دسته: بهداشت
یازده مزیت تغذیه با شیر مادر
به بهانه ۱۰ مرداد؛ روز جهانی شیر مادر
اهمیت تغذیه طبیعی نوزاد سبب شده است تا از سوی سازمان بهداشت جهانی و یونیسف همه ساله از ۱۰ تا ۱۶ مرداد به‌عنوان هفته جهانی شیر مادر تعیین شود.
همه ساله اول آگوست که به‌نام روز جهانی شیر مادر نامگذاری شده است، در کشورهای مختلف جهان گرامی داشته میشود. هدف از نامگذاری این روز، تشویق مادران به تغذیه فرزندان خود از این موهبت الهی است. در ایران این مراسم برابر با دهم تا شانزدهم مرداد هر سال است.
تاریخچه روز جهانی شیر مادر
در سال۱۹۹۰ سیاست‌گذاران یونیسف و سازمان بهداشت جهانی، با همکاری دو کشور امریکا و سوئد، از ۷ تا ۱۰ مرداد جلسه‌ای را در محلی به نام سپدال دگلی اینوچنتی ایتالیا برگزار کردند تا برای تغذیه نوزاد با شیر مادر اصول و استانداردهای جهانی تنظیم کنند. نتیجه این گردهمایی صدور اعلامیه‌ای بود که به نام محل برگزاری این گردهمایی، به «اعلامیه اینوچنتی» مشهور است و هر سال در سالگرد تصویب این اعلامیه با انتخاب یک شعار برای بالا بردن آگاهی همگان درباره اهمیت تغذیه با شیر مادر و ترویج آن در سراسر جهان تلاش میشود. برای نمونه شعار سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۷ «حمایت همه‌جانبه از مادران برای تداوم تغذیه با شیر مادر» و شعار هفته جهانی تغذیه با شیر مادر سال ۲۰۱۶ «پشتیبانی از مادران برای شیردهی در هر زمان و مکان» بود. هدف اصلی این رویداد ترویج فرهنگ شیردهی و شیردهی منحصر به فرد برای حداقل شش ماه اول از زندگی نوزاد می‌باشد.
۱۱ مزیت تغذیه با شیر مادر برای نوزاد و مادر
تغذیه با شیر مادر مزایایی برای مادر و نوزاد دارد که مهم‌ترین مزایایی که تغذیه با شیر مادر دارد شامل فراهم کردن همه مواد مغذی مورد نیاز بدن کودک، محافظت بدن کودک در برابر بیماری‌ها، ایجاد وزن ایده آل برای نوزاد و باهوش‌تر شدن کودک میشود. در این مقاله به مزایایی که شیر مادر برای بدن مادر هم دارد، اشاره شده است.
شیر مادر یک تغذیه کامل برای نوزادان فراهم میکند. مقدار مناسبی مواد مغذی دارد و به راحتی قابل هضم و قابل دسترس است. با این حال، میزان شیردهی برخی از زنان به میزان ۳۰ درصد است. در حالی که برخی از زنان قادر به تغذیه نوزاد خود با شیر مادر نیستند، برخی دیگر خود انتخاب می‌کنند که چگونه کودکشان را تغذیه کنند. با این حال مطالعات نشان می‌دهد که تغذیه با شیر مادر دارای مزایای زیادی برای سلامت مادران و نوزادان است.
در اینجا ۱۱ مزیت تغذیه با شیر مادر، به صورت علمی ذکر شده است. مزیت ۱ تا ۵ برای نوزادان و از شماره ۶ تا ۱۱ مخصوص مادران است.
۱- شیر تغذیه ایده آل و کامل برای نوزاد فراهم میکند.
اکثر متخصصین بهداشتی توصیه می‌کنند تغذیه با شیر مادر باید حداقل شش ماه انجام گیرد. در ادامه، تغذیه با شیر مادر در کنار غذاهای مختلف در رژیم غذایی کودک، حداقل یک سال توصیه میشود.
شیر مادر در شش ماه اول تمامی نیازی‌های نوزاد را بر طرف میکند. ترکیب آن حتی با توجه به نیاز‌های کودک، به ویژه در ماه اول زندگی تغییر میکند. در اولین روزهای پس از تولد، سینه یک مایع سفت و زرد رنگ تولید میکند که به آن کولورواستروژن یا آغوز یا کُلستروم می‌گویند. این شیر پروتئین بسیار بالا، قند پایین و دارای ترکیبات مفید است.
کلسترول شیر، مطلوب است تا رشد دستگاه گوارش نوزاد که به طور کامل شکل نگرفته است، دچار مشکل نشود. پس از چند روز اول، سینه‌ها شروع به تولید مقادیر بیشتری از شیر می‌کنند. چون معده نوزاد در حال رشد است.
ممکن است شیر مادر فاقد ویتامین D باشد، مخصوصا اگر مادر مواد غذایی زیادی مصرف نکند و نتواند شیر کافی تولید کند. برای جبران این کمبود، قطره‌های ویتامین D معمولاً از سن چهار هفتگی توصیه میشود.
۲- شیر مادر حاوی آنتی بادی‌های مفید است.
شیر مادر دارای آنتی بادی‌هایی است که در مقابل ویروس‌ها و باکتری‌ها مبارزه میکند. اولین شیر مادر مقدار زیادی آنتی بادی دارد. کلستروم مقادیر زیادی از ایمونوگلوبولین و همچنین چندین آنتی بادی دیگر را فراهم میکند. هنگامی که مادر در معرض ویروس‌ها یا باکتری‌ها قرار می‌گیرد، تولید آنتی بادی‌ها آغاز میشود. سپس این آنتی بادی‌ها در شیر مادر ترشح میشود و در طی تغذیه به نوزاد منتقل میشود.
ایمونوگلوبولین در نوزاد با ایجاد یک لایه محافظ در بینی، از گلو و دستگاه گوارش محافظت میکند. به همین دلیل، مادران شیرده که دارای آنفولانزا هستند، شیر آنها حاوی آنتی بادی‌هایی است که با بیماری مبارزه میکند.
با این وجود، اگر شما بیمار هستید، همیشه باید بهداشت را به طور دقیق رعایت کنید. دست‌های خود را به طور مرتب بشوید و از روش‌های جلوگیری از آلوده کردن نوزاد به بیماری، استفاده کنید.
