به بهانه روز جهانی آگاهی از اوتیسم

 اوتیسم از آن دسته اختلالاتی است که بیشتر از آنکه آن را بشناسیم، اسمش را شنیده‌ایم. در سال‌های اخیر گزارش‌های زیادی در مورد افراد اوتیستیک منتشر شده و در فضای مجازی هم در مورد آن صحبت شده است. برخی از خانواده‌هایی که یکی از افراد آنها دچار این اختلال هستند ترجیح داده‌اند، در شبکه‌های اجتماعی درباره این اختلال بنویسند تا جامعه را با این موضوع بیشتر آشنا کنند. در تقویم هم روز ۱۳ فروردین برای آشنایی بیشتر با این افراد انتخاب شده و هدف این گزارش آشنایی، شناخت و درک بهتر افراد و خانواده‌های اوتیسم است.

از اوتیسم چه می‌دانیم؟

اوتیسم نوعی اختلال رشدی است که با رفتارهای ارتباطی، کلامی غیر طبیعی مشخص می‌شود و می‌تواند چالش‌های زیادی را در زندگی اجتماعی افراد مبتلا به آن ایجاد کند. نحوه برقراری ارتباط، رفتار و یادگیری افراد اوتیستیک با دیگران متفاوت است. یادگیری، تفکر و توانایی حل مسئله در این افراد می‌تواند متفاوت باشد.

مهارت‌های آنها ممکن است به طور نابرابر رشد کند. به عنوان مثال، شاید آنها در برقراری ارتباط مشکل داشته باشند، اما در هنر، موسیقی، ریاضیات یا حافظه به طور غیرعادی خوب هستند. در واقع آنها در درک آنچه دیگران فکر و احساس می‌کنند مشکل دارند. این باعث می‌شود که آنها نتوانند خود را با کلمات یا از طریق حرکات، حالات چهره و لمس بیان کنند.

دلایل اختلال اوتیسم چیست؟

اینکه چرا اوتیسم رخ می‌دهد هنوز مشخص نیست. برخی معتقدند این امر می‌تواند ناشی از مشکلات بخش‌هایی از مغز باشد که ورودی حسی را تفسیر و زبان را پردازش می‌کند. اوتیسم در پسران چهار برابر بیشتر از دختران است و می‌تواند در افراد از هر نژاد، قومیت یا پیشینه اجتماعی رخ دهد. درآمد خانواده، سبک زندگی یا سطح تحصیلات روی خطر ابتلای کودک به اوتیسم تأثیری ندارد. اما برخی از عوامل خطر از جمله سابقه اوتیسم در خانواده و ترکیب برخی از ژن‌ها، سن بالای والدین، قرار گرفتن مادران باردار در معرض برخی داروهای شیمیایی، الکل و داروهای ضدتشنج، دیابت و چاقی ممکن است به این اختلال دامن بزنند.

با علایم اختلال اوتیسم آشنا شویم

معمولا علائم این اختلال در سال‌های ابتدایی خصوصا ۳ سال اول زندگی بروز می‌کنند. در  زیر به برخی از علائم شایع اوتیسم اشاره شده است:

۱-عدم توانایی در برقراری ارتباط چشمی

۲-حساسیت بالا به صداها، لمس‌ها، بوها یا مناظری که برای افراد دیگر عادی به نظر می‌رسد

۳-طیف محدودی از علایق یا علاقه شدید به موضوعات خاص

۴-انجام چندباره کارها، مانند تکرار کلمات یا عبارات، تکان دادن خود به جلو و عقب، یا چرخاندن اهرم، …

۵-نگاه نکردن یا گوش ندادن به دیگران

۶-وقتی شخص دیگری به چیزها اشاره می‌کند به آنها نگاه نمی‌کند

۷-مشکلات در درک یا استفاده از گفتار، حرکات، حالات چهره یا لحن صدا

۸-عدم تمایل به در آغوش گرفتن یا در آغوش گرفته شدن

۹-مشکل در سازگاری با تغییرات روال

۱۰-صحبت کردن با صدای آواز، صاف یا روباتیک

البته تشنج هم می‌تواند جزئی از علائم این اختلال باشد که عمدتا از دوران نوجوانی آغاز می‌شود.

درمانی برای اوتیسم وجود دارد؟

آنطور که پزشکان می‌گویند هنوز هیچ درمان قطعی برای این اختلال وجود ندارد و تا پایان عمر با فرد می‌ماند، اما نکته مثبت این است که اگر خانواده‌ها زود به این اختلال پی ببرند می‌توانند آن را کنترل کنند. موارد زیر می‌تواند برای خانواده‌ها کمک کننده باشد. اگر در این سنین به رفتار غیرطبیعی برخورد کردید سریعا با پزشک متخصص مطرح کنید:

۶ ماهگی، لبخند نمی‌زند و علامتی از شادی در صورتش دیده نمی‌شود

۹ ماهگی، صداها و حرکات صورت را تقلید نمی‌کند

۱۲ ماهگی، صداهای بامزه از خودش در نمیآورد

۱۴ ماهگی، اشاره نمی‌کند یا دست تکان نمی‌دهد

۱۶ ماهگی، حتی به صورت تک کلمه‌ای هم حرف نمی‌زند

۱۸ ماهگی، بازی وانمودی نمی‌کند

۲۴ ماهگی، دو کلمه‌ای حرف نمی‌زند

در هر سنی مهارت‌های زبانی و اجتماعی خود را از دست داده است

افراد اوتیستیک را بپذیریم

کیان‌دخت صالحی، بنیانگذار مرکز نگهداری از مبتلایان به اختلال اوتیسم «میتا» و مادر پسری ۲۷ ساله که به اختلال اوتیسم دچار است در گفت و گو با «شبکه شرق» می‌گوید: « افرادی که دچار اختلال اوتیسم هستند افرادی با حساسیت‌های بالا و متفاوت‌اند. یکی به نور حساس است، دیگری به صدا، فردی دیگر به بو و خلاصه هر کدام از آنها حساسیت‌های خاص خود را دارند.اصلی‌ترین مسئله‌ای که می‌تواند به خانواده‌هایی که فرزند یا عضو اوتیسم دارند، کمک کند پذیرش این اختلال است. این کار در ایران بسیار سخت است چرا که ما همیشه عادت کرده ایم کسی را بپذیریم و دوست داشته باشیم که دلخواه ما باشد و حرف ما را قبول کند؛ اما در افراد اوتیسم این چنین نیست. اگر خانواده عضو اوتیسمی خود را پذیرفت، نیازهایش را درک کرد و دوستش داشت، می‌تواند با او راحت تر زندگی کند.»

اهمیت آموزش و اجتماعی شدن افراد اوتیسم

صالحی توضیح می‌دهد:«در بیشتر جوامع، افراد اوتیسمی می‌توانند محیط عادی زندگی را تجربه کنند و در خانه ایزوله نباشد. ریشه بسیاری از مشکلات ایزوله بودن آنهاست که نتیجه نبود و کمبود مراکز نگهداری و آموزشی است. برای مثال فرد اوتیستیک که به صدا حساس است اگر در محیطی شلوغ قرار بگیرد واکنش نشان می‌دهد و وحشت زده می‌شود چرا که تا به حال در محیط شلوغ قرار نگرفته. آنها باید آموزش ببیند چرا که کنترل کمتری بر رفتار خود دارند و اگر امکان ورود به اجتماع را داشته باشند راحت‌تر می‌توانند حساسیت‌هایشان را کم یا کنترل کنند.»

جای خالی نبود مراکز نگهداری احساس می‌شود

راه حل فوری ضعیفی چشم، آستیگمات و پیرچشمی!

افراد اوتیسمی بیش از همه چیز به مراکزی نیاز دارند که بتوانند در آن زندگی کردن را یاد بگیرند. آنها جایی جز خانه ندارند و کمبود مراکز و هزینه‌های بالای نگهداری در مراکز (ماهانه ۱۴ تا ۲۰ ملیون تومان) باعث شده تا ارتباط دائمی و تنگاتنگ افراد اوتیستیک با مادر، بیش از همه مادر را فرسوده و روند اجتماعی شدن فرد را هم مختل کند. باید مراکزی وجود داشته باشد تا بچه‌های اوتیسم حداقل روزانه ۵ یا ۶ ساعت را در آنجا بگذرانند تا هم نیرویی برای مادر و اعضای خانواده بماند هم آنها بتوانند روند اجتماعی شدن را طی کنند.

