کم کاری تیروئید در بارداری چه خطرات و تاثیراتی بر روی جنین دارد؟
وقوع کم کاری تیروئید در بارداری بواسطه‌ی بروز یک سری تغییرات در هورمون های بدن است که فرد تجربه می کند، این تغییرات روی هورمون های مترشحه از تیروئید هم موثر هستند. از اول حاملگی تا ماه سوم حاملگی، هورمون بارداری که با نام اچ‌سی‌جی شناخته می‌شود بخاطر شباهت به هورمون تی اس اچ باعث می شود مقدار تولید هورمون های تیروئیدی زیادتر شود و از ماه ششم تا پایان بارداری غده تیروئید بزرگتر می شود که همه‌ی این ها روند طبیعی تغییرات وارد بر تیروئید هستند.
کم کاری تیروئید در بارداری چه تاثیری روی جنین دارد؟
از ابتدا تا پایان ماه سوم بارداری، جنین کاملا تحت تاثیر هورمون های تیروئیدی است که از طریق جفت به آن می رسد و بعد از پایان ماه سوم شروع عملکرد غده تیروئید در جنین را داریم که می تواند خودش هورمون تیروئیدی مورد نیازش را تولید کند و وظیفه جفت در این بازه زمانی تامین ید مورد نیاز برای ساخت هورمون های تیروئیدی می باشد.
در سه ماهه نخست بارداری که جنین نیازمند هورمون تیروئید مادر است، حتماً باید چکاپ هورمون های تیروئیدی انجام شود. خانم هایی که سابقه پزشکی مشکلات تیروئیدی را دارند، بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به تیروئید کم کار در دوره بارداری هستند.
علل بروز کم کاری تیروئید در بارداری چیست؟
دلایل زیادی وجود دارد که می تواند منجر به بروز کم کاری تیروئید در بارداری شود که عبارت اند از:
عملکرد سیستم دفاعی
وقوع این حالت از کم کاری تیروئید به این دلیل است که سیستم دفاعی بدن به غده تیروئید حمله نموده و باعث اختلال در عملکرد آن، بروز التهاب و حتی از کار انداختن غده تیروئید می شود. در صورتی که خانمی قبل از دوره بارداری مبتلا به کم کاری تیروئید باشد ولی مورد تشخیص قرار نگرفته باشد، می تواند سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد.
کم کاری تیروئید مادرزادی
نتایج تحقیقات نشان داده که زنان بیشتر از مردان دچار کم کاری تیروئید می شوند که دلیل آن مربوط به بحث وراثت است. گاهی یک خانم از بدو تولد با غده تیروئید ناقص یا فاقد رشد مناسب به دنیا می آید که دلیلش مشخص نیست، اما علت آن هر چه که باشد با تشخیص تیروئید کم کار می توان از طریق اصلاح رژیم غذایی و درمان دارویی مناسب از بروز اثرات منفی این بیماری روی مادر و جنین جلوگیری کرد.
علل خارجی
گاهی مشکل کم کاری تیروئید ناشی از علل خارجی است، به این صورت که ممکن است قبل از دوره بارداری خانم تحت عمل های جراحی در ناحیه سر و گردن قرار گرفته باشد، مثلاً ممکن است به خاطر ابتلا به سرطان های تیروئید، بخشی از تیروئید جدا شده باشد یا ممکن است به خاطر درمان بیماری های ناحیه گردن تحت اشعه درمانی قرار گرفته باشد که ممکن است روی تیروئید اثر منفی بگذارد و باعث بروز کم کاری در آن شود. این مشکل موقتی و گذرا است و بهتر است در طول این مدت فرد اقدام به بارداری نکند. گاهی اوقات هم ممکن است ناشی از عوارض جانبی مصرف یک سری از داروها باشد که در این مورد هم حتماً لازم است تا با پزشک معالج صحبت شود و تدابیر صحیح درمانی اتخاذ گردد.
