دسته: سبک زندگی
این علائم نشان میدهد کودک شما کمبود ویتامین دی دارد!
پیشگیری و راه درمان چیست؟

کودکانی که دارای بیماریهایی مانند عفونت و نرمی استخوان هستند، ممکن است علت بیماری آنها کمبود ویتامین D در بدنشان باشد.
همه میدانیم که عقل سالم در بدن سالم است و امروزه یکی از کمبودهای رایج در کودکان، کمبود ویتامین D میباشد. هنگامی که کودک در رحم مادر در حال رشد است به این ویتامین نیاز دارد به همین علت مادر باید وعدههای غذایی متعادل و مغذی داشته باشد تا از رشد صحیح کودک مطمئن شود. حتی بعد از تولد و در طول زندگی نیز مصرف ویتامین D ضروری است. کمبود سطح طبیعی ویتامین D در کودکان باعث ابتلای آنان به نرمی استخوان خواهد شد. نرمی استخوان بیماریی است که باعث نرمی استخوانها و ناهنجاریهای اسکلتی میشود. این بیماری معمولا با کمبود کلسیم در خون همراه است که میتواند منجر به انواع ناهنجاریها و مشکلات شدید قلبی و دردناک شود. کمبود ویتامین D مادر با استفاده از یک رژیم غذایی سالم جبران خواهد شد.
به چه علت کمبود ویتامین D در کودکان مهم است؟
ویتامین D برای رشد کودکان حیاتی است. این ویتامین در نور آفتاب صبح زود قابل دریافت است. کمبود ویتامین D در کودکان باعث نرمی استخوان، سیستم ایمنی ناسالم، عفونت و آرتریت در نوجوانی میشود.
علل و عوامل ایجاد کننده کمبود ویتامین D در کودکان:
مصرف ناکافی از مواد مغذی
پوشیدن لباسهای به رنگ تیره.
قرار نگرفتن در معرض اشعه آفتاب
عدم استفاده از غذاهای حاوی ویتامین D مثل تخم مرغ
رشد بسیار سریع کودک. مثلا:کودکانی که با وزن کم (کمتر از ۲۵۰۰ گرم) متولد میشوند و پس از تولد رشد سریعی دارند، کودکانی که در دوران بلوغ هستند و رشدشان بسیار سریع میشود، در صورت عدم دریافت ویتامین D به مقدار کافی دچار کمبود این ویتامین میشوند.
کودکان دارای بیماریهای خاص که به علت عدم جذب ویتامین D دچار کمبود این ویتامین میشوند. مثلا در انواع بیماری هایی که با سوء جذب چربی همراه هستند.
مصرف برخی از داروها مانند داروهای ضد تشنج که در انواع صرع یا در تشنجهای دیگر مصرف میشوند، مثل فنوباربیتال یا فنی توئین نیز به علت مداخله در متابولیسم ویتامین D، بیمار را دچار کمبود این ویتامین میکند.
علائم و نشانههای کمبود ویتامین D در کودکان
گرفتگی عضلات، تشنج و مشکلات تنفسی
تاخیر در رشد دندانها
گریههای اذیت کننده کودکان
مستعد بودن به عفونتهای مختلف تنفسی
مشکلات تنفسی به علت نرمی قفسه سینه
رشد ضعیف و وزن کم
تضعیف ماهیچههای قلب
علائم معمولی نرمی استخوان مانند جمجمه نرم، پرانتزی بودن استخوانهای پا، پرش شدید پاها، درد مکرر ماهیچههای پا و ضعف عمومی بدن.
برخی منابع و غذاهای سرشار از ویتامین D عبارتند از :
غذا منبع اصلی مواد معدنی، ویتامین و پروتئین برای یک کودک در حال رشد است به این جهت، رژیم غذایی متعادل با ویتامین و مواد معدنی مناسب برای جلوگیری از خطرات سلامتی ضروری است. در ادامه لیستی از غذاهای سرشار از ویتامین D آورده شده است:
ماهیهای چرب
زرده تخم مرغ
غلات
شیرخشک نوزادان
محصولات لبنی مانند: شیر، ماست، کره و پنیر.
آبمیوه خصوصا آب پرتقال
روغن جگر ماه
مقدار مناسب مصرف ویتامین D در کودکان
کمبود ویتامین D در کودکان می تواند شدید و یا خفیف باشد. درمان و مقدار مصرف ویتامین D به شدت کمبود آن در کودکان بستگی دارد. برای مصرف این ویتامین ابتدا باید با پزشک متخصص اطفال مشورت کرد. مقدار مصرف توصیه شده طبق سن کودکان چنین می باشد:
نوزادان تا ۱۲ ماهگی به روزانه ۱۰ میلی گرم ویتامین D نیاز دارند.
کودکان بالای یک سال به روزانه ۱۵ میلی گرم ویتامین D نیاز دارند.
چگونه کمبود ویتامین D در کودکان درمان می شود؟
قرار گرفتن کودک بصورت برهنه در زیر آفتاب به مدت محدود
ماده ای به نام دهیدروکلسترول که پیش سازویتامین D است، در پوست انسان وجود دارد که به علت تابیدن اشعه آفتاب به پوست، بعد از طی مراحلی در بدن در کلیه، به ویتامین D فعال تبدیل میشود.
داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل
کره، روغن کبد ماهی، زرده تخم مرغ، خامه، جگر، شیرهای غنی شده با ویتامین D، سرلاک و شیرخشک از منابع ویتامین D هستند. شیرگاو حاوی IU۴۰(واحد بین المللی) و سبزیجات و میوه جات حاوی مقادیر بسیار ناچیز ویتامین D، زرده تخم مرغ حاوی ۴۰۰-۱۲۰ واحد ویتامین D در هر گرم میباشد.
– در صورت کمبود شدید، دوز بالای ویتامین D و استوس تراپی توصیه میشود.
– این ویتامین بصورت خوراکی و تزریق عضلانی قابل جبران است.
– در کودکان که قادر به خوردن نیستند تزریق عضلانی انجام می شود.
– مصرف مکمل های کلسیم و فسفر و یا مولتی ویتامین برای تقویت استخوان ها.
طی مطالعات انجام شده در ۵۰۰ کودک بیمار متخصصان دریافتند که بیشترین علت بیماری در کودکان و بستری شدن آن ها در بیمارستان به علت کمبود ویتامین D می باشد، به همین دلیل توصیه می کنند کودکان بالای یک سال روزانه ۶۰۰ واحد بین المللی(iu) ویتامین D مصرف نمایند.
چگونه میتوان از ابتلای کودک به کمبود ویتامین D پیشگیری کرد؟
همیشه پیشگیری بهتر از درمان بوده است. دانستن اینکه چگونه کودکان را از فقر این ویتامین در امان داشت ضروری است. در ادامه به چندین راهکار خواهیم پرداخت:
۱- اجازه دهید کودک بدون لباس و برهنه برای مدت کوتاهی در زیر آفتاب بازی کند.
۲- کمبود ویتامین D در شیرخوارانی که از شیر مادر تغذیه میکنند با مصرف ویتامین D توسط مادر جبران میشود.
۳- در صورت کمبود ویتامین D در کودکان پزشک متخصص اطفال مصرف مکمل های ویتامین D را برای آنها تجویز میکند.
۴- هنگامی که بچهها در حال رشد هستند، غذاهای سرشار از مولتی ویتامین به آنها بدهید.
۵- کودکان میتوانند روزانه مکملهای ویتامین D را مصرف کنند.
۶- در صورتی که مشکوک بودید که آیا کودک شما مبتلا به فقر ویتامین D است یا خیر، به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید تا برای او آزمایشی بنویسد.
ویتامین D برای سلامت استخوان و رشد کلی کودک ضروری است. در صورت مشاهده علائم کمبود ویتامین D و شک به ابتلای کودک با پزشک او مشورت کنید تا درمان را به موقع شروع کند.
آموزش کامل تهیه سبزه عید با تخم شربتی

سبزه یکی از مهمترین سینهای سفره هفت سین است. گیاه زیبای تخم شریتی که روش درست کردن سادهای دارد، از جمله پرطرفدارترین سبزههای عید است.
سبزه یکی از اصلیترین اجزای سفره هفت سین است. در بازار سبزههای مختلفی وجود دارند که از مواد متفاوتی تهیه شدهاند. تخم شربتی از گیاهان زیبا و زینتی است که برای کاشت سبزه عید استفاده میشود. اگر شما از آن دسته افرادی هستید که دوست دارید خودتان در خانه سبزه عید را تهیه کنید، میتوانید براحتی و بدون دردسر سبزه تخم شربتی برای عید بکارید و در سفره هفت سین قرار دهید.
مقدار لازم تخم شربتی برای کاشت سبزه عید
دانه تخم شربتی دارای رنگ خاکستری، قهوهای، سیاه و سفید است. برای کاشت یه سبزه ساده تخم شربتی شما به ۲ قاشق چایخوری تخم شربتی نیاز خواهید داشت. میتوانید تخم شربتی را همراه با بذرهای دیگر مانند شبدر یا کنجد یا ارزن بکارید تا سبزهای ترکیبی و زیبا داشته باشید.
خیس کردن بذر سبزه تخم شربتی
دو قاشق تخم شربتی و یک چهارم فنجان آب را درون ظرفی بریزید و خوب هم بزنید و صبر کنید تا ۲۴ ساعت بگذرد و آنها به حالت ژلهای در بیایند. پس از گذشت زمان ۲۴ ساعت خواهید دید که جوانههایی بسیار کوچک رشد کرده است.
ظرف مناسب کاشت بذر سبزه تخم شربتی
بعد از اینکه بر روی تخم شربتی جوانههایی را مشاهده کردید، آنها را روی یک دستمال نخی مرطوب ریخته و داخل ظرفی درب دار و تیره رنگ و در جای تاریک و گرم بگذارید. پس از ۳ روز جوانهها را به ظرف مورد نظر منتقل کنید. شکل ظرف برای تهیه سبزه تخم شربتی به سلیقه شما بستگی دارد.
