بازی با رنگ ها آرامش خاصی دارد

به زندگی من خوش آمدید

ارسال شده در ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۹، توسط زهره کرمی

یکی از جذاب‌ترین راهکارها برای تنوع‌بخشی به انواع و اقسام پوشیدنی‌ها و اکسسوری لباس، استفاده از تکنیک‌های چاپ و نقاشی است که اتفاقا این روزها به‌شدت متداول شده و افرادی که آشنایی مقدماتی با هنرهای تجسمی دارند، برای لباس‌های خود و اطرافیانشان از این تکنیک‌ها جهت رنگ و لعاب بخشیدنی متفاوت بهره می‌گیرند.

نقاشی بر روی پارچه می‌تواند بر روی موارد دیگری چون لباس، تی‌شرت، کفش، مانتو و شال نیز انجام شود و همین امر به افزایش کاربردهای این مهارت کمک می‌کند.

معصومه شنبه زاده  متولد ۱۳۵۷ خیاطی است که به تازگی با نقاشی بر روی پارچه ها، شال و چادر های بندری زیبایی را خلق کرده است.

در ادامه شما را به خواندن این مصاحبه و آشنایی با این تکنیک دعوت می کنم.

کار هنری تان ازکجا شروع شد؟

از بچگی به هنر علاقه شدیدی داشتم و تقریبا بیشتر کارای هنری را تجربه کردم . همیشه دوست داشتم وسایلم ساخته دست خودم باشد.

  آیا نقاشی را به صورت حرفه ای بلد بودید؟

خیر- بصورت حرفه ای بلد نبودم و در حال حاضر هم خودم را نقاش حرفه ای نمی دانم. من به نقاشی خصوصا  بازی با رنگ علاقه دارم و آرامش خاصی به من می دهد .

درباره تاريخچه چاپ بر روی پارچه بگویید؟

چاپ نقش بر روی پارچه از قدیمی‌ترین هنرهای دستی بشر است. تمایلی که بشر برای پوشش خود داشته و همچنین محیط پیرامون وی که در این زمینه برای او الهام بخش بوده است، سبب شده تا در طول سالیان طولانی هنرهای مختلفی از جمله پارچه بافی، چاپ نقش بر روی پارچه و در نهایت صنعت طراحی لباس ایجاد و رونق گیرد.

تولید طرح و نقش روی پارچه به وسیله باسمه یا قالب در سده چهارم پیش از مسیح در هند آغاز شده که مدتی بعد به چین راه یافته است. واژه‌ی چیت در زبان فارسی در واقع برگرفته از زبان هندی است.این پارچه‌ها بعدها با همان سبک به اروپا راه یافتند.چاپ باتیک نیز یکی از انواع چاپ سنتی است که ابتدا در چین و بعد در اندونزی رواج یافت و بوسیله ماده‌ای مقاوم (ترکیبی از سقز, موم و پارافین ) بر روی پارچه ابریشم انجام می‌شود.

چاپ پارچه در لغت به معنای رنگ کردن قسمت‌هایی از پارچه است که از این نظر با واژه رنگرزی متفاوت است؛ چرا که رنگرزی به معنای رنگ کردن کل سطح پارچه است به نحوی که همه‌ی قسمت‌ها با هم همرنگ می‌شود.

در کشور‌هایی که تمدن بشری در آن‌جا قدمت بیشتری دارد، صنعت چاپ پارچه با سرعت بیشتری پیشرفت کرده است.در کشورهای اسلامی و از جمله ایران با توجه به وجود احکام زیادی که در زمینه پوشش وجود داشت، استفاده از پارچه و لباس‌های گوناگون رونق بسیاری داشت. این پارچه‌ها بیشتر برای لباس استفاده می‌شد.  به طور مثال قلمکاری پارچه در ایران نمونه‌ی رشد و ترقی این صنعت است. قلمکاری پارچه نوعی پارچه چاپ شده به وسیله‌ی قالب‌های چوبی است. شهر‌های اصفهان، شیراز، بروجرد، همدان و رشت در این زمینه به پیشرفت زیادی دست پیدا کرده‌اند.

