نان
میناب ، استان هرمزگان ، سال هزارو سیصد و شصت یا حتی دورتر – خانه پدر بزرگ
هر روز صبح سر ساعت شش صبح ، آفتاب زده یا نزده ؛ زﻧﯽ ﺳﯿﺎه ﭼﺮده و ﻻﻏﺮ، دﺳﺖ ﭘﺴﺮﮐﯽ ﻣﻮﻓﺮﻓﺮی را ﻣﯿﮕﺮﻓﺖ و ﭘﺎی ﭘﯿﺎده
از آن ﻃﺮف ﺷﻬﺮ،از ﺑﺮ رودﺧﺎﻧﻪ و ﺑﺎﻏﺎت راه ﻣﯽ اﻓﺘﺎد ﺗﺎ ﺑﺮﺳﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ارﺑﺎب و ﺑﯽ ﺑﯽ .
ﻣﯽ آﻣﺪ دم اﯾﻮان ،روی ﭼﻬﺎرﭘﺎﯾﻪ ای ﭼﻮﺑﯽ ﻣﯿﻨﺸﺴﺖ ،ﺑﺴﺎط اش را ﭘﻬﻦ ﻣﯿﮑﺮد و ﺗﻨﺪ و ﺗﻨﺪ ﺑﺎﺳﺮﻋﺘﯽ ﮐﻪ از آن ﻫﯿﮑﻞ ﻧﺤﯿﻒ و
ﻻﻏﺮ ﺑﻌﯿﺪ ﺑﻮد؛ ﺧﻤﯿﺮ ﻧﺎن درﺳﺖ ﻣﯿﮑﺮد .ﭘﺴﺮک ﭼﻬﺎر ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﻫﻢ وردﺳﺘﺶ ﺑﻮد ،ﮔﺎﻫﯽ آب ﻣﯽ آورد ،ﮔﺎﻫﯽ ﻫﻢ ﺗﻐﺎر ﺳﻨﮕﯿﻦ
ﺳﻔﺎﻟﯽ را .
ﺧﻤﯿﺮ ﮐﻪ آﻣﺎده ﻣﯿﺸﺪ ،ﺗﺎﺑﻪ ﭼﺪﻧﯽ ﺳﻨﮕﯿﻨﯽ را روی ﭼﺮاغ ده ﻓﺘﯿﻠﻪ ﻣﯿﮕﺬاﺷﺖ و ﻣﻨﺘﻈﺮ داغ ﺷﺪن ﺗﺎﺑﻪ ،ﺧﻤﯿﺮ را ﺑﺎزی ﻣﯿﺪاد .
ﺑﻌﺪ ﺷﺮوع ﻣﯿﮑﺮد ﺑﻪ ﻧﺎن ﭘﺨﺘﻦ و ﻣﻦ از ﮔﻮﺷﻪ اﯾﻮان ﯾﺎ ﭘﺸﺖ ﭘﻨﺠﺮه ﺑﺎ ﭼﺸﻤﻬﺎی ﺧﻮاب آﻟﻮد و ﺣﯿﺮت زده ،ﻣﯿﺪﯾﺪم ﮐﻪ
ﭼﻄﻮر و ﺑﺎ ﭼﻪ ﻣﻬﺎرﺗﯽ اﻧﮕﺸﺘﻬﺎی ﻻﻏﺮ و ﺳﯿﺎه ﭼﺮده اش را ﻓﺮو ﻣﯿﮑﻨﺪ داﺧﻞ ﺗﻐﺎر ﺳﻔﺎﻟﯽ و ﻣﺸﺘﯽ ﺧﻤﯿﺮ در ﻣﯽ آورد وﺗﺎﻻﭘﯽ
ﻣﯽ اﻧﺪازد روی ﺗﺎﺑﻪ داغ و در ﻋﺮض ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺘﻬﺎی ﺗﺮ وﻓﺮزش آﻧﺮا ﻧﺎزک ﺗﺮ از ﻧﺎن ﻟﻮاش ﭘﻬﻦ ﻣﯿﮑﻨﺪ ،ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن
