزد از دست رفتهام را به رابطه برگردانم جواب میآید که برایم سرکتاب باز کرده و چه نشستهام که فرد مورد نظر در حال شروع رابطه جدی دیگری است !!! بعد پیغام میدهد که این کار انرژی زیادی میبرد. ۴ جلسه ۲۰ دقیقه ای کار دارد و باید ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هزینه کنم تا معشوق نداشتهام به زندگیام برگردد!
جدا از آن امیال همیشگی انسانها برای برتر بودن و پیش رفتن و قدرت داشتن اتفاق های دیگری هم هستند که پای آدمهای معقول را به بساط های سرکتاب و مراسم باطل کردن سحرهای خیالی باز میکند. «سعیده فرج اللهی» میگوید خیلی اتفاقی با یکی از این پیج ها آشنا شده و در خصوصی به آن ها پیغام داده است. حسابی تحویلش گرفتهاند و گفتهاند حضورش در این پیج به هیچ عنوان اتفاقی نیست و از بس در زندگی دل پاکی داشته نیروهایی هستند که می خواهند به او کمک کنند: همه چیز اتفاقی پیش آمد. اما آن ها به من گفتند که خیلی اورژانسی به کمک نیروهای مثبت نیاز دارم. بعد از پرداخت یک مبلغ ناچیز به عنوان بیعانه به محلی که آدرس داده بودند رفتم. یک آپارتمان حوالی مرکز شهر بود. به کسی در این باره حرفی نزدم. یعنی هیچ کس از رفتن من به این مکان مطلع نبود. هنوز هم خودم را سرزنش میکنم واز خودم می پرسم چطور توانستم چنین ریسک خطرناکی بکنم.
در سالن آرایشگاه با چند نفر از مشتریهای یک دعا نویس اینترنتی آشنا شده است. بماند که بعدها کاشف به عمل آمده که همان خانم ها با گرفتن پورسانت از خانم رمال برای کسب و کاری که راه انداخته تبلیغ میکردند. در واقع نصف مشتریهای آرایشگاه مشتری پیج این خانم میشدند. «سارا واعظ نیا» میگوید وقتی از خانه این رمال به خانه بر میگشته در خیابان به پهنای صورت اشک میریخته : من خواستم از آیندهام و سرانجام تصمیمی که در گرفتن آن دو دل بودم از این طریق آگاهی پیدا کنم. کمی صحبت کردم اما ناگهان همه چیز به هم ریخت. به من گفتند چرخ اقبال من به خوبی در حال حرکت بوده اما حالا کسی آن را متوقف کرده است.
همه چیز به یک جلسه ختم نمیشود. این صفحههای مجازی نباید از دنبال کننده خالی بمانند. پس شرط اول پاسخدهی و وقت گرفتن این است که عضو دنبال کننده این پیج ها باقی بمانید. رمالها از این طریق تبیلغات میگیرند و درآمد هنگفتی از این راه هم به جیب میزنند. شگرد بعدی این است که مشکل نداشته تان را آنچنان هولناک می کنند که شب تا صبح دیگر خواب به چشمتان نمیآید. «سارا» میگوید تا آن روز حتی اسمی از موکل نشنیده بوده است اما شبهای بعدی از ترس این مهملات خواب به چشمش نیامده و بدخلق شده است: بعد از این که مبلغ جلسه اول را پرداخت کردم به من گفتند که ممکن است مرا سحر کرده باشند. تحلیل دیگر این بود که من همزاد شروری به همراه دارم که میل به تباه کردن زندگی ام دارد.خانمی که ادعا می کرد برایم سرکتاب باز کرده است به من گفت می تواند سیاهی طالعم را دفع کند و کاری کند که هر روز در نظر دیگران عزیز تراز دیروز شوم .طوری که دیگران نتوانند مخالفتی با من داشته باشند.اما گفتند باید بیعانه جلسه بعدی را بپردازدم تا آن ها فرصت این را داشته باشند که ببینند مشکل من طلسم داشتن است یا همزادم که میل به شرارت دارد.
