دسته: سلامت
رئیس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت: ۳ تا ۵ مورد در هر ۱۰۰۰ تولد به کم‌شنوایی مبتلا هستند
رئیس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت گفت: جمعیت موالید کشور حدود یک میلیون و ۳۰۰هزار نفر در سال گذشته گزارش شده و براساس غربالگری‌هایی که در سطح کشور انجام می‌شود، حدود ۳.۷ در هر ۱۰۰۰ تولد به کم‌شنوایی مبتلا هستند؛ به عبارت دیگر ۳ تا ۵ مورد در هر ۱۰۰۰ تولد به کم‌شنوایی مبتلا هستند.
دکتر سعید محمودیان، رئیس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت با بیان اینکه متاسفانه بررسی‌ها بیانگر این است مردم به کم‌شنوایی و ناشنوایی، کمتر توجه می‌کنند؛ اظهار کرد: کم‌توجهی به کم‌شنوایی و ناشنوایی به نحوی است که حدود ۸۰ درصد از نیازهای مربوط به مراقبت شنوایی در سطح جهان نادیده گرفته می‌شود یا کمتر در کانون توجه قرار می‌گیرد. کم‌توجهی و نادیده گرفتن به نیازهای مربوط به مراقبت شنوایی ریشه در فقر سواد سلامت مردم دارد. براساس آمار و ارقام سازمان بهداشت جهانی، کم‌توجهی و بی‌توجهی به کم‌شنوایی و ناشنوایی سبب شده که سالانه حدود یک تریلیون دلار هزینه به نظام سلامت در سطح جهان تحمیل شود.
این متخصص شنوایی‌سنجی با اشاره به باور‌ها و درک نادرست از کم‌شنوایی و ناشنوایی توضیح داد: درک و باور‌های نادرست و همچنین نگرش‌های جامعه نسبت به ناشنوایی و کم‌شنوایی سبب می‌شود که به افراد کم‌شنوا یا ناشنوا انگ بزنند. چنین شرایطی سبب می‌شود که فرد مبتلا به کم‌شنوایی، کم‌شنوایی خود را پنهان کند. درک، باور‌ها و نگرش نادرست جامعه درباره کم‌شنوایی و ناشنوایی یک معضل اجتماعی است که ریشه در سطح سواد و سواد نادرست مردم دارد.
وی با بیان اینکه معضل اجتماعی درک و باور‌های نادرست درباره ناشنوایی سبب شده که رسیدگی به ناشنوایی چندان در شرایط مساعدی نباشد، خاطرنشان کرد: بسیاری از افرادی که مبتلا به کم‌شنوایی هستند از توانایی بالایی برخوردارند؛ اگر مشکل کم‌شنوایی این افراد در زمان مناسب شناسایی شود، به طور قطع می‌تواند اثرگذار باشد.
ابتلای ۳ تا ۵ مورد به کم‌شنوایی در هر ۱۰۰۰ تولد
رئیس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت درباره کم‌شنوایی و ناشنوایی «مادرزادی» و «اکتسابی» اظهار کرد: جمعیت موالید کشور حدود یک میلیون و ۳۰۰هزار نفر در سال گذشته گزارش شده و براساس غربالگری‌هایی که در سطح کشور انجام می‌شود، حدود ۳.۷ در هر ۱۰۰۰ تولد به کم‌شنوایی مبتلا هستند؛ به عبارت دیگر ۳ تا ۵ مورد در هر ۱۰۰۰ تولد به کم‌شنوایی مبتلا هستند. کم‌شنوایی مادرزادی و عوامل ژنتیکی مانند ازدواج‌های فامیلی در ۵۰ تا ۶۰ موارد مبتلا به کم‌شنوایی نقش دارد.
وی ادامه داد: علاوه بر موارد ژنتیکی و مادرزادی، عوامل دیگر مانند «بیماری‌ها»، «تاثیر بیماری‌های عفونی در دوران نوزادی مانند سرخک، سرخجه، سندروم تورچ»، «زایمان سخت» و «اتفاقات دوران بارداری» به میزان ۴۰ تا ۴۵ درصد بر ابتلای موالید به کم‌شنوایی اثرگذار هستند.
غربالگری شنوایی‌سنجی نوزادان در بخش مراقبت‌های ویژه
این متخصص شنوایی‌سنجی با بیان اینکه توجه به نوزادانی که در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان نگهداری می‌شوند از اهمیت فراوانی برخوردار است، تاکید کرد: نوزادانی که در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان نگهداری می‌شوند، می‌بایست مورد غربالگری قرار گیرند؛ چرا که احتمال شیوع کم‌شنوایی در این شرایط به دلیل مسائلی مانند «وزن کم در هنگام تولد» افزایش می‌یابد. کودکانی که با وزن کم به دنیا می‌آیند به عنوان نوزاد نارس شناسایی می‌شوند و نارس‌بودن می‌تواند شناسایی آنها را تحت تاثیر قرار دهد.
رئیس اداره سلامت گوش و شنوایی وزارت بهداشت ادامه داد: همچنین آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی برای نوزادانی که در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان نگهداری می‌شوند، می‌تواند شنوایی آنها را تحت تاثیر قرار دهد و به همین دلیل غربالگری این گروه از نوزادان حائز اهمیت است.
محمودیان با بیان اینکه ایران جزو منطقه مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی است، توضیح داد: ایران جزو شش کشور منتخب منطقه مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی در حوزه سلامت گوش محسوب می‌شود و اقدامات درخشانی طی سال‌های اخیر به منظور پیشگیری از کم‌شنوایی و ناشنوایی صورت گرفته است.
هشدار سازمان غذا و دارو درباره تزریق ژل‌های غیرمجاز
رئیس اداره ملزومات دارویی سازمان غذا و دارو هشدار داد که استفاده از ژل‌های غیرمجاز می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد و بر لزوم مراجعه به پزشکان متخصص و استفاده از محصولات دارای تأییدیه سازمان غذا و دارو تأکید کرد.
جواد شمسایی با اشاره به ویژگی‌های ژل‌های دارای تاییدیه سازمان غذا و دارو، گفت: محصولاتی که از سوی سازمان غذا و دارو تأیید می‌شوند، از نظر ترکیبات، ماندگاری و ایمنی، استانداردهای لازم را دارند. این مواد استریل و قابل تجزیه در بدن بوده و عوارض جانبی آنها حداقل است.
وی همچنین به اهمیت تزریق ژل تحت نظر پزشک متخصص و استفاده از محصولات معتبر از سوی متقاضیان تاکید کرد و افزود: استفاده از مواد تایید نشده یا تزریق توسط افراد غیرمتخصص می‌تواند خطرات جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.
شمسایی نقش سازمان غذا و دارو را در نظارت بر کیفیت و ایمنی این محصولات حیاتی دانست و گفت: سازمان غذا و دارو با صدور تأییدیه‌های لازم، به دنبال تضمین سلامت و ایمنی مصرف‌کنندگان است.
“فومو” بلای جان نسل دیجیتال
آیا تا به حال حس کرده‌اید که چیزی بزرگ و مهم در دنیای اطرافتان در حال وقوع است، ولی شما جایی دور از آن قرار دارید؟ یا شاید لحظه‌ای که صفحه گوشی‌تان را چک نمی‌کنید، حس کنید اتفاقی که نباید، از دستتان رفته است؟ این همان حس معروف «ترس از دست دادن» یا FOMO (Fear of Missing Out) است.