به حق خانواده‌های اوتیسم احترام بگذاریم

علایم ظاهری اوتیسم مانند سندروم داون چندان مشخص نیست اما باید این را بپذیریم که در مواجهه با فرد اوتیسم به خود فرد و خانواده او و حریم شخصیشان احترام بگذاریم؛ چیزی که در ایران زیاد دیده نمی‌شود. تجربه کیان‌دخت صالحی هم گویای همین موضوع است. او می‌گوید: «در خارج از ایران وقتی پسر من به هم می‌ریخت افراد به واسطه آشنایی با این اختلال از من می‌پرسیدند آیا می‌توانیم به شما کمک کنیم؟ و با شنیدن یک نه من را تنها می‌گذاشتند اما در ایران به من گفتند بچه‌ام را آزار می‌دهم و با پلیس تماس گرفتند.» تنها چیزی که خانواده‌های اوتیسم از مردم می‌خواهند احترام به حق و حقوق خانواده‌ها و فرد است.

کمبود کدام ویتامین‌ها سبب ریزش مو می‌شود؟

کاهش برخی از ریزمغذی‌ها بر سلامت مو اثر دارد و سب ریزش مو می‌شود.

مو یک فیلامنت پروتئینی است که از فولیکول‌های مجود در پوست می‌روید. اگرچه مو یک بافت مرده به حساب می‌آید اما فولیکول‌های مو جزو سلول‌های زنده به حساب می‌آید. با توجه به اینکه مو از فولیکول‌های موجود در پوست رشد می‌کنند سلامت مو به سلامت فولیکول وابسته است.

کمبود مواد مغذی بر رشد و سلامت مو اثر می‌گذارند و  موجب ریزش مو می‌شود.

کمبود ویتامین E می‌تواند بر رشد و سلامت مو اثر بگذارد، مطالعات بیانگر این است رابطه‌ معنی‌داری میان «طاسی» و «استرس اکسیداتیو» وجود دارد. به طور کلی افراد مبتلا به طاسی معمولا ظرفیت آنتی‌اکسیدانی کمتری به ویژه در پوست سر نسبت به سایر افراد دارند. نتایج یک کارآزمایی بالینی حاکی از آن است دریافت روزانه ١٠٠ میلی‌گرم مشتقات ویتامین E در بیماران مبتلا به ریزش مو به مدت هشت ماه سبب افزایش تعداد مو در مقایسه با گروه دارونما شد.

کمبود ویتامین‌های گروه B

کمبود ویتامین‌های گروه B نیز بر سلامت مو اثرگذار است. کمبود بیوتین یا ویتامین B۷ با درماتیت (التهاب پوستی)، ریزش مو و طاسی ارتباط دارد. به طور قطع تامین نیاز روزانه ویتامین B۷ در پیشگیری از ریزش مو اثر دارد همچنین کمبود شدید نیاسین یا ویتامین B۳ سبب بیماری پلاگر می‌شود. ورم‌ها، زخم‌های پوستی و ریزش مو از عوارض اصلی بیماری پلاگر به حساب می‌آید.

همچنین کمبود اسیدفولیک یا ویتامین B۹ می‌تواند موجب اخلال ساخت کلاژن موجود در پوست و مو شود. کلاژن یک پروتئین سه‌رشته‌ای به حساب می‌آید و فراوان‌ترین پروتئین بدن انسان‌ها محسوب می‌شود. اسیدفولیک در تکثیر DNA نیز نقش دارد. میزان تکثیر سلول‌های پوست و مو زیاد است. اسیدفولیک با انتقال گروه متیل در ساخت اسیدآمینه های گوگرددار در ساختار کلاژن نقش دارد.

کمبود کوبالامین یا B۱۲ می‌تواند سبب سفیدی مو شود، به نحوی که مصرف ویتامین B۱۲ به مقدار کافی می‌تواند سبب مشکی شدن موهای سفید ناشی از کمبود کوبالامین شود.

کمبود «روی» و «مس» در ریزش مو نقش دارد

نتایج برخی از مطالعات بیانگر این است کمبود «روی» می‌تواند از دلایل احتمالی ریش مو باشد. روی در درمان ریزش مو در افراد دچار کمبود این ماده معدنی و حتی بدون کمبود می تواند موثر باشد. روی به عنوان کوفاکتور (هم‌عامل) متالوآنزیم‌ها تقریبا در تمام فرآیندهای متابولیسمی بدن نقش دارد و روی رشد مو نیز موثر است و نقش عملکردی مهمی در چرخه فولیکول های مو ایفا می‌کند.

مس مانند «روی» بر کوفاکتورهای بسیاری ز آنزیم‌های دخیل در متابولیسم فعالیت‌های بدن از جمله «آنزیم لیزیل اکسیداز» اثر می‌گذارد که در ساخت کلاژن نقش دارد. مس همچنین در افتراق و تکثیر سلول‌های «پاپیلا پوستی» نقش اساسی دارد. این سلول ها، فیبروبلاست‌های اختصاصی هستند که نقش مهمی در رشد فولیکول‌های مو ایفا می‌کنند.

آیا کمبود آهن موجب ریزش مو می‌شود؟

بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، مطالعات انجام شده روی زنان نشان می‌دهد که کمبود آهن موجب با طاسی منطقه‌ای، آندروژنی، طاسی کامل فرق سر و ریزش مو ارتباط دارد. براساس پژوهشی که روی زنان و مردان مبتلا به ریزش مو با آسیب دائمی فولیکولی و غیرفولیکولی صورت گرفت، طول دوره درمان ریزش مو در افراد مبتلا به  کمبود آهن طولانی تر از سایر افراد بود. هنوز علم نتوانسته است بطور قطع رابطه بین کمبود آهن و ریزش مو را به اثبات برساند، اگرچه در بسیاری از مطالعات این رابطه مشاهده شده است.

نقش اسیدهای آمینه ضروری در آنمی

نقش اسیدهای آمینه  ضروری در آنمی به خوبی شناخته شده است اما اثر احتمالی آن ها بر رشد مو تا به حال بررسی نشده است. باتوجه به ذخایر اسیدهای آمینه معمولا احتمال کمبود کم است البته در این مورد اسید آمینه لیزین مستثنی است. با توجه به زیست دسترسی پایین این اسیدآمینه در مواد غذایی، احتمال کمبود  آن وجود دارد. در زمان کمبود،  بدن اولویت را تامین نیاز بافت های ضروری قرار می دهد و بافت های غیرضروری نظیر فولیکول ها موی سر حذف می شوند.

لیزین نقش مهمی در برداشت روی و آهن ایفا می کند. در زنان مبتلا به کم خونی فقر آهن مکمل یاری روزانه با ٢-۱.۵ گرم لیزین همراه با آهن بطور معنی داری غلظت فریتین را افزایش داد. سیستین و متیونین اسیدهای آمینه تامین کننده سولفور مورد نیاز بدن هستند. سولفور ماده اصلی تشکیل دهنده پوست و مو است و سبب استحکام آن‌ها می شود. به همین دلیل این دو اسید آمینه به مقدار زیاد در پروتئین های تشکیل دهنده بافت مو و پوست یافت می شوند و کمبود آنها استحکام و سلامت این بافت ها را به مخاطره می اندازد.

رابطه سلامت بدن و چاقی با خوردن یا نخوردن صبحانه

عدم مصرف صبحانه می‌تواند خطر ابتلا به چاقی را افزایش دهد و موفقیت در اجرای رژیم‌های کاهش وزن را بکاهد.