نشانه های کم کاری تیروئید در بارداری
نشانه های ناشی از مشکل کم کاری تیروئید در بارداری مثل احساس خستگی، بی حوصله بودن، تورم اندام های انتهایی، اضافه وزن، مشکلات مربوط به پوست و مو و … بسیار شبیه به سایر حالت های روحی و جسمی یک فرد سالم در دوره بارداری هستند، از این رو شاید نتوان آن ها را تمایز داد، که در این حالت اهمیت چکاپ هورمون های تیروئیدی کاملا مشخص است.
عوارض احتمالی ناشی از کم کاری تیروئید در بارداری
خانم هایی که مبتلا به کم کاری تیروئید در بارداری هستند، بیش از سایرین در معرض بروز سقط جنین می باشند، اما علاوه بر آن اختلالات تیروئید می تواند روی جنین هم اثرات منفی بگذارد. در صورت دریافت مقادیر ناکافی هورمون تیروئید از طریق جفت در سه ماهه اول ممکن است جنین با مشکلات مربوط به دستگاه عصبی متولد شود.
از دیگر اختلالاتی که ناشی از کم کاری تیروئید در بارداری است می توان به موارد زیر اشاره کرد:
زایمان پیش از موعد
مسمومیت حاملگی یا پره اکلامپسی
تولد نوزاد با وزن کم
بدنیا آمدن نوزاد مرده
تیروئید کم‌کار در نوزاد
عقب ماندگی های ذهنی
کم کاری تیروئید در بارداری چگونه تشخیص داده می شود؟
وقتی مشخص می شود که یک خانم باردار شده است و تحت نظر پزشک زنان و زایمان برای گذراندن مراقبت های دوران بارداری قرار می گیرد، یکی از آزمایشاتی که در سه ماه نخست بارداری انجام می شود، آزمایش هورمون های تیروئیدی است که اگر مشخص شود خانم باردار مبتلا به تیروئید کم کار است، درمان دارویی آغاز می گردد.
درمان کم کاری تیروئید در بارداری چگونه انجام می شود؟
برای درمان، اصلاح رژیم غذایی و درمان دارویی بطور همزمان شروع می شود. بعد از تشخیص قطعی ابتلا به کم کاری تیروئید درمان دارویی بلافاصله باید آغاز گردد، به این منظور از داروی لووتیروکسین استفاده می شود که دارویی بی ضرر برای خانمهای باردار به شمار می رود.
منظور از اصلاح رژیم غذایی، مصرف کافی نمک های یددار و مواد غذایی حاوی ید مثل ماهی ها و سایر غذاهای دریایی می باشد.
مراقبت های مربوط به کم کاری تیروئید پیش از بارداری چیست؟
اگر خانمی قبل از دوران بارداری مبتلا به تیروئید کم‌کار باشد، علاوه بر ادامه ی درمان های دارویی و رعایت مستمر رژیم غذایی باید مرتبا هورمون های تیروئیدی را چک کند و با نظر پزشک معالج خود دوز مناسب داروهایی که از قبل مصرف می کرده، معین شود.
کلام پایانی
نیاز بدن به هورمون های تیروئیدی در دوره های خاص زندگی مثل بارداری متفاوت است، بنابراین اگر سابقه ابتلا به مشکلات تیروئیدی را در گذشته داشته اید یا هم اکنون برای درمان مشکلات تیروئیدی دارو مصرف می کنید، حتما با پزشک معالج خود این موضوع را در میان بگذارید تا دوز درمانی مناسب برای شما انتخاب شود. کم‌کاری‌تیروئید در بارداری، به راحتی از طریق اصلاح رژیم غذایی و درمانی مناسب قابل کنترل می‌باشد؛ جای نگرانی نیست و فقط باید آزمایشات لازم تشخیصی را انجام دهید و به توصیه های پزشک معالج خود گوش کنید.