توصیه‌هایی برای بارداری کم‌خطر در سنین بالا

برخی زنان اولین بارداری خود را در سن ۳۵، ۳۶ یا ۳۷ سالگی تجربه می‌کنند و برخی در سنین بالاتر به دنبال دومین بارداری یا بچه سوم و چهارم خود هستند اما به گفته یک متخصص زنان و زایمان، اولین بارداری در سنین بالا خطرناک است و بارداری دوم، سوم و چهارم در سنین بالا خطر بسیاری کمی خواهد داشت.

مطالعات نشان می‌دهد که افراد ممکن است به دلایلی پدر و مادر شدن را تا ۳۵ سالگی یا بیشتر به تعویق بیندازند. این دلایل عبارت‌اند از مشکلات اقتصادی، رسیدن زنان به سطوح تحصیلات عالی، اشتغال و تغییرات فرهنگی و اجتماعی؛ گاهی حتی زنانی که به‌موقع ازدواج می‌کنند، ترجیح می‌دهند چندین سال پس از ازدواج، باردار نشوند که این خود عاملی برای بالا رفتن سن بارداری است. به‌طورکلی، تشکیل خانواده در سنین بالای ۳۵ یا ۴۰ سال در حال حاضر رایج‌تر از نسل‌های قبلی است؛ اما سؤال اینجاست که اگر بارداری بعد از ۳۵ سالگی طبیعی است، چرا متخصصان نسبت به بارداری در سنین بالا هشدار می‌دهند و ابراز نگرانی می‌کنند؟ بارداری در سن بالا چه خطراتی ممکن است داشته باشد؟ دکتر فرحناز عسکری، متخصص زنان و زایمان و نازایی در گفت‌وگو با خبرنگار ما به این سؤال پاسخ می‌دهد.

حداکثر سن بارداری اول، ۳۵ سال است

دکتر عسکری با اشاره به اینکه بهترین سن برای بارداری بین ۲۰ تا ۲۵ سال است، می‌گوید: «بارداری تا سن ۳۵ سالگی هم مشکلات خاصی ندارد اما بارداری بعد از سن ۳۵ سالگی ممکن است مشکلاتی برای مادر و جنین داشته باشد که این مشکلات قبلاً تا حدی با غربالگری قابل‌تشخیص بود.» این متخصص زنان و زایمان اضافه می‌کند: در حال حاضر، با توجه به افزایش سقط‌ها به دلیل غربالگری و تصویب حذف غربالگری، انجام آزمایش غربالگری اجباری نیست.

وی در خصوص غربالگری جنین توضیح می‌دهد: غربالگری در اوایل سه‌ماهه دوم بارداری یا انتهای سه‌ماهه اول بارداری نشان می‌داد که جنین دچار بیماری یا نقص است و سپس با انجام آزمایش دقیق‌تری به نام آمینیوسنتز به‌طور قطعی مشخص می‌شد که جواب آزمایش غربالگری درست نبوده و جنین سالم است.

عسکری با اشاره به مشکلات آمینوسنتز برای مادر و جنین می‌گوید: آمینوسنتز نیز ضررهایی داشت که باعث سقط‌جنین، خونریزی واژن، جراحت جنین ناشی از سوزن آمینیوسنتز و… می‌شد و با توجه به خطرات این آزمایش برای مادر و جنین در حال حاضر این آزمایشات در سطح کشور تقریباً کنار گذاشته‌شده است و با این اوصاف، باید خطر بارداری در سنین بالا را جدی‌تر گرفت.

 غربالگری قوت قلب مادران باردار بود

هم‌زمان با تصویب طرح حذف غربالگری اجباری، بسیاری به این طرح واکنش نشان دادند؛ عده‌ای این طرح را روشی مناسب برای افزایش جمعیت و جلوگیری از سقط‌های غیراستاندارد و غیرمتقن علمی دانستند و  برخی بر این باور بودند که مادر باردار باید از سلامت جنین خود مطمئن شود چراکه تولد کودک معیوب نه‌تنها برای خانواده بلکه برای جامعه نیز تبعات بسیاری دارد. اکنون باگذشت دو سال از تصویب این طرح، نه‌تنها مردم ‌به افزایش جمعیت تشویق نشده‌اند بلکه به گفته دکتر عسکری اغلب زنان بالای ۴۰ سال، دیگر از ترس ناقص بودن فرزندشان اقدام به بارداری نمی‌کنند.

او ادامه می دهد: اگرچه آزمایشات غربالگری مشکلاتی را به همراه داشت اما این آزمایشات برای زنان بالای ۴۰ سال قوت قلبی بود تا آنها از سلامت جنین خود اطمینان خاطر پیدا کنند و در صورت ناقص بودن جنین به‌صورت قانونی اقدام به سقط نمایند..

سن بارداری را به تأخیر نیندازید

مطالعات نشان می‌دهد که خطر مشکلات کروموزومی و شانس داشتن فرزند مبتلا به سندرم داون با افزایش سن مادر افزایش می‌یابد. این خطر، برای زنانی که در سن ۲۵ سالگی باردار می‌شود حدود ۱ در ۱۲۵۰ است و برای زنانی که در سن ۴۰ سالگی باردار می‌شود به حدود ۱ در ۱۰۰ افزایش می‌یابد. خطر بارداری در سن بالا تنها به این مسئله محدود نمی‌شود. دکتر عسکری می‌گوید بارداری در سنین بالا می‌تواند خطرات دیگری برای جنین در پی داشته باشد: به دلیل آنکه تخمک به مدت طولانی‌تری در معرض عوامل محیطی قرارگرفته است، فولیکول‌ها ممکن است ازنظر ژنتیک دچار جهش‌هایی شوند و این مسئله باعث می‌شود تا بچه‌ها در سن بالاتر ناهنجاری‌های بیشتری داشته باشند.

این متخصص زنان و زایمان تأکید می‌کند: \با توجه به حذف غربالگری اجباری بهتر است زنان در اقدام به بارداری تعجیل کنند زیرا بارداری در سنین بالا خطراتی مثل دیابت، فشارخون بارداری، بروز خونریزی، مسمومیت بارداری، سقط‌جنین و… را به همراه خواهد داشت.

خطر بارداری در سن بالا قابل‌تعمیم نیست

با توجه به هشدارها درباره بارداری در سن بالا، اغلب زنان می‌پرسند که آیا ممکن است فردی باوجود سن بالا مشکلی برای بارداری نداشته باشد؟

دکتر عسکری در پاسخ به این سؤال می‌گوید: «اگرچه بارداری در سن بالا می‌تواند خطراتی داشته باشد اما این قابل‌تعمیم به همه زنان نیست؛ در قدیم زنان حتی در سنین ۴۰-۵۰ سالگی باردار می‌شدند و مشکلی هم نداشتند و خطر بارداری در سن بالا بیشتر برای بارداری اول ایجاد می‌شود و خطر بارداری دوم، سوم و چهارم در سنین بالا بسیار کم است.» این متخصص زنان و زایمان ادامه می‌دهد: خطر بارداری همچنین برای زنانی که زمینه ژنتیکی دیابت، فشارخون و بیماری‌های زمینه‌ای دارند نیز می‌تواند خطرناک باشد.

آزمایش قبل بارداری در سنین بالا لازم است اما کافی نیست

برخی افراد قبل از اقدام به بارداری در سنین بالا تصورشان بر این است که با انجام آزمایش قبل بارداری می‌توانند متوجه ایجاد مشکل در دوران بارداری شوند؛ دکتر عسکری در این خصوص توضیح می‌دهد: هیچ آزمایشی قبل از اقدام به بارداری نشان نمی‌دهد که مشکل خاصی ایجاد می‌شود یا نه اما توصیه می‌شود همه گروه‌های سنی قبل از بارداری چکاپ انجام دهند تا قند، تیروئید و فشارخون کنترل شود و در صورت ابتلا به بیماری، داروها در طی بارداری مصرف شود تا مشکل حادتر نشود.

به کنترل وزن توجه کنید

عسکری برای بارداری کم‌خطرتر در سن بالا توصیه می‌کند: «قبل از بارداری حتماً چکاپ انجام شود تا بیماری‌های زمینه‌ای در فرد شناسایی‌شده و با دارو کنترل شود. همچنین کنترل وزن برای بارداری در سنین بالا بسیار حائز اهمیت است وزنان قبل از بارداری در سن بالا حتماً باید وزنشان را به سطح متعادلی برسانند.» او ادامه می‌دهد: ورزش و تغذیه سالم از دیگر مواردی است که باعث می‌شود تا زنان در سن بالا بارداری کم‌خطر و راحت‌تری داشته باشند.

