تکذیب شایعات درباره اجازه خروج بانوان از کشور/ «در قوانین ایران زنان بعد از ۱۸ سالگی سرپرست ندارند»
روابط عمومی مجلس شورای اسلامی در پی شایعات دروغ از مصوبه مربوط به اجازه خروج بانوان از کشور، اطلاعیه‌ای منتشر کرد.
روابط عمومی مجلس شورای اسلامی اعلام کرد: برخی رسانه‌ها براساس برداشت غلط و کاملا متناقض با مصوبه کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، ادعا کردند که براساس این مصوبه همه زنان برای خروج از کشور باید از «سرپرست» خود کسب اجازه کنند، درحالی که این برداشت کاملاً غلط بوده و تیترهایی که براساس آن در فضای مجازی به صورت گسترده بازنشر شد، بر خلاف محتوای مصوبه است.
در این‌باره ۵ نکته قابل تامل است:
۱. آنچه برخی رسانه‌ها از آن به عنوان مصوبه مجلس یاد کرده‌اند، مصوبه کمیسیون اجتماعی مجلس است که در کمیسیون حقوقی و قضایی به عنوان کمیسیون فرعی مورد بررسی قرار گرفته است لذا مجلس در این زمینه هیچ مصوبه ای نداشته است.
۲. متن مصوبه کمیسیون اجتماعی که مورد بررسی کمیسیون حقوقی و قضایی قرار گرفته به شرح زیر است: «زنانی که برای خروج از کشور نیاز به اذن همسر دارند، در صورت خودداری غیرموجه وی از اعطای اذن، می‌توانند ضمن تقدیم دادخواست، مدارک و مستندات خود مبنی‌بر ضرورت خروج از کشور را به دادگاه خانواده تسلیم کنند. دادگاه خارج از نوبت نسبت به موضوع رسیدگی کرده و در صورت احراز ضرورت امر، عنداللزوم پس از اخذ تأمین مناسب، اذن خروج از کشور با ذکر مدت و دفعات سفر خواهد داد. تبصره- مصادیق موارد ضروری، از سوی وزارت دادگستری و با مشارکت معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری و وزارت امور خارجه ظرف ۳ ماه از زمان لازم الاجرا شدن قانون، تدوین می‌شود و به تصویب هیات وزیران می‌رسد»
۳. براساس این متن، هدف قانون‌گذار صرفا تسهیل فرآیند خروج از کشور برای بانوانی بوده که نیاز به کسب موافقت دارند و این متن آنطور که ادعا شده به هیچ عنوان درباره «همه زنان» نیست.
۴. براساس این متن که گامی مهم و رو به جلو برای تسهیل فرآیند خروج بانوان از کشور محسوب می‌شود اولا؛ اساسا زنان مجرد بالای ۱۸ سال نیاز به موافقت فرد دیگر ندارند و مصوبه کمیسیون هم به هیچ‌وجه متعرض این مورد نشده است.ثانیا؛ حتی در مصوبه کمیسیون، در خصوص زنان متاهل به جای دادستان با اعطای اختیار به دادگاه خانواده که دارای تجربه لازم در این خصوص هستند سعی در تسهیل قانون گذرنامه فعلی شده است تا همسر نتواند با دلایل غیر موجه جلوی خروج بانوان از کشور را بگیرد. بر اساس این متن چنانچه مثلا بانویی برای حضور در مسابقات ورزشی یا هر رویدادی نیاز به خروج از کشور داشته باشد و همسرش بدون دلیل با این موضوع موافق نباشد، می تواند از مسیر طراحی شده در این مصوبه با استفاده از حکم دادگاه از کشور خارج شود.
۵. با توجه به جوسازی های اخیر به خصوص روزهای گذشته علیه مجلس که مبتنی بر اخبار دروغ و نادرست انجام شده است، روابط عمومی مجلس شورای اسلامی از رسانه‌ها و فعالان رسانه‌ای درخواست می کند برای انتشار هر موضوعی که با مصوبات و عملکرد مجلس مرتبط است از صحت و سقم محتوایی که منتشر می کنند اطمینان حاصل کنند.
