ماه: خرداد ۱۴۰۰
اجرای طرح «بهارانه کتاب» در کتابفروشیهای هرمزگان
طرح بهارانه کتاب با تخفیف۲۰ درصدی خرید در کتابفروشیهای هرمزگان آغاز شد.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی هرمزگان گفت: این طرح به مدت یک هفته از امروز تا ۲۴ خرداد ادامه مییابد.
رضا کمالی زرکانی افزود: ۴ کتابفروشی پاتوق کتاب هرمزگان، فروش کتاب و محصولات فرهنگی بوکتاب، کتاب سرو بندرعباس و کتابسرای سروش بندرعباس در این طرح مشارکت دارند و امکان غیرحضوری برای مشتریان در سراسر استان نیز فراهم است.
وی گفت: در این دوره از طرح بهارانه کتاب ۱۴۰۰، حداکثر خرید برای هر خریدار دو میلیون ریال است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی هرمزگان افزود: کتابهای عمومی، دانشگاهی و کودک و نوجوان مشمول طرح میشوند، اما کتابهای آموزشی، کمک آموزشی، افست، فاقد شماره شابک، دارای شابک غلط و کتابهایی که در بانک اطلاعاتی خانه کتاب و ادبیات ایران ثبت نشده اند، مشمول طرح نمیشوند.
تایید اولین داروی آلزایمر در آمریکا
تنظیم کنندگان مقررات دارویی در ایالات متحده پس از حدود ۲۰ سال اولین داروی جدید بیماری آلزایمر را تایید کردند.
کارشناسان سلامت در انگلیس میگویند: اولین داروی بیماری آلزایمر پس از حدود ۲۰ سال توسط تنظیم کنندگان مقررات دارویی در ایالات متحده تایید شد که با این اقدام شرایط برای مصرف آن در انگلیس نیز فراهم می شود.
این دارو که با نام “آدوکانوماب” (Aducanumab) شناخته میشود به جای علائم آلزایمر، علت اصلی این بیماری را که شایعترین شکل زوال عقل است، هدف قرار می دهد.
هرچند برخی از محققان در مورد تاثیر بالقوه آن اختلاف نظر دارند زیرا در مورد نتایج بدست آمده در آزمایشات مطمئن نیستند.
با این حال سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) اعلام کرده است: شواهد قابل توجهی وجود دارد که نشان میدهد داروی آدوکانوماب، پلاک های آمیلوئید بتا را در مغز کاهش می دهد و این مزایای قابل توجهی برای بیماران خواهد داشت.
در ماه مارس ۲۰۱۹ آزمایشات بین المللی داروی آدوکانوماب که روی حدود ۳۰۰۰ بیمار در حال انجام بود، متوقف شد زیرا بررسی ها نشان داد که این دارو در کُند کردن روند تحلیل و ضعفِ حافظه و مشکلات تفکر، بهتر از داروهای دیگر عمل نمیکند.
اما اواخر همان سال یک شرکت آمریکایی دیگر موسوم به Biogen داده های بیشتری را تحلیل کرد و نتیجه گرفت که این دارو تا زمانیکه در دوزهای بالاتر تجویز شود، موثر است. بنابر اعلام این شرکت، این دارو به طور قابل توجهی سرعت تحلیل رفتنِ توانایی شناختی را کاهش می دهد.
به نقل از شبکه خبری بی بی سی، داروی آدوکانوماب، آمیلوئید را هدف قرار میدهد. پروتئینی که در مغز افراد مبتلا به آلزایمر توده های غیرطبیعی ایجاد میکند که می توانند به سلولها آسیب برسانند و زوال عقل را تحریک کنند و این عوارض شامل مواردی چون مشکلات حافظه و تفکر، مشکل در برقراری ارتباط و گیجی هستند.
بحران در تامین دوز دوم واکسن کرونا؛ روسیه و چین بدقولی کردند
«روند واکسیناسیون در ایران متوقف شده؟»؛ این سوالی است که در روزهای اخیر با نگرانی از سوی مردم پرسیده میشود. نگرانی از نرسیدن دوز دوم به کسانی که دوز اول را تزریق کردهاند، نگرانی از جان باختن روزانه مردم، نگرانی از پیک پنجم کرونا. گرچه علیرضا رییسی دو روز پیش اعلام کرد که دلیل تعلل در واکسیناسیون نرسیدن واکسن از خارج به کشور بوده اما عملا هنوز خبری از وارد شدن محموله جدید نیست و واکسنهای داخلی هم به تولید گسترده نرسیدهاند.