آنتی بادی‌ها، محافظت از نوزاد را به طور کامل انجام نمی‌دهند. مطالعات متعدد نشان می‌دهد که نوزادانی که از شیر مادر تغذیه نمی‌کنند بیشتر نسبت به مسائل بهداشتی مانند پنومونی، اسهال و عفونت آسیب پذیر هستند.
۳- تغذیه با شیر مادر میتواند خطر ابتلا به بیماری‌ها را کاهش دهد.
تغذیه با شیر مادر خواص درمانی بسیاری دارد. این امر مخصوصاً در مورد تغذیه‌ی کامل با شیر مادر است. بدین معنی که نوزاد تنها شیر مادر را دریافت کند. تغذیه نوزاد از شیر مادر، خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را کاهش می‌دهد، از جمله:
– عفونت گوش میانی: حداقل سه ماه تغذیه‌ی نوزاد فقط با شیر مادر، حدود ۵۰ درصد عفونت گوش نوزادان را کاهش می‌دهد. در حالی که اگر نوزاد به غیر از شیر مادر غذای دیگری دریافت کند، این رقم ۲۳ درصد میشود.
– عفونت دستگاه تنفسی: تغذیه نوزاد فقط با شیر مادر برای بیش از ۴ ماه خطر بستری شدن نوزاد، به خاطر این نوع عفونت‌ها را تا ۷۲ درصد کاهش می‌دهد.
– سرما خوردگی و عفونت: نوزادانی که فقط در مدت شش ماه از شیر مادر تغذیه می‌کنند، حدود ۶۳ درصد کمتر به سرما خوردگی و عفونت گلو مبتلا می‌شوند.
– عفونت‌های روده‌ای: تغذیه با شیر مادر، ۶۴ درصدی عفونت‌های روده را کاهش می‌دهد که ۲ ماه پس از تغذیه نوزاد با شیر مادر متوقف میشود.
– آسیب بافت روده: تغذیه نوزادان نارس با شیر مادر، حدود ۶۰ درصد بروز انتروکولیت را کاهش می‌دهد.
– سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS): تغذیه با شیر مادر در ماه اول، خطر مرگ نوزاد را به میزان ۵۰ درصد کاهش می‌دهد.این رقم در سال اول تولد حدود ۳۶ درصد است.
– بیماری‌های آلرژیک: تغذیه نوزاد با شیر مادر برای حداقل ۳ تا ۴ ماه، خطر آسم، درماتیت آتوپیک و اگزما را کاهش می‌دهد.
– بیماری سلیاک: نوزادانی که در معرض گلوتن شیر قرار می‌گیرند، خطر ابتلا به بیماری سلیاک را ۵۲ درصد کاهش می‌دهد.
– بیماری التهاب روده: نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند ممکن است به احتمال تقریبی، ۳۰ درصد کمتر به بیماری التهابی روده در دوران کودکی دچار شوند.
– دیابت: تغذیه نوزاد با شیر مادر برای حداقل ۳ ماه، خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ (تا ۳۰ درصد) و دیابت نوع ۲ (تا ۴۰ درصد) را کاهش می‌دهد.
– سرطان خون: تغذیه با شیر مادر برای ۶ ماه یا بیشتر، ۱۵ تا ۲۰ درصد خطر ابتلا به سرطان خون کاهش می‌دهد.
علاوه بر کاهش خطر ابتلا به بسیاری از عفونت‌ها، تغذیه با شیر مادر شدت بیماری‌ها را بسیار کاهش می‌دهد. علاوه بر این، تغذیه با شیر مادر برای دوران کودکی و حتی بزرگسالی اثر محافظتی دارد.
۴- شیر مادر برای نوزاد وزن ایده آل ایجاد میکند.
تغذیه نوزاد با شیر مادر سبب افزایش وزن سالم و جلوگیری از چاقی در دوران کودکی میشود.
مطالعات نشان می‌دهد که میزان چاقی در نوزادانی که شیر مادر دریافت کرده‌اند نسبت به نوزادانی که مواد غذایی دیگر دریافت نموده‌اند، ۱۵ تا ۳۰ درصد پایین‌تر است. مدت زمان نیز مهم است؛ زیرا هر ماه از شیردهی خطر ابتلا به چاقی کودک را تا ۴ درصد کاهش می‌دهد. این ممکن است به دلیل رشد باکتری‌های مختلف روده باشد. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، باکتری‌های مفید بیشتری در روده دارند که ممکن است بر ذخیره چربی تاثیر بگذارند.
نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، لپتین بیشتری نسبت نوزادانی که با شیر خشک تغذیه شده‌اند، دارند. لپتین یک هورمون کلیدی برای تنظیم اشتها و ذخیره چربی است. نوزادانی که به اندازه کافی شیر دریافت می‌کنند، گرسنگی آنها با شیر مادر بر طرف میشود و الگوی صحیح غذا خوردن را برای آینده یاد می‌گیرند.
۵- تغذیه با شیر مادر باعث میشود کودکان باهوش‌تر شوند.
برخی مطالعات نشان می‌دهد ممکن است تفاوتی در توسعه‌ی مغز نوزادان تغذیه شده با شیر مادر و تغذیه شده با شیر خشک وجود داشته باشد. این اختلاف ممکن است به دلیل صمیمیت جسمی، تماس، لمس و نگاه کردن مادر به نوزاد و تغذیه با شیر مادر باشد.
مطالعات نشان می‌دهد که نوزادانی که شیر مادر دریافت کرده‌اند نمرات بهتری کسب کرده‌اند و مشکلات رفتاری واختلالات یادگیری آنها کمتر است. با این حال، این مسئله بیشترین تاثیر را در نوزادان نارس نشان می‌دهد که خطر بیشتری در مورد مسائل مربوط به رشد آنها را تهدید میکند. این تحقیق به وضوح نشان می‌دهد که تغذیه با شیر مادر اثر مثبتی بر رشد مغز در دراز مدت دارد.
۶- تغذیه با شیر مادر به مادر برای کاهش وزن کمک میکند.
