صنایع دستی نماد هویت و فرهنگ ایرانی است

۱۰ ژوئن روز جهانی صنایع دستی است که در سال ۱۴۰۰ با بیستم خرداد ماه برابر است و با تاسیس شورای جهانی صنایع دستی نامگذاری شد.

روز جهانی صنایع دستی، روزی است برای گرامیداشت هنر و آثاری که مردان و زنان سخت‌کوش کشورها، آن‌ها را با دل و جانشان تولید می‌کنند. در ایران، بیش از ۳ میلیون هنرمند و صنعتگر در ۳۰۰ رشته مختلف هنرهای سنتی و صنایع دستی مشغول به کار هستند.

آثار صنایع دستی مجموعه‌ای است که به‌وسیله مواد اولیه بومی با دست و ابزار مورد نیاز ساخته می‌شود. هنرهای دستی هر کشوری نسل به نسل منتقل شده تا به امروز رسیده و به نسل‌های بعدی نیز انتقال خواهد یافت. ساختن صنایع دستی ریشه در تاریخ دارد و نمی‌شود برای پیدایش آن تاریخ دقیقی را مشخص کرد اما به‌مرور زمان اشیا ساده شکل‌های پیچیده‌تر و زیباتری به خود گرفته‌اند. صنایع دستی فقط برای خرید و فروش نیستند، بلکه می‌توانیم با آن‌ها فرهنگ و تمدن را مبادله کنیم.

شورای جهانی صنایع دستی

با راه‌اندازی شورای جهانی صنایع دستی، صنایع دستی و سنتی، به صورت بخشی از حیات فرهنگی- اقتصادی ملت‌ها، مورد توجه قرار گرفت. ایران، از سال ۱۳۴۷ شمسی از طریق سازمان صنایع دستی کشور، به عضویت این شورا درآمد و در مجمع آسیا و اقیانوسیه‌ی آن، مشغول فعالیت شد. این شورا، در ابتدا با شمار محدودی از اعضا کار خود را آغاز کرد. اما هم‌اکنون، ۹۰ کشور جهان را تحت پوشش دارد و دبیرخانه‌ی آن، در شهر آمستردام هلند قرار دارد.

ایران در شورای جهانی صنایع دستی

ایران از سال ۱۳۴۷ (۱۹۶۸ میلادی) توسط سازمان صنایع‌دستی ایران به عضویت شورای جهانی صنایع‌دستی درآمد و به‌تبع غرب آسیا بودن به عضویت مجمع آسیا و اقیانوسیه رسید.

شهرها و روستاهای جهانی شده ایران از نظر شورای مذکور عبارتند از:

شیراز – شهر جهانی صنایع‌دستی

زنجان – شهر جهانی ملیله

ملایر – شهر جهانی مبلمان منبت

روستای قاسم آباد گیلان – روستای جهانی چادرشب‌بافی

تبریز – شهر جهانی فرش

اصفهان – صنایع‌دستی خلاق

مشهد – شهر جهانی گوهرسنگ‌ها

لالجین همدان – شهر جهانی سفال

مریوان کردستان – شهر جهانی کلاش‌بافی (گیوه)

سیرجان کرمان – شهر جهانی گلیم شیریکی پیچ

آباده فارس – شهر جهانی منبت

میبد یزد – شهر جهانی زیلوبافی

روستای خراشاد خراسان جنوبی – روستای جهانی حوله‌بافی

روستای کلپورگان سیستان و بلوچستان – روستای جهانی سفالگری

 هرمزگان دارای ۴۵ رشته صنایع دستی فعال

 شک بافی ،خوس بافی، حضایه بافی، لباس محلی، حصیر بافی (سبد بافی – سواس بافی)، سفالگری سنتی، جهله سازی، رودوزی‌های سنتی {گلابتون دوزی (کمه زنی)، خوس دوزی، بادله دوزی، شک دوزی، سوزن دوزی ، برقع دوزی، صنایع دستی دریایی، لنج سازی تزئینی، ساز سازی (بربط سازی – دهل ، پیپه وکسر)  از صنایع سنتی  استان هرمزگان است.هنرهای اصیل، بومی و مردمی که ریشه‌های عمیق و استوار در اعتقادات آداب، عادات، رسوم، سنن و در مجموع فرهنگ معنوی جامعه دارد ‏و نمایشگر فرهنگ و تمدن اقوام آن منطقه است و صنعتگران به عنوان خالق این هنرها از عمق جان در تولید اثر نقش آفرینی می‌کنند، تولید کننده این صنایع دستی اما این روزها حال و روز خوشی ندارند. کسادی بازار قروش و کرونا درآمد این افراد را از بین برده است.

بازار راکد فروش صنایع دستی

یش از دو سال است که کرونا همه فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و… را تا حدودی زیادی متوقف و خیلی از مشاغل را با گرفتاری زیادی مواجه کرده است.هنرمندان صنایع دستی هم از جمله این مشاغل هستند که از زمان شیوع بیماری کرونا تاکنون با مشکلات بی‌شماری دست و پنجه نرم می‌کنند. تعداد زیادی از این هنرمندان همه‌ی سرمایه شان را در این کار گذاشته اند و تنها منبع درآمدشان هنر دستانشان است. غبار رکودی که کرونا بر بازار صنایع دستی کشور انداخته و باعث شده تا این روزها بسیاری از هنرمندان یا خانه نشین شوند و یا به مشاغل دیگری روی بیاروند. تعطیلی مراکز گردشگری و محدودیت‌های کرونایی برای ورود گردشگر مشکلات زیادی را برای فروش صنایع‌دستی کشور ایجاد کرده است. صنایع دستی که فروش خود را از رونق گردشگری داشتند با رکود بازار روبرواست.