آنطور که علیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه شهید بهشتی میگوید در حال حاضر واکسن چندانی در کشور وجود ندارد و دلیل آن هم یک چیز است: بدقولی روسیه و چین در تحویل واکسن. اما او میگوید روند تزریق واکسن متوقف نخواهد شد؛ «به نظر میرسد محموله جدیدی از واکسن در هفته آینده به کشور وارد شود اما اگر وارد نشود باید فکر جدی در این باره کنیم و تصمیم چالشی را بگیریم. با مذاکراتی که صورت گرفته و قول و قرارهایی گذاشته شده که احتمالا مقداری واکسن از چین یا روسیه تحویل ایران شود. اما در هر صورت من فکر میکنم مشکل همچنان پابرجاست.»
ناجی امیدوار است با تولید گسترده واکسنهای داخلی واکسیناسیون تا آخر امسال تمام شود.
متن گفتگو با علیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروسشناسی دانشگاه شهید بهشتی را در زیر بخوانید.
خبرهایی مبنی بر توقف تزریق واکسن در کشور منتشر شده که البته وزارت بهداشت توضیحاتی در این باره داده است. آیا واقعا در حال حاضر واکسنی در کشور پیدا نمیشود؟
متاسفانه به خاطر بدقولیهایی که شرکتهای تولیدکننده واکسن مثل چین و روسیه کردهاند، دسترسی به واکسن برای ما بسیار بسیار سخت شده است. از طرف دیگر صندوق کواکس هم به خاطر مشکلاتی که در دنیا وجود دارد دست ما را از سهمیه واکسنی که باید به ما میداد، خالی گذاشته است. کشور هندوستان هم به خاطر مشکلات خودش و یا دلایل دیگری که ممکن است باشد، از تحویل واکسن به ما خودداری کرده است. واکسن کالای استراتژیکی شده است که کشورها درباره آن با هم رقابت خیلی شدید دارند. تولیدات به اندازه احتیاجی که در دنیا وجود دارد، نیست. روسیه هم توانایی تولید واکسن اسپوتنیک به مقدار خیلی زیاد را ندارد، کشورهای دیگر هم پیش خریدهای زیادی کردند اما هنوز دریافت نکردهاند. چین هم به تعداد زیادی از مردم خودش روزانه واکسن تزریق میکند. بطوریکه چند روز پیش در یک روز ۱۹ میلیون واکسن تزریق کرده است. همه اینها دست به دست هم داده و باعث بدقولی در تحویل واکسن به ایران شده است.
یعنی عملا روند تزریق متوقف خواهد شد؟
روند تزریق متوقف نخواهد شد. ما یا بالاخره با منابع خارجی یا منابع داخلی واکسیناسیون را ادامه دهیم ولی در هر حال الان واکسن زیادی در کشور نیست و به نظر میرسد محموله جدیدی از واکسن در هفته آینده به کشور وارد شود اما اگر وارد نشود باید فکر جدی در این باره کنیم و تصمیم چالشی را بگیریم.
با این وضعیت چه اقداماتی از سوی ایران صورت گرفته که بشود واکسن تامین کرد؟
با مذاکراتی که صورت گرفته و قول و قرارهایی گذاشته شده که احتمالا مقداری واکسن از چین یا روسیه تحویل ایران شود. اما در هر صورت من فکر میکنم مشکل همچنان پابرجاست و ما باید یک فکر اساسی برای این موضوع کنیم.
چه فکر اساسیای؟
با توجه به این موضوع با شروع به تولیدات داخلی کردیم و میدانیم که کارآزماییهای بالینی تولیدات داخلی ما هم در واقع در آن زمان مناسبی که باید انجام میشد انجام نشده است. باید پیش برویم و ببینیم وضعیت به چه صورت خواهد شد. در هر صورت باید نتیجه ترایالهای واکسن های ایرانی را داشته باشیم تا بتوانیم تصمیم گیری کنیم. الان پیشروترین واکسنی که در ایران هست، واکسن پاستور و کوبا است که الان در فاز سه قرار دارد. دوز اول آن را تزریق کردهاند و از هفته پیش وارد تزریق دوز دوم هم شدند. پارتنر کوبایی خلاف ما که هنوز در مرحله تزریق اولیه این واکسن هستیم، توانستهاند یک میلیون تزریق در کشورشان داشته باشند. ما با توجه به شرایطی که در آن قرار داریم میتوانیم از تجربیات کوباییها استفاده کنیم. همچنین باید با سرعت بیشتری تریال مربوط به واکسن برکت هم انجام شود و به سمت فاز سه برود. ساده انگاریهایی درباره تولید واکسن ایرانی صورت گرفت و به زمان بندیای که اعلام شده بود وفادار نماندند. اما شرایط الان ما بیشتر به بدقولی شرکتهای تولیدکننده برمیگردد.
