ماه: بهمن ۱۴۰۰
طاهریان: ورزش قهرمانی زنان نوپاست و نیاز به حمایت بیشتری دارد
نایب رییس کمیته ملی المپیک گفت: ورزش قهرمانی زنان نوپاست و نیازمند حمایت و بودجه بیشتری است.
طاهره طاهریان اظهار داشت: انقلاب اسلامی فرصت خوبی بود تا زنان ما بتوانند تربیت نیروی انسانی در کلیه زمینه های داوری، مربی گری، مدیریتی و حتی تحصیلات عالی دانشگاهی مرتبط با رشته تربیت بدنی داشته باشند اما پیش از همه اینها جامعه نیازمند تغییر دیدگاه و نگرش نسبت به ورزش بانوان به خصوص در عرصه قهرمانی بود. فعالیت های مستمری در حوزه ورزش زنان جریان داشت و به خصوص در رشته های پایه که عموما با استقبال خوبی هم مواجه بود ولی محدود به ورزش همگانی می شد.
نایب رییس کمیته ملی المپیک عنوان کرد: محدودیت های حضور زنان در عرصه قهرمانی نیازمند زمان بود. فرصتی که به منظور حل این موانع و همراه کردن نگرش جامعه و ایجاد قوانین و اخذ مجوزهای لازم در سازمان های زیربط و مجلس شورای اسلامی می طلبید.
طاهریان با اشاره به اینکه نقطه عطف آغاز ورزش قهرمانی زنان در ایران و حتی کشورهای اسلامی با شروع مسابقات بانوان کشورهای اسلامی همراه بود افزود: با شروع این بازیها، نگرش ها و باورها به سمت ورزش قهرمانی بانوان شکل گرفت و به تبع آن تربیت نیروی متخصص در همه زمینه ها آغاز شد و با این شروع شیرین همزمان با چهارمین دوره بازیهای اسلامی زنان، ورزش قهرمان زنان درایران به اوج خود رسید و مسیری آغاز شد که امروز ما شاهد درخشش بانوان در رشته هایی هستیم که حتی به مراتب از مردان قوی تر و جلوتر در عرصه قهرمانی حضور دارند.
وی اضافه کرد: به نظر می رسد حضور حداکثری بانوان در بازی های کشورهای اسلامی و همچنین بازی های آسیایی هانگژو فرصت بسیار خوبی است تا هم سطح کیفی و قهرمانی بانوان را بالا ببریم و هم شرایط لازم برای رسیدن به سکوهای آسیایی و جهانی و در افقی بلندتر کسب سهمیه حضور در بازی های المپیک و ایستادن بر سکوهای قهرمانی بانوان محقق شود.
نایب رییس کمیته ملی المپیک گفت: در برخی رشته ها شرایط بانوان بهتر از شرایط مردان شده که این مهم تنها در نتیجه همت و تلاش آنها دراین رشته ها بوده که می توان به سپک تاکرا و بسیاری از رشته های تیمی مثل والیبال، کبدی، بسکتبال، فوتسال و … اشاره کرد که شاهد موفقیت های بسیاری در رقابت های قهرمانی اسیا و جهان و حتی کسب مدال و عنوان قهرمانی در این رشته ها بوده ایم.
طاهریان عنوان کرد: نوپا بودن ورزش قهرمانی نیازمند حمایت بیشتر مسوولان، ایجاد شرایط برابر در فدراسیون ها، برنامه ریزی خاص برای بانوان و تخصیص بودجه های جداگانه برای حمایت از ورزش بانوان در فدراسیون ها و ایجاد زیرساخت ها است. باید از حضور مربیان خارجی در کنار تیم های بانوان حمایت کرد و استفاده از مربیان خارجی به معنای عدم توانایی مربیان داخلی و نفی آنها نیست اما با این کار ما قطعا شاهد رشد بیشتر در عرصه قهرمانی خواهیم بود.
دختر ایرانی در جمع ۱۰ قایقران برتر فرانسه
رکسانا رازقیان لژیونر ایرانی باشگاه تولوزین فرانسه در بین ١٠ ورزشکار برتر مسابقات باشگاهی اسلالوم جنوب فرانسه قرار گرفت.
رکسانا رازقیان ملی‌پوش اسلالوم کشورمان که به عنوان لژیونر در باشگاه تولوزین فرانسه پارو می‌زند، در رقابت‌های باشگاهی منطقه جنوب این کشور شرکت کرد.
این مسابقات به مدت ۲ روز با حضور ۴١ ورزشکار از ١۴ باشگاه در مواد تیمی و انفرادی برگزار شد. در بخش تیمی باشگاه تولوزین در جایگاه چهارم قرار گرفت.
در بخش انفرادی نیز رکسانا رازقیان ابتدا در مرحله اول با قرار گیری در جایگاه ششم راهی فینال A شد و پس از آن در فینال A با کسب جایگاه دهم، در بین ١٠ ورزشکار برتر مسابقات قرار گرفت.
در این رقابت ها که قهرمانان ملی فرانسه و دیگر کشورها رقابت کردند کولین از باشگاه پونت، ماریا زلا لافونت از باشگاه ارتز و لیا بالدونی از باشگاه پو، مقام‌های اول تا سوم را کسب کردند.
بیشترین تاثیر ژنتیکی رژیم غذایی در دوران جنینی و شیرخوارگی است
متخصص تغذیه و رژیم درمانگر با اشاره به تاثیر سلامت تغذیه مادر باردار بر ژنتیک فرزندان گفت: بیشترین تاثیر ژنتیکی رژیم غذایی در دوران جنینی و شیرخوارگی رخ می‌دهد بنابراین از طریق آثاری که تغذیه مناسب بر روی ژن‌ها می‌گذارد می‌توان برنامه‌ریزی سلامت دوره‌های بعدی زندگی را رقم زد.
فریبا کوهدانی اظهارداشت: پیش از این، اهمیت تغذیه سالم در دوران بارداری به دلیل کمک به سلامت مادر و جنین بود و در دهه‌های اخیر مطابق تحقیقات، مشخص شده که سلامت فردی که از این بارداری متولد می‌شود، حتی در دوره‌های بعدی زندگی و تا دوره‌های سالمندی، تحت تاثیر رژیم غذایی و شرایط دوران جنینی او است. به همین دلیل، اهمیت تغذیه در دوره بارداری بیشتر از آن چیزی است که در دهه‌های پیشین مطرح می‌شد.
وی خاطرنشان کرد: تغذیه دوران جنینی در مورد سلامت سایر دوره‌های زندگی حرف اول را می زند به عبارتی دیگر، با تغذیه مناسب در هزار روز نخست زندگی (۲۸۰ روز دوران بارداری و دوره شیرخوارگی در دو سال اول زندگی) می‌توان از طریق تاثیری که بر روی ژن‌ها می‌گذارد، برنامه‌ریزی سلامت دوره‌های بعدی زندگی را رقم زد ضمن اینکه بیشترین اثرات ژنتیکی رژیم غذایی در دوران جنینی و شیرخوارگی رخ می‌دهد.
با تغذیه مناسب در هزار روز نخست زندگی (۲۸۰ روز دوران بارداری و دوره شیرخوارگی در دو سال اول زندگی) می‌توان از طریق تاثیری که بر روی ژن‌ها می‌گذارد، برنامه‌ریزی سلامت دوره‌های بعدی زندگی را رقم زد
این رژیم درمانگر گفت: چاقی، دیابت، فشار خون بالا و مصادیقی که در بزرگسالی یا سالمندی احتمال ابتلا به آن بیشتر است را می‌توان با برنامه‌ریزی تغذیه‌ای سالم در دوران جنینی مهار کرد بنابراین مادرانی که در دوران بارداری از یک تغذیه مناسب برخوردار نیستند علاوه بر خطراتی که برای خود ایجاد می‌کنند، به شکلی باعث افزایش خطر بیماری‌های غیرواگیر در فرزندان خود می‌شوند.
تغذیه سالم در دوران بارداری بر سلامت روان نوزاد تاثیر بسزایی دارد
کوهدانی با تاکید بر اینکه یکی از راهکارهای داشتن جامعه سالم، توجه به تغذیه دوران بارداری است، افزود: باکتری‌هایی که در بدن وجود دارند، تاثیر زیادی بر سلامت روان می‌گذارند که این باکتری‌ها در بدن مادر باردار به شکلی تحت تاثیر رژیم غذایی مناسب افزایش می‌یابد و بر سلامت روان جنین در حال رشد، تاثیر دارد.