مصرف مواد غذایی مناسب برای صبحانه مانع از تجمع انسولین می‌شود. این هورمون باعث می‌شود که سلول‌های چربی، اسیدهای چرب بیش‌تری ذخیره کند و افرادی که صبحانه می‌خورند کم‌تر در معرض نوسانات وزن قرار می‌گیرند. هر چه دیرتر اقدام به خوردن کنید نیز احساس گرسنگی‌تان بیش‌تر خواهد شد. حذف اولین وعده غذایی باعث می‌شود که خیلی زود احساس خستگی و کج‌ خلقی کنید.

نخوردن صبحانه خطر ابتلا به کاهش قند خون را افزایش می‌دهد. علائم جسمی دیگر شامل لرزش، ضعف، سرگیجه، سردرد، احساس سوزن سوزن شدن و سریع شدن ضربان قلب، یکی از دلایل ضعف و احساس گرسنگی مداوم است.

کودکانی که صبحانه نمی‌خورند به میزان کافی عناصر ضروری مانند آهن، کلسیم، منیزیم و پروتئین را دریافت نمی‌کنند، لذا در طول روز احساس خستگی بیش‌تری کرده و نمی‌توانند به درستی تمرکز داشته باشند و بهره هوشی پایین‌تری دارند.

به نقل از دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، زمانیکه روز خود را بدون صبحانه آغاز می‌کنید معده‌ شما به مغز پیام می فرستد و از همان ابتدای روز حس گرسنگی در بدن‌تان شکل گرفته و باقی می‌ماند. حذف وعده صبحانه در زنان با بی نظمی‌های دوران قاعدگی همراه است. علاوه بر این قاعدگی دردناک و یبوست نیز از عوارض دیگر هستند.

۱۷ درصد نوجوانان مبتلا به چربی خون هستند/ چاقی رو به افزایش است

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: غلظت های غیر طبیعی چربی خون سبب بروز بیماری‌های غیر واگیر از جمله قلبی و عروقی و پرفشاری خون خواهد شد.

«علیرضا زالی»، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: بر اساس آخرین پیمایش انجام شده، چربی خون در گروه سنی نوجوانان حدود ۱۴ تا ۱۷ درصد است که این عدد در بزرگسالان ۱۹ تا ۲۸ درصد گزارش شده است.

وی بیان کرد: مطالعات نشان می دهند که با توجه به افزایش روند چاقی، سبک زندگی نادرست و عدم تحرک بدنی مناسب در افراد تغییرات چربی خون در بزرگسالان مطلوب بوده است که این موضوع نشان دهنده افزایش دانش سلامت مردم از طریق رسانه های ارتباط جمعی است.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: مطالعات نشان می دهند که با توجه به این که میزان تغییر غلظت خونی چربی ها کاهش چشمگیری پیدا کرده اما این عدد در بیماران قلبی و عروقی مورد درمان قرار نگرفته است.

زالی تاکید کرد: غلظت های غیر طبیعی چربی خون سبب بروز بیماری های غیر واگیر از جمله بیماری های قلبی و عروقی، پر فشاری خون و دیابت در افراد خواهد شد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: با افزایش یک واحدی ‌در نسبت کلسترول خطر ابتلا به پر فشاری خون در بین زنان ۲۰ درصد و خطر ابتلا به دیابت نوع دوم در مردان حدود ۳۰ درصد افزایش می یابد.

افطاری و سحری چه بخوریم و چه نخوریم؟

متخصص طب ایرانی و سنتی می‌گوید، برای اینکه از روزه بهره کامل روحی و جسمی بدست آوریم، لازم است آداب آن را نیز بطور کامل دانسته و بجا آوریم.

تغذیه سالم در ماه مبارک رمضان نه تنها به سلامت جسم کمک می‌کند بلکه باعث می‌شود تا فرد بتواند از اعمال معنوی این ماه نیز بهره کافی ببرد و با آمادگی روحی و جسمی نیایش پروردگار را به جای اورد.

دکتر احسان میرزایی متخصص طب سنتی درباره تدابیر روزه‌داری از دیدگاه طب سنتی اظهار داشت: مردم برای اینکه بتوانند از جنبه های روحی و جسمی ماه مبارک رمضان بهره مند شوند، قاعدتا باید آداب روزه‌داری را نیز بدانند در غیر این صورت بر خلاف روایات متعدد که معصومین(ع) تاکید بر روزه داری برای رسیدن به سلامت دارند، حتی می‌توانند با عدم رعایت آداب صحیح ماه مبارک رمضان، آسیب نیز به بدن خود وارد کنند.

وی افزود: مردم باید بدانند که روح و هدف اصلی از روزه گرفتن ارتقاء روح انسان جهت بندگی بیشتر و استراحت به بدن برای تجدید قوا، برای یکسال آینده است، از این رو رعایت آداب مطروحه در روایات و قواعد بیان شده توسط حکمای طب ایرانی اسلامی مورد اهمیت است.

فواید جسمی و روحی سحرخیزی

رئیس اندیشکده پیشرفت و سلامت یکی از مهمترین قواعد روزه‌داری را اهمیت سحرخیزی و تناول وعده سحری برشمرد و با اشاره به اینکه امروزه بخشی از جامعه به این موضوع مهم اهمیت نداده و ترجیح می‌دهند به یک وعده افطار و شام در انتهای شب اکتفا کنند، ادامه داد: سحرخیزی هم فواید جسمی دارد و هم فواید معنوی و یکی از بهترین اوقات برای تمرین سحرخیزی، ماه مبارک رمضان است بنابراین باید سحر را درک کنید، ولو به اندک و سحری را میل کنید ولو به دانه خرمائی و یا مقداری اندکی حلوا.

میرزایی یکی از آداب روزه‌داری برای حفظ صحت و سلامت بدن را آداب افطار و آرامش در مصرف افطار و وارد نکردن حجم زیاد غذا با سرعت به معده ذکر کرد و افزود: این کار در درازمدت می‌تواند اسباب مشکلات معده را فراهم کند، از سوی دیگر با توجه به به خالی بودن معده در طول روز و افزایش حرارت آن، آغاز افطار با شربت‌ها و نوشیدنی‌های سرد می‌تواند آسیب جدی به همراه داشته باشد.

وی به روزه‌داران توصیه کرد روزه خود را با چای کمرنگ و خرما، حلوا، سوپ‌های رقیق و یا آبجوش ولرم، وابسته به شرایط مزاجی و صحی (سلامتی) افطار کنند و بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء، وعده غذائی خود را نوش جان کنند.

بین افطار و شام فاصله بیندازید

این متخصص طب سنتی و ایرانی فاصله انداختن بین افطار و تناول وعده غذائی را یک روش بسیار عالی برای حفظ سلامت معده عنوان کرد و افزود: این نکته را به‌خصوص برای جوانان و روزه‌اولی‌های عزیزی که حرارت آنها بالاست و تشنگی شاید باعث شود که به غلط شربت‌های خنک را برای افطار ترجیح دهند، متذکر می‌شوم که اگر حرارت خیلی شما را اذیت کرده و تشنه هستید، فقط کافی است تا در چای خود، کمی ترشی‌جات نظیر آبلیمو یا نارنج یا آبغوره اضافه کنید ولی به هیچ وجه روزه خود را با مایعات سرد آغاز نکنید.

میرزایی با تأکید بر ضرورت پرهیز از درهم‌خوری و برهم‌خوری در وعده‌ افطار خاطرنشان کرد: استفاده از سوپ و یا چای و سپس حلیم و انواع آش و بعد از آن مصرف غذای اصلی و مصرف ماست و سالاد و مایعات فراوان همراه غذا، موجب می‌شود که نه تنها روزه‌داری شما منافعی برای بدن نداشته باشد بلکه یکی از عوامل مهم ایجاد کبد چرب و رفلاکس همین چند نوع غذا و سوپ و آش همراه یگدیگر استفاده کردن و مصرف مایعات زیاد است، لذا توصیه می‌شود در وعده غذائی افطار تنها به یک نوع غذا اکتفا کرده و از مصرف مایعات زیاد نیز پرهیز کنید.