خانم محرز گفته بودند کسانی که دوز اول واکسنشان را زدهاند و حالا همان واکسن برای دوز دوم موجود نیست میتوانند واکسن برکت را تزریق کنند. این کار ممکن است؟
اگر مثلا کسی در دوز اول واکسن سینوفارم تزریق کرده باشد اگر مجبور شویم میتواند واکسنهای داخلی مثل واکسن برکت را تزریق کنند. برکت جزو واکسنهایی است که پلتفرمش مثل واکسن سینوفارم، ویروس کشته شده است و بیشترین قرابت را با سینوفارم دارد. اما نقصانی که در این زمینه وجود دارد این است که ما هیچ شواهدی برای اینکه اگر دوز اول تزریق شده واکسن سینوفارم و دوز دوم برکت باشد، نداریم. البته منطقا به نظر میرسد که این کار را میشود انجام داد اما شواهدی نداریم. کشورهای مختلف در حال آزمایش واکسنهای میکس هستند. مثلا در انگلستان طرحی اجرا کردند که دوز اول را آسترازنکا بزنند و دوز دوم را فایزر و یا برعکس. بالاخره نتایجی از این آزمایش را به دست آوردند و میخواهند این کار را انجام بدهند. ما هم اگر مجبور شویم این کار را انجام دهیم باید شواهد کافی داشته باشیم و ببینیم چقدر این کار در بدن ایرانیها ایمنی لازم را ایجاد می کند.
یکی از نقدهایی که در این باره وجود دارد این است که مگر نباید دوز دوم واکسن را برای کسانی که دوز اول را تزریق کردند، نگه داشته میشد؟
ما به غیر از اسپوتینک که دو واکسن مختلف در وز اول و دوم است، دوز اول و دوم واکسنهای دیگر مثل آسترزنکا، سینوفارم یا بهارات با یکدیگر فرق چندانی نمیکند. اما اینطور نیست که ویالهای دوز اول و دوم با هم وارد شده باشند که بشود دوز دوم را برای تزریق بعدی نگه داشت. در تمام دنیا هم اینطور است که اول دوز اول را تامین میکنند.
اینکه گفته میشود خط تولید واکسن برکت شکست خورده و درواقع همان واکسن روسی یا چینی در حال تولید است چقدر حقیقت دارد؟
واکسن برکت یک واکسن غیرفعال است، واکسن اسپوتنیک یک واکسن رکتوری است. بنابراین دو تا چیز مختلف هستند و شاید بتوانیم بگوییم تکنولوژی به کار گرفته شده در واکسن برکت شبیه واکسنهای چینی است مثل سینوفارم. به علت مشکلات زیادی که روسیه در تولید واکسن داشته، سلول های مختلفی را که واکسن از آن ها تولید می کند در اختیار کشورهای دیگر قرار داده که آن ها هم بتوانند این واکسن را تولید کنند. در ایران هم دو تا شرکت این سلول های را دریافت کردند که یکی از این شرکتها، شرکت اکتوور است که دارد روی این موضوع کار می کند و مدتی است که این سلولها را تحویل گرفته و امیدواریم که طی یک ماه و نیم آینده به مرحله تولید برسد. یکی از شرکت های داخلی دیگر به نام سیناژن هم به خاطر ارتباط خوبی که داشته توانسته سلولهای اسپوتینک را از روسیه در اختیار بگیرد. شرکتهایی که در حال تولید واکسن هستند مثل برکت و پاستور-کوبا و واکسن رازی و واکسن سیناژن در حال گذراندن مراحل مختلف هستند. من خواهشی هم از مردم دارم که مشارکت در تریال های واکسن های داخلی داشته باشند. در هرحال ما باید توجه بیشتری به این موضوع می کردیم تا زودتر به تولید می رسیدیم اما مشکلات زیاد است. امیدواریم کووکس هم آسترازنکا را تحویل دهد و روسیه و چین هم واکسنها را تحویل دهند تا انشالله تولدات داخلی بالا برود. واکسن برکت به نظر میرسد که تا آخر تیرماه سه میلیون دوز و تا اواخر تابستان ماهی ۱۵ الی ۲۰ میلیون دوز را تحویل دهد.