نظر مراجع عظام تقیلد درباره رمالی و دعا نویسی
با همه این حرف ها و هشدار ها در باره سودجویی رمال ها از فضای مجازی همچنان شاهد درآمد های کلان این قبیل آدم ها از این راه هستیم.تا به حال استفتائات زیادی در این باره از مراجع تقلید گرفته شده است.این موضوع از این منظر اهمیت دارد که بدانیم دعا نویسی به طور کل در اسلام و روایات رد نشده است اما شروط قید شده برای آن این نشانی را به ما می دهد که هر کسی با هر ویژگی ها و شخصیتی نمی تواند این کار را انجام دهد. سوال مشترک این استفتائات این است آیا دعا نویسی و فال گیری مورد تایید اسلام است و گرفتن پول و هدیه در قبال نوشتن این دعا ها چه حکمی دارد؟ در ادامه نظر قاطع علما در پاسخ به این سوال را جویا شدهایم.
آیت الله سیستانی :
مراجعه به دعا نویس معتمد اشکال ندارد اما سحر و جادو جایز نیست.سحر و جادو از محرمات و معاصی کبیره است و جایز نیست.»
آیت الله علوی گرگانی :
دعا نویسی از نظر شرعی اشکالی ندارد ولی فال گیری و جن گیری مورد تایید نیست.البته بیشتر دعا نویسانی که در بین مردم فعالیت دارند افراد کلاهبرداری هستند که به این امر مشغول شده اند.مراجعه به این افراد جایز نیست.زیرا بسیاری از آن ها معلومات کافی در این امر ندارند.گرفتن چنین پول هایی خالی از شبهه نیست و افراد نباید خود را در معرض چنین سوء استفاده هایی قرار دهند.
آیت الله صافی گلپایگانی :
نوشتن دعاهایی که به دلیل معتبر از ائمه معصومین(ع) نقل شده و اجرت گرفتن در قبال آن اشکال ندارد.ولی مراجعه به دعانویسانی که به صورت های مختلف از منابعی که اعتبار شرعی ندارند نقل می کنند یا می نویسند جایز نیست و پول گرفتن این گونه «اکل مال به باطل »و حرام است. والله العالم.
آیت الله مکارم شیرازی :
نوشتن دعاهایی که از حضرات معصومین (ع) نقل شده است و در کتب معتبر شیعه موجود است اشکالی ندارد .ولی نوعی از دعا نویسی که حرفه و شغل افراد سود جو شده است صحیح نیست.غالب کتاب هایی که به آن استناد می کنند اعتباری ندارد.این امر اگرچه ممکن است، ولی شرعا جایز نیست و بسیاری از مدعیان آن افرادی دروغگو یا خطاکارند. همچنین فالگیری از خرافات است و گرفتن پول برای گرفتن فال جایز نیست.
شیرینی نخودچی خانگی
چیزی که شیرینی های خانگی را از نوع بازاری آن متمایز می کند کیفیت مواد اولیه است همان طور که می دانید شیرینی های خانگی معمولا گران تر از انواع بازاری آن هستند و این هم اغلب به دلیل کیفیت بالای مواد اولیه آن است. شیرینی ها در هر صورت به دلیل شکر و چربی که در تهیه آن ها استفاده شده برای بدن مضر هستند بنابراین ما در تهیه شیرینی های خانگی سعی می کنیم کیفیت مواد اولیه را بالا ببریم و این ضرر را به حداقل برسانیم.
معمولا هر سال اسفند ماه در کنار خانه تکانی و خریدهای عید یکی از دغدغههای مردم تهیه شیرینیهای مناسب عید نوروز است البته امسال عید نوروز تحت الشعاع ویروس کرونا قرار گرفته به طوری که تقریبا خیلی از برنامههای اسفند که شامل خریدهای نوروزی از جمله خرید شیرینیهای عید است کنسل شده است در واقع با شیوع ویروس کرونا شور و حال و اشتیاق مردم برای سال نو کمتر شده است.
