آسیبهای کودکان قابل پیشگیری هستند با درک صحیح از شرایط آسیب زا، از فرزندانمان محافظت کنیم
در گذشته آسیب را نتیجه یک تصادف می دانستندو برای شانس و اقبال و قضا و قدر نقش پررنگی قائل بودند! در حالی که امروزه می دانیم همه آسیب ها قابل پیشگیری هستند.
سن كودك، مرحله رشد و تكامل او، نحوه تماس و ارتباط او با جهان اطرافش و نوع فعاليتهاي او همگي با آسيبهاي كودكان مرتبط هستند.
در بين نوزادان سوختگي، غرق شدگي و سقوط,وحوادث ترافیکی از علل اصلي مرگ هستند كودك در ۳ ماهگي شروع به غلت زدن ميکند، در ۶ ماهگي ميتواند بنشيند،در ۹ ماهگي شروع به خزيدن ميكند، اشيا را به سمت دهان برده و گاز مي گيرد، انواعي از مسمومیتها ميتواند ناشي از رفتار و عادت چنگ زدن به اشيا و فرو كردن آ نهادر دهان كودكان ۳- ۱سال باشد.
مطالعات نشان ميدهد اغلب مسموميتها در ۹ ماهگي رخ ميدهند و تا ۲۳ – ۲۱ ماهگي هم اين روند ادامه دارد و سپس كاسته ميشود.
توانايي فيزيكي كودكان با توانايي ذهني و ادراكي آنها مطابقت ندارد، براي مثال توانايي بالا رفتن از اشيا را پيدا ميكنند كه ممكن است با توانايي آنها در حفظ تعادل و درك منطقي يكسان نباشد.
در ۱۸ ماهگي حركت كرده و به كشف دنياي اطراف خود مشغول ميشوند، سقوط عامل اصلي جراحت و آسيب كودكان زير 3 سال است و به دوره يادگيري راه رفتن آ نها مربوط میشود
رفتار كودكان با بزر گترها متفاوت است. مثلاً در محيط خانه در كف اتاقها ميخزند، از لبه پنجر ه ها بالا می روند، از نردههاي پلكان سر ميخورند، با دستگیره های در بازی ميکنند، اتاقي به اتاق ديگر ميروند و داخل اتاقها دوچرخه سواري ميكنند، رفتارهایی که احتمالا براي آنها در استفاده از يك خانه، منطقي به نظر ميرسد، ولی در طراحی منازل به آن توجهی نمی شود.
بنابراين كودكان آسيب پذيرتر از بزرگسالان هستند. كودكان كمتر از بزرگسالان به چشم می آيند، ديدن وسايل نقليه براي آنها قدري مشكل است و نميتوانند سرعت نزديك شدن ماشینها و فاصله آنها را از روي صداي موتور پيش بيني كنند، بنابراين بيشتر در معرض خطر تصادفات جاده ها هستند
حوادث ترافیکی
آسيبهاي ناشي از حوادث ترافيكي علت بسياري از مرگ و ميرها و معلوليتهاي كودكان است.كودكان به روشهاي مختلفي دچار حوادث ترافيكي ميشوند، آنها ممكن است عابر پياده، دوچرخه سوار، موتورسيكلت سوار، ترك نشين موتور سيكلت سوار، سرنشين اتومبيل، مسافروسیله نقليه عمومي باشند يا در نزديكي جاد ه ها زندگي كنند، در كف جاد ه ها بازي كنند و ياحتي در كنار جاد ه ها كار كنند. آسيب هاي ناشي از وسايل نقليه ممكن است، زماني ايجاد شودكه كودكان درون خودرو هستند و خودرو ناگهان ترمز ميكند و با ساير وسايل نقليه تصادف ميکند. گاهي نيز آسيب بر اثر تصادف خودرو با كودكان عابر پياده و يا كودكان دوچرخه سوار ايجاد ميشود. الگوهاي كاربرد جاده توسط كودكان كشورهاي مختلف متفاوت است
محيط جادهها متناسب با بزرگسالان ساخته ميشود، وقتي كودكان وارد آن میشوند،خطرات زيادي متوجه آ نها است. اندام هاي كودكان در حال رشد است و بخاطر نرمي اين اندا مها آسيب پذيري آ نها به ضربه نسبت به بزرگترها بيشتر است. ساختار فيزيكي كوچك كودكان توان دیدن يا دیده شدن بالاتر از ارتفاع خاص را محدود ميكند. توان احساسي كودكان، ميدان ديد و حس شنوايي آنها محدود است، بنابراين درك آنها از علائم و اصوات هشدار دهنده كم بوده و خطر تصادف در آ نها بالا است. رشد ذهني كودكان فرايندي وابسته به سن است و بر توانايي آ نها براي تصميم گيري در محيط جاد ه ها تأثير میگذارد. كودكان ۵ تا ۷ ساله با مفاهيم سرعت و فاصله آشنا هستند اما با اتكا به حس ديداري خود نميتوانند در حين عبور از خيابان، فاصله و سرعت ماشینها را بخوبي تشخيص دهند. فرآيندهاي ديداري مورد نياز كودكان براي عبور از جاده تا سنين ۱۰ تا ۱۲ سالگي كاملاً رشد نمی يابد. بخشهاي كور جاده ها يعني موانعي كه ميتوانند كودكان را از ديد راننده پنهان كنند و پيچ جاده ها كه توسط آنها به عنوان محلهاي پر خطر شناخته نميشوند در تصادفات جاده اي كودكان كم سن و سال دخيل هستند.
رفتارهاي ايمن هنگامی كه كودكان در خودرو هستند
۱-هيچگاه كودك در خودرو تنها نماند، چون ممكن است ناآگاهانه ترمز دستي را خلاص كند، يا از داخل خودرو ربوده شود و يا در آب و هواي گرم دچار گرمازدگي شود.
۲-به هيچ وجه حتي در صورت خاموش بودن خودرو به كودك قبل از رسيدن به سن قانوني وگرفتن گواهينامه رانندگي اجازه نشستن پشت فرمان خودرو داده نشود.
۳- كودك در داخل خودرو نبايد روي پاي كسي بنشيند چون در صورت توقف ناگهاني خودرو، فرد قادر به حفظ كودك نيست و ممكن است از پنجره به بيرون پرتاب شود و يا صورت او به داشبورد برخورد كند و له شود.
۴- هنگام شير دادن به كودك بايد توقف كرد چون در صورت تصادف يا ترمز ناگهاني وزن مادر روي كودك ميافتد و باعث وارد آمدن آسيب به او ميشود.
۵-کودكان نبايد روي صندلي خودرو و يا داخل خودرو در حال حركت بايستند، عقب خودرو دراز بكشند و يا دست يا سر خود را از شيشه خودرو بيرون بياورند.
۶- براي سوار شدن و پياده شدن از خودرو بايد از درهاي سمت راست به سمت پیاده رو استفاده كرد. كودكان هنگام سوار شدن به خودرو بايد تحت نظارت والدين و بزرگترها اول سوار خودرو شوند و براي پياده شدن اول بايد بزرگترها پياده شوند و بعد كودك را ۴۰ تا ۶۵ درصد كاهش ميدهد
گرد آورنده ” مریم قدمی کارشناس سلامت خانواده مرکز بهداشت شهرستان بندرعباس