فرصت بچه‌دار شدن را از دست ندهید

این متخصص زنان و زایمان در توصیه جدی به زنان و دختران جوان می‌گوید: در سن مناسب ازدواج کنید و حتماً قبل از ازدواج بامطالعه کتاب‌های روانشناسی، فایل‌های صوتی و کلاس‌های مشاوره آگاهی لازم برای یک زندگی مشترک را به دست آورید تا فرصت زندگی و بچه‌دار شدن را از دست ندهید.

عسکری در پایان تأکید می‌کند: همیشه وقت برای درس خواندن و کار کردن وجود دارد لذا با این بهانه‌ها بچه‌دار شدن را به تأخیر نیندازید. حتی مشکلات مالی هم دلیل موجهی برای بچه‌دار نشدن نیست چراکه بچه با مشکلات مالی بزرگ می‌شود اما شما هیچ وقت نخواهید توانست با پول و ثروت بچه خریداری کنید؛ پس خودتان را به خاطر مشکلاتی که به برکت حضور بچه قابل‌حل است، از لذت پدر و مادر شدن محروم نکنید.

راهکارهایی برای استفاده از رنگ در آپارتمان کوچک

اگر رنگی را دوست دارید و احساسی را که می خواهید به فضا منتقل می‌کند، آن را دنبال کنید تا متوجه لذتی که به ارمغان می‌آورد بشوید اما برای این کار، این تکنیک‌ها را در نظر بگیرید تا از نتیجه مطمئن باشید.

رنگ دیوارها، رنگ پرده‌ها و مبلمان، رنگ وسایل کوچک همه در حس خوبی که شما از فضای خانه خود می‌گیرید تاثیر دارند و در مقابل انتخاب اشتباه آنها فضای خانه را ناخوشایند و حتی کوچک‌تر خواهد کرد. برای فضاهای بزرگ‌ دستتان باز است و می‌توانید سراغ رنگ‌هایی متنوع بروید، اما برای فضاهای کوچک‌تر باید دقیق‌تر عمل کنید.

رنگ‌های ملایم در کنار هم ترکیبی آرامش‌بخش و البته زیبا ایجاد می‌کنند. رنگ‌ صورتی روشن، طیف رنگی کرم تا قهوه‌ای و طیف ملایمی از رنگ‌های نارنجی در کنار یکدیگر به روشنی فضا و زیبایی بصری آن کمک می‌کند. رنگ‌هایی خنثی مثل سفید، بِژ، خاکستری، عاجی و خاکی، در کنار هم هماهنگ به نظر می‌رسند و فضا را بزرگ‌تر نشان می‌دهند.

اگر آنها را با رنگ‌های مختلفی مثل سبز یا زرد ترکیب کنید، روشنایی بیشتری به فضا می‌دهند. انتخاب رنگ‌های طیف صورتی، بنفش و آبی‌ فضا را ملایم و آرامبخش می‌کنند. برخی کارشناسان طراحی داخلی توصیه می‌کنند جسور باشید، روشن باشید، گاهی استفاده از رنگ‌های تندتر بیشتر شبیه چیزی است که همیشه آرزویش را داشته‌اید.

اگر از دیدن رنگ‌های کرم و بژ خسته شده‌اید، این فکر غلط که جسور بودن در طراحی داخلی، قیمت خانه‌ را کاهش می‌دهد یا تغییر آن سخت است، را کنار بگذارید؛ شما بیشتر وقت خود را در خانه می‌گذرانید، پس چرا اجازه نمی‌دهید که باعث شادی شما شود؟

به حال و هوای دلخواهتان فکر کنید

وقتی به دکوراسیون یک اتاق فکر می‌کنید، با در نظر گرفتن حس و حالتان شروع کنید. آیا می‌خواهید فضایی آرامش‌بخش برای استراحت داشته باشید؟ یا به دنبال طراحی فضایی برای پذیرایی از مهمانان هستید؟ میکالا شارپ، طراح داخلی، می‌گوید: من همیشه با این شروع می‌کنم که این فضا چه احساسی را قرار است منتقل کند و می‌خواهم چگونه به نظر برسد.

اگر می‌خواهید فضایی آرام‌بخش ایجاد کنید، باید از رنگ‌های روشن‌تر استفاده کنید، اما این بدان معنا نیست که سفید تنها گزینه است. سایه‌های کمرنگ گزینه خوبی هستند که در با رنگ‌های پررنگ مبلمان یا پرده‌ها ترکیب می‌شوند. برای ایجاد حس آرامش، سایه‌های تیره‌تر و متعادل‌شده با مبلمان روشن را نیز در نظر بگیرید.

به چرخه رنگ ها نگاه کنید

رنگ می‌تواند بر احساس ما تأثیر بگذارد و جالب اینکه هیچ رنگی دقیقا یک تأثیر ثابت بر روی همه افراد ندارد. فرآیند طراحی خود را با فکر کردن بر روی یک چرخه رنگ شروع کنید و کمی آزمایش کنید تا ببینید چه ایده‌هایی به ذهنتان می‌رسد. برای این کار ابتدا باید یک رنگ پایه را انتخاب کنید که رنگ اصلی دکور شما خواهد بود و بعد رنگ‌هایی را که با آن جفت می‌شوند بررسی کنید.

شارپ، یکی از کارشناسان مشهور برنامه تغییر دکور تلویزیون انگلستان، می‌گوید: «اگر در مورد رنگ‌هایی که دوست دارید مطمئن نیستید، با نگاه کردن به چرخه رنگ و مطالعه اینکه هر رنگی چه احساس متفاوتی را برمی‌انگیزد، شروع کنید. برای مثال، رنگ سبز آرام‌بخش، تازه و طبیعی است، در حالی که رنگ قرمز قدرت، عشق و اشتیاق به همراه می‌آورد. البته این کار به جسارت بیشتری نیاز دارد.

تکنیک بلوکه کردن رنگ ها را امتحان کنید

ایده آسان‌تر این است که رنگ‌هایی را در نظر بگیرید که در کنار رنگ اصلی، انتخاب‌های پایه شما را تکمیل کنند. مثلا استفاده از دو یا سه رنگ دیگر که در همان طیف و چرخه رنگی هستند. رنگ‌های مختلف را می‌توانید با کمک تکنیک بلوکه کردن به کار ببرید. این تکنیک که در فشن و دیزاین بسیار به کار می‌رود از جفت کردن دو یا چند رنگ مختلف ایجاد می‌شود.

برای این کار می‌توانید در قسمت‌های بزرگ‌تری مانند اتصال دیوارها و سقف‌ها یا در انتخاب کابینت‌های دو رنگ آشپزخانه دست به خلاقیت بزنید. گورنر، طراح و برنده جوایز متعدد، می‌گوید: بلوکه کردن رنگ‌ها یک راه عالی برای تزریق رنگ و شخصیت به فضا است و باید با ذهنیتی خلاقانه و جسورانه به آن نزدیک شد.

نکته مهم در مورد بلوکه کردن رنگ این است که هیچ قانون واقعی‌ای وجود ندارد. با این حال، من توصیه می‌کنم دو یا سه رنگ را در نظر بگیرید و آنها را روی کاغذ پیاده کنید تا مطمئن شوید که نظر شما را جلب خواهند کرد. شارپ، مدیر هنری استودیوی طراحی، می‌گوید: رنگ‌ها بسیار پرانرژی هستند و واقعا این قدرت را دارند که خلق و خوی شما را بهبود بخشند و برای شما شادی، آرامش، آرامش یا هر چیزی که می‌خواهید به ارمغان بیاورند.

استفاده از رنگ چه در کاشی، سقف یا در فرش و مبلمان، دست شما را برای منعکس کردن شخصیتتان در سرتاسر خانه باز گذاشته است. می‌توانید قوانین رنگ و طراحی داخلی را دنبال کنید اما حقیقت این است که اگر رنگی را دوست دارید و احساسی را که می‌خواهید برای فضا ایجاد می‌کند، آن را دنبال کنید تا متوجه لذتی که به ارمغان می‌آورد بشوید.

بدغذایی در کودکان نگران‌کننده است؟

به گفته یک متخصص تغذیه، ملاک بدغذایی در کودکان انتظار و برآورد والدین نیست بلکه این نمودار رشد است که نشان می دهد یک کودک کم غذا است یا به اندازه کافی غذا می‌خورد.

تغذیه کودکان یکی از دغدغه‌های بزرگ والدین است؛ آن‌ها اغلب انتظار دارند که کودکشان همه غذاها را با میل بخورد اما حقیقت این است که غذا خوردن کودکان غیرقابل‌پیش‌بینی است. کودکان، یک روز ممکن است کم‌غذا بخورند، روز دیگر خوب و کامل غذا بخورند و یک روز هم شاید لب به غذا نزنند! عادات غذایی غیرقابل‌پیش‌بینی کودکان تا حدی طبیعی است اما گاهی همان یک روز بدغذا خوردن یا غذا نخوردن کودک، والدین را نگران می‌کند و آنها اغلب می‌پرسند که آیا بدغذایی کودک تأثیری در رشد او دارد یا خیر؟ دکتر عاتکه موسوی، متخصص تغذیه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا زندگی به این سؤال پاسخ می‌دهد.