در حالی که بعضی از زنان در طول تغذیه نوزاد با شیر مادر وزن می‌گیرند، بعضی دیگر به نظر می‌رسد که وزن کم می‌کنند. اگرچه تغذیه با شیر مادر باعث افزایش تقاضای انرژی مادر در حدود ۵۰۰ کالری در روز میشود و تعادل هورمونی بدن بسیار متفاوت از حد معمول است. به علت این تغییرات هورمونی در زنان شیرده اشتها و میل به غذا خوردن افزایش می‌یابد. از طرفی دیگر ممکن است بیشتر به ذخیره چربی برای تولید شیر کمک کنند.
برای سه ماه اول پس از زایمان، مادران شیرده ممکن است وزن بیشتری نسبت به زنان شیرده دیگر داشته باشند و حتی ممکن است وزنشان افزایش یابد. با این وجود، پس از سه ماه شیردهی، احتمالاً افزایش چربی سوزی را تجربه خواهند کرد.
مادرانی که نوزادان خود را شیر می‌دهند، پس از گذشت ۳ تا ۶ ماه پس از زایمان شروع به از دست دادن وزن بیشتری در مقایسه با زنان دیگر می‌کنند. مهم است که به یاد داشته باشید رژیم غذایی سالم و ورزش منظم مهم‌ترین عامل تعیین کننده وزن است.
۷- شیردهی به ترمیم رحم کمک میکند.
در دوران بارداری، رحم مادر به شدت رشد میکند و از اندازه‌ی یک گلابی، به اندازه‌ی تمام فضای شکم مادر میشود. پس از زایمان، رحم طی فرآیندی به اندازه‌ی قبلی خود باز می‌گردد. هورمون اکسی توسین در دوران بارداری افزایش می‌یابد که به این فرآیند کمک میکند. بدن مادر در طول زایمان مقدار زیادی اکسی توسین ترشح میکند تا به کودک کمک کند و خونریزی را کاهش دهد.
اکسی توسین در طول شیردهی نیز افزایش می‌یابد. اکسی توسین سبب تقویت انقباضات رحم، کاهش خون ریزی و کمک نمودن به رحم برای بازگشت به حالت اولیه خود است. مطالعات همچنین نشان داده است که مادرانی که شیرده هستند، معمولاً بعد از زایمان خونریزی کمتر دارند.
۸- مادرانی که نوزادان خود را شیر می‌دهند، از افسردگی مصون هستند.
افسردگی پس از زایمان یکی از انواع افسردگی است که میتواند در مدت کوتاهی پس از زایمان ایجاد شود. این مورد ۱۵ درصد از مادران را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به نظر می‌رسد زنانی که نوزادان خود را از شیر خود تغذیه می‌کنند کمتر به افسردگی بعد از زایمان در مقایسه با زنانی که نوزاد خود را شیر نمی‌دهند، مبتلا می‌شوند.
با این حال، افرادی که پس از زایمان دچار افسردگی می‌شوند، به احتمال زیاد، پس از مدت کوتاهی که مادر به نوزاد خود شیر می‌دهد، از بین می‌رود. اگر چه شواهد متفاوتی وجود دارد، که تغذیه با شیر مادر باعث تغییرات هورمونی میشود که باعث حفاظت مادران از افسردگی میشود.
یکی از بیشترین تغییرات، افزایش هورمون اکسی توسین در طی زایمان و شیردهی است. به نظر می‌رسد اکسی توسین اثرات ضد اضطراب در طولانی مدت دارد. همچنین با اثر بخشی بر روی قسمت‌های مختلف مغز، باعث آرامش بیشتر میشود.
این اثرات همچنین ممکن است در مادرانی که شیرده هستند نسبت به مادرانی که شیردهی ندارند، بیشتر باشد. یک مطالعه نشان می‌دهد که کودک آزاری مادرانی که نوزاد خود را شیر می‌دهند سه برابر کمتر از افرادی است که نوزاد خود را شیر نمی‌دهند.
در این مورد، توجه داشته باشید که این‌ها آمار‌هایی است که تنها از انجمن کودکان بدست آمده‌اند. تغذیه با شیر مادر به این معنا نیست که شما راه‌های دیگر مراقبت از کودک خود را نادیده بگیرید.
۹- تغذیه با شیر مادر باعث کاهش خطر بیماری‌های مادر میشود.
به نظر می‌رسد تغذیه با شیر مادر، مادر را در طولانی مدت در برابر سرطان و چند بیماری دیگر مصون می‌دارد. کل زمانی که مادر صرف شیر دادن به نوزاد خود میکند، خطر ابتلا به سرطان سینه و تخمدان را کاهش می‌دهد.
در حقیقت، زنانی که بیش از ۱۲ ماه نوزاد خود را با شیر خود تغذیه می‌کنند، ۲۸ درصد کمتر، در معرض مبتلا شدن به سرطان پستان و تخمدان هستند. هر سالی که مادر به نوزاد شیر می‌دهد، ۴.۳ درصد از مبتلا شدن به سرطان پستان کاهش می‌یابد.
مطالعات اخیر همچنین نشان می‌دهد که تغذیه با شیر مادر ممکن است مادر را در مقابل سندرم متابولیک محافظت کند. از طرفی دیگر خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سایر بیماری را کاهش می دهد.
زنانی که در طول زندگی خود ۱ تا ۲ سال نوزاد خود را شیر می‌دهند، باعث کاهش ۱۰ تا ۵۰ درصدی خطر ابتلا به فشار خون بالا، آرتریت، چربی خون بالا، بیماری‌های قلبی و دیابت نوع ۲ میشود.
۱۰- شیردهی میتواند مانع از قاعدگی شود.
تغذیه با شیر مادر نیز تخمک گذاری و قاعدگی را متوقف میکند. عقب افتادن چرخه‌ی قاعدگی، در واقع میتواند راهی طبیعی برای جلوگیری از بارداری باشد. بعضی از زنان حتی از این مورد به عنوان کنترل زایمان برای چند ماه اول پس از زایمان استفاده می‌کنند. با این حال، توجه داشته باشید که این ممکن است یک روش کاملاً موثر برای کنترل بارداری در دوران شیردهی نباشد.