وی بر لزوم خودداری از تعجیل در خوردن سحری و همچنین عدم اسراف در خوردن غذا از نظر کمیت و کیفیت تأکید کرد و با بیان اینکه نباید غذا را به مقدار فراوان خورد و در خوردن غذاهای متنوع افراط به خرج داد، گفت: متأسفانه امروزه نگاه مردم به روزه مانند دیدشان نسبت به سایر اسم‏‌ها و مظاهر است و توجهی به روح و هدف آن ندارند، به همین دلیل اسراف در غذا در ماه رمضان‏ به صورت عادت درآمده و از این ماه مبارک، ماهی برای پرخوری و خوشگذرانی ساخته‏‌اند، این در حالی است که این ماه برای پدران و اجداد ما، ماهی برای تقویت ایمان و جهاد و صبر و استقامت به شمار می‌‏رفته است.

این متخصص طب سنتی و ایرانی توصیه کرد که صرف غذا در ماه رمضان در دو وعده افطاری و سحری صورت بگیرد و آنچه قرار است به عنوان افطاری و شام بصورت همزمان صرف شود، با حجم کمتر صرف شود و در فاصله میان این وعده و غذای سحر، آب و آشامیدنی‌ها مصرف شود.

در وعده سحری چه بخوریم؟

میرزایی همچنین مصرف غذای سحر را به همه به‌خصوص نوجوانان توصیه کرد.

وی مواد غذایی مناسب مثل شیر، خرما، فرنی و چای کم‏رنگ را برای آغاز افطار مناسب دانست و بر پرهیز از آشامیدن آب سرد در شروع افطار تأکید کرد و افزود: اصولاً هم غذای افطار و هم غذای سحر نباید پرحجم باشد و حتی‏‌الامکان باید از مصرف غذاهای پرچرب و دیر هضم خودداری کرد و در وسط غذا آب زیاد نیاشامید زیرا سبب رقیق شدن شیره گوارشی و دشواری هضم می‌‏شود اما در فاصله یک ساعت بعد از افطار تا نیم ساعت قبل از صرف غذای سحری، مقدار کافی آب بیاشامید.

مصرف سبزی ضد عفونی شده به‌هنگام افطار و میوه در هنگام سحر و خودداری از مصرف تنقلات به مقدار فراوان از دیگر توصیه‌های رئیس اندیشکده پیشرفت و سلامت به روزه‌داران است.

میرزایی همچنین به نوجوانان روزه‌دار توصیه کرد حداقل یک لیوان شیر یا معادل آن ماست میل کنند و در ماه مبارک رمضان در غذای افطارشان از گوشت، پنیر و تخم‏‌مرغ حتما استفاده کنند.

وی با بیان اینکه نوجوانان دست‏‌کم به هفت ساعت خواب آرام احتیاج دارند، اضافه کرد: به نوجوانان توصیه می‏‌کنیم شب‏‌ها زودتر بخوابید تا اولاً هنگام سحر بتوانید با نشاط از خواب برخیزید و از برکات معنوی سحرهای ماه مبارک بهره‌‏مند شوید و هم دچار کم‏‌خوابی نشوید، همچنین ساعات مطالعه و درس خواندن را طوری تنظیم کنید که بلافاصله پس از صرف غذا یا در لحظات احساس گرسنگی زیاد نباشد.

رئیس اندیشکده پیشرفت و سلامت، مصرف سبزیجات به صورت پخته و خام، خودداری از مصرف چای پررنگ، استفاده از غذاهای ملین مثل خورشت آلو و کرفس و آشامیدن مقدار کافی آب در فاصله بعد از افطار را برای پیشگیری از حالت یبوست سودمند دانست.

میرزایی با تأکید بر ضرورت توجه بیشتر به بهداشت دهان و دندان در ماه مبارک رمضان، سیگار را دشمن سلامت و موجب آزار رساندن به هم‏نشینان و مردم و ماه مبارک رمضان را یک فرصت عالی برای ترک این عادت زیان‏‌بخش و آزاردهنده برشمرد و تصریح کرد: عادت سیگار کشیدن غالبا با انجام چند گناه آشکار مثل زیان رساندن به خود، آزار رساندن به دیگران، اسراف و اتلاف مال همراه است.

این متخصص طب سنتی در پایان به روزه‌داران توصیه کرد از تغییرات ناگهانی و شدید در برنامه تغذیه در طول ماه رمضان خودداری کنند و غذاهایی را که بطور معمول ایجاد ناراحتی می‌‏کند، در این ایام مصرف نکنند و همیشه و به‌خصوص در ماه مبارک رمضان به بهداشت مواد غذایی توجه کرده و از مصرف مواد غذایی مشکوک و غذاهایی که به‌طور کامل طبخ نشده و یا در خارج از یخچال نگهداری شده، خودداری کنند.

این علائم نشان می‌دهد کودک شما کمبود ویتامین دی دارد!

پیشگیری و راه درمان چیست؟

کودکانی که دارای بیماری‌هایی مانند عفونت و نرمی استخوان هستند، ممکن است علت بیماری آنها کمبود ویتامین D در بدنشان باشد.

همه می‌دانیم که عقل سالم در بدن سالم است و امروزه یکی از کمبودهای رایج در کودکان، کمبود ویتامین D می‌باشد. هنگامی که کودک در رحم مادر در حال رشد است به این ویتامین نیاز دارد به همین علت مادر باید وعده‌های غذایی متعادل و مغذی داشته باشد تا از رشد صحیح کودک مطمئن شود. حتی بعد از تولد و در طول زندگی نیز مصرف ویتامین D ضروری است. کمبود سطح طبیعی ویتامین D در کودکان باعث ابتلای آنان به نرمی استخوان خواهد شد. نرمی استخوان بیماریی است که باعث نرمی استخوان‌ها و ناهنجاری‌های اسکلتی می‌شود. این بیماری معمولا با کمبود کلسیم در خون همراه است که می‌تواند منجر به انواع ناهنجاری‌ها و مشکلات شدید قلبی و دردناک شود. کمبود ویتامین D مادر با استفاده از یک رژیم غذایی سالم جبران خواهد شد.

به چه علت کمبود ویتامین D در کودکان مهم است؟

ویتامین D برای رشد کودکان حیاتی است. این ویتامین در نور آفتاب صبح زود قابل دریافت است. کمبود ویتامین D در کودکان باعث نرمی استخوان، سیستم ایمنی ناسالم، عفونت و آرتریت در نوجوانی می‌شود.

علل و عوامل ایجاد کننده کمبود ویتامین D در کودکان:

مصرف ناکافی از مواد مغذی

پوشیدن لباس‌های به رنگ تیره.

قرار نگرفتن در معرض اشعه آفتاب

عدم استفاده از غذاهای حاوی ویتامین D مثل تخم مرغ

رشد بسیار سریع کودک. مثلا:کودکانی که با وزن کم (کمتر از ۲۵۰۰ گرم) متولد می‌شوند و پس از تولد رشد سریعی دارند، کودکانی که در دوران بلوغ هستند و رشدشان بسیار سریع می‌شود، در صورت عدم دریافت ویتامین D به مقدار کافی دچار کمبود این ویتامین می‌شوند.

کودکان دارای بیماری‌های خاص که به علت عدم جذب ویتامین D دچار کمبود این ویتامین می‌شوند. مثلا در انواع بیماری هایی که با سوء جذب چربی همراه هستند.

مصرف برخی از داروها مانند داروهای ضد تشنج که در انواع صرع یا در تشنج‌های دیگر مصرف می‌شوند، مثل فنوباربیتال یا فنی توئین نیز به علت مداخله در متابولیسم ویتامین D، بیمار را دچار کمبود این ویتامین می‌کند.

علائم و نشانه‌های کمبود ویتامین D در کودکان

گرفتگی عضلات، تشنج و مشکلات تنفسی

تاخیر در رشد دندان‌ها

گریه‌های اذیت کننده کودکان

مستعد بودن به عفونت‌های مختلف تنفسی

مشکلات تنفسی به علت نرمی قفسه سینه

رشد ضعیف و وزن کم

تضعیف ماهیچه‌های قلب

علائم معمولی نرمی استخوان مانند جمجمه نرم، پرانتزی بودن استخوان‌های پا، پرش شدید پاها، درد مکرر ماهیچه‌های پا و ضعف عمومی بدن.