کودکان باید متناسب با نمودار رشد پیش بروند

دکتر موسوی می گوید:«تفاوت رشد در سنین دبستان با دوران بلوغ متفاوت است و هورمون‌های بدن در سنین مختلف دچار تغییر و تحول می‌شود؛ این تغییر و تحول به این شکل است که ما از بچه ۳ تا ۱۰ سال، نباید انتظار رشد قد و وزن زیادی داشته باشیم؛ البته کودکان در این سن باید متناسب با نمودار رشدشان پیش بروند.» این متخصص تغذیه ادامه می‌دهد: متأسفانه ما در حال حاضر با مشکل اضافه‌وزن در کودکان مواجه هستیم لذا والدین یا پایش سلامت در مهد، مدرسه یا مرکز بهداشت باید نمودار رشد کودک را ارزیابی کنند تا متوجه شوند که کودک واقعاً دچار کم خوری است یا انتظار و برآورد والدین این‌گونه است.

غذا نخوردن را سنجش رشد قرار ندهید

گاهی والدین با این استدلال که کودکشان لاغر شده و چیزی نمی‌خورد همه تلاش خود را به کار می‌گیرند تا به‌زور به او غذا دهند؛ موسوی دراین‌باره متذکر می‌شود: باید توجه داشت که کودکان در سنین 3 تا 10 سال نمودار رشد زیادی ندارند؛ به همین دلیل میزان انرژی که کودکان در این سن نیاز دارند، شاید خیلی بالا نباشد و گاهی توقع والدین زیاد است؛ به‌عنوان‌مثال، گاهی مادر توقع دارد که کودکش همه‌چیز را بااشتها بخورد.

موسوی با تأکید بر اینکه والدین باید در رابطه با واحدهای مواد غذایی کودکان در سنین پایین آموزش ببینند، می‌گوید: والدین باید بدانند که کودکشان به چه مقدار انرژی نیاز دارد، این مقدار انرژی را از چه مواد غذایی باید تأمین کند و در صورت حذف یک ماده غذایی چه چیزی باید جایگزین شود.

این متخصص تغذیه، خوردن هله هوله در خانه را یکی از عوامل کاهش اشتها در کودکان می‌داند و می‌گوید: کودکان معمولاً به خوردن فست فود (سیب‌زمینی سرخ‌شده)، تنقلات و شیرینی‌جات تمایل دارند و این نوع خوراکی‌ها و میان وعده‌ها جلوی اشتهای کودکان را می‌گیرد لذا این نوع خوراکی‌ها باید در خانه محدود شود و از طرفی، سبک زندگی سالم و تغذیه سالم باید به کودکان آموزش داده شود.

موسوی می‌گوید سبک زندگی سالم والدین در تغذیه کودکان تأثیرگذار است: کودکان معمولاً در ذائقه از والدینشان تقلید می‌کنند لذا درصورتی‌که والدین عادت به خوردن غذاهای سالم داشته باشند و نسبت به انواع غذاها رغبت نشان دهند احتمال اینکه کودکشان دچار بدغذایی شود، کم خواهد بود.

والدین چه زمانی باید نگران غذا نخوردن کودکشان باشند؟

موسوی در پاسخ به این سؤال می‌گوید: برای ارزیابی رشد کودکان دو نمودار وزن و به‌ویژه قد مهم است. معمولاً در کودکان زیر سنین دبستان، نمودار رشد قد، سالی ۳-۴ سانت است و جهش رشد قد، از سنین ۱۱ سالگی بالا می‌رود.»

او با اشاره اهمیت شاخص قد در نمودار رشد افزود: کمبودهای تغذیه‌ای که منجر به عدم رشد قد در سنین پایین شود، آسیب‌رسان است ولی نمودار وزن از اهمیت کمتری برخوردار است لذا زمانی که کودک در سنین زیر ۲ سال ازنظر رشد دور سر و رشد قد و در سن زیر ۷ سال ازنظر رشد قد مناسب باشد -حتی اگر کمبود وزن داشته باشد- جای نگرانی برای کم‌غذایی وجود ندارد.

این متخصص تغذیه در ادامه تأکید می‌کند: اگرچه غذا نخوردن کودک در صورت رشدِ قدِ مناسب، نگران‌کننده نیست اما والدین باید در انتخاب غذای سالم دقت نمایند چراکه کودک قطعاً به واحدهای غذایی ازجمله سبزیجات، میوه‌ها، گوشت‌ها و مواد پروتئینی نیاز دارد و چنانچه کودک از خوردن واحدهای غذایی خاص امتناع کرد، والدین باید جایگزین مناسبی را در نظر داشته باشند.

به‌زور غذا دادن به کودک اثر روانی منفی دارد

یکی از اشتباهاتی که والدین اغلب هنگام غذا دادن به کودک مرتکب می‌شوند این است که زمانی که کودک از خوردن غذا امتناع می‌کند، والدین از روی نگرانی سعی می کنند  به‌زور و اجبار به او غذا دهند اما به گفته دکتر موسوی، این روش اثرات روانی منفی بر روی کودک می‌گذارد: به‌اجبار غذا دادن منجر به از دست دادن علاقه کودکان در هنگام غذا خوردن می‌شود و ممکن است وقتی آن‌ها بزرگ می‌شوند بیش‌ازحد یا کم‌غذا بخورند. همچنین تغذیه اجباری ممکن است منجر به از بین رفتن اشتهای طبیعی کودک شود.

این متخصص تغذیه ادامه می‌دهد: اگر بچه‌ای تمایل به خوردن غذا نداشته باشد، اصرار برای خوردن غذا جوابگو نیست مگر اینکه با زبان کودکانه برای او توضیح داده شود که “اگر غذا بخوری قدت بلند می‌شود، می‌توانی ورزشکار شوی، می‌توانی مثل فلان شخصیت موردعلاقه‌ات شوی و…” این عبارت‌ها می‌تواند در تمایل کودک به غذا خوردن اثرگذار باشد.

خودسرانه از مکمل‌های اشتهاآور استفاده نکنید

موسوی در خصوص استفاده از مکمل‌های اشتهاآور می‌گوید: «گاهی استفاده از مکمل‌ها ضروری است؛ به‌عنوان‌مثال، زمانی که کودک برای مدت طولانی دچار اختلال رشد قد یا وزن می‌شود، والدین باید از مکمل‌های اشتهاآور استفاده کنند.»  او ادامه می‌دهد: چنانچه رشد کودک دچار مشکل نشده باشد، به جای استفاده از مکمل‌های غذایی بهتر است از راهکارهایی همچون صحبت کردن با کودک، تزیین غذا، تغییر الگوهای غذایی به سمتی که کودک تمایل به خوردن آن غذاها داشته باشد، مشارکت کودک در تهیه غذا و تشویق استفاده شود.

این متخصص تغذیه تأکید می‌کند: «اگرچه دسترسی به مکمل‌های غذایی اشتهاآور در داروخانه‌ها آزاد است اما اینکه هر بچه‌ای به کدام مکمل غذایی نیاز دارد قطعاً نیازمند ارزیابی متخصص است.» موسوی می‌گوید : در ابتدا متخصص باید تشخیص دهد که آیا کودک دچار کمبود وزن است یا خیر، چون گاهی کمبود وزن و اختلال خوردن در کودکان به دلیل اختلال خواب، یبوست، مشکلات انگلی و رفتارهای غلط خانواده اتفاق می‌افتد لذا لازم است این مسائل توسط متخصص تغذیه مورد ارزیابی قرار گیرد و سپس مکمل غذایی در صورت نیاز تجویز شود.

ابتلا به شپش به طبقه اجتماعی افراد ارتباط ندارد

سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان:

سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان گفت: همزمان با فصل پاییز و آغاز مدارس همچنین فعال شدن مراکز تجمیعی شاهد پدیده شپش سر یا همان آلودگی انسان با شپش هستیم که این موضوع سراسر دنیا را با چالش مواجه کرده است.

دکتر فاطمه نوروزیان در تشریح این خبر، افزود: در ایران سالانه شاهد بیش از صد هزار مورد درگیری با شپش سر بخصوص درکودکان مقطع ابتدایی هستیم.

نوروزیان با اشاره به اینکه خانم ها نسبت به آقایان بیشتر درگیر این موضوع هستند؛ اظهار کرد: به طور کلی اگر بخواهیم در مورد شپش صحبت کنیم شپش حشره ای است که بدون بال و خونخوار است و بعنوان یک انگل محسوب می شود؛ انگل ها موجوداتی هستند که برای زنده ماندن نیاز به زندگی در کنار یک موجود زنده دیگر دارند.