با این توصیفات میتوانیم تا پایان سال همه مردم را واکسینه کنیم؟
اگر تولید به آن مقداری که پیش بینی شده است پیش برود ما با سرعت بخشیدن به واکسیناسیون میتوانیم تا پایان سال همه مردم را واکسینه کنیم. ما تجربههای خوبی در گذشته داشته ایم مانند واکسن سرخچه و سرخک. الان اگر میبینید سرعت واکسیناسیون پایین است به خاطر این است که واکسن زیادی در دست نداریم.
کسانی که داوطلب تزریق واکسن شدهاند تا به حال عوارضی داشتهاند؟
شما حتی اگر آب مقطر هم در سطوح بالا تزریق کنید با عوارض روبرو میشوید. همه واکسنهای موجود در دنیا عوارض داشتهاند اما عوارض معمولی است. تب و بدن درد و درد محل تزریق و … از عوارض مرسوم تزریق هر واکسنی است. تا الان که تریالهای انجام شده عوارض شدیدی که باعث مرگ در بین داوطلبان تزریق واکسنهای ایرانی شده باشد مشاهده نشده است.
تاریخ سازی دختر ایرانی با کسب مدال برنز
مسابقات وزنهبرداری قهرمانی جوانان جهان در ۲ بخش زنان و مردان در تاشکند ازبکستان برگزار میشود. یکتا جمالی در دسته ۸۷ کیلوگرم زنان ابتدا موفق به مهار وزنه ۸۵ شد و در ادامه توانست وزنه۹۰ کیلوگرمی را مهار کند. جمالی در ادامه پشت وزنه ۹۲کیلوگرمی قرار گرفت که برای مهار آن مشکلی نداشت.
جمالی با مهار این وزنه به مدال برنز رسید.
جمالی که در یکضرب موفق به کسب نخستین مدال زنان در رده سنی جوانان شده بود در حرکت دوضرب نیز ابتدا ۱۰۵ کیلوگرم را مهار کرد و در ادامه موفق شد بر وزنه ۱۱۱کیلوگرمی غلبه کند. کادر فنی برای حرکت سوم جمالی وزنه ۱۱۶ را در نظر گرفتند که وی توانست آن را مهار کند و مدال برنز دو ضرب را به دست بیاورد. همچنین یکتا جمالی در مجموع با ۲۰۸کیلوگرم توانست مدال برنز مجموع را هم به نام خود ثبت کند. به گزارش ایرنا جمالی نخستین وزنه بردار جوان ایرانی است که یکی از سکوهای مسابقات قهرمانی جهان را در این رده سنی (۲۰سال) فتح میکند. اکنون دریافت این مدال با ارزش توسط یکتا جمالی خوشحالی کاربران شبکههای اجتماعی را در پی داشته است.
یکی از کاربران در این مورد نوشته است: «دست و جیغ و هورا به افتخار یکتا جمالی دختر وزنهبردارمون که تونست مدال برنز قهرمانی جوانان جهان رو بدست بیاره خانوم جمالی دم شما گرم که شایستگی دخترای ورزشکارمونو به جهان ثابت کردی». کاربر دیگری گفته است: «به افتخار یکتا جمالی که تونست تو حرکت یک ضرب مدال برنز قهرمانی جوانان جهان رو کسب کنه. مدال یکتا جمالی به همه مبارک باشه». یکی دیگر از کاربران اینطور مینویسد: «توی روزهایی که حالمون خوش نیست؛ یه دختر ایرانی، یه دختر ۱۹ساله برای اولین بار توی تاریخ وزنهبرداری زنان، ایران رو به مدال جهانی رسوند و برنز جهان گرفت. ممنون یکتا جمالی که حالمون رو خوب کردی. مدالت اندازه تمام طلاهای المپیک چسبید بهمون». کاربران دیگر نوشته اند: «روزی تاریخی برای ورزش زنان ایران پس به افتخار یکتا جمالی»، «به افتخار یکتا جمالی کلاه از سر برداریم که اولین مدال جهانی وزنهبرداری بانوان رو برای ایران کسب کرد»، «خبر اولین مدال قهرمانی ورزنهبرداری بانوان جهان برای ایران توسط یکتا جمالی واقعا اشکم رو درآورد»
برگزاری عروسی و عزا مهمترین کانون انتشار کرونا در سیریک هرمزگان
دبیر ستاد مدیریت بیماری کرونا شهرستان سیریک گفت: در پی افزایش موارد مثبت مبتلایان به بیماری کرونا در شهرستان سیریک، جلسه ستاد مدیریت بیماری کرونا با حضور اعضا در سالن فرمانداری این شهرستان برگزار شد.
