گروه موسیقی بندری زنان؛ از تمرین در حیاط تا اجرا در برابر مردان
زنان می‌توانند در برابر تماشاگران مرد و زن به صورت کُر همخوانی کرده و یا با صدایی برابر با یک خواننده مرد دیگر، بخوانند.
خبرگزاری فرانسه در گزارشی به یک گروه موسیقی زنانه در جنوب ایران پرداخته است.
در متن خبرگزاری فرانسه آمده است: گروه موسیقی زنانه “دینگو” در سال گذشته با اجرای خوب خود در جنوب ایران به عنوان یکی از بهترین‌های جشنواره “موسیقی خلیج فارس” درخشید.
در این گزارش، به اجرای گروه موسیقی “دینگو” در جنوب ایران و تجربه اعضای گروه در برابر تماشاچیان زن و مرد در سال گذشته پرداخته شده است. آنها از حال و هوای خود و روند تمرین موسیقی می‌گویند.
در پایان خواندن یک گروه موسیقی، تماشاچیان مرد دست زدند و زنان “کِل” و هورا کشیدند. این ماجرا در همه جا امری عادی است مگر اینکه محل اجرا ایران و تمامی اعضای موسیقی روی استیج، زن باشند.
این زنان در آن شب آرام موسیقی “بندری” نواختند.
شعر این موسیقی از ترانه‌های قدیمی “فولکلور” (محلی) انتخاب شده بود. ترانه‌ای که از نسل‌های گذشته منتقل شده و برای بسیاری از تماشاچیان حاضر در آمفی‌تئاتر بندرعباس آشنا بود.
این اجرا از سوی اعضای این گروه در برابر ترکیبی از تماشاچیان مرد و زن برگزار شد.
“نوشین یوسف زاده” نوازنده ساز “عود” که یک ساز خاورمیانه‌ای است در این باره می‌گوید: این احساس ایجاد می‌شود که بالاخره توسط بخش جدیدی از جامعه دیده شده‌اید.
وی افزود: احساس می کنید سرانجام تمام تمرینات شما نتیجه داده است.
“فائزه محسنی” نوازنده ساز درام گروه “دینگو” می‌گوید اجرا در فستیوال‌ها فرصت خوبی در برابر آنهاست زیرا در شرایط معمول قادر به اجرا در برابر مردان نیستند
اعضای این گروه با لباس‌های سنتی در فستیوال دولتی به نام “موسیقی خلیج فارس” شرکت کردند و در حین خواندن، سازهای موسیقی را نواختند.
طولی نکشید که تماشاچیان با هیجان شروع به خواندن ترانه 4 قطعه ای از موسیقی و همخوانی با خوانندگان کردند.
این گروه در اواخر سال 2016 و پس از یک مکالمه بین دو زن در ساحل بندرعباس شکل گرفت. نام این گروه موسیقی “دینگو” است که در گویش محلی به اولین قدم‌های لرزان یک نوزاد اطلاق می‌شود.
این برنامه که در سال گذشته اجرا شد، دومین اجرای گروه دینگو در برابر مجموعه‌ای از تماشاگران مرد و زن بود.
آنها در تیرماه سال 2018 ، اولین اجرا در برابر مردان و زنان را در فستیوال “عود” شهر شیراز تجربه کردند.
“فائزه محسنی” نوازنده ساز “درام” گروه در این باره گفت: چنین فستیوال‌هایی برای ما فرصت بزرگی است زیرا در شرایط عادی قادر به آواز خواندن در برابر مردان نیستیم.
در اقدامی بسیار نادر گروه موسیقی “دینگو” در برابر تماشاچیان مرد و زن اجرا کرد
مردان و زنان گروه موسیقی زنان در ایران را تشویق میکنند
“فائزه محسنی” در هنگام اجراهای همیشگی برای تماشاچیان زن، تکخوانی می‌کند.
اما چند روز قبل از این جشنواره به آنها اطلاع دادند که برای خواندن در برابر جمعیت مردان و زنان انتخاب شده‌اند. گروه نیز با عجله برنامه روتین خود را تغییر داد
“ملیحه شاهین‌زاده” نوازنده ساز “پیپه” که “دهل” بومی هرمزگان محسوب می‌شود، در این باره گفت: ما مجبور به تمرین در تمام روز بودیم، زیرا باید به صورت کر همخوانی می‌کردیم.
آواز خواندن زنان در محافل عمومی در ایران به صورت صریح و روشن انجام نمی‌شود.
طبق گفته “سحر طاعتی” مدیر سابق روابط عمومی دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، هیچ قانونی به طور خاص آواز خواندن زنان را منع نمی‌کند.
با این حال او می‌گوید بسیاری از روحانیون بر این باورند که خواندن زنان به دلیل “محرک بودن” صدایشان برای مردان، “حرام” یا ممنوع است.
موسیقی سکولار (غیردینی) معمولا مورد تائید روحانیون شیعه قرار نمی‌‌گیرد. آنها موسیقی را از سرگرمی‌هایی می‌دانند که انسان را از دین دور می‌کند.
ممنوعیت موسیقی در ایران بلافاصله پس از انقلاب اسلامی به تدریج لغو و فضای کشور با موسیقی “انقلابی” در طول سال‌های جنگ ایران و عراق پر شد.
