آموزش، مهمترین خلا در ارتباط میان روابط عمومی با رسانه است
به مناسبت ۲۷ اردیبهشت ، روز ارتباط و روابط عمومی
سارا میرزایی متولد ۶۱ دارای مدرک فوق لیسانس روانشناسی و مدیر روابط عمومی اداره کار و همچنین رئیس شورای هماهنگی روابط عمومی های دستگاه های زیر مجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در استان است . کار خود را از سال ۸۳ با روابط عمومی بهزیستی آغاز کرده است.
به مناسبت روز ارتباط و روابط عمومی به سراغ این بانوی پر تلاش می رویم و با او گفت و گویی انجام می دهیم که آوای دریا شما را به خواندنش دعوت می کند.
ابتدا، لطفا كمي در مورد فعاليت خود در روابط عمومی اداره کار جهت آشنایی با حرفه بیان کنید
به نظرم کار کردن در حوزه روابط عمومی یک روحیه و اخلاق خاص خود را می خواهد و باید بتوان کارکنان اداره و مخاطبین آن که مردم هستند را ، به بهترین نحو ممکن آگاه نموده و برای رفع مشکلات جان اندیشی کرد.
فعالیت در این حوزه را با توجه به شناخت، روحیه و علاقه ای که از خودم سراغ داشتم آغاز کرده و همواره سعی کردم در این زمینه حرف های جدیدی برای گفتن داشته باشم.
حضورم در روابط عمومی اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی استان هرمزگان به واسطه همین علاقه و تلاشی است که در این مسئولیت داشته‌ام.
شرايط فعلي حوزه روابط عمومي را در جوامع مختلف چگونه توصيف مي كنيد؟
قطعا اظهار نظر پیرامون شرایط روابط عمومی در جوامع مختلف کار بسیار دشواری است اما اگر بخواهیم درباره وضعیت روابط عمومی در ایران سخن بگوییم شاید بتوان گفت هنوز آن طور که کارشناسان و صاحب نظران این حوزه حساس در دنیا متصور هستند، در کشور ما روابط عمومی و کارکرد آن جا نیفتاده است. البته اکنون به نسبت سال های قبل پیشرفت قابل توجهی در این حوزه حاصل شده و نگاه مدیران نسبت به آن تغییر قابل توجهی کرده است. اما هنوز تا نقطه مورد انتظار فاصله داریم.
طی این سالها تولیدات مختلف توسط روابط عمومی‌ها افزایش قابل توجهی داشته است. ساخت تیزر، فیلم، مستند، کلیپ، انتشار روزنامه، هفته نامه، ویژه نامه، تبلیغات محیطی و غیره، اما باید دید که این تولیدات توانسته هدف را برساند. کارکرد داشته باشد یا نه. دقت در این مسئله وضعیت و شرایط ما را در روابط عمومی نشان می‌دهد.
تعریف شما از یک روابط عمومی و یک روابط عمومی موفق چیست و دارای چه ویژگی هایی باید باشد؟
می‌گویند روابط عمومی در بیرون سازمان مدافع سازمان و در درون سازمان، مدعی العموم است. اگر سوال پیش بیاید که بین منافع سازمان و مردم تعارض به وجود بیاید، وظیفه‌ی روابط عمومی چیست؟ فکر میکنم در همچین مواقعی روابط عمومی باید طرف مردم را بگیرد چون تمام واحدهای سازمانی از منافع سازمان دفاع می‌کنند وقتی مردم ببینند همه واحدهای سازمان مقابل او هستند، اصلا جرأت ورود به سازمان را ندارند، باید یک واحد به عنوان سرپناه برای او باشد تا مخاطب به نفع سازمان با آن آشتی کند. اگر این واحد نباشد بین سازمان و مردم شکاف ایجاد می‌شود. در واقع، روابط عمومی باید سرپناه مردم باشد.
به نظرم روابط عمومی موفق، روابط عمومی است که بتواند درخواست منطقی مردم را به سیاست سازمان تبدیل کند.
