به مناسبت هفته آگاهی‌بخشی اختلالات یادگیری
اختلال نوشتن در کودکان چیست؟
اختلال نوشتن جزئی از انواع اختلالات یادگیری در کودکان است.
کودکان مبتلا به اختلال نوشتن، در سال‌های نخستین دبستان در زمینه هجی کردن کلمات و بیان افکار خود طبق هنجارهای دستوری متناسب با سن، دچار مشکل می‌شوند.
ویژگی‌های کودکانی که اختلال نوشتن دارند:
جملات شفاهی یا کتبی آن‌ها حاوی تعداد زیادی اشتباهات دستوری و ضعف در ساختن پاراگراف‌ها است.
در کلاس دوم یا پس از آن، این کودکان به طور معمول در نوشتن جملات ساده و کوتاه، دچار اشتباهات دستوری می‌شوند.
شایع‌ترین علائم آن‌ها شامل اشتباهات هجی کردن، اشتباهات دستوری، اشتباهات نقطه‌گذاری، ضعف در ساختن پاراگراف‌ها و دست خط بد است.
این دانش آموزان در نوشتن حروف با صداهای مشابه (س، ص، ث؛ ت، ط؛ ذ، ز، ض) دچار مشکل می‌شوند که این مورد به ضعف در حافظه دیداری آن‌ها برمی‌گردد.
حافظه دیداری به این معنا است که کودک بتواند شکل درست حروف مورد نظر را بنویسد.
در دانش آموزان دارای اختلال نوشتن در حافظه دیداری، کودک به خوبی قادر نیست تصویر حرف مورد نظر را به خاطر بیاورد.
به عنوان مثال واژه سطل را به شکل ستل می‌نویسد یا نمی‌تواند تشخیص دهد صابون را با کدام (ص، س، ث) بنویسد.
نمونه این اشتباهات را در دیکته این قبیل کودکان فراوان می‌بینیم، مانند: قروب (غروب)، سابون (صابون)، موازبت (مواظبت) و اهتیات (احتیاط).
در واقع دانش آموزان مبتلا به اختلال نوشتن که در حافظه دیداری مشکل دارند کلمات را درست می‌شنوند ولى هنگام نوشتن، یکى دیگر از شکل‌های همان حرف را استفاده می‌کنند. بنابراین کلمه از لحاظ آوایى صحیح است، اما از لحاظ املاى فارسى نادرست است.
بررسی ویژگی اختلال نوشتن
این دانش آموزان با وجود این که در بینایی هیچ مشکلی ندارند، در یادآوری و بازشناسی حروف الفبای نوشته شده، اعداد، کپی کردن اشکال، محاسبه و مسائل ریاضی دچار مشکل می‌شوند.
اگر غلط‌های املایى کودکان بیشتر از نوع مواردى باشد که در بالا ذکر شد، لازم است با تمرین‌های مناسب جهت تقویت و پرورش حافظه دیدارى اقدام به رفع آن گردد.
بهبود اختلال نوشتن
برخى از معلمان و خانواده‌ها، کودک را وادار می‌کنند تا از روى واژه‌هایی که غلط نوشته است بارها و بارها بنویسد. این گونه تمرین‌ها شاید به طور موقت بتواند به دانش آموزان کمک کند، اما به این دلیل که به تقویت حافظه دیدارى کودکان کمکى نکرده است بی‌فایده است؛ چرا که این کمک‌ها به سایر موارد انتقال نمی‌یابد.
بنابراین بهتر است حافظه دیداری دانش‌آموز با اختلال نوشتن تقویت شود تا نه‌تنها دیکته درست واژه‌ای را که درست نوشته فراگیرد، بلکه با خواندن و دیدن هر کلمه جدید، توانایی به خاطر سپاری آن را داشته باشد.
بازی درمانی و اختلال نوشتن
یکی از روش‌های مورد استفاده در بهبود اختلالات یادگیری کودکان، بازی درمانی است. از بازی درمانی در تقویت مهارت‌های مربوط به حافظه‌ی دیداری، استفاده می‌شود.
براى این که بتوانیم حافظه دیدارى کودکان را تقویت کنیم نیاز به استفاده از ابزارها یا تمرین‌های پیچیده‌ای نداریم. تنها لازم است در حین بازى با کودکان در طول روز، از تمرین‌های خاصى استفاده کنیم و به مرور شاهد تقویت حافظه‌ی دیدارى کودکان باشیم. *بنابراین راهبردهای درمانی تقویت حافظه دیداری بهتر است به صورت بازی و با حوصله انجام شوند.