وی اظهار کرد: میزبان شپش، سر خود انسان است؛ شپش لابه لای موها، تخم گذاری می کند و تخم شپش یا رشک به ساقه مو همان محلی که فولکول مو بیرون می آید متصل می شود. شپش سر می تواند تمامی نواحی سر را درگیر کند اما اولین جایی که درگیر می کند اصولا پشت گوش و ناحیه پس سر است زیرا عروق خونی بیشتری دارد و در مواقعی که آلودگی خیلی زیاد باشد می تواند کل موها را درگیر کند.

نوروزیان تصریح کرد: شپش حتی در آقایان می تواند محاسن را نیز درگیر کند ولی روی ابرو و پلک و مژه ها اصولا دیده نمی شود.

سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان با اشاره به چرخه زندگی شپش عنوان کرد: شپش از زمانی که تخم می گذارد تا زمانی که تبدیل به نوزاد شپش می شود هفت روز طول می کشد دو هفته هم طول می کشد تا این حشره بالغ شود و از زمانی که بالغ شود می تواند جفت گیری و تخم گذاری کند و در چرخه زندگی اش که تقریبا یک ماه است روزی چهار تخم  بگذارد و در یک ماهی که زنده است می تواند ۱۰۰ تا ۱۵۰ تخم در سری که آلوده هست بگذارد از این جهت  است که می گویم حتی اگر شپش وارد سر شود راحت می تواند فرد را دچار آلودگی شدید کند.

وی بیان کرد: راههای انتقال شپش در مدارس از طریق انتقال مستقیم و غیر مستقیم می باشد؛ راه انتقال مستقیم یعنی اگر بچه ها در کنار هم و در فاصله کم بنشینند چون تماس بسیار نزدیک است شپش از فرد آلوده به فردی که آلوده نیست منتقل می شود و این آلودگی هیچ ارتباطی به طبقه اجتماعی افراد ندارد و به راحتی قابل انتقال است. اما تماس غیر مستقیم به طور مثال روسری یا مقنعه، گل سر، کش مو و یا هر چیزی که به سر مربوط می شود حتی شال گردن و یا کلاه اگر آلوده باشد و در کنار وسایل فردی که آلوده نیست باشد شپش می تواند انتقال پیدا کند؛ حتی اگر از وسایل یکدیگر را استفاده نکنند قابل انتقال است. مثلا در مدارس که کمدی وجود دارد که همه شال گردن ها در آن نگهداری می شود و یا در رختکن استخر، رختکن حمام های عمومی و یا هر مکانی که مشترک باشد همین موارد باعث انتقال این حشره از فرد آلوده به فردی که آلوده نیست می شود.

دکتر نوروزیان عنوان کرد: سه مورد  تحت عنوان فرد مشکوک، فرد محتمل و فردی که تشخیص قطعی داده شده بعنوان موارد تشخیصی وجود دارد.مشکوک: مثلا فرد یا کودکی که زیاد سرش را می خاراند بخصوص پشت گوش و پس سر خود را، محتمل: یعنی این کودک یا دانش آموز خراش هایی را در سرش دارد که با خارش خود موجب زخم سر شده باشد، تورم غده لنفابی چه پشت گوش و چه زیرگردن و تشخیص قطعی دیدن رشک یا تخم شپش است یا دیدن خود حشره شپش بالغ.

وی اظهار کرد: طرح غربالگری کودکان در مدارس توسط همکاران بهداشتی ما در بهداشت مدارس انجام می شود و کودکان را قبل از شروع مدارس معاینه می کنند بعد از پیدا کردن کودکان آلوده درمان خانوادگی انجام می شود. در درمان تاکید می شود حتما درمان خانوادگی صورت گیرد. درمان اگر فقط برای فرد آلوده باشد قطعاً درست جواب نمی دهد و دوباره فرد آلوده می شود.

نوروزیان تصریح کرد: عوارض شپش در افراد آلوده شامل: خارش شدید سر است زیرا شپش چون خونخوار است وقتی می خواهد خون بخورد قطعاً پوست سر سوراخ می شود و از بزاق خود ماده ایی وارد سر می کند که باعث می شود خون در سر لخته شود همین موضوع باعث سوزش و خارش می شود.

سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان افزود: وجود  این مشکل در دانش آموزان باعث می شود بی خوابی داشته باشد و صبح در کلاس درس سرحال نباشد و این از یک بعد دیگر بسیار حائز اهمیت است که ما برای درمان اقدام فوری انجام دهیم.

مهمترین راهکار درمانی این است که درمان باید کامل و جمعی انجام پذیرد. اگر یک دانش آموز آلوده باشد باید تمام دانش آموزان مرتب چک شوند؛ یک نکته بسیار مهم زمانی که یک دانش آموز آلوده مشاهده شد به هیچ عنوان کرامت دانش آموز و خانواده اش نباید زیر سوال برود. هر فردی با هر سطح اجتماعی و فرهنگی می تواند به شپش آلوده شود.

وی با اشاره به چگونگی انتقال شپش از حیوانات خانگی به انسان گفت: حیوانات خانگی با جا به جا کردن شپش می توانند موجب آلودگی شوند اما شپشی که مخصوص انسان است و از انسان به انسان منتقل می شود اما حیوانات می توانند ناقل باشند یعنی باعث انتقال شوند حیوانات می توانند آلوده نباشند اما باعث انتقال می شوند.

دکتر نوروزیان با اشاره به روش های درمانی صحیح و اصولی شپش سر تاکید کرد: به هیچ عنوان از مواد شیمیایی سمی و خطرناک در درمان استفاده نشود. شنیده ها حاکی از آن است که برخی افراد از سموم کشاورزی استفاده می کنند که به شدت خطرناک است و تاکید می شود به جد از این اقدام خودداری شود. همچنین استفاده از سس مایونز و تجویز های خانگی توصیه نمی شود. فقط از محلول و لوسیون ها که پزشک تجویز می کنند استفاده شود. از بین بردن رشک (محلول ۵۰ درصد سرکه را در ۵۰ درصد آب حل نموده ) موها را به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه به محلول آغشته کنید و بعد با شانه دانه ریز شانه بزنید.

برای تقویت حافظه چه بخوریم؟

اگر احساس فراموشی می‌کنید، ممکن است این مشکل ناشی از کمبود خواب یا دلایل دیگری همچون ژنتیک، سطح فعالیت بدنی و شیوه زندگی و عوامل محیطی باشد. با این حال، شکی نیست که رژیم غذایی نقش مهمی در سلامت مغز دارد و باید این موضوع را مورد توجه قرار داد.

«شکی نیست که رژیم غذایی نقش مهمی در سلامت مغز دارد و یک رژیم غذایی مناسب، جریان خون خوب در مغز را موجب می‌شود. بسیار شبیه آنچه می‌خواهید برای تغذیه و محافظت از قلب خود بخورید. تحقیقات نشان داده است که رژیم غذایی مدیترانه‌ای کمک می کند تا مغز در دوران پیری شکل خود را حفظ کند و این نوع رژیم منجر به بهترشدن عملکرد شناختی، حافظه و هشیاری می‌شود.

با اضافه‌کردن این مواد غذایی به رژیم غذایی خود حافظه‌تان را تقویت کنید:

سبزیجات بخورید

این پیام را هرگز فراموش نکنید. سبزیجات کافی مصرف کنید به خصوص کرفس، کلم بروکلی، کلم، سبزیجات تیره که به بهبود حافظه کمک می‌کنند. در ساندویچ‌هایتان از کلم برگ یا بروکلی استفاده کنید. بروکلی تفت‌داده‌شده گزینه خوبی در کنار ناهار و شام است.

انواع توت‌ها و گیلاس شیرین مصرف کنید

توت‌ها به‌خصوص توت‌های رنگ تیره مانند تمشک، زغال اخته و گیلاس منبع غنی از آنتوسیانین‌ها و دیگر فلاونوئیدها هستند که می‌توانند عملکرد حافظه را افزایش دهند. شما می‌توانید از این میوه‌ها به عنوان یک میان‌وعده همراه با ترکیب غلات یا به صورت پخته در دسر به عنوان یک منبع غنی از آنتی‌اکسیدان استفاده کنید. البته این مزایا در توت‌ها و گیلاس‌های تازه، یخ‌زده و خشک‌شده وجود دارد.

به میزان کافی اسیدهای چرب امگا ۳ دریافت کنید

امگا ۳ برای سلامت مغز ضروری است. اسیدهای چرب امگا ۳، به خصوص دکوزاهگزانوئیک اسید یا DHA ممکن است به بهبود حافظه در جوانان کمک کند. غذاهای دریایی، جلبک‌ها و ماهی‌های چرب از جمله ماهی قزل‌آلا، ماهی تن، ساردین‌ها و شاه‌ماهی از بهترین منابع اسید چرب امگا ۳ هستند. مصرف هفته‌ای دو بار ماهی توصیه می‌شود. اگر نمی‌توانید ماهی را بخورید، با یک متخصص تغذیه مشورت کنید تا گزینه‌های دیگر غذایی و مکمل‌ها را برای شما در نظر بگیرد. شما می‌توانید اسیدهای چرب امگا ۳ را از روغن ماهی، جلبک دریایی و مکمل‌های جلبکی دریافت کنید.