کاوه محمد امینی اظهار کرد: متاسفانه شاهد افزایش موارد مثبت مبتلایان به کرونا در گروه های سنی مختلف و همچنین موارد رو به افزایش بستری در بیماران هستیم که زنگ خطری برای سلامت شهروندان است و می طلبد تمام شهروندان نسبت به رعایت پروتکل های بهداشتی جدیت و حساسیت بیشتری داشته باشند.
محمد امینی تجمعات عروسی و عزا را مهمترین کانون انتشار بیماری در شهرستان عنوان کرد و افزود: برگزاری مراسم های عروسی، عزا و دورهمی های خانوادگی عمده ترین کانون انتشار بیماری کرونا و افزایش آمار مبتلایان در شهرستان است که انتظار می رود شهروندان این موضوع را به عنوان یک زنگ خطر جدی بگیرند.
محمد امینی با اشاره به همکاری و مشارکت بیشتر شهروندان در کنترل بیماری کرونا در شهرستان، تصریح کرد: برای قطع زنجیره انتقال بیماری باید تمام جامعه مشارکت داشته باشند و سهل انگاری و عادی انگاری در خصوص بیماری تبعات جبران ناپذیری برای سلامت شهروندان در پی خواهد داشت.
سرپرست شبکه بهداشت و درمان شهرستان سیریک شرکت نکردن در مراسم عزا و عروسی را مهمترین توصیه بهداشتی در راستای قطع زنجیره انتقال کرونا دانست و خاطرنشان کرد: با توجه به وضعیت نامطلوب استان و شهرستان های مجاور و شیوع بیماری در شهرستان انتظار می رود شهروندان با رعایت پروتکل های بهداشتی، عدم حضور در اجتماعات و مهمانی ها و همچنین استفاده از ماسک در قطع رنجیره انتقال بیماری در شهرستان مشارکت و همراهی داشته باشند.
رئیس ستاد مدیریت مبارزه با بیماری کرونا در این جلسه گفت: موارد رو به افزایش بیماری کرونا در شهرستان نگران کننده است که نشان از بی توجهی و سهل انگاری شهروندان نسبت به شیوع بیماری کرونا ست.
احمد جمالدینی با تاکید بر اینکه رعایت پروتکل های بهداشتی وظیفه تک تک ماست افزود: متاسفانه شاهد هستیم افرادی دانسته در شهر و روستاها اقدام به برگزاری مراسم های عروسی بدون رعایت پروتکل های بهداشتی می کنند که با تجمع افراد در این مراسم ها، شاهد شیوع روز افزون کرونا و افزایش بیماری در شهرستان هستیم.
فرماندار شهرستان سیریک تاکید کرد: به منظور کاهش میزان مبتلایان و جلوگیری از انتقال ویروس کرونا، برگزاری هر گونه مراسم ها و تجمعات به مدت ۱۰ روز در شهرستان ممنوع است و محدودیت های تردد و صنوف در این شهرستان اجرا خواهد شد.
جمالدینی در خصوص رعایت پروتکل های بهداشتی به اصناف تصریح کرد: تمام صنوف غیر ضروری به مدت یک هفته تعطیل خواهند شد و صنوف ضروری ملزم به رعایت پروتکل های بهداشتی هستند و در صورت مشاهده هر گونه تخلف، صنوف مربوطه به مدت یک هفته پلمپ خواهد شد.
رئیس ستاد مدیریت کرونای شهرستان سیریک از شهروندان خواست حساسیت بیشتری نسبت به رعایت پروتکل های بهداشتی داشته باشند تا با همت همگانی بتوانیم در قطع زنجیره انتقال بیماری و عبور از شرایط فعلی موفق باشیم.