در عصری که زندگی‌هایمان به طور مداوم در تعامل با دنیای دیجیتال است و شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام، توییتر، تلگرام و تیک‌تاک به بخشی جدایی‌ناپذیر از روزمره‌مان تبدیل شده‌اند، «فومو» به یکی از پدیده‌های روان‌شناختی رایج تبدیل شده است. این ترس دائمی از اینکه ممکن است چیزی جذاب یا مهم را از دست بدهیم، به طرز زیرکانه‌ای روی رفتارها و احساسات ما تأثیر می‌گذارد.
برای بررسی دقیق‌تر این پدیده و تأثیرات آن بر زندگی روزمره، با دکتر سمیه بابایی، متخصص روان‌شناسی و استاد دانشگاه شهید بهشتی به گفتگو نشستیم تا از دیدگاه علمی و روان‌شناختی به تحلیل این موضوع بپردازیم.
عوامل شکل‌گیری فومو از دیدگاه روان‌شناختی
بابایی در توضیح شکل‌گیری فومو گفت: «فومو یا همان ترس از دست دادن، مفهومی است که اولین بار در سال ۲۰۰۴ مطرح شد و به نگرانی افراد از اینکه دیگران در حال تجربه لحظات لذت‌بخشی هستند که خودشان از آن محروم مانده‌اند، اشاره دارد. در دنیای امروزی که شبکه‌های اجتماعی به یکی از اجزای اصلی زندگی تبدیل شده، این پدیده بیشتر به فضایی مرتبط است که در آن افراد زندگی یکدیگر را مشاهده و مقایسه می‌کنند. این مقایسه‌ها باعث می‌شود افراد به این فکر بیفتند که شاید چیزی مهم یا لذت‌بخش را از دست داده‌اند.»
او توضیح داد که از نظر روان‌شناختی، فومو نتیجه عدم ارضای نیازهای روانی فرد است. افرادی که از ارتباطات اجتماعی رضایت کافی ندارند یا احساس تنهایی می‌کنند، بیشتر در معرض این احساس هستند. بابایی افزود: «این ترس عمیقاً با اضطراب، تنهایی و نارضایتی پیوند دارد و باعث می‌شود افراد به طور مداوم به دنبال تأیید اجتماعی و تقویت روابطشان باشند. همین مسئله می‌تواند منجر به استفاده وسواسی و بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی شود.»
تأثیر فومو بر سلامت روان
بابایی در مورد تأثیرات فومو بر سلامت روان هشدار داد و گفت: «فومو می‌تواند باعث بروز استرس و اضطراب شدید شود. افرادی که دائماً با این احساس دست‌وپنجه نرم می‌کنند، اغلب احساس می‌کنند از دیگران عقب مانده‌اند. این نگرانی مداوم نه تنها از لذت بردن از لحظات روزمره جلوگیری می‌کند، بلکه باعث بروز افسردگی در برخی از افراد نیز می‌شود.»
او همچنین به مشکلات جسمی ناشی از فومو اشاره کرد: «افرادی که دچار فومو هستند، ممکن است با مشکلات جسمی مانند کمبود خواب، خستگی و حتی نشانه‌های روان‌تنی مواجه شوند. استرس و فشار ناشی از این احساس می‌تواند توانایی تصمیم‌گیری و کنترل احساسات افراد را نیز تحت تأثیر قرار دهد.»
فومو در نسل‌های مختلف
این روانشناس اشاره کرد که فومو در تمام نسل‌ها وجود دارد، اما نحوه تجربه آن در گروه‌های سنی مختلف متفاوت است. او توضیح داد: «نسل جوان‌تر به دلیل حضور گسترده‌تر در شبکه‌های اجتماعی بیشتر تحت تأثیر فومو قرار می‌گیرد. این نسل تمایل دارند از فعالیت‌های اجتماعی و لحظات دوستانشان مطلع شوند و احساس کنند که ممکن است لحظات مهمی را از دست داده باشند. از سوی دیگر، بزرگسالان ممکن است فومو را بیشتر در زمینه‌های شغلی و اجتماعی تجربه کنند؛ مثلاً نگران موفقیت‌های حرفه‌ای یا پیشرفت دیگران باشند.»
او تأکید کرد که فومو لزوماً به ویژگی‌های شخصیتی خاصی مثل نوروتیسیسم یا برون‌گرایی محدود نمی‌شود و افراد با ویژگی‌های شخصیتی مختلف می‌توانند آن را تجربه کنند.
راهکارهای کاهش فومو
در پاسخ به پرسشی در مورد راهکارهای مقابله با فومو، بابایی چند راهکار پیشنهاد کرد. او گفت: «یکی از مهم‌ترین اقدامات برای کاهش فومو، محدود کردن زمان استفاده از شبکه‌های اجتماعی است. تحقیقات نشان داده‌اند که کاهش زمان استفاده به ۳۰ دقیقه در روز می‌تواند اضطراب و فومو را کاهش دهد.»
او همچنین به مفهوم JOMO (لذت از دست دادن) اشاره کرد: «باید یاد بگیریم که به جای تمرکز بر چیزهایی که از دست داده‌ایم، روی چیزهایی که داریم تمرکز کنیم. ارتباطات واقعی و حضوری با دوستان و خانواده نیز می‌تواند به‌طور چشمگیری به کاهش فومو کمک کند.»
فومو و زندگی نازیسته؛ کابوسی که در ذهن می‌سازیم
بابایی در ادامه گفت‌وگوی خود درباره مفهوم فومو، به کتاب «حسرت: در ستایش زندگی نازیست»” از آدام فیلیپس، روانکاو مشهور انگلیسی، اشاره کرد و توضیح داد که این اثر با بینشی عمیق‌تر به بررسی پدیده فومو پرداخته است.
بابایی با تکیه بر نظریات فیلیپس گفت: «آدام فیلیپس در این کتاب به ما یادآوری می‌کند که ترس از دست دادن یا نرسیدن به آن زندگی‌ای که آرزویش را داریم، اغلب ناشی از تصورات ما درباره مسیرهای انتخاب‌نشده و فرصت‌های از دست رفته است. او این پدیده را “زندگی نازیسته” می‌نامد؛ زندگی‌هایی که هیچ‌گاه فرصت تجربه آنها را پیدا نکرده‌ایم، اما در ذهنمان وسوسه‌انگیزتر و جذاب‌تر از زندگی واقعی‌مان جلوه می‌کنند.»
وی در توضیح بیشتر گفت: «فیلیپس به این نکته اشاره می‌کند که این احساس نارضایتی از زندگی، بخشی اجتناب‌ناپذیر از تجربه انسانی است. در حقیقت، او معتقد است آنچه در زندگی تجربه نکرده‌ایم، تأثیری بیشتر از آنچه که واقعاً تجربه کرده‌ایم بر ذهن ما دارد. این دیدگاه به ما اجازه می‌دهد تا با احساس فومو یا ترس از دست دادن کنار بیاییم و درک کنیم که همه چیز در زندگی در دسترس نیست. پذیرش این واقعیت بخشی از زندگی بالغ و رشد یافته است.»