در گزارش خبرگزاری فرانسه آمده است: “پس از انتخاب حسن روحانی در سال 2013 و حضور او به جای محمود احمدی‌نژاد به عنوان یک فوق محافظه‌کار، برگزاری جشنواره و کنسرت‌های موسیقی تا حدی آسان شد”.
با این وجود همچنان تعدادی از محدودیت‌ها وجود دارد. ارشاد همچنان باید کنسرت‌ها را تائید کند و تکخوانی یک زن در برابر گروهی از تماشاگران مرد و زن همچنان غیر ممکن باقی مانده است.
طاعتی در این باره می‌گوید: زنان می‌توانند در برابر تماشاگران مرد و زن به صورت کُر همخوانی کرده و یا با صدایی برابر با یک خواننده مرد دیگر، بخوانند.
“دینگو” یک گروه موسیقی 4 نفره زنانه در جنوب ایران است که اعضایش موسیقی بندری می‌نوازند. ترانه موسیقی آنها از موسیقی “فولکلور” (محلی) انتخاب شده که قدمت تاریخی دارند
در چنین شرایطی، تکخوانی زنان با حمایت صدای مردانه در یک تئاتر اقتباس شده از کتاب معروف “بی‌نوایان” در سال 2018- 2019 در تهران اجرا شد.
معرفی “بندری” در خارج از کشور
اعضای “دینگو” که همگی بین دهه 20 تا 30 سالگی عمرشان هستند، چندین بار تلاش کرده‌اند تا شخصا در برابر تماشاچیان مرد و زن اجرا کنند.
“نگین حیدری” نوازند ساز کوبه‌ای “کسر” که درامی کوچک و شبیه دهل است، در این باره گفت: هماهنگی‌های این کار بسیار دشوار بود و ما فقط تسلیم شدیم.
بنابراین هر زمان مقامات، جشنواره یا نمایشی در شهرشان برگزار کنند، گروه موسیقی “دینگو” برای شرکت در برنامه تقاضا داده و برای انتخاب خود امیدوار باقی می‌مانند. حتی اگر تا آخرین لحظه از انتخاب خود بی‌خبر باشند.
اما لذت اجرا برای آنها ارزش انتظار طولانی و ساعت‌ها تمرین در “اتاق دینگو” را دارد. اتاق دینگو یک فضای ضد صدا در حیاط خانه یکی از والدین آنها است.
نگین حیدری می‌گوید که همسرش “ساسان” برای دیدن اجرای زنده او بسیار خوشحال است.
این 4 نوازنده که دو نفر از آنها شاغل هستند از سوی خانواده‌های خود کاملا حمایت شده و آرزوهای بزرگی مانند اجراهای بیشتر و بزرگ در ایران و نوازندگی در سالن‌های خارج از کشور را دارند.
“نگین حیدری” عضو سابق می‌گوید گروه موسیقی آنها تلاش کرده تا یکی از برنامه‌های خود را برای گروهی از شرکت‌کنندگان مرد و زن اجرا کند اما به دلیل مشکلات موجود در کسب مجوز و هماهنگی از چنین اجرایی منصرف شده‌اند
فائزه محسنی در این باره گفت: ما می‌خواهیم دینگو را بین‌المللی کنیم. ملیحه شاهین زاده نیز می‌خواهد بقیه مردم جهان نیز موسیقی زادگاهش را بشنوند.
زحمات آنها در فستیوال سال گذشته و با لباس‌های رنگارنگ، پولک‌دار و سوزن‌دوزی‌های طلایی که پوشش سنتی استان هرمزگان است، نتیجه داده و آنها جایزه فستیوال را بردند.
پس از آن اجرا، “نگین حیدری” به دلیل “اختلافات هنری” گروه را ترک کرد و “مینا مولایی” گیتاریست گروه شد.
با شروع کرونا در ایران گروه دینگو تحت تاثیر قرار گرفت.
تمرینات این گروه متوقف و امید آنها برای ضبط آلبوم کمرنگ شد اما آنها فضای جدیدی را نیز خلق کردند.
ملیحه شاهین‌زاده گفت: دوره شیوع کرونا برای من فرصتی بود تا در مورد موسیقی منطقه تحقیق کنم و تکنیک‌های نوازندگی‌ام را بهبود بخشم.
وی افزود: ما تا کنون بخش‌هایی از موسیقی بندری را کار کردیم اما اینک به دنبال ساخت قطعات اصلی خودمان هستیم.
تاکسی و یواس‌بی
علی‌رغم محدودیت‌ها، آوازهای انفرادی زنان هنوز در ایران شنیده می‌شود، به خصوص اگر در تهران سوار تاکسی شوید.
ممکن است با راننده‌ای روبه‌رو شوید که به موسیقی “گوگوش” یکی از خوانندگان دوران پیش از انقلاب گوش می‌کند که پس از سال 2000 دوباره در آمریکا شروع به خواندن کرد.
نوازنده ایرانی گروه دینگو
ممکن است راننده‌ای دیگر یک فلش مموری (USB) از قطعات “مهستی و هایده” از خوانندگان قبل از انقلاب داشته باشد که پس از مرگ در ایالات متحده آمریکا دفن شده‌اند.
همچنین در ایران صدای “گلاره شیبانی” خواننده جوان ساکن سواحل غربی آمریکا نیز که موسیقی‌هایش از طریق اینترنت به ایران رسیده، شنیده می‌شود.