چرا واکسن کرونا در ایران تاثیر کم داشته است؟
به گفته عضو کمیته علمی کووید۱۹ کشور «علیرضا ناجی»، یکی از مهم‌ترین علت‌های تاثیر کم واکسن کرونا در ایران این است که ایران باید واکسن‌های بهتر و باکیفیت‌تری وارد می‌کرد.
آلوده‌ترین نقطه کرونایی جهان، ایران است و آمار مبتلایان و فوتی‌ها همچنان صعودی است. در این میان گزارش‌های متعددی منتشر شده که نشان می‌دهد آمار ابتلا و حتی فوت ایرانیانی که واکسن کرونا زده‌اند بیش از متوسط جهانی است.
دلیل کم تاثیر بودن واکسن کرونا در ایران
این روزها برخی از تجربه فوت عزیزانشان بعد از واکسینه شدن می‌گویند. از سوی دیگر برخی می‌گویند این حرف‌ها فقط برای واکسن‌هراسی است. برخی هم می‌گویند وزارت بهداشت می‌خواهد کم‌کاری در واکسیناسیون و کنترل کرونا را توجیه کند و بگوید با واکسیناسیون هم نمی‌توان جلوی فوتی‌ها را گرفت. اما ماجرا از چه قرار است و چرا افراد با وجود تزریق واکسن کرونا همچنان به کرونا مبتلا می‌شوند و حتی می‌میرند؟
واکسن‌های بهتری باید وارد می‌شد
علیرضا ناجی، عضو کمیته علمی کووید۱۹ کشور می‌گوید از جمله دلایل تاثیر کم واکسن کرونا در ایران این بود که ایران باید واکسن بهتر و باکیفیت‌تری وارد می‌کرد.او می‌گوید: «درباره این گزارش باید تحلیل بیشتری صورت گیرد. اگر نسبت به جمعیت در نظر بگیریم تعداد فوتی‌های ما بیشتر از خیلی از کشورهای دیگر است.»
ناجی درباره فوت افرادی که واکسینه شدند با اشاره به اینکه زمان را از دست دادیم، ادامه می‌دهد: «ما باید واکسن بهتری را وارد می‌کردیم. باید در بازه بهتر و زودتری واکسیناسیون را انجام می‌دادیم. در واکسیناسیون گروه‌های سنی مختلف هم باید دقت بیشتری می‌کردیم.»رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی زمان انجام واکسیناسیون را نیز از دیگر دلایل می‌داند و می‌گوید: «کشورهای مختلف واکسیناسیون را در زمان افت پیک‌ها انجام می‌دادند، به این دلیل که ویروس گردش کمتری دارد و تاثیر واکسن بیشتر است. بنابراین بدگمانی نسبت به واکسن کمتر می‌شود. ما این زمان‌ها را از دست دادیم.»
از چندصدایی تا مخالفت با واردات واکسن
هر سه دقیقه یک نفر در ایران بر اثر کرونا جان می‌دهد. واکسیناسیون چند هفته روی متولدین ۱۳۴۷ متوقف شده بود و دیشب به متولدین ۱۳۵۰ رسید. یکی می‌گوید نباید دل به واکسن داخلی می‌بستیم و آن یکی می‌گوید چین و روسیه در تعهدات خود برای واکسن بدعهدی کردند. در میان همه این اظهارنظرها اما بنا به آمارهای وزارت بهداشت روزانه حدود ۶۰۰ نفر جان می‌دهند!عضو کمیته علمی کووید کشور نیز می‌گوید: «در زمینه کنترل کووید۱۹ چندصدایی داشتیم. تفکر علمی برای کنترل کووید نبود. نصایح کسانی که در این زمینه خبره بودند مورد توجه قرار نگرفت. امیدوارم با تصمیم‌گیری‌های درست به پیشگیری از بحران بپردازیم. نه اینکه بحران به وجود آید و بعد به کنترل آن پیردازیم!»او درباره این چندصدایی توضیح می‌دهد: « واکسن‌های خوب دنیا را منع کردیم به دلیل مشاوره‌های بدی که به مقامات داده شد. ارتباطی که باید با مردم برقرار می‌کردیم، انجام نشد. افراد مختلفی که تضاد منافع داشتند، صحبت‌های مختلفی کردند. مثل کسانی که در شرکت‌های واکسن‌سازی داخلی بودند. برخی نظرات کارشناسی وزارت بهداشت مورد قبول ستاد مقابله با کرونا قرار نگرفت. ساده انگاری کردن در تولید واکسن داخلی. نتیجه همه اینها باعث بدگمانی مردم شد.»