شما ممکن است این تغییر را به عنوان یک مزیت اصلی در نظر بگیرید. در حالی که از نوزاد خود لذت می‌برید، دیگر نباید مدتی نگران بارداری مجدد خود شوید (البته شرایط بدنی مادران مختلف، متفاوت است).
۱۱- شیردهی همچنین موجب صرفه جویی در زمان و پول میشود.
تغذیه نوزاد با شیر مادر کاملاً رایگان است و نیاز به تلاش بسیار ندارد.
با انتخاب شیر مادر:
نیازی به صرف پول نیست.
در روز هر مقدار که نوزاد نیاز داشته باشد میتواند شیر مصرف کند.
نیازی به استریل کردن و تمیز کردن آن نمی‌باشد.
نیازی به گرم نمودن در شبانه روز ندارد.
در حالی که حرکت می‌کنید شیر گرم میشود.
شیر همیشه در دمای مناسب است و میتواند در هر زمانی نوزاد میل کند.
این گروه خونی در مسافرت‌ها مراقب حشره گزیدگی باشند
پیشگیری بهتر از درمان
حشره‌ها به گزش افراد دارای گروه‌های خونی مختلف رویکردی متفاوت دارند
زمان سفر به مناطق جنگلی و سرسبز صاحبان برخی از گروه‌های خونی بیش از دیگران طعمه حشره‌هایی موذی و بیماری زا می شوند.
کارشناسان در جدیدترین پژوهش خود دریافتند افرادی که دارای گروه خونی A هستند بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به بیماری لایم قرار دارند؛ بیماری لایم بر اثر نیش نوعی کَنِه در برخی افراد به وجود می‌آید.
محققان کشور چک دریافتند حشره‌ها به گزش افراد دارای گروه‌های خونی مختلف رویکردی متفاوت دارند و برخی گروه‌های خونی را ترجیح می‌دهند.
پژوهشگران برای بررسی اینکه چه افرادی بیشتر درمعرض حشره گزیدگی هستند، نمونه‌هایی از گروه‌های خونی A، B، AB و O را در ظروف آزمایشگاهی قرار داده و رفتار حشره‌ها را مورد تحقیق قرارداده اند.
بیشتر حشره ها، خون گروه A را مکیده اند که نشان می‌دهند افراد دارای گروه خونی A بیش از دیگران درمعرض حشره گزیدگی هستند.
بیش از ۳۶ درصد حشره‌ها خون افراد دارای گروه خونی A مکیده اند این درحالی است که خون گروه B چندان مورد توجه حشره‌ها نبوده و تنها ۱۵ درصد حشره‌ها از این نوع خون تغذیه کرده اند.
کارشناسان به افراد دارای گروه خونی A توصیه می‌کنند از قدم زدن در جنگل و مکان‌های سرسبز بدون پوشیدن لباس‌های پوشیده و استفاده از اسپری دفع کننده حشره‌ها خودداری کنند، زیرا به احتمال زیاد دچار حشره گزیدگی می‌شوند.
حشره گزیدگی یکی از مشکل‌های شایع به ویژه در فصل‌های گرم سال و در جریان مسافرت‌های تابستانی است که میتواند فرد را درمعرض ابتلا به بیماری‌های مختلف قرار دهد.
بیماری لایم نوعی بیماری باکتریایی است که به وسیله نیش حشره‌ها به ویژه کنه به بدن انسان سرایت میکند. علامت‌های این بیماری شامل تب، سردرد، خستگی و خارش پوستی است. معمولاً درمان بیماری به وسیله آنتی بیوتیک و در چند هفته انجام میشود.
چنانچه بیماری درمان نشود، عفونت به مفصل ها، قلب و اعصاب سرایت میکند و حتی میتواند سبب مرگ افراد شود.
در طی سه الی ۳۰ روز اول ورود عفونت به بدن این علامت‌ها ایجاد می‌شوند.
تب، سردرد، خستگی، درد عضلانی و مفصلی، تورم غدد لنفاوی و بثورات جلدی که در حدود ۸۰ درصد افراد آلوده اتفاق می‌افتد.
علامت‌های ثانویه بیماری شامل سردرد شدید و سختی گردن، بثورات، آرتریت با درد مفاصل و تورم، ورم صورت، تپش قلب، اختلال در حافظه کوتاه مدت و درد‌های عصبی است.
در برخی از کشورهای دنیا، افراد دارای یک نوع خاص از گروه خونی بیشتر هستند به طور مثال درکشور انگلستان بیش از ۴۴ درصد مردم دارای گروه خونی O و حدود ۴۲ درصد نیز دارای گروه خونی A هستند.
پژوهش‌ها نشان داده است حدود ۱۷ درصد از کنه‌ها به باکتری موسوم به (Borrelia) آلوده می‌شوند که عاملی بسیار خطرناک در ابتلا به بیماری لایم است.
بیماری لایم در برخی مواقع حالت مخفی در بدن بیمار پیدا میکند و پس از سال‌ها نشانه‌های آن با علامت هایی چون خستگی یا تورم عضله‌های بدن نمایان میشود. افرادی که با دام سرو کار دارند به ویژه سوارکاران بیشتر ازسایر گروه‌ها در معرض خطر گزش با کنه و ابتلا به بیماری لایم هستند و توصیه میشود قبل از سوارکاری از بهداشت و نظافت اسب اطمینان خاطر حاصل شود و همیشه با لباس کاملاً پوشیده این ورزش انجام شود.
در صورت مشاهده هرگونه لکه، قرمزی یا خارش پس از حضور در جنگل، رفتن به مسافرت و حتی اقامت در هتل، به پزشک مراجعه کنید، زیرا احتمال گزش با حشره و بروز بیماری وجود دارد.
در صورت مشاهده کنه بر روی بدن به ویژه زمانی که درحال ورود به پوست است، در اولین زمان به پزشک مراجعه کنید تا با استفاده از ابزار، کنه را از پوست شما جدا کند.
۱۷ کاری که پیش از بارداری باید انجام دهید
اگر دل خود را به دریازده‌اید و می‌خواهید مادر شوید بسیار عالی است. به شما تبریک می‌گوییم. اما پیش از آن باید یک یا دو ماه صبر کنید. برای داشتن یک دوره بارداری سالم و داشتن فرزندی سالم، مسائل مهمی وجود دارند که پیش از بارداری باید به آنها توجه کنید.