میزان نور سبزه عید
همانطور که گفتیم تخم شربتی تا زمانی که درون پارچه قرار دارد باید در جای تاریک و گرم قرار بگیرید اما بعد از انتقال به ظرف اصلی میتوانید ظرف را در جایی قرار دهید که نور خورشید به صورت مستقیم به آن بخورد. توجه داشته باشید هنگام قرار دادن سبزه تخم شربتی در آفتاب ظرف را ۱۸۰ درجه بچرخانید تا هر دو سمت از آفتاب تغذیه کند.
آب دادن به سبزه تخم شربتی
در زمانی که تخم شربتی درون پارچه قرار دارد، شما باید مرتب دستمال را با اسپری نرم دار کنید. مقدار آبی که تخم شربتی نیاز دارد، باید به میزان کافی باشد و از کم یا زیاد دادن آب پرهیز کنید.
پس از گذشت ۷ روز سبزه تخم شربتی زیبای شما آماده شده است.
سبزه تخم شربتی را چه زمانی بکاریم؟
بهتر است ۹ روز مانده به عید نوروز سبزه تخم شربتی بکارید، سبزه تخم شربتی به زمانی بین ۷ تا ۹ روز نیاز دارد تا به یک سبزه پر و زیبا تبدیل شود.
روش کاشت سبزه تخم شربتی ترکیبی
در بالا روش کاشت تخم شربتی ساده را آموزش دادیم، برای کاشت سبزه تخم شربتی ترکیبی می توانید به روش زیر عمل کنید.
مواد مورد نیاز
یک قاشق غذاخوری شبدر یا کنجد یا ارزن
۲ قاشق چای خوری تخم شربتی
یک چهارم فنجان آب
آموزش کامل تهیه سبزه عید با تخم شربتی
طرز تهیه
بذر شبدر یا… را با تخم شربتی مخلوط کنید و بذرها را خوب بشویید تا تمیز شوند.
ترکیب بذرها را در ظرفی ریخته و به آن آب بیافزایید و اجازه دهید به مدت ۸ ساعت در آب خیس بخورند.
پس از گذشت این مدت بذرها را آبکشی کنید و در ظرفی در دار بریزید.
در ظرف را با یک پارچه توری ببندید تا هوا در ظرف گردش پیدا کند.
ظرف را در جای تاریک قرار دهید.
چند ساعت یک بار آن ها را بررسی کنید و اگر لازم بود آب بدهید.
بعد از گذشت ۳ تا ۴ روز که بذرها شروع به جوانه زن میکنند، آنها را در ظرف اصلی بریزید.
در روش دیگر میتوانید بر روی زمینه دلخواه تخم شربتی خیس خورده را و روی آن بذر شبدر بریزید.
ظرف مورد نظر و مکانی پر نور انتقال دهید.
به جای بذر شبدر میتوانید از کنجد و یا ارزن هم استفاده کنید.
مادران تلفنهمراه خود را به کودکشان بدهند یا خیر؟

این روزها بچهها خیلی زود با تلفن همراه آشنا میشوند، چون آن را دست پدر و مادرهای خودشان میبینند؛ اما اغلب والدین ترس از این دارند که مبادا فرزندشان از آنها تقاضای داشتن تلفن همراه مستقل داشته باشد. بااینحال، این روزها شرایط تفریح، آموزش و سرگرمی بهگونهای پیش رفته که کودکان ناخودآگاه به سمت گوشیهای والدین کشیده میشوند و والدین نیز بدون درنظرگرفتن ملاحظات مختلف، گوشی خود را به کودکشان میسپارند. این موضوع کمکم برای کودکان به عادت تبدیل میشود تا جایی که در هر شرایطی حتی زمانی که در کنار هم سن و سالانشان هستند تقاضای بازی با تلفن همراه والدینشان را میکنند؛ اما به گفته دکتر رقیه صادقزاده، روانشناس کودک و نوجوان، معضل دسترسی کودکان به تلفن همراه مادران مسئله چالش برانگیزی است که میتواند پیامدهای جبرانناپذیری داشته باشد.
دادن تلفن همراه مادر به کودک حریم شخصی را از بین میبرد
صادقزاده میگوید دادن تلفن همراه مادران به کودکان باعث ازبینرفتن حریم شخصی میشود: «با دادن تلفن همراه مادر به دست فرزندش ازیکطرف، مادر حریم شخصیاش را از دست میدهد و از طرف دیگر، باعث میشود تا کودک برای حریم شخصی والدین خود ارزشی قائل نشود.»
این روانشناس ادامه میدهد: «والدین باید مفهوم حریم شخصی را برای کودکشان جا بیندازند و اگرچه خودشان غیرمستقیم باید بر کودکشان نظارت داشته باشند؛ اما در عمل نیز باید به حریم شخصی کودکشان احترام بگذارند. به همین منظور، در صورت استفاده از تلفن همراه مشترک این مسئله باید برای کودک تفهیم شود که کودک حق باز کردن پیامهای تلفن همراه والدش را ندارد.»
وقتگذرانی کنترل نشده کودکان بر سلامت روان آنها تأثیر میگذارد
صادقزاده دادن تلفن همراه به کودکان را دارای پیامدهای مثبت و منفی مختلفی میداند و میگوید: «اگرچه تلفن همراه میتواند سواد فناوری کودکان را افزایش دهد؛ اما باید توجه کنید که وقتگذرانی بیش از حد پای گوشی یا تبلت یا دسترسی داشتن کنترل نشده کودکان به این تجهیزات ممکن است باعث مشکلات رشد در آنها شود؛ لذا زمان محدود کار با این دستگاهها بهویژه برای کودکان بسیار مهم است.»
او اختلال خواب، مشکلات توجه و سلامت روان و چاقی را از پیامدهای منفی رعایتنکردن شرایط اصولی کار با تلفن همراه در کودکان عنوان میکند و میگوید: «استفاده بیش از حد از تلفن همراه میتواند منجر به سبک زندگی بیتحرک شود که با مشکلات سلامت جسمانی و به طور غیرمستقیم با مشکلات سلامت روان همراه است. همچنین استفاده از تلفن همراه قبل از خواب میتواند با الگوهای خواب تداخل داشته باشد که این مسئله تأثیر مخربی بر سلامت روان خواهد داشت».
کودکتان را از استفاده از موبایل منع نکنید
صادقزاده در پاسخ به این سؤال که ” آیا والدین بهطورکلی باید فرزندشان را از استفاده از موبایل منع کنند؟” میگوید: «ممنوعیت کامل کودکان از کار با گوشی شاید رویکرد مناسبی نباشد، بلکه استفادهکردن متعادل و آگاهانه از این تجهیزات اهمیت بیشتری دارد.»
این روانشناس کودک تصریح میکند: «دستگاههای تلفن همراه حاوی برنامهها و منابع آموزشی مفیدی هستند که میتوانند به رشد یادگیری کودکان کمک کنند. همچنین، بچهها به کمک آنها میتوانند با خانواده و دوستانشان ارتباط برقرار کنند یا در مواقع اضطراری، کمک بخواهند؛ اما باید توجه کنید که استفادهکردن بیش از حد و کنترل نشده از این دستگاهها میتواند منجر به اختلالات خواب، مشکلات توجه و افت تحریک حسی کودکان شود.»
دادن موبایل به دست کودکان باید تحت ملاحظات خاصی صورت گیرد
صادقزاده معتقد است که گوشیهای هوشمند میتوانند ابزارهای ارزشمندی برای کودکان باشند، اما به شرطی که به طور صحیح استفاده شوند. او با اشاره به برخی ملاحظات برای دادن تلفن همراه به دست کودکان میگوید: «نمیتوانیم سن ثابتی را برای دادن تلفن همراه به دست کودکان در نظر بگیریم، اما خانوادهها عمدتاً در سن ۱۰ تا ۱۲ سالگی برای کودکشان گوشی میخرند و مهم این است که بلوغ و آمادگی فرزندتان را در نظر بگیرید.»
او مسئولیتپذیری را یکی دیگر از ملاحظات برای دادن تلفن همراه به کودکان عنوان میکند: «باید ببینید که آیا فرزندتان نسبت به گوشی حس مالکیت و مسئولیت نشان میدهد یا خیر؛ چرا که ممکن است آن را گم کند.»
او در توصیهای به والدین افزود: «والدین باید قوانین واضحی را درباره استفادهکردن از تلفن همراه، دسترسی به محتوا و مدت کار با آن تعیین نمایند. همچنین آنها باید کاربرد مسئولانه و حفظ حریم خصوصی را به کودکشان بیاموزند.»
سن مناسب برای داشتن موبایل مستقل در کودکان نشانههایی دارد
والدین ممکن است تحتفشار فرزندان خود قرار بگیرند تا در سنین پایین برای آنها تلفن همراه تهیه کنند، اما مطمئن نیستند که چه زمانی کودکان واقعاً برای این مسئولیت آماده هستند. صادقزاده در این باره میگوید: «مهمتر از تعیینکردن سن مناسب کودک برای داشتن تلفن همراه و تبلت توجهکردن به این مسئله مهم است که آیا فرزندتان به رشد و آمادگی لازم برای کارکردن با این تجهیزات رسیده است یا خیر.»
این روانشناس با اشاره به برخی نشانهها برای داشتن شرایط موبایل مستقل در کودکان افزود: «والدین باید نشانههایی مانند بهبود استدلال، درک لحن گفتار، همدلی و برنامهریزی بلندمدت را در کودکشان رصد کنند. برخی کودکان شاید حدود ۱۰ تا ۱۴ سالگی آمادگی داشتن موبایل مستقل را داشته باشند؛ درحالیکه برخی دیگر ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشند.»
او تأکید میکند: «والدین باید نظارت را جدی بگیرند و به این مسئله توجه داشته باشند که دستگاههای مشترک با خانواده امکان کنترلکردن نحوه کاربری و محتوا را برای والدین آسانتر میکند.»
