نتایج قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در یکسال گذشته
قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت از روز ۱۹ آبان ۱۴۰۰ براساس اصل ۸۵ قانون اساسی به مدت هفت سال به صورت آزمایشی از سوی رییس مجلس شورای اسلامی به رییس قوه قضاییه ابلاغ شده تا براساس این قانون تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها به نتیجه مطلوبی برسد.
براساس قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت با ۷۳ ماده قانونی، ۲۴ نفر به عنوان اعضای اصلی ستاد ملی جمعیت با ریاست رییس جمهور فعالیت کرده است که در این ستاد علاوه بر رییس جمهور، وزرای کشور، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آموزش و پرورش، علوم، تحقیقات و فناوری، فرهنگ وارشاد اسلامی، ارتباطات و فناوری اطلاعات، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ورزش و جوانان، اطلاعات، امور اقتصاد و دارایی و راه و شهرسازی نیز عضو هستند.
دیگر عضوهای این ستاد معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، مدیر حوزه‌های علمیه، دادستان کل کشور، روسای سازمان‌های صدا و سیما و برنامه و بودجه، تبلیغات اسلامی، پزشکی قانونی کشور، دو نفر از نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به عنوان ناظر و رییس ستاد کل نیروهای مسلح و رییس سازمان بسیج مستضعفان هستند.
در این ستاد موضوعات مهمی همچون رشد ازدواج و فرزندآوری، پایش مستمر تغییرات جمعیتی در سطوح ملی، استانی و شهرستانی، پایش جمعیت سقط جنین در کشور، امکان استفاده از امکانات دولتی مربوط به تامین مسکن خانوار برای خانواده‌ها پس از تولد فرزند سوم و بیشتر، تامین تسهیلات مسکن برای خانواده‌ها، اعطای تسهیلاتی برای دانشجویان متأهل در همه دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی دولتی برای احداث یا تکمیل، تأمین و تجهیز خوابگاه‌های متأهلان و موضوعات مهم دیگر گنجانده شده است.
در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به موضوعات مهم در حوزه زنان و خانواده، مسایل مربوط به جمعیت، ازدواج، فرزندآوری، اعطای تسهیلات به خانواده‌ها برای تامین مسکن، حوزه بهداشت و سلامت مسایل معیشتی و رفاهی کارکنان، سیاست‌های تشویقی برای بانوان و موضوعات بسیار مهم در این قانون دیده شده است.
اختصاص زمین همچنین به عنوان یکی از مهمترین مشوق‌های طرح جوانی جمعیت است که براساس این طرح، زمین ۱۵۰ تا ۲۰۰ متری به خانواده‌ها برای تولد فرزند سوم پیش‌بینی شده است.
اقدامات مرتبط با قانون جوانی جمعیت در حوزه سلامت
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره اجرای حمایت از خانواده و جوانی جمعیت با دارا بودن ۱۸ ماده اقدامات موثری تاکنون انجام داده است به نحوی که اکنون پیشرفت ۹۰ درصدی وزارت بهداشت در اجرای ۱۸ ماده از قانون جوانی جمعیت را شاهد هستیم.
۴۳ ماده از قانون جوانی جمعیت یعنی ۶۰ درصد این قانون مستقیم و غیرمستقیم به وزارت بهداشت ارتباط دارد که در ۲۰ ماده، ۴۷ درصد پیشرفت و در ۱۸ ماده ۹۰ درصد پیشرفت کسب شده و وزارت بهداشت همچنین در دو ماده نیز در حال پیگیری است.
افزایش کمک هزینه اولاد و حق عائله‌مندی کارکنان
همچنین در اجرای ماده (۱۶) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مصوب ۱۴۰۰، کمک هزینه اولاد و حق عائله‌مندی تمامی گروههای مختلف حقوق‌بگیر در دستگاههای مربوطه در ماده (۲۹) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و همچنین نیروهای مسلح، وزارت اطلاعات، سازمان انرژی اتمی ایران (به استثنای مشمولان قانون کار) از قبیل کارکنان کشوری و لشکری، اعضای هیأت علمی دانشگاهها و مؤسسات آموزش‌عالی و پژوهشی و قضات و بازنشستگان، وظیفه‌بگیران و مشترکان صندوق‌های بازنشستگی کشوری و لشکری و سایر صندوق‌های بازنشستگی وابسته به دستگاههای اجرائی، به ترتیب به میزان صددرصد و پنجاه درصد افزایش می‌یابد.