برخی منابع و غذاهای سرشار از ویتامین D عبارتند از :

غذا منبع اصلی مواد معدنی، ویتامین و پروتئین برای یک کودک در حال رشد است به این جهت، رژیم غذایی متعادل با ویتامین و مواد معدنی مناسب برای جلوگیری از خطرات سلامتی ضروری است. در ادامه لیستی از غذاهای سرشار از ویتامین D آورده شده است:

ماهی‌های چرب

زرده تخم مرغ

غلات

شیرخشک نوزادان

محصولات لبنی مانند: شیر، ماست، کره و پنیر.

آبمیوه خصوصا آب پرتقال

روغن جگر ماه

مقدار مناسب مصرف ویتامین D در کودکان

کمبود ویتامین D در کودکان می تواند شدید و یا خفیف باشد. درمان و مقدار مصرف ویتامین D به شدت کمبود آن در کودکان بستگی دارد. برای مصرف این ویتامین ابتدا باید با پزشک متخصص اطفال مشورت کرد. مقدار مصرف توصیه شده طبق سن کودکان چنین می باشد:

نوزادان تا ۱۲ ماهگی به روزانه ۱۰ میلی گرم ویتامین D نیاز دارند.

کودکان بالای یک سال به روزانه ۱۵ میلی گرم ویتامین D نیاز دارند.

چگونه کمبود ویتامین D در کودکان درمان می شود؟

قرار گرفتن کودک بصورت برهنه در زیر آفتاب به مدت محدود

ماده ای به نام دهیدروکلسترول که پیش سازویتامین D است، در پوست انسان وجود دارد که به علت تابیدن اشعه آفتاب به پوست، بعد از طی مراحلی در بدن در کلیه، به ویتامین D فعال تبدیل می‌شود.

داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل

کره، روغن کبد ماهی، زرده تخم مرغ، خامه، جگر، شیرهای غنی شده با ویتامین D، سرلاک و شیرخشک از منابع ویتامین D هستند. شیرگاو حاوی IU۴۰(واحد بین المللی) و سبزیجات و میوه جات حاوی مقادیر بسیار ناچیز ویتامین D، زرده تخم مرغ حاوی ۴۰۰-۱۲۰ واحد ویتامین D در هر گرم میباشد.

– در صورت کمبود شدید، دوز بالای ویتامین D و استوس تراپی توصیه میشود.

– این ویتامین بصورت خوراکی و تزریق عضلانی قابل جبران است.

– در کودکان که قادر به خوردن نیستند تزریق عضلانی انجام می شود.

– مصرف مکمل های کلسیم و فسفر و یا مولتی ویتامین برای تقویت استخوان ها.

طی مطالعات انجام شده در ۵۰۰ کودک بیمار متخصصان دریافتند که بیشترین علت بیماری در کودکان و بستری شدن آن ها در بیمارستان به علت کمبود ویتامین D می باشد، به همین دلیل توصیه می کنند کودکان بالای یک سال روزانه ۶۰۰ واحد بین المللی(iu) ویتامین D مصرف نمایند.

چگونه می‌توان از ابتلای کودک به کمبود ویتامین D پیشگیری کرد؟

همیشه پیشگیری بهتر از درمان بوده است. دانستن اینکه چگونه کودکان را از فقر این ویتامین در امان داشت ضروری است. در ادامه به چندین راهکار خواهیم پرداخت:

۱- اجازه دهید کودک بدون لباس و برهنه برای مدت کوتاهی در زیر آفتاب بازی کند.

۲- کمبود ویتامین D در شیرخوارانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند با مصرف ویتامین D توسط مادر جبران می‌شود.

۳- در صورت کمبود ویتامین D در کودکان پزشک متخصص اطفال مصرف مکمل های ویتامین D را برای آنها تجویز می‌کند.

۴- هنگامی که بچه‌ها در حال رشد هستند، غذاهای سرشار از مولتی ویتامین به آنها بدهید.

۵- کودکان می‌توانند روزانه مکمل‌های ویتامین D را مصرف کنند.

۶- در صورتی که مشکوک بودید که آیا کودک شما مبتلا به فقر ویتامین D است یا خیر، به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید تا برای او آزمایشی بنویسد.

ویتامین D برای سلامت استخوان و رشد کلی کودک ضروری است. در صورت مشاهده علائم کمبود ویتامین D و شک به ابتلای کودک با پزشک او مشورت کنید تا درمان را به موقع شروع کند.

آموزش کامل تهیه سبزه عید با تخم شربتی

سبزه یکی از مهمترین سین‌های سفره هفت سین است. گیاه زیبای تخم شریتی که روش درست کردن ساده‌ای دارد، از جمله پرطرفدارترین سبزه‌های عید است.

سبزه یکی از اصلی‌ترین اجزای سفره هفت سین است. در بازار سبزه‌های مختلفی وجود دارند که از مواد متفاوتی تهیه شده‌اند. تخم شربتی از گیاهان زیبا و زینتی است که برای کاشت سبزه عید استفاده می‌شود. اگر شما از آن دسته افرادی هستید که دوست دارید خودتان در خانه سبزه عید را تهیه کنید، می‌توانید براحتی و بدون دردسر سبزه تخم شربتی برای عید بکارید و در سفره هفت سین قرار دهید.

مقدار لازم تخم شربتی برای کاشت سبزه عید

دانه تخم شربتی دارای رنگ خاکستری، قهوه‌ای، سیاه و سفید است. برای کاشت یه سبزه ساده تخم شربتی شما به ۲ قاشق چای‌خوری تخم شربتی نیاز خواهید داشت. می‌توانید تخم شربتی را همراه با بذرهای دیگر مانند شبدر یا کنجد یا ارزن بکارید تا سبزه‌ای ترکیبی و زیبا داشته باشید.

خیس کردن بذر سبزه تخم شربتی

دو قاشق تخم شربتی و یک چهارم فنجان آب را درون ظرفی بریزید و خوب هم بزنید و صبر کنید تا ۲۴ ساعت بگذرد و آنها به حالت ژله‌ای در بیایند. پس از گذشت زمان ۲۴ ساعت خواهید دید که جوانه‌هایی بسیار کوچک رشد کرده است.

ظرف مناسب کاشت بذر سبزه تخم شربتی

بعد از اینکه بر روی تخم شربتی جوانه‌هایی را مشاهده کردید، آنها را روی یک دستمال نخی مرطوب ریخته و داخل ظرفی درب دار و تیره رنگ و در جای تاریک و گرم بگذارید. پس از ۳ روز جوانه‌ها را به ظرف مورد نظر منتقل کنید. شکل ظرف برای تهیه سبزه تخم شربتی به سلیقه شما بستگی دارد.

میزان نور سبزه عید

همانطور که گفتیم تخم شربتی تا زمانی که درون پارچه قرار دارد باید در جای تاریک و گرم قرار بگیرید اما بعد از انتقال به ظرف اصلی می‌توانید ظرف را در جایی قرار دهید که نور خورشید به صورت مستقیم به آن بخورد. توجه داشته باشید هنگام قرار دادن سبزه تخم شربتی در آفتاب ظرف را ۱۸۰ درجه بچرخانید تا هر دو سمت از آفتاب تغذیه کند.

آب دادن به سبزه تخم شربتی

در زمانی که تخم شربتی درون پارچه قرار دارد، شما باید مرتب دستمال را با اسپری نرم دار کنید. مقدار آبی که تخم شربتی نیاز دارد، باید به میزان کافی باشد و از کم یا زیاد دادن آب پرهیز کنید.

پس از گذشت ۷ روز سبزه تخم شربتی زیبای شما آماده شده است.

سبزه تخم شربتی را چه زمانی بکاریم؟

بهتر است ۹ روز مانده به عید نوروز سبزه تخم شربتی بکارید، سبزه تخم شربتی به زمانی بین ۷ تا ۹ روز نیاز دارد تا به یک سبزه پر و زیبا تبدیل شود.