موبایل نباید جایگزین بازیهای فیزیکی شود
صادقزاده میگوید: «زمانی که بچهها همبازی ندارند و در خانه یا مهمانی تنها هستند، بچهها میتوانند با موبایل مشغول شوند؛ مثل استفادهکردن از برنامههای آموزشی یا پرداختن به بازیهای تعاملی، پرورش خلاقیت و یادگیری؛ اما یادتان باشد که اعتدال و نظارت در آن رعایت شود.»
او بیان میکند: «والدین باید مطمئن شوند که زمان کار با موبایل جایگزین بازی فیزیکی، تعاملات اجتماعی یا کاوش در فضای باز نشود. در واقع، دستگاههای تلفن همراه باید مکمل سایر اشکال بازی و فعالیتهای تعاملی باشند؛ نه اینکه جایگزینشان شوند.»
والدین باید به الگویی برای کودکان خود تبدیل شوند
به اعتقاد صادقزاده، سواد رسانهای برای پدران و مادرانی که تربیتکننده نسلهای آینده هستند، مهم و ضروری است. او میگوید: «در عصر دیجیتال امروز، تسلط داشتن به پیامهای رسانهای، ارزیابی منابع و شناخت اطلاعات نادرست مهارتهایی حیاتی هستند.»
او دررابطهبا راهکارهای ارتقای سواد رسانهای والدین افزود: «والدین باید به الگویی برای کودکان خود تبدیل شوند. به همین منظور، آنها باید تفکر انتقادی را با بحثکردن درباره اخبار، تبلیغات و محتوای آنلاین به کودکشان نشان دهند.»
این روانشناس کودک ادامه داد: «والدین باید تنظیمات دستگاه بهویژه برنامههای مدیریت محتوا و زمان صفحهنمایش را یاد بگیرند تا از استفاده آگاهانه کودکشان از این تجهیزات مطمئن شوند. همچنین والدین باید به همراه کودکشان در فضای مجازی و رسانه رصد کنند و درباره چگونگی فعالیت در فضای مجازی و اطلاعات صحیح و غیرمعتبر صحبت نمایند.»
مؤثرترین راهکار برای درامانماندن از آسیبهای فضای مجازی
به گفته صادقزاده، تضمین امنیت آنلاین کودکان رویکردی چندجانبه را میطلبد. اولاً باید قوانین اولیه شفافی را تعیین کنید؛ به بچهها بیاموزید که اطلاعات شخصی و عکسهایشان را به اشتراک نگذارند یا با غریبهها بهصورت آنلاین تعامل نکنند. ثانیاً از حضور کودکان در فضای مجازی محافظت کنید؛ از برنامهها یا اپلیکیشنهای کنترلی والدین استفاده کنید که زمان صفحهنمایش را مدیریت و محتوا را فیلتر میکنند و امکان رصدکردن سابقه فعالیت کودک را در اختیارتان میگذارند. از طرفی، باید به طور منظم با فرزندتان درباره ایمنی آنلاین صحبت کنید تا یاد بگیرد هر مسئله یا تعامل نامناسب را به شما گزارش دهد.
میوهها و خوراکیهایی که به چربی سوزی کمک میکنند

نقش مثبت برخی میوهها و خوراکیهای طبیعی در افزایش متابولیسم و کمک به روند سوزاندن چربیهای اضافی ثابت شده است. هر چند برنامهریزی برای رژیم غذایی متعادل و انجام ورزش نقش مهمی در سوزاندن چربی بدن دارند اما مصرف این میوهها و خوراکیها نیز می تواند به این روند کمک کند.
افزایش متابولیسم بدن و کاهش کالری دریافتی اغلب به عنوان راههای اصلی برای از دست دادن چربیهای اضافی معرفی میشوند.
در این میان نقش مثبت برخی میوهها و خوراکیهای طبیعی در افزایش متابولیسم و کمک به روند سوزاندن چربیهای اضافی ثابت شده است. هر چند برنامهریزی برای رژیم غذایی متعادل و انجام ورزش نقش مهمی در سوزاندن چربی بدن دارند اما مصرف این میوهها و خوراکیها نیز می تواند به این روند کمک کند.
از سوی دیگر بسیاری از افرادی که به دنبال سوزاندن چربیهای اضافی بدن هستند به اشتباه فکر میکنند که مصرف هرگونه خوراکی آنها را از هدفشان دور میکند. این در حالی است که به گفته متخصصان تغذیه برخی میوهها و خوراکیهای طبیعی در واقع یار کمکی افراد برای رسیدن به هدفشان هستند.
سیب
متخصصان تغذیه مصرف یک تا دو سیب در روز را برای کاهش چربی توصیه میکنند. دلیل این امر وجود زیاد نوعی فیبر به نام پکتین است که توانایی سلولها در جذب چربی را کاهش میدهند. فیبر زیاد در سیب باعث میشود که فرد احساس سیری کند.
نتیجه چند پژوهش نشان داده است که مصرف سیب بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پیش از وعده غذایی باعث کاهش کالری دریافتی میشود. از سوی دیگر بنا به تحقیقات انجام شده آنتیاکسیدانهای موجود در سیب از ابتلا به سندرم متابولیسم (نشانگان سوخت و سازی) جلوگیری میکند.
سندرم متابولیسم به ترکیب چند عامل تهدیدکننده سلامتی از جمله کلسترول بالا، فشار خون بالا و وضعیت پیشدیابت (Prediabetes) که معمولا همراه با جمع شدن چربی به دور کمر روی میدهد اطلاق میشود.
جو دوسر
جو دوسر فیبرهای انحلال پذیر زیادی دارد و در نتیجه به کاهش کلسترول و چربی خون کمک میکند. جو دوسر همچنین آهسته هضم میشود و به این ترتیب هم احساس سیری ایجاد میکند و هم سطح قند خون را افزایش نمیدهد.
از سوی دیگر از بلغور جو دوسر به عنوان یکی از بهترین غذاها برای کمک به خواب خوب یاد میشود. برخی دیگر از کربوهیدراتها مانند برنج سبوسدار و بلغور مانند جو دوسر فیبر زیادی دارند و به این ترتیب سطح انسولین را پائین نگه میدارند. دانمشندان بر این باور هستند که پائین نگه داشتن سطح انسولین به سوزاندن چربی سلولها کمک میکند.
بدن انسان برای جذب جو دوسر، برنج سبوسدار و بلغور نسبت به برنج معمولی یا نان سفید وقت بیشتری صرف میکند.
دارچین
دارچین خوراکی نیست و در میان ادویهها طبقهبندی میشود. هر چند این امر را نیز میتوان یکی از مزایای آن دانست زیرا بدون اضافه کردن کالری میتواند به سوزاندن چربیهای بدن کمک کند.
نتیجه پژوهشها نشان داده است که دارچین میتواند به سوخت و ساز قندی در بدن کمک کند.
به گفته دانشمندان مصرف یک چهارم تا دو قاشق چایی خوری دارچین در روز قند خون را پائین میآورد و و سطح کلسترول را نیز بین ۱۰ تا ۲۵ درصد کاهش میدهد. عواملی که به سوزاندن چربی سلولها کمک خواهند کرد.
از سوی دیگر نتیجه پژوهش محققان در دانشگاه میشیگان در سال ۲۰۱۷ نشان داده بود که ماده سینامالدهید (Cinnamaldehyde) که بوی دارچین از آن ناشی میشود سلولهای بدن را به سوزاندن چربی وا میدارد. دارچین همچنین آنتیاکسیدان زیادی دارد.
تخممرغ
به گزارش یورو نیوز، متخصصان تغذیه تخممرغ را نوعی غلیظ از پروتئین حیوانی میدانند که بر گوشت ارجحیت دارد زیرا عاری از چربی اضافی همراه با گوشت است. به این ترتیب تخممرغ یک منبع مغذی بسیار مناسب برای صبحانه است.
نتیجه تحقیقات نشان داده است آن دسته از افراد که همراه با صبحانه خود تخم مرغ میخورند در کاهش وزن بیش از دو برابر کسانی که در صبحانهشان تنها کربوهیدرات مصرف میکنند موفق هستند.
هضم تخممرغ به آهستگی صورت میگیرد و به این ترتیب در ایجاد احساس سیری در فرد موثر است. این در حالی است که ویتامینها و مواد مغذی معدنی موجود در تخم مرغ به ساز و کار بدن برای سوزاندن چربی کمک میکنند.
آووکادو
نصف هر میوه آووکادو حدود ۱۰ گرم چربی سالم از نوع تک اشباع نشده دارد که برای جلوگیری از افزایش قند خون کافی است. مقابله با افزایش قند خون در سوزاندن چربی بدن اهمیت زیادی دارد زیرا واکنش بدن در برابر افزایش قند خون، ذخیره چربی در اطراف شکم و کمر است.
چربیهای سالم آووکادو همچنین به جذب کاروتنوئیدها کمک میکنند. کاروتنوئیدها که در میوهها و سبزیجاتی مانند گوجهفرنگی، هویج و اسفناج یافت میشوند خاصیت ضدسرطانی دارند.
نتیجه یک پژوهش در دانشگاه اوهایوی آمریکا نشان داده است جذب کاروتنوئیدها در کسانی که سالاد حاوی آووکادو مصرف میکنند ۱۵ برابر بیشتر از دیگران است.
از سوی دیگر آووکادو با چربیهای سالم خود میتواند مانع از پرخوری فرد شود. نوع تک اشباع نشده از چربیهای سالم را میتوان علاوه بر آووکادو در روغن زیتون و برخی حبوبات نیز یافت.
ماستهای پروبیوتیک بهتر با روش جدید غنیسازی با ویتامین E

پژوهشگران کشورمان در یک تحقیق دانشگاهی، موادی را برای وارد کردن مناسب ویتامین E در ماستهای پروبیوتیک و نگهداری بهتر میکروارگانیسمهای این نوع از ماستها در کنار بهبود خواص بافتی آنها معرفی کردهاند.