به همین منظور در نشست علنی یکشنبه ۲۴ مهر مجلس شورای اسلامی، گزارش کمسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس در مورد لایحه دوفوریتی متناسب سازی حقوق کارکنان دولت و بازنشستگان کشوری و لشگری که دوفوریت آن ۱۷ مهر ماه به تصویب رسیده بود، مورد بررسی قرار گرفت و با ۲۰۰ رای موافق، ۱۸ رای مخالف و ۸ رای ممتنع از ۲۳۳ آرای ماخوذه کلیات آن به تصویب رسید.
محمدمهدی مفتح سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه درباره این لایحه گفت: دولت در راستای ترمیم حقوق کارکنان دولت و بازنشستگان لایحه‌ای را به مجلس ارائه کرد که در کمیسیون برنامه و بودجه بررسی شد و در نهایت اعضای این کمیسیون به این جمع بندی رسیدند که این لایحه، حقوق کارکنان دولتی و بازنشستگان را ترمیم و نوعی هماهنگی در حقوق ایجاد می کند.
تسهیلات مرخصی زایمان در قانون جوانی جمعیت
ماده ۱۷ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت نیز شرایط مرخصی زایمان را تشریح کرده است؛ مدت مرخصی زایمان با پرداخت تمام حقوق و فوق العاده های مرتبط به ۹ ماه افزایش یافت و در صورت درخواست مادر، تا دو ماه از این مرخصی در ماه‌های پایانی بارداری قابل استفاده خواهد بود که این مرخصی، برای تولد دوقلوها و چند قلوها ۱۲ ماهه است.
بیمه مادران خانه‌دار دارای سه فرزند و بیشتر در روستاها
سیدمحمد حسینی معاون پارلمانی رییس جمهور نیز اعلام کرد که با توجه به قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت روز ۱۷ مهر ۱۴۰۱ لایحه دوفوریتی به مجلس ارایه شد تا با تقویت صندوق بیمه روستایی نسبت به بیمه مادران خانه‌دار دارای سه فرزند و بیشتر در روستاها و شهرهایی با جمعیت زیر ۲۰ هزار نفر اقدام شود.
مادران با تولد فرزند دوم صاحب خودرو می‌شوند
شرکت های خودروساز داخل کشور نیز در راستای اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مکلف شدند که یک خودروی ایرانی به قیمت کارخانه تحویل مادران پس از تولد فرزند دوم دهند که این خودرو در هر نوبت ثبت نام برای یک بار تحویل این خانواده می‌شود.
پس از اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت تاکنون این موضوع از سوی شرکت‌های خودروساز داخلی اجرایی شده در هر نوبت ثبت‌نام ۵۰ درصد خودرو ها مشمول این ماده شده است.
اعطای تسهیلات برای کمک به ازدواج و فرزندآوری
نمایندگان مجلس شورای اسلامی همچنین روز ۱۸ آبان ۱۴۰۱ با دو فوریت طرح الحاق یک ماده به قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت موافقت کردند که طبق آن بانکها و موسسات اعتباری مکلف به اعطای تسهیلات برای کمک به ازدواج و فرزندآوری شدند.
بر اساس ماده واحده این طرح، در اجرای مواد این قانون درباره استفاده از امتیازات و تسهیلات با هدف تشویق فرزندآوری، چنانچه به موجب قوانین خاصی پرداخت این تسهیلات یا ارائه امتیازات، موکول به رعایت شرایط معینی شده یا مشمول ممنوعیت شده باشد، بانکها و موسسات اعتباری مکلفند اعطای تسهیلات و امتیازات فوق را فقط با رعایت این قانون انجام دهند.
محسن دهنوی نماینده مردم تهران به عنوان نماینده پیشنهاد دهنده این طرح گفت: وام ازدواج سال گذشته به ۱۵۰ میلیون تومان افزایش یافت هرچند که این عدد زیاد نیست ولی با این حال سال گذشته ۲۵۰ هزار نفر از متاهلیت دارای شرایط موفق به تهیه این وام نشدندو در امسال نیز بیش از ۳۰ درصد از افرادی که موفق به ازدواج شدند، هنوزاین وام را دریافت نکردند.