نقش روابط عمومی ها در رشد و توسعه یک نهاد را بیان کنید؟
حرکت اول روابط‌عمومی‌ها انتظارات مردم را به داخل سازمان ببرند و آن را به سیاست تبدیل کنند و در آخر سال بگویند ما توانستیم این بحث‌ها را به سیاست تبدیل کنیم. دوم، اساتید، کارشناسان و عزیزان در ارتباط با مسائل روابط عمومی، کنشگر باشند. وقتی معضلی را می‌بینند آن را بیان کنند.
نظرات انتقادي در مورد روابط عمومي در چه عاملي ريشه دارد؟ و شما تا چه حد با آن موافق هستيد؟
یکی از مسائل تضعیف‌کننده جایگاه روابط عمومی در سازمان و جامعه، این است که روابط‌عمومی‌ها به روزمرگی و خرده‌کاری عادت کنند و دست به کارهای نو و ابتکاری نزنند. فکر میکنم روابط عمومی باید بتواند برنامه و چشم انداز عملیاتی داشته باشد و برای آن طرح هایی ارائه دهد که مطالبات مردم در آن لحاظ شده باشد. چیزی که هنوز برای بعضی از روابط عمومی ها جا نیفتاده است. برای این که بتوانیم جایگاه روابط عمومی را ارتقاء دهیم باید از خود روابط عمومی شروع کنیم و خودمان باید مطالبات و انتظارات مردم را در سیاست‌ها و برنامه‌های سازمان جای دهیم تا مردم احساس کنند سازمان انتظارات‌شان را برآورده می‌کند.
تاثير رسانه هاي اجتماعي جديد و اينترنت بر حوزه روابط عمومي، چگونه و تا چه حد بوده است؟
شبکه های اجتماعی، نیاز واقعی روابط عمومی امروز است. چرا که دیگر دسترسی به مخاطب با سامانه پیامکی، نامه، صندوق انتقادات و پیشنهادات و از این دست راههای ارتباطی امکان پذیر نیست و دوران آن تمام شده است.
ارزانی، در دسترس بودن و سهولت شبکه های اجتماعی مهمترین ویژگی های این شبکه های حساس برای روابط عمومی ها هستند.
ادغام روابط عمومی با این امکانات که گویی کاملاً برای روابط عمومی طراحی شده، تحول بزرگی در روابط عمومی ها به دنبال داشته است.
فصول مختلف روابط عمومی ها برمبنای راه های ارتباطی هر زمان بنا شده و در کشور ما، تفاوت روابط عمومی امروز با یک دهه قبل در همین مسئله است.
ابزاری به اسم شبکه های اجتماعی این امکان را به روابط عمومی ها داده تا در سریعترین زمان ممکن و در گستره جغرافیایی پهناور با مخاطب خود ارتباط برقرار کند.
كارشناسان حرفه اي روابط عمومي، چه ويژگي ها و مشخصه هايي دارند؟
من فکر میکنم این که بخواهیم یک سری ویژگی کلیشه‌ای رایج را به همه کارشناسان روابط عمومی نسبت بدهیم و بگوییم که نیاز است آنها فلان ویژگی را داشته باشند، تا حدودی درست نیست. زیرا روابط عمومی حوزه گسترده ای دارد و اگر بخواهیم با دیدگاه حرفه‌ای‌تری به آن نگاه کنیم، هربخش مانند تبلیغات، تصویر برداری، خبر و غیره ممکن است به فراخور نیازی که هر سازمان دارد، کارشناسی با ویژگی‌های مناسب منحصر به فرد را، در خدمت داشته باشند. اما با این وجود یک سری ویژگی عمومی برای همه آنها نیاز است.
کارشناس هر بخش، ابتدا باید مهارتهای لازم را در زمینه روابط عمومی و مهارتهای ارتباطی آموخته باشد. علاوه بر تحصیلات و آموزش‌های لازم، فردی که در روابط عمومی فعالیت می‌کند، باید بتواند سه‌وظیفه مهم تولید اطلاعات و انعکاس به مخاطبان، تصویرسازی مثبت و منطقی از سازمان و معرفی خدمات‌یا کالاهای سازمان را انجام دهد.