بابایی با اشاره به این نکات، افزود: «فیلیپس به زیبایی نشان می‌دهد که زندگی همیشه همراه با حسرت‌هایی است، اما این حسرت‌ها لزوماً منفی نیستند. آنها بخشی از واقعیت انسانی ما هستند و می‌توانند به ما کمک کنند تا بیشتر به ارزش آنچه که داریم پی ببریم، به جای اینکه همیشه به دنبال چیزهایی باشیم که نداریم.»
او در نهایت پیشنهاد کرد: «برای درک عمیق‌تر این مفاهیم و شناخت بهتر از فومو و زندگی نازیسته، مطالعه کتاب حسرت: در ستایش زندگی نازیسته از آدام فیلیپس بسیار مفید است. این کتاب با رویکردی فلسفی و روانکاوانه به بررسی احساسات انسانی و تأثیر آنها بر زندگی ما می‌پردازد و می‌تواند به افراد کمک کند تا با درکی بیشتر از احساس فومو و حسرت‌های زندگی خود مواجه شوند.»
نرخ باروری در پنج سال آینده باید به عدد ۲.۵ برسد
رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با تاکید بر اینکه نرخ باروری طی پنج سال آینده باید به عدد ۲.۵ برسد، گفت: پیش بینی می‌شود در سال ۱۴۳۰ حدود ۲۶ میلیون از جمعیت کشور یعنی یک چهارم جمعیت سالمند باشند.
صابر جباری روز سه شنبه در جلسه ستاد مرکزی هماهنگی جوانی جمعیت وزارت بهداشت افزود: ایران در زمینه جمعیت، رتبه هجدهم در جهان، رتبه نهم در آسیا و رتبه سوم در منطقه را داراست و طبق قانون برنامه هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران، نرخ باروری در طی پنج سال باید حداقل به عدد ۲.۵ برسد.
جباری با بیان اینکه نرخ موالید رو به کاهش و جمعیت سالمند در کشورمان رو به افزایش است، تصریح کرد: پیش بینی می شود در سال ۱۴۳۰ حدود ۲۶ میلیون از جمعیت کشور یعنی یک چهارم جمعیت سالمند خواهد شد.
وی با بیان اینکه الگوی فرزندآوری در کشور به سمت فرزند سوم و بیشتر است، تصریح کرد: میزان فرزندآوری در مادران ۲۰ تا ۲۴ ساله کشور از سال ۹۸ تا ۱۴۰۲ افزایش چشمگیر داشته است؛ همچنین در این مدت، درصد زایمان سوم افزایش مطلوب و زایمان های چهارم و پنجم افزایش متوسط داشته است.
به گفته جباری، روند میانگین سنی ازدواج از سال ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۱، در دختران ۲۳ و در پسران بین ۲۷ و ۲۸ سال بوده است.
رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت، با بیان اینکه پیرو ابلاغ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، خوابگاه های متاهلی رشد ۲۶ درصدی داشته است، گفت: همچنین وام های اختصاص یافته به دانشجویان متاهل نیز رشد ۲۸ درصدی داشته است.
جباری افزود: پذیرش فلوشیپ ناباروری با سهمیه مناطق محروم نیز رشد خوبی داشته و دستیاری رشته زنان از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ افزایش ۱۵ درصدی داشته است.
وی اظهار داشت: در حوزه تحقیقات، پژوهش های جمعیت محور بعد از ابلاغ قانون جوانی جمعیت نسبت به سال ۱۴۰۰ رشد ۸۰ درصدی داشته است.
رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت در تشریح دستاوردهای برنامه جوانی جمعیت، به راه اندازی کامل سامانه ملی باروری سالم، تشکیل منظم قرارگاه جوانی جمعیت در ستاد وزارتی و دانشگاه ها، صدور کارنامه جوانی جمعیت برای روسای دانشگاهها، اولویت بخشی به تامین منابع مالی اجرای قانون جوانی جمعیت، تقویت ساختار مرکز جوانی جمعیت در وزارت متبوع و دانشگاه ها، تقویت و توسعه برنامه کاربردی (اپ) همنفس در زمینه آموزش های هنگام ازدواج را از اولویت های برنامه جوانی جمعیت در سال ۱۴۰۳ اشاره کرد.
وی افزود: اجرای بهتر منشور کرامت مادری به منظور تکریم مادری و ارزشمندی فرزند آوری در شبکه بهداشت و بیمارستانها، رایگان کردن خدمات بارداری تا ۴۲ روز پس از زایمان در بخش دولتی (ویزیت پاراکلینیک سونوگرافی و سایر موارد)، کاهش مرگ و میر مادران، نوزادان و کودکان، تقویت سامانه ۱۹۰ در رسیدگی به شکایات جوانی جمعیت توسعه و تقویت همکاری با گروه های مردمی مانند نفس و سایر موارد، بهسازی، زیباسازی و خوشایند سازی بلوک های زایمان جهت ارتقای رضایتمندی مادران نیز از دیگر اولویت های وزارت بهداشت در اجرای برنامه جوانی جمعیت در سال جاری است.
جباری تصریح کرد: امسال فرهنگسازی در زمینه ازدواج آسان و بهنگام باروری سالم، فرزند آوری به موقع و متعدد پیشگیری از ناباروری، ترویج زایمان طبیعی تقویت و توسعه مراکز درمان ناباروری سطح ۲ و ۳ و جذب متخصص طب ایرانی برای مراکز، الزام عقد قرارداد تمامی مراکز درمان ناباروری بخش دولتی و خصوص با بیمه های پایه، اجرای بسته خدمت ویژه مادران باردار و دارای فرزند ۳ قلو و بیشتر و هویت بخشی به ماماها به عنوان سفیران اصلی جوانی جمعیت، نیز پیگیری خواهد شد.
آلرژن‌های پاییزی؛ متفاوت اما دردسرساز
پاییز آغاز شده است و گل‌ها و شکوفه‌های تابستانی محو شده‌اند با این حال اگر این روزها حالت‌های آلرژیک مانند خارش چشم، عطسه، خارش گلو و احتقان بینی را تجربه می‌کنید باید بدانید که محرک‌های پاییزی (آلرژن)، عامل آن هستند و هرچند عوامل حساسیت‌زا در این فصل متفاوتند اما می‌توانند به اندازه گرده‌های گل در بهار و تابستان علائم ایجاد کنند.
حساسیت فصلی که به آن تب یونجه هم می‌گویند، مشکل شایعی است که علائم شبیه سرماخوردگی ایجاد می‌کند و به عطسه، آبریزش بینی و خارش چشم منجر می‌شود.
این عارضه در اثر واکنش آلرژیک به یک ماده بی‌ضرر در فضای باز یا داخل خانه ایجاد می‌شود چراکه بدن، آن ماده را به اشتباه مضر و بیگانه تشخیص می‌دهد.
کنترل حساسیت پاییزی یکی از دغدغه‌های افراد مبتلا به آلرژی یا والدین کودکان دارای حساسیت فصلی است. آیا دقت کرده اید که کودکان و افراد مبتلا به حساسیت در پاییز علائم بیشتری بروز می‌دهند؟
عواملی که باعث آلرژی پاییزی می‌شوند
گرده گیاهان و آلودگی هوا بزرگترین محرک آلرژی در پاییز در اغلب کشورهای نیمکره شمالی هستند. حدود ۷۵ درصد از افرادی که به گیاهان بهاری آلرژی دارند در پاییز هم نیازمند کنترل علائم حساسیت خود هستند.