وی افزود: بیشتر بانکها وام‌های چند میلیاردی را بدون ضامن پرداخت می‌کنند اما از پرداخت وام ۵۰ تا ۱۵۰ میلیونی خودداری کرده یا ضامنان زیادی را طلب می‌کنند.
دهنوی ادامه داد: برای حل مشکل یک میلیون جوانی که درکشور وجود دارند، لازم بود بندی به این قانون جوانی جمعیت اضافه شود که بر اساس آن مسئله این یک میلیون جوان را برای ازدواج و فرزندآوری حل شود.
اعطای زمین رایگان به خانواده‌های دارای سه فرزند و بیشتر
در راستای اجرای قانونی حمایت از خانواده و جوانی جمعیت همچنین اقدامات دیگری انجام شده است که یکی از این موارد اعظای زمین رایگان به خانواده‌های دارای سه فرزند و بیشتر است که تاکنون در شهرهای مختلف این موضوع عملیاتی شده است.
محمود محمودزاده معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی نیز به موضوع اعطای زمین در شهرهای مجاور یا جدید به خانواده‌های دارای ۳ فرزند و بیشتر اشاره کرد و گفت: همزمان با اجرای قانون مجلس شورای اسلامی در حمایت از خانواده و جوانی جمعیت زمین مسکونی رایگان به خانواده‌ای که اخیرا صاحب ۴ قلو شدند اهدا می‌شود.
وی تاکید کرد: قانون اعطای زمین به خانواده‌ها با هدف تعالی و جوانی جمعیت در راستای اجرای قانونی حمایت از خانواده و جوانی جمعیت صورت می‌گیرد.
محمودزاده ادامه داد: بر اساس قانون جدید مصوب مجلس شورای اسلامی، زوج‌هایی که از آذر ۱۴۰۰ صاحب فرزندان سوم به بعد شوند از مشوق‌های دولتی مانند زمین بهره‌مند می‌شوند، به نحوی که در شهرهای زیر ۵۰۰ هزار نفر جمعیت و بیشتر سه دانگ یک زمین به نام خانم و سه دانگ دیگر به نام آقا اختصاص داده می‌شود.
معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی گفت: وزارت راه و شهرسازی به نمایندگی از دولت صاحب زمین یا واحد مسکونی ساخته شده است و آن را در اختیار خانواده دارای فرزند سوم به بعد می‌گذارد.
محمودزاده یادآور شد: در شهرهای بالای ۵۰۰ هزار نفر که تعداد کمی از شهرهای ما هستند، واگذاری زمین به خانواده‌های دارای ۳ فرزند و بیشتر در شهرهای جدید یا شهرهای مجاور صورت خواهد گرفت.
تاکید رییس قوه قضاییه بر اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت
رئیس قوه قضاییه با اشاره به اصل ۱۷۴ قانون اساسی و مسئولیت سازمان بازرسی در راستای نظارت بر حُسن جریان امور و اجرای صحیح قوانین در دستگاههای اداری و سازمان‌ها به اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت تاکید کرد و گفت: این قانون از جمله قوانین مترقی در راستای تعالی و توسعه کشور است.
حجت‌الاسلام غلامحسین محسنی اژه‌ای با اشاره به قانون «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت»، این قانون را از جمله قوانین مترقی در راستای تعالی و توسعه کشور و نیازها و اقتضائات آینده دانست و با اشاره به وظایف و مسئولیت‌های دستگاههای مختلف در اجرای این قانون، افزود: سازمان بازرسی به این مهم توجه داشته باشد که در اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، برخی دستگاه‌ها دارای وظایف و ماموریت‌هایی خطیر هستند که این مأموریت‌ها نسبت به تکالیف سایر دستگاه‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ بر همین اساس ضروری است سازمان بازرسی به عنوان نهاد نظارتی، شاخص‌ها و معیارهای ارزیابی را در این زمینه به صورت مدون و ضابطه‌مند لحاظ کند.