وی یادآور شد: دریافت مقادیر کافی از ماده چرب امگا۳ که معمولا در ماهی وجود دارد، در تکامل مغز و سیستم عصبی جنین اثرگذار است و مادرانی که مقادیر کافی از این منابع غذایی استفاده نمی‌کنند ممکن است این تکامل مغزی و سیستم عصبی در فرزندانشان دچار اشکال شود.
نیاز به دریافت آهن در مادر باردار ۵۰ برابر بیشتر از حالت عادی است
این متخصص تغذیه با تاکید بر اینکه انرژی مادر باردار نسبت به زمان قبل از بارداری نیاز به افزایشی شدن ندارد، گفت: دریافت انرژی بیشتر، مشکلاتی همچون اضافه وزن و چاقی بارداری را به همراه خواهد داشت پس این باور که مادر باردار باید به اندازه دو نفر از مواد غذایی استفاده کند، اشتباه است بلکه باید مواد مغذی کافی در وعده‌های غذایی دریافت کند.
وی خاطرنشان کرد: فراموش نشود که اگر مقدار انرژی دریافتی مادر باردار کمتر از نیاز خود و جنین باشد هم مشکلاتی ایجاد می‌کند که یکی از مسائلی که متعاقب این قضیه پیش می‌آید، تولد نوزادانی با وزن کم است بنابراین برای دریافت به اندازه انرژی از مواد مغذی باید به تعادل تغذیه توجه داشت.
کوهدانی یادآور شد: یکی از مواد مغذی که نیاز به دریافت آن در مادر باردار حدود ۵۰ درصد افزایش می‌یابد، آهن است. پس مادر باردار باید از منابع غذایی حاوی آهن و مکمل‌های آن زیر نظر متخصص استفاده کند.
یکی از مواد مغذی که نیاز به دریافت آن در مادر باردار حدود ۵۰ درصد افزایش می‌یابد، آهن است. پس مادر باردار باید از منابع غذایی حاوی آهن و مکمل‌های آن زیر نظر متخصص استفاده کند
وی تصریح کرد: تجویز و مصرف اسید فولیک قبل از بارداری و آهن از هفته شانزدهم بارداری، مورد نیاز مادر باردار است همچنین تلاش بر این است که با رژیم متعادل و سالم نیازهای مادر باردار تامین شود اما در مورد مادرانی که سو تغذیه دارند یا فاصله بارداری‌ها کوتاه بوده یا به دلایلی به عنوان باردار پرخطر محسوب می‌شوند، می‌توانند استفاده از مکمل‌ها را زیر نظر متخصصان شروع کنند.
به گفته این متخصص تغذیه، یکی دیگر از مواد مغذی مورد نیاز مادر باردار، کلسیم است و در صورتی که بدن، کلسیم ناکافی دریافت کند از ذخایر خود استفاده می‌کند و به واسطه این اتفاق، مسائلی مانند پوکی استخوان و مشکلات ناشی از کمبود کلسیم را در دوره‌های بعدی زندگی مادر باردار یا شیرده شاهد خواهیم بود بنابراین به دریافت درست از منابع غذایی کلسیم که عمده‌ترین آنها لبنیات است در دوره بارداری تاکید می‌شود.
کوهدانی با تاکید بر اهمیت دریافت به اندازه مواد غذایی پروئینی در دوران جنینی توصیه کرد: لازم است مادران باردار با مصرف حساب شده مواد غذایی سرشار از پروتئین که در گوشت، تخم مرغ، لبنیات و حبوبات وجود دارد، به ژنتیک جنین کمک کنند زیرا مصرف مواد غذایی حاوی پروتئین توسط مادران در دوران بارداری و شیردهی، میتواند زندگی سالم‌تری را برای آنها در دوران سالمندی داشته باشد.
این رژیم درمانگر اضافه کرد: مادر شیرده هم باید در این دوران از تنوع غذایی استفاده کند تا از طریق شیر مادر، آشنایی با مواد غذایی در نوزاد ایجاد شود و در آینده، غذای خانوار را بهتر بپذیرد.
پژوهشگران جهاد دانشگاهی قم شیوه تازه‌ای برای درمان ناباروری مردان ارائه دادند
یک متخصص جنین شناس جهاد دانشگاهی واحد استان قم از انتشار آخرین مقاله خود در ژورنال ISI خبر داد و گفت: در این مقاله ما از محیط کالت اکتیو که یک محیط فعال کننده تخمک است برای زوجینی که با علت شدید مردانه نابارور هستند استفاده و نتایج بسیار خوبی مشاهده کردیم.
الهام آسا با بیان این که در این پژوهش مردانی مورد بررسی قرار گرفته اند که آزواسپرم هستند گفت: افرادی که در مایع منی آنها اسپرم وجود ندارد آزواسپرم اطلاق می شوند و در این آزمایش که بطور ویژه افراد آزواسپرم مورد بررسی قرار گرفتند نتایج بسیار خوبی بدست آمد و به موفقیت های خوبی دست پیدا کردیم. در قدم بعدی محققین جهاد دانشگاهی قصد دارند این محیط را به صورت بومی تولید کنند.
این پژوهشگر ابراز امیدواری کرد بتوانیم از این محیط که فعلا بصورت تجاری و وارداتی قابل درسترسی است در آینده نزدیک با قیمت پایین در مراکز درمان ناباروری جهت بالابردن نتایج عمل جراحی میکرواینجکشن استفاده کنیم.
وی با تاکید بر این که در این پژوهش از افراد آزواسپرم استفاده شده است بیان کرد: برای انجام عمل میکرواینجکشن در مورد این افراد از بافت بیضه و یا اپیدیدیم استفاده شده است چرا که در مایع منی خودشان اسپرم نداشته اند. بطور معمول این افراد نرخ بارداری خیلی پایین و موفقیت خیلی کمی دارند، همچنین افرادی در این طرح شرکت داده شده اند که چندین بار وارد سیکل میکرواینجکشن شده اند و به موفقیتی دست نیافته اند و زمانی که از این محیط برای فعال سازی تخمکشان استفاده کردیم دیدیم که نتایج بسیار خوبی حاصل شد و نرخ بارداری افزایش پیدا کرد، همچنین تولد نوزادان زنده بیشتر شد و سقط جنین به میزان معناداری کاهش یافت و میزان جنین هایی که با کیفیت مطلوب تشکیل شده بودند افزایش پیدا کرد.
آسا با بیان این که در دیگر کشورها نیز از این محیط برای سایر بیماری ها استفاده شده است، گفت: تمایز مقاله حاضر با سایر نتایج علمی در این است که این پژوهش ویژه افراد آزواسپرمی انجام شده است.
وی ادامه داد: با توجه به نتایج خوبی که بدست آمد و با توجه به قیمت بالای این محصول تصمیم گرفته شد که طی تحقیقات آینده این محیط در جهاد دانشگاهی بومی سازی شود. دکتر آسا در پایان از پژوهشگران علاقه مند به همراهی در تولید این محصول دعوت به همکاری کرد و افزود: امیدواریم بتوانیم در آینده نزدیک این محیط را در اختیار مراکز درمانی کشور قراردهیم تا بیماران بتوانند از آن استفاده بهینه را داشته باشند.
اعطای تابعیت به فرزندان مادران ایرانی؛ پایان غم بی‌هویتی
سال‌ها هزاران فرزند حاصل ازدواج مادر ایرانی با پدر خارجی به دلیل نداشتن شناسنامه از برخی خدمات اجتماعی و آموزش محروم بودند و مادران آنها نیز غم هویت فرزندان خود را داشتند تا اینکه با تصویب قانون اعطای تابعیت به این فرزندان، صدور شناسنامه برای آنها در دستور کار قرار گرفت.
انسان‌ها در جامعه با تعیین هویت و تابیعت می‌توانند نقش خود را در جامعه ایفا کنند اما در این بین، وجود شرایط خاص مانند مسائل مهاجرتی، ازدواج‌های خارج از مرز و بوم و دیگر مسائل اقتصادی و فرهنگی موجب می‌شود که افرادی با فردی خارج از تابعیت خود ازدواج کنند و فرزندان حاصل از این نوع ازدواج‌ها براساس اینکه در کشور متبوع، قانون تابعیت بر اساس خاک یا خون باشد، برای تثبیت هویت و تابعیت از قوانین خاص آن کشور پیروی می‌کنند.