۱- پیش دکتر بروید و چک آپ کنید
در این مرحله، لازم نیست دکتر یا مامای خاصی برای خود پیدا کنید. فقط پیش دکتر خانوادگی خود بروید و از او بخواهید تا چک اپ کاملی انجام دهد. این چک آپ، تاریخچه بیماری‌های خانوادگی و بیماری‌های خود شما، سلامت کنونی شما و داروهایی که هم‌اکنون استفاده می‌کنید را بررسی میکند. مصرف برخی از داروها در دوران بارداری بسیار خطرناک است و برخی از آنها باید پیش از بارداری عوض شوند زیرا ممکن است در بدن مادر رسوب کنند و مضر هستند.
در این ملاقات با دکتر باید در مورد رژیم، وزن، ورزش و عادت‌های ناسالم شما همچون استعمال سیگار و مخدر نیز صحبت شود. باید برای شما مولتی‌ویتامین تجویز شود. از اینکه واکسن‌های خود را به‌موقع زده‌اید اطمینان حاصل کنید. مصونیت خود در برابر بیماری‌های دوران کودکی همچون آبله‌مرغان و سرخچه را آزمایش کنید. به همه سؤال‌هایی که دکتر می‌پرسد، پاسخ درست بدهید. اگر از آخرین آزمایش و چک آپ شما حدود یک سال می‌گذرد، حتماً دوباره تست پاپ اسمیر بدهید و آزمایش‌های لازم برای نداشتن بیمارهای عفونی و مقاربتی را انجام دهید.
شاید برخی از والدین به دلیل سابقه خانوادگی، تمایل داشته باشند برای بیماری‌هایی همچون کم‌خونی داسی شکل، تای-ساکز، تصلب کيستی بافت‌ها، آزمایش ژنتیک بدهند.
۲- اسیدفولیک مصرف کنید (مراقب ویتامین آ باشید)
خوردن اسیدفولیک بسیار ضروری است. با مصرف حداقل ۴۰۰ میکروگرم اسیدفولیک در طول روز برای حداقل یک ماه پیش از بارداری و سه ماه نخست بارداری، می‌توانید ۵۰ تا ۷۰ درصد از احتمال داشتن نوزادی با نقص لوله عصبی همچون اسپینا بیفیدا جلوگیری کنید. استفاده از اسیدفولیک همچنین میتواند از دیگر ناهنجاری‌های تولد نیز جلوگیری کند.
می‌توانید از همه داروخانه‌ها اسیدفولیک یا دیگر مولتی‌ویتامین‌های پیش از تولد را تهیه کنید. اما پیش از خرید مولتی‌ویتامین، ببینید آیا حداقل ۴۰۰ میکروگرم اسیدفولیک در خود دارد یا خیر. همچنین کنترل کنید تا آن مولتی‌ویتامین، بیشتر از ۷۷۰ میکروگرم ویتامین آ نداشته باشد، مگر اینکه بیشتر آن بتاکاروتن باشد. استفاده بیش‌ازحد ویتامین آ میتواند منجر به ناهنجاری‌های تولد شود.
اگر از مکملی که استفاده می‌کنید مطمئن نیستید، از دکتر یا داروخانه چی کمک بخواهید.
۳-ترک سیگار، الکل و مواد مخدر
اگر سیگاری هستید یا مواد مخدر مصرف می‌کنید، زمان آن رسیده تا آنها را ترک کنید. یافته‌های علمی بسیاری نشان داده‌اند، سیگار و مواد مخدر منجر به سقط‌جنین، زایمان زودرس و نوزادان بسیار کوچک و کم‌وزن می‌شوند. در نظر داشته باشید، تأثیر برخی از داروها و مخدرها حتی از پس از ترک آنها نیز در بدن باقی می‌مانند.
تحقیقات همچنین می‌گویند، استفاده از تنباکو روی باروری مادر و کم شدن اسپرم‌های پدر تأثیر دارد. در حقیقت، حتی کشیدن گاه‌وبیگاه سیگار نیز میتواند روی باردارشدن تأثیر منفی بگذارد.
مصرف نوشیدنی‌های الکلی نیز تأثیر منفی در بارداری دارد. آنها می‌توانند منجر به ناهنجاری‌های زایمان یا مشکلات دیگر برای رشد نوزاد بشوند.
شاید ترک عادت‌های ناسالم مشکل باشد اما با مشاور در این رابطه صحبت کنید. مشاور راهکارهایی پیش روی شما قرار می‌دهد تا راحت‌تر سیگار یا مواد مخدر را کنار بگذارید.
۴-یخچال خود را از مواد غذایی سالم پرکنید
مسلماً پیش از بارداری، شما هنوز به‌جای دو نفر غذا نمی‌خورید اما باید تغذیه خود را درست کنید. باید سعی کنید از مواد مغذی و سالم تغذیه کنید تا بارداری سالم‌تری داشته باشید.
سعی کنید هرروز حداقل ۲ لیوان آب‌میوه و ۲.۵ لیوان آب سبزیجات مصرف کنید. خوراکی‌ها و غذاهایی که کلسیم زیاد دارند همچون شیر، ماست و آب‌پرتقال مملو از کلسیم مصرف کنید. از منابع مختلف پروتئین همچون آجیل، حبوبات، انواع فراورده‌های سویا، مرغ و گوشت تغذیه کنید.
۵-کمتر کافئین مصرف کنید
بااینکه هنوز اتفاق‌نظری در مورد مصرف کافئین در دوران بارداری بین کارشناسان وجود ندارد، اما بیشتر آنها اعتقاددارند زنان باردار و افرادی که تصمیم به باردارشدن دارند، باید مصرف این خوراکی را به حداقل برسانند.
برخی از یافته‌های علمی نشان داده‌اند، میان مصرف کافئین و کاهش باروری رابطه مستقیم وجود دارد. مصرف زیاد کافئین میتواند در مواردی به سقط‌جنین منجر شود.
به زنان باردار توصیه می شود میزان مصرف کافئین خود را به ۲۰۰ میلی‌گرم در روز، یعنی یک فنجان کاهش دهند. این چیزی است که پیش از بارداری نیز باید به آن توجه داشت.