کارشناسان می‌گویند گیاه «ابروسیا» یا آمبروزیا (کهنه‌واش) متعلق به تیره کاسنی، بزرگترین محرک آلرژی در فصل پاییز در بسیاری از نقاط زمین است.
اگرچه معمولا گرده افشانی این گیاه از شب های خنک و روزهای گرم ماه اوت آغاز می شود اما ممکن است تا ماه سپتامبر و اکتبر (دو ماه آینده) ادامه یابد. حدود ۷۵ درصد از افرادی که به گیاهان بهاره حساسیت دارند به این گیاه هم واکنش آلرژیک نشان می‌دهند.
حتی اگر این گیاه در محل زندگی شما وجود نداشته باشد اما گرده‌های آن می‌توانند از طریق وزش باد تا صدها کیلومتر جابه‌جا شوند.
در برخی افراد که به گیاه ابروسیا حساسیت دارند، مصرف برخی میوه‌ها و سبزیجات نظیر موز، خربزه و کدو سبز نیز می‌تواند علائم آلرژیک ایجاد کند.
به گزارش «وب‌ام‌دی»، کپک هم یکی دیگر از عوامل حساسیت‌زا در فاصل پاییز است.
ممکن است تصور شود کپک در زیرزمین یا حمام رشد می کند که محل‌های مرطوب در خانه هستند اما شرایط برای رشد کپک در نقاط مرطوب در فضاهای باز و بیرون از خانه هم فراهم است.
کَنه‌های گرد و غبار را هم فراموش نکنید. در حالیکه کنه‌های گرد و غبار در ماه های مرطوب تابستان رایج هستند اما ممکن است اولین بار که در فصل پاییز وسیله گرمایشی را روشن می‌کنید وارد جریان هوا شوند. آنها می‌توانند باعث عطسه، خس خس سینه و آبریزش بینی شوند.
از طرفی بازگشایی مدارس هم می‌تواند در کودکان حساسیت ایجاد کند زیرا کپک و کنه گرد و غبار در مدارس شایع است.
علائم شایع چیست؟
آبریزش بینی
آبریزش از چشم‌ها
عطسه
سرفه
خارش چشم و بینی
حلقه‌های سیاه زیر چشم
چگونه می‌توانم آلرژی خود را درمان کنم؟
داروهای زیادی وجود دارند که می‌توانید برای این منظور استفاده کنید:
– مصرف اسپری‌ها و قطره‌های نمکی بدون نسخه (OTC)
اسپری‌های سالین و اشک‌های مصنوعی برای شستشوی گرده‌ها از بینی و چشم‌ها بسیار مفید هستند.
– مصرف آنتی‌هیستامین‌ها و ضد احتقان‌ها
آنتی‌هیستامین‌ها با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین در بدن علائمی چون عطسه، آبریزش و خارش را کاهش می‌دهند. ضد احتقان‌ها همچنین رگ‌های خونی در مجاری بینی را کوچک می‌کنند تا احتقان را از بین ببرند تا بتوانند حساسیت پاییزی را در فرد مبتلا کنترل کنند.
با این حال ضد احتقان‌ها باید با تجویز پزشک و به مدت محدود مصرف شوند. این داروها اگر مدت طولانی تری استفاده شوند ممکن است در واقع احتقان را تشدید کنند. همچنین اگر فشار خون بالا دارید، برخی از داروهای آلرژی ممکن است برای شما مناسب نباشند.
– ایمونوتراپی
ایمونوتراپی به شکل واکسن‌های آلرژی یا قرص یا قطره خوراکی نیز می‌تواند به شما کمک کند تا با کاهش علائم، احساس بهتری داشته باشید.
نکاتی برای کنترل علائم
– برای کنترل حساسیت پاییزی دوری از گرده‌ها راهکاری موثر است. حجم گرده ها معمولا بین ساعت ۴ صبح تا ۸ صبح به بالاترین حد خود می رسد، بنابراین به حداقل رساندن فعالیت های صبح زود می‌تواند به بیمار کمک کند تا حساسیت پاییزی را راحت‌تر کنترل کند. بعد از فعالیت یا کار در بیرون، دوش بگیرید و شامپو بزنید تا این گرده‌ها از روی لباس و موها زدوده شوند.
– قبل از اینکه برای اولین بار لوازم گرمایشی را روشن کنید، دریچه های گرمایش را تمیز کرده و فیلتر را عوض کنید. تکه‌های کپک و سایر مواد حساسیت‌زا می‌توانند در تابستان در دریچه‌ها گیر کنند و به محض راه‌اندازی دستگاه، هوای خانه را پر می‌کنند.
– برای حفظ رطوبت هوای محیط زندگی خود بین ۳۵ تا ۵۰ درصد، از سیستم رطوبت‌گیر استفاده کنید.
– از ماسک استفاده کنید مخصوصا در محیط هایی که درختان و گیاهان زیادی دارد مانند پارک‌ها و سایر فضاهای سبز.
گام مهم دانشگاه آکسفورد در ساخت اولین واکسن ضد سرطان
دانشمندان دانشگاه آکسفورد در حال طراحی واکسنی به نام «اواریان واکس» هستند که به سیستم ایمنی بدن می آموزد که مراحل اولیه سرطان تخمدان را شناسایی کرده و به آنها حمله کند.
مرکز تحقیقات سرطان در انگلیس اعلام کرده تیم تحقیقاتی دانشگاه آکسفورد برای این مطالعه طی سه سال آینده تا ۶۰۰ هزار پوند دریافت خواهد کرد. در این مطالعه، دانشمندان با حمایت مالی دریافت شده، اهداف واکسن را تعیین خواهند کرد. آنها متوجه خواهند شد که کدام پروتئین‌ها روی سطح سلول‌های سرطان تخمدان در مراحل اولیه توسط سیستم ایمنی قوی‌تر تشخیص داده می‌شوند و این واکسن تا چه اندازه مدل‌های کوچک سرطان تخمدان را از بین می‌برد.
در صورت موفقیت آمیز بودن این تحقیقات، کار بر روی آزمایشات بالینی واکسن آغاز خواهد شد. امید این است که در آینده بتوان این واکسن را برای پیشگیری از سرطان تخمدان ارائه کرد. هر ساله حدود ۷۵۰۰ مورد جدید سرطان تخمدان در انگلستان شناسایی می‌شود و این بیماری ششمین سرطان شایع در زنان است.
پروفسور احمد احمد، سرپرست این پروژه می‌گوید : ما به راهکارهای بهتری برای جلوگیری از سرطان تخمدان نیاز داریم. اواریان واکس می‌تواند راه حلی برای پیشگیری از سرطان در زنان در معرض خطر ارائه دهد. با این بودجه اختصاص داده شده، تحقیقات ما می‌تواند گام بزرگی به سمت واکسن مناسب برای سرطان تخمدان بردارد.
تحقیقات قبلی پروفسور احمد و تیمش در دانشگاه آکسفورد نشان داده است که سلول‌های ایمنی بیماران سرطان تخمدان، تومور را به یاد می‌آورند. با تکیه بر این تحقیقات، دانشمندان سیستم ایمنی بدن را برای تشخیص بیش از ۱۰۰ پروتئین در سطح سرطان تخمدان، که به عنوان آنتی ژن های مرتبط با تومور شناخته می شوند، آموزش خواهند داد. آنها متوجه خواهند شد که کدام یک از این آنتی ژن‌ها سیستم ایمنی را تحریک می‌کند تا سلول هایی را که در حال تبدیل شدن به سرطان تخمدان هستند، شناسایی کرده و از بین ببرد.