در کشور ما، اساس تابعیت خون است. در چند دهه اخیر با مهاجرت افرادی از کشورهای همسایه به‌ویژه افغانستان و عراق، شاهد تولد فرزندانی از مردان خارجی با زنان ایرانی هستیم.
سال‌ها بود که تابعیت این فرزندان به کلافی سر درگم تبدیل شده بود و به واسطه نداشتن اسناد هویتی از بسیاری از امکات رفاهی مانند آموزش محروم بودند تا اینکه بعد سال‌ها این فرزندان حاصل ازدواج مادران ایرانی و پدران خارجی می‌توانند با طی مراحل پیش‌بینی شده در قانون، تابعیت ایرانی بگیرند و این مطالبه آنها تحقق یابد.
هزاران کودک متولد شده حاصل ازدواج مادر ایرانی با پدر خارجی سردرگم تعیین تابعیت و از بسیاری از حقوق اجتماعی و فرهنگی محروم بودند تا اینکه قانون اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی تصویب و ابلاغ شد.
موضوع اعطای تابعیت به فرزندان دارای مادر ایرانی و پدر غیر ایرانی سال ۹۸ تصویب شد و اکنون در مرحله اجرا قرار دارد. براساس آیین‌نامه اجرایی این قانون، هر زن ایرانی که با مرد غیرایرانی ازدواج کرده و در نتیجه این ازدواج، دارای فرزند زیر ۱۸ سال باشد همچنین هر فردی که از مادر ایرانی و پدر غیرایرانی متولد شده و دارای بیش از ۱۸ سال تمام است، میتواند متقاضی اعطای تابعیت ایران باشد.
تعیین هویت ۸۵ هزار کودک حاصل ازدواج مادران ایرانی با اتباع غیر ایرانی بر عهده پزشکی قانونی است
در فرایند اجرای قانون اعطای تابعیت به فرزندان حاصل ازدواج زنان ایرانی، چندین دستگاه دخیل هستند و طبق قانون، تعیین هویت ۸۵ هزار کودک حاصل ازدواج مادران ایرانی با اتباع غیر ایرانی بر عهده سازمان پزشکی قانونی کشور گذاشته شده و این سازمان مکلف به تایید پروفایل ژنتیکی آنان است که پس از گذراندن مراحل قانونی و تعیین هویت، در نهایت سازمان ثبت احوال برای این فرزندان، شناسنامه صادر می‌کند.
اعطای تابعیت به فرزندان مادران ایرانی پایان غم بی‌هویتی
معاون پزشکی و آزمایشگاهی سازمان پزشکی قانونی کشور با اشاره به مسئولیت این سازمان در تعیین هویت ۸۵ هزار کودک حاصل ازدواج مادران ایرانی با اتباع غیر ایرانی گفت: در هماهنگی با وزارت کشور، وزارت تعاون، رفاه و رفاه اجتماعی و جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، کار تعیین هویت فرزندان حاصل ازدواج مادران ایرانی با اتباع بیگانه به سازمان پزشکی قانونی واگذار شده است اما با توجه به محدودیت‌های موجود، این سازمان برای انجام آزمایش‌ها و تعیین هویت این افراد به اعتبار و تجهیزات بیشتری نیاز دارد.
پزشکی قانونی برای انجام آزمایش‌های ژنتیک و تعیین هویت این فرزندان به حمایت های بیشتری در زمینه مواد مصرفی و دستگاه‌های آنالیز ژنتیک نیاز دارد که اگر شرایط آن تامین شود، به طورقطع، کار تعیین و تشخیص هویت با سرعت بیشتری انجام خواهد شد.
مسعود قادی پاشا افزود: پزشکی قانونی برای انجام آزمایش‌های ژنتیک و تعیین هویت این فرزندان به حمایت‌های بیشتری در زمینه مواد مصرفی و دستگاه‌های آنالیز ژنتیک نیازمند است که اگر شرایط آن تامین شود، به طور قطع، کار تعیین و تشخیص هویت با سرعت بیشتری انجام خواهد شد.
وجود سه میلیون و ۵۰۰ هزار پناهنده که بیشتر آنان فاقد اوراق هویتی هستند
معاون پزشکی و آزمایشگاهی سازمان پزشکی قانونی کشور با اشاره به موقعیت جغرافیایی ایران و شرایط مهاجرپذیری آن، گفت: بنا به آخرین آمارها، اکنون در ایران سه میلیون و ۵۰۰ هزار پناهنده وجود دارد که بیشتر آنان فاقد اوراق هویتی هستند.
وی، سازمان پزشکی قانونی کشور را سازمانی علمی، تخصصی و خدمت رسان معرفی کرد که زیر نظر قوه قضاییه فعالیت می‌کند و با بیش از ۴۴۰ مرکز در ۳۱ استان کشور در حال ارائه خدمت به مراجعان در چهار حوزه تخصصی معاینات بالینی، تشریح، امور کمیسیون پزشکی و آزمایشگاه است.
قادی پاشا با تاکید بر پیشرفت‌های قابل توجه سازمان پزشکی قانونی ایران در سال‌های اخیر، افزود: اکنون در ۳۱ استان کشور آزمایشگاه‌های سم‌شناسی و آسیب‌شناسی فعال و در حال خدمت‌رسانی است همچنین ۱۰ آزمایشگاه ژنتیک نیز در کشور فعالیت می‌کنند.
معاون پزشکی و آزمایشگاهی سازمان پزشکی قانونی کشور با ابراز خرسندی از برگزاری جلسه مشترک با کمیته بین‌الملل صلیب سرخ و اشاره به همکاری این کمیته با سازمان پزشکی قانونی ایران در سالیان گذشته، خاطرنشان کرد: در سال‌های قبل، پنج دوره آموزشی و کارگاه آنتروپولوژی و تشخیص اجساد اسکلتی با همکاری صلیب سرخ و پزشکی قانونی ایران در کشور برگزار شد که در این دوره‌ها ایران به عنوان قطب آموزشی میزبان تعدادی از همکاران پزشک قانونی از کشورهای منطقه بود.
بزرگترین شبکه آزمایشگاهی ژنتیک کشور در اختیار پزشکی قانونی است
رییس بانک اطلاعات هویت ژنتیک ایران گفت: پزشکی قانونی ایران از سال ۱۳۸۶ به دستگاه های ژنتیک (آنالایزر) مجهز و پس از آن، امکان استخراج پروفایل‌های ژنتیکی فراهم شد و اکنون این سازمان بزرگترین شبکه آزمایشگاهی کشور در حوزه ژنتیک را در اختیار دارد.
رضا رئوفیان اظهارداشت: آزمایشگاه‌های ژنتیک قانونی در ۱۰ استان با فضایی بیش از سه هزار متر مربع و ۶۰ کارشناس آزمایشگاهی فعالیت می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه سازمان پزشکی قانونی کشور با توجه به ماموریت‌های خاص آن بازوی توانمند قوه قضاییه است، افزود: در آزمایشگاه‌های ژنتیک پزشکی قانونی سالانه ۱۵ تا ۲۰ هزار پروفایل ژنتیکی استحصال می‌شود که نمونه‌هایی از صحنه جرم، بقایای انسانی حوادث دسته جمعی، موضوع اتباع بیگانه و مهاجران را در برمی‌گیرد.
این کارشناس حوزه ژنتیک پزشکی قانونی خاطرنشان کرد: ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و قرارگرفتن در مسیر مهاجرت، همواره پذیرای تعداد زیادی از مهاجران و پناهندگان بوده به نحوی که ایران یکی از مهاجرپذیرترین کشورها در دنیا است.
رئوفیان با اشاره به موضوع تعیین هویت فرزندان حاصل ازدواج مادر ایرانی با اتباع بیگانه که به عهده سازمان پزشکی قانونی کشور گذاشته شده است، گفت: بیش از ۸۵ هزار فرزند حاصل ازدواج زنان ایرانی با مردان غیر ایرانی در کشور وجود دارد که متقاضی شناسنامه هستند و پزشکی قانونی برای این موضوع مکلف به تأیید پروفایل ژنتیکی آنان است.
ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و قرارگرفتن در مسیر مهاجرت، همواره پذیرای تعداد زیادی از مهاجران و پناهندگان بوده به نحوی که ایران یکی از مهاجرپذیرترین کشورها در دنیا است.
وی اضافه کرد: از آنجا که پزشکی قانونی در سال های اخیر با محدودیت‌های بسیار در تامین اقلام مصرفی و قطعات مورد نیاز در آزمایشگاه های ژنتیک مواجه بوده، در انجام این ماموریت با مشکل مواجه شده است.