۶-وزن خود را کنترل کنید
هنگامی‌که وزن متعادلی داشته باشید، بارداری آسان‌تری نیز خواهید داشت. کم یا زیاد بودن نسبت قد به وزن میتواند منجر به مشکلاتی برای باردارشدن بشود. داشتن نسبت زیر ۲۰ یا بیش از ۲۴ وزن به قد میتواند روی باروری تأثیر منفی داشته باشد.
اگر در وزن متناسب قرار ندارید، کم یا زیاد کردن وزن شاید به باردارشدن شما کمک کند. داشتن وزن متناسب، بارداری راحت‌تری نیز برای مادر به ارمغان می‌آورد. برای کسب وزن مناسب می‌توانید با متخصص تغذیه نیز مشورت کنید.
۷-حواستان به مصرف ماهی باشد
اگر از طرفداران ماهی هستید باید حواستان به تغذیه خود باشد. بااینکه ماهی منبع اسیدهای چرب امگا ۳ (که برای رشد مغز و بینایی کودک شما بسیار مهم است) و همچنین پروتئین، ویتامین D و دیگر مواد مغذی است، اما بااین‌حال حاوی جیوه نیز هست که میتواند خطرناک باشد.
بسیاری از کارشناسان معتقدند، زنان باردار باید به‌طور متوسط ماهی مصرف کنند و بهترین تغذیه نیز ممانعت از خوردن ماهی‌هایی است که جیوه زیاد دارند. سازمان دارویی و غذایی جهانی توصیه میکند، زنانی که قصد باردارشدن دارند از خوردن گوشت ماهی‌هایی همچون کوسه، اره ماهی و شاه‌ماهی خالدار خودداری کنند و بیشتر از ۱۷۰ گرم تن ماهی در طول هفته مصرف نکنند. بهتر است از مصرف ماهی‌های رودخانه‌ای که خودتان صید کرده‌اید نیز خودداری کنید مگر اینکه مطمئن باشید آلوده نیستند.
سازمان دارویی و غذایی جهانی توصیه میکند، زنان باردار در طول هفته حدود ۳۴۰ گرم ماهی مصرف کنند.
۸- برنامه ورزشی برای خود تعیین و آن را دنبال کنید
هم‌اکنون یک برنامه ورزشی برای تناسب‌اندام خود تعیین کنید و بر اساس آن پیش بروید. به‌این‌ترتیب می‌توانید بارداری سالم‌تری داشته باشید. ورزش کردن تا حدی که کمی هم عرق کنید میتواند در فرونشاندن استرس‌های پیش از بارداری نیز مفید باشد.
تمرینات ورزشی سالم شامل ۳۰ دقیقه ورزش ملایم همچون پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری یا ورزش‌های کاهش وزن در بیشتر روزهای هفته است.
برای افزایش انعطاف بدن، ورزش‌های کششی یا یوگا انجام دهید. بعد از باردارشدن نیز تمرینات ورزشی خود را ادامه دهید. اگر تاکنون ورزش در برنامه روزانه شما وجود نداشته است، آن را اضافه کنید و از برنامه‌های ساده‌ای همچون پیاده‌روی بین ۱۰ تا ۲۰ دقیقه در روز شروع کنید. یا می‌توانید از تمرینات ساده‌ای همچون استفاده از پله‌ها به‌جای آسانسور یا پارک کردن ماشین در فاصله‌ای دورتر از محل کار و پیاده رفتن یک قسمت از مسیر کمک بگیرید.
۹- پیش دندان‌پزشک بروید
هنگامی‌که می‌خواهید خود را برای بارداری آماده کنید حتماً باید به‌سلامت دهان خود نیز رسیدگی کنید. تغییرات هورمونی در طول بارداری میتواند منجر به بیماری‌های لثه شود. در دوران بارداری میزان استروژن و پروژسترون افزایش می‌یابد و همین مسئله باعث میشود لثه در مقابله با باکتری‌ها رفتاری متفاوت نشان دهد و منجر به تورم لثه‌ها شود. این تورم باعث میشود هر باری که دندان‌های خود را مسواک می‌زنید یا نخ دندان می‌کشید، لثه‌ها خونریزی کنند.
خانم‌هایی که پیش از باردارشدن همه مشکلات لثه و دندان‌های خود را برطرف می‌کنند، در دوران بارداری مشکلات کمتری در این رابطه خواهند دشت. حتماً پیش از باردارشدن دندانپزشکی بروید و دندان‌های خراب خود را درست کنید.
۱۰-به سابقه پزشکی خود توجه کنید
سعی کنید در رابطه باسابقه پزشکی خود و همسر خود اطلاعات کسب کنید و ببینید سابقه بیماری‌های ژنتیکی همچون سندروم داون، کم‌خونی داسی شکل، تصلب کیستی بافت‌ها، تای-ساکز یا ناهنجاری‌های خونی نداشته باشید. شما همچنین باید بدانید در بستگان و فامیل خود کسی دچار عقب‌ماندگی ذهنی یا بیماری‌های جسمی دیگری همچون بیماری‌های قلبی یا نقص لوله عصبی نباشند.
دکتر شما باید همه سابقه پزشکی شمارا بررسی کند و مطمئن شود که شما و همسرتان مشکل ژنتیکی ندارید.
۱۱-. توجه به مسائل مالی
به دنیا آوردن و پرورش کودک هزینه‌های زیادی دارد. شما پیش از باردارشدن باید همه هزینه‌های مرتبط با بارداری، زایمان و رشد و مدرسه رفتن کودک خود را برآورد کنید.
می‌توانید برای کم کردن بخشی از هزینه‌ها از بهترین بیمه‌ای که امکانات بیشتری دارد، استفاده کنید. اگر پزشک یا مامای خاصی مدنظر شماست، هزینه‌های ویزیت و … را برآورد کنید. اگر می‌توانید از هزینه‌های کنونی خود کم و پس‌انداز کنید تا بعد از تولد کودک، با مشکل مواجه نشوید.