ویتامین E، یک ریزمغذی ضروری و محلول در چربی است که سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و از بیماریهای قلبی جلوگیری مینماید. این ترکیب دارای گونههای متعددی است که فعالیت و دسترسی زیستی هرکدام متفاوت است. در بین خانواده ویتامین E موسوم به توکوفرول ها، آلفا-توکوفرول بیشترین فعالیت زیستی را داراست؛ به طوری که در محافظت از بافت های بدن در برابر یک فرایند نابودگر به نام «پراکسیداسیون لیپیدی کنترل نشده» نقش مهمی را ایفا میکند. حلالیت کم در آب و حساسیت به اکسیداسیون و دماهای بالا، مشکل اصلی استفاده از آلفا-توکوفرول در غنی سازی و فرمولاسیون مواد غذایی است که منجربه کاهش دسترسی زیستی آن میگردد.
در سال های اخیر به گفته محققان، مطالعههای زیادی با هدف محافظت از آلفا-توکوفرول در برابر عوامل محیطی نامطلوب نظیر دمای بالا، pH پایین، نور و غیره در طول فرایند تولید غذا انجام شده است. استفاده از روشی به نام ریزپوشانی یا درون پوشانی در سیستمهای حامل مناسب، عملکرد آلفا-توکوفرول را حفظ کرده و آن را در طول فرآوری و ذخیره سازی بدون تغییر نگه می دارد. علاوه بر این، استفاده از روش درون پوشانی، دسترسی زیستی آلفا-توکوفرول را به حداکثر رسانده و با مکانیسم کنترل رهایش آن در دستگاه گوارش، عوارض جانبی احتمالی آن را به حداقل میرساند. اگرچه انجام فرایند درون پوشانی آلفا-توکوفرول در محصولات غذایی از مدتها پیش آغاز شده است، اما هنوز اشکالاتی دارد که بایستی با انجام مطالعات پژوهشی حل شوند.
در همین زمینه، یک تیم پژوهشی سه نفره از مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی مشهد، شرکت فرآوردههای لبنی تین (دامداران) و دانشگاه تهران، تحقیقی را سازماندهی و اجرا کرده اند که در آن سعی شده است زندهمانی پروبیوتیکهای ماست، توسط میکروکپسولهای ویتامین E یا آلفا-توکوفرول بهبود داده شود.
در این مطالعه محققان برای غنیسازی ماست کمچرب، فرایند درونپوشانی آلفا-توکوفرول را در ریزذراتی از ژلاتین و همچنین ماده ای به نام مالتودکسترین انجام داده و نتایج را بررسی کرده اند.
براساس نتایج این تحقیق که در فصل نامه «پژوهش و نوآوری در علوم و صنایع غذایی» وابسته به مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی منتشر شده اند، کارایی فرایند درونپوشانی و ظرفیت بارگذاری ریزذرات حاوی آلفا-توکوفرول بهطور قابلقبولی بالا بود. علاوهبر این، ریزذرات فوق دارای نیروی دافعه قابلتوجه بین خود بوده و پایداری خوبی داشتند و لذا خواص بافتی مناسبی را نیز برای ماست پروبیوتیک ایجاد می کنند.
در این خصوص، محمد ملاویسی، محقق گروه شیمی مواد غذایی مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی مشهد و همکارانش می گویند: «باتوجهبه نتایج، مالتودکسترین بهعنوان یک درشتمولکول پریبیوتیک بالقوه، باعث افزایش زندهمانی باکتری لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس یعنی باکتری مهم پروبیوتیک در طول زمان نگهداری می شود».
آن ها می افزایند: «ریزذرات پروتئین-پلیساکارید موردمطالعه، برای درونپوشانی آلفا-توکوفرول مناسب هستند و بهطور بالقوه میتوانند کاربردهای متعددی در صنایع غذایی داشته باشند».
به طورکلی، این کار تحقیقاتی نشان داده است که میکروکپسول های ژلاتین- مالتودکسترین میتوانند به عنوان وسیله ای ارزشمند برای محصورکردن و محافظت از آلفا-توکوفرول در ماستهای پروبیوتیک عمل نمایند.
گفتنی است، مالتودکسترین، یک فیبر قابل تخمیر نامحلول است که میتواند به عنوان یک ماده افزودنی خوب عمل کند. این ماده در روده بزرگ قابل تخمیر است و میتواند گزینه مناسبی برای استفاده به عنوان یک پری بیوتیک باشد.
دعوای والدین چه بلایی بر سر کودکان میآورد؟

دعوای والدین، یکی از آسیبزنندهترین اتفاقات برای بچههاست؛ تا حدی که اضطراب کودک در محل مشاجره والدین را برابر با ترس سربازان در منطقه جنگی میدانند. در این مطلب میخواهیم نگاهی کوتاه به آسیبهای این دعوا و مشاجره بر کودکان داشته بشیم.
دعوای والدین، یکی از آسیبزنندهترین اتفاقات برای بچههاست؛ تا حدی که اضطراب کودک در محل مشاجره والدین را برابر با ترس سربازان در منطقه جنگی میدانند. در این مطلب میخواهیم نگاهی کوتاه به آسیبهای این دعوا و مشاجره بر کودکان داشته بشیم.
دریافت حس ناامنی
یکی از نیازهای اساسی کودکان، دریافت حس امنیت است و خانواده و پدر و مادر اصلیترین منبع این حس امنیت هستند. وقتی پدر و مادر دعوا میکنند، کودک با خود میگوید این پدر و مادری که به خود رحم نمیکنند و با هم مجادله میکنند، چطور میخواهند از من مراقبت کنند؟ این خشونت رفتاری والدین اول از همه اعتماد کودک را از بین میبرد و اساسیترین نیازش که امنیت است را خدشهدار میکند؛ چون افرد اصلی که باید از آنها امنیت دریافت کند، ناایمن رفتار میکنند.
افزایش اضطراب
ترس و اضطراب همراه همیشگی این کودکان است؛ چون در فضایی غیرقابل پیشبینی رشد کردهاند. در خانههایی که همیشه دعوا و درگیری وجود دارد، کودکان هر لحظه منتظر یک اتفاق ناخوشایند هستند و حتی در لحظات آرام هم مضطرب هستند.
شکلگیری روحیه پرخاشگری
محیط خانه مهمترین محیط آموزشی کودک است. اگر پدر و مادر برای هر حرف و خواستهای فریاد بکشند و جنجال به پا کنند، کودک هم یاد میگیرد برای حل مشکلش به جای گفتوگو، دعوا کند و کودک هم وارد این چرخه خشونت والدین میشود و او هم برای خواستهاش دعوا راه میاندازد.
خودسرزنشگری
در خیلی از دعواهای زن و شوهری گاهی والدین به صراحت میگویند که به خاطر بچهها این زندگی را تحمل میکنند یا ممکن است مسئله دعوا، امور مربوط به بچهها باشد. بچهها در این هنگام حس عذاب وجدان میگیرند و خود را مقصر میدانند و حتی خود را سرزنش میکنند.
احساس بیارزشی
کودکی که خود را دلیل دعوای والدین بداند، مدام حس عذاب وجدان را تجربه میکند. این حس عذاب وجدان همیشگی، باعث میشود فرد در وجود خودش حس بد بودن و بیارزشی داشته باشد. این حس بیارزشی عزت و نفس و اعتمادبهنفس کودک را وارد چالش و او را در برابر ناهنجاریها آسیبپذیر میکند.
افسردگی و انزوا
بچههایی که در فضای پرتنش بزرگ میشوند و مدام شاهد تلخی باشند، دیگر نشاطی برای زندگی و بازی ندارند. کودک کمکم در این فضای پرتنش، کمکم منزوی و افسرده میشود و دیگر چیزی ندارد که خوشحالش کند.
اختلال در بلوغ عاطفی
خانواده، جایی است که فرد در آن مهرورزی را تمرین میکند. بچهها چطور محبت کردن و دریافت محبت را در چهارچوب خانه یاد میگیرند. اگر کودک، مدام خشم و داد و فریاد ببیند، حس میکند اصلا چیزی به اسم مهرورزی وجود دندارد یا راه و روشش همین داد و فریاد است! در این فضا، کودکان بلوغ عاطفی نمیرسند.
چرخه معیوب بیرحمی
بچهها در این خانه پرتنش یاد میگیرند از اشتباهات دیگران نگذرند و در برابر هر کمبود و قصوری داد بزنند و خشونت به خرج دهند. این الگوی خشمورزی را کودکان یاد میگیرند و اول به عروسکهای خود و بعد به خواهر و برادر خود و حتی در آینده به فرزندان خود منتقل میکنند
والدین چکار کنند؟
به گزارش وب گاه تبیان، آرامش و امنیت مهمترین نیاز کودک است که باید برآورده شود؛ پس شما والدین عزیز هرگز در مقابل چشمان کودکان مشاجره نکنید؛ البته بچهها باید نحوه حل مسئله را یاد بگیرند؛ اما این امر باید در محیطی آرام و منطقی صورت بگیرد. حتی دیدن دلخوری هم ایرادی ندارد؛ اما این دلخوریها نباید وارد فاز خشونت شود. به جای دعوا و درگیری سعی کنید درباره مسائل خود گفتوگو کنید. اگر ناراحتی عمیقی از همسر خود دارید هم در حضور کودک به حل و فصل آن نپردازید و بدتر درباره درگیری و مشکل زوجیتان به هیچ عنوان با کودک درددل نکنید. این کار به بچهها حس رهاشدگی میدهد. در نهایت تمام تلاش خود را برای بهبود رابطه زناشویی خود بکنید؛ حتی اگر به فکر خود نیستید، به خاطر فرزندان هم که شده، خانه را به میدان جنگ تبدیل نکنید!
چرا خانمها بیشتر مستعد بیماریهای خودایمنی هستند؟

آیا میدانستید بیماریهای خودایمنی بسیار شایعاند؟ و به دلایلی که دانشمندان هنوز کامل درک نکردهاند این بیماریها بیشتر خانمها را درگیر میکنند؛ حدود ۷۵ درصد از کسانی که بیماری خودایمنی دارند خانم هستند.