به همین علت شاید لازم باشد دست به کار شوید و حداقل برای شگون عید نوروز هم که شده هر چند خیلی کمی شیرینی بپزید یکی از شیرینیهایی که میتوانید در خانه تهیه کنید شیرینی نخودچی است در واقع شیرینی نخودچی یکی از شیرینیهایی است همیشه پای ثابت مهمانیهای عید بوده است چه کسانی که خودشان در خانه شیرینیهای عید را تهیه میکنند و چه کسانی که شیرینیها را از قنادی تهیه میکنند از شیرینی نخودچی چشم پوشی نمیکنند.
شاید برایتان جالب باشد بدانید که شیرینی نخودچی هم در کنار خیلی از شیرینیهای سنتی دیگر اصالتی قزوینی دارد. اگر بخواهیم در خصوص سخت یا آسان بودن پخت این شیرینی بگوییم باید گفت که این شیرینی هم آسان است هم سخت، از این جهت آسان است، چون مواد اولیه آن معمولا در خانه همه پیدا میشود و اگر هم نداشته باشید با مراجعه به سوپر مارکت به راحتی میتوانید تهیه کنید علاوه بر این تهیه آن هم نیاز به ابزار خاصی ندارد.
اما سخت است، چون نکات ریز زیادی دارد که اگر آنها را رعایت نکنید نهایتا نتیجه مطلوبی به دست نمیآورید این شیرینی نسبت به خیلی از شیرینیهای دیگر نسبتا کم هزینه است بنابراین امکان تهیه آن برای خیلی از افراد وجود دارد؛ لذا در این نوشتار طرز تهیه شیرینی نخودچی خانگی با همه نکات و فوت و فنهای آن را برای شما در نظر گرفتیم پس در ادامه با ما همراه باشید تا با طرز تهیه این شیرینی خوشمزه آشنا شوید.
مواد اولیه لازم برای تهیه حدود ۱ کیلو شیرینی نخودچی خانگی
آرد نخود ۵۰۰ گرم
روغن جامد معمولی یا روغن صاف قنادی ۲۵۰ تا ۲۸۰ گرم
پودر قند یا پودر شکر ۲۲۰ گرم
زرده تخم مرغ ۱ عدد
پودر هل تازه یک دوم قاشق سوپخوری
آرد برنج ۲ قاشق غذاخوری
زعفران دم کرده غلیظ یا خلال پسته برای تزیین به میزان لازم
قبل از تهیه هر نوع شیرینی باید نکاتی را در خصوص مواد اولیه و ابزارهای مناسب برای تهیه شیرینیهای خشک رعایت کنید تا در نهایت به نتیجه مطلوب برسید این نکات به شرح ذیل است:
۱- برای تهیه انواع شیرینی لازم است مواد اولیه را به دمای محیط برسانید بنابراین همه مواد اولیه را نیم ساعت قبل از شروع از یخچال خارج کنید و اجازه دهید به دمای محیط برسند.
۲- معمولاً درجه حرارت و مدت زمان پخت در فرهای مختلف متفاوت است به عنوان مثال اگر در دستور گفته شده دمای ۱۸۰ درجه به مدت ۲۰ دقیقه ممکن است در فر شما با این دما و مدت نتیجه مطلوب حاصل نشود البته نگران این موضوع نباشید با چند بار استفاده از فر متوجه میشوید که چه دما و مدت زمانی برای پخت انواع شیرینی در فر شما مناسب است.
با این حال به این موضوع توجه داشته باشید که معمولاً درجه حرارتی که در دستورها گفته میشود بر مبنای فر برقی است لذا اگر از فر گازی استفاده میکنید دما را حدود ۱۰ درجه سانتی گراد بیشتر بگذارید، اما دمایی که گفته میشود باز به فر شما بستگی دارد و باید قلق فر دستتون بیاد با چند بار امتحان کردن متوجه دما و مدت زمان پخت خواهید شد.