۱۲- توجه به‌سلامت روانی خود
موسسه پزشکی آلیس دومار می‌گوید، زنانی که از افسردگی رنج می‌برند، دو برابر بیشتر از زنان سالم در معرض مشکلات ناباروری قرار دارند. افرادی که افسرده هستند نمی‌توانند به‌خوبی از خود مراقبت کنند، درنتیجه نمی‌توانند از فرزندانشان نیز مراقبت کنند. بر اساس اعتقاد برخی کارشناسان، باردارشدن در دوران افسردگی بسیار دشوار است.
دومار پیشنهاد میکند زنانی که در خانواده آنها سابقه افسردگی وجود دارد، پیش از بارداری حتماً سلامت روان خود را کنترل کنند. اگر نشانه‌هایی از افسردگی همچون علاقه نداشتن به مسائلی که قبلاً از آنها لذت می‌بردید، تغییر در میل و اشتیاق‌های خود، تغییر در عادت‌های خواب، نداشتن انرژی یا داشتن احساس ناامیدی و بی‌ارزش بودن را در خود مشاهده کردید، حتماً به تراپیست یا روانشناس مراجعه کنید.
دو درمان بسیار مؤثر افسردگی، مشاوره و دارودرمانی است و بیشتر بیمارها، با تلفیق هر دو درمان باهم مداوا می‌شوند. اگر مصرف دارو برای شما الزامی بود، روان‌پزشک داروهایی برای شما تجویز خواهد کرد که پیش از بارداری و دوران بارداری برای شما ضرر نداشته باشد. البته می‌توانید از روش‌های مدیریت استرس همچون مراقبه و یوگا نیز استفاده کنید.
۱۳-مراقب عفونت‌ها باشید
بسیار مهم است که پیش از باردارشدن هیچ‌گونه عفونتی در بدن نداشته باشید. شما باید از غذاهایی همچون پنیرهای سفید سترون نشده یا دیگر لبنیات روزانه و گوشت، ماهی یا مرغ خام و نیم‌پز استفاده نکنید. این غذاها می‌توانند حامل باکتری‌های مضر و خطرناکی باشند که منجر به بیماری‌های تغذیه‌ای و درنتیجه سقط‌جنین یا مرده به دنیا آمدن نوزاد شوند. همچنین باید از آب‌میوه‌های پاستوریزه و هموژنیزه نشده استفاده نکنید زیرا حاوی باکتری‌هایی همچون ای کولی یا سالمونلا هستند.
به یاد داشته باشید پیش از تهیه غذا دستان خود را تمیز بشویید. مطمئن شوید یخچال شما روی درجه ۳۵ تا ۴۰ درجه فارنهایت تنظیم شده است و درجه فریزر منفی ۱۸ درجه سانتی گراد است. این درجه‌ها به سالم ماندن مواد غذایی کمک می‌کنند.
هنگام گل‌کاری یا کشاورزی در باغچه، حتماً دستکش دست کنید تا باکتری‌های عفونی از خاک نگیرید.
حتماً مراقب‌های لازم را انجام دهید تا سرما نخورید. برای این منظور می‌توانید، در ابتدای هر فصلی واکسن آنفولانزا را تزریق کنید. مبتلا شدن به آنفولانزا در طول بارداری میتواند باعث بروز مشکلات پیچیده‌ای همچون ذات‌الریه یا زایمان زودرس بشود.
۱۴-خطرهای محیطی را به حداقل برسانید
شاید نتوانید از همه خطرهای محیطی در امان باشید اما می‌توانید تا حد امکان این خطرات را به حداقل کاهش دهید. بعضی از کارها برای شما و کودک متولد نشده‌تان مضر و خطرناک است. به‌طور مثال، اگر هرروز در معرض مواد شیمیایی یا تشعشات مضر قرار دارید باید پیش از باردارشدن تغییراتی در این اوضاع به وجود بیاورید.
همچنین، برخی از محصولات پاک‌کننده همچون آفت‌کش‌ها، محلول‌ها یا سرب‌های موجود در آب نوشیدنی به‌واسطه لوله‌های قدیمی برای رشد و پرورش نوزاد در بدن مضر هستند. برای این منظور با پزشک خود مشورت کنید تا حد امکان مسائل خطرناک موجود در زندگی روزمره خود را حذف یا کمرنگ کنید.
۱۵-خوب به تصمیم خود فکر کنید
بچه‌دار شدن یکی از تعهدات زندگی است. پیش از تصمیم‌گیری برای بچه‌دار شدن، ببینید آیا برای پذیرفتن این مسئولیت آمادگی کافی دارید. برای اطمینان از این آمادگی به سؤال‌های زیر فکر کنید:
• آیا می‌دانید که چگونه باید مسئولیت‌های بچه‌داری خود را به‌خوبی انجام دهید و بین کار و خانواده خود تعادل برقرار کنید؟
• آیا آمادگی لازم برای نگهداری از فرزندی که مشکل خاصی دارد رادارید؟
• آیا شما و همسرتان هر دو به بچه‌دار شدن تمایل دارید؟
۱۶-زمان تخمک‌گذاری خود را کشف کنید
برخی از خانم‌ها وقتی آماده باردارشدن می‌شوند، خیلی راحت روش‌های جلوگیری را کنار می‌گذارند و همه‌چیز را به قضا و قدر می‌سپارند. اما تعدادی دیگر، با علامت زدن دوران پریود خود و دنبال کردن نشانه‌ها برای کشف زمان باروری خود، محاسبات دقیقی را دنبال می‌کنند.
برای تعیین زمان تخمک‌گذاری خود، دمای بدن خود و تغییرات مخاط گردنی خود را بنویسید. این نشانه‌ها را برای چند ماه پشت سر هم دنبال کنید تا بتوانید در هر دوره زمان دقیق تخمک‌گذاری خود را کشف کنید.
البته از دستگاه‌های محاسبه تخمک‌گذاری نیز می‌توانید استفاده کنید. این کیت‌ها در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند.
۱۷- کنار گذاشتن روش‌های پیشگیری
اکنون می‌توانید با روش‌های پیشگیری از بارداری خداحافظی کنید. افرادی که از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند باید پیش از بارداری مواردی را در نظر داشته باشند. پیش از کنار گذاشتن این قرص‌ها، باید دوره خود را تمام کنید تا پریود شما دچار بی‌نظمی و اشکال نشود. شاید چند ماه طول بکشد تا دوره پریود شما دوباره به حالت نرمال بازگردد اما بیشتر خانم‌ها از همان ماه اولی که قرص‌ها را کنار می‌گذارند، بارور هستند.