مطالعهای جدید سرنخهایی ارائه داد که میتواند این تفاوت را توضیح دهد. در این مطالعه یک مولکول RNA منحصربهفرد به نام Xist شناسایی شده که میتواند سیستم ایمنی در بدن خانمها را گیج کند و به همین دلیل آنها برای این دسته از اختلالات مستعدتر باشند. این یافتههای جدید میتوانند تا حدودی توجیهکننده شایع بودن بیماریهای خودایمنی در خانمها باشند.
نقش Xist در بیماریهای خودایمنی
Xist یک مولکول RNA است که یک عملکرد حیاتی در بدن دارد. زنان دو کروموزوم ایکس (XX) به ارث میبرند درحالیکه مردها یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y به ارث میبرند. اگر مولکول Xist ساکت نباشد، دوز دوبرابری ژنهای X میتوانند اثرات مخربی بر بدن بگذارند. در زنان طی مراحل اولیه رشد، این مولکول یکی از کروموزومهای X را میپوشاند تا آن را غیرفعال کند. این فرایند غیرفعالسازی کروموزوم X نامیده میشود و جلوی سطوح سمی بیان ژن را میگیرد؛ بنابراین در هر سلول، Xist یکی از کروموزومها را به خواب میبرد و این باعث میشود بیان ژن مردانه و زنانه متعادلسازی شود. اما تحقیقات جدید نشان میدهد فرایند غیرفعالسازی کروموزوم ممکن است پیامدهای نامطلوبی هم داشته باشد.
مولکول Xist چه ارتباطی با سیستم ایمنی دارد؟
وقتی Xist یک کروموزوم را خفه میکند، با پروتئینها و DNA وارد تعامل میشود و یک مجموعه غیرمعمول ایجاد میکند که در جای دیگری در سلول دیده نمیشود. این ساختار عجیب میتواند سیستم ایمنی را گیج کند و باعث شود این سیستم به بافتها و اندامهای خودش حمله کند.
این مطالعه جدید، در خون بیماران لوپوس که خانم بودند، اوتوآنتیبادیهایی (پروتئینهایی که بدن را هدف میگیرند) بر ضد مجموعههای Xist پیدا کرد و وقتی Xist در موشهای نر که دستکاری ژنتیکی شده بودند تا ژن را بیان کنند فعال شد، علائم خودایمنی در مقایسه با موشهای نر معمولی، سریعتر به وجود آمدند.
هر چند به تحقیقات بیشتری نیاز است؛ اما این یافتهها نشان میدهند مولکول Xist میتواند عامل شروع بیماری خودایمنی باشد، اما اساساً در خانمها. مردها فقط یک کروموزوم X دارند و کمتر تحتتأثیر این اتفاقاند زیرا یا Xist تولید نمیکنند یا در سطح پایینتری تولید میکنند.
دیگر فاکتورهای مرتبط
هرچند مولکول Xist سرنخهایی ارائه داد؛ اما محققان تأکید میکنند که این تنها فاکتور مؤثر در ریسک بالاتر بیماریهای خودایمنی در زنان نیست. ژنتیک و هورمونهایی مانند استروژن نیز با اثر بر سیستم ایمنی در این ماجرا نقش دارند.
عوامل محیطی نیز در بههمخوردن تعادل عملکرد سیست ایمنی در زنان نقش دارند. زنان معمولاً به طور متوسط بیشتر عمر میکنند، به عفونتهای بیشتری دچار میشوند و اغلب بیشتر در معرض مواد شیمیایی در محصولات مراقبت پوست و آرایشی هستند.
کشف Xist یک دامنه جدید به درک تفاوتهای جنسیتی در زمینه خودایمنی اضافه کرد.
نقش رودهها در بیماریهای خودایمنی
میلیاردها باکتری در رودههای ما زندگی میکنند و اهمیت زیادی از جهت بیماریهای خودایمنی مثل دیابت یا اماس دارند و ظاهراً از جهات زیادی عاملی در بیماریهای خودایمنیاند.
تحقیقات جدید نشان میدهد این اجتماعات میکروبی میتوانند ریسک بیماریها را در هر دو جنس تحتتأثیر قرار دهند. طبق آزمایشها باکتریهای روده موشهای نر که سطح تستوسترونشان را بالا میبرد محافظی در برابر بیماریهای خودایمنی است. همین نقش محافظتی را در بدن مردان تجسم کنید: ریسک دیابت در مردان کم میشود.
این داستان مربوط به باکتریهایی است که به سیستم ایمنی دستور رشد میدهند تا از رودهها محافظت کنند، متابولیسم را بهتر کنند و هورمونها را کنترل کنند. در نتیجه استعداد بیماریهای خودایمنی در مردان کمتر شده و مقاومتر میشوند.
فاکتورهای محیطی نیز با اختلال در اکوسیستم گوارش بر احتمال بیماریهای خودایمنی اثر میگذارند. رژیمهای غذایی پرچرب و کم فیبر به عدم تعادل منتهی به افزایش ریسک بیماریها مربوطاند. سموم، عفونتها و سیگارکشیدن اثرات بسیار مخربی ازاینجهت دارند.
در تعاملات پیچیدهٔ بین ژنها و محیط، میکروبهای گوارش نقش عوامل نامرئی را دارند که تعیین میکنند چه کسی دچار بیماری خودایمنی شود. اگر بتوانیم یاد بگیریم چگونه این عملکرد را بهجای مختل کردن تقویت کنیم، به راههای خوبی برای پیشگیری و درمان بیماریهای مرموز خودایمنی دست خواهیم یافت.
در حال حاضر بیشتر داروهای بیماریهای خودایمنی در حد گستردهای سیستم ایمنی را سرکوب میکنند و عوارض جانبی دارند. اما اگر مطالعات بعدی بتوانند نقش Xist را آشکارتر کنند، میتوانیم امیدوار باشیم که به شیوههای درمانی بهتری دست پیدا کنیم.
شاید این روش خیلی بهتر از مصرف استروئیدها در دوزهای بالا باشد.
در مطالعهٔ جدید معلوم شد آزمایشهای خون میتوانند آنتیبادیهای ضد Xist را نشان دهند؛ بنابراین علاوه بر ژنتیک، این آنتیبادیها هم میتوانند بهعنوان شاخصهای پیشبینیکننده برای غربالگری بیماریهای خودایمنی در زنان به کار بروند.
هر چند به پژوهشهای بیشتری در مورد مولکول Xist نیاز است؛ اما امیدوار شدیم که یک روز خواهیم توانست با بیماریهای خودایمنی بهتر مبارزه کنیم. درک این RNA و مکانیسمهای آن در داخل سلولهای بدن زنان میتواند کلید درمان بیماریهای خودایمنی باشد.
کاهش ریسک بیماریهای خودایمنی
. سیگار نکشید. سیگارکشیدن یک ریسک فاکتور اساسی برای بیماریهای خودایمنی مثل آرتریت روماتوئید، لوپوس و اماس است. ترک سیگار میتواند این ریسک را بهمرورزمان به میزان بسیار زیادی پایین بیاورد.
. استرس خود را مدیریت کنید. استرس مزمن بر عملکرد ایمنی، میزان التهاب و سلامت رودهها اثر میگذارد و همگی این جنبهها بر ابتلا به بیماریهای خودایمنی اثرگذارند. فعالیتهایی مثل مدیتیشن و یوگا یا ریلکسیشن روزانه میتواند استرستان را مدیریت کنند.
. بهاندازه کافی بخوابید. کمخوابی باعث التهاب در بدن میشود. هر شب ۷ تا ۹ ساعت بخوابید تا از سیستم ایمنیتان حمایت کنید. الگوی منظمی برای خواب و بیداری داشته باشید تا خوابتان باکیفیت باشد.
. به طور منظم ورزش کنید. فعالیت بدنی منظم، التهاب را کنترل میکند و میتواند برای سیستم ایمنی نیز مفید باشد. هر روز ۳۰ تا ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی در حد متوسط انجام دهید، مثلاً پیادهروی تند، شنا یا دوچرخهسواری. هر حرکتی بهتر از بیتحرکی است.
. رژیم غذایی خوب و متعادل داشته باشید. غذاهای فراوری شده کمتر بخورید و تمرکز خود را روی یک رژیم غذایی متعادل و ضدالتهاب بگذارید که سرشار از میوهها و سبزیها و غلات کامل و چربیهای سالم و پروتئینهای کمچرب باشد. مواد مغذی کلیدی مثل ویتامین D ، زینک (روی) و اسیدهای چرب امگا ۳، حامی عملکرد سیستم ایمنیاند.
. به سلامت گوارشتان اهمیت دهید. میکروبیوم روده به عملکرد سیستم ایمنی دستور میدهد، بنابراین سلامت رودهها میتواند ریسک بیماریهای خودایمنی را پایین بیاورد. میتوانید مکمل پروبیوتیک مصرف کنید و غذاهای پریبیوتیک بخورید، مثل پیاز و سیر و موز و جو.
. سوابق پزشکی خانواده خود را بدانید. خیلی از بیماریهای خودایمنی ژنتیکیاند. انجام غربالگریهای منظم و تغییراتی در سبک زندگی میتواند به افرادی که ریسک فاکتور ژنتیکی بیماری خودایمنی را دارند کمک نماید.
در پایان
با انجام مطالعات بیشتر و عمیقتر روی مولکول Xist میتوانیم به روشهای مؤثرتری در زمینه پیشگیری و درمان برسیم. خصوصاً در مورد خانمها، اختراعاتی مثل درمان هدفمند Xist یا آزمایشات خون پیشبینیکننده، نویدبخش هستند. هر چند عوارض خودایمنی همچنان مرموزند اما پیشرفت همچنان ادامه دارد.
به گزارش وب گاه تبیان، علم قدمبهقدم در جهت رمزگشایی بیماریهای خودایمنی پیش میرود؛ بنابراین یک روز که خیلی هم دور نیست بالاخره به راههای درمانی مؤثر خواهیم رسید.
چند روش برای افزایش عزت نفس در کودکان

عزت نفس یکی از احساسات بشری که به ما کمک می کند تا در مسیر زندگی راه درست را انتخاب کنیم؛ اینکه چطور می توان کودکانی با عزت نفس بالا تربیت کرد تا از عهده کارهای خود برآیند، یکی از دغدغه های والدین است.