گردو بخورید

اثرات مفید گردو برای قلب برای همه آشکار است. توجه داشته باشید که گردو باعث بهبود عملکرد شناختی مغز می‌شود. گردو به اندازه یک مشت به عنوان یک میان‌وعده برای رفع گرسنگی مناسب است.

چگونه کودکان صبوری داشته باشیم؟

صبر داشتن مهارتی است که کم‌کم و در طول زندگی به‌ دست‌می‌آید و مانند هر مهارت دیگری نیاز به تمرین دارد. در اینجا تمرین‌هایی پیشنهاد شده که با توجه به سنین مختلف می‌توانید با کودک خود داشته باشید.

صبر و شکیبایی یکی از مهارت‌هایی است که باید از دوران کودکی به فرزندان آموزش داده شود تا در بزرگسالی و در مواجهه با مشکلات و ناکامی‌ها بتوانند بهترین راه را برای برون‌رفت از مشکلات پیدا کنند. داشتن کودکان صبور یکی از موهبت‌هایی است که هر خانواده‌ای می‌تواند داشته باشد.

کودکان صبور به نسبت دیگر کودکان، بهتر می‌توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند و از پس مشکلات بربیایند. آنها یاد می‌گیرند چطور نوبت را رعایت کنند و منتظر بمانند، بدون اینکه عصبانی شوند و از کوره دربروند. بچه‌هایی که از کودکی صبوری را یاد گرفته‌اند در آینده افراد موفق‌تری خواهند بود و در دوران تحصیل نیز به نسبت دیگر دانش‌آموزان موفق‌تر هستند.

صبر داشتن مهارتی است که کم‌کم و در طول زندگی به‌ دست‌می‌آید. این مهارت نیز همانند هر مهارت دیگری نیاز به تمرین دارد. هیچ کودکی از بدو تولد صبور به دنیا نمی‌آید و با گذشت زمان و در خانواده یاد می‌گیرد که خواسته‌های خود را به تعویق بیندازد و صبر کند تا زمان مناسب برای به‌دست‌آوردن خواسته‌هایش فرا برسد.

به‌ گفته ندا محمدعلی، روانشناس، بهترین سن برای آموزش غیرمستقیم صبوری به کودکان بین ۲ تا ۳سالگی کودک است که این آموزش تا ۷سالگی نیز باید به‌صورت غیرمستقیم ادامه داشته باشد. اما درخصوص کودکان زیر دو سال باید حواسشان را از چیزهایی که می‌خواهند و برایشان مناسب نیست، پرت کنیم.

در این سن کودکان به‌زودی حواسشان به موضوع جدید پرت می‌شود و زود فراموش می‌کنند که تا چند لحظه قبل چه درخواستی داشته‌اند. او می‌گوید: یکی از کارهایی که می‌توانیم با کودکان بالای ۳ سال انجام دهیم این است که با انجام برخی کارهای تشویقی و یا بازی‌کردن، صبرکردن را به کودکان (با تکرار و تمرین) آموزش دهیم. یکی از این کارها ستاره‌بازی است.

برای این کار، یک جدول می‌کشیم و در ازای هر کار خوبی که فرزندمان انجام داد به او یک ستاره می‌دهیم و می‌گوییم که مثلا در ازای دریافت هر ۵ ستاره می‌تواند پاداش بگیرد. این پاداش می‌تواند خرید بستنی مورد علاقه کودک، کتاب‌خریدن و یا درست‌کردن غذای مورد علاقه‌اش باشد. والدین باید به این نکته توجه کنند که پاداشی که برای فرزندشان در نظر می‌گیرند خیلی هم گران‌قیمت و… نباشد و در حد زندگی روزمره کودکشان باشد.

صبوری در گذر زمان

بچه‌ها هنوز از گذر زمان درکی ندارند و متوجه نیستند که فرق بین ۵دقیقه صبرکردن با نیم‌ساعت صبوری‌کردن، چقدر است اما می‌توان به آنها آموزش داد که بتوانند گذر زمان را درک کنند. مثلا می‌توان عقربه بزرگ ساعت را به آنها نشان داد و گفت وقتی عقربه روی عدد ۸ قرار گرفت می‌توانیم با همدیگر بازی کنیم؛ یا مثلا به جای اینکه به او بگوییم تا ۲۰دقیقه دیگر ناهار آماده می‌شود، بگوییم زمانی که سرخ‌کردن سیب‌زمینی‌ها تمام شد می‌توانیم با هم ناهار بخوریم.

می‌توانیم به او تأکید کنیم که تا رسیدن زمان مناسب می‌تواند با ماشین‌هایش به‌تنهایی بازی کند، پازلش را تکمیل کند و یا نقاشی بکشد. در این صورت کودک به‌مرور یاد می‌گیرد که برای رسیدن به خواسته‌اش باید صبر کند و در عین حال زمان انتظار برای رسیدن به خواسته‌اش نیز به بطالت نمی‌گذرد.

والدین صبور، کودکان صبور دارند

والدین باید خودشان اهل صبر و مدارا باشند تا بتوانند این مهارت را به فرزندشان هم آموزش دهند. بچه‌ها با مشاهده عکس‌العمل والدین یاد می‌گیرند که در موقعیت‌های مشابه چه عکس‌العملی داشته باشند. وقتی ما به‌عنوان والد زمانی که اینترنت قطع می‌شود شروع به شکوه و شکایت می‌کنیم و زمین و زمان را به هم می‌دوزیم یا وقتی می‌خواهیم به میهمانی برویم توقع داریم همان موقعی که ما انتظار داریم همه آماده شوند و در غیر این صورت شروع به پرخاشگری می‌کنیم، نباید از کودک خود انتظار صبوری داشته باشیم.

به همین دلیل است که روانشناسان معتقدند الگوی صبور بودن، کار بسیار سختی است و برای دستیابی به آن باید تلاش و تمرین کرد. صبر، یکی از مهارت‌هایی است که کیفیت آن به‌مرور زمان بهبود پیدا می‌کند و والدین و کودکان در کنار هم می‌توانند با یکدیگر تمرین کنند تا به مزایای صبر دسترسی پیدا کنند.

قانونمند شدن در دبستان

ندا محمدعلی می‌گوید: کودکان از سن پیش‌دبستان به بعد باید به‌ سوی قانونمندشدن پیش بروند. ‌در این سن، مدل گفت‌وگوی والدین و فرزندان باید قاطع، محکم و بدون تهدید و سرزنش و داد زدن باشد. مثلا اگر بچه خواسته‌ای دارد که والدین تشخیص می‌دهند نباید به آن خواسته برسد باید با قاطعیت و صدای آرام و البته بی‌تفاوت نسبت به جیغ‌وداد فرزندشان در موضوع مداخله کنند و به او بگویند که برای رسیدن به خواسته‌ای که دارد باید تا زمانی که والدین تشخیص می‌دهند، صبر کند.

به گفته این روانشناس، والدین در صورتی باید در زمان جیغ‌ودادزدن کودک خود مداخله کنند که احتمال خطر برای او وجود داشته باشد و مثلا کودک سر خود را به زمین یا دیوار می‌کوبد و در معرض خطر آسیب‌دیدگی قرار دارد. در این صورت باید کودک را نگه دارند و بدون هیچ عکس‌العمل احساسی، در چشم‌های کودک نگاه کنند و به او بگویند تا زمانی که رفتار خود را ادامه دهد هیچ کاری برایش انجام نخواهند داد.

چطور فرایند پیر شدن را به تأخیر بیندازیم؟

پیر شدن و  بروز علائم و نشانه‌های سالمندی در همه ما امری اجتناب‌ناپذیر است. ما در یک نقطه‌ای از زندگی آن را تجربه خواهیم کرد. با بالا رفتن سن، این نشانه‌ها در بخش‌هایی از اعضای بدن خیلی زودتر خود را نشان می‌دهد اما تغییر سبک زندگی می‌تواند روند پیر شدن در این اعضا را به تأخیر بیندازد.