سالانه ۳۰۰هزار سقط جنین غیرقانونی در ایران انجام میشود
وزارت بهداشت:
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت با بیان اینکه طرح غربالگری ناباروری در ۶ شهر کشور بهصورت پایلوت در دست اجراست، گفت: سالانه ۳۰۰هزار مورد سقط جنین غیرقانونی در کشور انجام میشود!
دکتر سید «حامد برکاتی»، مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت در یک روم با موضوع کاهش جمعیت در ایران در کلاب هاوس درباره آمار سقط جنین در کشور گفت: سه نوع سقط جنین وجود دارد که شامل سقطهای قانونی، جنایی و خودبهخودی است.
وی افزود: سالانه حدود ۱۲ هزار درخواست برای سقط جنین قانونی به پزشکی قانونی ارسال میشود که از این تعداد، بر اساس استانداردهای موجود، کمتر از ۹۰۰۰ سقط قانونی با تشخیص پزشکی قانونی و بر اساس قوانین کشور انجام میشود.
برکاتی ادامه داد: در وزارت بهداشت درباره سقط جنایی که غیرقانونی است بررسیهایی صورت گرفته است که آمارهایش در حال نهاییسازی است اما آخرین برآوردی که از سقط جنین غیرقانونی داریم این است که سالانه بیش از ۳۰۰ هزار سقط جنین غیرقانونی در کشور انجام میشود که مدیریت آن، چندوجهی و بهعهده ارگانهای مختلف از جمله وزارت بهداشت است.
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت در پاسخ به این سؤال که «آیا تعداد مراکز درمان ناباروری در کشور میتواند پاسخگوی نیاز زوجین نابارور باشد؟» بیان کرد: در زمان حاضر نزدیک به ۱۰۰ مرکز درمان ناباروری در کشور داریم که مراکز سطح ۳ هستند و خدمات تخصصی و پیشرفته به زوجین نابارور ارائه میکنند.
وی ادامه داد: نیازی که احساس میشود، برای مراکز سطوح پایینتر است یعنی نیاز به مراکزی داریم که متخصصین زنانی که دورههای کوتاهمدت گذراندهاند در سطوح پایینتر خدمات درمانی ارائه کنند تا زوجین نابارور زودتر غربالگری و شناسایی شوند و بتوانند با خدمات درمانی ابتداییتری موفق به باروری شوند.
اجرای پایلوت برنامه غربالگری ناباروری در ۶ شهر کشور
برکاتی افزود: برنامه غربالگری ناباروری و ادغام آن در نظام شبکه در دست اجراست و شاخصهای آن در حال بارگذاری در سامانه سیب است؛ در ۶ شهرستان بهصورت پایلوت این طرح اجرا میشود و مراکز سطح یک و دو نیز در حال گسترش است و دورههای کوتاهمدتی تعریف شده است تا در شهرستانهای کشور که جمعیت زیادی ندارند و نیازی نیست که مراکز فوقتخصصی را در آنها تأسیس کنیم، با سطحبندی تعریفشده بتوانیم خدمات تشخیصی زودهنگام و درمانی را به زوجین ارائه کنیم.
وی با اشاره به اینکه مجلس شورای اسلامی در طرح تعالی منابع مورد نیاز برای افزایش جمعیت را در نظر گرفته است؛ اظهار امیدواری کرد که با اجرای این طرح بتوان مشکل کاهش جمعیت را رفع کرد.
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر افزایش جمعیت کشور تصریح کرد: ما از سال ۹۶ دستورالعملهایی را که در جهت تحدید جمعیت نوشته میشد تغییر داده و ابلاغ کردهایم؛ در خصوص دستورالعملهای غربالگری نیز تغییراتی صورت گرفته است که تا چند ماه دیگر ابلاغ میشود اما باید توجه داشت که تنها متولی حوزه جمعیت وزارت بهداشت نیست و در طرح تعالی در مجلس شورای اسلامی، به سایر مباحث نیز پرداخته شده است. وی یادآور شد: بحث جمعیت دو بال دیگر نیز دارد که یکی شرایط فرهنگی و دیگری بخش اقتصادی است؛ من فکر میکنم نهادهای فرهنگی و اقتصادی در جهت افزایش جمعیت آنطور که باید، عمل نکردهاند.