حرمت خود یا عزت نفس (self – esteem) بالا یکی از راه کارهایی است که کودک به وسیله آن به مقابله با چالشهای دنیای پیرامون خود میپردازد. کودکانی که در مورد خودشان احساس خوبی دارند، در حل تعارض ها و مقابله با فشارهای منفی نیز راحت تر برخورد خواهند کرد. آن ها به راحتی می خندند و به خوبی از زندگی لذت می برند. این کودکان، واقع بین و در کل، افرادی خوش بین هستند.
در مقابل، در کودکانی که دارای سطح عزت نفس پایینی هستند، چالش ها می توانند منابع اصلی ناکامی ها و اضطراب آن ها باشند. کودکانی که نسبت به خودشان احساس ضعیفی دارند، سخت تر به حل مشکلات و یافتن راه حل های مناسب می رسند. در حالی که از افکار خود انتقاد گرانه ای چون: «من نمی توانم هیچ کاری را درست انجام دهد،» یا «من خوب نیستم» آزرده شده و رنج می بردند، ممکن است فردای منفعل، منزوی و افسرده باشند. چنان که در رویارویی با یک چالش جدید سریع ترین عکس العملشان: «من نمی توانم» است.
عزت نفس چیست؟
عزت نفس یا حرمت خود مجموعهای از عقاید و احساسات است که ما درباره خودمان داریم که به آن «ادراک از خود» نیز گفته می شود. به عبارت دیگر درجه ارزیابی فرد از خود، توانایی ها، شایستگی ها و میزان ارزشی که شخصی، برای خود قائل است.
چگونگی تعریف ما از خودمان بر انگیزش ها، گرایش ها و رفتار ما نفوذ می کند و همچنین بر تعدیل هیجانی ما نیز اثر می گذارد. الگوهای عزت نفس در اوایل زندگی شکل می گیرد. برای مثال زمانی که یک نوزاد یا یک کودک نوپا به بازیچه خود می رسد، احساس دست یافتن را تجربه می کند که این احساس، عزت نفس او را تصدیق می نماید. آموختن این که بعد از شکست های متوالی ناامید نشدن و برگشتن به کوششی دوباره و در نهایت ماهر شدن در دست گرفتن قاشق و به دهان گذاشتن آن هربار که کودک چیزی می خورد به او این نگرش را که «می تواند» می آموزد. مفهوم موفقیت به دنبال تداوم و پایداری شکل می گیرد.
زمانی که یک کودک تلاش می کند، شکست می خورد، دوباره تلاش می کند، دوباره شکست می خورد و نهایتا بالاخره پیروز می شود، او در این هنگام عقیده اش در مورد قابلیت های خود پیشرفت می کند و رشد می یابد. در همین زمان او یک خود پنداشت بر مبنای تقابل هایش با دیگران شکل می دهد.
عزت نفس همچنین این گونه نیز تعریف می شود: «مجموعه ای از احساسات از قابلیت ها و احساسات دوست داشته شدن.» کودکی که با یک پیروزی شاد است ولی احساس دوست داشته شدن نمی کند ممکن است در نهایت عزت نفس پایینی داشته باشد.
همچنین کودکی که احساس دوست داشته شدن می کند ولی نسبت به توانایی های خود تردید دارد و اطمینان حاصل نکرده نیز ممکن است در نهایت عزت نفس پایینی داشته باشد. عزت نفس سالم زمانی شکل می گیرد که تعادل درستی بین این دو احساس به وجود می آید.
نشانههای عزت نفس سالم و عزت نفس ناسالم
سطوح عزت نفس در کودک به موازات رشد او در حال نوسان است. بسیاری از اوقات این تغییرات و موفقیت ها در اثر تجربیات و ادراک های جدید کودک است. این موضوع به والدین کمک می کند که نشان های عزت نفس سالم و ناسالم را در کودک خود بیابند.
کودکی که عزت نفس پایین دارد:
۱. ممکن است که تمایلی به آزمون موضوعات تازه نداشته باشد. همچنین این کودک اغلب در مورد خودش منفی صحبت می کند جملاتی شبیه: من یک احمق هستم یا من هیچ گاه انجام این کار را یاد نخواهم گرفت.
۲. این گونه کودکان سطح سازش پایین در رویارویی با فرد دیگری برای تخریب، یا منع کردن و یا منتظر ماندن نشان می دهند.
۳. کودکان با عزت نفس پایین نسبت به خودشان منتقد هستند و به آسانی افسرده می شوند. در کل یک حس بدبینی در آن ها وجود دارد.
کودکی که عزت نفس سالمی دارد:
۱. از تعامل با دیگران لذت می برد.
۲. در مجامع عمومی راحت است و از شرکت در فعالیت های اجتماعی استقبال می کند.
۳. به هنگام رخ دادن چالش ها، در برخورد با آن ها برای یافتن راه حل مناسب توانمند است.
۴. شکایت های خود از امور را بدون تحقیر خود و یا دیگران ابراز می کند. برای مثال به جای گفتن: «من یک احمق هستم»، می گوید: «من این موضوع را نمی فهمم»
۵. او توانایی ها و ضعف های خود را می شناسد و آن ها را می پذیرد و دارای نوعی حس خوشبینی است.
چند روش برای افزایش عزت نفس در کودکان
والدین چه می توانند بکنند؟
بر اساس پایشی که مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم انجام داده است، اینکه چگونه والدین می توانند به پرورش یک عزت نفس سالم کمک کنند یکی از مهمترین پرسشهای تربیتی کودکان است؛ در اینجا چند پیشنهاد که می تواند کمک خوبی باشد ارائه می شود:
ـ بنگرید چه می گویید:
کودکان نسبت به گفته های والدین بسیار حساس هستند. به یاد داشته باشید که کودک خود را نه تنها هنگامی که کاری را به خوبی انجام می دهد بلکه زمانی که تلاش می کند، او را ستایش و تشویق نمایید، البته راستگو باشید. برای مثال اگر کودک شما یک تیم فوتبال ترتیب نمی دهد، به جای این که بگویید: «خب در آینده تلاش بیشتری خواهی کرد و این تیم را ترتیب می دهی،» باید بگویید: «خب تو یک تیم فوتبال ترتیب ندادی ولی به خاطر تلاشی که برای انجام آن از خود نشان دادی من واقعاً به تو افتخار می کنم».
به جای پاداش دادن به نتیجه، به تلاش و اجرا و تکمیل کار کودک پاداش و بها بدهید
– نقش یک الگوی مثبت را داشته باشید:
اگر شما نسبت به خودتان خشونت زیاد داشته باشید، نسبت به توانایی ها و محدودیت هایتان بدبین و غیر واقع بین باشید، ممکن است کودکتان در نهایت آینه شما باشد. عزت نفس خود را پرورش دهید تا کودکتان الگوی خوبی در اختیار داشته باشد.
ـ عقاید و افکار نادرست کودکتان را شناخته و اصلاح کنید:
این مهم است که والدین افکار غیر منطقی کودک را نسبت به خودش بشناسند، همچنین افکار و عقاید او نسبت به کمال، رشد و جذابیت ها، توانای ها و چیزهای دیگر. به کودک خود کمک کنید که در ارزیابی از خودش منطقی تر و دقیق تر عمل کند. ادراک نادرست از خود ممکن است ریشه بگیرد و به صورت یک واقعیت برای کودک جا بیفتد.
برای مثال کودکی که در مدرسه خوب عمل می کند ولی در درس ریاضی مشکل دارد ممکن است بگوید: «من نمی توانم ریاضی یاد بگیرم، من دانش آموز بدی هستم». نه تنها این یک تعمیم غلط است بلکه یک عقیده است که کودک را برای شکست آماده می سازد. کودک خود را تشویق کنید تا درک روشنی از موقعیت داشته باشد. یک پاسخ یاری دهنده می تواند این باشد که: تو یک دانش آموز خوب هستی، تو در مدرسه خیلی خوب هستی، فقط در درس ریاضی باید وقت بیشتری صرف کنی، چه طور است با هم روی آن کار کنیم.
ـ با کودک خود مهربان و خود انگیخته باشید:
محبت شما در بالا بردن سطح عزت نفس کودکتان نقش بسیار مهمی ایفا می کند. کودک خود را در آغوش بگیرید. به کودکتان بگویید به او افتخار می کنید. در ظرف خوراکی که برای مدرسه او می گذارید یک یاد داشت محبت آمیز قرار دهید مثلا روی آن بنویسید: «من فکر می کنم تو محشری، تو فوق العاده هستی»! هر چند بار یک بار و با صداقت او را ستایش کنید بدون آن که در این کار افراط و اغراق نمایید. کودکان می توانند آن چه را که از دل بر می آید تشخیص دهند.
ـ باز خورد مثبت و درست بدهید:
یک جمله معمول مثل: «تو همیشه در انجام کارها زیاده روی می کنی» باعث می شود کودک در مورد خودش فکر کند که هیچ کنترل در ابزارها و ظهور احساساتش ندارد. جمله بهتر این است که: «تو واقعا برادرت رو دوست داری و من از این که او را نزدی و بر سرش فریاد نکشیدی از تو تقدیر می کنم.» این تشویق به کودک کمک می کند انتخاب درستی داشته باشد.
ـ محیط امن تربیتی را در خانه به وجود آورید:
کودکی که در خانه احساس امنیت نمی کند و از ترس سوء استفاده از او رنج می برد و در هراس است از عزت نفس پایینی برخوردار است. کودکی که پدر و مادرش مدام در حال بحث، جدل و خشونت هستند، افسرده و منزوی می شود. همیشه به یاد داشته باشید که به کودک خود احترام بگذارید.
خانه را به بهشتی امن برای افراد خانواده تبدیل کنید؛ مراقب مسائل سوء استفاده توسط دیگران، مشکلات مدرسه، مسأله با همسالان و دیگر عوامل بالقوه که ممکن است بر روی عزت نفس کودک شما تأثیر گذاشته باشد، باشید. نسبت به این مسائل حساس باشید و سریع رسیدگی کنید.