بهترین کار این است که از دماسنج فر استفاده کنید لذا اگر دماسنج فر در دسترس دارید حتما از آن استفاده کنید بدین صورت که اگر در دستور گفته شده دمای ۱۸۰ درجه فرتان را روی این دما قرار دهید سپس با دماسنج اندازه گیری کنید اگر دماسنج دمای ۱۸۰ درجه را نشان داد یعنی فر شما استاندارد است. اگر با درجه حرارت فری که استفاده میکنید آشنا نیستید و دماسنج هم ندارید وقتی شیرینیها را قالب زدید قبل از اینکه همه شیرینیها را داخل فر بگذارید چند تا را در سینی بچینید داخل فری که ۱۰ دقیقه قبل گرم کرده اید قرار دهید اگر با درجه حرارت و مدت زمانی که در دستور گفته شده نتیجه مطلوب حاصل شد یعنی فر شما استاندارد است، اما اگر نتیجه مطلوب حاصل نشد باید درجه را کمتر یا بیشتر کنید به این نکته توجه داشته باشید که اگر شیرینی بیش از حد در فر بماند سفت میشود پس سعی کنید درجه حرارت متناسب را پیدا کنید.
۳- برای تهیه شیرینی حتما یک ترازوی دیجیتال و پیمانههای استاندارد تهیه کنید، چون در تهیه شیرینیها اندازه دقیق مواد اولیه بسیار مهم است در واقع اگر میزان مواد اولیه کم یا زیاد شود مطمئنا نتیجه مطلوبی نمیگیرد.
۴- برای تهیه شیرینیهای سنتی بهتر است از سینی خود فر استفاده نشود، چون جنس این سینیها به گونهای است که زودتر از حد معمول داغ میشوند و این باعث سوختن زیر شیرینی میشود بنابراین در صورت امکان از سینیهای آلومینیومی یا گالوانیزه مخصوص شیرینی پزی استفاده کنید همچنین بهتر است رنگ سینیای که استفاده میکنید روشن باشد، چون سینیهایی با رنگ تیره زودتر گرما را به خود جذب میکنند در نتیجه زیر شیرینی میسوزد.
۵- لازم به ذکر است چیزی که شیرینیهای خانگی را از نوع بازاری آن متمایز میکند کیفیت مواد اولیه است همان طور که میدانید شیرینیهای خانگی معمولا گرانتر از انواع بازاری آن هستند و این هم اغلب به دلیل کیفیت بالای مواد اولیه آن است. از سوی دیگر شیرینیها در هر صورت به دلیل شکر و چربی که در تهیه آنها استفاده شده برای بدن مضر هستند بنابراین ما در تهیه شیرینیهای خانگی سعی میکنیم کیفیت مواد اولیه را بالا ببریم و این ضرر را به حداقل برسانیم.
علاوه بر این استفاده از مواد اولیه مرغوب در تهیه شیرینیها در نتیجه هم بسیار موثر هستند در واقع اگر مواد اولیه شما مرغوب نباشد به هیچ عنوان نتیجه مطلوبی نمیگیرید. به عنوان مثال ممکن است همه نکات را رعایت کرده باشید، اما در نهایت شیرینی شما تیره شده این امر میتواند به این دلیل باشد که پودر هل شما تازه نبوده در نتیجه برای اینکه عطر و طعم آن بلند شود هل را بیشتر از آنچه که در دستور گفته شده اضافه کرده اید در نتیجه شیرینی شما تیره شده است.
۶- یکی از مهمترین موادی که در شیرینیهای خشک استفاده میشود چربیها هستند که شامل انواع روغن و کره میشوند چربیها عامل هوادهی شیرینی هستند و در نهایت باعث ترد شدن آن میشوند.
اگر به مواد اولیه دقت کرده باشید گفته شده روغن جامد معمولی یا روغن صاف قنادی ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که روغن صاف قنادی چیست و اینکه چه موقع از روغن صاف و چه موقع از روغن جامد معمولی استفاده کنیم؟
روغن صاف قنادی نوعی روغن جامد است که در دمای محیط هم کاملا جامد و در عین حال نرم است این روغن از یک سری روغنهای گیاهی گرفته میشود و در کارخانه طی فرآیندی که روی آن انجام میشود به شکلی که گفته شد در میآید.