ﺳﺮﻋﺖ ،از ﻇﺮف ﮐﻮﭼﮑﯽ ﮐﻤﯽ روﻏﻦ ﺣﯿﻮاﻧﯽ ﺑﺎ ﭘﺸﺖ ﻗﺎﺷﻘﯽ ﭼﻮﺑﯽ ﻣﯿﻤﺎﻟﯿﺪ روی ﻧﺎن و ﺗﺨﻢ ﻣﺮﻏﯽ روﯾﺶ ﻣﯽ ﺷﮑﺴﺖ و بعد چند قطره مهیاوه که بوی ﺗﻨﺪ ﺧﺮدل و ﻣﺎﻫﯽ ﻣﯿﺪاد ،روﯾﺶ ﻣﯿﭙﺎﺷﯿﺪ ،ﻧﺎن و روﻏﻦ و ﺗﺨﻢ ﻣﺮغ و ﻣﻬﯿﺎوه در ﻋﺮض ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﯿﻪ روی ﺗﺎﺑﻪ ،ﺟﻠﺰ و وﻟﺰ ﮐﻨﺎن ﺑﻪ ﻣﻌﺠﻮﻧﯽ ﺧﻮﺷﻤﺰه و اﺷﺘﻬﺎ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯿﺸﺪ .زن دﻫﻬﺎ ﻧﺎن ﻫﻤﯿﻨﻄﻮر ﭘﺸﺖ ﻫﻢ ﺑﯽ ﻟﺤﻈﻪای درﻧﮓ ﻣﯽ ﭘﺨﺖ .ﻧﺎن “ﺗﻮ ُﻣﺸﯽ” ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ ای ﮐﺎﻣﻞ ،ﺑﺎ ﻃﻌﻤﯽ ﺟﺎدوﯾﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺮا ﻣﯿﺒﺮد ﺑﻪ آﻧﺴﻮی درﯾﺎ ﻫﺎ ،ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻨﻬﺎی اﺳﺮار آﻣﯿﺰی در ﮔﺮم ﺗﺮﯾﻦ و ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﺎط دﻧﯿﺎ.
ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺑﺎ اﺷﺘﻬﺎ ،ﯾﮑﯽ ﯾﮑﯽ “ﺗﻮ ُﻣﺸﯽ” ﻫﺎ را ﻣﯿﺒﻠﻌﯿﺪم ،ﺑﻪ زن و ﮔﯿﺴﻮان ﺳﯿﺎه ﻣﺠﻌﺪش ،دﺳﺘﻬﺎی ﭼﺎﺑﮏ و ﺣﺮﮐﺎت رﻗﺺ
ﻣﺎﻧﻨﺪش ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺨﺘﻦ ﻧﺎن ﻧﮕﺎه ﻣﯿﮑﺮدم.
ﮔﺎه ﻣﯿﺮﻓﺘﻢ ﮐﻨﺎرش و ﻣﯿﮕﻔﺘﻢ:
ﯾﺎدم ﺑﺪه ﭼﻄﻮر ﻧﺎن ﺑﭙﺰم!ﻣﯿﺨﻨﺪﯾﺪ ﺑﯿﺼﺪا و ﺑﺎ ﻟﻬﺠﻪ ای روﺳﺘﺎﯾﯽ ﻣﯿﮕﻔﺖ:
دُﺧﺖ ﺑﯽ ﺑﯽ ،ﺗﻮ ﻧﺎ ُﺗﻨﯽ .دَ س خو اﺳﻮزﻧﯽ! (دﺧﺘﺮ ﺑﯽ ﺑﯽ ،ﺗﻮ ﻧﻤﯿﺘﻮﻧﯽ دﺳﺘﺖ رو ﻣﯿﺴﻮزوﻧﯽ !)