رییس بانک اطلاعات هویت ژنتیک ایران ابراز امیدواری کرد، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ با توجه به ماموریت‌ها و فلسفه وجودی بتواند در تامین اقلام مورد نیاز به پزشکی قانونی در تعیین هویت فرزندان دارای مادر ایرانی و پدر غیر ایرانی کمک کند.
اعطای تابعیت به فرزندان مادران ایرانی پایان غم بی‌هویتی
صدور ۳۷۲۰ شناسنامه برای فرزندان مادران ایرانی و پدران خارجی
سخنگوی وقت سازمان ثبت احوال کشور در مهر ماه امسال به ایرنا گفت: تاکنون برای ۳۷۲۰ نفر از فرزندان حاصل ازدواج مادر ایرانی با پدر خارجی در کشور شناسنامه صادر و تحویل داده شده است.
سیف‌الله ابوترابی افزود: تاکنون به استعلام‌های ۱۷ هزار و ۳۲۹ نفر از افرادی که حاصل ازدواج مادر ایرانی با پدر خارجی هستند از طریق کمیسیون‌های مستقر در استانداری‌ها پاسخ داده شده است.
وی ادامه داد: بیشترین متقاضیان دریافت شناسنامه و تابعیت ایرانی از مادر ایرانی و پدر خارجی مربوط به استان‌های سیستان و بلوچستان، اصفهان و خراسان رضوی است.
ابوترابی گفت: متقاضیان دریافت تابعیت ایرانی حاصل از ازدواج مادر ایرانی و پدر خارجی برای جلوگیری از هرگونه سواستفاده در داخل کشور به استانداری‌ها و در خارج از کشور به کنسولگری‌های ایران مراجعه کنند.
براساس قانون، متقاضیان زیر ۱۸ سال دریافت تابعیت ایرانی، توسط مادر و متقاضیان بالای ۱۸ سال خود می‌توانند برای دریافت تابعیت اقدام کنند.
وی خاطرنشان کرد: هرگونه ثبت‌نام برای ارائه اطلاعات مشمولان قانون اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی برای دریافت شناسنامه، فقط از طریق استانداری‌ها و کنسولگری‌ها خواهد بود بنابراین سایر اقدامات از طریق جایگاه‌های غیرتعریف شده مانند کافی‌نت‌ها مورد تایید نیست.
ابوترابی با بیان اینکه سازمان ثبت احوال کشور در فرایند اجرای قانون اعطای تابعیت به فرزندان حاصل ازدواج زنان ایرانی در پایان راه قرار دارد، افزود: براساس قانون، متقاضیان زیر ۱۸ سال دریافت تابعیت ایرانی، توسط مادر و متقاضیان بالای ۱۸ سال خود می‌توانند برای دریافت تابعیت اقدام کنند.
حفظ جایگاه پدر نسل مسوولیت پذیر آینده را پرورش می‌دهد
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران:
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران با تاکید بر اینکه حفظ جایگاه پدر، تاثیر بسیاری بر تربیت فرزندان دارد، گفت: فرزندانی که در این خانواده تربیت می شوند مسوولیت پذیر و اخلاق مدار هستند و تحت هر شرایطی حرمت ها را حفظ می کنند.
سید حسن موسوی چلک با تاکید بر اینکه در هر جامعه، خانواده یا دسته و گروه، افراد دارای نقش های مختلفی هستند و حسب آن نقش ها انتظاراتی از آنان پیش می آید، اظهارداشت: در صورتی که انتظارات به هر دلیلی برآورده نشود انجام آن نقش با چالش مواجه می شود. از جمله این نقش ها، نقش پدری است که در درون خانواده، جایگاه خاص خود را برای تربیت فرزندان دارد.
وی با تاکید بر اینکه در صورتی که جایگاه هر کدام از والدین بنا به هر دلیلی تضعیف شود الگوی تربیت در آن خانواده دچار چالش می شود، خاطرنشان کرد: در دهه های اخیر، در کنار تمامی تغییرات به وجود آمده در جهان، شرایط درون خانواده هم دستخوش تغییر شده است در نتیجه، متحول شدن ساختار خانواده و تغییر سطح روابط درون خانواده، سطح سواد و نقش هایی که فرزندان در جامعه ایفا می کنند مبنای این استنباط است که نقش والدین کمرنگ تر یا ضعیف تر شده است.
رییس انجمن مددکاری اجتماعی ایران یادآور شد: به واسطه فشارهای اقتصادی که امروز مردان به عنوان نان آوران خانواده تحمل می کنند، زمان، ساعت، مدت و کیفیت حضور آنان به نسبت قبل تغییر کرده است که همین امر بر کیفیت روابط و جایگاه آنان در قبال دیگران تاثیر منفی می گذارد و عامل کمرنگ شدن یا تضعیف شدن جایگاه پدر در خانواده می شود.
موسوی چلک افزود: همچنین فضای متفاوت دوران کودکی والدین با دوران کودکی که فرزندان تجربه می کنند باعث شده که کیفیت روابط فیمابین آنان به تناسب این تغییرات دگرگون شود. لذا فشارهای اقتصادی، ساعت حضور کم، تغییر سبک زندگی، افزایش دانش فرزندان همه دست به دست هم داده که جایگاه پدران مانند گذشته نباشد و شکاف بین نسلی ایجاد شود.
وی با بیان اینکه گذر زمان، مسیر توسعه، شهرنشینی، تغییرهای ایجاد شده در ساختار خانواده، ساختار روابط اجتماعی و نقش ها و انتظاراتی که از فرزندان و والدین در دوره کنونی متساعد می شود، بر کمرنگ شدن نقش والدین بخصوص پدر تاثیر گذاشته است، خاطرنشان کرد: اگر هر عضوی از خانواده، نقش خود را به درستی تفهیم و ایفا کند جایگاه حفظ خواهد شد در غیر این صورت، شاهد بدتر شدن اوضاع و روابط میان اعضای خانواده خواهیم بود.
موسوی چلک با تاکید بر اینکه حفظ جایگاه به همت همه اعضا و خود شخص بستگی دارد، تصریح کرد: خانواده، رسانه و هر نهادی که در تربیت نقش دارد می تواند در بازنگری و تقویت این فضا کمک کند.
با حفظ حرمت و جایگاه پدر در خانواده، فرزندانی اخلاق مدار تربیت می شوند
رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در پاسخ به این که حفظ جایگاه پدر چه تاثیری بر تربیت فرزندان دارد، گفت: خانواده هایی که اخلاق را مد منظر قرار می دهند به طور حتم، مروج اخلاق در جامعه خواهند بود و چه چیزی مهم تر از این که بتوانیم این فضا را در جامعه تقویت کنیم.
وی خاطرنشان کرد: فرزندانی که در این خانواده تربیت می شوند مسوولیت پذیر و اخلاق مدار هستند و تحت هر شرایطی حرمت ها را حفظ می کنند و نسبت به اطرافیان بی تفاوت نیستند؛ نکته مهمی که باید به آن توجه داشت و اهمیت قایل شد زیرا سلامت روان جامعه را به دنبال دارد.
موسوی چلک درباره ارتباط و تاثیر سلامت روان بر سلامت جسم پدر خانواده، خاطرنشان کرد: وقتی حرمت کسی حفظ می شود سلامت روان او تضمین می شود که این آرامش روانی بر سلامت جسم و ایفای نقش های او و نوع نگاهش به آینده هم بی تاثیر نیست. در مورد پدر خانواده هم این چرخه بسیار تاثیرگذار و حایز اهمیت است.
اهمیت به زنان و خانواده، بسترساز تبیین ارزشها و حفظ هویت دینی و اسلامی است
معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده:
معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده با تاکید بر نیاز به شعور معنوی و وجدان اخلاقی در گام دوم انقلاب، گفت: نیاز داریم برای تبیین ارزشها و حفظ هویت دینی و اسلامی به زنان و خانواده اهمیت ویژه دهیم.
انسیه خزعلی در نشست بیانیه گام دوم و جهاد تبیین که با حضور مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزیر آموزش و پرورش، رئیس مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری و مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها برگزار شد، با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری به ضرورت جهاد تبیین اظهار داشت: از جمله تاکیدات رهبر انقلاب در این بیانیه می توان به شکستن حصر تبلیغاتی دشمن و امید آفرینی و ایجاد نگاه خوش بینانه نسبت به آینده اشاره کرد.
