شیردهی وکووید۱۹

در دوساله اخیر جامعه جهانی با چالش جدید همه گیری covid-19 مواجه شده است که علاوه بر مشکلات خاص همه گیری ، بسیاری از برنامه های سلامت عمومی از جمله تغذیه با شیرمادر را نیز تحت تاثیر مثبت ومنفی خود قرار داده است.

این ویروس تاکنون در شیر مادر مبتلای قطعی/ مشکوک به COVID-19 مشاهده نشده است. بنابراین بعید است از طریق تغذیه مستقیم از پستان مادر یا از طریق شیر مادر مبتلای قطعی/ مشکوک به COVID-19 منتقل شود. تحقیقات بر روی شیرمادر مبتلای قطعی/ مشکوک به COVID-19 همچنان ادامه دارد.

تغذیه با شیرمادر در هر شرایط اقتصادی و اجتماعی، شانس بقا را ارتقا داده و مزایای طولانی مدت سلامت و تکامل نوزادان

وکودکان را فراهم می کند. به علاوه تغذیه با شیر مادر وضعیت سلامت مادر را بهبود می بخشد. از طرف دیگر انتقال COVID-19از طریق تغذیه مستقیم از پستان مادر و از طریق شیر مادر تشخیص داده نشده است، لذا دلیلی برای قطع شیردهی یا جلوگیری از آن وجود ندارد.البته در حین شیردهی، مادر باید نکات بهداشتی مناسب مثل استفاده از ماسک در صورت امکان را رعایت کند تا از احتمال انتشار قطرات حاوی COVID-19 به شیرخوار کاسته شود. دانستن این موضوع برای مادر و خانواده مهم است که در اغلب موارد ابتلا به عفونت کووید19،کودکان بیماری خفیف یا بدون علامت را تجربه کرده اند.

از طرف دیگر شواهد قوی نشان می دهد که تغذیه با شیر مادر باعث کاهش مرگ و میر نوزادان، شیرخواران و کودکان شده و موجب بهبود وضعیت سلامت و تکامل کودکان در تمام مناطق جغرافیایی و اقتصادی می شود

توصیه های بهداشتی برای مادر شیرده مبتلای قطعی/ مشکوک به COVID-19

دست ها را به طور مرتب با آب و صابون بشویید یا از شوینده های پایه الکلی استفاده کنید) به خصوص قبل از لمس کودک(.

هنگام تغذیه کودک از ماسک استفاده کنید. توجه به نکات ذیل در این خصوص مهم است:

– به محض مرطوب شدن ماسک ها را تعویض کنید

– بلافاصله ماسک ها را دور بریزید

– از ماسک چندین باراستفاده نکنید

– برای در آوردن ماسک، جلوی ماسک را لمس نکنید بلکه آن را از پشت ماسک جدا کنید

در صورت عطسه یا سرفه بر روی دستمال، بلافاصله آن را دور انداخته و مجددا دست ها را با آب و صابون بشویید یا از

شوینده های پایه الکلی دست استفاده کنید.

مرتباً سطوح را تمیز و ضد عفونی کنید.

اگر مادر مبتلای قطعی/ مشکوک به COVID-19 به تازگی بر روی پستان یا قفسه سینه خود سرفه کرده باشد باید قبل از تغذیه کودک، پستان خود را به آرامی با آب گرم وصابون حداقل به مدت ۲۰ ثانیه بشوید ولی شست و شوی روتین پستان، قبل از هر بارتغذیه کودک با پستان مادر یا دوشیدن شیر مادر ضرورتی ندارد.

اگر مادر مبتلای قطعی/ مشکوک به COVID-19 قادر تغذیه شیرخوارنباشد میتواند ازشیر دوشیده شده  استفاده نماید

– دوشیدن شیر مادر در درجه اول با کمک دست و در صورت لزوم با استفاده از پمپ مکانیکی انجام می شود. دوشیدن با دست

به همان اندازه پمپ می تواند مؤثر باشد.

– انتخاب شیوه دوشیدن بستگی به تمایل مادر، در دسترس بودن تجهیزات، شرایط بهداشتی و هزینه دارد.

– دوشیدن شیر مادر برای حفظ تولید شیر مادر حائز اهمیت است تا مادر پس از بهبودی بتواند شیرخوار را با شیر مادر تغذیه کند.

– مادر و هرکسی که به او کمک می کند، باید قبل از دوشیدن شیر مادر یا لمس هر قسمت از پمپ یا بطری دست خود را بشوید

– شیر دوشیده شده مادر را باید فردی که علامت یا علائم بیماری ندارد و شیرخوار با او احساس راحتی می کند و ترجیحا با

استفاده از یک فنجان تمیز و یا قاشق) تمیز کردن آن راحت باشد( به شیرخوار بدهد.

مادر/ مراقب باید قبل از تغذیه شیرخوار

، دست خود را بشوید. شیردوش و ظروف نگهداری شیر باید بعد از هر بار استفاده با صابون مایع شسته شده و به مدت ۱۰ – ۱۵ ثانیه با آب گرم آبکشی شوند

.در صورت استفاده کودک ازشیر مصنوعی با تدابیری که از امکان پذیر بودن، طرز صحیح تهیه، ایمن و پایدار بودن آن اطمینان حاصل شودحتی بدون در نظر گرفتن COVID-19 ، لازم است بعد از هر بار استفاده تمام وسایل کمک تغذیه ای از جمله شیردوش، ظروف نگهداری شیر و … به طرز صحیح تمیز شوند.

گردآورنده :مریم قدمی کارشناس ترویج تغذیه باشیرمادرمرکزبهداشت شهرستان بندرعباس