وقتی صحبت از پیری به میان می‌آید، ممکن است سؤالات خاصی در ذهن ایجاد شود، مانند اینکه چرا بدن ما پیر می‌شود و با پیری، چه اتفاقی در بدن می‌افتد؟ با افزایش سن، به دلیل تغییرات در سلول‌ها، شکل بدن به‌طور طبیعی تغییر می‌کند و این تغییرات منجر به تغییر در عملکرد و ظاهر می‌شود. بنابراین، عملکرد و ظاهر بدن تا حد زیادی به عملکرد سلول‌های درون بستگی دارد. در برخی از اندام‌ها، سلول‌ها می‌میرند و جایگزین نمی‌شوند؛ بنابراین، تعداد سلول‌ها کاهش می‌یابد. به‌طور مثال، تعداد سلول‌های بیضه‌ها، تخمدان‌ها، کبد و کلیه‌ها با افزایش سن به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.

وقتی تعداد سلول‌ها خیلی کم می‌شود، بخش‌هایی از اعضای بدن نمی‌تواند به‌طور طبیعی کار کند. البته تغییرات در سلول‌ها در سنین جوانی هم اتفاق می‌افتد اما بدن، در جوانی می‌تواند به‌سادگی بسیاری از این تغییرات را ترمیم کند یا ذخایر کافی برای جبران آن‌ها داشته باشد اما توانایی مقابله با این آسیب‌ها، با افزایش سن کاهش می‌یابد و  نشانه‌های پیری در برخی از اعضای بدن به‌سرعت نمایان می‌شود.

ضعف عضلانی، اولین نشانه سالمندی

با افزایش سن، استخوان‌ها ازنظر اندازه و تراکم کوچک می‌شوند و این مسئله، آن‌ها را مستعد شکستگی می‌کند. همچنین ماهیچه‌ها به‌طورکلی قدرت، استقامت و انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند – عواملی که می‌توانند بر هماهنگی، ثبات و تعادل بدن تأثیر بگذارند.

با تغییر در استخوان، مفاصل و ماهیچه‌ها، قد نیز ممکن است کاهش یابد. افراد معمولاً بعد از ۴۰ سالگی، هر ۱۰ سال تقریباً حدود یک سانتی‌متر از قدشان را از دست می‌دهند. کاهش قد پس از ۷۰ سالگی حتی سریع‌تر است و ممکن است به ۲.۵ تا ۷.۵ سانتی‌متر هم برسد. برای جلوگیری از کاهش قد و ارتقای سلامت استخوان، مفاصل و عضلات توصیه می‌شود:

-مقادیر کافی کلسیم دریافت کنید. آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی آمریکا (NAS) روزانه حداقل ۱۰۰۰ میلی‌گرم کلسیم را برای بزرگ‌سالان توصیه می‌کند. این توصیه برای زنان ۵۱ سال و بالاتر و مردان ۷۱ سال و بالاتر به ۱۲۰۰ میلی‌گرم در روز افزایش می‌یابد. منابع غذایی دارای کلسیم شامل لبنیات، کلم برو کلی، کلم پیچ و ماهی سالمون است.

-مقدار کافی ویتامین D دریافت کنید. مصرف روزانه توصیه‌شده ویتامین D برای بزرگ‌سالان تا سن ۷۰ سال ۶۰۰ واحد و برای بزرگ‌سالان بالای ۷۰ سال ۸۰۰ واحد است. بسیاری از افراد مقادیر کافی ویتامین D را از نور خورشید دریافت می‌کنند. منابع دیگر عبارت‌اند از ماهی قزل‌آلا، تخم‌مرغ، شیر غنی‌شده با ویتامین D و مکمل‌های ویتامین D.

-فعالیت بدنی را در برنامه روزانه خود قرار دهید. ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، آهسته دویدن، تنیس، بالا رفتن از پله‌ها و تمرینات وزنه‌برداری می‌تواند به شما کمک کند تا استخوان‌هایتان را قوی کنید.

اثرات جزئی افزایش سن بر حافظه

افزایش سن، اثرات جزئی بر حافظه دارد؛ مثلاً، افراد مسنِ سالم و فاقد بیماری آلزایمر ممکن است نام‌ها یا کلمات آشنا را فراموش کنند اما به منظور ارتقای سلامت روانشناختی توصیه می‌شود:

فعالیت بدنی را در برنامه روزانه خود قرار دهید. فعالیت بدنی باعث افزایش جریان خون به‌کل بدن ازجمله مغز می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد که ورزش منظم با عملکرد بهتر مغز مرتبط است و استرس و افسردگی را کاهش می‌دهد – عواملی که بر حافظه تأثیر می‌گذارد. از نظر ذهنی فعال بمانید. فعال ماندن ذهنی می‌تواند به تقویت حافظه کمک کند. با کتاب خواندن، انجام بازی‌های فکری و یادگیری یک فعالیت مثل سفالگری، نقاشی و…حافظه خود را فعال نگه‌دارید.

افزایش سن بر عدسی چشم تأثیر می‌گذارد

در طول ۴۰ سالگی، دیدن اجسام نزدیک‌تر از حدود ۶۰ سانتی‌متر دشوار می‌شود. این تغییر در بینایی، به دلیل سفت شدن عدسی چشم اتفاق می‌افتد. با افزایش سن، دید در نورِ کم دشوارتر می‌شود؛ به‌طوری‌که افراد ۶۰ ساله اغلب برای خواندن، ۳ برابر بیشتر از افراد ۲۰ ساله به نور نیاز دارند اما برای جلوگیری از مشکلات چشمی در سنین بالا، لازم است:

به‌طور منظم معاینات چشمی انجام دهید و به توصیه‌های پزشک عمل نمایید.

به‌منظور محافظت از چشم در برابر نور خورشید، حتماً از عینک آفتابی یا کلاه نقاب‌دار استفاده کنید.

ظهور چین‌وچروک در میانسالی

با افزایش سن، پوست شما نازک می‌شود، خاصیت ارتجاعی کمتری پیدا می‌کند، شکننده‌تر می‌شود و بافت چربی زیرپوست کاهش می‌یابد. کاهش تولید روغن‌های طبیعی ممکن است پوست را خشک‌تر کرده و درنتیجه منجر به چین‌وچروک در پوست شود اما برای به تأخیر انداختن پیری پوست کافی است با استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده و کرم ضد آفتاب از پوست خود محافظت کنید.  ترک دخانیات از موارد مهم دیگری است که باید موردتوجه قرار بگیرد زیرا سیگار به‌خودی‌خود باعث آسیب‌های پوستی مانند چین‌وچروک می‌شود.

تغییرات وابسته به سن در سیستم قلبی عروقی

با افزایش سن، شایع‌ترین تغییری که در سیستم قلب و عروق اتفاق می‌افتد، سفت شدن رگ‌های خونی و شریان‌ها است که باعث می‌شود قلب برای پمپاژ خون از طریق آن سخت‌تر کار کند. همچنین تغییر ضربان قلب از دیگر تغییراتی است که در سن پیری شاهد آن خواهیم بود؛ به‌طوری‌که ضربان قلب در حالت استراحت تقریباً ثابت می‌ماند اما در طول فعالیت به‌اندازه قبل افزایش نمی‌یابد. این تغییرات خطر ابتلا به فشارخون بالا و سایر مشکلات قلبی عروقی را افزایش می‌دهد؛ برای ارتقای سلامت قلب در سنین پیری لازم است:

فعالیت بدنی را در برنامه روزانه خود قرار دهید. پیاده‌روی، شنا یا سایر فعالیت‌های بدنی متوسط ​​و منظم می‌تواند به حفظ وزن سالم و کاهش خطر بیماری قلبی کمک کند.

رژیم غذایی سالم داشته باشید. سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل، غذاهای پر فیبر و منابع پروتئین کم‌چربی مانند ماهی را انتخاب کنید. غذاهای حاوی چربی اشباع‌شده و نمک را محدود کنید.

سیگار نکشید. سیگار به سفت شدن رگ‌ها و افزایش فشارخون و ضربان قلب کمک می‌کند.

استرس را مدیریت کنید. استرس می‌تواند بر قلب تأثیر بگذارد لذا با انجام اقداماتی مانند مدیتیشن، ورزش یا گفتاردرمانی استرس را کاهش دهید.

به‌اندازه کافی بخوابید. خواب باکیفیت نقش مهمی در بهبود و ترمیم قلب و عروق خونی  دارد. هفت ‌تا نه ساعت خواب در شب را هدف‌گذاری کنید.

با این داروها آستانه تحمل‌تان را می‌کُشید!

معمولا درد به دنبال بیماری‌های مختلف، آسیب‌دیدگی یا انجام فعالیت‌های شدید فیزیکی ظهور می‌کند. میزان تحمل فرد در برابر درد با اصطلاحی به نام آستانه تحمل درد شناخته می‌شود. متخصصان می گویند شیوع استفاده از داروهای مسکن قوی آستانه تحمل در بیماران را به شدت کاهش داده است.