هنوز سال‌ها طول می‌کشد تا واکسن به نقطه‌ای برسد که به طور گسترده برای زنان در معرض خطر سرطان تخمدان در دسترس باشد. با این حال، این بودجه گامی مهم به سوی جهانی است که در آن پزشکان می‌توانند از سرطان تخمدان در مراحل اولیه پیشگیری کنند، نه اینکه پس از شروع بیماری، آن را درمان کنند.
تزریق واکسن آنفلوانزا تا سه هفته آینده ادامه‌دارد
وزیر بهداشت با بیان اینکه مشکلی در ارتباط با توزیع واکسن آنفلوآنزا وجود ندارد، گفت: واکسن آنفلوآنزا خارجی و ایرانی در داروخانه‌ها توزیع شده است.
محمدرضا ظفرقندی در حاشیه آیین «افتتاحیه همایش ملی درس‌آموخنه‌های کرونا» با حضور در جمع خبرنگاران گفت: وضعیت دانشجویان و اساتیدی که حضور در دانشگاهها منع شده‌اند باید مورد بازبینی قرار گیرد. بنابر دستور رئیس‌جمهور، وضعیت دانشجویان و اساتیدی که از حضور در دانشگاهها منع شده‌اند مورد رسیدگی قرارمی‌گیرد. برخی اساتید و دانشجویان دست به اقداماتی زده‌اند اما نباید منجر به منع حضور همیشگی آنها در دانشگاه تبدیل شود، از این رو پرونده دانشجویان و اساتید مورد بازنگری قرار می‌گیرد.
وزیر بهداشت در پاسخ به پرسشی مبنی بر تعیین تکلیف وضعیت معاونت‌های این وزارتخانه گفت: به منظور انتصاب معاونت‌های وزارت بهداشت باید مسیری را سپری‌کنیم. انتخاب معاونت‌های وزارت بهداشت طبق روال انجام شد اما مسیری که برای این موضوع باید طی شود، طولانی است.
ظفرقندی با بیان اینکه بر مبنای نظر رئیس‌جمهور به منظور انتخاب معاونت‌ها باید کارگروهی تشکیل و شاخص‌ها را بررسی کند، اظهارکرد: انتشار معاونت‌ها نباید یک انتصاب شخصی و دفعی باشد بلکه باید برمبنای شاخص‌های مدنظر باشد.
وی ادامه داد: افرادی که برای معاونت مدنظر هستند بر مبنای شاخص‌های مدنظر رتبه‌بندی می‌شوند. پس انتخاب افراد براساس شاخصه‌ها، مرحله استعلام قانونی آغاز می‌شود. تصور می‌کنم که انتخاب معاونت‌ها در پایان مسیر خود قراردارد و طی یک یا دو هفته آینده انجام می‌شود.
وزیر بهداشت در پاسخ به پرسش مبنی بر اینکه برنامه وزارت بهداشت برای تامین واکسن آنفلوآنزا چیست؟ گفت: زمان طلایی تزریق واکسن آنفلوآنزا از سه هفته گذشته آغازشده و تا سه هفته آینده ادامه‌دارد. تا این لحظه گزارشی مبنی بر کمبود واکسن واصل نشده‌است.
ظفرقندی ادامه داد: این احتمال وجود دارد که بعضی داروخانه‌ها واکسن آنفلوآنزا را تمام کرده‌باشند اما گزارش مبنی بر کبود واکسن مخابره نشده و اگر کمبود واکسن داشته‌باشیم موارد گزارش می‌شود. هیچگونه مشکلی در زمینه واکسن آنفلوآنزا وجود ندارد و نوع خارجی و ایرانی واکسن در دسترس است. اگر کمبود واکسن در برخی داروخانه‌ها وجود دارد شاید به دلیل موضوع توزیع باشد. موضوع توزیع واکسن را پیگیری میکنیم.
وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه «داروخانه‌ها معتقدند که به هر داروخانه چهار سهمیه واکسن آنفلوآنزا داده می‌شود به گفت: چنین ادعایی صحت ندارد.
وزارت بهداشت: بر اساس قانون جوانی جمعیت تبلیغ شیرخشک و پستانک ممنوع است
معاون بهداشت به دو قانون مصوب مجلس در حمایت از مادران و شیرخواران اشاره کرد و گفت: قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی در سال ۱۳۷۴ و قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در سال ۱۴۰۰ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت گفت: بر اساس قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، انتشار هرگونه جزوه، کتاب، نشریه و سایر تبلیغات در مورد تغذیه شیرخوار با انواع شیرخشک، شیشه و سر پستانک از سوی شرکت‌ها و رسانه‌ها ممنوع است.
به گزارش تسنیم؛ حسین فرشیدی به مناسبت هفته جهانی ترویج تغذیه با شیر مادر اظهار کرد: شیر مادر موهبت الهی است که فواید بی‌شماری برای مادر و شیرخوار و نسل آینده دارد.
وی با بیان این که تمامی کشورها برنامه‌هایی برای ترویج تغذیه با شیر مادر دارند، گفت: در جمهوری اسلامی ایران نیز بر اساس توصیه‌های دینی و قرآنی، برنامه‌های ترویج تغذیه با شیر مادر مورد توجه سیاستگذاران و مدیران قرار دارد که نشان می‌دهد علاوه بر توصیه‌های دینی به ترویج تغذیه با شیر مادر، جهت حمایت از مادر و شیرخوار، قانون‌گذاری نیز شده است.
معاون بهداشت به دو قانون مصوب مجلس در حمایت از مادران و شیرخواران اشاره کرد و گفت: قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی در سال ۱۳۷۴ و قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در سال ۱۴۰۰ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است.
فرشیدی به تشریح برخی از مواد مهم قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در حمایت از مادر و شیرخوار پرداخت و گفت: اعطای مرخصی زایمان با پرداخت تمام حقوق و فوق‌العاده به مدت ۹ ماه و برای تولد دوقلو و بیشتر، به مدت ۱۲ ماه، اعطای مرخصی تشویقی به همسران، اختیاری بودن نوبت کاری شب برای مادران شاغل باردار و هم چنین مادران دارای فرزند شیرخوار تا دوسال و پدران تا یک ماهگی نوزاد از جمله مواردی بوده است که در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت لحاظ شده است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت همچنین اعطای دورکاری به درخواست مادران باردار، حداقل به مدت چهارماه در دوران بارداری در مشاغلی که امکان دورکاری در آنها فراهم است، موافقت با تقاضای مرخصی یک نیمسال تحصیلی قبل از زایمان به مادر باردار بدون احتساب در سنوات تحصیلی با تقاضای کتبی دانشجویان، موافقت با تقاضای مرخصی حداکثر تا چهار نیمسال تحصیلی بدون احتساب در سنوات تحصیلی به دانشجویان مادر دارای فرزند زیر دو سال، موافقت با تقاضای کاهش نوبت کاری شب دانشجویان مادر باردار یا دارای فرزند زیر دو بر اساس آیین نامه مصوب وزارت بهداشت و استفاده از یک ساعت از مرخصی (بدون کسر از مرخصی استحقاقی) برای مادران شیرده حداکثر تا ۲۴ ماهگی کودک پس از شروع به کار مجدد را از دیگر مواد مهم این قانون برشمرد.