روش کاشت سبزه تخم شربتی ترکیبی

در بالا روش کاشت تخم شربتی ساده را آموزش دادیم، برای کاشت سبزه تخم شربتی ترکیبی می توانید به روش زیر عمل کنید.

مواد مورد نیاز

یک قاشق غذاخوری شبدر یا کنجد یا ارزن

۲ قاشق چای خوری تخم شربتی

یک چهارم فنجان آب

آموزش کامل تهیه سبزه عید با تخم شربتی

طرز تهیه

بذر شبدر یا… را با تخم شربتی مخلوط کنید و بذرها را خوب بشویید تا تمیز شوند.

ترکیب بذرها را در ظرفی ریخته و به آن آب بیافزایید و اجازه دهید به مدت ۸ ساعت در آب خیس بخورند.

پس از گذشت این مدت بذرها را آبکشی کنید و در ظرفی در دار بریزید.

در ظرف را با یک پارچه توری ببندید تا هوا در ظرف گردش پیدا کند.

ظرف را در جای تاریک قرار دهید.

چند ساعت یک بار آن ها را بررسی کنید و اگر لازم بود آب بدهید.

بعد از گذشت ۳ تا ۴ روز که بذرها شروع به جوانه زن می‌کنند، آنها را در ظرف اصلی بریزید.

در روش دیگر می‌توانید بر روی زمینه دلخواه تخم شربتی خیس خورده را و روی آن بذر شبدر بریزید.

ظرف مورد نظر و مکانی پر نور انتقال دهید.

به جای بذر شبدر می‌توانید از کنجد و یا ارزن هم استفاده کنید.

مادران تلفن‌همراه خود را به کودکشان بدهند یا خیر؟

این روزها بچه‌ها خیلی زود با تلفن همراه آشنا می‌شوند، چون آن را دست پدر و مادرهای خودشان می‌بینند؛ اما اغلب والدین ترس از این دارند که مبادا فرزندشان از آنها تقاضای داشتن تلفن همراه مستقل داشته باشد. بااین‌حال، این روزها شرایط تفریح، آموزش و سرگرمی به‌گونه‌ای پیش رفته که کودکان ناخودآگاه به سمت گوشی‌های والدین کشیده می‌شوند و والدین نیز بدون درنظرگرفتن ملاحظات مختلف، گوشی خود را به کودکشان می‌سپارند. این موضوع کم‌کم برای کودکان به عادت تبدیل می‌شود تا جایی که در هر شرایطی حتی زمانی که در کنار هم سن و سالانشان هستند تقاضای بازی با تلفن همراه والدینشان را می‌کنند؛ اما به گفته دکتر رقیه صادق‌زاده، روان‌شناس کودک و نوجوان، معضل دسترسی کودکان به تلفن همراه مادران مسئله چالش برانگیزی است که می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری داشته باشد.

دادن تلفن همراه مادر به کودک حریم شخصی را از بین می‌برد

صادق‌زاده می‌گوید دادن تلفن همراه مادران به کودکان باعث ازبین‌رفتن حریم شخصی می‌شود: «با دادن تلفن همراه مادر به دست فرزندش ازیک‌طرف، مادر حریم شخصی‌اش را از دست می‌دهد و از طرف دیگر، باعث می‌شود تا کودک برای حریم شخصی والدین خود ارزشی قائل نشود.»

این روان‌شناس ادامه می‌دهد: «والدین باید مفهوم حریم شخصی را برای کودکشان جا بیندازند و اگرچه خودشان غیرمستقیم باید بر کودکشان نظارت داشته باشند؛ اما در عمل نیز باید به حریم شخصی کودکشان احترام بگذارند. به همین منظور، در صورت استفاده از تلفن همراه مشترک این مسئله باید برای کودک تفهیم شود که کودک حق باز کردن پیام‌های تلفن همراه والدش را ندارد.»

وقت‌گذرانی کنترل نشده کودکان بر سلامت روان آنها تأثیر می‌گذارد

صادق‌زاده دادن تلفن همراه به کودکان را دارای پیامدهای مثبت و منفی مختلفی می‌داند و می‌گوید: «اگرچه تلفن همراه می‌تواند سواد فناوری کودکان را افزایش دهد؛ اما باید توجه کنید که وقت‌گذرانی بیش از حد پای گوشی یا تبلت یا دسترسی داشتن کنترل نشده کودکان به این تجهیزات ممکن است باعث مشکلات رشد در آن‌ها شود؛ لذا زمان محدود کار با این دستگاه‌ها به‌ویژه برای کودکان  بسیار مهم است.»

او اختلال خواب، مشکلات توجه و سلامت روان و چاقی را از پیامدهای منفی رعایت‌نکردن شرایط اصولی کار با تلفن همراه در کودکان عنوان می‌کند و می‌گوید: «استفاده بیش از حد از تلفن همراه می‌تواند منجر به سبک زندگی بی‌تحرک شود که با مشکلات سلامت جسمانی و به طور غیرمستقیم با مشکلات سلامت روان همراه است. همچنین استفاده از تلفن همراه قبل از خواب می‌تواند با الگوهای خواب تداخل داشته باشد که این مسئله تأثیر مخربی بر سلامت روان خواهد داشت».

کودکتان را از استفاده از موبایل منع نکنید

صادق‌زاده در پاسخ به این سؤال که ” آیا والدین به‌طورکلی باید فرزندشان را از استفاده از موبایل منع کنند؟” می‌گوید: «ممنوعیت کامل کودکان از کار با گوشی شاید رویکرد مناسبی نباشد، بلکه استفاده‌کردن متعادل و آگاهانه از این تجهیزات اهمیت بیشتری دارد.»

این روان‌شناس کودک تصریح می‌کند: «دستگاه‌های تلفن همراه حاوی برنامه‌ها و منابع آموزشی مفیدی هستند که می‌توانند به رشد یادگیری کودکان کمک کنند. همچنین، بچه‌ها به کمک آن‌ها می‌توانند با خانواده و دوستانشان ارتباط برقرار کنند یا در مواقع اضطراری، کمک بخواهند؛ اما باید توجه کنید که استفاده‌کردن بیش از حد و کنترل نشده از این دستگاه‌ها می‌تواند منجر به اختلالات خواب، مشکلات توجه و افت تحریک حسی کودکان شود.»

دادن موبایل به دست کودکان باید تحت ملاحظات خاصی صورت گیرد

صادق‌زاده معتقد است که گوشی‌های هوشمند می‌توانند ابزارهای ارزشمندی برای کودکان باشند، اما به شرطی که به طور صحیح استفاده شوند. ‏ او با اشاره به برخی ملاحظات برای دادن تلفن همراه به دست کودکان می‌گوید: «نمی‌توانیم سن ثابتی را برای دادن تلفن همراه به دست کودکان در نظر بگیریم، اما خانواده‌ها عمدتاً در سن ۱۰ تا ۱۲ سالگی برای کودکشان گوشی می‌خرند و مهم این است که بلوغ و آمادگی فرزندتان را در نظر بگیرید.»

او مسئولیت‌پذیری را یکی دیگر از ملاحظات برای دادن تلفن همراه به کودکان عنوان می‌کند: «باید ببینید که آیا فرزندتان نسبت به گوشی حس مالکیت و مسئولیت نشان می‌دهد یا خیر؛ چرا که ممکن است آن را گم کند.»

او در توصیه‌ای به والدین افزود: «والدین باید قوانین واضحی را درباره استفاده‌کردن از تلفن همراه، دسترسی به محتوا و مدت کار با آن تعیین نمایند. همچنین آنها باید کاربرد مسئولانه و حفظ حریم خصوصی را به کودکشان بیاموزند.»

سن مناسب برای داشتن موبایل مستقل در کودکان نشانه‌هایی دارد

والدین ممکن است تحت‌فشار فرزندان خود قرار بگیرند تا در سنین پایین برای آنها تلفن همراه تهیه کنند، اما مطمئن نیستند که چه زمانی کودکان واقعاً برای این مسئولیت آماده هستند. صادق‌زاده در این باره می‌گوید: «مهم‌تر از تعیین‌کردن سن مناسب کودک برای داشتن تلفن همراه و تبلت توجه‌کردن به این مسئله مهم است که آیا فرزندتان به رشد و آمادگی لازم برای کارکردن با این تجهیزات رسیده است یا خیر.»