حتما نام داروهای OTC به گوشتان خورده است. داروهایی که از داروخانه بدون نسخه پزشک می‌توان تهیه کرد. بیشتر مسکن‌ها(ضد دردها) جزو این دسته داروها هستند. بیشترین فروش در بخش  OTC داروخانه‌ها مربوط به مسکن‌ها است. وقتی درد به سراغ افراد می‌آید به دنبال راهی برای تسکین آن هستند. با توجه به شواهد می‌توان گفت در ایران اولین گزینه مورد نظر برای تسکین و کنترل درد، پناه بردن به مسکن‌ها است. ایرانی‌ها معمولا در منزل حداقل یک نوع مسکن دارند. انواع مختلف داروهای مسکن مثل استامینوفن، ایبوپروفن، مفنامیک اسید و دیکلوفناک دارای کاربردهای مختلف هستند که تشخیص آن‌ها به عهده پزشک می‌باشد. وقتی یک داروی ضد درد را بدون تجویز پزشک مصرف کنیم، بدن خود را مقاوم می‌کنیم و آستانه تحمل را کاهش می‌دهیم. بسته به نوع و شدت درد باید مسکن‌های متناسب تجویز شود در غیر اینصورت مصرف داروهای غیر متناسب قطعا برای بدن مشکل‌ساز خواهد شد. دکتر ایرج خسرونیا رئیس جامع پزشکی متخصصان داخلی ایران در گفت‌وگویی با ایرنازندگی از آستانه تحمل درد و ارتباط آن با شیوع مصرف مسکن‌های قوی می‌گوید. اگر می‌خواهید در ارتباط با آستانه تحمل درد و عوامل موثر بر آن بیشتر بدانید در ادامه مطلب، این گفت‌وگو را بخوانید.

آقای دکتر بدن انسان چگونه با درد مقابله می‌کند؟

مراکزی در مغز انسان، وجود دارد که تا یک میزانی شروع درد را تحمل می‌کند و بعد با قرص‌های مسکن خیلی ضعیف هم می‌توان آن را تسکین داد. این مراکز بیشتر در نخاع و بصل‌النخاع هستند. اگر درد کم کم، قوی و ادامه‌دار باشد و مزمن شود ممکن است به این داروهای ضعیف، جواب ندهد و مجبور هستیم از داروهای مخدر یا قوی‌تر استفاده کنیم که این مراکز درد را از بین ببرد یا به اصطلاح ساکت کند و ما بتوانیم درد را تحمل کنیم و در واقع درد را احساس نکنیم.

آیا شیوع مصرف مسکن‌های قوی باعث ضعیف شدن آستانه تحمل درد می‌شود؟ شایع‌ترین عوارض مصرف خودسرانه مسکن چیست؟

افرادی که بدون تجویز پزشک برای آرام کردن درد خود از مسکن‌های قوی استفاده می‌کنند، اعتیاد پیدا می‌کنند و کم کم دیگر مراکز احساس درد به آن مقدار دارو جواب نمی‌دهد. مثل افراد معتاد که اوایل با مقدار بسیار کم مواد مخدر، حالت شادی به آن‌ها دست می‌دهد و کم کم باید مقدار آن را اضافه کنند، ارتباط مسکن‌ها با آستانه تحمل درد هم همین طور است. ابتدا با مقدار بسیار کم مسکن (دُز پایین) جواب می‌دهد ولی کم کم بدن عادت می‌کند و باید مقدار بیشتری مصرف کند. قطعا مصرف خودسرانه داروهای مسکن عوارضی برای قسمت‌های مختلف بدن نیز دارد که شایع‌ترین عوارض، خونریزی دستگاه گوارش است (از معده و اثنی عشر خونریزی پیدا می‌کنند) و حتی اگر تکرار شود منجر به بستری شدن در بیمارستان و فوت فرد هم شود. این است که باید سعی کنیم کمی در مقابل درد مقاومت کنیم و بدون تجویز پزشک مسکن مصرف نکنیم.

چه مواردی باعث کاهش آستانه تحمل درد می‌شود؟

فردی که بتواند در مقابل درد تحمل کند، با مقدار داروی کم می‌تواند تسکین پیدا کند اما گاهی افراد، ضعیف هستند و به محض داشتن کوچکترین دردی از مسکن استفاده می‌کنند. خود این کار باعث کاهش آستانه تحمل درد می‌شود. از طرفی درست است که داروی مسکن آن درد را آرام می‌کند اما ممکن است عارضه برای قسمت‌های دیگر بدن ایجاد کند.

آیا تغییرات دمایی تاثیری در آستانه تحمل درد دارند؟

بله، سرما و گرما به میزانی در آستانه تحمل درد تاثیر دارند. مثلا اگر شخصی آرتروز گردن دارد و باد سرد به گردن بزند یا در یک مکان سرد باشد، درد شدت پیدا می‌کند. همین طور سردرد و سینوزیت به محض این که باد سرد به سر بخورد این درد بدتر می‌شود.

استرس چه تاثیری در آستانه تحمل درد دارد؟

استرس باعث می‌شود که آستانه تحمل درد کاهش پیدا کند و فرد نتواند درد را تحمل کند. چون تصوری به فرد می‌دهد که فکر می‌کند درد شدت پیدا می‌کند. این باعث می‌شود در این حالت، استفاده از مسکن برای کنترل درد بیشتر شود و عارضه های متعدد این مسکن ها در استفاده بدون تجویز پزشک اجتناب ناپذیر است. انواع و اقسام مسکن ها در بازار وجود دارد که بدون نسخه در دسترس افراد است. بعضی از افراد بعد از استفاده از انواع مسکن‌های قوی که دیگر جواب نمی‌گیرند به مواد مخدر پناه می‌برند و متاسفانه معتاد می‌شوند.

همچنین استرس با تاثیری که روی بی‌خوابی شبانه دارد هم باعث کاهش آستانه تحمل درد می‌شود. در واقع اگر استرس نداشته باشیم، خواب شبانه خوبی خواهیم داشت و تحمل درد برای انسان راحت‌تر می‌شود.

آیا آستانه تحمل درد افراد با یکدیگر متفاوت است؟

بله صد در صد متفاوت است. تحمل درد، بستگی به ژنتیک دارد. بعضی افراد بدون مصرف دارو درد را تحمل می‌کنند. مثلا می‌بینیم که برخی افراد در طول عمر خود هیچ دارویی مصرف نکرده اند. آستانه تحمل درد این افراد با افرادی که مدام دارو مصرف می‌کنند قطعا متفاوت است. پس در واقع آستانه درد به سیستم اعصاب فرد بستگی داشته و خود افراد نقش چندانی در آن ایفا نمی‌کنند.

می‌توان آستانه تحمل درد را در مردان و زنان مقایسه کرد؟

این موضوع بستگی به خود فرد دارد. نمی‌توان گفت زنان یا مردان آستانه تحمل درد بالاتری دارند. البته معمولا زنان آستانه تحمل دردشان پایین‌تر است یعنی سریعتر به درد تحریک می‌شوند اما گاهی برخی زنان هم تحمل درد بالایی دارند. پس به طور کلی بسته به شخص دارد. مثلا کسی ممکن است دستش هم بشکند و هیچ دارویی مصرف نکند ولی یک شخص حتی تحمل درد یک ضربه را هم ندارد و شروع به خوردن مسکن می‌کند.

آیا راهکار کاربردی برای تقویت آستانه تحمل درد وجود دارد؟

معمولا باید شخص را از نظر روحی تقویت کرد. البته که قبلا هم اشاره کردیم که بیشتر ژنتیک است. برخی خانواده‌ها تحمل دردشان نسبت به خانواده‌های دیگر متفاوت است. به عادت از زمان طفولیت هم بستگی دارد.

گفته می شود که موسیقی و فعالیت های آرامبخش می تواند تحمل را در افراد بالا ببرد.متخصصان این موضوع را تایید می کنند؟

موسیقی حتی روی گیاهان و حیوانات نیز تاثیرات مثبت دارد. در مورد تحمل درد، فقط ممکن است به واسطه ایجاد حواس پرتی از درد، کمی کمک کند اما نمی‌توان گفت آستانه تحمل درد را خیلی تغییر می‌دهد.

آستانه تحمل درد در طول شبانه روز متفاوت است؟

آستانه تحمل درد  در شب با روز متفاوت است. اکثر دردها شب بیشتر احساس می‌شود پس می‌توانیم بگوییم که در ساعات شب آستانه تحمل درد افراد پایین‌تر است.

اصرار والدین به پزشکان برای تجویز آنتی بیوتیک به کودک/ آنفولانزا میکروبی نیست؛ آنتی بیوتیک لازم ندارد

رئیس اداره مراقبت از بیماری های واگیر وزارت بهداشت گفت: برای درمان بیماری آنفولانزا باید داروهای ضد ویروسی خاص خودش مصرف شود.

ابراهیم قادری گفت: بیماری آنفولانزا نیاز به مصرف آنتی بیوتیک ندارد. به طور کلی بیماری فردی که دچار سرماخوردگی های فصلی یا همان آنفولانزا می شود، میکروبی نبوده و بیشتر از نوع ویروسی است که نیاز به مصرف آنتی بیوتیک ندارد.