حال ممکن است این تصور برای شما ایجاد شود که، چون از روغنهای گیاهی گرفته شده پس ضرر آن نسبت به روغن جامد معمولی که در آشپزی استفاده میشود کمتر است، اما لازم است بدانید که این روغن سرشار از چربی است و تا جایی که ممکن است بهتر است از جایگزین آن استفاده شود. نکته مهم دیگر در تهیه شیرینیهای سنتی این است که روغن جامدی که استفاده میکنید کاملا جامد و یکدست باشد لذا اگر روغنی که تهیه کرده اید کاملا جامد و یکدست بود با خیال راحت میتوانید از آن استفاده کنید یعنی اگر روغن جامدی که برای آشپزی استفاده میکنیم را پیدا کردید که کاملا جامد و یکدست است به جای روغن صاف از همان استفاده کنید.
البته بیشتر روغنهای موجود در بازار که برای آشپزی استفاده میشود حالت نیمه جامد دارند و احتمال اینکه روغن جامد سفت بتوانید پیدا کنید کم است. البته این نکته را هم در نظر داشته باشید که گاهی اوقات وقتی در ظرف روغن را باز میکنید روی روغن حالت نیمه جامد دارد، اما زیر آن سفت است پس از زیر ظرف، روغن را بردارید تا سفت باشد.
حال اگر روغن جامدی با این ویژگی پیدا نکردید مجبور هستید از روغن صاف یا از روغنهای نیمه جامد موجود در بازار که برای آشپزی استفاده میشود استفاده کنید که ترجیحا از همان روغنهای نیمه جامد به روشی که در ادامه گفته میشود استفاده کنید، چون همان طور که گفته شد این روغنها نسبت به روغن صاف ضرر کمتری دارند.
این را هم بدانید که میزان نیمه جامد بودن روغنها متفاوت است، بعضی مایعتر و برخی سفتتر هستند که برای شیرینی پزی نوع سفت آن مناسب است برای تهیه روغن حتما به تاریخ انقضاء آن توجه داشته باشید و به هیچ عنوان از روغنهای طعم دار مثل روغنهای زعفرانی استفاده نکنید.
برای اینکه در نهایت شیرینی با کیفیت تری داشته باشید اگر مجبور شدید از روغن نیمه جامد استفاده کنید آن را روی حرارت غیر مستقیم مثل سماور یا کتری قرار دهید تا به شکل مایع در بیاید سپس اجازه دهید به دمای محیط برسد بعد در ظرف را بگذارید و به مدت ۱ روز در یخچال استراحت دهید بعد از این مدت میتوانید طبق دستور از روغن اندازه گیری و استفاده کنید اگر روغن جامد را با این روش تهیه کردید حتما باید آن را در یخچال نگهداری کنید.
وقتی تمام این مراحل را انجام دادید و روغن ۱ روز در یخچال استراحت کرد قاشقی را در روغن فرو کنید اگر خوب سفت نشده بود فقط ۱۰ دقیقه قبل از استفاده، روغن را از یخچال خارج کنید اگر دقت کرده باشید در ابتدا گفتیم که همه مواد را نیم ساعت قبل از یخچال خارج کنید و به دمای محیط برسانید، اما این مورد یک استثنا است.
اینکه روغن با این فرآیند کاملا جامد نشده نشان دهنده این است که روغن نیمه جامدی که تهیه کرده اید از نوع شل بوده است. اگر بعد از جامد شدن مقدار کمی روغن آب شده روی سطح روغن جمع شده بود، روغن مایع شده را از ظرف خارج کنید و بعد اندازه گیری کنید.
در قسمت مواد اولیه میزان روغن جامد بین ۲۵۰ تا ۲۸۰ گرم گفته شده است شما میزان ۲۵۰ گرم را در نظر بگیرید و در ابتدا همین میزان را اضافه کنید حال ممکن است در فرآیند ورز دادن هر قدر خمیر را ورز دادید خمیر انسجام لازم را پیدا نکرد و حالت پودری داشت در این حالت عدهای سریع روغن اضافه میکنند و در ظاهر خمیر نرم و لطیفی به دست میآورند، اما در نهایت شیرینی سفت میشود.