این روان‌شناس با اشاره به برخی نشانه‌ها برای داشتن شرایط موبایل مستقل در کودکان افزود: «والدین باید نشانه‌هایی مانند بهبود استدلال، درک لحن گفتار، همدلی و برنامه‌ریزی بلندمدت را در کودکشان رصد کنند.  برخی کودکان شاید حدود ۱۰ تا ۱۴ سالگی آمادگی داشتن موبایل مستقل را داشته باشند؛ درحالی‌که برخی دیگر ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشند.»

او تأکید می‌کند: «والدین باید نظارت را جدی بگیرند و به این مسئله توجه داشته باشند که دستگاه‌های مشترک با خانواده امکان کنترل‌کردن نحوه کاربری و محتوا را برای والدین آسان‌تر می‌کند.»

موبایل نباید جایگزین بازی‌های فیزیکی شود

صادق‌زاده می‌گوید: «زمانی که بچه‌ها هم‌بازی ندارند و در خانه یا مهمانی تنها هستند، بچه‌ها می‌توانند با موبایل مشغول شوند؛ مثل استفاده‌کردن از برنامه‌های آموزشی یا پرداختن به بازی‌های تعاملی، پرورش خلاقیت و یادگیری؛ اما یادتان باشد که اعتدال و نظارت در آن رعایت شود.»

او بیان می‌کند: «والدین باید مطمئن شوند که زمان کار با موبایل جایگزین بازی فیزیکی، تعاملات اجتماعی یا کاوش در فضای باز نشود. در واقع، دستگاه‌های تلفن همراه باید مکمل سایر اشکال بازی و فعالیت‌های تعاملی باشند؛ نه این‌که جایگزینشان شوند.»

والدین باید به الگویی برای کودکان خود تبدیل شوند

به اعتقاد صادق‌زاده، سواد رسانه‌ای برای پدران و مادرانی که تربیت‌کننده نسل‌های آینده هستند، مهم و ضروری است. او می‌گوید: «در عصر دیجیتال امروز، تسلط داشتن به پیام‌های رسانه‌ای، ارزیابی منابع و شناخت اطلاعات نادرست مهارت‌هایی حیاتی هستند.»

او دررابطه‌با راهکارهای ارتقای سواد رسانه‌ای والدین افزود: «والدین باید به الگویی برای کودکان خود تبدیل شوند. به همین منظور، آنها باید تفکر انتقادی را با بحث‌کردن درباره اخبار، تبلیغات و محتوای آنلاین به کودکشان نشان دهند.»

این روان‌شناس کودک ادامه داد: «والدین باید تنظیمات دستگاه به‌ویژه برنامه‌های مدیریت محتوا و زمان صفحه‌نمایش را یاد بگیرند تا از استفاده آگاهانه کودکشان از این تجهیزات مطمئن شوند. همچنین والدین باید به همراه کودکشان در فضای مجازی و رسانه رصد کنند و درباره چگونگی فعالیت در فضای مجازی و اطلاعات صحیح و غیرمعتبر صحبت نمایند.»

 مؤثرترین راهکار برای درامان‌ماندن از آسیب‌های فضای مجازی

به گفته صادق‌زاده، تضمین امنیت آنلاین کودکان رویکردی چندجانبه را می‌طلبد. اولاً باید قوانین اولیه شفافی را تعیین کنید؛ به بچه‌ها بیاموزید که اطلاعات شخصی و عکس‌هایشان را به اشتراک نگذارند یا با غریبه‌ها به‌صورت آنلاین تعامل نکنند. ثانیاً از حضور کودکان در فضای مجازی محافظت کنید؛ از برنامه‌ها یا اپلیکیشن‌های کنترلی والدین استفاده کنید که زمان صفحه‌نمایش را مدیریت و محتوا را فیلتر می‌کنند و امکان رصدکردن سابقه فعالیت کودک را در اختیارتان می‌گذارند. از طرفی، باید به طور منظم با فرزندتان درباره ایمنی آنلاین صحبت کنید تا یاد بگیرد هر مسئله یا تعامل نامناسب را به شما گزارش دهد.

میوه‌ها و خوراکی‌هایی که به چربی سوزی کمک می‌کنند

نقش مثبت برخی میوه‌ها و خوراکی‌های طبیعی در افزایش متابولیسم و کمک به روند سوزاندن چربی‌های اضافی ثابت شده است. هر چند برنامه‌ریزی برای رژیم غذایی متعادل و انجام ورزش نقش مهمی در سوزاندن چربی بدن دارند اما مصرف این میوه‌ها و خوراکی‌ها نیز می تواند به این روند کمک کند.

افزایش متابولیسم بدن و کاهش کالری دریافتی اغلب به عنوان راه‌های اصلی برای از دست دادن چربی‌های اضافی معرفی می‌شوند.

در این میان نقش مثبت برخی میوه‌ها و خوراکی‌های طبیعی در افزایش متابولیسم و کمک به روند سوزاندن چربی‌های اضافی ثابت شده است. هر چند برنامه‌ریزی برای رژیم غذایی متعادل و انجام ورزش نقش مهمی در سوزاندن چربی بدن دارند اما مصرف این میوه‌ها و خوراکی‌ها نیز می تواند به این روند کمک کند.

از سوی دیگر بسیاری از افرادی که به دنبال سوزاندن چربی‌های اضافی بدن هستند به اشتباه فکر می‌کنند که مصرف هرگونه خوراکی آنها را از هدفشان دور می‌کند. این در حالی است که به گفته متخصصان تغذیه برخی میوه‌ها و خوراکی‌های طبیعی در واقع یار کمکی افراد برای رسیدن به هدفشان هستند.

سیب

متخصصان تغذیه مصرف یک تا دو سیب در روز را برای کاهش چربی توصیه می‌کنند. دلیل این امر وجود زیاد نوعی فیبر به نام پکتین است که توانایی سلول‌ها در جذب چربی را کاهش می‌دهند. فیبر زیاد در سیب باعث می‌شود که فرد احساس سیری کند.

نتیجه چند پژوهش نشان داده است که مصرف سیب بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پیش از وعده غذایی باعث کاهش کالری دریافتی می‌شود. از سوی دیگر بنا به تحقیقات انجام شده آنتی‌اکسیدان‌های موجود در سیب از ابتلا به سندرم متابولیسم (نشانگان سوخت و سازی) جلوگیری می‌کند.

سندرم متابولیسم به ترکیب چند عامل تهدیدکننده سلامتی از جمله کلسترول بالا، فشار خون بالا و وضعیت پیش‌دیابت (Prediabetes) که معمولا همراه با جمع شدن چربی به دور کمر روی می‌دهد اطلاق می‌شود.

جو دوسر

جو دوسر فیبرهای انحلال پذیر زیادی دارد و در نتیجه به کاهش کلسترول و چربی خون کمک می‌کند. جو دوسر همچنین آهسته هضم می‌شود و به این ترتیب هم احساس سیری ایجاد می‌کند و هم سطح قند خون را افزایش نمی‌دهد.

از سوی دیگر از بلغور جو دوسر به عنوان یکی از بهترین غذاها برای کمک به خواب خوب یاد می‌شود. برخی دیگر از کربوهیدرات‌ها مانند برنج سبوس‌دار و بلغور مانند جو دوسر فیبر زیادی دارند و به این ترتیب سطح انسولین را پائین نگه می‌دارند. دانمشندان بر این باور هستند که پائین نگه داشتن سطح انسولین به سوزاندن چربی سلول‌ها کمک می‌کند.

بدن انسان برای جذب جو دوسر، برنج سبوس‌دار و بلغور نسبت به برنج معمولی یا نان سفید وقت بیشتری صرف می‌کند.

دارچین

دارچین خوراکی نیست و در میان ادویه‌ها طبقه‌بندی می‌شود. هر چند این امر را نیز می‌توان یکی از مزایای آن دانست زیرا بدون اضافه کردن کالری می‌تواند به سوزاندن چربی‌های بدن کمک کند.