ـ به کودکتان کمک کنید تا در تجارب مفید مشارکت داشته باشد:
فعالیت هایی که همکاری را بیشتر از رقابت تشویق می نماید به ویژه در پرورش عزت نفس نقش مهم دارند. برای مثال دیدن برنامه هایی که کودکان بزرگتر کودکان کوچکتر را راهنمایی می کنند یا کودک بزرگتر به کودک کوچکتر خواندن می آموزد برای هر دوی آن ها شگفت انگیز و جالب است.
ـ یافتن کمک های حرفه ای:
چنان چه شما فکر کردید که کودکتان از عزت نفس پایینی برخوردار است می توانید به کمک های حرفه ای مراجعه نمایید. مشاوران کودک و خانواده می توانند در تشخیص امور زیربنایی که در این زمینه نقش دارند شما را یاری دهند.
درمان می تواند راهی برای تشخیص دیدگاه های کودک در مورد خودش باشد. همچنین می تواند به کودک این توان را بدهد که ابتدا نسبت به خود واقع بین باشد، سپس آن چه را در مورد خود می پذیرد درست است. با کمکی اندک به کودک می توان عزت نفس سالم را در او پرورش داد تا زندگی پر از شادی داشته باشد.
چند راهکار ساده برای تقویت عزت نفس کودکان
۱. در برخورد با کودکان و نوجوانان ملایم و منطقی باشید.
۲. اجازه ابراز وجود را به کودکان خویش بدهید و به نظریات آن ها احترام بگذارید.
۳. از مقایسه کردن کودکانتان با هم یا با دیگران جداً بپرهیزید.
۴. هیچ گاه نظریات خویش را به کودکان تحمیل نکنید. (تا حد امکان نظریه خود را ساده و عینی ـ قابل لمس و درک برای کودک ـ توضیح دهید).
۵. همواره سعی کنید توانمندی های کودکان و نوجوانان را مد نظر قرار دهید نه ضعف ها و ناتوانایی های آنان را.
۶. به کودکان خود در حد توانایی هایشان مسئولیت دهید.
۷. تجارب موفقیت آمیز کودک و نوجوان را افزایش دهید تا از این طریق عزت نفس بالایی در آنان شکل گیرد.
۸. فرزند خود را محکم، مستدل و منضبط بار آورید. سعی کنید عصبانیت، شما را از حالت اعتدال خارج نکند. اگر او بدانند که شما آدم منصفی هستید، احترام و محبتی را که نسبت به شما دارد، از دست نخواهید داد. حتی کوچکترین بچه عدالت را بخوبی حس می کند.
۹. به کودک خویش در حد لزوم اجازه فعالیت و بازی دهید.
۱۰. مهارت های اجتماعی کودک و نوجوان کمرو و دارای عزت نفس پایین را تقویت کنید.
۱۱. همیشه در برخورد با کودک حالت پذیرندگی، و نه طرد کنندگی، داشته باشید.
۱۲. با همسر خویش، جبهه متحد تشکیل دهید. هرگز با فرزند خود علیه همسرتان متحد نشوید. این عمل ممکن است در فرزندتان (و نیز در خود شما) کشمکشهای عاطفی ایجاد کند. چنین عملی موجب برانگیختگی احساسات مخرب چون: گناه، حقارت، شرمندگی و نا امنی خواهد شد.
۱۳. از بیش از حد وابسته کردن کودک به خودتان بپرهیزید.
۱۴. کودک یا نوجوان خود را با الگوهای رفتاری مطلوب آشنا کنید.
۱۵. کودکان خویش را هیچ گاه با موضوعات خرافی (دیو، پری، غول، …) نترسانید.
۱۶. توجه داشته باشید که محبت به یک کودک موجب بی توجهی به کودک دیگر نشود.
۱۷. هر چه را که دل کوچک فرزند شما می خواهد در اختیار او مگذارید. به او فرصت دهید تا ارزش به دست آوردن و لذت استحقاق داشتن را درک کند. بالاترین رضایت خاطر را به او اعطا کنید ـ و آن لذتی است که از انجام کارهای بزرگ شخصی به وی دست می دهد.
۱۸. نسبت به احساسات و عواطف کودکان یا نوجوانان خود بی تفاوت نباشید، آن ها را به گرمی بپذیرید و تا حد امکان آن ها را یاری کنید.
۱۹. تحمل کودک یا نوجوان را برای مواجه شدن با ناکامی های احتمالی افزایش دهید.
۲۰. با کودکان خود مثل یک دوست صمیمی برخورد کنید.
۲۱. توجه داشته باشید که مشاجرات لفظی در خانه (میان پدر و مادر) در روحیه یا رفتار کودک و نوجوان منعکس می شود.
۲۲. به سرگرمیها و تفریحات مناسب در زندگی کودکان اهمیت دهید و نسبت به آن بی تفاوت نباشید.
۲۳. محبت شما نسبت به فرزندتان به صورت تظاهرات سطحی ابراز نشود. خالص ترین و سالم ترین محبت در تلاشی که به طور روزمره برای اعطای اعتماد به نفس و استقلال به فرزندتان به عمل می آورید، جلوه گر می شود.
۲۴. در محبت کردن به کودکان راه افراط یا تفریط (زیاد یا کم) را در پیش نگیرید، محبت متوسط توأم با صمیمیت، اثر فراوانتری دارد.
۲۵. به فرزندتان احساسی بدهید که بداند دوست داشتنی و قابل احترام است، اما هرگز با او «نوزاد وار» رفتار نکنید.
۲۶. توقعات کودک را در حد معقول و درست برآورده سازید.
۲۷. هیچ گاه کودکان را با القاب نامناسب صدا نزنید و از مسخره کردن آن ها جدا بپرهیزید.
۲۸. در پرورش استعداد های بالقوه کودکتان جدیت به خرج دهید.
۲۹. سرانجام برای آن که کودکی با عزت نفس بالا پرورش دهیم، باید خود دارای عزت نفس شایان توجهی باشید.
مربیان و معلمان بدانند
برای بالا بردن سطح عزت نفس دانش آموزان، معلمان و مربیان باید این دو نکته را در نظر بگیرند:
الف) در شرایط آموزشی، بر فعالیت دانش آموزان در یاد گیری تأکید شود نه بر پیشرفت آنان؛ زیرا تأکید بر فعالیت یادگیری، به جای تأکید بر درستی و نادرستی پاسخ، برانگیزنده کوشش های دانش آموزان است.
ب) رقابت میان دانش آموزان برای کسب نمره کاهش یابد. تحقیقات نشان داده است در موقعیت های آموزشی که میان دانش آموزان رقابت وجود دارد، حتی دانش آموزانی که عزت نفس بالایی دارند با شکست روبرو می شوند و به دنبال آن انتقاد از خود در آن ها افزایش می یابد.
مدیریت قهر و آشتی با همسر

قهر کردن بین زوجین بسیار رواج دارد و برای مسائل ریز و درشت قهر میکنند, چطور میتوان قهر همسران را مدیریت کرد؟
آیا تا به حال به این فکر افتادهاید که چرا وقتی همسرتان دلگیر و ناراحت میشود، شما از او دوری میکنید یا نسبت به او بیتوجه میشوید؟ آیا فکر میکنید قهر کردن و سربالا دادن به مشکلات، راه مناسبی برای حل اختلافات و تنبیه همسرتان است، یا اینکه این رفتارها بیش از پیش، به رابطهتان آسیب میرساند؟
اعتراف به این موضوع مهم است که بسیاری از زوجین بهجای پیدا کردن راهکارهای مفید برای حل مسائل، بهطور ناخواسته به این رفتارهای فراری متوسل میشوند. این اقدامات نشانگر ترس، ناپختگی، و ضعف شخصیتی هستند و به جای روبرو شدن با مشکلات، سعی در پنهان کردن آنها دارند. این نوع رفتارها اغلب به شکل نگذاشتن، بیتوجهی، ترشرویی، جواب سربالا دادن، نادیدهگرفتن، لجبازی، کینهجویی و … انجام میشود.
این روشها میتوانند مؤثر و موثر به نظر بیایند اما در واقع نشانه ناتوانی در ارتباطها و نداشتن مهارتهای لازم برای بیان مشکلات و ناراحتیها هستند. به جای اینکه مسائل را بهطور موقت یا برای همیشه پنهان کنید، بهتر است با باز و صادقانه بیان احساسات و نیازها، با همسرتان در میان بگذارید تا بتوانید مشکلات را به صورت سازنده و منطقی حل کنید.
مهمترین قدم در راستای اصلاح رفتارهای فراری، فراگیری مهارتهای ارتباطی سازنده است. این مهارتها شامل گوش دادن فعال، اظهار نظر با احترام، ارتباطبان، و بهاشتراک گذاری احساسات بدون برداشتها و قضاوتهای نادرست است. با استفاده از این مهارتها میتوانید راهکارهایی مؤثر برای حل مشکلات در رابطه خود پیدا کنید و به بهبود و سلامت روابطتان کمک کنید. در نهایت، ارتقاء ارتباط و اعتماد متقابل درون رابطهتان بهترین راه برای بهبود رفتارهای ارتباطی است.
دلیل قهر همسران؛ چرا بعضی ها مدام با همسرشان قهر میکنند؟
بهطور کلی، قهر یکی از مهلکترین روشهای انتخابی زوجین برای حل مسائل است و در بلندمدت به افزایش ناخشنودی و دلسردی منجر میشود. افرادی که با این مشکل درگیرند، میدانند که این رفتار چون سمی مهلک است و میتواند روحیه و انگیزههای فردی را خراب کند و رابطه را به خطر بیاندازد. چنانچه در ادامه این بخش از نمناک خواهید خواند، دلیل برخی همسران برای تمسک به قهر و ادامهی آن ممکن است به دلایل مختلفی باشد؛ از جمله:
نادیده گرفتهشدن
برخی افراد به دلیل احساس نادیدهگرفتهشدن یا عدم توجه همسرشان به نیازها و احساساتشان، به قهر روی میآورند تا توجه همسر را به خود جلب کنند.
