درباره نخستین زن دارنده مدرک دکترای گیتار دنیا
«زندگی بدون گیتار برام معنا نداره، باید حتما هر روز سیم‌های گیتار رو لمس کنم و طنین صدای گیتار کلاسیک رو بشنوم، «باخ»، «موتزارت»، «سگوبیا» برای همیشه می‌مانند، منم می خوام بمونم برای همیشه». گوینده این جملات که پروفسور «لی‌لی افشار»، نوازنده چیره‌دست و نخستین زن دارنده مدرک دکترای گیتار دنیاست، دیگر در بین ما نیست و پیکر این هنرمند برجسته پنجشنبه ۴ آبان در گیلان به خاک سپرده شد.
لی‌لی افشار، متولد ۱۳۳۸ در تنکابن، یکی از ۱۲ نوازنده بین‌المللی گیتار بود که برای نواختن حضور آندرس سگوبیا در کلاس‌های پیشرفته وی، در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی انتخاب شد.
وی نخستین نوازندهٔ زن در جهان است که در رشته اجرای گیتار کلاسیک به درجه دکترا دست یافت.
داستان علاقه لی‌لی به گیتار هم مانند بسیاری از نوازندگان بزرگ از یک لحظه و یک دیدار آغاز شد. ۱۰ ساله بود که نوازندگی یکی از اقوامش را از نزدیک مشاهده کرد و دلباخته این ساز شد. پس از اتمام دوره متوسطه و در سال ۱۳۵۵ به آمریکا رفت و تحصیل در رشته موسیقی و در زمینه گیتار را ادامه داد.
افشار مدرک لیسانس را از «کنسرواتوار موسیقی بوستون» و کارشناسی ارشد موسیقی در رشته نوازندگی گیتار کلاسیک را از «کنسرواتوار موسیقی نیوانگلند» گرفت. پس از آن توانست دوره دکتری را زیر نظر «بروس هلزمن» در دانشگاه ایالتی فلوریدا به پایان برساند. او همچنین استاد موسیقی در دانشگاه «ممفیس» آمریکا بود که در سال ۲۰۰۰ به عنوان استاد برجسته دانشگاه برگزیده شد.
وی کنسرتهای متعددی در کشورهای ایران، آمریکا، انگلستان، ایرلند، کانادا، فرانسه، دانمارک، ایتالیا، آفریقا، نیوزیلند، استرالیا و آمریکای جنوبی برگزار کرد و همچنین در «ویگمور هال لندن»، «مرکز هنرهای اجرایی کندی»، «فستیوال موسیقی گرند تیتن»، «فستیوال موسیقی اسپن»، «مدرسه هنرهای تجسمی بنف»، «فستیوال موسیقی منتون» و «آکادمی آمریکایی در رم» نواخته است.
گفتنی است این هنرمند طی سفرهای متعدد از سال ۲۰۰۱ به ایران، اقدام به برگزاری ورکشاپ، کلاس‌های تکمیلی و گروهی برای نوازندگان و هنرجویان گیتار در نقاط مختلف کشور میکرد.
جایزه سالانه نوازنده برتر گیتار در دوره‌های دهم، یازدهم و دوازدهم، جایزه «الیور اچ‌گیبسون» در سال ۲۰۰۰ برای بهترین نوازنده زن گیتار کلاسیک، جایزه «ممفیس چاپتر» از طرف آکادمی ملی هنر و دانش آمریکا، جایزه هنر «تنسی» در رشته موسیقی، جایزه اول انجمن گیتار آمریکا، جایزه بزرگ جشنواره موسیقی «اسپن»، جایزه اول انجمن ملی مدرسین موسیقی و جایزه اول انجمن ملی مدرسین سازه‌های زهی دنیا از جمله افتخارات این هنرمند فقید است.
یکی از دغدغه‌های او اجرای قطعات ایرانی نیز بود. افشار به منظور اجرای قطعات موسیقی ایرانی با گیتار کلاسیک، اقدام به نصب ربع پرده یا همان «کُرُن» بر روی ساز خود کرد. از این بانوی هنرمند ایرانی، ۷ آلبوم موسیقی و ۲ کتاب در رابطه با گیتار کلاسیک و کتاب «پنج آواز محلی ایرانی» در رابطه با آوازهای فولکلور ایران منتشر شده است.
به گفته لی‌لی افشار، این پنج آواز منتخبی از موسیقی فولکلور ایرانی است که در تنظیم قطعات، فرم اصلی‌شان حفظ شده است. آوازها از نواحی مختلف ایران که لهجه‌های و گویش‌های گوناگون دارند، نشأت گرفته است. «گل گندم»، «عزیز جون»، «لیلا لیلا»، «جان مریم»، «لالایی» و «سنه ده قالماز» از جمله آثاری هستند که او برای ساز گیتار، تنظیم و در آخرین کتاب خود منتشر کرده است.
این هنرمند برجسته ایرانی مدتها با بیماری سرطان درگیر بود و روز ۲۶ مهرماه به دلیل وخامت حال خود در بیمارستان شهید رجایی تنکابن بستری شد که سرانجام پس از تحمل یک دوره بیماری، دیروز دوم آبان ماه و در سن ۶۳ سالگی، چشم از جهان فرو بست اما نامی ماندگار از خود در تاریخ بر جای گذاشت.
پیکر مرحوم دکتر لی‌لی افشار در محل اقامت پدری ایشان، روستای «قاسم‌آباد سفلی»، از توابع بخش چابُکسر شهرستان رودسر در استان گیلان به خاک سپرده شد.