نتیجه پژوهش‌ها نشان داده است که دارچین می‌تواند به سوخت و ساز قندی در بدن کمک کند.

به گفته دانشمندان مصرف یک چهارم تا دو قاشق چایی خوری دارچین در روز قند خون را پائین می‌آورد و و سطح کلسترول را نیز بین ۱۰ تا ۲۵ درصد کاهش می‌دهد. عواملی که به سوزاندن چربی سلول‌ها کمک خواهند کرد.

از سوی دیگر نتیجه پژوهش محققان در دانشگاه میشیگان در سال ۲۰۱۷ نشان داده بود که ماده سینامالدهید (Cinnamaldehyde) که بوی دارچین از آن ناشی می‌شود سلول‌های بدن را به سوزاندن چربی وا می‌دارد. دارچین همچنین آنتی‌اکسیدان‌ زیادی دارد.

تخم‌مرغ

به گزارش یورو نیوز، متخصصان تغذیه تخم‌مرغ را نوعی غلیظ از پروتئین حیوانی می‌دانند که بر گوشت ارجحیت دارد زیرا عاری از چربی اضافی همراه با گوشت است. به این ترتیب تخم‌مرغ یک منبع مغذی بسیار مناسب برای صبحانه است.

نتیجه تحقیقات نشان داده است آن دسته از افراد که همراه با صبحانه خود تخم مرغ می‌خورند در کاهش وزن بیش از دو برابر کسانی که در صبحانه‌شان تنها کربوهیدرات مصرف می‌کنند موفق هستند.

هضم تخم‌مرغ به آهستگی صورت می‌گیرد و به این ترتیب در ایجاد احساس سیری در فرد موثر است. این در حالی است که ویتامین‌ها و مواد مغذی معدنی موجود در تخم مرغ به ساز و کار بدن برای سوزاندن چربی کمک می‌کنند.

آووکادو

نصف هر میوه آووکادو حدود ۱۰ گرم چربی سالم از نوع تک اشباع نشده دارد که برای جلوگیری از افزایش قند خون کافی است. مقابله با افزایش قند خون در سوزاندن چربی بدن اهمیت زیادی دارد زیرا واکنش بدن در برابر افزایش قند خون، ذخیره چربی در اطراف شکم و کمر است.

چربی‌های سالم آووکادو همچنین به جذب کاروتنوئیدها کمک می‌کنند. کاروتنوئیدها که در میوه‌ها و سبزیجاتی مانند گوجه‌فرنگی، هویج و اسفناج یافت می‌شوند خاصیت ضدسرطانی دارند.

نتیجه یک پژوهش در دانشگاه اوهایوی آمریکا نشان داده است جذب کاروتنوئیدها در کسانی که سالاد حاوی آووکادو مصرف می‌کنند ۱۵ برابر بیشتر از دیگران است.

از سوی دیگر آووکادو با چربی‌های سالم خود می‌تواند مانع از پرخوری فرد شود. نوع تک اشباع نشده از چربی‌های سالم را می‌توان علاوه بر آووکادو در روغن زیتون و برخی حبوبات نیز یافت.

ماست‌های پروبیوتیک بهتر با روش جدید غنی‌سازی با ویتامین E

پژوهشگران کشورمان در یک تحقیق دانشگاهی، موادی را برای وارد کردن مناسب ویتامین E در ماست‌های پروبیوتیک و نگهداری بهتر میکروارگانیسم‌های این نوع از ماست‌ها در کنار بهبود خواص بافتی آن‌ها معرفی کرده‌اند.

ویتامین E، یک ریزمغذی ضروری و محلول در چربی است که سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و از بیماری‌های قلبی جلوگیری می‌نماید. این ترکیب دارای گونه‌های متعددی است که فعالیت و دسترسی زیستی هرکدام متفاوت است. در بین خانواده ویتامین E موسوم به توکوفرول ها، آلفا-توکوفرول بیشترین فعالیت زیستی را داراست؛ به طوری که در محافظت از بافت های بدن در برابر یک فرایند نابودگر به نام «پراکسیداسیون لیپیدی کنترل نشده» نقش مهمی را ایفا می‌کند. حلالیت کم در آب و حساسیت به اکسیداسیون و دماهای بالا، مشکل اصلی استفاده از آلفا-توکوفرول در غنی سازی و فرمولاسیون مواد غذایی است که منجربه کاهش دسترسی زیستی آن می‌گردد.

در سال های اخیر به گفته محققان، مطالعه‌های زیادی با هدف محافظت از آلفا-توکوفرول در برابر عوامل محیطی نامطلوب نظیر دمای بالا، pH پایین، نور و غیره در طول فرایند تولید غذا انجام شده است. استفاده از روشی به نام ریزپوشانی یا درون پوشانی در سیستم‌های حامل مناسب، عملکرد آلفا-توکوفرول را حفظ کرده و آن را در طول فرآوری و ذخیره سازی بدون تغییر نگه می دارد. علاوه بر این، استفاده از روش درون پوشانی، دسترسی زیستی آلفا-توکوفرول را به حداکثر رسانده و با مکانیسم کنترل رهایش آن در دستگاه گوارش، عوارض جانبی احتمالی آن را به حداقل می‌رساند. اگرچه انجام فرایند درون پوشانی آلفا-توکوفرول در محصولات غذایی از مدت‌ها پیش آغاز شده است، اما هنوز اشکالاتی دارد که بایستی با انجام مطالعات پژوهشی حل شوند.

در همین زمینه، یک تیم پژوهشی سه نفره از مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی مشهد، شرکت فرآورده‌های لبنی تین (دامداران) و دانشگاه تهران، تحقیقی را سازماندهی و اجرا کرده اند که در آن سعی شده است زنده‌مانی پروبیوتیک‌های ماست، توسط میکروکپسول‌های ویتامین E یا آلفا-توکوفرول بهبود داده شود.

در این مطالعه محققان برای غنی‌سازی ماست کم‌چرب، فرایند درون‌پوشانی آلفا-توکوفرول را در ریزذراتی از ژلاتین و همچنین ماده ای به نام مالتودکسترین انجام داده و نتایج را بررسی کرده اند.

براساس نتایج این تحقیق که در فصل نامه «پژوهش و نوآوری در علوم و صنایع غذایی» وابسته به مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی منتشر شده اند، کارایی فرایند درون‌پوشانی و ظرفیت بارگذاری ریزذرات حاوی آلفا-توکوفرول به‌طور قابل‌قبولی بالا بود. علاوه‌بر این، ریزذرات فوق دارای نیروی دافعه قابل‌توجه بین خود بوده و پایداری خوبی داشتند و لذا خواص بافتی مناسبی را نیز برای ماست پروبیوتیک ایجاد می کنند.

در این خصوص، محمد ملاویسی، محقق گروه شیمی مواد غذایی مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی مشهد و همکارانش می گویند: «باتوجه‌به نتایج، مالتودکسترین به‌عنوان یک درشت‌مولکول پری‌بیوتیک بالقوه، باعث افزایش زنده‌مانی باکتری لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس یعنی باکتری مهم پروبیوتیک در طول زمان نگهداری می شود».

آن ها می افزایند: «ریزذرات پروتئین-پلی‌ساکارید موردمطالعه، برای درون‌پوشانی آلفا-توکوفرول مناسب هستند و به‌طور بالقوه می‌توانند کاربردهای متعددی در صنایع غذایی داشته باشند».

به طورکلی، این کار تحقیقاتی نشان داده است که میکروکپسول های ژلاتین- مالتودکسترین می‌توانند به عنوان وسیله ای ارزشمند برای محصورکردن و محافظت از آلفا-توکوفرول در ماست‌های پروبیوتیک عمل نمایند.

گفتنی است، مالتودکسترین، یک فیبر قابل تخمیر نامحلول است که می‌تواند به عنوان یک ماده افزودنی خوب عمل کند. این ماده در روده بزرگ قابل تخمیر است و می‌تواند گزینه مناسبی برای استفاده به عنوان یک پری بیوتیک باشد.