سلامت مادر و کودک با مصرف کافی ید
اهمیت بیولوژیکی ید شرکت در ساختمان هورمون های تیروئید است. کمبود ید عملکرد تیــروئیـد را دچار اختلال نموده و بر حسب اینکه این کمبود در چه زمانی حاصل شود و نیز بر اساس شدت کمبود آن عوارض و تغییرات حاصله را تحت عنوان اختلالهای ناشی از کمـبود ید تقسیم بنــــدی می کنند.
یــــد، در شکل طبیعی خود در آب دریاها، گیاهان آبزی، برخی از مواد معدنی و خاک وجود دارد و بعنوان یک ریز مغزی نقش حیاتی در بقـــای انســـان بازی می کند. این عنصر کمیاب برای رشد و نمو فرد، بخصوص رشد و تکامل عصبی- روانی جنین در طول زندگی داخل رحمی و تا دو سال پس از تولد مــــورد نیـــاز مـــیباشد . کمبود ید، از طریق ایجاد اختلال در رشد و تکامل مغز، میلیونها نفر از جمعیت جهان را در معرض خطر قرار داده است.
با توجه به چرخه ید در طبیعت که منجر به کاهش ید موجود در خاک در طی سالیان متمادی می گردد انسانهای ساکن در کره خاکی بطور مستمر در معرض خطر کمبود دریافت ید قرار دارند.
کمبود ید ساده ترین مشکل تغذیه ای جوامع می باشد که میتوان با تامین ید مورد نیاز روزانه افراد آن را کنترل نمود . دریافت ناکافی ید در زمان بارداری ممکن است سبب بروز عوارض در مادر و اختلال تکاملی سیستم عصبی جنین و نوزاد گردد.
نقش ید در تکامل سیستم عصبی در دوران زندگی جنینی و نوزادی با مطالعات انجام شده در زمینه کمبود ید در زمان بارداری و بروز تاخیر رشد فیزیکی – عصبی، شناختی- رفتاری و همچنین بروز کرتینیسم ( عقب ماندگی ذهنی بارز توام با درجات مختلفی از کوتاهی قد ،کری و لالی و سفت و سخت شدن عضلات ) در موارد کمبود شدید آن به خوبی به اثبات رسیده است.
تغییرات عمده در عملکرد غده تیروئید در زمان بارداری طبیعی و شیردهی شامل افزایش تولید هورمون تیروئید، افزایش دفع ادراری ید، ترشح ید در شیر مادر و نیاز جنین به ید است.
در طول شش ماه اول بارداری جنین بطور کامل وابسته به هورمون تیروئید مادری است زیرا تیروئیـــد جنین تا هفته ۱۳ الی ۱۵ بارداری فعالیت هورمون سازی ندارد با ورود جنین به سه ماهه آخر بارداری تیروئید او توان هورمون سازی را پیدا نموده اما هنوز برای این فعالیت نیازمند ید از طریق مادر است. نوزادانی که از شیر مادر استفاده می کنند نیز نیازمند ید در شیر مادر و در نتیجه دریافت ید مواد غذایی توسط مادرشان هستند. بنابراین زنان در دوران بارداری و شیر دهی به منظور حفظ سوخت و ساز طبیعی و همچنین انتقال هورمون تیروئید و ید به جنین و نوزاد نیاز به ید بیشتری دارند.
شایعترین پی آمد کمبود ید که در طول تکامل جنین و اوایل نوزادی بروز می کنند شامل سقط جنین” مرگ داخل رحمی جنین” آنومالی های مادرزادی و تاخیر شدید و غیر قابل برگشت فعالیت های مغزی می باشند. در مناطق با دریافت کافی ید‘ غده تیروئید زنان باردار برداشت ید را به منظور تامین نیازهای افزایش یافته، افزایش می دهد اما در مناطق دچار کمبود ید چنین سازو کارهای تطا بقی ممکن است حادث نشوند.
مطالعات اخیر نشان می دهند که حتی در مناطقی که بیش از یک دهه از کفایت ید رسانی جمعیت عمومی آنها گذشته زنان باردار این جوامع ید کافی دریافت نمی کنند. بطور ایده آل ذخیره ید داخل غده تیروئید زنان قبل از باردار شدن باید با مصرف نمک ید دار به حد کافی برسد لذا توصیه مبگردد که تمام زنانی که در سن باروری بوده و تمایل به بارداری داشته باشند، نه تنها در مناطق دچار کمبود ید، بلکه در مناطق با دریافت ید کافی نیز باید روزانه ۱۵۰ میکرو گرم مکمل ید در یافت نمایند. این توصیه توسط سازمان بهداشت جهانی و سازمان یونیسف مورد تصدیق قرار گرفته است .