فرشیدی تصریح کرد: بر اساس قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، انتشار هرگونه جزوه، کتاب، نشریه و نظایر آن و سایر تبلیغات در مورد تغذیه شیرخوار با انواع شیرخشک، جانشین‌شونده‌های شیر مادر، شیشه و سر پستانک از سوی شرکت‌ها، رسانه‌های جمعی و فردی که جنبه تبلیغاتی داشته باشد و خارج از ضوابط و مقررات تعیین شده توسط وزارت بهداشت باشد، ممنوع است.
وی همچنین به ابلاغ منشور کرامت مادری اشاره کرد و گفت: بر این اساس، در تمامی ادارات دولتی مهد کودک راه‌اندازی می‌شود.
فرشیدی همچنین ارائه خدمات درمانی رایگان به مادران باردار و کودکان تا ۷ سالگی را از دیگر اقدامات حمایتی مادران و کودکان ذکر کرد.
معاون بهداشت وزارت بهداشت در ادامه با بیان این که امسال نیز مشابه با هر سال هفته جهانی تغذیه با شیر مادر (۱۰-۱۶ مردادماه)، گرامی داشته می‌شود، گفت: شعار امسال این هفته حمایت همه‌جانبه ترویج تغذیه با شیر مادر برای همه نامگذاری شده است و جهت دستیابی به این هدف باید همه سیاستگذاران، مدیران، آحاد جامعه، خانواده و مادر به مزایای شیر مادر برای مادران و ارتقا سلامت کودکان و اهمیت آن در سلامت نسل آینده توجه نمایند و از هیچ تلاشی فرو گذار نکنند.
۱۵ هزار کودک هرمزگانی با تزریق واکسن «پنوموکوک» و «روتاویروس» ایمن شدند
رییس دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان گفت: ۱۵ هزار و ۶۶۱ کودک هرمزگانی از بهمن ماه پارسال تاکنون با تزریق واکسن‌های پنوموکوک و روتاویروس علیه بیماری‌ها ایمن شدند.
، دکتر غلامعلی جاودان روز پنجشنبه با اعلام این خبر اظهار کرد: در بازه زمانی یادشده تاکنون تعداد هشت هزار و ۲۰۴ واکسن پنوموکوک و هفت هزار و ۴۵۷ واکسن روتاویروس به کودکان این استان تزریق شده است.
تزریق واکسن پنوموکوک از سال ۱۴۰۲ در شهرستان بندرخمیر آغاز و سایر شهرستان‌های استان از اردیبهشت ماه سالجاری به همراه واکسن روتاویروس این برنامه را برای کودکان زیر ۲ سال آغاز کردند.وی بیان کرد: تزریق واکسن پنوموکوک از سال ۱۴۰۲ در شهرستان بندرخمیر آغاز و سایر شهرستان‌های استان از اردیبهشت ماه سالجاری به همراه واکسن روتاویروس این برنامه را برای کودکان زیر ۲ سال آغاز کردند.
بیماری پنوموکوک بر اثر تجمع باکتری‌هایی به نام استرپتوکوک نومونیا در پوشش مخاطی بینی و در پشت گلو ایجاد می شود که اگر تعدادشان زیاد باشد، می‌توانند باعث ایجاد عفونت در دستگاه تنفسی، گوش میانی یا حفره‌های سینوسی شوند.
میکروب پنوموکوک سبب بیماری‌هایی مانند سینوزیت، مننژیت، عفونت گوش میانی، پنومونی و عفونت خون می‌شود. این میکروب سبب بیماری‌هایی مانند سینوزیت (التهاب دریافت پوششی سینوس‌ها)، مننژیت (عفونت پرده‌های مغز)، عفونت گوش میانی، پنومونی (سینه‌پهلو یا ذات‌الریه) و عفونت خون می‌شود که ممکن است منجر به بستری شدن کودکان در بیمارستان، ایجاد عوارض در کودک و گاهی مرگ آنها شود. عفونت پنوموکوک از طریق قطرات تنفسی در حین صحبت‌کردن و تماس نزدیک بین افراد منتقل می‌شود. به عبارت دیگر، بیماری از طریق فرد بیمار، ناقل سالم (فردی که آلوده به میکروب است اما علائم ندارد) و همچنین اشیاء آلوده شده با ترشحات بدن قابل انتشار است.»
رییس دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان اظهار کرد: واکسن پنوموکوک در سنین ۲، چهار و ۱۲ ماهگی برای پیشگیری و مقابله با بیماری‌های ناشی از باکتری پنوموکوک تزریق می‌شود که از بیماری‌های عفونی همچون مننژیت، ذات‌الریه، عفونت گوش میانی و عفونت منتشر خونی جلوگیری می‌کند.
دکتر جاودان یادآور شد: بررسی‌های انجام شده در هرمزگان نشان می‌دهد که درصد زیادی از بیماری‌های اسهالی شایع در کودکان زیر ۲ سال ناشی از روتاویروس بوده که با پیگیری‌های انجام گرفته برای پیشگیری از این بیماری، واکسن آن نیز فقط در استان‌های هرمزگان و بوشهر در سنین ۲، چهار و ۱۲ ماهگی به کودکان به صورت خوراکی خورانده می‌شود.
اصلاح سبک زندگی در کنترل دیابت حرف اول را می زند
یک متخصص داخلی و غدد می‌گوید: مهم‌ترین عاملی که می‌تواند نشان بدهد، فرد در سال‌های آینده مبتلا به دیابت می‌شود یا نه، پیش دیابت بودن است.
دکتر نسرین بابازاده متخصص داخلی و غدد در گفت‌وگو درباره سبک زندگی،عدم تحرک و رژیم های غذایی نامناسب که باعث بیماری گوناگون از جمله دیابت می‌شود و یکی از چالش‌های مهم حوزه سلامت در سراسر دنیا است، گفت: دیابت تبدیل به یک معضل جهانی شده است. در حال حاضر در دنیا چیزی حدود ۵۰۰ میلیون بیمار دیابتی وجود دارد، یعنی از هر ۱۰ نفری که در کره زمین هستند، یک نفر آنها مبتلا به دیابت است. عدد، عدد زیادی است، به نظر می‌رسد طی ۲۰سال آینده این ۵۰۰ میلیون تبدیل به چیزی حدود ۷۰۰ تا ۷۵۰ میلیون بیمار دیابتی شود، که آمار بالایی است.
این متخصص در ادامه گفت: دیابت یک بیماری متابولیکی است، که قند خون بیمار به صورت مزمن بالاست و این بالا بودن قند خون بیمار در طول زمان، یک سری عوارضی را در بدن او ایجاد می‌کند. که مهم‌ترین این عوارض، عوارض قلبی و عروقی، کلیوی و چشمی است. اما در کنار این عوارض می‌تواند باعث آسیب به اعصاب محیطی شود. خیلی وقت‌ها بیماران دیابتی اگر دقت کرده باشید می‌گویند، پاهایمان حس ندارد یا گزگز یا درد شدید دارد در حدی که بیمار نتواند حتی شب‌ها بخوابد، این‌ها باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن‌شان می‌شود. ممکن است باعث ایجاد یک سری زخم‌ها در پاهایشان شود که در نهایت منجر به قطع عضو شود. دیابت بیماری است که شاید خیلی از وقت‌ها، بیماران آن را جدی نمی‌گیرند، اما در نهایت موقعی متوجه اهمیت این بیماری و درمان آن می‌شوند که عملا عوارض اتفاق افتاده است و دیگر در آن فاز، کار زیادی نمی‌شود برای این بیمار انجام داد.