وقتی با این مشکل مواجه شدید یعنی هر قدر خمیر را ورز دادید منسجم نشد ابتدا گلولهای از خمیر را بردارید خوب داخل دست ورز دهید اگر دیدید منسجم شد یعنی خمیر نیاز به روغن ندارد بلکه نیاز به ورز دادن دارد، اما اگر دیدید که منسجم نمیشود لازم است کمی روغن به آن اضافه کنید پس در ضافه کردن روغن احتیاط کنید و بی محابا روغن اضافه نکنید.
۷- ماده اصلی این شیرینی آرد نخود است که اغلب آن را به صورت آماده تهیه میکنند، اما ممکن است ناخالصی داشته باشد بنابراین اگر وقت و حوصله دارید میتوانید آن را خودتان در خانه تهیه کنید به این صورت که نخودچی را از آجیل فروشیها تهیه کنید پوست آن را جدا کنید و آن را با آسیاب برقی پودر کنید.
فقط حواستان باشد که نخود باید کاملا پودر شود فرآیند پودر کردن نخود زمان بر است و لازم است چندین بار آن را آسیاب کنید و از الک رد کنید تا دانههای درشت جدا شود و سپس مجدد آنها را آسیاب کنید بنابراین اگر وقت و حوصله ندارید از همان آرد نخود آماده استفاده کنید. بعد از آسیاب کردن نخودها یک دور آرد نخود را از الک ریز رد کنید تا از لطیف بودنش اطمینان حاصل کنید دانه ریز بودن آرد نخود، به انسجام خمیر و در نهایت کیفیت شیرینی کمک میکند.
طرز تهیه شیرینی نخودچی
۱- روغن جامد + پودر قند یا پودر شکری که ۲ بار آن را الک کرده اید + هل را حدود ۴ تا ۵ دقیقه با همزن برقی هم بزنید بهتر است از هل تازه استفاده کنید تا عطر بیشتری داشته باشد بعد زرده تخم مرغ را اضافه کنید و ۱ دور با همزن هم بزنید زرده تخم مرغ باعث انسجام بیشتر شیرینی میشود لذا در نهایت شیرینی راحتتر از ظرف جدا میشود.
۲- آرد نخود + آرد برنج را از الک ریز رد کنید و به مواد اضافه کنید در این مرحله باید مواد را خیلی خوب با دست ورز دهید بعضی معتقدند که ورز دادن زیاد خمیر باعث به روغن افتادن آن میشود، اما لازم است بدانید که در خصوص خمیر این شیرینی لازم است به خوبی آن را ورز دهید تا در نهایت نتیجه مطلوبی بگیرید.
خمیر را مدل لباس شستن ورز دهید همچنین لازم نیست برای ورز دادن فقط از سر انگشتان استفاده کنید بلکه خمیر را با کمک کف دست و انگشتان ورز دهید همان طور که گفته شد این خمیر نیاز به ورز دادن زیاد دارد تا در نهایت شیرینی لطیفی داشته باشید. بعضی برای ورز دادن از دستکش استفاده میکنند که اشتباه است، چون گرما دست شما به انسجام خمیر کمک میکند پس حتما بدون استفاده از دستکش خمیر را ورز دهید.
۳- بعد از اینکه خمیر منسجم شد داخل کیسه فریزر و در جای خنک البته بیرون یخچال ۱ شبانه روز استراحت دهید اگر وقت نداشتید بعد از ورز دادن هم میتوانید خمیر را پهن کنید و شیرینی را درست کنید، اما اگر ۱ روز استراحت دهید نتیجه بهتری میگیرید.
۴- بعد از استراحت خمیر را بین دو کیسه فریزر با کمک وردنه به قطر ۱/۲ سانت باز کنید اگر وردنه نداشتید از آن جایی که خمیر نرم و لطیف است با دست هم میتوانید آن را باز کنید.