وی تاکید کرد: بنا به فرموده رهبر معظم انقلاب تلاش غرب در ترویج سبک زندگی غربی در کشور ایران، زیانهای اخلاقی، دینی و سیاسی فراوانی در وجوه مختلف بر کشور وارد کرده است و مقابله با آن جهادی همه جانبه می طلبد. این همان جهاد تبیین است که در موضوع خانواده نیز نیاز است به آن بپردازیم. لازم است متوجه اقدامات دشمن در خصوص تغییر ادراک در خانواده ها باشیم.
وی خاطرنشان کرد: اولین مرحله این اقدام تغییر و دستکاری در اذهان و باورهای پیشین و زیر سوال بردن ارزشهای خانواده است و مرحله دوم ارائه اطلاعات گام به گام به دختران، زنان و جوانان و مرحله سوم رصد فضای مجازی و دریافت بازخوردها برای تغییر تاکتیک است. این یک خطر جدی است که خانواده های ما با آن مواجه اند چنانچه اتفاقی که هفته گذشته در اهواز رخ داد، نمونه‌ای از تغییر ارزش ها، نگاه به خانواده، نوع روابط و حرمت های روابط خانوادگی بود.
خزعلی ادامه داد: همانگونه که در جبهه جنگ تحمیلی اخلاص در عمل بسیار مهم و تأثیرگذار بود، اکنون نیز دشمن با جلوه های مالی و امکانات گسترده، سعی در تأثیرگذاری بر رسانه ها و افراد دارد، ولی اخلاص در عمل و ایمان قلبی و نیت الهی میتواند این حربه ها را خنثی کند.
معاون رییس جمهوری در بخشی دیگر از سخنان خود تأکید کرد: نیاز است برای تبیین ارزشها و حفظ هویت دینی و اسلامی به زنان و خانواده اهمیت ویژه دهیم.
وی تصریح کرد: اگر در جنگ سخت، مردان در خط مقدم بودند و زنان وظیفه پشتیبانی و حمایتی داشتند، امروز در جنگ نرم، زنان در خط مقدم هستند و باید مردان از آنان حمایت کنند، زیرا دشمن آنها را هدف گرفته است.
خزعلی افزود: مقام معظم رهبری هم بارها بر این موضوع تأکید کردند و از حرکت امام سجاد(ع) به تبیین مجاهدانه نام بردند، همچنین در میلاد حضرت زهرا(س) از ایشان به جهاد روشنگری و در بیان فضائل و تدبیر و خرد ورزی حضرت زینب(س) را به جهاد روایت تعبیر کردند.
اجرای طرح پایدار مشاغل خانوادگی؛ اولویت دولت در حوزه توانمندسازی زنان
معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده تاکید کرد:
معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده، پیشگیری از آسیب های اجتماعی و اجرای طرح پایدار مشاغل خانوادگی را دو اولویت دولت در حوزه توانمندسازی زنان عنوان و بر امکان اشتغال همزمان با مسوولیت‌های خانوادگی برای زنان تاکید کرد.
انسیه خزعلی در این دیدار با فضیلت‌النسا ایندیرا وزیر بنگلادش در امور زنان و کودکان که به صورت مجازی برگزار شد، با اشاره به مناسبات دیرینه جمهوری اسلامی ایران و بنگلادش، از رای منفی این کشور به قطعنامه حقوق بشر علیه ایران در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در ۱۷ نوامبر ۲۰۲۱ تقدیر و اظهار امیدواری کرد که پیوستن بنگلادش به کشورهای در حال توسعه شروع رشد و پیشرفتی چشمگیر باشد.
معاون رییس جمهوری در ادامه به برخی قوانین حمایتی در ایران از جمله مرخصی زایمان، تسهیلات ویژه کارآفرینی و مهریه که باید از سوی مردان پرداخت شود، اشاره و بر امکان اشتغال همزمان با مسوولیت‌های خانوادگی برای زنان تاکید کرد.
خزعلی با اشاره به برنامه‌های دولت جهت توانمندسازی زنان خاطرنشان کرد: دو برنامه اصلی که اولویت فعلی معاونت زنان قرار گرفته عبارتند از پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی با محوریت کاهش طلاق و اجرای طرح مشاغل پایدار خانوادگی که برای هریک برنامه‌های عملیاتی طراحی شده است.
وی یادآور شد: در جهت گسترش مناسبات فیمابین ایران و بنگلادش، عقد تفاهمنامه همکاری و تبادل هیات‌ها اعلام آمادگی می کنیم.
فضیلت‌النسا ایندیرا نیز در این دیدار ضمن معرفی برنامه‌ها و اقدامات کشورش در حمایت از بانوان؛ برخی از این برنامه ها را از قبیل اسکان برای زنان شاغل در شهرک های صنعتی، تسهیلات برای مادران شاغل در دوران شیردهی، حمایت از زنان سرپرست خانوار، اعطای وام‌های خرد و متوسط برای کارآفرینی زنان و تولید محصولات خانگی در مناطق روستایی، واکسیناسیون کودکان و اجرای قانون منع پرداخت مهریه از سوی زنان به مردان تشریح کرد. (در بنگلادش قانونی وجود داشته که زنان برای ازدواج با مردان باید مهریه پرداخت می‌کردند.)
ایندیرا در ادامه سخنان خود، این دیدار را بسیار آگاهی بخش و مفید توصیف کرد و ابراز امیدواری کرد دو کشور بتوانند همکاری‌های منسجم تری در خصوص زنان داشته باشند.
خزعلی: وضع قوانین حمایتی بانوان ضرورت دارد
معاون رییس جمهوری در امور زنان و خانواده با تاکید بر ضرورت وضع قوانین حمایتی بانوان گفت: به عدالت فراگیر معتقد هستیم به این معنی که وقتی تکالیفی بر عهده زن گذاشته شده باید شرایط مساعد برای انجام آن تکالیف نیز فراهم شود.
انسیه خزعلی در دیدار و گفت و گو با بنتی کمرالدین وزیر صنایع و تجهیزات کشاورزی مالزی و هیات همراه وی، اظهارداشت: براساس دیدگاه اسلام، به بینشی فراتر از تساوی و عدالت جنسیتی یعنی عدالت فراگیر معتقد هستیم. به این معنا که وقتی تکالیفی بر عهده زن گذاشته شده باید شرایط مساعد برای انجام آن تکالیف نیز فراهم شود.
وی افزود: در این راستا، حق بهره‌مندی از مرخصی ۹ ماهه پس از زایمان، حق برخورداری زنان سرپرست خانوار از تسهیلات و حمایت‌های ویژه و حق داشتن حجاب برای ایجاد مصونیت و پیشگیری از خشونت برای بانوان مورد توجه و اهتمام دولت ایران است.
خزعلی ضمن تاکید بر ضرورت وضع قوانین حمایتی بانوان، به سیاست‌های دولت ایران و برنامه‌های معاونت زنان برای توانمندسازی بانوان در زمینه‌های مختلف به‌ویژه مسائل اقتصادی اشاره کرد.
بنتی کمرالدین هم در این دیدار به برخی دستاوردهای دولت مالزی در ایجاد تساوی آموزشی، ریشه‌کن کردن بی‌سوادی، حمایت از زنان در مقابله با خشونت، افزایش بهره‌برداری از نیروی کار و تلاش در ایجاد تساوی بین زنان و مردان اشاره کرد و مشکلاتی مانند عدم برخورداری از امکانات مساوی با مردان، خشونت خانگی علیه زنان، نیاز به اصلاح نگاه جامعه نسبت به زنان، سهم ناچیز زنان از مناصب عالی سیاسی، عدم اقبال جامعه سنتی زنان مالزیایی به استفاده از فناوری‌های نوین و بی‌رغبتی زوج‌های جوان به فرزندآوری را یادآور شد.
وزیر صنایع و تجهیزات کشاورزی مالزی به مدت زمان مرخصی زایمان در مالزی اشاره کرد که ۳۰ و در مواردی ۶۰ روز است و از اینکه مرخصی زایمان در ایران ۹ ماه است، ابراز مسرت کرد.
وی به افزایش روابط دو کشور تاکید و پیشنهاد کرد این تجربه با سایر کشورها نیز به اشتراک گذاشته شود تا بتوانیم شاهد چنین قوانین و تسهیلاتی برای سایر کشورهای اسلامی نیز باشیم.
خشونت آشکار و پنهان سایبری علیه زنان؛ چه باید کرد؟
یکی از مسائل اجتماعی نوپدید در دوران کنونی، خشونت علیه زنان در فضای مجازی است. نوپدیدی که با رشد و توسعه جوامع و میزان بهره‌گیری افراد از شبکه‌های اجتماعی، گره خورده و به سرعت در حال گسترش است.