با شروع دوره ساسانیان چاپ پارچه در ایران آغاز گشت که شامل پارچه‌های مختلف ساده، کتان و ابریشمی بود. اما ۵۰۰ سال بعد از میلاد مسیح اولین پارچه‌های چاپی به اروپا راه یافت که تقریبا همه‌ی آن‌ها سبک شرقی داشتند، بعد از مدتی اروپاییان خود شیوه‌ی چاپ باسمه‌ای را در پیش گرفتند؛ در این شیوه رنگ با چسب خاصی ترکیب می‌شد و توسط قالب بر روی پارچه نقش می‌بست، اما در شرق همچنان از رنگ‌های طبیعی استفاده می‌شد که تمامی الیاف پارچه را رنگ می‌کرد.

قلمکاری به معنی ایجاد نقش بر روی پارچه است. ایران به علت موقعیت جغرافیایی بسیار مناسب، در مسیر راه بسیاری از بازرگانان از جمله بازرگانان چینی قرار داشته است. این بازرگانان پارچه‌های منقوش به طرح‌های چینی را به ایران می‌آوردند و بسیار مورد استقبال قرار می‌گرفت و این سبب شد تا هنرمندان ایرانی به این فکر بیفتند که نمونه‌ای شبیه به این پارچه‌ها را طراحی و تولید کنند.

این هنر از دوره ایلخانان در ایران رواج یافت و در زمان مغول با حمایت و پشتیبانی خانان مغول، هنرمندان ایرانی برای رقابت با چینی‌ها و جلب‌ نظر مغولان، توانستند نقاشی روی پارچه(قلمکاری پارچه) را ابداع کنند که به فروش خوبی در بازار ایران هم دست یافت.

برای استفاده از پارچه، آن را کاملا شستشو می‌دادند تا هرگونه ماده زائد و آهار که در درون آن وجود دارد، خارج شود. روش سفیدگری هم توسط برخی افراد انجام می‌شد و این یعنی پارچه را بر روی زمین شنی پهن کرده و مرتباً روی آن آب می‌پاشیدند، پس از مدتی با تابش آفتاب کاملا به رنگ سفید درمی‌آمد.

ابزار چاپ پارچه چیست؟

از ابزار و مصالح بسیار زیادی برای چاپ پارچه استفاده می‌شود که این با توجه به نوع پارچه و طرح شما متفاوت خواهد بود.

شما می‌توانید از رنگ‌های متفاوتی مثل روغن، اکریلیک، گواش، رنگ پوستر، آبرنگ، رنگ پارچه و… در طراحی‌های خود بهره بگیرید. انواع صفحات طلق یا فیلم‌های رادیولوژی نیز مورد نیاز شماست. می‌توانید خلاقیت بیشتری داشته باشید و از ابزار‌هایی مثل کاتر، یک صفحه شیشه‌ای ، انواع اسفنج، قلم مو، کاردک نقاشی، رولر ( غلتک ابری یا مودار ) پالت رنگ و … برای خلق نقوش بسیار جذاب و چشم‌نواز استفاده کنید.

از روند شروع به کارتان بگویید؟

مدتی است که توسط یکی از اساتید در تهران و آموزشهای سودمندشان به نقاشی روی پارچه علاقمند شدم و آموزش های لازم را دیدم و نقاشی مبهم و بازی با رنگ  روی شال و روسری رو انجام میدادم تا اینکه ایده ی زیبایی به ذهنم رسید که این کارم را بصورت بومی اجرا کنم و نقاشی رو روی چادر بندری اجرا کردم . خوشبختانه از آنجاییکه زنان و دختران استان ما و همچنین خیلی از هموطنان شهرستانی ما به پوشیدن لباس بندری روی آوردن و اصولا زنان بندر دنبال کار خاص و متفاوت هستند ، این ایده با استقبال خوبی مواجه شد.

از چه نوع پارچه و رنگی استفاده می کنید؟

نقاشی روی هر جنس پارچه ای قابل اجرا هست حتی روی چرم .

و هر تکنیکی روش خاص خودش را دارد و از رنگهای مخصوص پارچه مثل روغن، اکریلیک، گواش، رنگ پوستر، آبرنگ، و… استفاده میکنیم

قابل شستشو است؟  پاک نمی شد؟

بله کاملا قابل شستشو هستند و به هبچ عنوان پاک نمی شود. در این کار رنگها بصورت خیلی طبیعی به خورد پارچه می رود و حتی کار را ضخیم نمی کند. 