۵- سینی متناسب با حجم شیرینیها را با مقدار خیلی کم روغن جامد چرب کنید کمی هم آرد برنج روی سینی بریزید یک کاسه آرد برنج هم کنار دستتان بگذارید برای اینکه شیرینی بعد از کاتر زدن به راحتی از کاتر جدا شود یک بار کاتر را داخل ظرف آرد برنج بزنید سپس داخل خمیر فرو کنید. هر وقت احساس کردید خمیر به کاتر میچسبد کاتر را در ظرف آرد برنج فرو کنید بعد از اینکه خمیر را کاتر زدید اضافههای خمیر را مجدد ورز دهید و بعد از ورز دادن آنها را کاتر بزنید البته حواستان باشد که اضافههای خمیر به روغن نیفتاده باشد اگر به روغن افتاده بود آن خمیر دیگر قابل استفاده نیست.
اگر دوست نداشتین از قالب استفاده کنید، به اندازه یک فندق درشت از خمیر جدا و تو دستتان گرد کنید روی سینی فر بچینید میتوانید روی آن را مهر بزنید و با خلال پسته تزیین کنید یا اینکه به صورت ساده داخل فر قرار دهید.
۶- شیرینیها را با فاصله مناسب در سینی قرار دهید با کمک خلال دندان یک نقطه زعفرانی وسط شیرینیها ایجاد کنید سینی را در فری که از ۱۰ دقیقه قبل با دمای ۱۸۰ درجه گرم کرده اید به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در طبقه وسط فر قرار دهید.
۷- بعد از پخت، سینی را از فر خارج کنید و اجازه دهید شیرینیها ولرم شوند حواستان باشد اگر موقع برداشتن، شیرینیها داغ باشند متلاشی میشوند اگر هم خیلی سرد شده باشند به سینی میچسبند. شیرینیها را نهایتا تا ۳ ردیف روی هم بچینید و بین هر ردیف کاغذ روغنی قرار دهید روی آن سلفون بکشید یا اینکه در ظرف در دار قرار دهید. شیرینی را در جای خنک نگه داری کنید این شیرینی حدود ۱ ماه تازه میماند اگر در فریزر نگهداری کنید تا ۳ ماه هم تازه میماند.
نکات کلیدی و فوت و فنهای یک شیرینی نخودچی عالی
خیلی مواقع با اینکه شما دقیقاً تمام مراحل را انجام داده اید و کاملاً مطابق دستور عمل کرده اید شیرینی شما خراب میشود شاید خیلی از نکات مهم به نظر شما بی اهمیت باشد لذا در این قسمت علت بعضی از مشکلاتی را که ممکن است برای شما در تهیه شیرینی نخودچی پیش بیاید را توضیح میدهیم.
۱- چرا شیرینی سفت شده است؟
روغن را زیادتر از مقداری که در دستور گفته شده است ریخته اید.
روغن جامد را آب کرده اید و به همان صورت آب شده به مواد اضافه کرده اید.
شیرینی بیشتر از مدت زمان گفته شده در فر مانده است.
۲- چرا رنگ شیرینی تیره شده است؟
هل را بیشتر از میزان گفته شده در دستور اضافه کرده اید.
۳- چرا روی شیرینی ترک خورده است؟
فر بیش از حد داغ بوده است در این حالت در فر را باز کنید و اجازه دهید هوای داغ اضافی خارج شود تا این مشکل پیش نیاید.
خمیر را خوب ورز نداده اید.
۴- چرا شیرینی موقع خوردن به کام میچسبد؟
شیرینی فرآیند پخت را کامل طی نکرده است در واقع به خوبی پخته نشده است.
۵- چرا خمیر بیش از اندازه شل شده؟
آرد نخودی که استفاده کرده اید خیلی ناخالصی داشته است.
موقع ورز دادن خمیر دمای محیط زیاد بوده در این حالت خمیر را در کیسه فریزر قرار دهید و در جای خنک البته خارج یخچال کمی استرحت دهید بعد ۲ قاشق آرد سفید به آن اضافه کنید و مجدد کمی ورز دهید.
۶- چرا شیرینی روغن پس داده؟
حرارت فر زیادتر از میزان گفته شده بوده است.
روغنی که استفاده کرده اید مرغوب نبوده در مورد شیرینیهای سنتی مرغوب بودن روغن بسیار مهم است.