برنامه مکمل یاری با ید از سال ۱۳۹۶ درکشور آغاز شده است . در این برنامه به تمام زنان کشور در سن باروری از حداقل سه ماه قبل از بارداری و در تمام طول مدت بارداری و شیردهی مکمل حاوی ۱۲۵ میکروگرم ید تجویز میگردد.
توصیه نهایی به آحاد جامعه نیز آن است که فقط از نمک ید دار تصفیه شده در حد متعارف استفاده نموده زیرا به مقدار کافی ید داشته و فاقد هر گونه ناخالصی است لذا کاملا بدون ضرر و عوارض جانبی است. هیچوقت از نمک دریا و سنگ نمک که تبلیغات نادرستی در مورد مصرف آنها می شود استفاده نکنند زیرا اولا به مقدار کافی حاوی ید نبوده و بعلت داشتن فلزات سنگین و آلودگی با آلاینده های شیمیایی کارخانجات صنعتی که وارد آب دریاها و اقیانوس ها میشوند بسیار مضر بوده و با خطر ایجاد سرطان همراه هستند . مصرف نمک ید دار برای همه افراد جامعه از دوران کودکی تا کهنسالی ضروری است.
بیست و پنجم ماه مه هر سال، مطابق با چهارم خرداد، روز جهانی تیروئید نامگذاری شده که شعار این روز در سال ۲۰۲۱-۱۴۰۰ مادر کودک ید ( Mother Baby Iodine ) انتخاب شده است .
اهمیت پیشگیری از کمبود ید و عوارض جبران ناپذیر آن
کمیته درون بخشی با محوریت اطلاع رسانی در خصوص اهمیت پیشگیری از کمبود ید و عوارض جبران ناپذیر آن و زیان های استفاده از نمک های غیراستاندارد؛ با حضور معاون فنی مرکز بهداشت و مسئولین واحدهای بهبود تغذیه، بیماری های غیرواگیر، سلامت محیط، آموزش سلامت در دفتر معاونت این مرکز برگزار شد.
مهندس مسعود دادرس معاون فنی مرکز بهداشت شهرستان بندرعباس گفت: کمبود ید و اختلالات ناشی از آن با طیف وسیعی از مشکلات بالینی به عنوان یکی از مشکلات بهداشتی تغذیه ای کشور ایران به شمار می رود.
راضیه جعفری مسئول واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت شهرستان بندرعباس عنوان کرد: نقش ید در تکامل سیستم عصبی در دوران زندگی جنینی و نوزادی؛ کمبود ید در زمان بارداری و بروز تاخیر رشد فیزیکی- عصبی، شناختی – رفتاری و همچنین بروز کرتینیسم (عقب ماندگی ذهنی بارز توام با درجات مختلفی از کوتاهی قد، کری و لالی و سفت و سخت شدن عضلات ) در موارد کمبود شدید آن است.
وی افزود: دریافت ناکافی ید در زمان بارداری ممکن است سبب بروز عوارض در مادر و اختلال تکاملی سیستم عصبی جنین و نوزاد گردد.
مسئول واحد بهبود تغذیه مرکز بهداشت شهرستان بندرعباس ابراز کرد: بسیاری از زنان در دوران بارداری نه تنها در مناطق دچار کمبود ید بلکه در مناطق با دریافت کافی ید نیز دچار کمبود ید هستند.
وی با توجه اهمیت دریافت کافی ید در دوران بارداری و شیردهی تاکید کرد: مصرف نمک یددار یه تنهایی در تامین ید مورد نیاز دوران شیردهی و بارداری کافی نیست و نیاز زنان در این دوران باید از طریق مصرف مکمل یدوفولیک حاوی ۱۵۰ میکروگرم ید برطرف گردد.
راضیه جعفری به شهروندان توصیه کرد: فقط از نمک یددار تصفیه شده در حد نیاز استفاده نموده و هیچگاه از نمک دریا و سنگ نمک که تبلیغات نادرستی در مورد مصرف آن ها می شود استفاده نکنند. وی تصریح کرد: این نمک ها؛ به مقدار کافی حاوی ید نبوده و به علت داشتن فلزات سنگین و آلاینده های شیمیایی بسیار مضر بوده و خطر ایجاد انواع سرطان ها را به همراه دارد.