در جوامع کنونی اینترنت به عنوان یک ابرابزار برای تمامی قشرها، طبقات و گروه‌های مختلف برای ارتباطات محسوب می‌شود. هر فردی به فراخور نیازها و شرایط خود از آن استفاده می‌کند. از جمله امکاناتی که به مدد اینترنت رشد و توسعه یافته، شبکه‌های اجتماعی و به تبع آن عضویت مردم از نقاط مختلف جهان در آنهاست. برای مثال در ایران، طبق نظرسنجی‌هایی که ایسپا در سال ۱۴۰۰ انجام داده است، ۷۱.۴ درصد از مردم از واتساپ،۵۳.۱ درصد از اینستاگرام، ۴۰.۴ درصد از تلگرام، ۸.۶ درصد از روبیکا، ۵.۱ درصد از سروش، ۴.۴ درصد از بله، ۴.۱ درصد از فیس بوک، ۳.۱ درصد ایتا، ۳ درصد توئیتر، ۲ درصد آی گپ، ۱.۳ درصد کلاب هاوس، ۰.۸ درصد تیک تاک، ۰.۸ درصد سیگنال و ۰.۳ درصد از گپ استفاده می‌کنند. همچنین طبق این نظر سنجی، ۳۷.۲ درصد از زنان از تلگرام، ۷۰.۸ درصد از واتساپ و ۵۰.۹ درصد از اینستاگرام استفاده می‌کنند.
جهانگیرشدن اینترنت و سهولت استفاده از آن، سبب شده هر فردی از این امکان و شبکه‌های اجتماعی که در فضای آن ایجاد شده، بهره‌مند شود که از جمله آنها، زنان هستند. زیرا اینترنت با اختصاص فضای مجازی، امکان حضور زنان را بدون محدودیت زمانی و مکانی در عرصه‌های مختلف فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی فراهم کرده است تا حوزه عمومی مربوط به خود را در این فضا شکل داده و مشارکت خود را در امور افزایش دهند. اما همیشه این فضا، سرشار از فواید و جنبه‌های مثبت نیست و در شرایط کنونی شاهد مسائل نوپدید در این فضا هستیم. یکی از مسائلی که چند صباحی است مورد توجه اندیشمندان رسانه و جامعه‌شناسان قرار گرفته، خشونت علیه زنان در فضای مجازی است. خشونتی که چندان آشکار نیست و به دلایل مختلف نظیر حفظ آبرو و حیثیت، از سوی زنان ابراز نمی‌شود. با این حال این نوع از خشونت در کنار خشونت‌های دیگر نظیر جسمی، جنسی، روانی و مالی رسمیت یافته و همه کشورها اعم از توسعه یافته و درحال توسعه نسبت به این موضوع و رشد آن ابراز نگرانی و ناراحتی می‌کنند. پژوهش‌هایی که در این کشورها منتشر می‌شود، حاکی از اهمیت این موضوع و پرداختن مسئولان و سیاست‌گذاران این کشورها به مساله خشونت سایبری است.
طبق گزارش‌های منتشره سازمان دیده‌بان زنان سازمان ملل متحد، میزان تاثیرات مخرب خشونت مجازی در مورد زنان کمتر از خشونت فیزیکی نیست و با گسترش اینترنت در نقاط مختلف دنیا، آسیب‌پذیری زنان از خشونت مجازی افزایش یافته است.
این نهاد بین‌المللی برآورد کرده است که ۷۳ درصد زنان کاربر اینترنت در جهان، در معرض خشونت در فضای مجازی قرار دارند و زنان و دختران ۱۸ تا ۲۴ ساله، بیشترین قربانیان خشونت در فضای مجازی هستند.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده توسط دیده بان زنان سازمان ملل متحد میزان تاثیرات مخرب خشونت مجازی در مورد زنان کمتر از خشونت فیزیکی نیست و با گسترش ایترنت در نقاط مختلف دنیا، میزان آسیب پذیری زنان به خشونت مجازی افزایش یافته است. دانشگاه مریلند آمریکا نیز در پژوهشی در سال ۲۰۱۴ عنوان کرد که کاربران زن به طور متوسط ۲۵ برابر بیشتر از کاربران مرد با پیام‌های تهدیدگر، ناسزاگویی، پیام‌هایی با کلمات رکیک و جنسیت زده و خشونت کلامی مواجه می‌شوند و قربانیان این آزار بیشتر در زنان میان ۱۸ تا ۳۰ ساله بوده‌اند. براین اساس در بسیاری از کشورها زنان به دلیل ترس از عواقب اجتماعی، مایل به گزارش‌دهی درمورد ارتکاب خشونت سایبری علیه خود نیستند. زنان به علت ترس از آبرو و حیثیت درباره این تجربه ناخوشایند حرفی نمی‌زنند و در نتیجه فضا را برای مردانی که در این فضا اعمال خشونت می‌کنند، امن‌تر کرده‌اند.
در ایران نیز موضوع خشونت علیه زنان در فضای مجازی به ویژه مورد توجه محققان و اندیشمندان علوم اجتماعی به عنوان یک مساله قرار گرفته و در چند سال اخیر حتی شاهد تحقیقاتی هر چند اندک در این زمینه بوده‌ایم. در این گزارش به نتایج برخی از تحقیقات توجه می‌شود. برای مثال زینب جعفری و همکارانش (۱۳۹۸) در تحقیق خود با عنوان «تحلیل محتوای پیام‌های خشونت‌آمیز علیه زنان در کانال‌های تلگرامی استان اردبیل» به این نتیجه رسیدند که زنان بیشتر در معرض خشونت غیرجنسی قرار گرفته‌اند. از میان پیام‌های خشونت‌آمیز غیرجنسی علیه زنان، بیشترین خشونت مربوط به خشونت عاطفی و روانی بوده است.
بنابراین با مدرن‌شدن جوامع و شدت یافتن مصرف‌گرایی، شاهد این هستیم صورت‌های کلاسیک خشونت جای خود را به انواع نوین، آن هم به شکل مجازی و سایبری داده است. امری که نرخ آن رو به افزایش بوده و اکنون تبدیل به یک دغدغه جهانی شده است. از این رو، اهمیت این بحث و واکاوی دلایل آن سبب شد پژوهشگر ایرنا با «امیرمسعود امیر مظاهری» دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد و «معصومه نصیری» معاون باشگاه مدیریت رسانه و توسعه سواد رسانه‌ای یونسکو ایران، گفت‌وگو کند.
نقش رسوبات جنسیتی در بروز خشونت
در رابطه با علل خشونت علیه زنان در فضای مجازی می‌توان دلایل مختلفی را برشمرد که یکی از عوامل موثر، تاثیر ساختارهای اجتماعی و فرهنگی است که از طریق جریان جامعه‌پذیری به افراد منتقل می‌شود. طی سالیان، خشونت نسبت به زنان و کودکان از نشانه‌های ساختارهای اقتداری «پدرسالاری» در جامعه شناخته می‌شد. واقعیتی که تصور می‌شود با گذشت زمان، هنوز این ویژگی‌های فرهنگی از بین نرفته و همچنان در بسیاری از خانواده‌ها مشهود و محسوس است. ای بسا که بسیاری از محققان یکی از دلایل خشونت علیه زنان در فضای واقعی را همین امر یعنی تداوم نظام پدرسالاری در جامعه می‌دانند. تاثیر نظام مردسالاری بر خشونت علیه زنان را می‌توان در فضای مجازی هم مشاهده کرد، زیرا این تصور که مردان فراتر، بهتر و قدرتمندتر از زنان هستند، هنوز در جامعه و در میان بسیاری از فرهنگ‌ها وجود دارد و ورود تکنولوژی‌ها سبب شده این خرده فرهنگ‌ها و باورها به عرصه رسانه هم وارد شود که که نتیجه آن بروز خشونت علیه زنان در فضای سایبری است.