به گفته وی برای درمان بیماری آنفولانزا باید داروهای ضد ویروسی خاص خودش مصرف شود.

قادری ادامه داد:‌ در حال حاضر در سیستم بهداشتی و درمانی برای ۳۰۰ هزار بیمار دارو موجود است. این برای شرایطی است که بیماران در معرض خطر شدید بیماری قرار گرفته باشند. برای افراد عادی نیازی به مصرف داروهای ضد ویروسی خاص نیست و بیماران با خوردن مسکن و تب‌برها بهبود می یابند.

او افزود: همکاران ما به دلیل عوارض بیماران و برخی از مواقع به دلیل طولانی شدن مدت بیماری، تشخیص میکروبی بودن را می دهند و آنتی بیوتیک ها را تجویز می کنند. در کل سرماخوردگی های ویروسی نیازی به مصرف آنتی بیوتیک ندارند.

رئیس اداره مراقبت از بیماری های واگیر وزارت بهداشت گفت: تشخیص سرماخوردگی میکروبی با ویروسی از نظر بالینی سخت است؛ اما با توجه به در گردش بودن بیماری و اصرار والدین برای التیام زودتر کودکانشان، همکاران اقدام به تجویز آنتی بیوتیک می کنند. ضرورتی ندارد که همه مبتلایان این نوع داروها را مصرف کنند.

نویدِ زندگی‌بخش به بیماران سرطانی؛ واکسن سرطان پستان، اولین آزمایش انسانی را با موفقیت پشت‌سر گذاشت

محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن، واکسنی آزمایشی را تولید کرده‌اند که می‌تواند از انواع تهاجمی سرطان سینه پیشگیری کرده و حتی آن را درمان کند. سطح ایمنی واکسن جدید بالاست و فاز دوم آزمایشات مربوط به آن در سطح گسترده‌تری در حال انجام است.

الهه جعفرزاده: بنا به گزارش سازمان جهانی بهداشت، در دنیا بیش از هفت میلیون زن از سرطان سینه رنج می‌برند و همین امر این بیماری را به یکی از کشنده‌ترین سرطان ها تبدیل می‌کند.

در این میان فقط زنان قربانی این بیماری نیستند؛ بلکه مردان هم ممکن است به این سرطان مبتلا شوند؛ هرچند نادر است اما سرطان سینه در مردان هم منجر به مرگ می‌شود. بر اساس گزارش بنیاد ملی سرطان سینه، پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۲۰۲۲، بیش از ۴۳۰۰۰ زن و ۵۰۰ مرد در ایالات متحده ممکن است بر اثر سرطان سینه جان خود را از دست بدهند.

سرطان پستان قابل کنترل خواهد شد

خوشبختانه، طبق تحقیقات جدیدی که در مجله JAMA Oncology منتشر شده است، امکان کنترل کامل این بیماری خطرناک خیلی زود فراهم خواهد شد. مطالعات نشان می‌دهد که نتایج فاز اول کارآزمایی‌های بالینی انسانی بر روی واکسن سرطان سینه، موفقیت‌آمیز بوده است.

محققان از نتایج مثبت این آزمایشات خبر داده‌اند و این نوید را می‌دهند که این واکسن قادر است در درمان انواع متفاوت سرطان به طور مؤثر عمل کند.

دانشمندان اکنون مشغول انجام بررسی‌های مربوط به فاز دوم کارآزمایی بالینی روی واکسن سرطان سینه هستند. این فاز مدتی است که روی جمعیت بزرگ‌تری از مبتلایان آغاز شده و انتظار می‌رود که نتایج آن تا دو سال دیگر در دسترس قرار گیرد. به گفته محققان، در صورت موفقیت‌آمیز بودن فاز دوم، بلافاصله فاز سوم و نهایی کارآزمایی بالینی آغاز خواهد شد.

نویدِ زندگی‌بخش به بیماران سرطانی؛ واکسن سرطان پستان، اولین آزمایش انسانی را با موفقیت پشت‌سر گذاشت

تمام دردسرها زیر سر یک پروتئین سلولی است!

جمعی از محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن، آزمایشات فاز یک واکسن آزمایشی علیه سرطان سینه را انجام دادند؛ کارآزمایی‌ها نشان داد این واکسن در جلوگیری از رشد «گیرنده‌ی شماره۲ فاکتور رشد اپیدرمی (HER2)»، بسیار ایمن و مؤثر ظاهر شده است. گیرنده شماره 2 (HER2)، یک گیرنده انسانی است و رشد سلولی در سلول‌های طبیعی را تنظیم می‌کند. سلول‌های سرطانی که بیش از اندازه، گیرنده شماره ۲ فاکتور رشد اپیدرمی (HER2) تولید می‌کنند، ممکن است سریع‌تر رشد کنند و در سایر قسمت‌های بدن تکثیر شوند.

آمارها نشان می‌دهند حداکثر در ۳۰ درصد از مبتلایان به سرطان سینه، پروتئین «گیرنده شماره ۲ فاکتور رشد اپیدرمی» بیش از حد در سلول‌ها تولید می‌شود. حدود یک‌ سوم موارد ابتلا به سرطان سینه، دچار تولید بیش از حد این گیرنده هستند و همین موضوع، میزان ایمنی و مصونیت در این بیماران را کاهش می‌دهد. آن موارد از سرطان‌های پستان که با این شاخصه (+HER2) تشخیص داده شود، تهاجمی‌تر هستند و امکان بازگشت بیماری بعد از درمان در آنها بیشتر است.

در این کارآزمایی که از ۲۰ سال پیش آغاز شد، تیم تحقیقاتی ۶۶ مبتلا به سرطان پستان پیشرفته با مشخصه‌ی HER2 مثبت را برای آزمایش برگزیدند. سپس سه دوز مختلف از واکسن را با هدف ارزیابی اولیه و ایمنی‌سنجی در طولانی‌مدت، به داوطلبان تزریق کردند.

از آنجا که پروتئین های HER2 در انواع دیگر سلول‌های بدن نیز یافت می‌شوند، تیم تحقیقات یک برنامه نظارتِ ۱۰ساله برای بیماران طرح‌ریزی کرد که در طول این ۱۰ سال، بیماران تحت‌نظر قرار بگیرند تا اطمینان حاصل شود که این واکسن، صدمه‌ای به بافت‌های سالم بدن وارد نمی‌کند و عوارض بخصوصی در بر ندارد.

آیا تزریق این واکسن عوارض دارد؟

مِری دیسیس (Mary Disis)، نویسنده اصلی این مطالعه، در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: «نتایج تحقیقات ما نشان می‌دهد که این واکسن بسیار ایمن است». او در خصوص عوارض واکسن اشاره کرد: شایع‌ترین عارضه جانبی که در حدود نیمی از بیماران دیده شد، بسیار شبیه به عوارضی است که در رابطه با واکسن‌های کووید مشهود است؛ عوارضی همچون: قرمزی و تورم در محل تزریق. در برخی از موارد هم تب، لرز و علائمی شبیه آنفولانزا مشاهده می‌شود.

میزان اثربخشی واکسن در درمان سرطان چقدر است؟

در حالی که این فاز از آزمایشات در جهت ارزیابی میزان اثربخشی واکسن در درمان سرطان سینه طراحی نشده بود، دیسیس خاطرنشان می‌کند که در این کارآزمایی، علائم اولیه مؤثری مشاهده شده و این امید وجود دارد که این واکسن بتواند در درمان سرطان پستان اثرگذار باشد.

او به سی‌بی‌اس نیوز گفت: ۸۰ درصد از بیمارانی که طی مراحل آزمایشی واکسن را دریافت کردنده بودند، با گذشت ۱۰ سال، زنده هستند و بدون هیچ عارضه‌ای به زندگی خود ادامه می‌دهند.

مری دیسیس اظهار داشت: فقط حدود ۵۰ درصد از مبتلایان به سرطان سینه (با مشخصه‌ی HER2) می‌توانند بیش از ۵ سال زنده بمانند! شواهد حاصل از آزمایشات ما اثبات می‌کند که واکسن مذکور احتمالاً اثربخش بوده است.

برخی از سرطان‌ها تهاجمی هستند و در مقابل ایمونوتراپی (شیوه ای نسبتاً جدید در درمان سرطان) مقاومت می‌کنند. با این حال، محققان بر این باورند که این واکسن می‌تواند در پیشگیری یا درمان انواع مختلف سرطان سینه استفاده شود.

مرحله دوم آزمایش این واکسن اکنون در حال انجام است؛ این کارآزمایی، اثربخشی واکسن را در گروه بزرگتری از مبتلایان سرطان پستان HER2+ ارزیابی می‌کند.