ﺑﻌﺪ اﺻﺮار ﻣﺮا ﮐﻪ ﻣﯿﺪﯾﺪ ،ﭼﺸﻤﮑﯽ ﻣﯿﺰد و ﻣﯿﮕﻔﺖ :
َﺗﻤﻦ ﮐﻪ ﺑﻮ ،ﺑُﺪُ ﯾﺎدت َادَم
( ﺗﻤﻮم ﮐﻪ ﺷﺪ ﺑﯿﺎ ﯾﺎدت ﻣﯿﺪم) ﺑﻌﺪ از ﺗﻤﺎم ﺷﺪن ﭘﺨﺖ ﻧﺎﻧﻬﺎ ،ﺑﺎ ﮐﻤﮏ زن ،آﻫﺴﺘﻪ آﺧﺮﯾﻦ ﺗﮑﻪ ﺧﻤﯿﺮ را روی ﺗﺎﺑﻪ ﻧﯿﻢ ﮔﺮم ﭘﻬﻦ ﻣﯿﮑﺮدم ،اﻣﺎ ﺑﻪ آن ﻧﺎزﮐﯽ و ﯾﮑﺪﺳﺘﯽ در ﻧﻤﯽ آﻣﺪ ﮐﺞ و ﮐﻮﻟﻪ و ﮐﺖ و ﮐﻠﻔﺖ ﻣﯿﺸﺪ؛ زن اﻣﺎ ﻣﯿﺨﻨﺪﯾﺪ ﺗﺸﻮﯾﻘﻢ ﻣﯿﮑﺮد:
ﺟﯽ ولله ! ﮐُﺮﺑُﻦ دﺳﺘﺖ .دﺧﺖ ﺑﯽ ﺑﯽ ! (آﻓﺮﯾﻦ ! ﻗﺮﺑﻮن دﺳﺘﺖ .دﺧﺘﺮ ﺑﯽ ﺑﯽ !)
– ﻧﻪ ﺧﺮاب ﺷﺪ !
ُﻧﻢ ﺧﺪا ! ﺑﺮﮐﺖ ﺧﺪا َﻣﮕَﻪ ﺧﺮاب ﺑﻮ ﮐﻪ ﺧﺪا ﻏﻀﺐ ﻣﻮ َاﮐُﻦ.ﻣﺎﺷﺎلله !
( ﺑﺮﮐﺖ ﺧﺪا رو ﻧﮕﻮ ﺧﺮاب ﺷﺪ ﺧﺪا ﻗﻬﺮش ﻣﯿﮕﯿﺮه!) ﺑﻌﺪ ﻧﺎن ﻣﺮا ﺑﻪ ﺧﻮدم ﻣﯿﺪاد و ﺑﺎ ﻟﺤﻨﯽ ﻣﺎدراﻧﻪ ﻣﯿﮕﻔﺖ: ﺑﺨﻪ ُﻣﻢ ﻧﻮش جنتِ
( .ﺑﺨﻮر ﻣﺎدر ﻧﻮش ﺟﺎﻧﺖ)
اﻣﺎ ﻣﻦ ﻧﺎن را ﻣﯽ اﻧﺪاﺧﺘﻢ روی ﺳﻔﺮه و ﻗﻬﺮ ﻣﯿﮑﺮدم .
زن ﻧﻤﯿﺨﻨﺪﯾﺪ ﭼﻬﺮه اش ﮐﻤﯽ ﻏﻤﮕﯿﻦ ﻣﯿﺸﺪ ،ﻧﺎن را ﺑﺮﻣﯿﺪاﺷﺖ و ﻣﯿﺒﻮﺳﯿﺪ ،ﻣﯿﮕﺬاﺷﺖ دﻫﺎﻧﺶ و ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺑﺴﺎﻃﺶ را ﺟﻤﻊ
ﻣﯿﮑﺮد و دﺳﺖ ﭘﺴﺮک ﻣﻮﻓﺮﻓﺮی را ﻣﯿﮕﺮﻓﺖ و از در ﺣﯿﺎط ﻣﯿﺮﻓﺖ ﺑﯿﺮون ،زﯾﺮ ﻟﺐ دﻋﺎ ﻣﯿﺨﻮاﻧﺪ و ﺧﺪا را ﺷﮑﺮ ﻣﯿﮑﺮد