خبری که زنان را عصبانی کرد و تکذیب شد
گفتنی است که روز گذشته اعلام شده بود که براساس مصوبه کمیسیون قضایی از این پس خروج بانوان از کشور باید با اذن سرپرست باشد، مگر در موارد خاص که با حکم دادگاه انجام می‌شود.
«در جلسه امروز لایحه منع خشونت علیه زنان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و مواد باقیمانده از این لایحه نیز به تصویب اعضای کمیسیون رسید و لایحه مذکور در جلسه امروز جمع‌بندی شد. طبق مصوبه امروز این کمیسیون، خروج بانوان از کشور باید با اذن سرپرست باشد، مگر در موارد خاص که با حکم دادگاه انجام می‌شود.»
سیدکاظم دلخوش، سخنگوی کمیسیون قضایی مجلس عصر دیروز این جملات را به خبرگزاری فارس گفت، اما چند ساعت بعد در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا، حرف‌های دیگری زد.
او در پاسخ به این پرسش که آیا مجلس مصوبه‌ای مبنی بر این که همه زنان برای خروج از کشور باید از «سرپرست» خود کسب اجازه کنند، داشته است؟ گفت: «مجلس و کمیسیون قضایی چنین مصوبه‌ای نداشته و آنچه در این باره بیان مطرح شده، ادعاهای نادرست است؛ کمیسیون با کمک معاون زنان ریاست جمهوری و نهادهای مرتبط حوزه زنان و فعالان این حوزه مصوبه‌ای برای تسهیل این موضوع داشته است.»
دلخوش افزود: «کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس مصوبه‌ای داشته مبنی بر این که اگر چنانچه بانوانی که باید برای خروج از کشور اذن بگیرند، با دلایل غیر موجه نتوانند این اجازه را دریافت کنند، مسیر قانونی به صورت خارج از نوبت درنظر گرفته شود تا بتوانند با حکم دادگاه اجازه خروج از کشور پیدا کنند.»
زنان بعد از ۱۸ سالگی سرپرست ندارند
فارغ از تکذیب خبر اجازه خروج از کشور از سوی سرپرست برای زنان ۱۸ سال به بالا، بررسی محتوای این مصوبه کذایی جای بحث دارد.
بر همین اساس، کامبیز نوروزی، حقوق‌دان، در گفت‌وگو با خبرآنلاین می‌گوید: «آنچه که سخنگوی کمیسیون قضایی در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرده، عجیب است، چرا که او گفته است زنان بالای ۱۸ سال باید براساس اذن «سرپرست» برای خروج از کشور اقدام کنند، بیان چنین موضوعی از سوی اعضای کمیسیون قضایی خودش جای بحث دارد چراکه استفاده از عبارت سرپرست برای این گروه از زنان غیرتخصصی و مبهم است.»
این حقوق‌دان ادامه می‌دهد: «در قانون عنوان سرپرست برای کسی به کار برده می‌شود که صغیر است، کسی که به سن قانونی نرسیده باشد، برای چنین کسی باید سرپرستش که پدرش، مادرش یا افراد دیگر هستند، تصمیم بگیرند، اما وقتی از عنوان زنان بالای ۱۸ سال استفاده می‌شود، این زنان اصلا سرپرست ندارند.»
به گفته نوروزی،زنان بالای ۱۸ سالی که مجرد هستند، می‌توانند هر معامله‌ای که می‌خواهند انجام دهند، اجازه دارند در منزل و مکانی غیر از خانه پدری زندگی کنند، اجازه کار و خروج از کشور را هم دارند، در قوانین ایران فقط زنان متاهل در مواردی مثل خروج از کشور نیاز به اجازه همسر دارند.