مکانیزم دیابت در بدن
وی افزود: وقتی غذا می‌خوریم و قند خون ما بالا می‌رود از لوزالمعده یا همان پانکراس هورمون انسولین ترشح می‌شود، اگر به هرعلتی پانکراس نتواند انسولین ترشح کند یا نه، پانکراس انسولین را ترشح کند اما سلول‌های بدن نسبت به این پانکراس مقاوم باشند در واقع انسولین نتواند روی آن سلول‌ها اثر بگذارد که بتوانند قند را از خون وارد سلول کنند، دیابت اتفاق می‌افتد.
عوامل موثر در ایجاد دیابت
بابازاده خاطر نشان کرد: چاقی، سبک زندگی بی‌تحرک، رژیم غذایی نامناسب و ژنتیک(خیلی نقش مهمی دارد)، نارسایی پانکراس یا لوزالمعده (به هر علتی که باشد)، یک سری از بیماری‌های خودایمنی( یعنی اینکه خود سیستم ایمنی بدن باعث آسیب به سلول‌های لوزالمعده می‌شود تا نتواند انسولین ترشح کند) و در نهایت یک سری از داروها می‌توانند قند خون فرد را بالا ببرند.
وی در ادامه می‌گوید: مهم‌ترین عاملی که می‌تواند نشان بدهد فرد در سال‌های آینده مبتلا به دیابت می‌شود یا نه، پیش دیابت بودن است افرادی که مبتلا به پیش دیابت هستند، سالانه چیزی حدود ۱۰ درصد این افراد تبدیل به بیماران دیابتی می‌شوند و در نهایت ۷۰ درصد بیمارانی که مبتلا به پیش دیابت هستند، تا آخر عمرشان به دیابت مبتلا می‌شوند. در ایران آماری که از افراد پیش دیابتی داریم، تقریبا ۲۵ درصد است، که باز عدد قابل ملاحظه‌ای است، یعنی تقریبا از هر چهار فردی که در ایران زندگی می‌کنند یک فرد مبتلا به پیش دیابت است.
پیش دیابت چیست؟
این متخصص در تعریف پیش دیابتی گفت: وضعیتی است، که قند خون فرد نرمال نیست، اما در حدی هم نیست که ما بخواهیم لفظ بیمار دیابتی را به این فرد اطلاق کنیم، چیزی ما بین این دو است. تشخیص پیش دیابت را ما بر اساس قند خون ناشتا، قند خون سه ماهه یا بر اساس تست تحمل گلوکز می‌گذاریم. در این تست، یک محلول شیرینی که حاوی ۷۵ گرم گلوکز است به مریض می‌دهیم تا بنوشد، دو ساعت بعد قند خون‌اش را چک میکنیم و بر اساس آن می‌توانیم بگوییم که فرد مبتلا سالم یا مبتلا به پیش‌دیابت است.
اهمیت شناسایی بیماران پیش دیابتی
وی در پایان تاکید کرد: به خاطر این که اگر در این مرحله بیمار شناسایی شود با یک سری از اقدامات می‌تواند قند خون‌اش را نرمال کند و احتمال ابتلا به دیابت را کم یا صفر کند. مسئله دومی که وجود دارد این است که مطالعاتی که طی سال‌های اخیر انجام شده است نشان داده است که یک سری از عوارض مثل بیماری‌های قلبی یا عروقی یا بیماری‌های کلیوی از زمانی که فرد مبتلا به دیابت می‌شود، شروع نمی‌شود از زمانی شروع می‌شود که فرد مبتلا به پیش دیابت است یعنی هنوز بیمار قندش به ۱۲۶ نرسیده، شاید یک قند معمولی‌تر در حد مثلا ۱۱۰ یا ۱۰۵ داشته باشد، اما از همان زمان آن روند تصلب شرایین فرد شروع شده است، پس شناسایی زود هنگام از این جهت هم اهمیت دارد.
مهم‌ترین قدم برای جلوگیری از دیابت
یک متخصص داخلی و غدد می‌گوید: مهم‌ترین اقدام اصلاح سبک زندگی فرد جهت کاهش وزن مناسب است. مطالعات زیادی نشان داده است که اگر بیمار در مرحله پیش دیابت و حتی در مرحله اولیه دیابت، کاهش وزنی در حد هفت تا ده درصد داشته باشد، دیابت دچار پسرفت می‌شود و فرد قند خون نرمالی می‌تواند، پیدا کند.
در عصر حاضر با توجه به سبک زندگی افراد که معمولا بی‌تحرکی، نداشتن فعالیت‌های ورزشی روزانه و استفاده از غذاهای چرب و فست فودها از مشخصه‌های آن است، بیمارهای زیادی هم با توجه به این شیوه و سبک زندگی گریبان‌گیر آنها شده است. از جمله این بیماری‌ها، دیابت است، که بسیار شایع است، به طوری که از هر ده نفر در دنیا یک نفر درگیر این بیماری است، اما چگونه می‌توان با استفاده از سبک زندگی درست از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرد یا کسانی که به پیش دیابت مبتلا می‌شوند یا در مراحل اولیه بیماری هستند، با رعایت چه نکاتی می‌توانند، مانع پیشرفت این بیماری شوند؟ در این زمینه با دکتر نسرین بابازاده متخصص داخلی و غدد به گفت‌وگو نشستیم.
چه کسانی باید غربالگری دیابت را انجام دهند؟
همه افراد با سن ۳۵ سال و بیشتر باید سالی یک بار آزمایش غربالگری از جهت دیابت انجام دهند. البته در بعضی از افراد ضروری است از سنین پایین‌تر غربالگری انجام شود، مثلا بیمارانی که اضافه وزن یا سبک زندگی بی‌تحرکی دارند، سابقه خانوادگی دیابت، چربی خون یا فشار خون بالا دارند یا خانم‌هایی که مبتلا به سندروم تخمدان پلی‌کستیک یا همان تنبلی تخمدان هستند.
در مرحله پیش دیابت فرد با چه اقداماتی می‌تواند مانع پیشرفت آن شود؟
مهم‌ترین اقدام اصلاح سبک زندگی فرد جهت کاهش وزن مناسب است. مطالعات زیادی نشان داده است که اگر بیمار در مرحله پیش دیابت و حتی در مرحله اولیه دیابت، کاهش وزنی در حد هفت تا ده درصد داشته باشد، دیابت دچار پسرفت می‌شود و فرد قند خون نرمالی می‌تواند، پیدا کند. مثلا فردی با وزن ۷۰ کیلوگرم با کاهش وزنی حدود پنج تا هفت کیلوگرم وزن می‌تواند قند خون نرمالی داشته باشد.
کاهش وزن باید به صورت اصولی، به تدریج و با صبر و حوصله باشد، راه حل جادویی که بتواند کاهش وزن سریع و بدون عارضه بدهد، وجود ندارد، کاهش وزن مناسب و ایده‌آل در طول یک ماه چیزی بین دو تا چهار کیلوگرم است. وقتی کاهش وزن سریع و ناگهانی باشد، فرد به جای چربی، عضله از دست می‌دهد، یعنی این کاهش وزن نه تنها به کاهش قند و چربی خون کمکی نکرده است، بلکه به محض این که فرد رژیم غذایی‌اش را ول کند، وزن با سرعت و شدت بیشتری بر می‌گردد. جدای از آن کاهش وزن ناگهانی، احتمال ابتلا به کبد چرب را هم بالا می‌برد. هیچ دمنوش گیاهی وجود ندارد که چربی‌سوز باشد، بلکه مصرف بی‌رویه آنها گاها باعث صدمات جدی به کلیه و کبد می‌شود.