عدم مدیریت هیجانات
در مواجهه با مسائل یا نارضایتیها، برخی افراد ناتوانی دارند که هیجاناتشان را به خوبی مدیریت کنند و بهجای آن که بازخورد سازندهای ارائه دهند، به قهر و تعامل منفی متوجه میشوند.
الگوهای یادگرفته شده
برخی افراد از خانواده یا محیطهای اطرافشان الگوهای قهر و انزوا را یاد گرفتهاند و به همین دلیل در زندگی زناشوییشان از همین راهکارها استفاده میکنند.
ناتوانی در ارتباطات سازنده
ممکن است برخی از افراد ناتوانی داشته باشند که احساسات و نیازهای خود را به صورت صریح و باز، با همسرشان مطرح کنند و بهجای آن به قهر روی بیاورند.
قهر با همسر، روش استفاده برای باج گیری
بسیاری از افراد عادت به اعتماد به روشهای باجگیری عاطفی دارند؛ به این معنا که با آگاهانه به قهر و ترفندهای عاطفی متوجه میشوند که چگونه با تلاشهایی نادرست به اهداف خود دست یابند، چه بزرگ چه کوچک. این نوع رفتارها بهعنوان یک روش منفعلانه و موقتی برای رسیدن به نیازها و آرزوها مورد استفاده قرار میگیرد. الگوبرداری از رفتارهای دیگران، به ویژه والدین یا زندگی با افراد مستبد و زورگو، ممکن است باعث پرورش رفتارهایی چون قهر و لجبازی در فرد شود.
این خصیصهها نهادینه شده در شخصیت افراد را تا بزرگسالی همراه خواهند بود و در مواجهه با مشکلات و اتفاقات زندگی، به توسل به این ترفندها (مانند قهر کردن) متوسل میشوند. این افراد در فرآیند شکلگیری شخصیت خود در دوران کودکی آموختهاند که اگر با توجه به نقاط ضعف دیگران و بهانهگیری، مواجهه کنند، برای رسیدن به اهداف خود بسیار سریعتر و راحتتر میتوانند به رضایت طرف مقابل برسند.
این نوع رفتارها معمولاً موقتی و کوتاهمدت هستند و به وضوح نشاندهنده نقص و ناتوانی در تعاملات اجتماعی است. افرادی که به این رفتارها متوسل میشوند، بهصورت نادرست و غیرسازنده به مشکلات روبرو میشوند و در طول مدت، این رفتارها ممکن است منجر به تعاملهای ناسالم و ایجاد بحرانهای درون خانواده یا روابط میان فردی شود.
بهترین راهکار برای افرادی که ممکن است به این نوع رفتارها متمایل باشند، آگاهی از الگوهای خود و افکار و احساساتشان است. ارتقاء هوش هیجانی و مهارتهای ارتباطی سازنده میتواند به بهبود رفتارها و تعاملات اجتماعی کمک کند. همچنین، گفتگوهای صادقانه با همسر یا افراد مهم زندگی میتواند به شناخت بهتر خود و دیگران و درک عمیقتر مسائل و احساسات منجر شود. از طریق یادگیری مهارتهای سازنده و مثبت، میتوان به ارتقاء کیفیت روابط و بهبود رفتارهای ارتباطی و عاطفی خود پیشرفت کرد.
ایراد افرادی که عادت به قهر با همسرشان دارند
افرادی که به طور مکرر قهر و خشم نشان میدهند، عموماً انتقادپذیری کم، حساسیت زیاد و آسیبپذیری دارند. نحوه بیان عباراتی مثل “فلانی حساس و زودرنج است” یا “فلانی به سرعت عصبی میشود”، به وضوح نمایانگر شرایط روحی و داخلی این افراد است. این افراد معمولاً در مواجهه با مشکلات، اختلافها در عقیده و سلیقه با دیگران، احساس ترس، حقارت و ناتوانی میکنند، و به نوعی، قهر و خشم را به عنوان راهی برای دفاع و فرار از این شرایط میپذیرند.
آنها در واقع با اظهار قهر و خشم، از مواجهه با احساسات مختلف و استرسهای ناشی از آنها فرار میکنند و تلاش میکنند این تنشها را کاهش دهند. این رفتارها نشاندهنده ترس و ناتوانی شخصیتی افراد میباشند و ممکن است نشات بگیرند از تجربیات گذشته، احساس کمبود عزت نفس یا ناامنی در روابط فردی و اجتماعی. این افراد نیاز به یادگیری مهارتهای سازنده برای مواجهه با احساسات، مدیریت استرس و ایجاد ارتباطهای مثبت دارند.
به گزارش وب گاه نمناک، ارتقاء هوش هیجانی، کسب آگاهی از احساسات و ارتقاء توانایی بیان آنها به صورت سازنده میتواند به بهبود رفتارها و بهبود روابط شخصی و اجتماعی کمک کند. همچنین، ایجاد محیطی حمایتکننده و مهربان برای افراد میتواند به تقویت اعتماد به نفس و احساس امنیت آنها کمک کند و باعث کاهش نیاز به رفتارهای غیرسازنده گردد.
چرا برای بچهها قصه بخوانیم؟

بشر از گذشته تا به الان عاشق قصه بوده است. آدمها با قصه میخندند، گریه میکنند، یاد میگیرند و دوباره از نو شروع میکنند. یکی از بهترین مواقع قصهگویی برای کودکان، شب موقع خوابیدن آنهاست. در این مطلب به شما میگوییم چرا داستان خواندن قبل خواب برای بچهها مفید است و چه بخوانیم و چه نخوانیم؟
تقویت تمرکز و تفکر منطقی
تقریبا هر کودکی دوست دارد قبل از خوابیدن قصه بشنود. این کار علاوه بر اینکه برای کودک، لذتبخش است، فایدههای زیادی برای او دارد. یکی از اثرات مستقیم شنیدن این داستانها، افزایش تمرکز است. ممکن است کودک در ابتدای این عادت قصهگویی، ابتدا سوالهای متعدد بپرسد و پرش ذهنی داشته باشد؛ اما کمکم یاد میگیرد روی جریان داستان تمرکز کرده و از پرسیدن سوالهای بیمورد خودداری کند. علاوه بر تقویت تمرکز، بچهها در روند شنیدن داستان، پرسشگری را هم تمرین میکنند. همین پرسشگری میتواند روحیه نقادی و تفکر منطقی را در آنها پرورش دهد.
پرو بال دادن به قوه خیال
خیلی از آدمها بعد از تماشای فیلم اقتباسی، بین کتاب و فیلم، باز کتاب را انتخاب میکنند؛ حتی اگر فیلم هم خوشساخت باشد. چرا این اتفاق میافتد؟ چون کتابها را خودشان میسازند و فیلمها را سلیقه کارگردان. در عصری که بچهها بیشتر تصویرمحور شدهاند، پر و بال دادن به قوه خیال آنها ضروری است. قصهها به بچهها اجازه میدهند جهانی را خلق کنند، کوچک و بزرگش کنند، خرابش کنند و دوباره آن را بسازند. این خلق کردنها، هم تجربه دلنشینی برای کودک است هم قوه خلاقیت او را تقویت میکند.
تقویت رابطه والدین با کودک
یکی از راههای ایجاد صمیمیت بین والدین و فرزندان همین قصهها هستند. بچهها با شنیدن قصه از زبان پدر و مادر، یک خاطره خوب برای تمام عمرشان میسازند. پدر و مادر با آغوش گرفتن فرزند و داستان گفتن، به او حس امنیت میدهند. علاوه بر این، سادهترین و موثرترین روش برای تربیت کودک همین قصه گفتن است. حتی اشتباهات بچهها را با همین داستانگویی میشود به آنها گوشزد کرد و راهی برای اصلاح آن پیدا کرد.
رشد مهارتهای زبانی و افزایش دایره لغات
قصهها و شعرها و تکرار آنها میتوانند مهارتهای زبانی کودک را تقویت کنند. بچههایی که در فضای غنی از داستان و حرف و سخن، بزرگ میشوند، زودتر زبان باز میکنند و موقع حرف زدن هم بهتر عمل میکنند. یکی از دلایل پرخاشگری خردسالان این است که نمیتوانند احساس خود را با واژهها بیان کنند و بچههایی که در محیط زبانی غنیتری هستند، کمتر با این مشکل روبهرو میشوند. علاوه بر این، کتابها پر از لغاتی هستند که در زندگی روزمره خود از آنها استفاده نمیکنیم؛ پس خواندن قصه، دایرزه واژگانی بچهها را بزرگتر میکند.
چه نخوانیم؟
حالا که فهمیدیم قصهها انقدر برای رشد بچهها مفید و گاهی ضروری هستند، میتوانیم هر داستانی را قبل خواب برای بچهها تعریف کنیم؟ جواب قطعا نه است. داستان شب، باید داستانی باشد که بچهها را برای استراحت آماده میکند؛ پس هر محتوایی که ترس، خشونت و حتی هیجان منتقل کند، مناسب قصه شبانه نیست. داستانهای پر از هیجان مناسب نیستند، چون بچهها را هوشیار و از خواب منصرف میکنند. قصههایی که محتوای خیلی غمگین دارند هم مناسب نیستند. داستانهای ترسناک هم باعث میشوند که خواب بچهها مختل شود یا خواب آشفته ببینند.
چه بخوانیم؟
به گزارش وب گاه تبیان، بچهها عاشق داستانهایی هستند که قهرمانهای بزرگ دارد. چه بهتر که خودشان این قهرمان بزرگ باشند. برای بچهها داستانی تعریف کنید که بچهها قهرمان اصلی آن هستند. این قصه، عزت نفس کودک را بالا میبرد. قصههایی که تخیلی و فانتزی هستند هم برای قصهگویی قبل خواب مناسب هستند. داستانی که بچهها بتوانند فضای آن را بسازند. این داستانها باید ساده با ریتمی آرام باشند و پایان خوشی هم داشته باشند. داستانهای ادبیات کهن مثل کلیله و دمنه هم گزینه مناسبی برای قصهگوییهای شبانه هستند.