مظاهری دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد به پژوهشگر ایرنا می‌گوید: در سطح کلان با نظام اجتماعی سروکار داریم که بخشی از آن به زمان حاضر برمی‌گردد و بخشی از آن با فرهنگ و تاریخ گره خورده است. در بحث فرهنگ و تاریخ می‌بینیم که اگر زنان در گذشته در معرض خشونت مردان قرار می‌گرفتند، به واسطه هژمونی که مردان داشتند، در ساخت روابط اجتماعی امری هنجارمند و یا امری پذیرفته شده تلقی می‌شد. در چنین نظام و ساختی اصلا خشونت علیه زنان تصوری منفی ایجاد نمی‌کرد و حتی در برخی از نظام‌های اجتماعی به عنوان امری که دارای کارکرد هم بود تلقی می‌شد؛ زیرا در مواردی باعث تنظیم روابط اجتماعی می‌شد. تجویزهای هنجاری هم اغلب از این نوع بود که خشونت روا شناخته می‌شد.
امیر مظاهری می‌افزاید: با رشد و گسترش مدرنیته، این نوع سلطه و هژمونی مردان بر زنان هم در شهرها جایی که تحصیلات و آموزش وجود دارد و رسانه‌ها گسترش یافته، ادامه یافته است. زیرا نظام رسانه‌ای سبب می‌شود که زنان بیش از پیش از این طریق در فضاهای اجتماعی شرکت داشته باشند، چرا که حضورشان سبب رشد و تعالی آنها می‌شود اما از سوی دیگر همواره به دلیل بقایا، ته نشست‌ها و رسوبات جنسیتی که از گذشته باقی مانده، مورد آزارها و اذیت‌ها در این فضا قرار می‌گیرند.
نظام رسانه‌ای سبب می‌شود که زنان بیش از پیش در فضاهای اجتماعی شرکت داشته باشند، اما از سوی دیگر همواره به دلیل بقایا، ته نشست‌ها و رسوبات جنسیتی که از گذشته باقی مانده، مورد آزارها و اذیت‌ها در این فضا قرار می‌گیرند. کم و کیف سواد رسانه‌ای در بروز خشونت
در سطح میانی نیز باید به شبکه‌ها و گروه‌های اجتماعی و همچنین عضویت افراد در این شبکه‌ها اشاره کرد. عصر مدرنیته که با ویژگی‌هایی مثل گسترش فضای ارتباطات شناخته می‌شود، امکان دسترسی به این ابزارها و برنامه‌ها را برای همگان فراهم کرده است. در این دوران کمتر کسی وجود دارد که از انواع پلتفرم‌ها، شبکه‌ها و کارکرد آنها اطلاع نداشته باشد. اما با وجود همه کارکردها، بعضا شاهد کژکارکردهایی نیز در این فضا هستیم که از آن جمله کلاه برداری‌ها، تجاوز به حریم شخصی دیگری و انواع خشونت‌ها است. ناآگاهی کاربران و بعضا سواد رسانه‌ای اندک خود میتواند زمینه ساز بروز چنین خشونت‌هایی باشد؛ زیرا گاه فرد بدون هیچ آگاهی تمامی اطلاعات خود را در اختیار دیگری قرار می‌دهد حال آنکه آن دیگری ممکن است به سوءاستفاده از این منابع و اطلاعات بپردازد و آن را وسیله ای برای زورگیری، انتقام گیری و مواردی از این دست قرار دهد.
مظاهری، دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی می‌گوید: در برخی موارد پدران، برادران و دیگر اعضای خانواده به دلیل رسوبات جنسیتی مطرح شده، ممکن است مخالف حضور زنان در فضای اجتماعی باشند و آن را نوعی بدنامی و رسوایی برای خود بپندارند، در نتیجه در این زمان آنها این حق را به خود می‌دهند تا دخالت کرده و از این رو زن را مورد خشونت خود قرار دهند. بنابراین، بخشی از شبکه روابط اجتماعی ممکن است به نظام خویشاوندی برگردد، بخشی به گروه همسالان و بخشی هم به دیگرانی که به واسطه تصورات ذهنی که از حضور زنان در فضاهای اجتماعی دارند و اینطور تصور می کنند که زنان باید در فضاهای مشخصی شرکت کنند، بازمی‌گردد. زنان هم با توجه به مشارکت خود در این فضا و در گروه‌های مختلف ممکن است با انواع قضاوت‌ها و برچسب‌ها رو به روشوند و از این رو دچار مسائل و مشکلاتی شوند.
معصومه نصیری معاون باشگاه مدیریت رسانه و توسعه سواد رسانه‌ای یونسکو ایران نیز در این باره به پژوهشگر ایرنا می‌گوید: بحث تعریف انگاره‌ها و کلیشه‌هایی که زن را در موقعیتی قرار می‌دهد که بروز و ظهور و مطلوبیت آن برساخته از شبکه‌های اجتماعی شود و او فشارهای روحی، روانی و حتی اقتصادی را در خودش تحمل کند، بدین منظور که وی به نظام مطلوبیت و کلیشه‌های ذهنی که شبکه‌های اجتماعی برایش ساخته‌اند، نزدیک شود، بسیار مهم است؛ زیرا عدم مطابقت با این انگاره‌ها سبب می‌شود که فرد خود را دارای عیب و نقص بداند. نکته دیگر تعریف هویت‌های جدید از زن و در واقع جابه‌جایی هویت‌های مبتنی بر اتفاقات در سطح و مولفه‌هایی در سطح است که باز از نوع خشونت علیه زنان محسوب می‌شود. زیرا اگر زنان نتوانند آن موقعیت ذهنی و یا واقعی را به دست آورند و یا به خوبی از عهده آن برآیند، احساس تحقیرشدگی و نامطلوبی به آنها دست می‌دهد که این موارد از مصادیق نوین خشونت علیه آنها در فضای اجتماعی و شبکه‌های اجتماعی است.
نصیری افزود: شبکه‌های اجتماعی در ذات خود گونه‌های خاصی از فرهنگ را ترویج می‌کنند که این گونه جدید فرهنگی مبتنی بر مصرف بیشتر و ارائه الگوهایی است که جوامع را یکدست و یکسان می‌سازد. بنابراین ناخودآگاه در پلتفرم و اتفاقاتی که در آن اتفاق می افتد، جامعه زنان را به سمت دیده شدن و جلب توجه کردن و مورد تایید واقع شدن، سوق می‌دهد تا زنان بتوانند در آن بستر، موقعیت بهتری را برای خود تعریف کنند.
شبکه‌های اجتماعی در ذات خود گونه‌های خاصی از فرهنگ را ترویج می‌کنند که این گونه جدید فرهنگی مبتنی بر مصرف بیشتر و ارائه الگوهایی است که جوامع را یکدست و یکسان می‌سازد.وی گفت: البته خود زنان هم از این قاعده مستثنی نیستند. زنانی که نظام مطلوبشان به سرعت تحت تاثیر شبکه‌های اجتماعی تغییر می‌یابد، ناشی از تربیت‌هایی است که پیش از این باید برای آنان و از طریق خانواده اعمال می‌شد، اما متاسفانه چنین بستری فراهم نشده است.
چگونگی کنشگری زنان در فضای مجازی و خشونت علیه آنها
در سطح خرد می‌توان کنشگران و نحوه کنشگری آنها در فضای مجازی را از عوامل موثر خشونت علیه زنان دانست. ناآگاهی زنان، ورود آنها به برخی گروه‌ها، عضویت در پاره‌ای از شبکه‌ها و انتشار اطلاعات شخصی و در میان گذاشتن آنها با افراد ناآشنا، میتواند زمینه بروز انواع خشونت سایبری علیه زنان را فراهم کند.
در این زمینه «امیرمظاهری» دانشیار گروه جامعه شناسی واحد تهران مرکزی می‌گوید: می‌توان در یک دسته بندی کلی می‌توان گفت کنشگری زنان در فضای مجازی را در چهار گروه جای داد:
۱- افرادی که به صورت آگاهانه در فضای مجازی فعالیت می‌کنند. آنها دانش و آگاهی لازم را دارند و فعال هم هستند و مراقبت‌های لازم را هم انجام می‌دهند.
۲- بانوانی که آگاهانه اما منفعل در فضای مجازی بوده و تنها دریافت کننده و گیرنده معناها و محتواها هستند.
۳- زنانی که ناآگاهانه و فعالانه در این فضا قدم گذاشته‌اند. این افراد به واسطه مُد اجتماعی وارد این فضا شده و نمی‌دانند چطور باید حریم شخصی خود را حفظ کنند و به راحتی اطلاعات شخصی خود را در اختیار همگان قرار می‌دهند. معمولا این دسته از افراد هم بیش از سایرین در معرض آسیب و خشونت‌های سایبری قرار می‌گیرند.
۴- اشخاصی که ناآگاهانه و منفعلانه در این فضا حضور دارند.
