مراقبت‌های اولیه در سرماخوردگی
در فصل پاییز و به تدریج با سرد شدن هوا، شیوع بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی بسیار زیاد و رایج است. بیماری‌ای که شاید ساده به نظر بیاید اما در روزهای اول ممکن است فرد مبتلا را در انجام امور روزمره ناتوان کند و درمان ناصحیح یا دیرهنگام آن می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌های دیگر شود، بیماری‌هایی که سیستم ایمنی بدن را نشانه رفته است.
بیدار شدن با علائم سرماخوردگی مانند گرفتگی بینی و گلودرد می‌تواند یک روز معمولی را تبدیل به روز بدی کند، اما در واقع این‌ها رایج و کاملاً طبیعی است که چندین بار در سال سرما بخورید. بیشتر بزرگسالان ممکن است دو تا سه بار در سال سرما بخورند. نوزادان و کودکان خردسال معمولاً بیشتر در طول یک سال به این عارضه مبتلا می‌شوند. به بیماری‌های بینی و گلو که با میکروب‌ها ایجاد می‌شود، عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی گفته می‌شود و سرماخوردگی هم در همین دسته‌بندی قرار می‌گیرد.
برای آشنایی بیشتر با بیماری سرماخوردگی، راه‌های پیشگیری و درمان آن سراغ دکتر فتح‌الله انصاری پزشک عمومی رفته‌ایم.
آن طور که انصاری توضیح می‌دهد، سرماخوردگی باعث ناتوانی، ضعف، از کارافتادگی و افزایش استرس می‌شود و با رعایت نکردن اصول بهداشت فردی و اجتماعی و از راه هوا و تماس نزدیک انتقال پیدا می‌کند.
علائم سرماخوردگی به طور معمول دو تا سه روز پس از ورود ویروس به بدن ظاهر می‌شود. شایع‌ترین علائم آن گلودرد، گرفتگی و یا ریزش آب بینی، سرفه، عطسه و درد در دست و پاها، تعرق، تهوع، استفراغ، اسهال، کوفتگی و بی‌اشتهایی، خستگی، ریزش آب از چشم‌ها و مشکلات خوابیدن هستند. علائم حادی اما برای سرماخوردگی، وجود دارد، تب و لرز، استفراغ و اسهال علائم شدید این بیماری است. در صورتی که علائم، بیش از یک هفته باقی بمانند و سردرد شدید، ضعف، از دست دادن اشتها و تهوع هم به همراه داشته باشد، احتمال ابتلا به بیماری آنفلوانزا بیشتر هم می‌شود.
این پزشک درباره دوران نقاهت و درمان بیماری میگوید: «دوره نقاهت سرماخوردگی، ۳ تا ۴ روز است که با استراحت و استفاده از غذاهای با هضم سریع، مایعات، میوه‌های حاوی ویتامین c، بُخور، نوشیدن دمنوش و دوش گرفتن بهبود پیدا می‌کند.
انصاری درباره عواقب مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک که در بین مردم رواج دارد، توضیح می‌دهد: «آنتی‌بیوتیک‌های قوی و مصرف طولانی آن‌ها باعث آسیب‌های گوارشی، حساسیت دارویی و گاهی آزردگی کبد و کلیه‌ها می‌شود. در صورتی که تا زمانی که تب بالا وجود ندارد، نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک نیست.»
تفاوتی هم بین بیماری سرماخوردگی و آنفلوانزا وجود دارد؛ سرماخودرگی در حالت ضعیف آن به صورت آبریزش بینی، عطسه، سرفه و کمی تب بروز می‌کند اما آنفلوانزا، در دوره ۳ تا ۵ روزه با علائم شدید تب، کوفتگی و لرز، حتی اسهال و بی‌حالی شدید همراه است که با تجویز پزشک، ممکن است، نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک داشته باشد.
این پزشک با اشاره به لزوم رعایت بهداشت فردی و اجتماعی توضیح می‌دهد: «رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک در محیط‌های عمومی و بسته، مثل محل کار و خانه توصیه می‌شود؛ همچنین برای پیشگیری و افزایش مقاومت بدن، استراحت و رعایت اصول بهداشتی و تغذیه خوب و محیط آرام ضروری است. هر زمان که مقاومت بدن کاهش پیدا می‌کند، بدن برای ابتلا به سرماخوردگی آماده می‌شود.»
نکته قابل‌توجه اما این است که مقاومت بدن برابر این ویروس و در بیماری مجدد بالاست ولی فرد می‌تواند با در معرض قرار گرفتن ویروس‌های دیگر، دوباره بیمار شود. افراد مبتلا به بیماری دیابتی، فشار خون و مشکلات قلبی، سالمندان و افراد با نقص ایمنی، نیاز به مراقبت بیشتری دارند.
پیاده‌روی و فعالیت روزانه در کنار رعایت غذایی و بهداشتی، ایمنی بدن را در مقابل ویروس سرماخوردگی بالا می‌برد.