خلاقیت و نوآوری یکی از مهمترین ویژگی های کارشناس روابط عمومی است. چرا که مردم پیامهای جدید و قالبهای جدید را بهتر از پیامها و قالبهای کلیشه‌ای جذب می‌کنند.
آشنایی با علوم اجتماعی نظیر مدیریت، روانشناسی، علوم سیاسی، آمار و… کارشناس روابط عمومی را قادر می‌سازد در روابط خود با مردم و یا مددرسانی به مدیریت سازمان از قابلیت‌های بیشتری بهره‌مند شود.
روابط عمومی بایستی از یکسری ویژگی‌های ذاتی و اکتسابی بهره‌مند باشد. این ویژگی‌ها شامل: استعداد مدیریت، هیجان و شور داشتن ، فرصت جویی آگاهانه، کارآفرینی، بهره هوشی بالا، کنجکاوی، سرزنده بودن، شوخ طبعی و بزله‌گویی، داشتن بیان خوب از امور، ظاهر مناسب، ذوق و شوق (استعداد طبیعی)، آینده نگری وشخصیت ترغیبی و متقاعد کننده هستند.
یک کارشناس روابط عمومی باید بتواند عوامل مورد نیاز برای پذیرش توسط مخاطب را در خود پرورش دهد. اخلاق پسندیده، انگیزه قوی، مثبت اندیشی و خوش‌بینی و پویایی، در این زمینه تأثیرشگرفی دارد.
به نظر شما تا چه حد روابط عمومی یک سازمان یا اداره در پردازش افکار عمومی و ارتباطات مؤثر خواهد بود؟ و نقش رسانه در این بین چقدر مؤثر است؟
سنجش افکار عمومی از مهمترین وظایف روابط عمومی داخلی است. به گونه‌ای که امروزه اساس تصمیم‌گیری‌های درون سازمانی بر نتایج افکار عمومی استوار است. موضوعاتی از قبیل میزان رضایت یا عدم رضایت از خدمات، نحوه نگرش مخاطبان نسبت به مسئولان، سنجش میزان همبستگی اهداف کارکنان با اهداف سازمان و مانند آن، اگربخوبی روشن شوند میتوانند اطلاعات مفیدی را برای حرکت روان چرخ سازمان در درون، در اختیارمدیریت قرار دهند.
در خصوص بخش دوم سوال که نحوه ارتباط روابط عمومی ها با رسانه مطرح شده.
خانه مطبوعات و انجمن ها و تشکلات رسانه ای میتوانند نقش بسزایی در موثر واقع شدن ارتباط بین روابط عمومی و رسانه داشته باشد.
نقش رسانه در تعامل با روابط عمومی ها را چگونه می بینید؟
هرمزگان از جمله استانهای کم چالش در ارتباط رسانه ها و روابط عمومی است که این مسئله حاصل حضور رسانه های با اصالت حرفه ای و خبرنگارانی پرتلاش می باشد.
دروغ نیست اگر بگوییم، اكنون در فضای مجازی هر ثانیه یك خبر و مطلب جدید منتشر می شود و در عصر انفجار اطلاعات قرار داریم. در برهه كنونی كه هر فردی به راحتی می تواند برای خود یك رسانه تعریف كند، حفظ ارتباط موثر با رسانه های رسمی اهمیت زیادی دارد.
به نظر شما رسانه ها به چه شکل می توانند ارتباط بین هر روابط عمومی و دستگاهی را با مخاطبین خود برقرار کنند؟
به عنوان مدیر روابط عمومی یک دستگاه اجرایی معتقدم، روابط‌عمومی‌ها باید در تلاش برای برقراری با مخاطب خود از طریق رسانه ها باشند، که رسانه‌های حرفه‌ای و موثر به دنبال عناصر خبری چرا و چگونه بوده و صدای مردم بوده اند. در واقع یکی از بهترین و آسان ترین راه ها برای کسب آگاهی از نظرات مردم رسانه ها هستند.