امیرمظاهری همچنین افزود: می‌توان به ویژگی‌های زیستی و شخصیتی افراد هم اشاره کرد. اینکه فرد چه میزان درونگرا یا برون گرا است، چه میزان اعتماد به نفس دارد چه میزان دانش و آگاهی دارد،چه میزان به استعدادها و توانایی‌های خود واقف است و چنانچه تصورش بر این باشد که دارای این استعداد،توانایی و دانش است و در شبکه روابطی قرار بگیرد که این دسته از روابط را تجویز کنند، ممکن است باوجود داشتن این ویژگی‌های ذاتی سرکوب شود و اجازه این را ندهند تا کارش را انجام دهد. از طرفی بخشی از شرکت در این فضا و مشارکت در آن، ممکن است به شکل پنهانی و دور از اطلاع خانواده و آشنایان اتفاق بیفتد که در نتیجه انواع آسیب‌ها و انحرافات را برای فرد به همراه داشته باشد.
معصومه نصیری، معاون باشگاه مدیریت رسانه و توسعه سواد رسانه‌ای یونسکو ایران نیز در این باره می‌گوید: خانواده، دوستان و نوع کنشگری افرادی که در این فضا هستند، در بروز خشونت علیه زنان نقش دارند. برای مثال ممکن است طردشدگی زنان از خانواده منجر به این شود که کنشگری نامناسبی در فضای مجازی داشته باشند که همه اینها میتواند تعمیق کننده خشونت علیه آنها شود. یعنی فرد به افراد عامل خشونت در این فضا پناه می‌آورد، اعتماد می‌کند و خود اعتماد و عدم مراقبت از حریم خصوصی و اطلاعات شخصی میتواند منجر به خشوت‌های بعدی علیه زنان در شبکه‌های اجتماعی شود. بنابراین هم خود زنان می‌توانند دامن زننده خشونت شوند و هم سایر عوامل اجتماعی .
خانواده، دوستان و نوع کنشگری افرادی که در این فضا هستند، در بروز خشونت علیه زنان نقش دارند.خلاء قوانین مقابله با خشونت مجازی
امیرمظاهری، دانشیار دانشگاه آزاد دراین خصوص می‌گوید: در بحث خشونت علیه زنان در جهان واقعی هم قوانین و مکانیسم‌های مشخصی نداریم که به نوعی حافظ حقوق و منافع زنان باشد، بنابراین به نوعی در جهان واقعی هم این خلا وجود دارد. برای مثال حتی اگر دختر خانواده یا زنی بیاید از حقوق خود دفاع کند و حتی اگر دادگاه هم حکم بدهد، اما در نهایت می‌بینیم زنان بازنده می‌شوند. در انواع فیلم‌های تولید شده هم شاهد هستیم که زنان به جای اینکه برچسب مثبت بخورند، در نهایت برچسب مقصر و عامل می‌خورند که «خود تو چکار کردی که چنین رفتاری با تو شده است».این یکی از زمینه‌ها ودلایلی است که حتی اگر قوانین و مقرراتی هم در این زمینه باشد، اما به واسطه بسترهای فرهنگی و اجتماعی که از قبل وجود دارد، احقاق حق کامل عملیاتی نمی‌شود. در واقع زنان به دلیل ترس از برچسب‌ها حتی بسیاری از این خشونت‌ها را بازگو نمی‌کنند. بنابراین اگرچه در زمینه خشونت علیه زنان خلاء قانونی وجود دارد اما خلاء اجتماعی و فرهنگی مقدم بر آن است. ابتدا باید نظام نگرشی و فرهنگی اصلاح شود و بعد از آن است که می‌توان در سطح قانونگذاری قدم‌های محکمی برداشت. یعنی تا نگرش اجتماعی- فرهنگی درست نشود، حتی اگر قوانینی هم وضع شود، به طور کامل فایده نخواهد داشت.
اگرچه در زمینه خشونت علیه زنان خلاء قانونی وجود دارد اما خلاء اجتماعی و فرهنگی مقدم بر خلاء قانونی است. ابتدا باید نظام نگرشی و فرهنگی اصلاح شود و بعد از آن است که می‌توان در سطح قانونگذاری قدم گذاشت. یعنی تا نگرش اجتماعی – فرهنگی درست نشود، حتی اگر قوانینی هم وضع شود، به طور کامل افاده نمی‌کند. نصیری معاون باشگاه مدیریت رسانه و توسعه سواد رسانه‌ای یونسکو ایران هم دراین مورد می‌گوید: به طور قطع، قوانین می‌توانند راهگشا باشند، اما باید توجه داشته باشیم که قوانین تا به این جا منجر به پیشگیری نشده، حتی به توان‌افزایی یا ایجاد نگاه سلبی برای منع خشونت علیه زنان در فضای مجازی هم منجر نشده است. زیرا اکثر قوانین در این زمینه از نوع «پسینی» بوده‌اند. یعنی مجرمین سایبری متاثر از قوانین نبودند و برای همین می‌بینیم بسیار جسورانه نسبت به اقدامات خود پیش می‌روند و نگاه مبتنی بر ترس یا تهدید ندارند. بنابراین به نظر می‌رسد که قوانین، اقداماتی از نوع پسینی هستند. حتی وقتی شاهد خشونتی علیه زنان هستیم و پلیس هم وارد عمل می‌شود، به نظر می‌رسد قوانین بازدارنده یا مانع نبودند یا حتی خاصیت پیشگیرانه هم نداشتند.
در رابطه با پیگیری قانونی خشونت‌ها در فضای مجازی، بخشی از خطاها به خود زنان در این فضا بازمی‌گردد . از این نظر که به دلیل ترس‌های اجتماعی و نگاه‌هایی که ممکن است ایجاد شود، برخی زنان تمایل ندارند تا موضوع را قانونی دنبال کنند. بنابراین به نظر می‌رسد، بخشی از بحث خشونت علیه زنان به مراجع قضایی کشیده نمی‌شود. این در حالی است که به منظور یک اصلاح قانونی حتما باید یک اصلاح اجتماعی در بین زنان و خانواده ها اتفاق بیفتد تا سطح آگاهی‌ها افزایش یابد و آن را مبنی بر رسوایی یا حقارت ندانند.
راهکار چیست؟
اینترنت و فضای مجازی دنیای جدیدی را پیش روی زنان قرار داده است که در کنار تمامی مزایایی که با خود به همراه دارد، می‌تواندبه دلیل وجود خشونت سایبری، تهدیدی جدی برای آنها محسوب شود. از این رو به منظور جلوگیری از این خشونت‌ها، راهکارهایی در دو سطح خرد و کلان پیشنهاد می‌شود:
در سطح خرد؛ نقش خانواده‌ها بسیار اهمیت دارد. برای مثال، خانواده‌ها می‌توانند از راهبرد توجه اجتماعی یعنی گوش‌دادن به مسائل، تاکید کردن، علاقه‌مند نمودن، تحسین و تشویق و اظهار برخی علائم مثبت استفاده کرده و موجب تقویت روحیه همبستگی و دوری از خشونت‌ورزی شوند.
درسطح کلان نیز دولت‌ها باید اشکال خشونت را با استفاده از ابزارهای فناوری به عنوان شکلی از خشونت علیه زنان به رسمیت شناخته و مکانیزم‌های قانونی، نظارت، پیشگیری و واکنش به این پدیده در سیاست‌های عمومی را بگنجانند. دولت‌ها همچنین می‌توانند از طریق ایجاد نهادهای ویژه و کارآزموده مانند اورژانس اجتماعی کشور، شکایت‌های مربوط به پدیده خشونت علیه زنان در فضای مجازی را دریافت و به آنها رسیدگی کنند.
سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف در جامعه نیز می‌توانند از طریق فرهنگ سازی، میزان آگاهی افراد را در رابطه با این نوع خشونت علیه زنان و نحوه پیگیری آن در مراجع قضایی، افزایش دهند و از طریق برنامه‌های مختلف سطح سواد رسانه‌ای کاربران را ارتقاء بخشند.
توجه به آمار شاکیان خشونت در فضای مجازی، رصد،پایش مستمر و تهیه گزارش‌های هدفمند و سیستماتیک در این خصوص میتواند به کارایی دولت‌ها برای مواجهه با این مساله نوپدید کمک کند. همچنین دولت‌ها می‌توانند با حمایت از طرح‌های پژوهشی در این زمینه و استفاده از نتایج و یافته‌های آنها اقدامات مناسب و درخوری در زمینه پیشگیری و تدوین و تکمیل قوانین انجام دهند.