گروگان‌گیری سلامت جامعه
ناجی درباره واکسن داخلی کرونا می‌گوید: «تولیدکنندگان واکسن داخلی قولی را دادند که نمی‌توانستند انجام دهند زیرا تضاد منافع داشتند. اینها گروکشی‌هایی بود که درست نبود. قدم‌های خوبی در جهت تولید واکسن داخلی برداشته شد اما نباید به این دلیل سلامت جامعه به گروگان گرفته می‌شد. باید با قدرت زیاد واردات واکسن انجام می‌شد و در کنار آن ساختار تولید واکسن را تکمیل می‌کردیم.» واکسن برکت پیش از آنکه مراحل بالینی آن کامل شود مجوز اضطراری گرفت. وزیر بهداشت برای خبر مجوز اضطراری دادن آن گفته بود از هیجان این خبر شب قبل خوابم نبرده! اما واکسن برکت که برای آن تبلیغات زیادی هم صورت گرفت نتوانست در واکسیناسیون عمومی کمک کند و آنطور که علیرضا ناجی هم تائید می‌کند وعده‌هایش بی‌سرانجام ماند. حالا شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس گفته به هوای تولید واکسن داخلی در خرید واکسن خارجی تاخیر داشتیم! این درحالی است که خود او یکی از امضاکنندگان نامه مخالفت با واردات واکسن فایزر و مدرنا بوده!
مخالفت با تعطیلی و پیشگیری در ستاد مقابله با کرونا
به جز واکسیناسیون، یکی از نقدهایی که برای مدیریت کرونا بیان شده، پیشگیری از شیوع کرونا در کشور با لاک داون کردن است. پیش از این زالی، فرمانده عملیات ستاد مقابله با کرونا استان تهران گفته بود که باید کشور لاک داون شود و تعطیلی کوتاه مدت فایده ندارد. اما کشور لاک داون نشد. سفرها و مراسمات محرم هم انجام شد.ناجی در این مورد با بیان اینکه هماهنگی لازم را در کنترل کووید نداریم، ادامه می‌دهد: «مخالفت با لاک داون کردن کشور در ستاد ملی مقابله با کرونا صورت می‌گیرد. از اردیبهشت ماه می‌دانستیم که واریانت دلتا وارد کشور شده و می‌دانستیم که دلتا می‌تواند تمام کشور را بگیرد. تقاضای لاک داون کردن شهرهای جنوبی را داشتیم اما این کار را نکردند. شهرهای جنوبی یکی پس از دیگری قرمز شدند و ویروس در سراسر کشور پخش شد.»
او می‌گوید: «در ستاد مقابله با کرونا همیشه انفعال داشتیم و دیر تصمیم‌گیری شده است. همین باعث شده در تمام دوران کرونا موج یک و پیک‌های مختلف را داشته باشیم. این نشان‌دهنده کارنامه ماست. نظرات علمی مورد پذیرش قرار نگرفته و هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف وجود ندارد. اگر نظر و فهم علمی درباره کووید داشته باشیم هیچ وقت این رفتارها را انجام نمی‌دادیم.»اگرچه سرانجام مجوز وردات واکسن فایزر و… صادر شد اما در فاصله ممنوعیت ورود آن حدود صد هزار نفر جان خود را از دست دادند. باتوجه به همه دلایل ذکرشده این نگرانی همچنان وجود دارد که در روزهای آینده روند فوتی‌های کرونا صعودی باشد.