در روابط عمومی شما، چه سازوکاری برای ارتباط با جامعه و رسانه ها بکار برده شده؟
درخصوص ساز و کار در پیش گرفته شده برای ارتباط بهتر در روابط عمومی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی هرمزگان با رسانه ها باید گفت که ابتدا روحیه پذیرش انتقاد و تعامل موثر با رسانه ها را بالا برده و با بهره گیری از کارشناس باتجربه در حوزه رسانه، ساز و کار مورد قبولی را در پیش گرفته ایم.
از تجربیات خودتان در ارتباط با رسانه ها و مدیران آن ها بفرمایید؟
سر و کار داشتن با رسانه ها آدم را یک جورهایی حواس جمع و ریزبین می کند. ارتباط با رسانه‌هایی که مورد اعتماد مردم هستند و مسائل مرتبط با سازمان و اداره ای که در آن مسئولیت دارم را منتشر می کند، تجربیات زیادی برایم به همراه داشته است. مثلا در مواردی که رسانه ها کار تخصصی انجام می دهند، قطعا برای رفع مشکل عنوان شده، راهکار هم دارند.
از دیدگاه شما یک مدیر رسانه باید دارای چه ویژگی هایی باشد؟
توانایی رهبری و اداره رسانه، اعتماد به نفس، اعتقاد و عمل به نظم و تشکیلات، پاسخگو بودن، شناخت دقیق فضای جامعه و تجربه عملی از مهمترین ویژگی های یک مدیر رسانه است.
ویژگی‌های مدیریتی به‌صورت کلی در شاخص‌هایی مانند سواد رسانه ای، سابقه رسانه‌ای و اصول روزنامه‌نگاری حرفه‌ای است .
ضعف ارتباط میان روابط عمومی های استان در برقراری ارتباط با رسانه ها چیست؟
اگر اسم آن را خلا بگذاریم تا ضعف ، بهتر است. بنظر می‌رسد آموزش مهمترین خلا در این مسئله است. خلا آموزش در مدیریت رسانه و همچنین در روابط عمومی ها. البته این موضوع یک مسئله فراگیر نیست، اما در هرمزگان زیاد به چشم می آید. عدم مدیریت در اقتصاد رسانه باعث وابستگی نسبی برخی رسانه ها به سازمان ها شده و این مسئله هر دو سوی ماجرا را به سمت و سویی برده که اصلاح مسیر آن ضروری است. با این وجود، روابط عمومی های متعددی نیز در استان وجود دارند که ارتباط حرفه ای و مثمر ثمری با رسانه ها دارند. در عین حال بنظر می رسد در هر دو سمت نیازمند تغییر دیدگاه هستیم.
اگر بخواهید یک درد دل با مسئولان رسانه داشته باشید چه می گویید؟
از آنها درخواست دارم فضای رسانه ای استان را به سمت و سوی تخصصی تر شدن پیش ببرند و برای بخش اقتصاد رسانه برنامه ای به غیر از شرایط کنونی تعریف کنند.
به نظرتان نشریاتی که فقط به دلیل کسب درآمد با ادارات کار می کنند نشریات موفقی هستند؟
این نقد در همه کشور به برخی رسانه ها وارد است. عدم موفقیت آنها در دستیابی به اهداف اصلی یک رسانه، کاملا بدیهی است. این روش کاری، نه تنها برای دیدگاه مخاطب به رسانه ها خطرناک است، بلکه تا حد زیادی شان رسانه را نیز زیر سوال برده و از کارکرد آن می کاهد. در همین مسیر، سازمان و روابط عمومی مربوطه نیز دچار اشتباهاتی می شود که ایشان را از هدف اصلی ارتباط با رسانه دور می کند.
حرف آخر
از تعامل ، همراهی و همکاری کلیه رسانه ها مکتوب و مجازی استان سپاسگزاری کرده و امیدواریم روز به روز وضعیت بهتری داشته باشند.