راه حل اصلی کاهش وزن کاهش کالری دریافتی است. ورزش باعث کاهش وزن نمی‌شود اما ما حتما توصیه میکنیم، که فردی که رژیم کاهش وزن گرفته کنارش حتما ورزش داشته باشد، چون ورزش کردن باعث می‌شود عضلات ما حفظ شود و عضله از دست ندهیم و مسئله دوم این است که ورزش کردن باعث می‌شود که وزن ما ثابت بماند
چگونه می‌توان کالری دریافتی را کم کرد؟
باید میزان کربوهیدارات و غذاهای نشاسته‌ای (نان، برنج، ماکارانی، سیب زمینی و…) وچربی‌ها محدود شود. از مصرف قندهای ساده باید حتما خودداری شود. منظور از قندهای ساده، انواع نوشیدنی‌های شیرین، شیرینی و شکلات هستند که به شدت سطح قند خون را بالا می‌برند و به سرعت در بدن تبدیل به چربی می‌شوند.
قندهای ساده طبیعی هم می‌توانند باعث افزایش قند خون، باعث کبد چرب و چاقی شوند. خیلی وقت‌ها مریض‌های ما فکر می‌کنند، خرما، عسل، کشمش، مویز و… را به هر اندازه‌ای می‌توانند استفاده کنند، که این باور کاملا اشتباه است.
باور اشتباه دیگری که وجود دارد این است که آب میوه طبیعی ضرر ندارد و مفید است. در حالی که یک لیوان آب میوه، عصاره سه یا چهار میوه است، مضاف بر این که چون در آب میوه فیبر وجود ندارد قند خون را خیلی سریع‌تر بالا می‌برود، اما میوه تازه چون فیبر هم داخل‌اش است، قند خون خیلی آهسته‌تر آزاد می‌شود. پس میوه‌ها باید به صورت تازه ( نه به صورت میوه خشک، لواشک و آب میوه) و به اندازه (۲-۴ واحد ) مصرف شوند. مصرف بی‌رویه میوه‌جات شیرین باعث چاقی و کبد چرب می‌شود. واضح است که در یک رژیم غذایی سالم انواع غذاهایی که فیبر دارند مثل سبزیجات، محصولات دریایی، حبوبات، تخم مرغ و لبنیات کم چرب باید وجود داشته باشد.
اهمیت ورزش در کاهش وزن چیست؟
نکته‌ای که باید توجه داشته باشیم این است که راه حل اصلی کاهش وزن کاهش کالری دریافتی است. ورزش باعث کاهش وزن نمی‌شود اما ما حتما توصیه میکنیم، که فردی که رژیم کاهش وزن گرفته کنارش حتما ورزش داشته باشد، چون ورزش کردن باعث می‌شود عضلات ما حفظ شود و عضله از دست ندهیم و مسئله دوم این است که ورزش کردن باعث می‌شود که وزن ما ثابت بماند، یعنی به نگهداری آن کاهش وزن کمک می‌کند، اما اگر فردی رژیم غذایی خودش را رعایت نکند و فقط صرفا بخواهد با ورزش به کاهش وزن برسد این موضوع امکان ندارد.
هیچ دمنوش گیاهی وجود ندارد که چربی‌سوز باشد، بلکه مصرف بی‌رویه آنها گاها باعث صدمات جدی به کلیه و کبد می‌شود
همه آدم‌ها باید در طول هفته حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط تا شدید داشته باشند. البته ۱۵۰ دقیقه باید در سه تا پنج روز تقسیم شود و بیشتر از ۴۸ ساعت هم فاصله بین تمرین‌ها نباشد. به مرور باید زمان ورزش افزایش یابد، اما برای شروع در حد ۱۵۰ دقیقه در هفته مناسب است. البته ورزش به تنهایی کفایت نمی‌کند و در کنار آن باید فرد در طول روز به میزان کافی تحرک داشته باشد، یعنی اگر فردی کل روز کم تحرک است، اصطلاحا پشت میزنشین است و هر جایی که می‌خواهد برود با ماشین می‌رود حتی با ورزش روزانه نیم ساعت هم به هدف مطلوب نمی‌رسد. پس مهم است در عین حالی که مریض ورزش روزانه و هفتگی مناسبی دارد، در طول روز هم تحرک به اندازه کافی داشته باشد. یعنی یک مسافت‌هایی را پیاده‌روی کند، همه جا با ماشین نرود یا اگر
کارش جوری است که پشت میز می نشیند هر نیم ساعت یا ۴۰ دقیقه بلند شود و قدمی بزند، تا جایی که می‌تواند از پله‌ها بالا و پایین برود، از آسانسور خیلی استفاده نکند. برعکس آن هم هست تحرک روزانه جای ورزش منظم را نمی‌گیرد،
مثلا وقتی به خانم‌ها توصیه می‌شود ورزش کنند، اکثرا می‌گویند که صبح تا غروب داریم در خانه کار میکنیم، تحرک داریم و نیاز به ورزش نداریم! درست است که تحرک داشتن خوب است اما جای ورزش را نمی‌گیرد یعنی ورزش منظم در کنار یک سبک زندگی پرتحرک می‌تواند اثرات مثبت بسیار بهتری داشته باشد تا هر کدام تنهایی.
اصلاح سبک زندگی در کنترل دیابت حرف اول را می زند
به‌جز رژیم غذایی کم کالری و ورزش برای کاهش وزن چه راه‌حلی وجود دارد؟
در بیماران با وزن‌های خیلی بالا رژیم غذایی و ورزش به تنهایی جهت کاهش وزن و نگهداری آن کمک کننده نیست، برای این دسته افراد می‌توان از درمان‌های دارویی و یا جراحی برای کاهش وزن استفاده کرد. جدای از داستان ورزش و تغذیه و کاهش وزن، خیلی مهم است که از سیگار و الکل پرهیز شود. یک باور غلط دیگری که در بین مردم وجود دارد این است که مصرف مشروبات الکلی می‌تواند باعث پیشگیری از بروز بیماری‌های قلبی شود این مسئله در مطالعات تایید نشده است. مصرف الکل می‌تواند باعث بیماری‌های جدی کبدی شود و کنترل قند خون را هم مختل کند.
آیا تنها اصلاح سبک زندگی برای فرد مبتلا به پیش دیابت، کافی است؟
خیر. در برخی موارد پزشکِ غدد یا داخلی ممکن است برای بیمارانی که به نظر پر خطرتر باشند، مثل افرادی که سابقه خانوادگی دارند، افرادی که وزن بالاتری دارند، یا چربی خون و فشار خون دارند، دارو با دوزهای پایین شروع کند، تا از ابتلای فرد به دیابت جلوگیری شود و یا حداقل به تاخیر بیافتد. در نهایت این که برای پیشگیری از کنترل عوارض قند خون، صِرف پایین آوردن قند خون کافی نیست و مهم این است که در کنار آن، فشارخون و چربی خون فرد هم تنظیم شود.