برخی از کارشناسان معتقد هستند، بهتر است پس از قطع مصرف قرص‌های ضدبارداری از روش‌های طبیعی همچون کاندوم استفاده کنید تا دوباره پریود شما به حالت نرمال برگردد. منتظر ماندن برای داشتن پریود نرمال به شما کمک میکند تا زمان دقیقی داشته باشید و بتوانید به‌راحتی برای انجام آزمایش‌های موردنظر خود در سه‌ماهه نخست بارداری، برنامه‌ریزی کنید.
معرفی شایع ترین نشانه های سرطان تخمدان
سرطان تخمدان یکی از شایع‍‌ترین بیماری هایي است که سلامت زنان را تهدید میکند و با انجام کارهایی میتوان از بروز آن پیش گیری نمود. امروز بشما نشانه هاي بیماری سرطان تخمدان را معرفی میکنیم. سرطان تخمدان بعنوان «قاتل خاموش» نیز شناخته میشود زیرا نشانه هاي این بیماری اغلب بسیار جزئی هستند و همانند اتفاقی معمولی بنظر می‌رسند و از این رو تا زمانی که دیگر کار از کار گذشته توسط افراد نادیده گرفته می‌شوند. با این وجود، تفاوت دراین است که این اتفاق ها تقریباً هرروز رخ خواهند داد و متوقف نمی‌شوند.همان گونه که اشاره شد، متاسفانه نشانه هاي سرطان تخمدان اغلب زمانی جدی گرفته می‌شوند که بیماری پخش شده و پیشرفت بیش از اندازه آن دیگر فرصتی برای درمان موثر باقی نگذاشته است. تنها حدود ۲۰ درصد از موارد سرطان تخمدان به اندازه کافی زود تشخیص داده می‌شوند و فرصت برای درمان آن ها وجوددارد. از این رو، قصد داریم در ادامه برخی نشانه هاي هشدار دهنده این قاتل خاموش برای بانوان را معرفی کنیم.
درد شکم
درد در ناحیه لگن یا شکم که نسبت به مشکلات قاعدگی و سو هاضمه عادی «بعنوان مثال، گرفتگی عضلات» بسیار متفاوت احساس میشود میتواند یکی از نشانه هاي سرطان تخمدان باشد. بیشتر بیماران از دردی در ناحیه شکم شکایت می‌کنند که به مدت بیش از دوهفته ادامه داشته است و با قاعدگی، اسهال یا آنفلوآنزا معده مرتبط نبوده است.
سو هاضمه
سوء تغذیه مداوم، گاز، تهوع، یا دیگر مشکلات معده و روده مانند سوزش سر دل از نشانه هاي مشترک و پایدار سرطان تخمدان محسوب می‌شوند.
از دست دادن اشتها
سرطان تخمدان یکی از دلایل کاهش اشتها محسوب میشود. کاهش اشتها در بیماران مبتلا به سرطان تخمدان در نتیجه تاثیر بیماری بر سوخت و ساز یا تجزیه مواد غذایی به انرژی که سوخت مورد نیاز بدن را فراهم میکند، شکل می‌گیرد.
یکی از هشدارهای کمتر شناخته شده اولیه سرطان تخمدان خون ریزی نامنظم واژن خارج از قاعدگی است
نفخ
نفخ مکرر یا گاز دردناک در ناحیه شکم یا لگن که از بین نمی‌رود، یکیدیگر از نشانه هاي سرطان تخمدان است. بعنوان مثال، اگر نفخ شکمی شما به اندازه اي است که موجب تنگ‌تر شدن ناگهانی لباس ها در ناحیه کمر شده است بدون اینکه تغییری در رژیم غذایی یا فعالیت هاي بدنی شما صورت گرفته باشد میتواند دلیلی برای ملاقات هرچه سریع‌تر با یک دکتر و مشورت با وی باشد.
تکرر ادرار
مشکلات ادراری مانند نیاز ناگهانی برای ادرار کردن و همچنین افزایش تعداد دفعات ادرار کردن میتواند یکیدیگر از نشانه هاي سرطان تخمدان باشند. این شرایط میتواند شامل بی اختیاری «از دست دادن کامل نظارت مثانه پیش از رسیدن به دستشويي» باشد که بتدریج پس از چند هفته بدتر نیز میشود.
احساس سیری سریع
در مراحل پیشرفته‌تر سرطان تخمدان، تومور سرطانی به تنهایی میتواند روی سطح معده در قسمت امنتوم و یا روی روده ها قرار گرفته و احساس سیری سریع را هنگام غذا خوردن در بیمار ایجاد کند. این شرایط به نام «سیری زودرس» شناخته میشود.
تغییر در یبوست و اسهال
تغییر در عادات روده مانند یبوست و اسهال، اغلب با سرطان تخمدان همراه هستند. این شرایط زمانی رخ می‌دهد که تومور سرطانی متورم شده و روی معده، روده، و مثانه فشار وارد میکند.
کمر درد
درد مداوم، اذيت دهنده و مبهم در کمر یکی از نشانه هاي شایع سرطان تخمدان است. تعداد زیادی از بانوان این درد رابا احساس درد زایمان برابر میدانند.
کاهش وزن ناگهانی
کاهش ۱۰ پوند «۴.۵ کیلو گرم» یا بیشتر از وزن بدن بدون اینکه رژیم غذایی خاصی داشته باشید یا به انجام تمرینات ورزشی بپردازید یکی از نشانه هاي رایج سرطان تخمدان در مراحل اولیه بیماری است. گرچه ممکن است این شرایط را رخدادی خوشایند درنظر بگیرید، اما این کاهش وزن ناگهانی و غیرقابل توضیح را باید به سرعت به دکتر خود اطلاع دهید.
خون ریزی واژن
یکی از هشدارهای کمتر شناخته شده اولیه سرطان تخمدان خون ریزی نامنظم واژن خارج از چرخه منظم قاعدگی است. از دیگر اختلالات واژن میتوان به ایجاد ناگهانی زخم یا تاول دراین ناحیه، تغییر رنگ پوست، و ترشحات غلیظ واژنی اشاره کرد.