موضوع طرح ها را چگونه انتخاب می کنید و از کجا الهام میگیرید؟

برای این سبک کار بیشتر ذهنی کار میکنم و همه طرحها از ذهن و بصورت حفظی میکشم و هیچوقت طرح و نقشه ای از قبل روی کار کشیده نشده است. گاهی هم از طبیعت و از طرحهای که  در پیراموم می بینم ایده می گیرم.

مراحل ساخت را به طور خلاصه شرح دهید؟

 رنگها با حلال آب و به وسیله  قلم مو با سایزهای متفاوت بصورت دستی ریز به ریز کشیده می شود و سپس رنگ آمیزی می شود. بر خلاف تصور خیلی از دوستان طرحهای ما نه چاپ است و نه از شابلون و نه طرحی که کپی شود بلکه تمامی کارها بصورت خاص و متفاوت و زایده ذهن خودم هست که در همان لحظه به ذهنم خطور شده و با قلم مو اجرا می شود.

آیا زیر ساخت خاصی دارد؟ و یا باعث ضخامت پارچه میشود؟

 برای بعضی از انواع پارچه و رنگهای تیره باید زیر سازی انجام شود ولی کار  اصلا ضخامت ندارد و بافت پارچه دقیقا حالت لطافت خودش را حفظ می کند. مخصوصا در مورد البسه های تابستانی و چادر بندری  …

از بکارگیری این هنر بگویید؟  در چه جاهایی بکار می رود؟

همینطور که قبلا اشاره کردم این هنر روی انواع پارچه ها مثل  شال روسری ،کیف و کفش پارچه ای،انواع لباس ها و پوشاک زنانه و مردانه و بچه گانه ، پرده ،کوسن ،رومیزی و رانر ،تابلو و ….  استفاده می شود.

چطور می توانیم چاپ اصیل دستی را از ماشینی تشخیص دهیم؟

این تشخیص  کاملا واضح هست و طرحها ی دستی خیلی خاص و منحصر به فرد هستند .

در کارهای دستی رنگها به خورد پارچه میروند و تاروپود پارچه از پشت و رو رنگ میگیرد.  در کارهای هنری دستی معمولا از هر کار فقط به تعداد محدودی زده می شود که در هیچ جای دیگری شاید مشابه آن یافت نشود.

با توجه به اینکه کاردست است مسلما گران بوده و زمان بر است، بازار فروش چطور است؟

 من سعی میکنم قیمتها را تا جایی که بتوانم کاهش دهم و قیمتهایی که تا کنون روی کارها گذاشتیم حتی بیشتر مواقع از کار چاپ و ماشینی هم پایینتر بوده است .

و قطعا عزیزان هنردوست که قدر کار دست را می دانند از قیمتها راضی هستند و برای آن ارزش قائلند .

نقاشی چادر بندری کار خاص و متفاوتی هست که برای اولین بار در استان و حتی در کشور انجام شده ، قطعا  اگر حمایت و اطلاع رسانی شود استقبال بیشتر هم می شود.

آیا به دنبال ثبت هنرتان بوده اید؟ متاسفانه هنوز اقدام نکرده ام.

  قطعا در آینده ای نزدیک کار خود را ثبت میکنم 

رویکرد مردم نسبت به خرید چیست؟ 

باید مکانی برای رونمایی از کارهای هنری اختصاص داده شود و اطلاع رسانی لازم جهت حضور هنردوستان انجام گردد. با شرکت در چند ایونت و رویدادهایی که تو شهر داشتیم توانستیم دیده شویم اما باز هم باید بازاریابی کنیم.

مشتری چطور به‌ شما سفارش می دهد؟ ا

از طریق فضای مجازی و ایونتهایی که شرکت کردم و همچنین از طریق دوستان

حرف آخر

از همشهریانم خواهش میکنم که از هنر و هنرمند حمایت کنند و تا هنرشان را گسترش دهند.

newsletter

عضویت در خبرنامه

زمانی که شماره جدید منتشر شد، ما شما را با خبر میکنیم!